فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                   صفحه

فصل اول:کلیات طرح تحقیق

1-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-2-بیان مسأله…………………………………………………………………………………………………………………………….4

1-3-اهمیت وضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………………6

1-4-اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………7

1-5-سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..8

1-6-قلمرو مکانی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….8

1-7-جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-8-روش گردآوردی اطلاعات…………………………………………………………………………………………………….9

1-9-واژه ها و مفاهیم……………………………………………………………………………………………………………………9

1-10-محدودیت ها و موانع تحقیق………………………………………………………………………………………………..11

فصل دوم:مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….14

2-2-استراتژی سازمانی………………………………………………………………………………………………………………..15

2-2-1-ماهیت و ارزش مدیردت استراتژیک…………………………………………………………………………………..15

2-3-مدیریت استراتژیک…………………………………………………………………………………………………………….15

2-4-مفاهیم اساسی درمدیریت استراتژیک……………………………………………………………………………………..17

2-5-ابعاد تصمیمات استراتژیک……………………………………………………………………………………………………19

2-6-مدل های مدیریت استراتژیک……………………………………………………………………………………………….20

2-6-1-مدل استراتژی جنریک……………………………………………………………………………………………………..20

2-6-2- مفاهیم و تئوری­های مرتبط با مدل مدیریت استراتژیک………………………………………………………….22

2-7- مفاهیم اساسی سازمان و مدیریت…………………………………………………………………………………………..22

2-8- مزایا و معایب استراتژی­ های سازمانی………………………………………………………………………………………24

2-9- بررسی مدل­های اجرای استراتژی­ های سازمانی………………………………………………………………………..25

2-10- فرایند برنامه ریزی جامع……………………………………………………………………………………………………28

2-11- تجزیه و تحلیل محیط خارجی و داخلی………………………………………………………………………………..31

2-12- تجدید ساختار استراتژیک………………………………………………………………………………………………….32

2-13- مدل رقابتی(پورتر)…………………………………………………………………………………………………………..32

2-14-مدل نظام برنامه ریزی استراتژیک………………………………………………………………………………………..33

2-15- مدل رایت……………………………………………………………………………………………………………….34

2-16- مدل مینتزبرگ………………………………………………………………………………………………………………..35

2-17- مدل هیل………………………………………………………………………………………………………………………..36

2-18- مدل دیوید……………………………………………………………………………………………………………………..37

2-19- روش های اجرای صحیح استراتژی­ های سازمانی……………………………………………………………………….39

2-19-1- روش ارزیابی متوازن…………………………………………………………………………………………………….39

2-20- روش SWOT در برنامه ریزی استراتژیک…………………………………………………………………………….40

2-21- چرا استراتژی ها درعمل پیاده نمی­شوند؟………………………………………………………………………………42

2-22- مقایسه و جمع‌بندی تعدادی از مدل‌های تدوین استراتژی………………………………………………………….43

2-23- تعریف صنایع دستی………………………………………………………………………………………………………….45

2-24- پیشینه صنایع دستی در جهان……………………………………………………………………………………………….46

2-25- پیشینه صنایع دستی در ایران………………………………………………………………………………………………..47

2-26- مزیت های نسبی صنایع دستی ایران……………………………………………………………………………………..49

2-27- تعداد شاغلین در صنایع دستی ایران……………………………………………………………………………………..50

2-28- تاریخچه تشکیل سازمان میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی…………………………………………..50

2-29- میزان ارزآوری صنایع دستی برای کشور………………………………………………………………………………52

2-30- تحلیلی بر صنایع دستی استان گیلان……………………………………………………………………………………..52

2-31- ماسوله…………………………………………………………………………………………………………..58

2-31-1- ویژگی های اجتماعی وشغلی………………………………………………………………………………..59

2-31-1-1-جمعیت…………………………………………………………………………………………………………………..59

2-31-1-2 -ویژگی های شغلی جمعیت شهر ماسوله………………………………………………………………………..60

2-31-1-3- نوع فعالیت و تعداد شاغلین کارگاه ها………………………………………………………………………….61

2-31-1-4- شاغلان برحسب نوع فعالیت……………………………………………………………………………………….63

2-32- ویژگی های اقتصادی……………………………………………………………………………………………………….65

2-32-1- کشاورزی…………………………………………………………………………………………………………………..65

2-32-2- صنعت……………………………………………………………………………………………………………………….65

2-32-3- تعاونی زنان………………………………………………………………………………………………………………….65

2-33- تاسیسات پذیرایی…………………………………………………………………………………………………………….66

 

 

2-34- طبقه بندی صنایع دستی ماسوله……………………………………………………………………………………………66

2-34-1- هنرگره چینی………………………………………………………………………………………………………………66

2-34-2- جوراب بافی………………………………………………………………………………………………………………68

2-34-3- عروسک های دست بافت سنتی……………………………………………………………………………………..69

2-34-4- چموش………………………………………………………………………………………………………………………70

2-34-5- آهنگری…………………………………………………………………………………………………………………….71

2-35- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………73

فصل سوم:مواد و روش ها

3-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 81

3-2-جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………………..81

3-3-نمونه آماری و روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………81

3-4- نوع تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………..82

3-5-روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….82

3-6-روش جمع آوری داده ها……………………………………………………………………………………………………..83

3-7-چارچوب نظری تحقیق………………………………………………………………………………………………………..83

3-8- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه ­ها…………………………………………………………………….84

3-8-1-روش ضریب آلفای کرونباخ……………………………………………………………………………………………..85

3-8-2-آزمون کولموگروف- اسمیرنوف(K-S)………………………………………………………………………………85

3-8-3- آزمون تی ( t )………………………………………………………………………………………………………………86

3-8-4 – تجزیه و تحلیل همبستگی و رگرسیون……………………………………………………………………………….86

3-8-4-1- همبستگی………………………………………………………………………………………………………………….86

3-8-4-2- ضریب همبستگی………………………………………………………………………………………………………..86

3-8-4-3 – مدل­های رگرسیون…………………………………………………………………………………………………….87

3-9- ابزار جمع‌ آوری دادها………………………………………………………………………………………………………….87

3-10- معرفی روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره…………………………………………………………………………….90

3-10-1 – معرفی تکنیک دی متل……………………………………………………………………………..90

3-10-2 – معرفی مدل تاپسیس……………………………………………………………………………………………………..93

3-11-  پایایی و روایی پرسش­نامه‌ها……………………………………………………………………………………………..94

فصل چهار:نتایج و بحث

4-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….97

4-2- تجزیه و تحلیل داد­ه های پرسش‌نامه شماره یک و چهار…………………………………………………………….98

4-2-1- آمار توصیفی پرسش‌نامه شماره یک و چهار………………………………………………………………………..98

4-3 -تجزیه و تحلیل پرسشنامه شماره چهار( swot)………………………………………………………………………100

4-3-1- نقاط قوت ( s )……………………………………………………………………………………………………………100

4-3-2- نقاط ضعف ( w )………………………………………………………………………………………………………..101

4-3-3- فرصت ها (O )……………………………………………………………………………………………………………103

4-3-4- تهدیدها ( T )……………………………………………………………………………………………………………..104

4-4-استراتژی ها……………………………………………………………………………………………………………………..107

4-4-1- استراتژی تهاجمی(SO)………………………………………………………………………………………………..107

4-4-2- استراتژی بازنگری( (WO………….107

4-4-3- استراتژی تنوع (ST)…………………………………………………………………………………………………….108

4-4-4-استراتژی تدافعی (WT)………………………………………………………………………………………………..108

4-5-تجزیه و تحلیل پرسش نامه شماره یک………………………………………………………………………………….108

4-5-1- آمار استنباطی پرسش‌نامه شماره یك………………………………………………………………………………..108

4-5-1-1- آزمون نرمال بودن داده ­ها…………………………………………………………………………………………..109

4-5-1-2- تبیین و تفسیر متغیرﻫﺎی پرسش‌نامه شماره یك……………………………………………………………….110

4-5-1-3- آزمون همبستگی و رگرسیون خطی ساده………………………………………………………………………111

4-6- پرسش(سوال) یک تحقیق………………………………………………………………………………………………….111

4-7- پرسش(سوال) دو تحقیق……………………………………………………………………………………………………112

4-8- تجزیه و تحلیل داد­ه های پرسش‌نامه شماره دو و سه………………………………………………………………..114

4-8-1- آمار توصیفی پرسش‌نامه شماره دو و سه……………………………………………………………………………114

4-9 پرسش سه(سوال 3) تحقیق…………………………………………………………………………………………………..116

4-10-رتبه ­بندی معیارهای مؤثّر بر استراتژی­ های توانمندسازی گردشگری بر اساس تكنیک دی متل ……….118

4-11- رتبه ­بندی استراتژی­ های توانمندسازی گردشگری …………………………………………………………………125

4-12- رتبه ­بندی استراتژی­ های توانمندسازی گردشگری بر اساس تكنیک تاپسیس………………………………126

فصل پنجم:جمع بندی و پیشنهادات

5-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………..132

5-2- خلاصه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….132

5-3- نتایج و دستاوردهای حاصل از تحقیق…………………………………………………………………………………..134

5-3-1-  بررسی تفسیری فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………………….134

5-3-1-1- بررسی پرسش(سوال) یک پژوهش……………………………………………………………………………..134

5-3-1-2- بررسی سوال دوم پژوهش…………………………………………………………………………………………..135

5-3-1-3- بررسی پرسش سوم پژوهش………………………………………………………………………………………..136

5-4-پیشنهادات و سیاست های بهبود در زمینه صنایع دستی………………………………………………………………138

5-5- پیشنهادات و سیاست های اجرایی در بخش گردشگری ماسوله…………………………………………………141

5-6- پیشنهادات برای تحقیقات آتی(برگرفته از نتایج پژوهش)…………………………………………………………142

5-7- محدودیت تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….143

5-8- پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی………………………………………………………………………………………….143

چکیده

در این پژوهش بعد از بیان کلیات و ادبیات تحقیق پیرامون موضوع صنایع دستی ماسوله ونقاط ضعف،قوت، فرصت ها و تهدید های پیش روی آن،به بررسی استراتژی های چهار گانه در این بخش می پردازیم و در ادامه به بررسی توانمند سازی گردشگری ماسوله و تدوین استراتژی های مربوط به آن می پردازیم.همچنین به منظور پاسخ دادن به سوالات 1و2تحقیق(آیا همکاری میان  فعالان بخش گردشگری و فعالان بخش صنایع دستی موجب رونق کسب و کار در بخش صنایع دستی ماسوله می شود؟ و چه میزان نقش تدوین استراتژی های گردشگری در تبدیل شدن شهر ماسوله به قطب گردشگری موُثر است؟) از روی روش های آمار استنباطی مانند همبستگی پیرسون استفاده شده است که در نهایت به این نتایج دست یافتیم که بین همکاری میان فعالان بخش گردشگری و فعالان صنایع دستی و رونق کسب و کار فعالان صنایع دستی ماسوله ارتباط وجود دارد و همینطور بین تدوین استراتژی های گردشگری و تبدیل شدن شهر ماسوله به قطب گردشگری نیز رابطه وجود دارد.در پاسخ به سوال سوم(اولویت بندی استراتژی های گردشگری در شهر ماسوله چگونه است؟) ابتدا،معیار های اثر گذار بر استراتژی ها شناسایی شدند و وزن این معیار ها به کمک مقایسات زوجی و نظر خبرگان به وسیله تکنیک دی متل محاسبه شد و در ادامه با تکنیک تاپسیس اولویت بندی شدند که استراتژی های”سامان دادن واحد های کسب و کار فعلی به صورت ائتلافی از مجموعه کسب و کار های فعال در زمینه گردشگری” و”شناسایی کلیه واحد های خدمات گردشگری مانند هتل ها رستوران ها…..”و”تشدید فعالیت های بازاریابی در زمینه گردشگری با توجه به وجود جاذبه ها و پتانسیل بالای توسعه بازار”بیشترین اهمیت یا الویت را به خود اختصاص دادند.

کلمات کلیدی : صنایع دستی،گردشگری، روستای ماسوله، ماتریس SWOT          

1-1-مقدمه

در دنیای امروز که شاهد تغییرات و تحولات شگرف در زمینه ­های مختلف هستیم، محیط با طلاطم وعدم اطمینان بسیاری مواجه است ورقابت، شدت زیادی پیدا کرده­است و تحولات علم و فن­آوری براین تغییرات به شدت دامن زده است. بنابراین هرسازمانی در راستای تداوم حیات و کسب موفقیت بیشتر، نیاز مبرم به بهره مندی از برنامه ­ریزی استراتژیک دارد.از آن جا که تهدیدهای محیطی از هرسوحیات و بقای سازمان­ها را تهدید می­ کنند لذا سازمان­ها باید جایگاه فعلی خود را شناخته، نقاط قوت و ضعف خود را دقیقاً تحلیل کرده و با تکیه بر قوت­ها از فرصت­های محیطی استفاده کرده وخود را برای برخورد با تهدیدها آماده کنند واین مهم در قالب برنامه ­ریزی استراتژیک امکان پذیر است(آقازاده،1383).

در چارچوب برنامه ­ریزی استراتژیک است که سازمان، توانمندی و شرایط محیطی را تحلیل کرده و براساس آن اهداف قابل دسترس و روش­های رسیدن به آن را مشخص می­ کند.این نوع برنامه ­ریزی با بررسی محیط خارجی وداخلی سازمان، فرصت­ها و تهدیدهای محیطی و قوت­ها و ضعف­های داخلی را شناسایی می­ کند و با در نظر داشتن ماموریت سازمان، اهداف بلند مدت برای سازمان تنظیم می­ کند و برای دستیابی به این اهداف از بین گزینه­ های استراتژیک اقدام به انتخاب استراتژی­ هایی می­ کند که با تکیه برقوت­ها و رفع ضعف­ها از فرصت­های پیشامده به نحو شایسته استفاده کرده و از تهدیدها پرهیز می­ کند تا در صورت اجرای صحیح باعث موفقیت سازمان در میدان رقابت شود.بدون شک فرایند عملیات در سازمان­های امروزی متاثر از تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و تکنولوژیکی محیط آن­هاست و همساز با چنین تحولاتی محیط درونی آنها نیز دگرگونی­های شگفت­آوری را تجربه می­ کند(طبیبی وملکی،1384). از این رو لازم است جهت هرچه کارآتر و اثربخش­تر شدن فعالیت مدیران و تصمیم­ گیران و برنامه­ ریزان در سازمان تاثیرات انکارناپذیر مولفه­های محیطی در کنار عوامل درونی مورد توجه خاص قرارگیرد. لذا در نظر است تا با بررسی وضعیت استفاده مدیران از چارچوب ضعف­ها وقوت­ها، فرصت­ها و تهدیدهای سازمانی، ماتریس SWOT[1]به عنوان یکی از ابزارهای استراتژیک توسط مدیران سازمان­ها و شرکت­ها مورد چالش قرار گیرد و امید است نتایج حاصل موجبات بهبود عملکرد را فراهم نماید. بنابراین تاثیر عوامل محیطی در کنار عوامل داخلی توام در مطلوب تر شدن فعالیت­های مدیران و برنامه­ ریزان انکارناپذیراست.در این تحقیق ضمن مطالعه تحقیقات سایر محققین(صادقی و همکاران،1391،قادری و همکاران1390، موسایی و رضوی الهاشم،1389؛ نژاد جوادی­پور،1387؛ نوری و مهدی نسب،1389؛ ملک مطیعی(1388)؛ گل محمدی(1389)؛ میرکتولی و همکاران(1389) اعرابی وشیرخانی،1384)نتیجه گیری شد که در این تحقیقات به نقاط قوت و ضعف و فرصت­ها و تهدیدات در سازمان­ها و شرکت­ها و  پرداخته شده که جنبه خدماتی دارند ولی تحقیق حاضر در موردصنایع دستی و گردشگری بحث می­ کند که  بخش های صنعت ، تولید ، هنر و خدمات را در بر میگیرد.  سعی گردیده در این تحقیق ضمن فراهم نمودن پرسشنامه ­های جامع، دیدگاه ­های مخاطبان ازا بعاد مالی، انسانی وهنری در ارزیابی مورد استفاده قرار گیرد تا علت کم رونقی و افول صنایع دستی و رکود گردشگری ماسوله  مشخص گردد و راهکاری باشد برای برون رفت