فهرست مطالب

عنوان                                                      صفحه

چکیده…………………………………………….. 1

فصل اول: مقدمه و پیشینه……………………………..

1-1مقدمه:…………………………………………. 2

1-2 کشف رادیو اکتیویته……………………………… 2

1-2-1 رادیواکتیویته…………………………………. 2

1-2-2واحد های اکتیویته……………………………… 3

1-2-3واپاشی……………………………………….. 4

1-2-4برهمکنش تابش با ماده…………………………… 4

1-2-5خواص نوترونهای آزاد……………………………. 5

1-2-5-1تقسیم بندی نوترونها از لحاظ انرژی……………… 6

1-2-5-2 برهمکنش نوترون با ماده………………………. 6

1-2-5-3 فعالسازی نوترونی……………………………. 7

1-2-6پرتوγ  (Gamma ray)……………………………… 7

1-2-6-1برهمکنش گاما با ماده…………………………. 8

1-2-6-1-1 اثر فوتوالكتریك…………………………… 9

1-2-6-1-2 اثركامپتون……………………………….. 10

1-2-6-1-3 تولید جفت یون…………………………….. 11

1-2-6-2 تابش دهی گاما و تولید ساختارهای شیمیایی جدید…… 12

1-3 پیشرانه ها:……………………………………. 13

1-3-1 کلیات……………………………………….. 13

1-3-2 خصوصیات پیشرانه جامد………………………….. 15

1-4 تعریف واکنش های حالت جامد……………………….. 18

1-4-1 سینتیک واکنش های حالت جامد…………………….. 18

1-4-2 قوانین سرعت در سینتیک حالت جامد………………… 19

1-4-2-1مدلها و مکانیسم ها در سینتیک حالت جامد…………. 22

1-4-2-1-1 طبقه بندی مدلها…………………………… 22

1-4-2-1-2طبقه بندی و استخراج مدلها بر اساس مفروضات مکانیسمی 24

1-5 روش های بررسی سینتیک حالت جامد……………………. 25

1-5-1روش های تجربی………………………………….. 25

1-5-1-1 روش های همدما……………………………….. 26

1-5-1-2روش های غیرهمدما……………………………… 26

1-5-2روش های محاسباتی……………………………….. 28

1-5-2-1روش های وابسته به مدل…………………………. 28

1-5-2-2روش های مستقل از مدل………………………….. 30

1- 6 تغییر انرژی فعالسازی با پیشرفت واکنش…………….. 32

1-6-1 تغییرات حقیقی انرژی فعالسازی…………………… 32

1-6-1-1 واکنش های بنیادی……………………………. 32

1-6-1-2 واکنش های پیچیده……………………………. 32

1-6-2 تغییرات تصنعی در انرژی فعالسازی………………… 33

1-7 پیش بینی طول عمر……………………………….. 33

1- 8 مقدمه ای بر روش های آنالیز حرارتی……………….. 34

1-8-1تاریخچه روش های آنالیز حرارتی…………………… 34

1-8-2کاربرد ها…………………………………….. 34

فصل دوم مواد و روش کار………………………………

2-1 تکنیک ها:……………………………………… 36

2-2 مواد مصرفی:……………………………………. 36

2-3 دستگاه ها:…………………………………….. 36

2-4 نرم افزارهای مورد استفاده:………………………. 36

فصل سوم: بحث و نتایج………………………………..

3-1 مطالعه حرارتی  K25:…………………………….. 38

3- 1-1نمودارهای DSC نمونه های مورد آزمایش…………….. 38

3-1-2پیشرفت واکنش………………………………….. 40

3-1-3سرعت واکنش……………………………………. 41

3-1-4سرعت واکنش برحسب پیشرفت واکنش…………………… 42

3-1-5تحلیل داده های حرارتی با روش کیسینجر…………….. 43

3-1-6تعیین پارامترهای سه گانه ی سینتیکی………………. 46

3-1-7تغییرات Ea با پیشرفت واکنش……………………… 48

3-1-8نمودارهای اثر جبرانی…………………………… 49

3-1-9محاسبه بستگی Ea  به α………………………….. 50

3-1-10تعیین طول عمر پیشرانه K25……………………… 51

3-2مطالعه حرارتی K30………………………………… 52

3-2-1نمودار DSC پیشرانه K30…………………………. 52

3-2-2پیشرفت واکنش………………………………….. 53

3-2- 3 سرعت واکنش………………………………….. 54

3-2-4سرعت واکنش برحسب پیشرفت واکنش…………………… 55

 

3-2-5تحلیل داده های حرارتی با معادله کیسینجر………….. 56

3-2-6تعیین پارامترهای سه گانه ی سینتیکی………………. 58

3-2-7تغییرات Ea با پیشرفت واکنش……………………… 60

3-2-8نمودارهای اثر جبرانی:………………………….. 62

3-2-9محاسبه بستگی Ea  به α………………………….. 63

3-2-10 پیش بینی  طول عمر پیشرانه…………………….. 63

3-3نتیجه گیری:…………………………………….. 65

3-4پیشنهادات:……………………………………… 66

فهرست شکل ها

عنوان                                                                صفحه

شکل ‏1‑1   اثر فتوالکتریک……………………………. 10

شکل ‏1‑2 اثر کامپتون………………………………… 11

شکل ‏1‑3 تولید زوج یون………………………………. 12

شکل ‏1‑4: مکانهای انجام واکنش در فاز همگن (الف) و فاز غیرهمگن (ب)    19

شکل ‏1‑5: تبدیل پارامترهای اندازه گیری جرم در TGA(الف) و شار گرمایی در (DSC) (ب) به کسر تبدیل (ج)…………………………. 21

شکل ‏1‑6 نمودارهای α-tصعودی (الف)، نزولی(ب)،سیگموئیدی(ج) و خطی(د) در بررسی های همدما……………………………………. 23

شکل ‏1‑7 نمودارهای dα/dt صعودی (الف)،نزولی (ب)،سیگموئیدی(ج) و خطی (د) در بررسی های همدما……………………………………. 23

شکل ‏1‑8 : نمایش شماتیک منحنی های هم دما، T7<T6<T5<T4<T3<T2<T1   26

شکل ‏1‑9 نمونه ای از نمودار DSC با چندین حالت تغییر فاز…. 35

شکل ‏2‑1: نرم افزارهای استفاده شده……………………. 37

شکل ‏3‑1: نمودار DSC تخریب K25 سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) ……………………. 39

شکل ‏3‑2: نمودارDSC تخریب حرارتی سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای K25 تحت تابش نوترون گرمایی (راست)، تحت تابش گاما (چپ)………………………….. 39

شکل ‏3‑3: نمودارپیشرفت واکنش(α-T) بر حسب دما در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK25…………………………………………………. 40

شکل ‏3‑4: نمودارپیشرفت واکنش(α-T) بر حسب دما در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK25 تحت تابش نوترون گرمایی (راست)، تحت تابش گاما (چپ)……… 40

شکل ‏3‑5: نمودار سرعت واکنش(dα/dt-T) بر حسب دما در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK25…………………………………………………. 41

شکل ‏3‑6: نمودار سرعت واکنش(dα/dt-T) بر حسب دما در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK25 تحت تابش نوترون گرمایی (راست)، تحت تابش گاما (چپ)……… 41

شکل ‏3‑7: نمودار سرعت واکنش  بر حسب پیشرفت واکنش  (dα/dt-α)در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK25…………………………………………. 42

شکل ‏3‑8: نمودار سرعت واکنش بر حسب پیشرفت واکنش (dα/dt-α) در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK25 تحت تابش نوترون گرمایی (راست)، تحت تابش گاما (چپ) 42

شکل ‏3‑9:نمودار محاسبه انرژی فعالسازی به روش کیسینجر K25… 43

شکل ‏3‑10: نمودار محاسبه انرژی فعالسازی به روش کیسینجر K25 تحت تابش نوترون گرمایی……………………………………… 44

شکل ‏3‑11: نمودار محاسبه انرژی فعالسازی به روش کیسینجر K25 تحت تابش گاما…………………………………………………. 45

شکل ‏3‑12  نمودارهای خطی روش کوتس – ردفرن با مدلهای مختلف در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی)  برای تخریب حرارتی K25………………………………………… 46

شکل ‏3‑13: نمودارهای خطی روش کوتس – ردفرن با مدلهای مختلف در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی)  برای تخریب حرارتی K25 تحت تابش نوترون گرمایی……………………. 47

شکل ‏3‑14: نمودارهای خطی روش کوتس – ردفرن با مدلهای مختلف در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی)  برای تخریب حرارتی K25 تحت تابش گاما……………………………. 47

شکل ‏3‑15: نمودار تغییرات Ea (قرمز)و LnfA (آبی) بر حسب α برای K25 با بهره گرفتن از روش فریدمن………………………………. 48

شکل ‏3‑16: نمودار تغییرات Ea (قرمز)و LnfA (آبی) بر حسب α برای K25تحت تابش نوترون گرمایی(راست) و گاما(چپ) با بهره گرفتن از روش فریدمن… 49

شکل ‏3‑17: وجود اثر جبرانی با بهره گرفتن از روش فریدمن در تخریب حرارتی K25…………………………………………………. 49

شکل ‏3‑18:وجود اثر جبرانی با بهره گرفتن از روش فریدمن در تخریب حرارتی K25تحت تابش نوترون گرمایی(راست)-گاما(چپ)……………… 50

شکل ‏3‑19: نمودارDSC تخریب حرارتی سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای K30…………….. 52

شکل ‏3‑20: نمودارDSC تخریب حرارتی سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای K30 تحت تابش نوترون گرمایی (راست)، تحت تابش گاما (چپ)………………………….. 52

شکل ‏3‑21: نمودارپیشرفت واکنش(α-T) بر حسب دما در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK30…………………………………………………. 53

شکل ‏3‑22: نمودارپیشرفت واکنش(α-T) بر حسب دما در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK30 تحت تابش نوترون گرمایی (راست)، تحت تابش گاما (چپ)……… 53

شکل ‏3‑23: نمودار سرعت واکنش(dα/dt-T) بر حسب دما در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK30…………………………………………………. 54

شکل ‏3‑24: نمودار سرعت واکنش(dα/dt-T) بر حسب دما در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK30 تحت تابش نوترون گرمایی (راست)، تحت تابش گاما (چپ)……… 54

شکل ‏3‑25: نمودار سرعت واکنش بر حسب پیشرفت واکنش (dα/dt-α) در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK30…………………………………………. 55

شکل ‏3‑26: نمودار سرعت واکنش بر حسب پیشرفت واکنش (dα/dt-α) در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی) برای تخریب حرارتیK30 تحت تابش نوترون گرمایی (راست)، تحت تابش گاما (چپ) 55

شکل ‏3‑27: نمودار برای محاسبه انرژی فعالسازی به روش کیسینجر K30 56

شکل ‏3‑28: نمودار برای محاسبه انرژی فعالسازی به روش کیسینجر K30 تحت تابش نوترون گرمایی……………………………………… 57

شکل ‏3‑29: نمودار برای محاسبه انرژی فعالسازی به روش کیسینجر K30 تحت تابش گاما……………………………………………… 58

شکل ‏3‑30: نمودارهای خطی روش کوتس – ردفرن با مدلهای مختلف در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی)  برای تخریب حرارتی K30………………………………………… 59

شکل ‏3‑31: نمودارهای خطی روش کوتس – ردفرن با مدلهای مختلف در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی)  برای تخریب حرارتی K30 تحت تابش نوترون گرمایی……………………. 59

شکل ‏3‑32: نمودارهای خطی روش کوتس – ردفرن با مدلهای مختلف در سرعتهای حرارت دهی 10(آبی)-15(سبز)-20(قرمز)-25(زرد)-30(مشکی)  برای تخریب حرارتی K30 تحت تابش گاما……………………………. 60

شکل ‏3‑33: نمودار تغییرات Ea (قرمز)و LnfA (آبی) بر حسب α برای K30 با بهره گرفتن از روش فریدمن………………………………. 61

شکل ‏3‑34: نمودار تغییرات Ea (قرمز)و LnfA (آبی) بر حسب α برای K30 تحت تابش نوترون گرمایی(راست) و گاما(چپ) با بهره گرفتن از روش فریدمن  61

شکل ‏3‑35: وجود اثر جبرانی با بهره گرفتن از روش فریدمن در تخریب حرارتی K30…………………………………………………. 62

شکل ‏3‑36: وجود اثر جبرانی با بهره گرفتن از روش فریدمن در تخریب حرارتی K30تحت تابش نوترون گرمایی(راست)-گاما(چپ)……………… 62

 

 

 

 

فهرست جدول ها

عنوان                                                                صفحه

جدول ‏1‑1: مدلهای مختلف سینتیک حالت جامد………………. 25

جدول ‏3‑1: نتایج محاسبات به روش کیسینجر K25…………….. 43

جدول ‏3‑2: نتایج محاسبات به روش کیسینجر K25 تحت تابش نوترون گرمایی   44

جدول ‏3‑3 : نتایج محاسبات به روش کیسینجر K25 تحت تابش گاما. 45

جدول ‏3‑4: محاسبه بستگی انرژی فعالسازی به درجه پیشرفت واکنش K25 50

جدول ‏3‑5: محاسبه بستگی انرژی فعالسازی به درجه پیشرفت واکنش K25تحت تابش نوترون گرمایی……………………………………… 50

جدول ‏3‑6: محاسبه بستگی انرژی فعالسازی به درجه پیشرفت واکنش K25 تحت تابش گاما……………………………………………… 50

جدول ‏3‑7 پارامترهای سینتیکی K25 با بهره گرفتن از روشASTM….. 51

جدول ‏3‑8 پارامترهای سینتیکی K25 تحت تابش نوترون گرمایی با بهره گرفتن از روش ASTM…………………………………………. 51

جدول ‏3‑9 پارامترهای سینتیکی K25 تحت تابش گاما با بهره گرفتن از روش ASTM…………………………………………………. 51

جدول ‏3‑10 نتایج محاسبات به روش کیسینجر K30…………….. 56

جدول ‏3‑11  نتایج محاسبات به روش کیسینجر K30 تحت تابش نوترون گرمایی   57

جدول ‏3‑12 نتایج محاسبات به روش کیسینجر K30تحت تابش گاما…. 58

جدول ‏3‑13: محاسبه بستگی انرژی فعالسازی به درجه پیشرفت واکنش K30 63

جدول ‏3‑14: محاسبه بستگی انرژی فعالسازی به درجه پیشرفت واکنش K30تحت تابش نوترون گرمایی……………………………………… 63

جدول ‏3‑15: محاسبه بستگی انرژی فعالسازی به درجه پیشرفت واکنش K30 تحت تابش گاما……………………………………………… 63

جدول ‏3‑16: پارامترهای سینتیکی K30: با بهره گرفتن از روشASTM.. 63

جدول ‏3‑17 پارامترهای سینتیکی K30 تحت تابش نوترون گرمایی با بهره گرفتن از روش ASTM…………………………………………. 64

جدول ‏3‑18 پارامترهای سینتیکی K30 تحت تابش گاما با بهره گرفتن از روش ASTM…………………………………………………. 64

 

 

چكیده

در این پروژه اثر تابش نوترون گرمایی و گاما بر روی سینتیک تخریب حرارتی پیشرانه های K25 وK30 مورد مطالعه قرار گرفته است. به منظور مطالعه خواص حرارتی ترکیب مورد نظر از تکنیک آنالیز حرارتی DSC و TGA استفاده گردید. پارامتر­های سینتیک حرارتی این ماده بر اساس روش های کیسینجر، فریدمن، کوتس ردفرن و ازاوا- فیلین- وال تعیین و بررسی شده است. نتایج حاصله نشان میدهد که انرژی فعالسازی و فاکتور فرکانس پیشرانه های فوق الذکر در اثر تابش دهی نوترون گرمایی و گاما تغییر قابل ملاحظه ای داشته است. به کمک روش فریدمن بستگی انرژی فعالسازی و حاصلضرب فاکتور فرکانس در مدل واکنش با کسر تبدیل بدست آمده ، و اثر جبرانی به وضوح مشاهده گردید و در نهایت تک مکانیسم بودن تخریب تایید شد بر اساس محاسبات انجام یافته طول عمر پیشرانه های فوق الذکر در اثر تابش های اعمالی تغییر چشمگیری داشته است.

 

واژه‌ های كلیدی:

تابش نوترون، گاما، آنالیز حرارتی، پارامترهای سینتیک حرارتی

 

 

 

 

چکیده   1

مقدمه: 4

1-1- سیب زمینی.. 5

1-1-1- تاریخچه سیب زمینی.. 5

1-1-2- گیاه شناسی.. 6

1-1-3- دما : 8

1-1-4- خاک و کود. 9

1-1-5- اهمیت اقتصادی سیب زمینی.. 10

1-2-1- علایم بیماری های ویروسی سیب زمینی.. 11

1-2-2- همه گیرشناسی و چرخه ی بیماری.. 11

1-2-3- کنترل بیماریهای ویروسی سیب زمینی.. 12

1-3- فرضیه ها 12

1-4- اهداف.. 12

فصل دوم. 13

2-1- ویژگیهای گروه پوتی ویروس‏ها 14

2-1-1- ویروس وای سیب زمینی.. 15

2-1-1-1- دامنه میزبانی و علایم ویروس وای سیب زمینی.. 16

2-1-1-2- وضعیت ویروس وای سیب زمینی در ایران. 17

2-1-1-3- ناقلین ویروس وای سیب زمینی.. 18

2-1-1-4-ساختار ژنتیکی.. 19

2-1-1-5-نژادهای ویروس وای سیب زمینی.. 19

2-1-1-5-2- نژاد N.. 20

2-1-1-5-3-نژاد C.. 21

2-1-1-6-روش های بررسی نژادهای PVY : 21

2-1-1-7-نوترکیبی در ژنوم ویروس y سیب زمینی.. 22

2-1-1-8-مقایسه دو روش رایج شناسایی PVY.. 23

فصل سوم. 26

3-1-نمونه برداری از مزارع سیب زمینی.. 27

3-2- مواد گیاهی.. 28

3-2-1- نگهداری نمونه ها در آزمایشگاه 28

3-3-آزمون آزمون الایزای غیر مستقیم. 29

3-5- انتخاب جدایه های مثبت.. 30

3-6- مطالعات گلخانهای.. 30

3-6-1- آماده سازی گیاهان گلخانهای.. 31

3-6-2- مایه زنی گیاهان گلخانهای.. 31

3-7- روش آزمون RT-PCR.. 33

 

3-7-1 روش تهیه cDNA.. 33

3-7-3 مراحل به دام اندازی RNA ویروس… 34

3-9- انجام واکنش PCR.. 35

3-9-1- طراحی پرایمر. 35

3-9-2 روش آزمون واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) 36

3-10 روش تهیه ی ژل و انجام الکتروفورز برای بررسی نتایج آزمون PCR.. 37

3-11- مقایسه توالی نوکلئوتیدی نژادهای  PVYبا توالی مشابه در سایر جدایه های موجود در بانک ژن. 38

فصل چهارم: 42

4-1- منبع ویروس… 43

4-2- نتایج آزمون الایزای غیر مستقیم. 44

4-3 مطالعات گلخانه ای.. 46

4-5- نتایج آزمون RT-PCR.. 47

4-6- تنوع ژنتیکی.. 52

4-7- بیشترین درصد تشابه جدایه های مورد بررسی با نژادهای اصلی PVY در جهان : 52

4-7- مقایسه نتایج حاصله از آزمونهای الایزای غیرمستقیم و RT-PCR.. 54

فصل پنجم. 55

5-1- بررسی نوترکیبی در  ایزولههای ایرانی ویروس Y سیب زمینی: 58

5-2- پیشنهادات اجرایی و پژوهشی.. 59

فهرست منابع و ماخذ. 61

منابع انگلیسی: 64

فهرست جداول

جدول شماره­ 3-1- مواد لازم در مخلوط واکنش ترانویسی معکوس (RT)……………………………………….44

جدول 3-2- توالی و موقعیت آغازگرهای مورد استفاده در این تحقیق…………………………………………………………45

جدول شماره­ 3-3- مواد لازم در واکنش PCR…………………………………………………………………………….46

جدول شماره­ 3-4- چرخه­­ی دمایی آزمون واکنش زنجیره ای پلیمراز………………………………………………47

جدول 3-5- مواد لازم و مقدار هر یک از آنها برای تهیه محلول پایه PCR………………………………………………….47

جدول3-6 جدابه­های ویروس وای سیب­زمینی که CP آنها مقایسه شده است………………………………………………49

جدول 4-1- فراوانی ویروس Y سیب زمینی در کل نمونه­ها به تفکیک منطقه نمونه برداری…………………………..55

فهرست اشکال

شکل 2-1- الف- ساختار فیزیکی (رشته­ای خمش­پذیر) (بی­نام، 2009). ب- تصویر شماتیک از اجزاء ژنوم PVY………………………………………………………………………………………………………………………………………….26

شکل3-1- علائم ویروس Y سیب زمینی برروی سیب زمینی( الف-نکروز رگبرگ، ب-روشنی رگبرگ)……………………………………………………………………………………………………………………………………..38

شکل 3-3- مرحله کاشت گیاهان گلخانه­ای……………………………………………………………………………………43

شکل 4-1- موزاییک و زردی ایجاد شده توسط ویروس Y سیب زمینی……………………………………………..53

شکل 4-2- علائم موزائیک در اثر PVY بر روی برگ سیب زمینی…………………………………………………….53

شکل 4-3- علائم ایجاد رگبرگ روشنی ونکروتیک بوسیله ویروس Y سیب زمینی بر روی سیب زمینی..54

شکل 4-4 نتایج تست سرولوژیک نمونه های آلوده به pvy  درسطح مناطق مختلف استان…………………..55

شکل 4-5- نکروز و موزائیک برروی گیاه توتون رقم سامسون بوسیله تلقیح PVY……………………………..56

شکل 4-6- ایجاد موزائیک و بوسیله ویروس Y سیب زمینی…………………………………………………………….57

شکل 4-7- ایجاد نکروز رگبرگ بوسیله PVY ……………………………………………………………………………….57

شکل 4-8- نتایج آزمون PCR در ژل آگارز 1% با بافر TBE. سمت چپ: مارکر DNA. چاهک  آلوده به PVY. قطعه ای به اندازه 990 نوکلئوتید تکثیر شده است…………………………………………………………………..58

شکل4-9- دندروگرام (درخت­واره) حاصل از گروهبندی ایزوله­های توالی­یابی شده در این آزمایش به همراه ایزوله­ها و استرین­های ایرانی موجود در بانک ژن که به روش Parsimony Maximum-در نرم افزار MEGA5 به دست آمده است……………………………………………………………………………………………….59

شکل4-10- دندروگرام (درخت­واره) حاصل از گروهبندی ایزوله­های توالی­یابی شده در این آزمایش به همراه ایزوله­ها و استرین­های ایرانی و جهان موجود در بانک ژن که به روش Parsimony Maximum-در نرم افزار MEGA5 به دست آمده است……………………………………………………………………………………..60

چکیده………………………………………………………………………………………………………………………….. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-2- آفت کش ها……………………………………………………………………………………………………. 4

1-3- تاریخچه استفاده از سموم…………………………………………………………………………………… 5

1-4- اهمیت آفت کش ها………………………………………………………………………………………….. 6

1-5- تقسیم بندی آفت کش‌ها…………………………………………………………………………………….. 8

1-5-1- طبقه بندی آفت کش‌ها از از لحاظ نوع موجودات زنده تحت اثر………………………. 9

1-5-2- طبقه بندی بر اساس سمیت دهانی…………………………………………………………………. 10

1-5-3- تقسیم بندی آفت کش‌ها بر اساس ساختمان شیمیایی آنها…………………………………… 11

1-5-4- تقسیم بندی سموم بر اساس نحوه ورود به داخل بدن……………………………………….. 11

1-5-5- تقسیم بندی آفت کش‌ها بر اساس طرز تأثیر……………………………………………………. 12

1-5-6- رده بندی سموم بر اساس نوع مسمومیت………………………………………………………… 14

1-5-7- طبقه بندی سموم بر اساس نحوه حرکت در گیاه………………………………………………. 15

1-5-8- طبقه بندی سموم بر اساس میزان دوام و پایداری……………………………………………… 16

1-5-9- طبقه بندی بر اساس ساختمان شیمیایی……………………………………………………………. 17

1-6- آفت کش‌های ارگانوفسفره(آلی فسفره)……………………………………………………………….. 17

1-7- چگونگی ایجاد مسمومیت به وسیله سموم فسفره…………………………………………………… 20

1-8- راه‌های ورود ارگانوفسفره‌ها به بدن…………………………………………………………………….. 21

1-9- تقسیم بندی ارگانوفسفره‌ها………………………………………………………………………………… 21

1-10- مکانیزم مسمومیت و پدیده ی پیر شدن………………………………………………………………. 22

1-11- ترشح استیل کولین به وسیله پایانه‌های عصبی……………………………………………………… 23

1-12- عملکرد استیل کولین……………………………………………………………………………………… 24

1-13- آنزیم استیل کولین استراز……………………………………………………………………………….. 24

1-14- آنزیم پسودوکولین استراز سرم…………………………………………………………………………. 24

1-15- دیازینون………………………………………………………………………………………………………. 25

1-16- متابولسیم دیازینون در بدن………………………………………………………………………………. 26

1-17- مکانیزم عمل…………………………………………………………………………………………………. 27

1-18– مخاطرات مواجهه با دیازینون…………………………………………………………………………… 27

1-19- مقدمه‌ای بر فناوری نانو…………………………………………………………………………………… 29

1-20- تعاریفی از فناوری نانو……………………………………………………………………………………. 29

1-21- ویژگی‌های نانو……………………………………………………………………………………………… 30

1-22- دسته بندی نانو مواد……………………………………………………………………………………….. 31

1-23- ضرورت به کار گیری فناوری نانو در علوم کشاورزی وصنایع غذایی …………………….. 31

1-24- نانوسلولز……………………………………………………………………………………………………… 31

1-25- ابعاد سلولز…………………………………………………………………………………………………… 32

 

1-26- تجزیه سلولز…………………………………………………………………………………………………. 32

1-27- فرمهای سلولز و شناسایی آنها………………………………………………………………………….. 33

1-28- کاربرد سلولز………………………………………………………………………………………………… 35

1-29- اهمیت نانو سلولز…………………………………………………………………………………………… 37

1-30- ساختار و خواص نانو سلولز…………………………………………………………………………….. 39

1-31– تولید نانوذرات سلولزی………………………………………………………………………………….. 39

1-32- خواص نانوسلولز و سوسپانسیون آن………………………………………………………………….. 42

1-33- اصلاح سطحی(شیمیایی) نانوسلولز……………………………………………………………………. 43

فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1- مواد، تجهیزات و نرم افزار های مورد استفاده……………………………………………………….. 48

3-1-1- مواد شیمیایی مورد استفاده………………………………………………………………………….. 48

3-1-2- دستگاه­های مورد استفاده…………………………………………………………………………….. 48

3-1-3- نرم افزار………………………………………………………………………………………………….. 49

3-2- سنتز نانوسلولز و کونژوگاسیون آن با طلا……………………………………………………………… 49

عنوان                                                                                                          صفحه

3-3- مشخصه یابی نانو ذرات کونژوگه شده ……………………………………………………………….. 49

3-4- بررسی جذب دیازینون توسط نانوذرات کونژوگه شده با طلا در شرایط آزمایشگاهی…… 50

3-5– بررسی جذب دیازینون توسط نانوذرات کونژوگه شده با طلا در شرایط واقعی……………. 50

3-6- بررسی جذب دیازینون توسط نانوذرات کونژوگه با نرم افزار شبیه ساز……………………… 51

3-7- روش های آماری……………………………………………………………………………………………….. 51

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل و بیان نتایج حاصل از تحقیق

4-1- نتایج مشخصه یابی نانوذرات کونژوگه شده با طلا…………………………………………………. 53

4-2- نتیجه جذب دیازینون توسط نانوذرات کونژوگه شده با طلا در شرایط آزمایشگاهی……… 57

4-3- نتایج شبیه سازی با نرم افزار………………………………………………………………………………. 64

فصل پنجم: بحث و تفسیر و نتیجه گیری و جمع بندی

5-1- بحث…………………………………………………………………………………………………………….. 68

5-2- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………….. 70

5-3- پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………….. 72

منابع ……………………………………………………………………………………………………………………… 73

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………. 74

 

فهرست جدول ها

جدول 3-1- مواد شیمیایی مورد استفاده………………………………………………………………………. 48

جدول 3-2- دستگاه­های مورد استفاده…………………………………………………………………………. 48

جدول 4-1 میزان جذب دیازینون توسط نانو ذرات کونژوگه شده در غلظت ها و زمان های مختلف.     61

جدول 4-2 میزان جذب دیازینون توسط نانو ذرات کونژوگه شده در غلظت ها و دما های مختلف.                62

جدول 4-3 میزان جذب دیازینون توسط نانو ذرات کونژوگه شده در غلظت ها و pH های مختلف.     63

جدول 4-4 مقدار سم دیازینون قبل و بعد از مواجهه با نانوذرات و درصد جذب هر لوله……… 64

 

فهرست شکل ها

شکل 1-4 انواع نانوسلولز………………………………………………………………………………………….. 38

شکل 4-1. تصویر نانوذرات کونژوگه شده که توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی گرفته شده است. 54

شکل 4-2. تصویر نانوذرات کونژوگه شده، تهیه شده با میکروسکوپ الکترونی روبشی. …….. 55

شکل 4-3 ساختار اولیه دیازینون…………………………………………………………………………………. 65

شکل 4-4 ساختار اولیه نانوسلولز……………………………………………………………………………….. 65

شکل 4-5- ساختار اولیه نانوذره سلولز کونژوگه شده با طلا……………………………………………. 66

شکل 4-6 جذب دیازینون نانوذره سلولز کونژوگه شده با طلادر انتهای شبیه سازی………………. 66

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 پیک های جذبی بدست آمده از طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه……………….. 56

نمودار 4-2 میزان جذب دیازینون توسط نانو ذرات کونژوگه شده با طلا در غلظت ها و زمان های مختلف.      58

نمودار 4-3 میزان جذب دیازینون توسط نانو ذرات کونژوگه شده در غلظت ها و دما های مختلف.

…………………………………………………………………………………………………………………………….. 59

نمودار 4-4 میزان جذب دیازینون توسط نانو ذرات کونژوگه شده در غلظت ها و pH های مختلف.     60

فصل اول. 1

کلیات… 1

1-1- مقدمه. 2

1-2- بیان مسأله. 2

1-3- ضرورت تحقیق.. 4

1-4- پرسش های تحقیق.. 5

1-5- اهداف تحقیق.. 5

1-5-1- اهداف اصلی.. 5

1-5-2- اهداف ویژه (فرعی) 5

1-6- فرضیه‌های تحقیق.. 5

1-7- ناحیه آبیاری فومنات… 6

1-8- روش و ابزار گردآوری اطلاعات… 6

1-9- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 7

1-10- کلید واژه ها 7

1-11- سازماندهی پژوهش… 8

فصل دوم. 9

مبانی نظری و پیشینه پژوهش… 9

2-1- مقدمه. 10

2-2- نقش آب در کشاورزی.. 10

2-3- راندمان مصرف آب در بخش کشاورزی.. 11

2-4- بازار آب… 12

2-4-1- ویژگی های بازار آب… 13

2-4-2- تقاضای نهادهی آب در کشاورزی.. 14

2-5- اهمیت مدیریت تقاضای آب… 16

2-5-1- مدیریت تقاضا و نقش ارزش گذاری اقتصادی در مدیریت تقاضای آب… 16

2-5-2- ابزارهای مدیریت تقاضای آب… 19

2-6- قیمت گذاری آب و تاثیرات آن. 20

2-7- روش های قیمت گذاری آب… 22

2-7-1- روش های تعیین قیمت آب از دیدگاه کشاورزان. 22

2-7-1-1- روش های غیر پارامتری.. 22

الف- روش نرخ گذاری حاشیه ای.. 23

ب- روش بودجه بندی.. 23

ج- روش برنامه ریزی خطی.. 24

2-7-1-2- روش های پارامتری (اقتصاد سنجی) 25

2-7-1-2-1- برآورد ارزش اقتصادی آب با بهره گرفتن از تابع تولید. 26

2-7-1-2-2- برآورد ارزش اقتصادی آب با بهره گرفتن از تابع سود مقید. 30

2-7-1-2-3- برآورد ارزش اقتصادی آب با بهره گرفتن از تابع هزینه مقید. 31

2-7-2- روش های مستقیم و غیر مستقیم. 32

2-7-2-1- روش قیمت گذاری هدانیک… 32

2-7-2-2- روش مستقیم. 33

2-7-3- روش های تجربی قیمت گذاری آب در ایران. 33

2-7-3-1- روش های حجمی.. 34

2-7-3-1-1- روش حجمی تک نرخی.. 34

2-7-3-1-2- روش حجمی دو نرخی (چند نرخی) 35

2-7-3-2- روش های دریافت غیر حجمی.. 35

2-7-3-2-1- اخذ آب بها بر اساس مقدار تولید. 35

2-7-3-2-2- اخذ آب بها بر اساس سطح زیر کشت… 37

2-7-3-2-3- قیمت گذاری بر اساس حق مرغوبیت… 38

2-8- مبانی نظری تقاضا برای نهاده آب… 39

2-9- مروری بر مطالعات انجام شده 42

2-9-1- مطالعات داخلی.. 42

2-9-2- مطالعات خارجی.. 45

2-10- جمع بندی.. 47

فصل سوم. 49

مواد و روشها 49

3-1- مقدمه. 50

3-2- تابع تولید. 50

3-3- توابع تولید مهم در کشاورزی.. 50

3-3-1- تابع تولید کاب- داگلاس… 51

3-3-2- تابع تولید ترانسندنتال. 52

3-3-3- تابع تولید ترانسلوگ… 53

3-3-4- تابع تولید درجه دوم تعمیم یافته. 53

3-4- استخراج تابع تقاضا نهاده آب آبیاری در حالت کلی.. 54

3-4-1- استخراج تابع تقاضای آب در این پژوهش… 55

3-4-2- محاسبه ارزش اقتصادی آب آبیاری.. 57

3-5- جامعه، نمونه آماری و روش نمونه گیری.. 57

3-6- جمع بندی.. 58

فصل چهارم. 59

نتایج و بحث… 59

4-1- مقدمه. 60

آمار توصیفی.. 60

4-1-1 – وضعیت سن.. 60

4-1-2- وضعیت آموزش… 61

4-1-3- میزان سابقه زارعین.. 63

4-1-4- میزان مصرف نهاده ها 64

 

4-1-4-1- فراوانی آب مصرفی.. 64

4-1-4-2- کود شیمیایی.. 65

4-1-4-3- سم ساقه خوار. 66

4-1-4-4-سم علف کش… 67

4-1-4-5- بذر. 68

4-1-4-6- نیروی کار. 69

4-1-4-7- هزینه ماشین آلات… 70

4-1-5- هزینه‌های متغیر زراعت برنج.. 70

4-1-5-1- هزینه های متغیر کل.. 71

4-1-5-2- در آمد. 72

نتایج برازش فرم تابعی کاب- داگلاس… 73

نتایج برازش فرم تابعی ترانسندنتال. 79

نتایج برازش فرم تابعی ترانسلوگ… 85

نتایج برازش فرم تابعی درجه دوم تعمیمیافته. 90

فرم تابعی برتر و تعیین ارزش اقتصادی آب آبیاری.. 95

تابع تقاضای آب آبیاری در ناحیه فومنات… 96

جمع بندی فصل چهارم. 96

فصل پنجم. 97

خلاصه، 97

نتیجه گیری، بحث و پیشنهادها 97

5-1- مرور کلی بر تحقیق.. 98

5-1-1- مقدمه. 98

5-1-2- اهداف و سوالات… 99

5-1-3- محدوده تحقیق.. 99

5-1-4- محدودیت تحقیق.. 99

5-1-5- روش و نوع تحقیق.. 99

5-1-6- متغیرهای تحقیق.. 100

5-1-6-1- متغیرهای مستقل.. 100

5-1-6-2- متغیر وابسته. 100

5-1-7- فرضیه های تحقیق.. 100

5-2- نتیجه گیری.. 100

5-2-1- یافته های توصیفی.. 100

–  گروه های سنی.. 100

–  سطح تحصیلات… 101

– میزان سابقه زارعین.. 101

– میزان مصرف نهاده ها 101

– فراوانی آب مصرفی.. 101

– کود شیمیایی.. 101

– سم ساقه خوار. 101

– سم علف کش… 101

– بذر. 102

– نیروی کار. 102

– هزینه ماشین آلات… 102

– هزینه‌های متغیر زراعت برنج.. 102

– هزینه های متغیر کل.. 102

– در آمد. 102

5-1-2- یافته های استنباطی.. 103

– نتایج برازش فرم تابعی کاب- داگلاس… 103

– نتایج برازش فرم تابعی ترانسندنتال. 103

– نتایج برازش فرم تابعی ترانسلوگ… 104

– نتایج برازش فرم تابعی درجه دوم تعمیم یافته. 105

– فرم تابعی برتر و تعیین ارزش اقتصادی آب آبیاری.. 106

– ارزش اقتصادی هر متر مکعب آب آبیاری.. 106

5-3- بحث… 106

5-4- پیشنهادها 106

5-4-1- پیشنهادهای پژوهش حاضر. 106

5-4-2- پیشنهادهایی برای پژوهشهای آینده 107

منابع. 108

فهرست جداول

جدول 1-1- سهم منابع مختلف در تأمین آب آبیاری ناحیه فومنات……………………………………… 6

جدول 1-1- سهم منابع مختلف در تأمین آب آبیاری ناحیه فومنات……………………………………. 21

جدول 2-2- آثار کمتر شناخته شده سیاست افزایش قیمت آب………………………………………… 22

جدول 4-1- وضعیت سنی شالیکاران مورد مطالعه……………………………………………………… 60

جدول 4-2- وضعیت سطح آموزش شالیکاران مورد مطالعه……………………………………………. 62

جدول 4-3- وضعیت میزان سابقه شالیکاران…………………………………………………………… 63

جدول 4-4- وضعیت آب مصرفی بر حسب متر مکعب……………………………………………….. 64

جدول 4-5- وضعیت میزان مصرف کود شیمیایی بر حسب کیلوگرم………………………………….. 65

جدول 4-6- وضعیت میزان مصرف سم ساقه خوار بر حسب لیتر……………………………………… 66

جدول 4-7- مصرف سم علف کش بر حسب لیتر……………………………………………………… 67

جدول 4-8- وضعیت میزان مصرف بذر برحسب کیلوگرم…………………………………………….. 68

جدول 4-9- وضعیت تعداد نیروی انسانی……………………………………………………………… 69

جدول 4-10- هزینه ماشین آلات……………………………………………………………………….. 70

جدول 4-11- هزینه های متغیر کل……………………………………………………………………… 71

جدول 4-12- توصیف موارد مربوط به هزینه های متغیر کل…………………………………………… 72

جدول 4-13- وضعیت درآمد زارعین…………………………………………………………………… 72

جدول 4-14- آمار توصیفی مربوط به درآمد……………………………………………………………. 73

جدول 4-15- نتایج حاصل از آزمون هم­خطی تجزیه واریانس…………………………………………. 74

جدول 4-16- نتایج حاصل از برازش تابع تولید کاب­داگلاس………………………………………….. 74

جدول 4-17- نتایج حاصل از آزمون­های ناهمسانی واریانس اجزاء اخلال در برآورد اولیه تابع کاب­داگلاس………………………………………………………………………………………………….. 75

جدول 4-18- نتایج حاصل از برازش تابع تولید کاب- داگلاس بر مبنای وزن­HCCM  ……………… 76

جدول 4-19- ماتریس واریانس- کواریانس ضرایب رگرسیون فرم تابعی کاب- داگلاس ……………. 77

جدول 4-20- ماتریس همبستگی ضرایب رگرسیون فرم تابعی کاب- داگلاس ……………………….. 77

جدول 4-21- نتایج حاصل از برازش تابع تولید ترانسندنتال ………………………………………….. 79

جدول 4-22- نتایج حاصل از آزمون­های ناهمسانی واریانس اجزاء اخلال در برآورد اولیه تابع ترانسندنتال …………………………………………………………………………………………………………… 80

جدول 4-23- نتایج حاصل از برازش تابع تولید ترانسندنتال بر مبنای وزن­دهی HCCM…………………. 80

جدول 4-24- کشش جزئی عوامل تولید در فرم تابعی ترانسندنتال ……………………………………. 81

جدول 4-25- ماتریس واریانس- کواریانس ضرایب رگرسیون فرم تابعی ترانسندنتال ………………… 83

جدول 4-26- ماتریس همبستگی ضرایب رگرسیون فرم تابعی ترانسندنتال …………………………… 84

جدول 4-27- نتایج حاصل از برازش تابع تولید ترانسلوگ ……………………………………………. 85

جدول 4-29- نتایج حاصل از آزمون­های ناهمسانی واریانس اجزاء اخلال در برآورد اولیه تابع ترانسلوگ …………………………………………………………………………………………………………… 86

جدول 4-30- نتایج حاصل از برازش تابع تولید ترانسلوگ بر مبنای وزن­دهی HCCM  ……………… 87

جدول 4-32- کشش جزئی عوامل تولید در فرم تابعی ترانسلوگ …………………………………….. 89

جدول 4-33- نتایج حاصل از برازش تابع تولید درجه دوم تعمیم­یافته ………………………………… 90

جدول 4-35- نتایج حاصل از آزمون­های ناهمسانی واریانس اجزاء اخلال در برآورد اولیه تابع درجه دوم تعمیم­یافته ……………………………………………………………………………………………….. 91

جدول 4-36- نتایج حاصل از برازش تابع تولید درجه دوم تعمیم­یافته بر مبنای وزن­دهیHCCM  …… 92

جدول 4-38- کشش جزئی عوامل تولید در فرم تابعی درجه دوم تعمیم­یافته …………………………. 94

جدول 4-39- معیارهای انتخاب فرم تابعی تولید برتر …………………………………………………. 95

 

فهرست شکل­ها

شکل 2-1- تاثیر تغییر در قید مقدار نهاده شبه ثابت بر کاهش هزینه ………………………………….. 31

شکل 2-2- منحنی ارزش تولید نهایی آب (تابع تقاضای آب) …………………………………………. 40

شکل 4-1-  پراکنش سنی شالیکاران مورد مطالعه ……………………………………………………… 61

شکل 4-2- پراکنش سطح آموزش شالیکاران مورد مطالعه …………………………………………….. 62

شکل 4-3- پراکنش سابقه شالیکاران …………………………………………………………………… 63

شکل 4-4- پراکنش میزان آب مصرفی …………………………………………………………………. 64

شکل 4-5- پراکنش میزان کود مصرفی ………………………………………………………………… 65

شکل 4-6- میزان مصرف سم ساقه خوار ………………………………………………………………. 66

شکل 4-7- میزان مصرف سم علف کش ………………………………………………………………. 67

شکل 4-8- میزان مصرف بذر ………………………………………………………………………….. 68

شکل 4-9- وضعیت نیروی کار ………………………………………………………………………… 69

شکل 4-10- پراکنش هزینه ماشین آلات ………………………………………………………………. 70

شکل 4-11- پراکنش هزینه کل ………………………………………………………………………… 71

شکل 4-13- پراکنش درآمد زارعین ……………………………………………………………………. 73

شکل 5-1- ساز و کار اجرایی در پژوهش حاضر ……………………………………………………… 9

چکیده

در ایران بخش کشاورزی بزرگترین متقاضی آب است. پایین بودن قیمت نسبی نهاده­ی آب آبیاری مورد استفاده در بخش یادشده سبب عدم سرمایه ­گذاری مناسب در فناوری­های آب اندوز و اتلاف آن تا بیش از 80 درصد می­ شود.یکی از مسائل مهم بخش آب، پایین بودن غیر موجه قیمت یا تعرفه آب کشاورزی می­باشد.پژوهش حاضر برای نخستین بار با اندازه ­گیری دقیق میزان آب آبیاری مصرفی در اراضی شالیکاری ناحیه آبیاری فومنات در استان گیلان، برازش فرم­های مختلف تابع تولید وانتخاب فرم برتربه منظور برآورد قیمت اقتصادی آب آبیاری را مدنظر قرار داد. داده های مورد استفاده از 110 مزرعه شالیکاری ناحیه فومنات در سال زراعی 92-1391 به دست آمده است.با توجه به نتایج حاصل از پژوهش، فرم تابعی ترانسندنتال به عنوان بهترین فرم تابع تولید تشخیص داده شد و قیمت سایه ای آب آبیاری بر اساس آن معادل با 9272 ریال تعیین گردید.

1-1- مقدمه
در سال های اخیر، رشد جمعیت، تغییر اقلیم و پدیده صنعتی شدن، محدودیت منابع آب را به همراه داشته است. بخش کشاورزی بزرگترین مصرف ­کننده آب بوده و کمترین راندمان مصرف آب را به خود اختصاص داده است. از این رو، طی سال­های اخیر تلاش­ های گسترده­ای به منظور برآورد ارزش اقتصادی مصرف آب در بخش کشاورزی به منظور بهبود برنامه ­ریزی­های توسعه­ای صورت گرفته است. در این فصل ابتدا به بیان مسأله مدنظر در پژوهش حاضر پرداخته، سپس متغیرهای پژوهش، ویژگی های منطقه مورد مطالعه و روش و ابزارها مورد استفاده معرفی می گردند. همچنین، ضرورت تحقیق، اهداف و فرضیه های تحقیق به تفسیر ارائه شده و در نهایت به تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی پژوهش پراخته می شود.

1-2– بیان مسأله
ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک آب و هوایی بوده و آب یکی از عوامل محدودکننده‌ی فرایند تولید در بخش‌های اقتصادی و به ویژه بخش کشاورزی است. از این ‌رو، مدیریت منابع آب از اولویت­های برنامه‌های سیاستی در کشور محسوب می­ شود. مدیریت منابع آب به ­عنوان مهم­ترین منبع طبیعی تجدیدپذیر اما محدود، یکی از مهم­ترین چالش­های قرن حاضر بوده و موجبات نگرانی­های عمده‌ی­ جهانی را فراهم آورده است (لینر[1]، 2009). منابع آب در معرض تنش فزاینده ناشی از آثار متقابل رشد جمعیت، توسعه­ اقتصادی، تنوع اقلیمی و توزیع ناهمگون زمانی و مکانی منابع آب، تغییر اقلیم و حفاظت از اکوسیستم است (وادا[2] ، 2010). این موارد سبب بروز مسائلی جدی مانند فقر، ایجاد اختلال در فرایند رشد و توسعه­ پایدار اقتصادی- اجتماعی، تهدید تولید جهانی غذا و ناپایداری منابع طبیعی می­ شود (آنگلس[3]، 2011).

فهرست جدول ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 3-1- کلاس و ترکیب سنی میش و تعداد میش برآورد شده در هر کلاس سنی در گوسفندان بومی گیلان…	17
جدول 3-2- کلاس و ترکیب سنی قوچ و تعداد قوچ برآورد شده در هر کلاس سنی در گوسفندان بومی گیلان …	17
جدول 3-3- کلاس و ترکیب سنی میش و تعداد میش در هر کلاس سنی گله پایه 1………………………………………..	17
جدول 3-4- کلاس و ترکیب سنی قوچ و تعداد قوچ در هر کلاس سنی گله پایه 1…………………………………………	17
جدول 3-5- کلاس و ترکیب سنی میش و تعداد میش در هر کلاس سنی گله پایه 2………………………………………..	18
جدول 3-6- کلاس و ترکیب سنی قوچ و تعداد قوچ در هر کلاس سنی گله پایه 2…………………………………………	18
جدول 3-7- کلاس و ترکیب سنی میش و تعداد میش در هر کلاس سنی گله پایه 3……………………………………….	18
جدول 3-8- کلاس و ترکیب سنی قوچ و تعداد قوچ در هر کلاس سنی گله پایه 3…………………………………………	18
جدول 3-9- کلاس و ترکیب سنی میش و تعداد میش در هر کلاس سنی گله پایه 4………………………………………..	19
جدول 3-10- کلاس و ترکیب سنی قوچ و تعداد قوچ در هر کلاس سنی گله پایه 4……………………………………….	19
جدول 3-11- کلاس و ترکیب سنی میش وتعداد میش در هر کلاس سنی گله پایه 5……………………………………….	19
جدول 3-12- کلاس و ترکیب سنی قوچ و تعداد قوچ در هر کلاس سنی گله پایه 5……………………………………….	19
جدول 3-13- توارث پذیری و واریانس ژنتیكی افزایشی صفت وزن از شیرگیری در گوسفندان بومی گیلانی……..	20
جدول 3-14-توارث پذیری و واریانس ژنتیكی افزایشی صفت وزن ازشیرگیری در گوسفندان بومی گیلانی………..	20
جدول4-1- رشد ژنتیکی در انتخاب تک مرحله‌ای به ازای مقادیرمختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه نسبت انتخاب میش‌های پایه برای انتقال به هسته ( BFN) با درنظرگرفتن سهم هسته 10 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری 0.3050 ………………………………………………….	23

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول4-2- رشد ژنتیکی درانتخاب تک مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه نسبت انتخاب میش‌های پایه برای انتقال به هسته ( BFN) با درنظرگرفتن سهم هسته 5 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری 0.3050…………………………..	24
جدول4-3- رشد ژنتیکی در انتخاب تک مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه نسبت انتخاب میش‌های پایه برای انتقال به هسته ( BFN) بادر نظرگرفتن سهم هسته 15 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری 0.3050…………………………	25
جدول4-4- رشد ژنتیکی در انتخاب تک مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده ازپایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه نسبت انتخاب میش‌های پایه برای انتقال به هسته ( BFN) با درنظرگرفتن سهم هسته 10 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری 0.2745 ……………………….	27
جدول 4-5- رشد ژنتیکی در انتخاب تک مرحله‌ای به ازای مقادیرمختلف نرخ انتقال ماده ازپایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه نسبت انتخاب میش‌های پایه برای انتقال به هسته ( BFN) با درنظرگرفتن سهم هسته 5 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری0.2745 …………………………..	28
جدول4-6- رشد ژنتیکی در انتخاب تک مرحله‌ای به ازای مقادیرمختلف نرخ انتقال ماده ازپایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه نسبت انتخاب میش‌های پایه برای انتقال به هسته ( BFN) با درنظرگرفتن سهم هسته 15 درصد از کل جمعیت و باوراثت‌پذیری0.2745 ………………………….	29
جدول4-7- رشد ژنتیکی در انتخاب تک مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده ازپایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه نسبت انتخاب میش‌های پایه برای انتقال به هسته ( BFN) با درنظرگرفتن سهم هسته 10 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری0.3355 ………………………..	31
جدول 4-8- رشد ژنتیکی در انتخاب تک مرحله‌ای به ازای مقادیرمختلف نرخ انتقال ماده ازپایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه نسبت انتخاب میش‌های پایه برای انتقال به هسته ( BFN) با درنظرگرفتن سهم هسته 5 درصد از کل جمعیّت و باوراثت‌پذیری 0.3355 ………………………….	32
جدول 4-9- رشد ژنتیکی در انتخاب تک مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه نسبت انتخاب میش‌های پایه برای انتقال به هسته ( BFN) با درنظرگرفتن سهم هسته 15 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری 0.3355 ……………………..	33
جدول4-10- حداکثر رشد ژنتیکی در انتخاب دو مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه مقدار بهینه نسبت انتخاب مرحله ی اول(q1) با درنظرگرفتن سهم هسته 10 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری 0.3050……………………………………..	35
جدول4-11- حداکثر رشد ژنتیکی در انتخاب دو مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه مقدار بهینه نسبت انتخاب مرحله ی اول( q 1) با درنظرگرفتن سهم هسته 5 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری0.3050………………………………….	36
جدول 4-12- حداکثر رشد ژنتیکی در انتخاب دو مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه مقدار بهینه نسبت انتخاب مرحله‌ی اول( q 1) با درنظرگرفتن سهم هسته 15 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری .3050……………………………………	38
جدول 4-13- حداکثر رشد ژنتیکی در انتخاب دو مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه مقدار بهینه نسبت انتخاب مرحله ی اول ( q 1) با درنظرگرفتن سهم هسته 10 درصد از کل جمعیّت  و با وراثت‌پذیری 0.2745 …………………………….	40
جدول 4-14- حداکثر رشد ژنتیکی در انتخاب دو مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه مقدار بهینه نسبت انتخاب مرحله‌ی اول (q 1) با درنظرگرفتن سهم هسته 5 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری 0.2745 ………………………………………	41
جدول 4-15- حداکثر رشد ژنتیکی در انتخاب دو مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه مقدار بهینه نسبت انتخاب مرحله ی اول( q 1) با درنظرگرفتن سهم هسته 15 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری 0.2745 ……………………………..	43
جدول 4-16- حداکثر رشد ژنتیکی در انتخاب دو مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه مقدار بهینه نسبت انتخاب مرحله‌ی اول(q 1) با درنظرگرفتن سهم هسته 10 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری 0.3355 ……………………………………	45
جدول 4-17- حداکثر رشد ژنتیکی در انتخاب دو مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه مقدار بهینه نسبت انتخاب مرحله‌ی  اول(q 1) با درنظرگرفتن سهم هسته 5 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری 0.3355 ……………………………………..	46
جدول 4-18- حداکثر رشد ژنتیکی در انتخاب دو مرحله‌ای به ازای مقادیر مختلف نرخ انتقال ماده از پایه به هسته (X) و نرخ انتقال نر از هسته به پایه (W) به همراه مقدار بهینه نسبت انتخاب مرحله‌ی اول(q 1) با درنظرگرفتن سهم هسته 15 درصد از کل جمعیّت و با وراثت‌پذیری 0.3355 …………………………………..	48

 فهرست شکل ها

 

 

شکل 1- 1- نمایی از سطح گلّه گوسفند بومی گیلان در ارتفاعات شهرستان ماسال………………………………………..	13

چکیده

شبیه سازی رایانه‌ای رشد ژنتیکی صفت وزن از شیر­گیری ناشی از انتخاب تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای در طرح اصلاح نژادی هسته­ی باز در گوسفندان گیلان

به منظور محاسبه رشد ژنتیکی صفت وزن از شیر­گیری، مقایسه حالات مختلف از نظر رشد ژنتیکی در انتخاب تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای و همچنین تعیین بهترین ساختار و نرخ انتقال بهینه در جمعیّت گوسفندان بومی گیلان از یک مدل قطعی شبیه سازی رایانه‌ای استفاده شد. داده‌ها شامل اطّلاعات جمع آوری شده از سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان تا سال 1392 و همچنین بازدید میدانی از سطح گلّه بود. شبیه سازی سیستم اصلاح نژادی با بهره گرفتن از نرم افزار انجام شد. صفت وزن از شیرگیری، تابع هدف را در این تحقیق، تشكیل می داد. زمانی که هسته بسته بود اساساً هیچ حیوانی از پایه به هسته منتقل نمی‌شد و در همه حالات رشد ژنتیکی نسبت به هسته باز کمتر بود. میزان رشد ژنتیکی در هسته بسته در انتخاب تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای برابر بود. در طرح هسته باز با انتخاب تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای با زیاد شدن سهم هسته از کل جمعیّت زمانی که وراثت‌پذیری کم یا متوسط بود (یعنی برابر 0.2745 یا 0.3050)، رشد ژنتیکی افزایش یافت و هنگامی که وراثت‌پذیری بالا بود (0.3355)، وقتی سهم هسته از کل جمعیّت برابر 10 درصد بود بیشترین رشد ژنتیکی حاصل شد كه در انتخاب تک مرحله‌ای 0.2570 کیلوگرم و در انتخاب دو مرحله‌ای 0.2572 کیلوگرم بود. انتخاب دو مرحله‌ای بر انتخاب تک مرحله‌ای ارجحیت داشت. در همه حالات مورد بررسی با تغییر سهم هسته و میزان وراثت‌پذیری مقادیر بهینه نرخ انتقال نر­ها و ماده­ها تغییر كرد اما نوع انتخاب بر ساختار بهینه طرح بی­تأثیر بود. بطور کلّی برای جمعیّت گوسفندان بومی گیلان، استفاده از طرح هسته باز با انتخاب دو مرحله‌ای با تأمین 50 درصد ماده‌های هسته از پایه و 50 درصد نرهای پایه از هسته به بالاترین رشد ژنتیکی سالانه در تابع هدف منجر شد

مقدمه

در راهبرد انتخاب درون نژادی، یکی از روش‌ها استفاده از هسته‌های اصلاح نژادی است (جیمز[1]، 1977). پیشرفت ژنتیکی در گلّه‌­های اصلاح نژادی دارای هسته، یک شروع مناسب برای برنامه­‌های اصلاح نژادی است. بدلیل دقّت در اندازه‌گیری‌های صفات اقتصادی و مدیریت جفت گیری‌­ها، مسئله همخونی نیز راحت­تر کنترل می‌شود.

طرح اصلاح نژادی هسته مبتنی بر ایجاد پیشرفت ژنتیکی در بخشی از جمعیّت یک توده نژادی بنام هسته و انتقال آن به سایر افراد یک جمعیّت است که در قالب گله‌­های متعدّد بنام پایه بسر می‌برند. روش اصلاح نژادی هسته‌ای دارای مزایای زیر است ( مولر و جیمز[2]، 1984):

1- کاهش هزینه­‌های رکورد گیری در سطح ملّی و استانی.

• تمرکز بر روی یک واحد کوچکتری بنام هسته تا برتری ژنتیکی ایجاد شده در آن، بتدریج به کل جمعیّت همان توده نژادی منتقل گردد.
• کنترل پرورش و ثبت عملکرد و همچنین سرعت بخشیدن تجدید نسل در حیوانات.
• اندازه ­گیری صفاتی که در مزرعه امکان آن وجود ندارد.

با وجود فراوانی تعداد و تنوّع توده‌های نژادی گوسفند در کشورهای در حال توسعه و نگهداری آنها در دامداری‌های روستایی، اطّلاعات اندکی در زمینه برنامه‌های بهبود ژنتیکی این حیوانات در دست می‌باشد (كاسگی و اوكیو[3]، 2007). یکی از روش‌های عمده برای پیشرفت ژنتیکی پایدار در نشخوارکنندگان کوچک مثل گوسفند و بز، انتخاب درون نژادی است. هسته اصلاح نژادی می‌تواند بصورت باز یا بسته تعریف گردد. در یک هسته نژادی بسته هیچ جریان ژنی بین لایه پایه و لایه هسته وجود ندارد و تمام عملیّات ثبت رکورد، محدود به همان جمعیّت است.

ایران با دارا بودن بیش از 50 میلیون رأس گوسفند در قالب توده‌های نژادی مختلف، رتبه چهارم دنیا را دارد (مرکز اصلاح نژاد کشور). در طی سه دهه گذشته 10 ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند در سطح کشور احداث شده است. از اهداف اصلی این ایستگاه‌ها، شناسایی ظرفیّت تولیدی، حفظ نژاد، بهبود عملکرد صفات تولیدی و انتقال پیشرفت ژنتیکی به گلّه‌های مردمی است (عباسی و همکاران، 1386، وطن خواه و همکاران، 1383).

مطالعات نشان می‌دهد در گلّه‌های این ایستگاه‌ها که بعنوان هسته‌های مرکزی اصلاح نژاد محسوب می‌شوند، هیچ پیشرفت ژنتیکی معنی داری ایجاد نشده است. علّت این امر را می‌توان به مشخص نبودن عوامل زیر نسبت داد (وطن

همچنین طبق جدول طبقه بندی دوام طبیعی فندلای[3] برون چوب دست کاشت در گروه دوام متوسط قرار گرفته و عمر مفیدآن 15-10 است و برون چوب طبیعی در گروه چوب های بادوام و عمر مفیدآن 20- 15 است اما درون چوب طبیعی در گروه بسیار بادوام قرار گرفته و عمر مفید آن بالای 25 سال است.

مقدمه:

جنگل موهبتی الاهی است که از گذشته به نوعی نیاز های انسان را برطرف کرده است. در زمان های مختلف انسان با توجه به فرهنگ خود نسبت به جنگل با دیدی متفاوت نگریسته است . زمانی از آن به عنوان پناهگاه و چرای دام یا تهیه غذا و پوشاك و زمانی با استخراج چوب، مبادرت به ساختمان سازی نموده است و چیزی که آشکار است این است که بهره برداری او به صورت نا آگاهانه صورت می گرفته است . نیاز به جنگل با پیشرفت علم و تکنولوژی و همچنین رشد جمعیت، هر روز رو به افزایش است و این مسئله امروز به یک بحران تبدیل شده است، تا آنجا که نمی تواند جوابگوی این نیاز باشد. بنابراین شناخت دقیق ساختمان چوب از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. زیرا در نتیجه این شناخت كاربرد صحیح آن آشكار شده و حداكثر استفاده از آن به عمل می ­آید تا این ماده تجدید شونده كه با  هزینه زیاد تولید می شود به هدر نرفته و همچنین پوشش درختی عرصه های جنگلی حفظ گردد.

اما به تدریج با پیشرفت تمدن و رشد صنعت و تکنیک انسانها به فکر افتاده اند که نه تنها در مصرف چوبهای جنگلی دقت و صرفه جویی نمایند بلکه احساس اینکه در آینده نزدیک ذخیره چوب جهان تکافوی نیاز صنایع چوب جهان را نخواهد کرد سبب شده است که انسان به فکر تولید فراوان تر چوب یعنی کاشت و پرورش و   بهره برداری از گونه های سریع الرشد درختان نماید. اهمیت چوب حاصل از جنگل در صنایع و مصارف ساختمانی و سنتی، نیاز به اطمینان زیاد از سازه ها و محصولات ساخته شده چوبی، امكان پیش بینی مقاومتهای مجاز سازه ها، صرفه جوی اقتصادی در ساخت محصولات و سازه های چوبی باعث شده كه در زمینه كاربرد مهندسی شده چوب تأكید زیادی گردد.

در ایران با توجه به این كه زربین به شرایط نامساعد محیطی و خشكی زیاد مقاوم است و به دلیل ناتوانی در رقابت با سایر گونه های جنگلی، در شكاف صخره ها و اراضی آهكی و مارنی در كوههای البرز  مناطق گرگان، رودبار و حسن آباد  چالوس به صورت منقطع دیده می شود. به دلایل فوق گونه زربین در رویشگاه های خود از رویش خوبی برخوردار نیست، اما در صورت فراهم بودن شرایط مناسب محیطی، این گونه از رویش مناسبی برخوردار بوده و حتی قادر به رقابت با بسیاری از گونه های سوزنی برگ غیر بومی وارد شده نیز می باشد؛ پس می­توان این گونه نتیجه گرفت كه توسعه جنگل كاری با زربین هم در جهت افزایش و توسعه هر چه بیشتر سطح این گونه و هم از لحاظ تأمین چوب مورد نیاز صنایع سلولزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

چوب به عنوان یک منبع عظیم انرژی روی کره زمین به شمار می آید که تجزیه آن کار آسانی نیست امّا این کار برای قارچ ها کار دشواری نیست و شاید بعد از چند ماه بتواند آن را کاملاً تجزیه کند. بعضی از این قارچ ها ساپروفیت هستند یعنی روی درختان زنده و سر پا فعالیت می کنند و بعضی پارازیت هستند و روی درختان مرده و چوب آلات استحصال شده فعالیت می کنند

قارچ رنگین کمان از دسته بازیدیومیست ها و جزء خانواده  پلی پراسا[4] است که آن را  جزء یکی  از قارچ های تعیین دوام طبیعی در شرایط

 آزمایشگاهی می توان نام برد.

هدف:

کاهش شدید سطح جنگلها از سویی و کمبود منابع چوبی از سوی دیگر ، باعث شده است تا به فکر استفاده از گونه های دست کاشت و همچنین کاشت این درختان افتاده و این موضوع  شناخت کامل و درست  از گونه های چوبی را می طلبد تا با شناخت درست گونه ها ، خصوصیات و  مقاومتهای آنها ، مصارف هر یک مشخص شده و از ضایعات چوب جلوگیری به عمل آید.

لذا این تحقیق با هدف بررسی مقاومت گونه زربین دست کاشت و طبیعی درمقابل پوسیدگی سفید  می باشد ولی در عین حال می تواند اهداف زیر را نیز در بر داشته باشد :

• مقایسه دوام طبیعی درون چوب و برون چوب زربین طبیعی
• مقایسه برخی مقاومت های مکانیکی گونه زربین دست کاشت و ط

1-1  مشخصات کلی گونه زربین :

1-1-1  تاکزونومی گونه زربین

زربین در رده بندی گیاهی جزء بازدانگان[5] واز ردیف cupressales و خانواده cupressaceae وزیر خانواده cupressoidae می باشد.

برگها و فلس های میوه تواماً متقابل تلاقی یا پیرامون 3 تا 4 تائی بوده و فلس ها از نوع امبریكه می باشد. دارای میوه چوبی به شكل كروی فلسها پونتز مانند، شاخه دم اسبی، تعداد دانه ها در هر فلس بیش از 6 عدد می باشد. معمولاً تعداد دانه نسبت به تعداد تخمك كمتر است، زیرا تعدادی از تخمكها از بین رفته و تعداد معدودی تبدیل به دانه می شوند. شاتونهای آن بسیار باریک و كوچك هستند. تعداد كیسه های گروه 3 تا 5 عدد. پرچمها متقابل متلاقی یا در پیرامون های 3 تا 4 تایی قرار داشته ، شكل برگ فلسی و طول برگ به 1 تا 2 میلیمتر می رسد. تعداد لپه در این گونه 2 عدد می باشد[7].

گل های نر استوانه ای به رنگ زرد مایل به قهوه ای كه با رنگ گلی مایل به بنفش در آمیخته است. گلهای ماده شبه كروی، به رنگ خاكستری مایل به سبز یا رنگ بنفش متمایل به گلی است ،بلندی مخروط میوه 2 تا 4 سانتیمتر و پهنا mm32 بوده كه نخست به رنگ خاكستری مایل به سبز بنفش خام بوده و سرانجام به رنگ خاكستری تیره درمی آید. مخروط متشكل از 8 تا 14 فلس بوده كه به نوك كوچكی ختم می گردد. دانه به طول 3 تا 5 میلیمتر ، به عرض 2 تا 3 میلیمتر بوده كه توسط بال كم عرض احاطه شده است. بلندی درخت به 20 تا 30 متر می رسد. پوست تنه نازك بوده كه از بیرون به رنگ قهوه ای مایل به خاكستری و از درون به رنگ قهوه ای مایل به سرخ روشن می باشد، شاخه های كوچك به صورت نامنظم قرار گرفته اند، بسیار نازك و كوتاه و به طور مبهمی چهاربر بوده و رنگ آن سبز مایل به خاكستری است. برگها بسیار كوچك و به صورت فشرده ای در روی شاخه ها قرار دارند. تنه آن راست و تاج آن مخروطی، پوست تنه شیار خورده و خاكستری مایل به قهوه ای است. از نظر فرم دارای شاخه های افقی [6] است. درختی است كم نیاز و بردبار، كه در شكاف صخره ها و اراضی آهكی كوههای البرز از گرگان تا رودبار به طور منقطع و بریده ، بریده امتداد یافته است. [7]

1-1-2  پراكنش جغرافیای زربین در جهان

پراكنش این گونه در جهان بسیار وسیع اما گسسته و سطح هركدام بسیار اندك است. گونه ایست مدیترانه ای كه در قسمت شمالی و جنوبی ایران ، آسیای صغیر، (بی تی نی، سیلی سی، سوریه ) و در قبرس (تا ارتفاع 1000 متری از سطح دریا) یافت می شود. و در كرت گورخو، سوكاد(یونان) ، آناتولی تركیه و عراق و فلسطین اشغالی رویشگاه طبیعی آن دیده می شود.

فهرست مطالب:

چکیده ………………………………………………………………………………………………………………………..1

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………3

فصل اول: وضعیت گندم در جهان و ایران

1-1- وضعیت گندم در جهان ……………………………………………………………………………………….5

2-1- وضعیت گندم در ایران ………………………………………………………………………………………..6

3-1- فرضیه ها …………………………………………………………………………………………………………..9

فصل دوم: مروری بر پژوهشهای انجام شده

1-2- روش کاشت ………………………………………………………………………………………………………11

2-2- آبیاری ……………………………………………………………………………………………………………….18

فصل سوم: مواد و روشها

مواد و روشها ………………………………………………………………………………………………………………21

فصل چهارم: نتایج و بحث

1-4- تراکم علف هرز در متر مربع ………………………………………………………………………………..26

2-4- تعداد بوتۀ سبز شده در واحد سطح ………………………………………………………………………28

3-4- تعداد سنبله در متر مربع ……………………………………………………………………………………..31

4-4- تعداد دانه در سنبله …………………………………………………………………………………………….33

5-4- وزن هزار دانه ……………………………………………………………………………………………………36

6-4- عملکرد دانۀ گندم ………………………………………………………………………………………………37

7-4- شاخص برداشت ……………………………………………………………………………………………….40

8-4- راندمان آبیاری …………………………………………………………………………………………………..42

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

1-5- نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………46

2-5- پیشنهادها ………………………………………………………………………………………………………….47

منابع و مؤاخذ ……………………………………………………………………………………………………………49

ضمائم ………………………………………………………………………………………………………………………57

چکیدۀ انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………67

 

 

 

فهرست نمودارها

نمودار 1- اثر شرایط كشت بر تراكم علف هرز ………………………………………………………………..

نمودار 2- اثر روش های كشت بر تراكم علف هرز ……………………………………………………………..

نمودار 3- اثر شرایط كشت بر تعداد بوته سبز شده در متر مربع …………………………………………

نمودار 4- اثر روش های كشت بر تعداد بوته سبز شده در متر مربع ………………………………………

نمودار 5- اثر شرایط كشت بر تعداد سنبله در متر مربع …………………………………………………….

نمودار 6- اثر روش های كشت بر تعداد سنبله در متر مربع ………………………………………………….

نمودر 7- اثر شرایط كشت بر تعداد دانه در سنبله …………………………………………………………….

نمودار 8- اثر روش های كشت بر تعداد دانه در سنبله …………………………………………………………

نمودار 9- اثر روش های كشت بر وزن هزار دانه ………………………………………………………………..

نمودار 10– اثر شرایط كشت بر عملكرد دانۀ گندم …………………………………………………………..

نمودار 11- اثر روش های كشت بر عملكرد دانۀ گندم …………………………………………………………

نمودار 12- اثر روش های كشت بر شاخص برداشت ………………………………………………………….

نمودار 13- اثر شرایط كشت بر راندمان آبیاری ………………………………………………………………..

نمودار 14- اثر روش های كشت بر راندمان آبیاری ……………………………………………………………..

فهرست جداول

شكل 1- سمبل سازمان خوار و بار جهانی و توسعۀ سازمان ملل …………………………………………..

جدول 1- سطح زیر كشت گندم كشور طی سالهای 1380-1361 …………………………………………

جدول 2- مقایسۀ راندمان آبی روش های متداول كشت ……………………………………………………….

جدول 3- تجزیۀ واریانس تأثیر روش های کاشت در علف هرز ……………………………………………

جدول 4- اثر متقابل شرایط و روش های كشت بر تعداد بوتۀ سبز شده …………………………………

جدول 5- اثر متقابل شرایط و روش های كشت بر تعداد سنبله در متر مربع ……………………………

جدول 6- اثر متقابل شرایط و روش های كشت بر تعداد دانه در سنبله ………………………………….

جدول 9- اثر متقابل شرایط و روش های كشت بر وزن هزار دانه …………………………………………

جدول 8- اثر متقابل شرایط و روش های كشت بر عملكرد دانۀ گندم ……………………………………

جدول 9- تجزیۀ واریانس شاخص برداشت …………………………………………………………………….

جدول 10- اثر متقابل شرایط و روش های كشت بر راندمان آبیاری ………………………………………

چکیده

افزایش راندمان تولید گندم در واحد سطح، با کاربرد تکنیک های خاک ورزی و کاشت مورد توجه خاص کشاورزان قرار گرفته است. کاشت جوی و پشته ای یکی از روش های نوین در تولید گندم است که باعث افزایش در عملکرد زراعی و بازدۀ آبی می شود. به منظور بررسی تأثیر شرایط و روش های مختلف کشت بر عملکرد گندم رقم فلات و راندمان آبی در منطقۀ مشهد، در سال زراعی 85-1384 در مزرعۀ تحقیقاتی سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان مشهد آزمایشی اجرا شد. تیمارها شامل چهار روش کشت  در دو سطح خشکه کاری و هیرم کاری بودند. روش های کشت شامل سه خط کشت جوی و پشته ای با فاصلۀ 60 سانتیمتر، چهار خط کشت جوی و پشته ای با فاصلۀ 75 سانتیمتر، کشت مسطح و کشت به طریق سانتریفوژ (شاهد) بودند. میزان بذر 250 کیلوگرم در هکتار و فاصلۀ خطوط کشت در تیمارهای کشت با بذرکار، 15 سانتیمتر تنظیم گردید. شرایط کشت (هیرم کاری و خشکه کاری) به عنوان فاکتور اصلی (کرت اصلی) و روش های کشت به عنوان فاکتور فرعی (کرت فرعی) در طرح کرتهای خرد شده در قالب طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، اجرا شد. نتایج حاصله نشان دادند که هیرم کاری نسبت به خشکه کاری، تأثیر معنی داری بر عملکرد و اجزاء عملکرد و نیز بر بازدۀ آبی گذاشته است (0/05). شرایط هیرم کاری نسبت به خشکه کاری 3/9% افزایش در عملکرد داشته است اما در شاخص برداشت تفاوت معنی داری نداشتند. اجزاء عملکرد نیز در روش هیرم کاری در رتبۀ بالاتری قرار گرفتند و اختلاف بین آنها  معنی دار بود. هیرم کاری در کنترل علف هرز نیز اثر معنی داری نسبت به خشکه کاری داشت و علفهای هرز هیرم کاری 23% کمتر از علفهای هرز خشکه کاری بود. تفاوت بازدۀ آبی در شرایط هیرم کاری و خشکه کاری معنی دار بود، بطوریکه هیرم کاری در حدود 10% راندمان آبی بالاتری نسبت به خشکه کاری داشت. در بین روش های کشت، جوی و پشته های 60 سانتیمتری در عملکرد و اجزاء عملکرد و راندمان آبی، در رتبۀ بالاتری قرار گرفت. افزایش عملکرد در روش کشت سه خط در جوی و پشته های 60 سانتیمتری نسبت به کشت چهار خط در جوی و پشته های 75 سانتیمتری، کشت مسطح و کشت سانتریفوژ به ترتیب 3%، 7% و 21% بود. شاخص برداشت نیز در این روش با روش های کشت چهار خط روی پشته های 75 سانتیمتری، کشت مسطح و کشت سانتریفوژ به ترتیب 8%، 16% و 8/23% تفاوت داشت (0/05). هرچند این تیمار با تیمار کشت