Aphis fabae Scopoli

فهرست مطالب:

فصل اول: مقدمه و اهداف پژوهش… 1

1-1-معرفی آفت   2

1-1-1- رده ‌بندی شته سیاه باقلا.. 2

1-1-2- معرفی عمومی شته سیاه باقلا.. 2

1-1-3- خسارت شته سیاه باقلا.. 3

1-2- معرفی گیاه میزبان. 4

1-3- مشکلات آفت‌کش های شیمیایی و علل جایگزینی آن ‌ها با عصاره ‌های گیاهی.. 5

1-4- معرفی ترکیبات گیاهی مورد آزمایش… 7

1-4-1- خصوصیات گیاه زیتون تلخ.. 7

1-4-2- خواص دارویی و درمانی گیاه زیتون تلخ.. 9

1-5- معرفی روش ‌های نوین عصاره گیری از ترکیبات گیاهی.. 10

1-5-1- عصاره‌گیری به روش استفاده از امواج مایکروویو. 10

1-5-2- عصاره‌گیری به روش استفاده از امواج فراصوت.. 11

1-6- اهداف پژوهش… 13

فصل دوم: مروری بر منابع و بررسی مطالعات انجام شده 14

2-1- بررسی اثرات متفاوت عصاره گیاه زیتون تلخ روی حشرات.. 15

2-2- بررسی اثرات حلال های مختلف روی حشرات.. 17

2-3- استخراج از گیاهان به کمک روش های نوین استخراج. 18

فصل سوم: مواد و روش ها 19

3-1-کشت گیاه میزبان. 20

3-2- پرورش حشرات.. 21

3-3- تهیه نمونه ‌های گیاهی.. 24

3-4- تهیه عصاره ‌های گیاهی به روش عصاره‌گیری معمولی (سنتی) 24

3-5- تهیه عصاره‌ های گیاهی به روش عصاره‌گیری با امواج مایکروویو. 25

3-6- تهیه عصاره ‌های گیاهی به روش عصاره‌گیری با امواج فراصوت.. 26

3-7- آزمایشات زیست سنجی.. 27

3-7-1- بررسی اثر حشره کشی عصاره ‌های گیاهی استحصال شده با روش های عصاره‌گیری مختلف روی پوره‌ های یک یا دو روزه و سه یا چهار روزه شته سیاه باقلا.. 27

3-7-2- بررسی تأثیر زیر کشندگی روش های مختلف عصاره‌گیری از گل و میوه رسیده زیتون تلخ روی میزان پوره‌ زایی ماده‌ های بالغ شته سیاه باقلا   29

3-8- تجزیه و تحلیل داده‌ ها 29

فصل چهارم‌: نتایج.. 30

4-1- بررسی اثر مسمومیت حاد عصاره های استخراج شده از گل، مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ، به روش استخراج معمولی (سنتی)، روی پوره ‌های یک یا دو روزه و سه یا چهار روزه شته سیاه باقلا.. 31

4-1-1- بررسی اثرات حشره‌کشی عصاره ‌های اتانولی گل،‌ مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ روی پوره ‌های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا   31

4-1-2- بررسی اثرات حشره‌کشی عصاره ‌های متانولی گل،‌ مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ روی پوره ‌های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا   32

4-1-3- بررسی اثرات حشره کشی عصاره ‌های استونی گل،‌ مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ روی پوره های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا   34

4-1-4- بررسی اثرات حشره کشی عصاره‌ های اِن هگزانی گل، ‌مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ روی پوره ‌های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا.. 36

4-1-5- بررسی اثرات حشره کشی عصاره ‌های آبی گل، مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ روی پوره ‌های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا   37

4-2- بررسی اثر حلال‌ های اتانول، متانول،‌ استون، ‌اِن هگزان و آب در استخراج مواد از گل، مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ ( به روش استخراج سنتی)، روی پوره ‌های یک یا دو روزه و سه یا چهار روزه شته سیاه باقلا.. 39

4-2-1- بررسی اثرات حشره کشی عصاره‌گل زیتون تلخ استخراج شده با حلال‌ های متفاوت روی پوره ‌های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا   39

4-2-2- بررسی اثرات حشره‌کشی عصاره میوه سبز کوچک استحصال شده با حلا‌ل‌ های متفاوت روی پوره ‌های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا   40

4-2-3- بررسی اثرات حشره‌کشی عصاره میوه سبز بزرگ استخراج شده با حلال های متفاوت روی پوره ‌های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا   42

4-2-4- بررسی اثرات حشره‌کشی عصاره‌ میوه رسیده زیتون تلخ استخراج شده با حلا‌ل‌ های متفاوت روی پوره ‌های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا   43

4-2-5- بررسی اثرات حشره کشی عصاره برگ زیتون تلخ استخراج شده با حلال ‌های متفاوت روی پوره ‌های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا   45

4-2-6- بررسی اثرات حشره‌کشی حلال ‌های متفاوت روی پوره‌ های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا.. 46

4-3- بررسی اثر مسمومیت حاد عصاره های استخراج شده از گل، مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ، به روش استخراج با کمک امواج مایکروویو روی پوره ‌های یک یا دو روزه و سه یا چهار روزه شته سیاه باقلا.. 47

4-3-1- بررسی اثرات حشره‌کشی عصاره آبی گل، مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ استحصال شده با امواج مایکروویو،‌ طی مدت زمان 30 ثانیه روی پوره ‌های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا.. 48

4-3-2- بررسی اثرات حشره کشی عصاره آبی گل، ‌مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ استحصال شده با امواج مایکروویو، طی مدت زمان 50 ثانیه روی پوره‌ های 2-1 روزه و 4-3 روزه شته سیاه باقلا.. 49

4-4- بررسی و مقایسه اثر مسمومیت حاد عصاره ‌های گیاهی استخراج شده به روش استخراج معمولی و ‌با کمک امواج مایکروویو طی دو مدت زمان 30 و50 ثانیه روی پوره ‌های شته سیاه باقلا.. 51

4-4-1- مقایسه اثر حشره کشی عصاره آبی گل استخراج شده به روش استخراج معمولی و ‌با کمک امواج مایکروویو در دو  زمان 30 و50 ثانیه  51

4-4-2- مقایسه اثر حشره کشی عصاره آبی میوه سبز کوچک استخراج شده به روش استخراج معمولی و ‌با کمک امواج مایکروویو در دو  زمان 30 و50 ثانیه  52

4-4-3- مقایسه اثر حشره‌کشی عصاره‌ آبی میوه سبز بزرگ استخراج شده به روش استخراج معمولی و ‌با کمک امواج مایکروویو در دو  زمان 30 و50 ثانیه  54

4-4-4- مقایسه اثر حشره کشی عصاره آبی میوه رسیده استخراج شده به روش استخراج معمولی و ‌با کمک امواج مایکروویو در دو  زمان 30 و50 ثانیه  55

4-4-5- مقایسه اثر حشره کشی عصاره آبی برگ استخراج شده به روش استخراج معمولی و ‌با کمک امواج مایکروویو در دو  زمان 30 و50 ثانیه  56

4-4-6- مقایسه اثر حشره‌کشی آب مقطر و آب مقطر حرارت دیده در مایکروویو در دو  زمان 30 و50 ثانیه. 58

4-5- بررسی اثر مسمومیت حاد عصاره های استخراج شده از گل، مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ، به روش استخراج با کمک امواج فراصوت روی پوره ‌های یک یا دو روزه و سه یا چهار روزه شته سیاه باقلا.. 59

4-6- بررسی و مقایسه اثر مسمومیت حاد عصاره های گیاهی استخراج شده به روش استخراج معمولی و با کمک امواج فراصوت روی پوره‌ های شته سیاه باقلا   61

4-6-1- مقایسه اثر حشره‌کشی عصاره اتانولی گل استخراج شده به روش استخراج معمولی و با کمک امواج فراصوت.. 61

4-6-2- مقایسه اثر حشره کشی عصاره اتانولی میوه سبز کوچک استخراج شده به روش استخراج معمولی و با کمک امواج فراصوت   62

4 -6-3- مقایسه اثر حشره کشی عصاره اتانولی میوه سبز بزرگ استخراج شده به روش استخراج معمولی و با کمک امواج فراصوت   63

4-6-4- مقایسه اثر حشره‌کشی عصاره اتانولی میوه رسیده استخراج شده به روش استخراج معمولی و با کمک امواج فراصوت   64

4-6-5- مقایسه اثر حشره‌کشی عصاره اتانولی برگ استخراج شده به روش استخراج معمولی و با کمک امواج فراصوت.. 65

4-7- بررسی اثرات زیر کشندگی عصاره ‌های گیاهی استخراج شده روی حشرات تازه بالغ شده شته سیاه باقلا.. 66

4-7-1- بررسی اثر عصاره ‌های اتانولی گل و میوه رسیده زیتون تلخ استخراج شده به روش استخراج معمولی (سنتی)، ‌روی پوره ‌زایی ماده ‌های تازه بالغ شده شته سیاه باقلا.. 66

4-7-2- بررسی اثر عصاره‌ های آبی گل و میوه رسیده زیتون تلخ استخراج شده به روش استخراج با امواج مایکروویو طی مدت زمان 30 ثانیه روی پوره‌ زایی ماده های تازه بالغ شده شته سیاه باقلا.. 67

فصل پنجم: نتیجه گیری و بحث.. 69

5-1- بررسی اثر مسمومیت حاد عصاره های گیاهی استخراج شده به روش استخراج معمولی ( سنتی) و حلال های متفاوت روی پوره های یک یا دو روزه و سه یا چهار روزه شته سیاه باقلا.. 70

5-2- بررسی اثر مسمومیت حاد عصاره های گیاهی استخراج شده به روش استخراج با کمک امواج مایکروویو روی پوره های یک یا دو روزه و سه یا چهار روزه شته سیاه باقلا.. 73

5-3- بررسی اثر مسمومیت حاد عصاره های گیاهی استخراج شده به روش استخراج با کمک امواج فراصوت روی پوره های یک یا دو روزه و سه یا چهار روزه شته سیاه باقلا.. 74

5-4- بررسی اثرات زیر کشندگی عصاره های گیاهی استخراج شده روی ماده های بالغ (حشرات تازه بالغ شده) شته سیاه باقلا   75

5-5- نتیجه گیری نهایی.. 76

منابع. 7

چکیده

با توجه به جمعیت رو به رشد جهان، كمبود منابع غذایی و نیاز به تأمین غذا، حفظ تولیدات كشاورزی از نابودی در اثر خسارات آفات و بیماری ها بیش از پیش ضروری به نظر می رسد.کشاورزان برای مبارزه با عوامل زنده كاهش تولید محصول، ناچارند به انواع مواد شیمیایی آفتکش روی آورند. این سموم نه تنها روی سطح محصولات، بلكه به داخل بافت نیز نفوذ كرده و در آن ها باقی می مانند. با توجه به کم خطر بودن حشره کش های گیاهی برای انسان و محیط زیست و همچنین توانمندی این ترکیبات در کنترل طیف وسیعی از آفات، لازم است که استفاده از این ترکیبات در قالب برنامه های کنترل تلفیقی مورد توجه قرار گیرد. در این پژوهش، اثرات حشره کشی عصاره های تهیه شده از گل، مراحل مختلف رشدی میوه و برگ زیتون تلخ با حلال های متفاوت قطبی، حد واسط و یا غیر قطبی و همچنین روش های نوین عصاره گیری از گیاهان، بر روی شته سیاه باقلا بررسی شد. همچنین اثرات زیر کشندگی برخی از این عصاره ها نیز بر روی شته مذکور، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش های عصاره گیری مؤثر بوده و عصاره های حاصله قدرت حشره کشی مناسبی داشته و قابلیت بالایی در کنترل شته سیاه باقلا داشته اند. نتایج بیانگر آنست که در بین عصاره های گیاهی مورد آزمایش، بیشترین اثر حشره کشی مربوط به عصاره های اتانولی و متانولی (سه مرحله میوه رسیده، برگ و گل) می باشد. به علاوه در تیمارهای مربوط به عصاره های گیاهی، همواره در پوره های 2-1 روزه، درصد تلفات بالاتری نسبت به پوره های 4-3 روزه ایجاد شد. مقایسه نتایج حشره کشی روش های متفاوت عصاره گیری نشان می دهد که عصاره های استخراج شده به کمک امواج فراصوت، نسبت به دو روش عصاره گیری معمولی و عصاره گیری با کمک امواج مایکروویو، تأثیر بیشتری داشته اند. براساس نتایج حاصل از آزمایشات زیرکشندگی، عصاره آبی میوه رسیده زیتون تلخ استخراج شده با کمک امواج مایکروویو در مدت زمان 30 ثانیه، روی میزان پوره زایی ماده های بالغ شته سیاه باقلا، تأثیر منفی داشته است. می توان امیدوار بود که با انجام آزمایشات تکمیلی، از این ترکیبات گیاهی و روش های نوین عصاره گیری، در مدیریت تلفیقی آفات استفاده شود.

مقدمه و اهداف پژوهش

1-1-      معرفی آفت

شته سیاه باقلا یکی از آفات مهم و فراگیر محصولات مختلف کشاورزی در ایران و سایر نقاط جهان است که خسارت های مستقیم و غیر مستقیم اقتصادی به محصولات وارد می کند.

1-1-1- رده ‌بندی شته سیاه باقلا

خانواده‌ی شته ‌ها در گذشته جزء راسته Homoptera طبقه بندی می‌ شدند؛ ولی در تقسیم بندی‌ جدید،‌ به راسته‌ی ناجوربالان Hemiptera منتقل گردیده‌ اند. شته ‌ها متعلق به خانواده Aphididae می‌ باشند؛ شته ‌سیاه باقلا با نام علمی Aphis fabae Scopoli  و نام عمومی Black bean aphid نیز، متعلق به این خانواده است (شکل 1).

1-1-2- معرفی عمومی شته سیاه باقلا

شته سیاه باقلا، ‌به شته سیاه چغندر نیز معروف است. این شته زمستان را به صورت تخم روی بعضی از علف ‌های هرز دائمی، شمشاد و گیاهان دیگر می‌گذراند. در بهار از تخم‌ های زمستانه افراد بی ‌بال به وجود می‌آید که به تدریج افراد