1-2-1 پرسش های تحقیق.. 6

2-2-1 اهداف.. 7

فصل دوم:

1-2 کلیات ذرت 11

1-1-2 اهمیت ذرت 11

3-1-2 بوم شناسی ذرت 12

2-2 تاثیر درجه حرارت بر مراحل رشد ذرت 16

3-2 تاثیر تنش خشکی ناشی از گرما بر عملکرد و اجزای عملکرد 13

4-2 سازگاری و مقاومت به تنش گرما 13

5-2 تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد ذرت 17

6-2 فاکتورهای تاثیرگذار بر زنده مانی گرده ذرت.. 24

7-2 روش های ارزیابی زنده مانی دانه گرده 24

8-2 چگونگی دمای بالا و تاثیر استرس آن بر گرده افشانی ذرت 27

9-2 عوامل موثر بر روند رشد دانه از لقاح تا رسیدگی 26

10-2 جمع بندی 26

فصل سوم:

1-3 زمان و محل اجرای آزمایش… 35

2-3مشخصات اقلیمی محل اجرای آزمایش… 35

3-3 خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مزرعه آزمایشی.. 36

4-3روش اجرای آزمایش… 37

1-4-3طرح و نقشه آزمایش… 39

2-5-3 مشخصات هیبریدها 39

5-3عملیات زراعی.. 39

1-5-3 آماده ­سازی زمین و پیاده نمودن نقشه طرح. 39

2-5-3 کاشت.. 40

3-5-3 کوددهی.. 40

4-5-3آبیاری.. 40

5-5-3 وجین.. 40

7-5-3 مبارزه با آفات و بیماری.. 40

7-5-3برداشت.. 41

6-3 اندازه گیری صفات مورد بررسی.. 41

7-3 محاسبات آماری.. 42

فصل چهارم:

1-4 بررسی برخی خصوصیات مرفولوژیک ذرت 45

1-1-4 تعداد شاخه فرعی گل تاجی 45

2-1-4 طول شاخه اصلی گل تاجی 47

3-1-4 طول بلال 47

2-4 وزن دانه گرده 47

3-4 زنده مانی دانه گرده 52

4-4 کچلی بلال 55

5-4 عملکرد و اجزای عملکرد. 59

1-5-4 تعداد ردیف دانه 59

2-5-4 تعداد دانه در ردیف 61

3-5-4 تعداد دانه در بلال 64

4-5-4 وزن هزار دانه 66

5-5-4 عملکرد دانه . 69

6-5-4 عملکرد بیولوژیک 72

 

7-5-4 شاخص برداشت……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 74

9-4 همبستگی صفات…………………………………………………………………………………………………………………………………………….77

 

فصل پنجم:

1-5 نتیجه ­گیری کلی.. 81

2-5 پیشنهادات.. 48

منابع. 85

پیوست.. 93

 

 

فهرست اشکال                                                                                                          

عنوان                                                                                                                               صفحه

شکل 1-3 نقشه کلی طرح آزمایشی.. 38

شکل 1-4 مقایسه میانگین تعداد شاخه فرعی گل‎تاجی در هیبریدهای ذرت.. 46

شکل 2-4 مقایسه میانگین طول شاخه اصلی گل‎تاجی در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 47

شکل 3-4مقایسه میانگین طول بلال در هیبریدهای مختلف.. 48

شکل 4-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر طول بلال. 49

شکل 5-4مقایسه میانگین وزن دانه گرده در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 50

شکل6-4 مقایسه میانگین وزن دانه گرده در هیبریدهای مختلف .. 51

شکل 7-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر وزن دانه گرده. 51

شکل 8-4 مقایسه میانگین زنده­مانی دانه گرده در تاریخ های کاشت مختلف                                                          54

شکل 9-4 مقایسه میانگین زنده­مانی دانه گرده در هیبریدهای مختلف                                                                   54

شکل 10-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر زنده­مانی دانه گرده                                                                    55

شکل11-4 مقایسه میانگین کچلی بلال در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 56

شکل 12-4 مقایسه میانگین کچلی بلال در هیبریدهای مختلف.. 56

شکل 13-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر کچلی بلال 57

شکل 14-4 مقایسه میانگین تعداد ردیف دانه در بلال در هیبریدهای ذرت.. 59

شکل15-4مقایسه میانگین تعداددانه در ردیف بلال در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 62

شکل 16-4 مقایسه میانگین تعداد دانه در ردیف بلال در هیبریدهای ذرت.. 63

شکل 17-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر تعداد دانه در ردیف بلال   63

شکل18-4 مقایسه میانگین تعداددانه در بلال در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 65

شکل 19-4مقایسه میانگین تعداد دانه در بلال در هیبریدهای ذرت.. 65

شکل 20-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر تعداد دانه بلال. 66

شکل 21-4مقایسه میانگین وزن هزاردانه در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 67

شکل 22-4 مقایسه میانگین وزن هزاردانه در هیبریدهای ذرت.. 68

شکل 23-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر وزن هزاردانه. 68

شکل 24-4مقایسه میانگین عملکرد دانه در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 70

شکل 25-4- مقایسه میانگین عملکرد دانه در هیبریدهای ذرت.. 71

شکل 26-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر عملکرد دانه. 71

مقایسه میانگین عملکرد بیولوژیک در تاریخ کاشت‎های مختلف.. 73

شکل 28-4- مقایسه میانگین عملکرد بیولوژیک در هیبریدهای متفاوت.. 73

شکل 29-4 اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید بر عملکرد بیولوژیک 74

شکل 30-4 مقایسه میانگین شاخص برداشت در تاریخ کاشت‎های مختلف…………………………………………………………………….. 75

شکل 31-4- مقایسه میانگین شاخص برداشت در هیبریدهای متفاوت.. 75

 

فصل اول

 

مقدمه

طبق آمار فائو در سال 2015 در حال حاضر 805 میلیون انسان گرسنه در جهان وجود دارد و جمعیت جهان تا سال 2050 به نه میلیارد نفر خواهد رسید. به گفته کارشناسان این سازمان باید تولید غذا به بالای 60 درصد برسد تا بتواند جوابگوی این افزایش جمعیت باشد. بنابراین کشاورزی در عصر حاضر یکی از مهم­ترین مولفه­های امنیت ملی و غذایی کشورهای توسعه یافته بوده و در عین حال حیاتی­ترین عامل اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه به شمار می­آید. افزایش عملکرد گیاهان زراعی یکی از اهداف مهم و ضروری جامعه امروزی برای هماهنگی با افزایش جمعیت جهان است. عوامل محیطی و پتانسیل ژنتیکی گیاه از عوامل مهم و تعیین­کننده عملکرد اقتصادی هر گیاه زراعی محسوب می­‎شود. یکی از مهم­ترین عوامل محیطی موثر بر رشد و نمو گیاه زراعی ذرت شرایط دمایی و درجه حرارت است.

ذرت یکی از چهار غله­ای است که 60 درصد انرژی غذایی از آن گرفته می­ شود (2015،FAO). در جهان امروز، ذرت به علت اهمیت فوق­العاده زیادی که در تأمین غذای دام‎ها و پرندگان و مصارف دارویی و صنعتی دارد، نسبت به افزایش سطح زیر­کشت و همچنین بهبود تکنیک زراعت آن اقدامات اساسی به عمل آمده و در بیشتر کشورهای جهان که دارای شرایط آب و هوایی مناسب برای رشد این گیاه می‎­باشند، محصول قابل توجهی تولید می‎­نماید.

عوامل دیگری که باعث گردیده تا این گیاه به مقدار بسیار زیادی گسترش یابد عبارتند از:

• مقاومت مطلوب نسبی به خشکی و ورس
• عملکرد زیاد آن در هکتار نسبت به سایر محصولات
• امکان قرار گرفتن این گیاه در تناوب‎­های مختلف با گیاهان و آب و هوای گوناگون
• قابلیت مکانیزاسیون کامل در مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت

ذرت یکی از محصولات مهم زراعی است که به تنش­‎های محیطی نسبتاً حساس است. از طرفی نیاز به این محصول استراتژیک بسیار بالاست و ضروری است در ارتباط با افزایش تحمل این گیاه زراعی به تنش­‎های محیطی راهکارهای به­‎زراعی و به­‎نژادی اندیشیده شود.

 

1-1 ضرورت و اهمیت موضوع

طبق آمار وزارت کشاورزی در سال زراعی 92- 1391 ، سطح ذرت دانه­ای كشور حدود 290 هزار هكتار برآورد شده كه سهم اراضی آبی 9/99 درصد و بقیه به­صورت کشت دیم می­باشد.

استان خوزستان با سهم2/38 درصد از کل سطح برداشت ذرت دانه­ای بیشترین سطح این محصول را دارا می­باشد. استان­های: فارس با سهم 8/13 درصد، كرمانشاه با سهم 6/9 درصد ، جنوب استان کرمان با سهم 4/7درصد ، کرمان با سهم 7/5 درصد و اردبیل با سهم 5 درصد به ترتیب ، مقام­های دوم تا ششم را به­خود اختصاص داده­اند. شش استان مزبور جمعاً 6/79 درصد سهم از برداشت اراضی ذرت دانه‌ای در كشور را دارا هستند. کمترین سطح ذرت دانه­ای کشور با 9 هکتار متعلق به استان خراسان جنوبی می­باشد.

   میزان تولید ذرت دانه­ای در كشور حدود 9/1 میلیون تن برآورد شده كه 98/99 درصد آن از اراضی کشت آبی به­دست آمده است. بیشترین میزان تولید ذرت دانه­ای كشور با 37.6 درصد به استان خوزستان تعلق دارد و استان­های: فارس