نتایج رویارویی با باکتری نشان داد که درصد بازماندگی در  تیمارهای  5 (پروبیوتیک 100 میلی گرم و پری بیوتیک 5/2 گرم به ازاء هر یک کیلوگرم غذا) و 6 (پروبیوتیک 100 میلی گرم و پری بیوتیک 5 گرم به ازاء هر یک کیلوگرم غذا) بیشتر بود.

همچنین ماهیان گروه های 5 و 6 که به ترتیب مقادیر (پروبیوتیک 100 میلی گرم و پری بیوتیک 5/2 گرم به ازاء هر یک کیلوگرم غذا) و (پروبیوتیک 100 میلی گرم و پری بیوتیک 5 گرم به ازاء هر یک کیلوگرم غذا) را به همراه غذا دریافت کرده بودند در مواجه با استرس های محیطی درصد مقادیر بالاتری داششتند.

یافته های حاصل از این تحقیق نشان می دهد که استفاده همزمان از پروبیوتیک باکتوسل و پری بیوتیک مانان الیگوساکارید باعث بهبود رشد و  پاسخ های ایمنی در ماهی قزل آلای رنگین کمان می گردد.

فصل اول

مقدمه

(Introduction)

مقدمه

تامین نیازهای غذایی جامعه از ضروری ترین برنامه هایی است که باید به آن پرداخته شود. رشد روز افزون جمعیت به ویژه در کشورهای جهان سوم

 باعث می شود فقر غذایی و بحران دست یافتن به غذا به عنوان نیاز اولیه بشر تشدید شود. از طرفی، با بهبود وضعیت بهداشتی و کاهش مرگ و میر، متوسط طول عمر در دنیا ررو به فزونی است. پرورش ماهیان، سخت پوستان، نرم تنان و جلبک ها یکی از روش های تولید غذا می باشد که به سرعت در حال توسعه است. در سال­های اخیر آبزی پروری یكی از بخش­های موثر در تولید غذا بوده و از چندین دهه گذشته به سرعت به یک صنعت پویا و رو به رشد تبدیل شده است. ولی در كنار این رشد قابل توجه، همواره با مشكلاتی روبرو بوده كه از جمله آن می­توان به تغییرات كیفیت آب، شیوع بیماری­ها و مشكلات تغذیه­ای اشاره كرد. رشد سریع، كارایی تغذیه، عملكرد رشد و افزایش مقاومت در برابر بیماری­ها از اهداف مهم صنعت آبزی پروری محسوب می­ شود. ثابت شده كه در برخی از اجزاء غذایی مورد تغذیه جانوران، فلور باكتریایی دستگاه گوارش نقش مهمی در كارآیی تغذیه و سلامتی میزبان بر عهده دارد. روش­های مختلفی در جهت تعدیل و بهینه سازی فلور باكتریایی دستگاه گوارش به منظور دستیابی به ارتقاء عملكرد رشد، قابلیت هضم بیشتر، تحریک سیستم ایمنی، بازماندگی و مقاومت در بسیاری از جانوران از جمله انسان مورد مطالعه قرار گرفته است. استفاده از آنتی بیوتیک­ها اولین گزینه پرورش دهندگان و کلنیسین­های دامپزشکی به محض مشاهده بیماری است، استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک­ها علاوه بر ایجاد سویه­های مقاوم در باکتری­ های بیماری­زا مشکلات عدیده دیگری نیز به همراه دارد که از جمله آنها می­توان به مسائل مربوط به بهداشت عمومی، آلودگی­های زیست محیطی و غیره اشاره کرد. بر این اساس جستجو برای یافتن جایگزین مناسب آنتی بیوتیک­ها، ضروری به نظر می­رسد.

پیش بینی می شود اگر افزایش در تولید مواد غذایی متناسب با افزایش جمعیت حاصل نشود، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، آینده سختی پیش روی بشریت قرار خواهد گرفت. در بین مواد غذایی مختلف فرآورده های دام، طیور و آبزیان از نظر تامین انرژی و پروتئین، در تغذیه جوامع انسانی جایگاه برجسته و ممتازی دارند، به طوریکه که بدون استفاده از فرآورده های دامی، زندگی انسان ها به مخاطره خواهد افتاد. در این میان صنعت آبزی پروری از اهمیت بالایی برخوردار بوده و مصرف آبزیان روز به روز در حال افزایش است، که علت اصلی آن سهل الهضم بودن گوشت سفید ماهی و پایین بودن میزان کلسترول و بالا بودن اسید های چرب غیر اشباع آن است که از دیدگاه پزشکی اهمیت بسزایی دارد. توسعه پایدار آبزی پروری در بخش کشاورز ی، نیازمند به کارگیری تکنیکهای نوین می باشد استفاده از تکنولوژی های نوین در افزایش بهره وری و کاهش هزینه تولید از جمله موارد قابل اهمیت در آبزی پروری پایدار است. بدیهی است که یکی از این روش ها استفاده از پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها به عنوان محصولات زنده میکروبی در تغذیه آبزیان به منظور دستکاری محیط گوارش به ویژه روده ها و بهینه سازی این نقاط جهت هضم بهتر مواد غذایی، تولید فرآورده های فرعی میکروبی در دستگاه گوارش و استفاده از آنها توسط میزبان و نهایتاً افزایش راندمان مصرف مواد خوراکی و تامین تمامی احتیاجات بدن حیوان می باشد.

در این مطالعه تاثیر پری بیوتیک مانان اولیگوساکارید که یک تركیب غذایی غیر قابل هضم می باشد و از دیواره مخمر ساکارومایسز بدست آمده است و به همراه پروبیوتیک باکتوسل بر ماهی قزل آلای رنگین کمان مورد بررسی قرار می گیرد.

[1] – Biometry

[2] – Growth Factors

[3] -Weight

[4] – Total Length

[5] – Food Conversion Rate

[6] – Food Efficiency

فصل اول

مقدمه

• پیش زمینه

امروزه ایمنى غذا یک مباحث مهم سلامت عمومى جامعه است. تخمین زده مى­شود که حدود %30 مردم کشورهاى صنعتى از بیمارى­هاى ناشى از غذا رنج مى­برند (بارت، 2004). طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت سالانه  9میلیون نفر در جهان جان خود را بر اثر مسمومیت­های ناشی از مصرف غذا و آب آلوده از دست می­ دهند (اوسلاح و همکاران،2007). بیماری­های حاصل از مصرف غذاهای آلوده به باکتری­ های پاتوژن از اهمیت فراوانی در بهداشت عمومی برخوردار بوده و سالانه خسارت­های مالی و جانی فراوانی را به جوامع تحمیل می­نماید. به عنوان مثال در کشور کانادا هزینه درمان بیماری ­های ناشی از مصرف گوشت آلوده به پاتوژن­های غذایی، بالغ بر 500 میلیون دلار در سال می­باشد (اوسالا و همکاران، 2005). در سال 1999مرکز کنترل و پیش گیری بیماری­ها اعلام کرد که سالانه 76 میلیون نفر در ایالات متحده بر اثر پاتوژن های مواد غذایی بیمار می­شوند. چنین بیماری­هایی سالانه منجر به 225000 مورد بسترى در بیمارستان و 5000 مورد مرگ می­گردند. مطابق ارزیابی دپارتمان کشاورزی ایالات متحده هزینه­ های پزشکی و زیان­هاى اقتصادى ناشى از دورریزى مواد غذایى ایجاد کننده بیماری غذایی در محدوده 5/6 تا 9/34 بیلیون دلار در هر سال است (وحیدی و همکاران، 2002).

با توجه به این گزارش­ها و لزوم تأمین امنیت  غذایی جامعه، تولید مواد غذایی سالم، ایمن و  با كیفیت یكی از اهداف مهم تولید كنندگان مواد غذایی به

 شمار می­رود (شهنیا و خاکسار، 1391). بنابراین هنوز به روش­هاى جدید جهت کاهش یا حذف پاتوژن­هاى غذایى در حد امکان در ترکیب با روش­هاى موجود نیاز مى­باشد (بارت،2004).

از آنجا كه مصرف­كنندگان به ایمنی مواد غذایی كه حاوی نگهدارنده های سنتزی بوده، اطمینان ندارند به مصرف مواد غذایی طبیعی كه از محصولات طبیعی به عنوان نگهدارنده جایگزین نگهدارنده های شیمیایی استفاده شده گرایش پیدا كردند. یکى از روش­هاى تولید غذاى سالم استفاده از مواد با ساختار طبیعى است. استفاده از اسانس ­ها و عصاره­هاى گیاهى به عنوان افزودنى­هاى ضد باکترى و ضد قارچى یکى از این روش­ها مى­باشد. حدود 3000 نوع اسانس شناخته شده است که در حدود 300 نوع از نظر تجارى، مخصوصاً با هدف تجارت عطر و چاشنى مهم هستند به طورى که تعدادى از این اسانس ­ها خواص ضد میکروبى دارند. در کنار خواص ضد میکروبى اسانس ها یا ترکیبات شان، اثرات ضد ویروسى و ضد قارچى، ضد مسمومیتى، ضد انگلى و ضد حشره نیز مشخص شده است (بارت،2004).

در واقع گیاهان دارویی مخازن غنی از متابولیت­های ثانویه و در واقع منابع موثره اساسی بسیاری از مواد دارویی می­باشند . كه یک یا برخی از اندام های آنها حاوی ماده ی مؤثره است . این ماده كه كمتر از 1% وزن خشك گیاه را تشكیل می­ دهد، دارای خواص دارویی مؤثر بر موجودات زنده است.

معلوم نیست دقیقاً از چه زمانی گیاهان به عنوان دارو مورد استفاده انسان قرار گرفته اند . مسلماً اطلاعات مربوط به اثرات و خواص گیاهان دارویی از زمان های بسیار دور به دست آمده و سرانجام در اختیار نسل های معاصر قرار گرفته است. این تلاش ها تا به امروز هم ادامه یافته و در حال حاضر هم، با سرعت هرچه بیشتر پیش می­رود (تاجکریم و همکاران، 2010).

• اهمیت موضوع

افزایش سطح آگاهی مردم و نگرانی درخصوص عوارض نگهدارنده­های شیمیایی از قبیل سرطانزایی و سمیت، کاربرد مواد نگهدارنده و ضد میکروبی طبیعی و گیاهی مانند اسانس ­ها و عصاره­های گیاهی را افزایش داده است . استفاده از ترکیبات ضد باکتریایی به منظورکاهش تعداد میکروارگانیسم ها در مواد غذایی از نظر صنایع غذایی و کنترل کیفیت و نیز از نظر بهداشت وسلامت عمومی حائز اهمیت فراوان است (کانالیک و موری، 2001). زیرا غذاهای فاسد شده علاوه بر آسیب به سلامت مصرف كننده، به تولید كننده نیز از لحاظ اقتصادی ضرر می­رسانند (تاجکریم و همکاران، 2010).

یکی از راه­های کنترل رشد باکترى هاى پاتوژن مواد غذایی استفاده از نگهدارنده­ها و ترکیبات ضد میکروبی می­ باشد. افزودن مواد شیمیایی به منظور نگهداری مواد غذایی معمولاً برمبنای جلوگیری از رشد میکروبی و یا کشتن و از بین بردن گروه هایی از میکروارگانیسم­های مضر می­باشد. با توجه به نگرانی­های عمومی درخصوص عوارض نگهدارنده­های شیمیایی تمایل به مصرف محصولاتی است که فاقد نگهدارنده بوده و یا در استفاده از آن ها از نگهدارنده طبیعی استفاده شده است. عصاره­ها و اسانس ­های گیاهی و اجزای تشکیل دهنده آنها دارای اثرات شناخته شده ضد باکتریایی می­باشند (کانالیک و موری، 2001).

تكنیك­های جدیدی از قبیل فشار زیاد، نانوتكنولوژی، پرتوافكنی و غیره  به طور وسیعی در خنثی سازی ویژگی­های مواد غذایی استفاده می­ شود، در حالی كه تركیب­های جدید با و یژگی­های عملكردی به بهبود سلامتی كمك می­كنند. حذف افزودنی­های غذایی كه به طور وسیعی استفاده می­ شود، مورد تقاضاست، در حالی که افزودنی­های طبیعی هم از نظر كیفیت و هم از نظر ایمنی مورد تأیید هستند. به همین منظور محققان بدنبال منابع جدیدی از تركیب­ها و یا افزودنی­ها هستند . این عصاره­ها دارای خاصیت ضد میكروبی در چندین ماده غذایی هستند (فرناندز-لوپز و همکاران، 2005).

1-2-1- مزیت استفاده از عصاره و اسانس های گیاهی

با افزایش تعداد سویه­های باكتریایی مقاوم به آنتی­بیوتیكهای گوناگون، تلاشهای بسیاری برای استفاده از توان بالقوه خاصیت ضدمیكروبی گیاهان انجام پذیرفته است. از طرف دیگر ظهور سویه­های مقاوم در بین باسیل­های گرم منفی و

فصل اول

كلیات

مقدمه

افزایش شدید جمعیت، كاهش ذخایر نفتی و تنزل تدریجی بازده چاه‌ها، و بی‌اعتمادی نسبت به آینده این كالا در بازار جهانی و افزایش قیمت آن، لزوم ترمیم خسارات ناشی از جنگ تحمیلی و بازسازی اقتصاد ایران، بی‌تردید، نیاز ایران را به ارز خارجی افزایش خواهد داد و قابل پیش‌بینی است كه اقتصاد ایران برای بازسازی و توسعه به ارز بیشتری نیازمند است و لذا راهی جز تأكید بیشتر بر روی صادرات غیر نفتی در پیش رو ندارد. از دیگر منظر كهنگی عمومی ماشین آلات بنگاه های تولیدی كشور، نیاز بخش نقت به ترمیم، روند افزایش مصرف داخلی، مجوعه عواملی هستند كه تداوم صادرات نفت را در آینده با تردید مواجه نموده و نیاز به صادرات خصوصاٌ كالاهای صنعتی را به جهت ارز‌آوری آن قوت می بخشد. بنابراین موارد یاد شده فوق، ما را بر آن می‌دارد كه استراتژی توسعة ملی و صادراتی كشور را مورد بازنگری قرار می‌دهیم و حضور اقتصادی ایران را در بازارهای جهانی افزایش دهیم. ] 2 [ امروزه سیمان به عنوان اساسی‌ترین و بی‌رقیب‌ترین كالای ساختمانی و عمرانی شناخته شده است و اصولاٌ انجام و بنا نمودن هر پروژه و طرحی بدون حضور مؤثر این مصالح غیر ممكن به نظر می‌رسد. خواص چسبندگی سیمان در كنار مكملهایی چون شن و ماسه و فولاد و ویژگیهایی مانند محافظت از سطوح فلزی و خوردگی، ضریب انتقال حرارت كم، مقاومت در برابر گرما و آتش، . .. جایگاه سیمان را در رفیع‌ترین نقطة جداول مواد ومصالح در جهان قرار داده است. این موضوع تا بدان جا پیش می‌رود كه میزان تولید ومصرف سیمان به عنوان یكی از شاخص‌های رشد اقتصادی ملل محسوب می‌گردد. این كالای با اهمیت و پر مصرف به دلایلی چون وزین بودن، حجیم بودن، عدم انبارش بلند مدت، فساد پذیری سریع بر اثر رطوبت، حمل و نقل گران و موارد مشابه و مرتبط دیگر، جهت حضور در بازارهای جهانی نیاز به برنامه‌ریزی دقیق با نگرش بلند دارد. مجموعه عوامل عنوان شدة فوق سبب گردیده كه با توجه به اینكه صنعت سیمان در كشور ما عمری هفتاد ساله دارد، اما جایگاه بازاریابی و بازرگانی بین المللی آن یا به عبارت صریح صادراتی آن در گامهای اولیه شناسایی می‌گردد ! ؟.

راه اندازی تدریجی واحدهای جدید تولید سیمان در طی سالهای اخیر موجب غلبه عرضه این فرآورده به تقاضای‌آن در بازار داخلی شده و اكثر كارخانجات سیمان كشور را با شرایط تولید مازاد بر مصرف و مشكلات مربوطه روبرو نموده است. وضعیت مذكور علیرغم تحمیل شرایط سخت ناشی از كاهش جدی نقدینگی به واحدهای تولید سیمان، اثرات مثبت و سازنده متعددی نیز برای صنعت سیمان كشور به همراه داشته است كه از جمله آنها توجه فزاینده به خریدار و مصرف كننده، ارتقاء كیفیت محصول و تلاش برای حضور در بازار جهانی و صادرات سیمان می‌باشد.  به اخص كلام حداقل به سه دلیل بر شمرده ذیل صادرات سیمان برای كشور ما نقش حیاتی دارد :

1 ) مازاد تولید

2 ) گریز از اقتصاد تك محصولی

3 ) نیاز ارزی واحدهای تولید

طی این تحقیق سعی شده است با عنایت به چهارپی ( 4P ) متداول در بازار یابی یا به عبارتی آمیخته بازاریابی مشكلات و مزیتهای این صنعت در راه تحقق اهداف بازاریابی بین المللی شناسایی و حتی الامكان، روش های مناسب و راهبردی را برای افزایش سهم كشور در بازاریابی‌های هدف و جهانی ارائه شود.

1-1. اهداف تحقیق :

در این تحقیق سعی شده است با اتكاء به چهارپی ( 4P ) متداول در بازاریابی اهداف ذیل مورد بررسی قرار گیرد.

• بررسی و شناخت عوامل مؤثر در جایگاه رقابتی كارخانجات سیمان كشور در بازارهای داخلی
• تجزیه و تحلیل شیوه‌های بازاریابی مورد استفاده در افزایش فروش سیمان كشور و شناسایی نقاط قوت و ضعف آنها.
• ارائه روشهائی كاربردی جهت حضور و استقرار دائم شركتهای تولید كننده سیمان كشور در بازارهای منطقه‌ای و بین المللی سیمان.

1-2. تحقیقات پیشین مرتبط با موضوع

شایسته است به تحقیقاتی كه در این راستا پیش از این صورت پذیرفته اشاره گردد، لذا بطور خلاصه بقرار ذیل ارائه میگردد :

( جدول :‌1-1 ) موضوع تحقیقات پیشین

شایان ذكر است عنوان گردد كه تحقیق حاضر با دیدگاه (4P ) متداول در بازاریابی در خصوص افزایش صادرات سیمان كشور نگرش خود را بسط داده و فرضیه‌های خود را بر عناصر فرعی هر یک از عنصرهای اصلی ( 4P ) برپا نموده است و بدین جهت با كلیه تحقیقات قبلی تمایز محض دارد.

اینك بطور مختصر شرح هر یک از تحقیقات فوق را خواهیم آورد.

ردیف 1 : سه تحقیق از مركز تحقیقات مجتمع صنعتی سیمان آبیک بزرگترین سیمان كشور آورده شده است. كه تحقیق اول با عنایت به اینكه بازار امارات بالقوه بهترین بازار سیمان صادراتی كشور می تواند باشد صورت پذیرفته است كه در این تحقیق بازارهای امارت متحده عربی بطور مستقل از لحاظ شیوه‌های مصرف، حجم مصرف، نوع مصرف، نوع سیستم پرداخت رقبای موجود و نهایتاٌ‌كانالهای توزیع مورد بررسی قرار گرفته و نتایج توجیه پذیر برای رخنه در بازارهای فوق حاصل شده است. از منظر دیگر قاره آفریقا با شناسایی فوق به عنوان نكات تحقیقی مورد بررسی قرار گرفته كه نتایجی غیر ممكن با بازار امارت بدست آمد كه شرح مختصر آن به قرار ذیل می‌باشد  :

قدرت خرید پایین ( حجم كم )

عدم توانایی مالی عمومی

عدم سیستم پرداخت مناسب بانكی

زمینه مناسب فروش به پیمانكاران خارجی در حجم بالا

سلامت دریافت مبلغ معامله توسط بانك ثالث اروپایی یا آسیایی

زمینة تهاتر در پاره‌ای از كشورها

نبود بنادر مناسب جهت پهلوگیری كشتی‌های بزرگ

تحقیق دوم از ردیف اول :‌

بررسی بازارهای كشورهای تازه استقلال یافته بوده كه نتایج آن به قرار ذیل بدست آمده است :‌

نبود سیستم پرداخت بانكی مناسب

عدم وجود كنوانسیونهای لازم برای مبادلات ارزی

گفتار دوم-ساختار اتحادیه اروپا

مبحث دوم-اتحادیه اروپا در معاهده  لیسبون..

گفتار اول-ویژگی های معاهده لیسبون..

گفتار دوم-کارایی معاهده لیسبون نسبت به معاهدات قبلی…

فصل دوم-استناد به مقررات اتحادیه در مقابل ارگان های شورای اروپا

مبحث اول-در حوزه اعمال حقوقی اتحادیه.

گفتار اول-اجرای مستقیم قوانین اتحادیه اروپا

گفتار دوم-دیوان دادگستری اروپایی…

مبحث دوم-قدرت سازمان های اروپایی برای اجرای حقوق بشر.

مبحث سوم-تاثیر پیمان بر قوانین ملی..

گفتار اول-سیستم های قانونی متعدد در اروپا

گفتار دوم-وظیفه دولت ها در تاثیر پذیری از پیمان داخلی…

گفتار سوم- الحاق اعمال دولت ها به پیمان 80..

بخش دوم-الحاق اتحادیه به پیمان اروپایی حقوق بشر

فصل اول-سوابق حمایت از حقوق بشر در اتحادیه اروپا

مبحث اول-رویکرد اولیه دادگاه های اروپایی و رویکرد جدید دیوان دادگستری اروپایی و …

مبحث دوم-استاندارد حقوق بشر در اتحادیه اروپا

مبحث سوم-حقوق بشر به عنوان اصول عمومی قانونی اتحادیه اروپا

فصل دوم-اصلاحات پیمان اروپا در رابطه با حقوق بشر.

مبحث اول-حقوق بشر و آینده اروپا

مبحث دوم-انتشار الحاق اتحادیه اروپا به پیمان اروپایی حقوق بشر.

مبحث سوم-ماهیت حقوق بشر مشترک اروپا

فصل سوم-دامنه الحاق..

مبحث اول-قلمرو پیمان..

گفتار اول-قلمرو عمومی پیمان..

گفتار دوم-قلمرو زمانی و موقتی…

گفتار سوم-قلمرو داخلی…

مبحث دوم-رابطه پیمان با اتحادیه اروپا

فصل سوم-مشارکت در ارگان های نظارتی..

مبحث اول-فرایند نظارت توسط اتحادیه اروپا

گفتار اول-کمیته وزیران..

گفتار دوم-پارلمان اروپا

گفتار سوم-کمیسر حقوق بشر.

مبحث دوم-نظارت بر اجرای احکام دیوان..

نتیجه گیری

فهرست منابع و ماخذ

چکیده

تاکید بر حقوق بشر مهمترین نرم پذیرفته شده جهانی از سوی ملل متمدن جهان است که به عنوان یک نظام ارزشی، حقوقی و سیاسی به رفتارهای اعضای جامعه بین المللی جهت داده و آنان را برای تحقق نظم بخشی ویژه در سطح جهانی آماده می سازد. هرچند در حوزه‌ تدوین‌ مقررات حقوق بشر مانند منشور بین‌ المللی حقوق بشر، پیمان‌های‌ اروپایی، آمریكایی‌ و آفریقایی حقوق بشر و… گام‌هایی مؤثر برای‌ رشد و توسعه‌ امتیازات‌ انسانی‌ برداشته‌ شده‌، لیکن در زمینة‌ حمایت‌ از صیانت‌ این‌ مقررات‌ با وجود موانع‌ زیادی‌ كه‌ بسیاری‌ از آنها در «حاكمیت‌ دولت‌ها» خلاصه‌ می‌گردد، راه‌ بسیار دشواری‌ پیموده‌ شده‌ است‌.

این‌ مشكل‌، با توجه‌ به‌ این‌ نكته‌ كه حقوق بین‌الملل‌ در اوضاع‌ و احوال‌ كنونی‌ جهان‌ كه‌ مجموعه‌ قواعد و مقرراتی است كه‌ با ایجاد تعادل‌ میان‌ منافع‌ ملی‌ و منافع‌ بین‌المللی، ناظر بر همكاری‌ میان‌ دولت‌ها بوده‌ و از این‌ رو، از ضمانت ‌اجرای مؤثری‌ برخوردار نیست‌، بسیار تشدید شده‌ است‌.

در نوشتار حاضر نگارنده به بررسی یکی از نمونه های خوب در رابطه با اجرای قوانین مرتبط با حقوق بشر یعنی تعامل و چالشهای اتحادیه اروپا با پیمان اروپایی حقوق بشر می پردازد.

واژگان کلیدی: حقوق بشر ـ اتحادیه اروپا ـ شورای اروپا ـ پیمان اروپایی حقوق بشر

مقدمه و طرح تحقیق

اهمیت صیانت از حقوق بشر در قرن معاصر کانون توجه پژوهشگران بوده است و از آنجایی که قسمت عمده پژوهش های مربوط به حقوق بشر در دنیای غرب انجام شده بر پژوهشگر ایرانی واجب است تا با نهادها، ابزارها، اسناد و حرکت­هایی که در این راستا صورت گرفته، آشنا شوند.

اتحادیه اروپا از درون جامعه زغال و فولاد اروپا، جامعه انرژی اتمی اروپا و جامعه اروپا برخاسته است. جامعه اروپا می‌تواند قوانینی تصویب كند كه به اندازه قوانین هریک از كشورها اعتبار دارد. در رابطه با سیر تكوین اتحادیه اروپا باید گفت كه ابتدا معاهدة تأسیس جامعه زغال و فولاد اروپا[1] به وسیله شش كشور مؤسس (بلژیک ، آلمان، فرانسه، ایتالیا، لوكزامبورگ و هلند) در 18 آوریل 1951 در پاریس (معاهده پاریس ) منعقد و در بیست و سوم ژوئیه 1952 به اجرا گذاشته شد. چند سال بعد، معاهدات رم ( بیست و پنجم مارس 1957) منجر به تشکیل جامعه اقتصادی اروپا[2] و جامعه انرژی اتمی اروپا [3]شد. با به اجرا گذاشته شدن معاهدات مذكور در اول ژانویه 1958، این دو سازمان كار خود را شروع كردند. تأسیس اتحادیه اروپا به وسیله معاهدة ماستریخت گام دیگری برای تحقق وحدت سیاسی در اروپا بود. این معاهده در هفتم فوریه 1992 در ماستریخت امضا و در اول نوامبر 1993 لازم الاجرا شد.

قبل از آن شورای اروپا در پنجم می 1949 تشکیل شد و اولین و مهمترین هدف خود را مقوله حقوق بشر قرار داد. لذا از همان آغاز فعالیت شورای اروپا، مساعی زیادی در این راستا انجام گرفت که در نهایت به  تصویب پیمان اروپایی حمایت از حقوق بشر و آزادیهای اساسی منجر شد. پیمان مذکور در چهارم نوامبر 1950 جهت امضاء کشورهای اروپایی در رم افتتاح گردید و پس از تسلیم دهمین سند تصویب در سپتامبر 1953 لازم الاجرا شد. هدف تنظیم کنندگان پیمان، اتخاذ اقدامات اولیه در جهت اجرای جمعی حقوق ویژه مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر سازمان ملل متحد ( 1948) بود.

باید دانست که پیمان اروپایی حقوق بشر از همه حقوق احصاء شده توسط اعلامیه جهانی، حمایت نمی کند بلکه تنها از آن دسته از حقوقی که امکان اعمال مستقیم دارند، حمایت می­ کند؛ بنابراین حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در پیمان درج نشده اند. این دسته از حقوق بعدها در قالب یک اعلامیه دیگر تحت عنوان منشور اجتماعی اروپا در آمد که در هجدهم اکتبر 1961 در تورین ایتالیا امضاء شد و از بیست و ششم فوریه 1965 لازم الاجرا شد. این منشور ملزم به تامین حمایت اقتصادی و اجتماعی از اعضاست که بنابر شیوه ملل متحد، موضوع قرارداد مستقلی از قراردادهایی است که موضوع آن حمیات از حقوق مدنی و سیاسی اعضاست.

پیمان اروپایی حقوق بشر برای اولین بار برای حمایت از حقوق بشر (یا حداقل برخی از مصادیق حقوق بشر) یک سازوکار اجرایی، پیش بینی می نمود که بعدها به موفق ترین و کارآمدترین سیستم حمایتی در این زمینه بدل شد. امروزه پیمان اروپایی حقوق بشر دارای شهرت و اعتبار خاصی بوده که در قلمرو جغرافیایی خود بدست آورده است. این اعتبار و شهرت به تاسیس اولین دادگاه اروپایی حقوق بشر به وسیله این پیمان مربوط می شود که در نوع خود اقدامی بی­سابقه در طول تاریخ است. سیستم انعکس یافته در پیمان بعدها از سوی دول آمریکایی و آفریقایی مورد تقلید قرار گرفت. همان­گونه که از عنوان پایان نامه بر می آید در نگارش متن تلاش شده تا حد امکان سازوکار اروپایی حفظ و حمایت حقوق بشر معرفی گردد.

آنچه در این پایان نامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت، سازوکار اروپایی حمایت از حقوق بشر است، این موضوع فاقد پیشینه پژوهشی بوده؛ اما به دلایل متعددی انجام این تحقیق ضروری    به­نظر می­رسد.

به­عنوان مثال پایان نامه­های که پیش از این در این خصوص ارائه شده هر یک از یک جنبه خاص به مساله توجه داشته و در واقع به یک بعد تخصصصی از موضوع پرداخته­اند. یکی از نگارندگان موضوع پژوهش خود را بررسی نظام شکایت فردی در پیمان اروپایی حقوق بشر قرار داده و دیگری آن را در رابطه با امور کیفری بررسی کرده و تعدادی  دیگر آراء آن را در امور کیفری تجزیه و تحلیل نموده ­اند. اما این پایان نامه بر آن است که سازوکار حمایتی حقوق بشر در اروپا را از لحاظ تعامل اتحادیه اروپا و پیمان اروپایی حقوق بشر به­عنوان یکی از ارگانهای شورای اروپا مورد بررسی قرار دهد.

هدف از نوشتن این تحقیق این است که با توجه به این که در زمینه حقوق بشر پژوهش گسترده و مناسبی در ایران نشده  است؛ فلذا استفاده از تجربیات اروپا در احترام و رعایت حقوق بشر   می ­تواند راهگشا باشد. ازسوی دیگر با شناسایی نقاط قوت سیستم اروپایی حقوق بشر و شناسایی نقاط ضعف و عدم اعمال استانداردهای بین المللی حقوق بشر زمینه دستیابی به  استانداردهای بین المللی و پیشرفت های حمایتی و نظارتی حقوق بشر فراهم می شود.

در حوزه علوم انسانی بیشتر تحقیق­ها به صورت کتابخانه­ای انجام می­گیرد. تحقیق  کتابخانه­ای تحقیقی است که در آن نگارنده با رجوع به منابع معتبر اعم از کتاب، مقاله، پایان نامه، سایت­های معتبر اینترنتی به انجام  تحقیق می پردازد. بهتر است گفته شود که کتابخانه روش تحقیق نیست و در واقع کتابخانه  محیط  تحقیق و کتب، مقاله، پایان نامه و … ابزارهای گردآوری  تحقیق    می­باشند. در این رساله نیز نگارنده با بهره گرفتن از همین روش به منابع مختلف رجوع و با یادداشت  مطالب و فیش­برداری به جمع­آوری و در نهایت یکسان سازی و تحلیل آن پرداخته است. از حیث ماهیت روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است برخی از مفاهیم در ابتدای هر تحقیق  نیاز به توصیف و باز­شناساندن به خواننده را دارند. ممکن است هر خواننده نسبتاً حرفه­ای آشنایی  نسبی با موضوع داشته باشد اما توصیف جامع  مفاهیم لازم است در این پایان نامه برخی از مفاهیم نیاز به توصیف دارند.

اما سوالاتی که در این پایان نامه در صدد پاسخ به آنها هستیم عبارتند از اینکه:

1 ـ چه راهکارها و سازوکارهایی برای حمایت از حقوق بشر و نظارت بر حسن اجرای آن در قوانین اتحادیه اروپایی پیش بینی شده است؟

باتوجه به داده های بدست آمده درباره عوامل موثربرجذب سپرده هادربانک حکمت ایرانیان از طرف پاسخ دهندگان اولویت بندی شاخص ها توسط آزمون فریدمن ، بدین ترتیب بدست آمد:

فرضیه چهارم (مهارت کارکنان در ارئه خدمات بانکی در جذب سپرده ها) با رتبه 47/5مهمترین فرضیه است وپس از آن ، به ترتیب ، فرضیه اول(محل یا موقعیت شعب ) با رتبه 37/4 ،فرضیه سوم (قیمت یاسودبانکی )بارتبه 69/3، فرضیه های پنجم وهفتم (خدمات وارائه فرایندهای  نوین ) بارتبه 83/3 ، ودرنهایت فرضیه ششم (ابزار وامکانات فیزیکی ) بارتبه 40/3 ،قراردارند .

1-1 بیان مساله

به طور کلی بازاریابی علمی، در میان بانک های ایران واژه جدیدی است. چرا که بازاریابی زمانی ضرورت پیدا می کند که سازمان با محیطی رقابتی مواجه گردد، صنعت بانکداری ایران در دهه اخیر با تغییرات­وتحولاتی­درعرصه مقرارت زدایی، شروع فعالیت موسسات اعتباری و بانک­های خصوصی، تکنولوژی های ارائه خدمت و تعیین اهداف رشداز جانب بانک هایی که غالبا دولتی هستند، رفته رفته به سوی رقابتی شدن پیش می رود. به نظر می­رسد رویکرد بانک ها از­بانک مداری و شعبه مداری در حال تغییر به سمت رویکرد مشتری مداری است. در چند سال اخیر اکثر بانک های کشور اقدام به دایر کردن واحدهای بازاریابی و تحقیقات بازار کردند که این خوددلیلی­روشن بر حرکت این صنعت به سوی رقابتی شدن است، بدون تردید در آینده نزدیک شاهد شدت یافتن آن نیز خواهیم بود.

درسالهای­اخیر، صنعت­بانکداری­شاهد­رقابت­شدید­توام­با­فرصتها­و­تهدیدهای­زیادی­بوده ­است.به­ طور­مسلم هیچ­بانکی­نمی­تواند­ارائه­دهنده­تمامی­خدما­ت­ممکن­باشد­ودرزمینه­خدماتی­که­ارائه­می­دهد،بهترین­باشد. بانک­ها­می­توانند­با­بررسی­نقاط­قوت­خویش­و­فرصتهای­موجود­در­بازار،استراتژی­ هایی­را­پیش­بگیرندکه­به یک جایگاه­رقابتی­مناسب­دربازاردست­یابند.این­تحقیق بعضی از مباحث مرتبط با جایگاه یابی بانک را مورد بررسی­قرار­می­دهد.شیوه­ هایی­که­بتوان­از­طریق­آنهابه­موقعیتهای­متمایزی­نسبت­به­رقبا­دست یافت. بانکداری، ورودی­ ها و خروجی­های گوناگونی دارد. بانکها با انجام عملیات بانکداری، ورودی­ های­این سیستم­را به­خروجی­های­آن­تبدیل­می­ کنند.بانکهااعم­از­دولتی­یا­خصوصی­دررقابتی­تنگاتنگ­با­یکدیگرهستند.­واقعیت­آن­است­که­دراین­رقابت،پیروزی­با­بانکهایی­است­که­سهم­بیشتری­از­بازار­را­با­کمترین­هزینه­به­خود­اختصاص­دهند.این­امرمستلزم­طراحی­و­اجرای راهبردهای خوب بازاریابی است. شناخت ارتباطات و تعامل بین سیستم بازاریابی و سایر سیستم ها در بانکداری ،نقش مهمی دراین زمینه دارد.

بازاریابی در هر بانک، یک سیستم فرعی محسوب می شود که با تمامی سیستم های فرعی بانک و در نتیجه با سیستم اصلی که تمامیت بانک محسوب می شود، در تعامل است. ارتقای سیستم بازاریابی، باعث ارتقای سایر سیستم­ها و در نتیجه ارتقای کل بانک می­ شود و از سوی دیگر ارتقای سایر سیستم­ها نیز بر سیستم بازاریابی مؤثر است .

نظام بانکی در اقتصاد مبتنی بر بازار مسئولیت بسیار سنگینی دارد و یکی از مهمترین اجزای اقتصاد کشور است. رشد و شکوفایی و رکود ساختار اقتصادی کشورها با طرز کار مؤسسات بانکی ارتباط نزدیک دارد. فعالیت بهینه بانک­ها و استفاده مؤثر از ابزار بازاریابی برای تحقق اهدافشان­از جمله بهره ­برداری از سرمایه و تجهیز آن بر فعالیت­های مختلف اقتصادی و وضع کلی اقتصاد کشور بسیار مؤثر است. از دهه ۱۹۶۰ تاکنون بسیاری از بانک­های ایرانی به طور محدود درصدد پیاده­کردن اصول بازاریابی برآمده­اند. این در حالی است که با در نظر گرفتن سود نسبتاً ناچیز سیسـتم بانکی در ایران و عدم کارآیی و اثر بخشی شعب بانک­ها در زمینه بازاریابی و روابط با مشتریان، بانک­های ایرانی شدیداً به بازاریابی نیازمندند و سیستم بانکی ایران مستلزم تحولی در این زمینه است.

بازاریابی پیرامون ما را احاطه کرده و برماست که درباره آن آگاهی­های لازم را کسب کنیم. بازاریابی نه فقط مورد استفاده شرکت­های تولیدی، عمده­فروشان و خرده­فروشان قرار می­گیرد، بلکه دیگر مؤسسات و بانک­ها نیز از آن سود می­جویند. بانک ها اغلب برای موفقیت در ارائه خدمات خود، اقدام به بازاریابی می­ کنند. ولی متاسفانه به دلیل عدم­آشنایی با بازاریابی بانکی، تنها ا­ز روندهای سنتی بازاریابی به صورت کاملاً پراکنده و بی ارتباط با هدف اصلی بانک، استفاده می کنند. رسالت واقعی بازاریابان درک نیاز و خواسته های مشتریان و ارائه راهکارهایی است که رضایت مشتریان را در پی داشته باشد و همچنین دعوت ازکلیه کارکنان سازمان برای اینکه به مشتری فکرکنند و به او خدمت رسانند.

تمام کارکنان بانک ها باید درباره تعیین و تقسیم یک بازار و کیفیت وارائه خدمات به مشتریان که به عنوان هدف انتخاب شده ­اند، شناخت لازم راکسب کنند.کارکنان باید برای هرچه جذاب­تر و اقتصادی­تر کردن قسمت فروش، شیوه های قیمت گذاری را به خوبی بدانند. امـروزه به این حقیقت پی برده اند که­کـسب سود فقط از طریق جلب توجه مشتریان و سهم بازار بیشتر امکـان پذیر است.

نتیجه آنکه بانک ها باید ” تصور ذهنی مثبت ” خود را توسعه دهند. با آموزش و ایجاد انگیزه و پرورش کارکنان خود همان کوشش راکه برای درک نیازهای مشتریان خود بکار می­برند، برای ارزیابی تصویر ذهنی مشتریان نیز به کار برند.

بانک هایی­که تحت مفهوم بازاریابی عمل می­ کنند، برای موفقیت باید خدماتی­را به مشتریان ارائه کنند که بهترازرقبا نیازهای وی را برآورده­سازند. بنابراین­خط­مشی بازاریابی باید، نه فقط نیازهای مشتریان هدف، بلکه خط مشی رقبا را مد نظر داشته باشد و همچنین بانکها باید اهداف، نقاط ضعف و قوت، خط مشی و الگوهای واکنشی خود را مورد ارزیابی قرار دهند.

هر پژوهش در واقع با قصد پاسخگویی و راه حل یابی برای یک مساله اصلی كه درقالب­یك­پرسش ظهور كرده است آغاز می شود .در این پژوهش قصد بر آن است كه به یک سئوال پاسخ داده شودكه: آیا تبلیغات، كیفیت ارائه خدمات ، محل و موقعیت شعب ، و برخورد با مشتری، مکان، فرایند، مردم و … در جذب سپرده ها موثر است؟

با توجه به رقابتی شدن محیط و افزایش جذب سپرده­ها در جهت كارآمدی بانك­ها و به تبع آن فراهم نمودن امكان رقابت از جمله مسائلی است كه بانك­های تجاری با آن مواجهند .بانك حکمت ایرانیان نیز از جمله بانك­هایی است كه از این مقوله مستثنی نیست و یكی از مسائل اساسی فراروی این بانك مشابه سایر بانك­ها افزایش جذب سپرده­هاست .

(1-1-1)پایگاه نظری (چارچوب نظری)

با توجه به نقش موثر و حادی كه امروزه پول ، بانك وبانكداری در رشد اقتصادی و اجتماعی جوامع ایفاء می نماید شبكه بانكی كشور در زمینه رسیدن به هدفهای كشور، وظیفه بسیار بزرگی را بر عهده دارد و باید بكوشد كه به نحوی موثر و ثمر بخش در تحقق آرمانهای جمهوری اسلامی ایران بیش از پیش سهیم باشد. اعطای مجوز ایجاد بانكها و موسسات­اعتباری­خصوصی ، بانكهای تجاری موجودكه ساختاری دولتی دارند را با چالشی جدید مواجه نموده است لذا­طراحی­راهكارهای مناسب فعالیت های بانك­ها در محیط رقابتی ضرورت دارد كه بر اهمیت انجام چنین پژوهش­هایی صحه بگذارد.

جامعه امروز از شبكه بانكی كشور توقع دارد ضمن كوشش در جلب وجذب پس اندازها، سالم­ترین روش تخصیص اعتبارات به بخش­های مختلف

 اقتصادی را انتخاب نماید.

به عبارت دیگر از ابزار پولی كه پس انداز كنندگان­دراختیاراوقرارمی­ دهند به نفع كشور استفاده نماید.

فعالیت در زمینه جلب و جذب سپرده­ها موجب می­ شود كه مدیریت بانك با بكارگرفتن منابعی كه در اختیار می­گیرد از طریق اعطای وام و انجام سرمایه ­گذاری در زمینه ­های مختلف ایجاد درآمدكند.

از این­رو سپرده ها به عنوان اصلی­ترین عامل تجهیز منابع و تشكیل سرمایه به­حساب­می آیند.سیاست گذاران اقتصادی زمانی در اجرای برنامه های خود موفق خواهند بود كه برنامه ریزی دقیقی در جهت جذب هر چه بیشتر سپرده­ها به عمل­آورند .

خط مشی­هایی­كه مدیریت بانک­ها در مورد سپرده­ها تنظیم می­كنند در مقایسه با وظایف جهت سلامت عملیات بانك در حال حاضر و رشد و توسعه بانك درآینده از جمله حیاتی ترین وظایف محسوب می شوند .

سپرده­ها به­خودی­خود در­حالت ركود نه­تنها ارزشی برای بانك­ندارند، بلكه خدماتی كه لازمه نگهداری این حساب­هاست هزینه قابل توجهی را به بانك تحمیل می­كنند. بنابراین سپرده­ها هنگامی برای بانك معنا و مفهوم پیدا می­كنند كه به دارایی مولد درآمد تبدیل گردند. درآمد حاصل از جمع­آوری سپرده­ها درآمدی است كه از پرداخت تسهیلات و سرمایه ­گذاری­ها به دست می­آید. از این­رو اگر بانكداری نتواند محل سودآوری برای به كارگرفتن وجوه پیدا كند لزوم پذیرش سپرده­ها قابل تردید خواهد بود.

در جهان تجارت بانك یک متولی، وام دهنده و واسطه انتقال پول بین صاحبان سپرده عمل می­نماید. پرواضح است كه بانك پس از جذب سپرده­ها می ­تواند به سایر وظایف خود جامه عمل بپوشاند.

(1-1-2)جایگاه بانك در بازار سرمایه

واحدهای اقتصادی برای تأمین مالی عملیات خود، نیازمند مبالغ متنابهی سرمایه هستندكه این سرمایه می تواند به كاربرد فوق صرف رشد و توسعه آنها شود.

بازارهایی مالی به واحد های اقتصادی این امكان را می دهند كه تا بافروش اوراق بهادار، وجوه مورد نیاز خود را تامین كنند . همزمان با تامین مالی واحدهای اقتصادی، سرمایه ­گذاران نیزوجوه مازادخود را سرمایه ­گذاری می­كنندوبازدهی منا­سبی راازاین طریق­كسب­می­نمایند بازارهای مالی یک مسیر ارتباطی­را بین سرمایه ­گذاران و قرض­كنندگان ایجاد می­كنند. افزون بر این بازارهای مالی با واریز­كردن وجوه بطرف كسانی­كه استفاده بهتری از وجوه به عمل می­آورند در واقع یكی از وظایف اصلی خود را در جهت تخصیص بهینه منابع انجام می­ دهند ( برازنده تر ، 1389 ص 13)

مهمترین وظایف موسسه تامین سرمایه با بانكهای سرمایه ­گذاری را می توان مشاهده ، تضمین فروش اوراق بهادار و بازاریابی دانست . این موسسه ها بدلیل سابقه در فروش اوراق بهادار، می توانند به مشتریان خود ، درهنگام برنامه ­ریزی برای انتشار اوراق بهادار جدید خدمات مشاوره­ای ارائه­دهند .این مشاوره شامل اطلاعات درباره­نوع اوراق بهاداری­كه باید فروخته شود ، نحوه عرضه آن ، قیمت و زمان فروش می باشد .

وظیفه تضمین فروش­اوراق بهادار شامل خرید اوراق بهادار توسط­موسسه تامین سرمایه در بانك سرمایه ­گذاری و قبول خطر فروش مجدد آن به سرمایه است . بانك سرمایه گذاری تا زمان فروش اوراق بهادار مالك آن است و با تضمیین فروش اوراق بهادار، در واقع متحمل خطر شده است .

وظیفه­دیگر بانكهای سرمایه ­گذاری بازاریابی است اوراق بهادار معمولاً بوسیله یک گروه بفروش می­رود كه شامل بخش فروش سندیكای تضمین­كننده فروش و كارگزاری­های انتخاب شده می باشد.

ابتدا صادركننده اوراق بهادار،به­كمك بانك سرمایه ­گذاری نخستین، كار طراحی جزئیات خاص فروش را آغاز می­كنند . تمام مدارك ، طبق قوانین و مقررات دولتی تهیه می­ شود و صادركننده اوراق بهادار یک آگهی پذیره نویس منتشر می­نمایدكه شامل اطلاعات جامعی درباره شركت و اوراق بهادار منتشر شده بوده و نزد مقامات قانونی ذیربط ثبت شده است.

در مرحله بعد شركت با بانك سرمایه ­گذاری مد نظر كه تضمین كننده فروش اوراق بهادار است وارد معامله می شود و نخستین قرارداد را با شركت امضاء می كند.

وظیفه دیگر بانك های سرمایه گذاری تعیین قیمت سهام منتشر شده است كه باید قیمت آنقدرمناسب و معقول باشد تا افراد راجلب نماید.

(1-1-3)نقش بانك.

در یک ساختار مالی مطلوب، بازار پول و بازار سرمایه هر دو باید فعال باشند اما اغلب ساخت مالی كشورها متكی به بانك یا متكی به اوراق بهادار می­باشد.

در ساختار مالی متكی به بانك، بازار پول نسبت به بازار سرمایه نقش عمده­تری را در بازار مالی بازی می­كند و فعال­تر است بدین معنی كه بانك ها وامهای كوتاه مدت و بلند مدت را در اختیار مشتریان قرار می­ دهند و خدمات بانكی را به صورت بانكداری تجاری، سرمایه ­گذاری و تخصصی به عموم عرضه می­كنند ( كشتكار 1378 ص:58)

بانك­ها از مهمترین موسسات مالی بازار پول در هر كشور محسوب می­شوند. وظیفه اصلی آنها جمع­آوری وجوه پس­اندازكنندگان و اعطای تسهیلات مالی به اشخاصی­است كه نیازمند امكانات مالی جهت كسب وكار هستند در این رهگذر بانكها علاوه بر نقش فعال و سازنده­ای كه در فعالیت­های اقتصادی دارند از محل اختلاف نرخ­های سود دریافتی و پرداختی منتفع می­شوند( دلقندی 1389 ص: 61)

(1-1-4)نقش سپرده­هادرتداوم بانك­ها

جمع­آوری، جلب و جذب انواع سپرده­ها و تخصیص آن برای تامین نیازهای مالی فعالیتهای گوناگون اقتصادی از مهمترین عملیات بانكی به شمار می­رود به عبارت دیگر بانك ها واسطه بین سپرده­گذاران و متقاضیان تسهیلات هستند و با بهره گرفتن از منابع خودو سپرده­های مردم مبادرت به اعطای تسهیلات مورد نیاز متقاضیان می­كنند.

(1-1-5)تاثیر جذب سپرده ها در بخش عملكرد بانكها:

یكی از مهمترین وظایف بانكهارا می­توان جذب و دراختیار گرفتن وجوه نزد مردم در قالب انواع سپرده ها و حساب ها و بكارگیری این­سپرده­ها در فرایند اقتصادی دانسته و از طرف دیگر در سیستم بانكداری اسلامی سپرده­گذاران عموماً به عنوان شركای بانك مطرح می­شوند و لاجرم رابطه بین سپرده­گذاران و بانك های عامل می ­تواند از حساسیت ویژه­ای برخوردار باشند چرا كه در سیستم­های كلاسیک بانكداری اسلامی به علت اینكه سپرده­گذاران بعنوان شریک بانك در منابع ناشی از معاملات مطرح می­شوند چگونگی عملكرد بانك­می­تواندنقش موثری در جذب سپرده­گذاری داشته باشد(بختیاری 79 ص:196)

(1-1-6)عوامل موثر بر جذب سپرده ها:

عوامل متعددی درجذب منابع بانكی تاثیرگذار می باشدكه میتوان ازآنها به عنوان انگیزه های اساسی پس اندازنام برد.

دركشورهای درحال توسعه بویژه باتغییراتی كه درساختاراجتماعی فرهنگی­واقتصادی­آنها بوجود آمده است  شباهت هایی باانگیزه پس اندازدركشورصنعتی وجود دارد این عوامل عبارتنداز:

كیفیت ارائه خدمات – محل یا موقعیت شعب– قیمت خدمات وتبلیغات نیروی­انسانی­فرایند وتجهیزات می باشدكه تحت عنوان: 7p of service marketing مطرح شده اند.

(1-2)آمیخته بازاریابی:[1]

از جمله مهمترین و اصلی­ترین بخش در فرایند بازاریابی بانکی به شمار می­رود . تصمیم گیری در مورد ویژگی های این برنامه واجزاآن در اختیار بانک­بوده­وازاین­جهت­تحت­عنوان­متغیرهای­قابل­کنترل­دربازاریابی­ازآنها­یاد­میشود
این­اجزا­عبارتنداز:

(1-2-1) ­خدمت( محصول) [2]

ارائه خدمت یکی از اجزا اصلی برنامه ­های بازاریابی بانکی است.ارائه خدمات جدید بایستی براساس نیازها و خواسته­ های مشتریان باشد و بتواند راحتی وآسایش بیشتری را برای آنها فراهم نماید.بهره گیری از ابزارها و تکنولوژی پیشرفته امکان ارائه خدمات جدید بانکی را امروزه فراهم آورده است.در عین­حال­باید­اقدامات­لازم­جهت­ارتقا­کیفیت­خدمات­موجود­هم­به­عمل­آید.
در این بخش می­باید در مورد ویژگی خاص خدمت، مارک، فرایند و ویژگیهای ملموس، بسته­بندی و کیفیت­خدمت­تصمیم­گیری­شودضمن اینکه هر خدمت می تواند یک هسته اصلی نیز داشته باشد این هسته اصلی بیانگر مهمترین ویژگی خدمت از دید مشتری است . مثلا کسب سود و تسهیل خدمات مالی و اقتصادی می ­تواند هسته اصلی خدمات بانکی باشد .

­(1-2-2)قیمت[3]
قیمت معادل ریالی ( یا هر واحد پولی ) است که برای استفاده از یک کالا یا خدمت می­پردازیم. در ارتباط با خدمات بانکی، کارمزدهای دریافتی بانک و یا نرخ بهره تسهیلات بانکی و در این بخش قرار می گیرند.قیمت به لحاظ درآمدزائی که در مقایسه با دیگر اجزا آمیزه بازاریابی ( که همگی هزینه زا هستند ) اهمیت بیشتری را دارد . در تعیین قیمت می باید ضمن تلاش برای کسب درآمد و سودآوری، به جبران هزینه ها ، حفظ سهم بازار و سیستمهای قیمت گذاری رقبا نیز توجه کافی داشته باشیم .

(1-2-3)تبلیغات [4]

فعالیتهای تبلیغاتی مجموعه فعالیت­هایی را در بر می­گیرد که منجر به افزایش تقاضا می­گردد و میزان استفاده از خدمات بانکی را افزایش می­دهد. فعالیت­های پیشبردی هزینه_های زیادی را برای سازمان­ها ایجاد می­ کنند اما منطق حاکم بر این نوع فعالیت­ها و جبران این هزینه­ها با افزایش درآمد ناشی از افزایش فروش مصرف این هزینه­ها را جبران می­ کند. فعالیت­های پیشبردی شامل بخش­های مختلفی به شرح زیر است که به آنها آمیخته تبلیغات گفته می­ شود: 1-تبلیغات 2- فروش شخصی 3- پیشبرد فروش 4- روابط عمومی 5- کسب شهرت و محبوبیت 6- بازاریابی مستقیم

(1-2-4)مکان[5]

منظور از مکان ساده بودن دسترسی مشتریان به خدمات است. در این بخش علاوه بر تصمیم ­گیری در مورد تعداد محل­های ارائه خدمات بانکی (شعبه) اعم از مجازی یا غیرمجازی در مورد مکان دقیق آنها باید تصمیم ­گیری شود به گونه­ ای که هم رضایت مشتریان از بابت دسترسی آسان حاصل آید و هم اینکه مکان­های انتخابی اقتصادی باشند. در این بخش در خصوص ویژگی­های ظاهری شعب، امکانات و تجهیزات داخلی و … نیز تصمیم ­گیری می­ شود.

MIX 1- Marketing

یکی از علومی که تحولات بسیاری داشته علم مدیریت است که پا به عرصه نوینی از حیات خود گذاشته و در پاسخ به چالشهای محیطی به جستجوی روش های تازه پرداخته است. یکی از تحولات اساسی که در مدیریت ایجاد شده تحول در نحوه نگرش به سازمان است.

تا چند دهه گذشته سازمانها به عنوان ابزارهایی برای ایجاد هماهنگی بین افراد و کنترل افراد در راستای دستیابی به اهداف بودند ولی امروزه سازمانها با نگرش وسیع‌تر درنظرگرفته می‌شوند و به مفاهیمی چون فرهنگ و ارتباطات سازمانی توجه ویژه ای می‌شود. تقریبا در دو دهه گذشته بسیاری از دانشمندان و محققان مدیریت به بررسی نقش فرهنگ و ارتباطات در عملکرد سازمانها پرداخته و تحقیقات و مطالعات فراوانی نیز در این زمینه انجام گرفته است. ارتباطات سازمانی یک موضوع پیچیده و نقش آن در عملکرد سازمان بسیار حائز اهمیت است. توجه به فرهنگ و ارتباطات سازمانی منحصر به مراکز علمی نیست، بلکه سازمان های تجاری و تولیدی نیز از آن بعنوان کلید موفقیت یاد نموده‌اند .

ارتباط برای هماهنگی فعالیتهای گروهی، اجرای وظایف رهبری و انجام وظایف مدیریتی لازم است، بنابراین مدیرانی که مدیریت خود را با توجه به مفاهیم ارتباطات سازمانی اعمال نمایند به وضوح از موفقیت بیشتری برخوردار خواهند گردید. در مدیریت اموری چون ارتباطات انسانی، عوامل موثر بر ارتباطات، گروه های رسمی و غیررسمی، روش های بهبود ارتباطات و رفع موانع ارتباطی در سازمان حائز اهمیت است.

1-1- بیان مسئله :

سازمان به عنوان یک نهاد اجتماعی نیازمند ارتباطات است. مدیران دریافته اند كه ارتباطات مؤثربا كاركنان و درك انگیزه های ارتباطی آنان در توفیق مدیران در دستیابی به اهداف طراحی شدۀ سازمان عامل مؤثری است. ارتباطات مؤثر را قلب مدیریت می دانند. ارتباطات مؤثر، هدف به حساب نمی آید بلكه باید وسیله ای برای كسب هدف تلقی شود ارتباطات ذاتی نیست بلكه اكتسابی است و ارتباطات سازمانی فرایندی است که می توان  بوسیله آن سیستمی را برای گرفتن اطلاعات و تبادل معانی با افراد و سازمان های فراوان داخل و خارج سازمان برقرار کرد (رضاییان ،1382). ارتباطات سازمانی تاثیر خود را زمانی نشان می دهد که  مرتبط با مدیریت دانش یعنی ایجاد فرایندهای لازم برای شناسایی و جذب داده، اطلاعات و دانش های مورد نیاز سازمان از محیط درونی و بیرونی و انتقال آنها به تصمیم ها و اقدامات سازمان و افراد باشد. (ابطحی وصلواتی،1385 ).لذا پژوهش هایی که اثر ارتباطات سازمانی برمدیریت دانش را مورد مطالعه قرار دهند اندک هستند و وجود پژوهشی منسجم در این زمینه به چشم نمی خورد.

سازمان های آینده، سازمان هایی دانش محور خواهند بود و به طور کلی شامل متخصصینی هستند که مسیر و قواعد کار خود را از مجرای بازخوردهای دریافت شده از همکاران، مشتریان و رؤسایشان تنظیم می کنند لذا این موضوع می تواند کارا  باشد و بر این مبنا، مرکز ثقل به کارگیری نیروی کار ازکارکنان ساده و فیزیکی به کارکنان دانشی تغییر خواهد کردکه در برابر رویکرد های رفتاری که فضای کسب و کار، بیش از صد سال پیش از محیط های نظامی گرفته بود، مقاومت خواهند کرد  و تحولی در عرصه های فعالیت سازمانی پدید خواهند آورد)دراکر[1]، 2000).

چنانچه مدیران شرکت مخابرات استان استان کردستان از یافته های این پژوهش در تصمیم گیری

سازمان خود استفاده نمایند قادر خواهند بود اثر ارتباطات سازمانی بر مدیریت دانش را در سازمان مطبوع خود شناسایی نمایند.

لذا با توجه به مواردی که مطرح شد این پژوهش بدنبال پاسخ به این سوال اصلی است که تا چه اندازه ارتباطات سازمانی بر مدیریت دانش در شرکت  مخابرات استان کردستان تاثیر گذار میباشد؟

1-2- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش :

با توجه به ارتباطات مختلف سازمانی و نحوه تعامل بین کارکنان و مدیران هرواحد با همدیگر و واحدهای دیگر در بخش های مختلف که تاثیری مستقیم بر خود کارکنان و سازمان خواهد داشت ، بنظر میرسد مدیریت دانش را که شامل  فرایندهای لازم برای شناسایی ، جذب داده، اطلاعات و دانش های مورد نیاز سازمان و انتقال آنها به تصمیم ها و اقدامات سازمان در جهت حفظ دانش است به گونه ای مورد تاثیر قرار خواهد داد که بازخور آنرا میتوان بطوری واضح و آشکار در سازمان مشاهده نمود.

فرایند ارتباطات در سازمانها پیچیده است و این پیچیدگی بدان سبب است که افراد دارای ویژگی های خاص، یکسونگری ها و توانایی های متفاوت هستند. از سوی دیگر ویژگی های سازمانی، مثل سلسله مراتب اختیارات  یا تخصص اعضای سازمان بر این پیچیدگی می افزاید. با وجود این ارتباطات در درون سازمان محور فرایند هایی چون قدرت ، رهبری و تصمیم گیری قرار می گیرد. ساختار سازمانی شکل ارتباطات را تعیین می کند و سپس ارتباطات شکل ساختار را دگرگون  می سازد (پارسائیان و اعرابی،1385).

با بررسی در زمینه عوامل تاثیرگذار برمدیریت دانش از طریق واحدآموزش شرکت مخابرات در سال 1392مشخص گردید پژوهش هایی به بررسی اثر متغیر های گوناگون بر مدیریت دانش در شرکت مخابرات پرداخته اند که از این بین می توان به فرهنگ سازمانی با 75%  ، سرمایه اجتماعی  با 84% ، رضایت شغلی با 68%  ، مهارتهای مدیریتی با 85% و اخلاق حرفه ایی با 80%  اشاره نمود. لذا در این بین پژوهشی که تاثیر ارتباطات سازمانی بر مدیریت دانش را مورد بررسی قرار دهد وجود ندارد و با توجه به بحث ارتباطات سازمانی در سازمانها و تاثیر به سزای آن در بهروری سازمانها ضروری می نمود که تاثیر ارتباطات سازمانی بر مدیریت دانش نیز مورد مطالعه و پژوهش قرار گیرد تا درصد تاثیر این مقوله نیز تعین گردد و بتوان پس از پژوهش نتایج حاصله را جهت کاربردی کردن در اختیار شرکت مخابرات و دیگر ذینفعان آن قرار داد (واحد آموزش مخابرات،  1392).

همجنین در سازمان عدم توجه به ارتباطات یک طرفه و دو طرفه ، ارتباطات رسمی و غیررسمی و مسیر طی پیام موجب پیچیدگی ارتباطات می شود و در نتیجه سوء تعبیر و تفسیر را در سازمان افزایش می دهد (فخیمی ، 1379). لذا درک صحیح از ارتباطات در سازمان و حذف موانع ارتباطی سبب ارتباطات مفید در سازمان خواهد شد (فخیمی ، 1379).

برخی از صاحبنظران معتقدند که در بررسی فرایند ها و الگوهای ارتباطی در سازمانها همواره باید محتوی، جهت مسیر  و سبک ارتباطات سازمانی را مشخص کرد( میلر کاترین[2]، 1994). هر کدام از این معیار ها در مکاتب و رویکرد های مختلف سازمان و مدیریت تعریف و جایگاه خاصی دارند. آنجه که نظریه های منابع انسانی به رویکرد های روابط انسانی اضافه می کنند، تاکید بر مشارکتی است که کارکنان از طریق آراء و نظراتشان اعمال می کنند. رویکرد منابع انسانی از بسیاری از جهات با رویکرد کلاسیک متفاوت است بویژه در اینکه کارگران را نه فقط عامل کار جسمی بلکه کار فکری نیز می داند. این رویکرد از این جهت که کارگران سرمایه هایی تلقی می شوند که با نظرات خود برای بهتر کردن وظایف کاری می توانند موجب تحقق اهداف سازمانی شوند با رویکرد روابط انسانی متفاوت است (میلر ،1994).

1-3- اهداف پژوهش :

1-3-1- هدف اصلی پژوهش :

بررسی تاثیر ارتباطات سازمانی بر مدیریت دانش  در شرکت مخابرات استان کردستان .

1-3-2- اهداف فرعی :

1- بررسی تاثیر بازخورد ارتباطات بر مدیریت دانش درشرکت مخابرات استان کردستان  .

2- بررسی تاثیر مسیری طی پیام بر مدیریت دانش درشرکت مخابرات استان کردستان  .

3- بررسی تاثیر ارتباطات رسمی  بر مدیریت دانش درشرکت مخابرات استان کردستان  .

4- بررسی تاثیر ارتباطات غیر رسمی  بر مدیریت دانش درشرکت مخابرات استان کردستان  .

1-4- سوالات پژوهش :

1-4-1 مسئله اصلی پژوهش :

تا چه اندازه  ارتباطات سازمانی بر مدیریت  دانش در شرکت مخابرات استان کردستان تاثیر گذار میباشد؟

1-4-1  پرسش های فرعی پژوهش :

 1- تا چه اندازه بازخورد ارتباطات بر مدیریت دانش درشرکت مخابرات استان کردستان تاثیر گذار است؟

فصل اول

کلیات تحقیق

1-2) مقدمه

سازمان‌های دولتی معمولا به منظور اجرای وظایف قانونی در جهت نیل به اهداف دولت، اجرای برنامه‌های مصوب و ارائه خدمات به مردم تشکیل می‌شوند و به فعالیت می‌پردازند. با توجه به سازمان‌های دولتی بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. لذا تلاش در جهت بهبود عملکرد سازمان‌های دولتی ضروری به نظر می‌رسد. در سازمان‌های دولتی مهم‌ترین و حساس‌ترین نقش‌ها را مدیران بر عهده دارند (الوانی و دانایی‌فرد، 1380). محیط‌های کسب وکار امروزی به محیط‌های پر تغییر، پر شتاب، پر رقابت و پر از ابهام تبدیل شده‌اند که بیش از پیش محیط دریایی طوفانی را ترسیم کرده و نقش ناخدا و رهبر و تصمیمات وی برای اداره سازمان را با اهمیت‌تر جلوه می‌دهند. رهبری یکی از مفاهیم اصلی در علوم‌اجتماعی است که اندیشمندان زیادی از علوم مختلفی بدان پرداخته‌اند (قرایی‌پور، 1387). سازمان‌ها به دلیل آن که در دنیای پر شتاب عصر حاضر از قافله عقب نیفتند توجه خود را معطوف به رهبران سازمانی کرده‌اند و سعی در ایجاد تغییرات بنیادی دردرون سازمان دارند (نرگسیان، 1386). تئوری‌های سنتی رهبری مبتنی بر سلسله مراتبی بوده‌اند که قدرتی در بالای سازمان وجود داشته که دستورات را از بالا به پایین سازمان دیکته می‌کردند و پیروان در سطوح پایین‌تر به عنوان یک عضو سازمان، ملزم به پیروی از این دستورات بوده‌اند. بعضی از این تئوری‌ها و مدل‌های رهبری عبارتند از: رهبری کاریزماتیک، تعاملی، تحول آفرین، معنوی و رهبری خدمتگزار (قلی‌پور و همکاران ، 1388). در سازمان‌ها مدیران زیادی وجود دارند، اما موضوع اصلی محدود بودن تعداد افرادی است که نقش‌های رهبری را بپذیرند و کار خود را به طور موثر انجام دهند. مدیرانی که بتوانند سبک رهبری خود را برای رسیدن به اهداف سازمانی با توجه به شرایط هماهنگ نمایند (نکویی مقدم و همکاران، 1386). در فصل نخست تحقیق بعد از بیان مساله ، به ضرورت واهمیت تحقیق پرداخته خواهد شد.سپس به سوالات واهداف تحقیق به همراه چهارچوب نظری تحقیق اشاره شده ودر نهایت با تعریف مفهومی وعملیاتی متغیرها وبیان قلمروتحقیق فصل به پایان خواهد رسید.

1-2) بیان مسئله

در سازمان‌های دولتی  مهمترین و حساس‌ترین نقش‌ها را مدیران و رهبران سازمان ها برعهده دارند. رابینز[1] (2004)، رهبری را عبارت از توانایی در اِعمال نفوذ یا اثرگذاری بر یک گروه، در جهت تامین هدف ها تعریف می کند. لاک واگنر[2] (2001)، رهبری را فرایند برانگیختن دیگران به کنش در جهت هدفی مشترک می داند (شیرزاد و شعبانی، 1390). سبک های رهبری، الگوهای رفتاری هستند که توسط رهبر برای حل مسائل، هدایت و تدوین چشم اندازهای سازمانی بکار گرفته می شود Mahmood ,2010)&( Awan.  اگر مدیران سازمان‌های دولتی بتوانند شرایطی فراهم آورند که نیروهای بالقوه کارکنان را بالفعل کنند، مسلماّ عملکرد این سازمان‌ها بهبود خواهد یافت، از این رو توانمندسازی کارکنان ضرورت می‌یابد. همچنین به منظور اینکه مدیران سازمان‌های دولتی بتوانند به خوبی به وظایف و فعالیت‌های محوله خود بپردازند بایستی کارکنان این احساس را داشته باشند که مدیرانشان قابل اعتمادند و این در حالی است که اعتماد در سازمان‌های دولتی کشور ما در سطح پایینی قرار دارد. حال با توجه به بی‌تفاوتی کارکنان دولت و عدم اعتماد در سازمان‌های دولتی و نظر به این که اعتماد و توانمندسازی از ویژگی‌های موثر در رهبری خدمتگزار به شمار می‌روند و تاکید زیادی بر آن‌ ها شده است، به نظر می‌رسد که توسعه الگوی رهبری خدمتگزار می‌تواند راه‌حل مناسبی برای رفع این دو معضل اساسی در سازمان‌های

 دولتی محسوب گردد (قلی پور و همکاران، 1388). رهبری خدمتگزار فرایندی است که  با نفوذ درافراد، آنان رابه طور داوطلبانه وخود خواسته در راستای وصول به اهداف گروهی به تلاش وا می دارد رهبری گفته می شود.رهبری فرایند تغییر هدف دارای است.که از طریق مقصود مشترک به هم می پیوندند وحرکت به سوی چشم انداز را آغاز می کنند (نصراصفهانی،1390). در 15 سال گذشته نیز اعتماد به منزله عنصری حیاتی در موفقیت چشمگیر تحقیقات در زمینه اعتماد را می‌توان به این واقعیت نسبت داد که سازمان‌ها از کمبود اعتماد در بین مدیران و کارکنان خود رنج می‌برند (قلی پور و همکاران،1388) وجود جو اعتماد موجب تقسیم اطلاعات، تعهد نسبت به تصمیمات، رفتار شهروندی سازمانی، بهبود روحیه کارکنان و افزایش نوآوری می‌شود و به مدیریت اثربخش سازمان‌ها کمک می‌کند، از این رو اندیشمندان مدیریت اعتماد را عامل مهمی در همکاری و تعارض، سبک‌های رهبری، پیش‌فرض‌های مدیریت نسبت به کارکنان، تغییر و بالندگی سازمان، مشارکت، ارتباطات و قراردادهای اجتماعی می‌دانند.اعتماد عبارت است از مجموعه ای از عقاید دربارۀ طرف مقابل ،  که منجر به این می شود که شخص (اعتماد کننده) باور داشته باشد که  اعتماد پیامدهای مثبتی برای اعتماد کننده به همراه دارد(Zahidul Islam, et al.,2011). لذا بایستی راه ‌حل ‌هایی به منظور رفع این مشکل ارائه کرد، مشکلی که اگر به آن توجهی نشود، در آینده ممکن است زمینه بسیاری مشکلات را در سازمان‌ها فراهم آورد زیرا سازمان‌ها برای پاسخگویی به تغییرات محیطی، به کارکنانی توانمندتر نیاز دارند. توانمندسازی کارکنان یکی از راهبردهای مهم تطابق بهتر با تغییرات خارجی است. توانمند سازی بر عملکرد کارکنان تاثیر مثبت دارد (Chiang and Hsieh, 2012). «فرد ریسکون» معتقد است که مشکل واقعی اداره عمومی، گسیختگی و گسستگی بین سازمان‌ها و کارکنانش است. در نتیجه آن چه که بایستی مورد توجه قرار گیرد آن است که چگونه این سیستم‌ها می‌توانند به صورت ارگانیزمی برای توسعه گروه از طریق همکاری، خادمیت و توازن بین افراد و سیستم عمل کنند. سپس می‌توان رهبری خدمتگزار را به عنوان الگویی ویژه برای مدیران سازمان‌های عمومی در نظر گرفت. رهبران ایده‌آل رهبرانی هستند که همواره به خدمت‌رسانی به پیروان و احترام به شان و مقام آن‌ ها متمایل بوده و به رشد و پیشرفت سازمان و حداکثرسازی ظرفیت کارکنان خود اهمیت می‌دهند. رویکردهای سنتی به رهبری باعث ایجاد موانعی در پرورش کارکنان مولد در سازمان‌ ها می‌شوند و این در حالی است که در رویکردهای جدید به رهبری، به خصوص خدمتگزار، توانمندسازی عاملی محوری و اساسی به شمار می‌رود مقاله حاضر بر آن است که ضمن معرفی نظریه رهبری خدمتگزار، تاثیر آن را بر دو متغیر اعتماد سازمانی و توانمندسازی مورد بررسی قرار دهد.

1-3) اهمیت و ضرورت پژوهش

ضرورت، اهمیت جایگاه و نقش رهبری در سازمان بر کسی پوشیده نیست. رهبری یکی از ضرورت های اصلی برای انجام فعالیت های بسیاری از سازمان های امروزی است. سازمان های موفق مشخصۀ عمده ای دارند که به وسیله آن از سازمان ها ی ناموفق متمایز می شوند؛ این مشخصه، رهبر ی پویا و اثربخش است (قربانبان و همکاران، 1389). یکی از اشکال رهبری که در زاویه ارائه خدمت، رشد، توسعه و توانمندسازی یه رابطه بین رهبر و پیروان توجه دارد، رهبری خدمتگزار است. رهبری خدمتگزار، توان و پتانسیل زیادی در جهت بهبود رهبری سازمان داراست. رهبر خدمتگزار، دارای انگیزه بالایی برای تمرکز بر نیازهای پیروان است و خدمت کردن به آنان را در هسته و مرکز امور خود قرار می‌دهد. رهبران خدمتگزار همواره دغدغه تعالی و رشد انسان‌ها دارند. آنان پیروان را به داشتن تعهد، فداکاری، نظم و انضباط، تعالی و بهترین بودن تشویق می‌کنند و ارزش‌های خوب را فراتر از حرف و شعار از طریق نشان دادن در عمل و تکرار خود در فرهنگ سازمانی تزریق می‌کنند (قرایی پور، 1387).چالش‌های محیطی در عصر حاضر سازمان‌ها را وادار نموده که همواره در جستجوی راه‌هایی به منظور حفظ و بقای خود باشند. در این میان استفاده از توانایی‌‌های بالقوه منابع انسانی و بالفعل درآوردن این نیروها و استعدادهای شگرف برای هر سازمان مزیتی بزرگ به شمار می‌رود. سازمان‌ها نیز به منظور پاسخ به تغییرات محیطی به کارکنانی توانمندتر از گذشته نیاز دارند. لذا می‌توان گفت که توانمندسازی کارکنان به عنوان یکی از راهبردهای مهم به منظور تطابق با تغییرات خارجی به موضوعی مهم در مدیریت و رهبری سازمان‌ها تبدیل شده است (حضرتی، 1387).اسکات و ژافه درمورد این که چرا کارکنان را توانمند سازیم می‌نویسد: سازمان هم از درون و هم برون مورد هجوم قرار می‌گیرد. از جنبه‌ی بیرونی رقابت شدید در سطح جهانی، تغییرات سریع باور نکردنی، تقاضای جدید برای کیفیت و خدمات و محدودیت‌ منابع، پاسخگویی سریع را از سازمان می‌طلبند. از جنبه درونی کارکنان احساس می‌کنند که با آنان صادقانه برخورد نمی‌شود و مایوس و سرخورده می‌شوند. سازمان نیز پیوسته توقع بیشتری دارد و مرتبا قواعد بازی را تغییر می‌دهد.اعتماد موضوعی بین رشته‌ای می‌باشد و از رشته‌هایی مانند روان‌شناسی و جامعه‌شناسی نشات می‌گیرد واز اهمیت زیادی نیز در علوم سیاسی، حقوق و رفتار سازمانی برخوردار می‌باشد. اعتماد عنصری کلیدی در سازمان‌ها محسوب می‌شود، زیرا مشارکت اثربخش را در سازمان ممکن می‌سازد. اعتماد موجب تقسیم اطلاعات، تعهد به تصمیمات، رفتار شهروندی سازمانی، رضایت شغلی، بهبود روحیه کارکنان، افزایش نوآوری و مدیریت اثربخش سازمان کمک زیادی می‌کند.در سازمان‌های توانمند کارکنان با احساس مالکیت، افتخار و مسئولیت افکار خود را خلاقانه پیاده می‌کنند. توانمندسازی مهم‌ترین ابزاری است که در آن کارکنان و سازمان لازم و ملزوم یکدیگرند و شیوه‌ای است برای ایجاد روحیه مشارکت در کارکنان از طریق فرایند دخالت و واگذاری مسئولیت، این شیوه کارکنان را تشویق می‌کند در مورد کارهای خویش، خودشان تصمیم بگیرند و امکان کنترل بیشتری بر کار داشته باشند. در افراد یک حس اعتماد، انرژی، تعهد، مسئولیت و غرور به کارشان ایجاد می‌کند که از آن به عنوان یک اصل حیاتی سازمان‌های امروزی می‌توان نام برد. توانمندسازی راه جدید اداره کردن سازمان‌های مستعد با آینده‌ی پیچیده‌تر و رقابتی‌تر است و به عنوان عاملی نجات‌بخش به یکی از داغ‌ترین مباحث روز مدیریت بدل گشته است و می تواند موفقیت سازمان‌ها را تضمین کند (منوریان و نیازی، 1385).رابطه میان رهبری خدمتگزار و اعتماد از ارزش و اهمیت بسیاری برخوردار می‌باشد. بدین علت که اعتماد جزیی از فرهنگ سازمان به شمار می‌رود و رهبران خدمتگزار در شکل‌دهی به اعتماد نقشی اساسی ایفا می کنند. رابرت گرین لیف[3] معتقد است که اعتماد جزو موارد کلیدی و محوری برای رهبران خدمتگزار به شمار می‌رود لذا می‌توان اعتماد را جزو جدایی ناپذیر در رهبری خدمتگزار به شمار آورد. توماس و دلتون[4] معتقدند که محیط سازمان می‌تواند تاثیر شگرفی در شناخت و ادراک کارکنان در توانمندسازی کارکنان داشته باشد. فلسفه اساسی که در پشت این رویکرد قرار دارد این است که رویکردهای سنتی به سازمان باعث ایجاد موانعی در پرورش کارکنان مولد در سازمان‌ها می‌گردد و رهبران سنتی به دلیل نگرش‌های مستبدانه خود هرگز قادر به توانمندسازی خود نخواهد بود و این در حالی است که در رویکردهای جدید به رهبری