چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی گردشگری، انگیزه­­ها و عوامل مرتبط با آن در شهر قصرشیرین است. تئوری محوری آن بر اساس تئوری­های چاک. وای. گی، لس لامزدن، وبلن و پیرس تنظیم شده­است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه خانوارهای ساکن در قصرشیرین که به داخل و خارج کشور سفرکرده ­اند تشکیل می­دهد که تعداد آن 4756 خانوار می­باشد. از این رو     نمونه ­ای با حجم 357 نفر با روش نمونه گیری خوشه­ای چند مرحله­ ای از جامعه مورد نظرانتخاب شد. روش پژوهش پیمایشی بوده و با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه اطلاعات تحقیق گردآوری شده است یافته­ های پژوهش نشان می­دهد که بین عوامل زمینه­ای (سن، جنس، سواد) و عوامل اجتماعی (چشم و هم چشمی و رسانه ­های جمعی) با انتخاب نوع گردشگری رابطه معنا­دار وجود دارد و اما بین متغیر اجتماعی قومیت با انتخاب نوع گردشگری رابطه معنا­دار وجود ندارد. در نتیجه می­توان گفت انگیزه­های گردشگری همچنان توزیع اجتماعی متفاوتی را نشان می­دهد و بیش از آن­که منشأ نیاز داشته باشد، مبتنی بر میل شخصی است.

کلید واژه ­ها: گردشگری، انگیزه­های گردشگری، عوامل زمینه­ای، عوامل اجتماعی، قصرشیرین.

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                 صفحه

مقدمه..

1-1- بیان مسأله..

1-2- ضرورت و اهمیت تحقیق..

1-3- اهداف تحقیق..

1-3-1- اهداف اصلی..

1-3-2- اهداف فرعی..

1-4- سوالات تحقیق..

1-5- فرضیات تحقیق..

1-5-1- فرضیات اصلی تحقیق..

1-5-2- فرضیات فرعی تحقیق..

مقدمه..

2-1- مفهوم شناسی..

2-1-1- گردشگری..

2-1-2-گردشگر..

2-1-3- انگیزه و علایق سفر..

2-2- سوابق تجربی..

2-3- مبانی نظری..

2-3-1- طبقه ­بندی انگیزه­های گردشگری..

2-3-2- شیوه طبقه ­بندی گردشگری..

2-3-3- اشکال عمده گردشگری..

2-3-4- مروری بر گردشگری و انگیزه­های آن..

2-3-5- عوامل انگیزشی در گردشگری..

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                 صفحه

2-3-6- رویکردها درباره انگیزه سفر..

2-3-7- عوامل فردی اجتماعی و گردشگری..

2-4- چهارچوب نظری..

2-4-1- مدل مفهومی تحقیق..

مقدمه..

3-1- متدولوژی و روش تحقیق..

3-1-1- روش تحقیق..

3- 1- 2- متغیرهای پژوهش..

3- 1- 3- جامعه آماری..

3- 1- 3-1- روش  نمونه گیری ..

3- 1- 3-2-  حجم نمونه و روش محاسبه..

3- 1- 5-  ابزار گردآوری داده ­ها..

3- 1- 4- رواییو پایایی ابزار اندازه ­گیری..

3- 1- 5- ابزار تجزیه و تحلیل..

3-2- مطالعات جغرافیایی، اجتماعی و اقتصادی شهر قصرشیرین  

3-2-1- خصوصیات جغرافیایی..

3-2-2- بررسی ویژگی­های اجتماعی شهر قصرشیرین..

3-2-2-1- زبان..

3-2-2-2- پوشاک..

3-2-2-3- خوراک..

3-2-2-4- موسیقی..

3-2-2- 5- مراسم عروسی..

3-2-2-6- مراسم سوگواری..

3-2-2-7- سوغات..

3-2-2-8- شیرینی..

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                              صفحه

3-2-2-9- صنایع دستی..

3-2- 3- بررسی ویژگی­های اقتصادی شهر قصرشیرین..

3-2- 3-1- صنایع و معادن..

3-2-3-2-کشاورزی و دام داری..

3-2-4- تاریخچه شهر قصرشیرین..

3-2-4-1- قصر شیرین پیش از اسلام..

 

3-2-4-2- قصرشیرین پس از اسلام..

3-2-4-3- قصر شیرین در دوران معاصر..

3-2-5- بررسی جاذبه­های شهر قصرشیرین..

3-2-5-1- جاذبه زیارتی..

3-2-5-2- جاذبه­های تاریخی..

3-2- 6- مطبوعات..

مقدمه..

4-1- آمار توصیفی..

4-2- آزمون فرضیات..

5-1- اهم یافته­ ها..

5-2- تفسیر یافته­ ها..

5-3- نتیجه ­گیری..

5-4- مشکلات و محدودیت­های تحقیق..

5-5- پیشنهادات..

5-5-1- پیشنهادات کاربردی..

5-5-2- پیشنهادات علمی..

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                 صفحه

منابع و مآخذ..

منابع فارسی..

منابع انگلیسی..

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                              صفحه

جدول (2-1): دیدگاه ­های نظریه پردزان در مورد انواع انگیزه­های گردشگری..

جدول (3-1): نتایج محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای اجزاء مختلف پرسشنامه..

جدول (4-1): توزیع فراوانی سن پاسخگویان  

جدول (4-2): توزیع فراوانی جنس پاسخگویان  

جدول (4-3): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تحصیلات  

جدول (4-4): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب قومیت  

جدول (4-5): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب درآمد ماهیانه  

جدول (4-6): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دیدار از  اماکن تاریخی..

جدول (4-7): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دیدار از  اماکن مذهبی  

جدول (4-8): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب آشنایی با آداب و رسوم و فرهنگ مردمان دیگر..

جدول (4-9): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تجربه آموزی  

جدول (4-10): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دیدار از  محیط­های جدید و تازه..

جدول (4-11): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب علاقه به خرید کردن  

جدول (4-12): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دیدار از  فضای پارک و سرچشمه­ها..

جدول (4-13): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تنوع آب و هوایی  

جدول (4-14): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب انجام تفریحات پرهیجان..

جدول (4-15): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب ملاقات با افراد جدید و متفاوت..

جدول (4-16): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب استراحت و رسیدن به آرامش روحی..

جدول (4-17): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب فرار از دغدغه کار و زندگی..

جدول (4-18): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تأثیر تجربه­های اقوام، خویشان و همسایگان در انتخاب نوع گردشگری  

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                              صفحه

جدول (4-19): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش توصیف دیگران از سفرهایشان در تعیین مقصد گردشگری..

جدول (4-20): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش تلویزیون درگرایش به گردشگری..

جدول (4-21): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش رادیو درگرایش به گردشگری..

جدول (4-22): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش مجلات و روزنامه ها درگرایش به گردشگری..

جدول (4-23): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش اینترنت درگرایش به گردشگری..

جدول (4-24): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش تلفن همراه درگرایش به گردشگری..

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                              صفحه

نمودار (4-1): توزیع فراوانی سن پاسخگویان  

نمودار (4-2): توزیع فراوانی جنس پاسخگویان  

نمودار (4-3): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تحصیلات  

نمودار(4-4): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب قومیت  

نمودار (4-5): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب درآمد ماهیانه  

نمودار (4-6): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دیدار از  اماکن تاریخی..

نمودار (4-7): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دیدار از  اماکن مذهبی..

نمودار (4-8): توزیع فراوانی آشنایی پاسخگویان بر حسب با آداب و رسوم و فرهنگ مردمان دیگر..

نمودار (4-9): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دیدار از  تجربه آموزی..

نمودار (4-10): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دیدار از  محیط های جدید و تازه..

نمودار (4-11): توزیع فراوانی پاسخگویان بر جسب علاقه به خرید کردن  

نمودار (4-12): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دیدار از فضای پارک و سرچشمه­ها..

نمودار (4-13): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تنوع آب و هوایی  

نمودار (4-14): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب انجام تفریحات پرهیجان..

نمودار (4-15): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب ملاقات با افراد جدید و متفاوت..

نمودار (4-16): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب استراحت و رسیدن به آرامش روحی..

نمودار (4-17): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب فرار از دغدغه کار و زندگی..

نمودار (4-18): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تجربه های اقوام، خویشان و همسایگان..

نمودار (4-19): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش توصیف دیگران از سفرهایشان در تعیین مقصد گردشگری  

نمودار (4-20): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش تلویزیون درگرایش به گردشگری..

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                              صفحه

نمودار (4-21): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش رادیو درگرایش به گردشگری..

نمودار (4-22): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش مجلات و روزنامه ها درگرایش به گردشگری..

نمودار (4-23): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش اینترنت درگرایش به گردشگری..

نمودار (4-24): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نقش تلفن همراه درگرایش به گردشگری..

 

 

فهرست تصاویر

عنوان                                                                                                                              صفحه

تصویر (3-1): نقشه استان کرمانشاه..

تصویر (3-2): مراسم عروسی..

تصویر (3-3): کاخ خسرو قصرشیرین..

تصویر (3-4): آتشکده چهار قاپی..

تصویر (3-5): سیستم­های آبرسانی ساسانی قصرشیرین  

تصویر (3-6): کاروانسرای عباسی قصرشیرین  

 

فصل اول:

کلیات تحقیق

 

 

 

مقدمه

با این مقدمه مطلب را آغاز می­کنیم و امید است در این رهگذر، محقق توانسته باشد در بررسی و شناسایی انگیزه سفر و عوامل زمینه­ای واجتماعی تاثیر­گذار بر گردشگری شهر قصرشیرین دین خود را تاحدی ادا نماید؛ و با ارائه راهکارهایی بتواند دست­اندرکاران گردشگری شهرستان قصرشیرین را در برنامه ­ریزی خود برای توسعه گردشگری این شهرستان یاری دهد. در این پژوهش ابتدا درصدد بر آمدیم تا با ارائه مفاهیم کلیدی و تعاریف کلیدی توجه خواننده را به هدف اصلی محقق که شناسایی انگیزه سفر در مردمان قصرشیرین است جلب کنیم. در ادامه در راستای انجام پژوهش اصولی و با کیفیت از میان این مردم به طور تصادفی گروهی را انتخاب کردیم و        پرسشنامه ­های مربوط به موضوع پژوهش را در اختیار آن­ها قرار دادیم تا با پر کردن سوالات ما را در رسیدن به نتیجه مطلوب یاری کنند. از آنجا که طیف گسترده­ای از افراد این پایان نامه را مطالعه می­ کنند ما سعی کردیم با ارائه تصویری جامع از ویژگی­های جغرافیایی، فرهنگی، اقتصادی و جمعیتی شهر قصرشیرین خوانندگان را با محدوده مورد مطالعه آشنا کنیم که این بخش تصاویری از جاذبه­های گردشگری شهر قصرشیرین را در بر می­گیرد. در گام بعدی اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه را با بهره گرفتن از روش­های گوناگونی چون لاندا، اسپیرمن، پیرسون و … مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم. در فصل پنجم این پژوهش نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری را با نظریه­ هایی که پیرامون انگیزه­های گردشگری وجود دارند مقایسه کردیم و در آخر محقق تلاش می­ کند با ارائه راهکارها و پیشنهادات موثر و کارگشا دین خود را نسبت به آتیه گردشگری زادگاه خود به جاآورد.

 

1-1-­ بیان مسأله

گردشگری به فعالیتی اطلاق می­ شود که زمان سفر گردشگران به و قوع می­پیوندد و در بر­گیرنده همه چیز از قبیل برنامه ریزی سفر، مسافرت به مکان مورد نظر، اقامت در آنجا، بازگشت و یادآوری خاطرات سفر بعد از بازگشت می­باشد.  همچنین فعالیت­هایی که مسافر به عنوان بخشی از سفر انجام می­دهد، نظیر خرید­های انجام شده و تعاملاتی که میان میزبان و میهمان به وجود    می­آید. خلاصه آنکه، گردشگری تمامی فعالیت­ها و تاثیراتی است که در طول سفر برای بازدیدکننده، به وقوع می­پیوندد (لامزدن،  1387 : 4).

آن­گاه که موضوع گردشگری مطرح می­ شود یکی از نخستین سوالاتی که در ذهن برنامه­ ریزان این صنعت، سیاست­گذران، محققان و علاقه مندان آن شکل می­گیرد این است که مردم چرا به سفر می­روند، آن­ها چرا مقصد مشخصی را برای سفر خود انتخاب می­ کنند و انگیزه ایشان از این انتخاب چیست.

مطالعه­ انگیزه­های مسافران از آن رو اهمیت دارد که به برنامه­ ریزان و سیاست­گزاران آن­ها اطلاع می­دهد که مقصد مطلوب گردشگران کجاست و چه ویژگی­هایی باید داشته باشد. به این ترتیب مدیریت مقاصد گردشگری خواهد توانست بازار هدف خود که بیشترین تطابق را با داشته­ها و امکانات مقصد مورد نظر دارند یافته و منابع خود را به گونه­ ای مناسب در جهت پاسخگویی به نیازهای بازار هدف تجهیز نماید.

شناسایی انگیزه­های گردشگران به طرق مختلفی میسر است. نخستین روش مطالعه­ تاریخ سفر و بررسی انگیزه­ گردشگران در دوران­های مختلف است. دوم، استفاده از تحلیل­های روانشناختی برای بررسی رفتار مصرف­ کنندگان گردشگری و روش سوم، انجام مطالعات بازار برای مقاصد گوناگون گردشگری است (رنجبریان و همکاران، 1388: 49).

بسیاری از نظریات جامعه شناختی و روان­شناختی حاکی از آنند که انگیزه، مفهومی نسبتا ایستا است، اما پیرس (1988) که از مفهوم “نردبان مسافرت” در بررسی انگیزه در گردشگری استفاده می­ کند بر این باور است که انگیزه امری متنوع الشکل و پویاست که خصوصا در نتیجه  افزایش سن و مراحل چرخه عمر تغییر می­ کند و همچنین تحت تاثیر افراد دیگر نیز قرار می­گیرد. پیرس اذعان دارد که تحت تاثیر روانشناختی به نام مازلو (1945) بوده ­است مازلو طیفی ازسلسله مراتب نیازها ارائه کرد که از نیازهای سطح پایین که عمدتا نیازهای جسمی هستند شروع شده به نیازهای سطح بالای فکری ختم می­ شود. وی از این نیازها به ترتیب صعودی به عنوان نیازهای فیزیولوژیکی، امنیتی، اجتماعی،