پایان نامه کارشناسی ارشد: بررسی ساختاری و کارکرد خوشه برنج در وضعیت موجود و مطلوب

2-1- بیان مسئله پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2 3-1- ضرورت واهمیت انجام پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………….

4 4-1- اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

6 5-1- سوالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7 6-1- تعریف اصطلاحات و متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..

فصل دوم : ادبیات و پیشینة تحقیق

1-2- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….	8
2-2- تاریخچه فعالیت های صنعتی در ایران …………………………………………………………………………………………………………………..	11
3-2- مفاهیم مربوط به خوشه های نعتی……………………………………………………………………………………………………………………………	13
1-3-2- تاریخچه و سیر تكاملی خوشه های صنعتی………………………………………………………………………………………………………..	13
2-3-2- سابقه تئوری خوشه ها ……………………………………………………………………………………………………………………………………….	16
3-3-2- بنگاههای کوچک و متوسط ………………………………………………………………………………………………………………………………..	21
4-3-2- مفهوم و تعریف خوشه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..	23
5-3-2- خوشه سازی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….	31
6-3-2- شبكه ها و خوشه ها …………………………………………………………………………………………………………………………………………..	33
1-6-3-2- شبكه های عمودی …………………………………………………………………………………………………………………………………………	33
2-6-3-2- شبكه های افقی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..	34
3-6-3-2- خوشه های رشتهای ………………………………………………………………………………………………………………………………………	35
7-3-2- اهمیت خوشه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………	36
1-7-3-2- اهمیت خوشه های صنعتی ……………………………………………………………………………………………………………………………	36
2-7-3-2- اهمیت و تاثیر بزرگی و كوچكی خوشه بر موفقیت آن …………………………………………………………………………………	37
8-3-2- کارکرد خوشه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………	38
1-8-3-2- كاركرد خوشه های صنعتی در تعامل با بازار كار …………………………………………………………………………………………..	39
4-2- خوشه های صنعتی، تعریف و عناصر تشکیل دهنده آن ………………………………………………………………………………………..	40
1-4-2- تعریف خوشه صنعتی ………………………………………………………………………………………………………………………………………….	40
2-4-2- خوشه های صنعتی و عناصر تشكیل دهنده آن …………………………………………………………………………………………………	41
3-4-2- آیا می توان خوشه صنعتی را ایجاد كرد؟ …………………………………………………………………………………………………………..	45
4-4-2- مزایا و فواید حاصل از ایجاد خوشه صنعتی ……………………………………………………………………………………………………….	45
5-4-2- وجه تمایز خوشه های صنعتی با صنایع كوچك سازمان نیافته و منفرد …………………………………………………………..	49
6-4-2- چرا خوشه ها (كلاسترها) برای رقابت حیاتی هستند؟ ………………………………………………………………………………………	50
7-4-2- خوشه بندی صنعتی و بهره وری نیروی کار ………………………………………………………………………………………………………	51
5-2- انواع خوشه از دیدگاه صاحب نظران ……………………………………………………………………………………………………………………….	52
6-2- مدلهای اقتصادی تحلیل خوشه ها ………………………………………………………………………………………………………………………….	55
1-6-2- اقتصاد مبتنی بر خوشه ……………………………………………………………………………………………………………………………………….	57
7-2- برنامه توسعة خوشهای ……………………………………………………………………………………………………………………………………………	57
1-7-2- پروژه توسعه خوشهای ………………………………………………………………………………………………………………………………………..	58
2-7-2- مسئولیت اجرائی یک پروژه توسعة خوشهای …………………………………………………………………………………………………….	59
3-7-2- گامهای اصلی پروژه توسعه خوشهای ………………………………………………………………………………………………………………….	59
4-7-2- زمان مورد نیاز برای اجرای یک پروژه توسعه خوشهای …………………………………………………………………………………….	60
8-2- بررسی توسعه خوشه های صنعتی در کشور و چالشهای مربوطه ………………………………………………………………………….	60
1-8-2- مسایل و معضلات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….	60
2-8-2- الزامات ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..	62
3-8-2- تفاوت بین سیاستهای توسعه خوشه ای و سیاست های سطح صنعت ……………………………………………………………..	66
4-8-2- ترکیب مدیریت زنجیره تأمین و خوشه صنعتی …………………………………………………………………………………………………	66
5-8-2- تفاوت بین سیاستهای توسعه خوشه ای و سیاست های سطح صنعت ……………………………………………………………..	67
6-8-2- تفاوت توسعه منطقه ای و توسعه خوشه ای………………………………………………………………………………………………………..	67
9-2- پروژه توسعه خوشه های صنعتی و نقش نهادها در راستای توسعه ……………………………………………………………………….	68
1-9-2- رویكرد بنیادی در توسعه خوشه های صنعتی ……………………………………………………………………………………………………	68
2-9-2- انواع روش های توسعه خوشه ای……………………………………………………………………………………………………………………….	68
3-9-2- پروژه توسعه خوشه ای ……………………………………………………………………………………………………………………………………….	69
4-9-2- مسئولیت اجرای یک پروژه توسعه خوشه ای …………………………………………………………………………………………………….	69
5-9-2- مشخصات عامل توسعه خوشه ……………………………………………………………………………………………………………………………	70
6-9-2- گام های اصلی در فرایند توسعه یک خوشه صنعتی ………………………………………………………………………………………….	70
7-9-2- ا زمان مورد نیاز برای اجرای یک پروژه توسعه خوشه ای ………………………………………………………………………………….	71
8-9-2- توسعه خوشه صنعتی از دیدگاه صاحب نظران …………………………………………………………………………………………………..	71
10-2- توسعه خوشه های صنایع کوچک و متوسط از نگاه یونیدو …………………………………………………………………………………	74
1-10-2- ویژگی های كلیدی و مهم رویكرد یونیدو ……………………………………………………………………………………………………….	75
2-10-2- مراحل رویکرد یونیدو ……………………………………………………………………………………………………………………………………….	77
3-10-2- مراحل تفضیلی فاز مطالعه شناختی بر اساس رویکرد یونیدو …………………………………………………………………………	80
11-2- ضرورت های توجه به توسعه خوشه ای در ایران …………………………………………………………………………………………………	84
12-2- تنگناهای توسعه خوشه های صنعتی در کشور ……………………………………………………………………………………………………..	89
13-2- تدابیر و راهبردهای توسعه خوشه های صنعتی در کشور ……………………………………………………………………………………..	92
14-2- توجه به خوشه های صنعتی در برنامه های نظام جمهوری اسلامی ایران …………………………………………………………..	95
15-2- خوشه های صنعتی درافق برنامه پنجم ………………………………………………………………………………………………………………..	97
16-2- پروژه های توسعه خوشه ای در استان گیلان ………………………………………………………………………………………………………	105
1-16-2- خوشه فرآوری و بسته بندی زیتون گیلان …………………………………………………………………………………………… …………	105
2-16-2- خوشه فرآوری چای گیلان ……………………………………………………………………………………………………………………………….	106
3-16-2- خوشه ادوات شالیکوبی گیلان ………………………………………………………………………………………………………………………….	109
17-2- آشنایی با محصول کشاورزی برنج ………………………………………………………………………………………………………………………..	110
18-2- چهارچوب مطالعه شناختی خوشه ها …………………………………………………………………………………………………………………..	114
1-18-2- الگوی ساختاری خوشه …………………………………………………………………………………………………………………………………..	115
19-2- مروری بر مطالعات انجام شده در ادبیات خوشه صنعتی ……………………………………………………………………………………..	119
1-19-2- مطالعات شناختی خوشه ………………………………………………………………………………………………………………………………….	119
1-1-19-2- مطالعه شناختی خوشه در کشور های دیگر ……………………………………………………………………………………………….	119
1-1-2-19-2- مطالعه شناختی خوشه چرم در ایتالیا ……………………………………………………………………………………………………	120
2-1-2-19-2- مطالعه شناختی خوشه سرامیک موربی هند ………………………………………………………………………………………….	123
3-1-2-19-2- مطالعه شناختی خوشه پلاسیتک لاهور پاکستان ………………………………………………………………………………….	124
4-1-1-19-2- امکان ایجاد خوشه صنعتی جدید با بهره گرفتن از سازمان مجازی در روسیه ……………………………………………	125
5-1-1-19-2- انواع خوشه های صنعتی در اتیوپی ………………………………………………………………………………………………………..	126
6-1-1-19-2- خوشة صنعتی، نمایندگی دولت و توسعة کارآفرینی- مطالعة موردی در چین …………………………………….	127
2-1-19-2- مطالعه شناختی خوشه در ایران ………………………………………………………………………………………………………………….	128
1-2-1-19-2- شناسایی خوشه های صنعتی استان تهران ……………………………………………………………………………………………..	128
2-2-1-19-2- ارائه مدل مفهومی عوامل موثر بر شكل گیری خوشه های صنعتی ………………………………………………………	128
3-2-1-19-2- ارزیابی و اولویت بندی موانع توسعه خوشه های صنعتی (مطالعه موردی قطعه سازان خودرو استان سمنان) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………	129
4-2-1-19-2- خوشه صنعتی ادوات كشاورزی جویبار …………………………………………………………………………………………………..	129
5-2-1-19-2- روش امكان سنجی و تحلیل اثر بخشی توسعه خوشه های صنعتی خرمای كشور ……………………………….	130
2-19-2- مطالعات توسعهای خوشه …………………………………………………………………………………………………………………………………	131
1-2-19-2- بررسی امكان توسعه صنایع نساجی ایران با بهره گرفتن از مدل توسعه خوشه صنعتی ………………………………….	131
2-2-19-2- بررسی عوامل بازدارنده و پیشران در مسیر رشد و توسعه خوشه های صنعتی (مطالعه موردی خوشه نساجی یزد) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..	131
3-2-19-2- ارائه مدلی جهت استقرار خوشه صنعتی در پتروشیمی ……………………………………………………………………………..	132
4-2-19-2-بررسی نقش توسعه خوشه های صنعتی برفرایند توسعه محصول جدید درخوشه قطعات خودروی سمنان	133
4-2-19-2- تحلیل و بررسی عوامل موثر بر ایجاد و توسعه خوشه صنعتی با بهره گرفتن از روش دلفی )مطالعه موردی: خوشه صنعتی خرمای سراوان ……………………………………………………………………………………………………………………………………………	134
20-2- چهارچوب مطالعه شناختی در این تحقیق …………………………………………………………………………………………………………..	134
1-20-2- تجزیه و تحلیل کسب و کار در سطح بنگاه (مطالعه وضعیت درونی خوشه) ………………………………………………….	134
2-20-2- تجزیه و تحلیل کسب و کار در سطح صنعت و خوشه (مطالعه وضعیت بیرونی خوشه) ………………………………	138
3-20-2- تحلیل نهادی خوشه …………………………………………………………………………………………………………………………………………	141
4-20-2- تحلیل سطح روابط و همکاری میان اعضای خوشه …………………………………………………………………………………………	148
5-20-2- مدل شناختی خوشه صنعتی در این تحقیق …………………………………………………………………………………………………..	151

فصل سوم : روش اجرای تحقیق

1-3- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………	152
2-3- طرح پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..	152
3-3- جامعه آماری پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………………………	152
4-3- روش نمونه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….	153
5-3- نمونه آماری پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..	153
6-3- ابزار پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..	154
7-3- شواهد مربوط به روایی ابزار پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………….	155
8-3- روش تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………………………………………………………………	157
9-3- خلاصه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..	158

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

1-4- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………	160
2-4- بررسی کمی واحد های شالیکوبی …………………………………………………………………………………………………………………………..	160
3-4- آشنایی با برنج …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………	161
4-4- سطح زیر کشت، تولید و مصرف برنج ……………………………………………………………………………………………………………………..	161
5-4- برنامه های راهبردی و توسعه ای ……………………………………………………………………………………………………………………………	162
6-4- نمونه آماری پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..	163
7-4- بررسی پرسش های پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………………	163
1-7-4- آزمون فرضیات با بهره گرفتن از آماره t-test و z ………………………………………………………………………………………………….	163
1-8-4- اولویت بندی متغییر های تحقیق با بهره گرفتن از آزمون فریدمن …………………………………………………………………………	212

فصل پنجم : نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

1-5- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………	217
2-5- نتایج تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..	217
1-2-5- پاسخ به سئوالات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………	217
3-5- محدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………	224
4-5- ارائه پیشنهاد ها ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….	225
1-4-5- پیشنهادات کاربردی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………	225
5-5- پیشنهادات تحقیقات آتی ………………………………………………………………………………………………………………………………………..	226

چکیده

توسعة صنعتی از طریق توسعة خوشه های کسب و کار به عنوان یکی از رویکردهای بدیلی است که طی دو سه دهة اخیر در کشورهای مختلف توسعه یافته و در حال توسعه، سرلوحة کار و خط مشی سیاستگذاران عرصة صنعت و توسعة صنعتی قرار گرفته است. اجرای پروژه های توسعة خوشه های صنعتی در سطح استانهای مختلف کشور، به عنوان بخشی از اقداماتی است که تاکنون در ایران انجام پذیرفته است. پژوهش حاضر به مطالعة موردی خوشة برنج در استان گیلان و ارزیابی تأثیرات خوشه های صنعتی در توسعة منطقهای می پردازد. در این پژوهش ضمن بهره گیری از مطالعات مرتبط در سطح جهان و ایران، با بهره گیری از مفاهیم پایه ای و کلاسیک ادبیات خوشه ای به بررسی و ارزیابی موضوع پرداخته شده است. در ضمن جهت دریافت صحیح اطلاعات مدیران ارشد مجموعه های شالیکوبی از پرسشنامه ای شامل 39 سوال 5 گزینه ای و 2 سوال 2 گزینه ای با عناوین کلی بررسی وضعیت درونی، وضعیت بیرونی، وضعیت نهادی و وضعیت همکاری استفاده گردیده است. تعداد 310 نفر از مدیران مورد سوال قرار گرفته به درستی پاسخگوی سوالات بودند. با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS آلفای کرونباخ مورد قبول تایید گردید. آزمون فرض نیز برای تک تک سوالات انجام گرفت. در نهایت تحلیل خروجی آماری سوالات در دنیای واقعی در فصل پنجم به تفصیل آورده شده است. در کل خوشه صنعتی برنج در زمینه وضعیت درونی در شرایط مطلوبتری نسبj به عوامل دیگر قرار دارد. اما در بعد وضعیت بیرونی و همکاری بین اجزای خوشه از نظر مدیران واحد ها دارای معایب اساسی می باشد که لزوم توجه بیشتر به این حوزه ها را تبیین می نماید.

1- مقدمه

از دهه گذشته، برنامه ریزان توسعه منطقه ای و سرزمینی ، بخش قابل توجهی از زمان و انرژی خود را صرف جستجوی یک مدل نوین برای توسعه منطقه ای کرده اند (مولثارت،2003). مفاهیم این “مدل نوین” توسعه منطقه ای که به خوشه ای شدن صنعتی معروف است، به یک سری داستان های موفق منطقه ای نظیر دره سیلیکون، مناطقی در ایتالیای سوم نظیر امیلیا رومانا، بادنوورتمبرگ درآلمان و کرویدور در انگلیس ، بر می گردد. این مناطق بعنوان نمونه های برتر در کارکرد ا قتصادی مطرح شده و با به نمایش گذاشتن سطوح بالای نوآوری نقشی قوی از خوشه های صنعتی درونزا، و به یک صورتبندی نهادی شبکه ای شده در سطوح منطقه ای دست یافته اند (لجندیک و کورن فورد،2000؛ کوک و مورگان،1993). با الهام از این داستان های موفق است که پدیده خوشه بندی صنعتی مکرراً از رویکردهای مختلف و تا حدی هم پوش نظیر “نواحی صنعتی” ، “فضاهای صنعتی جدید” ، “محیط های نوآور” ، ” خوشه های صنعتی” ، “محیط نهادی” ،”مناطق یادگیری” ، “یادگیری محلی شده” و “سیستم های نوآوری منطقه ای” تحت پارادایم “منطقه گرایی نوین” مطالعه شده، که در درون خود به دنبال درک نقش خوشه بندی صنعتی و اثرات آن بر یادگیری، نوآوری و مزیت رقابتی است (هنری و پینچ ،2001؛ کامبرز و مک کینن،2004؛ کیبل و ویلکینسن،2000). در این رویکردها به توسعه منطقه ای، شکل گیری ظرفیت های یادگیری یک موضوع بنگاهی نیست بلکه بجای آن به روابط بین بنگاه ها و سایر بازیگران در محیط منطقه ای مربوط می شود. از اینرو، وقتی که دانش وفن آوری در رویکرد درونزا بمثابه موضوع درون منطقه ای تلقی می شود، فرایند های یادگیری و روابط شبکه منطقه ای در پویایی درازمدت و پایداری نوآوری در منطقه نقش برجسته ای را بازی می کند (ارایدین و آرماتلی کوراوغلی،2005).

اهمیت توسعه صنعتی در کشور های در حال توسعه موجب شده بسیاری از این کشور ها شکل گیری و تقویت صنایع کوچک و متوسط در مناطق صنعتی و در قالب خوشه را به عنوان یک استراتژی توسعه صنعتی منطقه ای مورد نظر قرار داده و از آن به عنوان راهبردی اشتغالزا که در عین حال قادر به بهبود توان رقابتی شرکتها و افزایش صادرات آنها می باشد، بهره برداری نمایند (رابلوتی،1382). تعریف صنایع کوچک و متوسط به طور گسترده ای در میان کشورها و مناطق مختلف جهان متفاوت می باشد و شرایط اقتصادی و صنعتی حاکم بر آن کشور ها، معرف صنایع کوچک و متوسط در آنهاست. برخی از شاخص هایی که معمولا در تعریف صنایع کوچک و متوسط به کار می روند عبارتند از: تعداد کارکنان، سرمایه، دارایی کل، حجم فروش و ظرفیت های تولیدی، اما رایج ترین شاخص برای تعریف صنایع کوچک و متوسط، استفاده از تعداد کارکنان است ( شقاقی و شفیعی،1384).

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب