فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                   صفحه

چکیده. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1) مقدمه.. 3

1-2) بیان مسأله.. 4

1-3) ضرورت و اهمیت تحقیق.. 6

1-4) اهداف تحقیق.. 7

1-5) چارچوب نظری تحقیق.. 7

1-6) فرضیه های تحقیق.. 9

1-7) تعریف نظری متغیرهای اصلی تحقیق.. 9

1-7-1)  هوش هیجانی. 9

1-7-2) تعارض. 9

1-7-3) خلاقیت. 9

1-8) تعریف عملیاتی متغیرهای اصلی تحقیق.. 9

1-8-1) هوش هیجانی. 9

1-8-2) تعارض. 10

1-8-3) خلاقیت. 10

1-9) قلمرو تحقیق.. 11

1-9-1) قلمرو موضوعی. 11

1-9-2) قلمرو زمانی. 11

1-9-3) قلمرو مکانی. 11

فصل دوم: ادبیات نظری تحقیق

بخش اول: تعارض

2-1-1) مقدمه. 14

2-1-2) تعاریف و مفاهیم. 14

2-1-3) سطوح تعارض. 15

2-1-4) انواع تعارض. 15

2-1-5) سبکهای تعارض. 16

2-1-5-1) انعطاف‌پذیری. 16

2-1-5-2) اجتناب. 17

2-1-5-3) رقابت‌جویی. 17

2-1-5-4) حل مسئله‌ی مشاركتی. 17

2-1-5-5) مصالحه. 17

2-1-6) دیدگاه های تعارض. 18

2-1-7) عوامل منجر به تعارض. 19

2-1-7-1) تعارض عاطفی. 19

2-1-7-2) تعارض اساسی. 20

2-1-7-3) تعارض سود. 20

2-1-7-4) تعارض ارزشها. 20

2-1-7-5) تعارض هدف. 20

2-1-8) منابع تعارض. 20

2-1-8-1) تعارض اقتصادی. 20

2-1-8-2) تعارض ارزش. 21

2-1-8-3) تعارض قدرت. 21

2-1-9) کاربردهای تعارض. 22

2-1-9-1) شناخت ایجاد تعارض. 22

2-1-9-2) کاربرد تعارض به عنوان امنیت برای حفظ گروه. 22

2-1-9-3) تعارض پیوستگی گروهی را افزایش میدهد؛. 22

2-1-9-4) تعارض قدرت افراد و گروه ها را میآزماید. 22

2-1-9-5) انرژی حرکت تعارض. 22

2-1-10) فرایند تعارض. 22

2-1-10-1)  گام I : مخالفتهای بالقوه یا ناسازگاری. 22

2-1-10-2)  گامII: بروز تعارض. 23

2-1-10-3)  گام III: نیت. 24

2-1-10-4)  گام IV: رفتار. 24

2-1-10-5)  گام V: رهآورد. 25

2-1-11) تعارض سازنده در مقابل تعارض مخرب. 25

2-1-12) تاثیرات مثبت و منفی تعارض. 26

2-1-13) هوش هیجانی و تعارض. 27

بخش دوم: هوش هیجانی

2-2-1) مقدمه. 29

2-2-2) تعاریف و مفاهیم هوش هیجانی. 30

2-2-3) تاریخچه هوش هیجانی. 31

2-2-4) ابعاد هوش هیجانی. 34

2-2-5) تفاوت هوش هیجانی و بهره هوشی. 36

2-2-6) نظریه های هوش هیجانی. 37

2-2-6-1) نظریه های هوش هیجانی. 37

2-2-6-2) نظریه های های توانایی. 37

2-2-6-3) نظریه های ترکیبی. 38

2-2-7) مدل های هوش هیجانی. 38

2-2-7-1) مدل توانایی مایر و سالووی ( 1997). 38

2-2-7-2) مدل ترکیبی گلمن (1995). 40

2-2-7-3) مدل ترکیبی بار-آن (1997). 41

2-2-7-4) مدل هوش هیجانی دولویکس و هیگس. 44

2-2-8) هوش هیجانی در سازمان و مدیریت. 45

 

2-2-9) کاربردهای هوش هیجانی در محیط. 46

2-2-10) تقویت هوش هیجانی. 47

2-2-11) جمع بندی تئوری های هوش هیجانی. 47

2-2-12) ویژگی مدیر با هوش هیجانی. 48

2-2-13) رابطه هوش هیجانی و عملکرد. 50

بخش سوم: خلاقیت

2-3-1) مقدمه. 53

2-3-2) تعاریف و مفاهیم خلاقیت. 53

2-3-3) سطوح خلاقیت. 55

2-3-4) دیدگاه ها در مورد افراد خلاق. 56

2-3-5) عوامل موثر بر خلاقیت. 56

2-3-6)  مدلهای خلاقیت. 60

2-3-6-1) الگوی کشش بازار. 60

2-3-6-2) الگوی فشار فناوری. 60

2-3-6-2) الگوی تلفیقی. 61

2-3-7) فرایند خلاقیت. 62

2-3-8) خلاقیت سازمانی و عوامل کلیدی موثر در موفقیت آن از دیدگاه صاحب نظران. 65

2-3-9) تفاوت خلاقیت با نوآوری. 68

2-3-10) تکنیکهای خلاقیت و نوآوری. 70

2-3-11) ویژگی‌های سازمان خلاق. 76

2-3-12) نقش مدیر در پرورش خلاقیت. 76

2-3-13) هوش هیجانی و خلاقیت. 77

بخش چهارم: پیشینه تحقیق

2-4-1) پیشینه مطالعاتی داخل کشور. 80

2-4-2) پیشینه مطالعاتی خارج از کشور. 82

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1) مقدمه.. 86

3-2) روش تحقیق.. 86

3-2-1) جامعه و نمونه آماری. 86

3-3) روش و ابزار جمعآوری داده ها.. 87

3-3-1) پرسشنامه هوش هیجانی. 87

3-3-2) پرسشنامه خلاقیت. 87

3-3-3) پرسشنامه تعارض. 88

3-4) روایی و پایایی ابزار اندازه گیری.. 88

3-4-1) روایی. 88

3-4-2) پایایی. 88

3-5) روش تجزیه و تحلیل داده ها.. 89

3-6) آزمون نرمالیته.. 89

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ­های تحقیق

4-1) مقدمه.. 91

4-2) توصیف متغیر های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان.. 92

4-3) توصیف متغیرهای تحقیق.. 97

4-4) فرضیه‎های تحقیق.. 103

فصل پنجم: نتیجه ­گیری و پیشنهادات

5-1) مقدمه.. 106

5-2) نتایج آمار توصیفی.. 106

5-2-1) توصیف پاسخ دهندگان. 106

5-2-2) توصیف متغیر هوش هیجانی. 106

5-2-3) توصیف متغیر خلاقیت. 106

5-2-4) توصیف متغیر تعارض. 107

5-3) نتایج آزمون فرضیه‎ها.. 107

5-4) پیشنهادات در راستای نتایج تحقیق.. 108

5-5) محدودیتهای تحقیق.. 109

5-6) پیشنهاداتی برای محققین آینده.. 109

منابع و مأخذ. 111

پیوست ها. 117

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                   صفحه

جدول 2-1: مقایسه سه دیدگاه تعارض. 19

جدول 2-2: تعارض سازنده در مقابل تعارض مخرب. 26

جدول 2-3: تاثیرات مثبت و منفی تعارض. 27

جدول 2-4:  مدل هوش هیجانی دانیل گلمن و همکاران. 35

جدول2-5 مدل هوش هیجانی مایر و سالووی. 39

جدول 2-6 مولفه های پیشنهادی گلمن برای هوش هیجانی.. 41

جدول 2-7 مدل ترکیبی هوش هیجانی بار-آن. 42

جدول 3-1: آلفای کرانباخ. 89

جدول 3-2: آزمون كولموگروف- اسمیرنف برای متغیر های تحقیق. 89

جدول 4 -1) توصیف متغیر جنسیت پاسخ دهندگان. 92

جدول 4 -2) توصیف متغیر میزان تحصیلات پاسخ دهندگان. 93

جدول 4-3) توصیف متغیر سابقه کار پاسخ دهندگان. 94

جدول 4-4) توصیف متغیر سن پاسخ دهندگان. 95

جدول 4-5) توصیف متغیروضعیت تأهل پاسخ دهندگان. 96

جدول 4-6) توصیف متغیر هوش هیجانی. 97

جدول 4-7 ) توصیف ابعاد هوش هیجانی. 98

جدول 4-8) توصیف متغیرخلاقیت. 99

جدول 4-9) توصیف متغیرتعارض. 101

جدول 4 -10) توصیف ابعاد تعارض. 102

جدول 4 -11) ضریب همبستگی بین هوش هیجانی و خلاقیت کارکنان در اداره کل آموزش و پرورش استان گیلان. 103

جدول 4-12) ضریب همبستگی بین هوش هیجانی و تعارض در اداره کل آموزش و پرورش استان گیلان. 104

 

 

 

فهرست نمودار

عنوان                                                                                                                   صفحه

نمودار 4-1) میله ای  متغیر جنسیت پاسخ دهندگان. 92

نمودار 4 -2) میله ای  متغیر میزان تحصیلات پاسخ دهندگان. 93

نمودار 4-3) میله ای  متغیر سابقه کار پاسخ دهندگان. 94

نمودار 4-4) میله ای  متغیر سن پاسخ دهندگان. 95

نمودار 4- 5) میله ای  متغیر وضعیت تأهل پاسخ دهندگان. 96

نمودار 4-6) هیستوگرام  متغیر هوش هیجانی. 97

نمودار 4–7) راداری ابعاد هوش هیجانی. 98

نمودار 4-8) هیستوگرام متغیرخلاقیت. 100

نمودار 4 -9) هیستوگرام  متغیر تعارض. 101

نمودار 4–10) راداری ابعاد تعارض. 102

 

 

 

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                   صفحه

شکل 1-1: مدل نظری تحقیق. 8

شکل2-1: پنج سبک مدیریت تعارض.. 18

شکل 2-2: فرایند تعارض. 25

شکل2-3:  مدل کشش بازار. 60

شکل2-4:  مدل فشار فناوری. 61

شکل 2-5 مدل تلفیقی فرایند خلاقیت. 61

شکل 2-6 فرایند پنج مرحلهای معرفی خلاقیت در سازمانها. 65

 

 

 

چکیده

هدف کلی این تحقیق بررسی ارتباط هوش هیجانی با تعارض و خلاقیت است. روش تحقیق از نوع توصیفی و هدف آن کاربردی است و روش گردآوری داده ­ها میدانی و ابزار آن پرسشنامه است. در تحقیق حاضر جامعه آماری مورد بررسی، کارکنان اداره آموزش و پروش استان گیلان  با تعداد 1568 نفر است. با توجه به نرمال بودن جامعه آماری، حداقل حجم نمونه از طریق فرمول کوکران به تعداد 308 نفر محاسبه شده، که در ادامه کار محقق به تعداد 350 پرسشنامه در میان کارکنان با بهره گرفتن از روش نمونه برداری تصادفی توزیع نمود که در نهایت تعداد 310 پرسشنامه قابل قبول که بتوان از طریق آن داده ­ها را تجزیه و تحلیل نمود جمع­آوری شد. با تجزیه و تحلیل داده ­ها مشخص گردید در سطح 95% اطمینان بین هوش هیجانی و خلاقیت ارتباط مثبت و همچنین بین هوش هیجانی و تعارض ارتباط منفی وجود دارد.

 

کلمات کلیدی: هوش هیجانی، خلاقیت، تعارض، اداره کل آموزش و پروش استان گیلان

 

 

 

فصل اول   کلیات تحقیق

 

1-1) مقدمه

در طلیعة قرن جدید که سازمان­ها با محیط رقابتی جهانی مواجهند، همواره نیاز به تغییرات ریشه­ای و خلاقیت­های کاری احساس می­ شود، نیروی رقابتی جهانی، سازمان­های امروزی را مجبور کرده است که بعد از دهها سال پیگیری روش­ها و رویه­ های کاری ثابت خود، روش­های کاری جدید را در پیش بگیرند، به گونه­ ای که سازمان­ها، دارای ثبات کاری نیستند و از نوعی ثبات نسبی برخوردارند. اداره سازمان­های عظیم و پیشرفته مرهون زحمات مدیران لایق، مطلع و باکفایتی است که با به کارگیری دانش و فنون مدیریت در انجام این امر مهم توفیق یافته­اند (هادوی،1392). که مهمترین ویژگی سازمان­های آن، عدم اطمینان، پیچیدگی، جهانی سازی و تغییرات فزاینده تکنولوژیکی است. لذا مهمترین دغدغه اکثر سازمان­ها، تدوین و پیاده سازی استراتژی­ هایی است که موفقیت و بقای آنها را در شرایط متحول و پیچیده محیطی، تضمین نماید. آنچه که سازمان های عصر حاضر به شدت به آن نیازمندند تا بتوانند در بازارهای پویا و پیچیده امروزی جایگاهی داشته باشند و برای خود کسب مزیت رقابتی نمایند، توان تولید محصولات و خدمات جدید و منحصربه­فرد و قابل رقابت در بازارهای متغیر امروزی است. واین امر میسر نمی گردد مگر با نوآوری و خلاقیت مدیران و نیز تأثیر مدیران بر پرورش خلاقیت کارکنان که با کمک یکدیگر در جهت رشد و بالندگی سازمان خود بکوشند (مهدوی­مزده-ضرغامی؛1391). پرواضح است استراتژی کسب و کار هر سازمان که جهت دهنده در این زمینه می­باشد نقش مهمی در رسیدن سازمان به وضع مطلوب در بین رقبا دارد، و چنانچه بیان شد خلاقیت و نوآوری نیز نقش اثرگذاری بر بهبود وضعیت سازمان و حفظ و بقاء بلندمدت آن و ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان دارد (2012؛Torka et al ). از طرفی دیگر افراد با مهارت‎های هوش هیجانی بالا به سرعت و به سادگی ذهن خود را آرام و شفاف می­سازند و به این ترتیب راه را برای دسترسی به بینش درونی و ایده­های خلاق به روی خود می­گشایند. کارکنانی که از هوش هیجانی قوی­تر برخوردارند، از نظر اجتماعی متعادل، شاد و سرزنده­اند و هیچ نگرانی ندارند، احساسات خود را به طور مستقیم بیان می کنند و در امور تحصیلی خلاق و نوآور هستند (هاشمی، 1392).

از مواردی که اهمیت هوش هیجانی را در کار نشان می­دهد، استفاده از اختلاف و تنوع نظرها و به عبارت دیگر تعارضات و فشارها برای پیش­برد و موفقیت سازمان است. مدیری که هوشیاری هیجانی بالایی دارد، به راحتی و به سرعت منابع تعارض را شناسایی و از آن در جهت افزایش اثربخشی سازمان استفاده می­ کند. حل موفقیت آمیز تعارضات، منوط به در نظر گرفتن احساسات تمام افراد است. زمانی یک راه حل مطلوب بدست می ­آید که افراد با هم در تماس مستقیم باشند، مهارت­ های اساسی هوش هیجانی نظیر گوش دادن و تایید را آموخته باشند (Afzalur – Climent, 2013).

 

1-2) بیان مسأله

سال­های اخیر، تلاش­ های وسیعی به وسیله بسیاری از سازمان­ها برای ترغیب افراد خود به خلاقیت انجام گرفته است. خلاقیت لازمه و پیش درآمد توسعه و پیشرفت و تعالی یک سازمان و جامعه است و آگاهی از فنون و تكنیك­های آن ضرورتی اجتناب­ناپذیر برای مدیران و کارکنان سازمان است. امروزه سازمان­هایی موفق هستند و می­توانند در دنیای پررقابت ادامه حیات بدهند كه دائماً افكار و اندیشه­ های جدید را در سازمان كاربردی كنند و این امر توسط مدیران و كاركنان خلاق امكان پذیر است. معیار اساسی موفقیت یک نظام در این است كه چقدر افراد بافكر و خلاق تربیت می­كند و به تعبیری مدیر خوب را كسی می­دانند كه تفكر و چگونگی استفاده از اطلاعات را به كاركنان یاد دهد و آنها را خلاق بار آورد (Fiest,2013). دانشمندان علوم اجتماعی برخلاف اقتصاددانان، علت پایین بودن رشد اقتصادی را نه تنها در کمبود سرمایه و منابع مالی، بلکه عمدتاً در ضعف خلاقیت در برخی از جوامع می­دانند­(شجاعی؛1387). ضعف خلاقیت در سازمان­های خدماتی و آموزشی می ­تواند منجربه کاهش کیفیت خدمات، کاهش بازده مفید، ایجاد رقابت غیرمنصفانه، عدم دستیابی به مزیت رقابتی، ناکافی بودن مهارت­ های مدیریتی، کاهش ارتباطات افقی و مواردی از این دست شود (گلستان هاشمی،1390). در واقع تمام علوم و فنون و هنرها و به­ طور کلی همه دستاوردها و تمدن انسان، محصول خلاقیت و نوآوری است (رسولی و همکاران؛1391). در این عرصه، اهمیت خلاقیت به وضوح قابل مشاهده است زیرا اگر این نیرو که در واقع منبع اصلی مولد انرژی در سازمان است با بی توجهی روبرو شده و یا سرکوب شود سازمان هر روز ضعیف­تر شده و چرخ­های آن یکی پس از دیگری از حرکت بازخواهد ایستاد بنابر این عامل کلیدی و آنچه که هم اکنون در جهان در کانون توجه سازمان و جوامع بشری قراردارد این منبع عظیم نیروی انسانی است و مهارت مدیران در شناسایی رفتار و شخصیت افراد و برخورد مناسب با آن که همان مهارت انسانی و ارتباطی محسوب می‎شود درایجاد فضای مناسب ظهور خلاقیت وپرورش نیروهای انسانی خلاق، دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد (Fiest,2013).

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                    صفحه

چكیده 1

فصل اول) كلیات تحقیق 3

1-1) مقدمه 3

1-2) بیان مسئله 4

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق 5

1-4) چهارچوب نظری تحقیق 7

1-5) اهداف تحقیق 8

1-5-1)  هدف اصلی تحقیق 8

1-5-2)  اهداف فرعی تحقیق 8

1-6) فرضیه ­های تحقیق 9

1-7) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 9

1-7- 1) عدالت توزیعی 9

1-7-2) عدالت رویه­ای 9

1-7-3) عدالت تعاملی (مراوده­ای) 10

1-7-4) رفتار شهروندی سازمانی 10

1-7-5) اعتماد به مدیر 10

1-8) قلمرو تحقیق 11

1-8-1) قلمرو موضوعی 11

1-8-2) قلمرو مکانی 11

1-8-3) قلمرو زمانی 11

فصل دوم) مرور منابع/ ادبیات تحقیق/ پیشینه تحقیق 13

2-1) مقدمه 13

2-2) سازمان 14

2-3) عدالت سازمانی 14

2-3-1) ابعاد عدالت سازمانی 15

2-3-1-1)  عدالت توزیعی 15

2-3-1-2)  عدالت رویه­ای 16

2-3-1-3) عدالت تعاملی (مراوده­ای) 16

2-3-2) عدالت در سازمان­ها 17

2-3-3) عوامل ایجاد کننده بی عدالتی 17

2-3-4) راهکارهای پیشنهادی جهت رعایت عدالت در سازمان توسط مدیر 18

2-3-5) راهکارهای ارتقاء عدالت در سازمان 18

2-3-6) آثار بی­ عدالتی و تبعیض در سازمان 19

2-4) رفتار شهروندی سازمانی 19

2-4-1) انواع رفتار شهروندی در سازمان 21

2-4-2) ابعاد رفتار شهروندی سازمانی 21

2-4-3) ویژگی­های رفتار شهروندی سازمانی 23

2-4-4) عوامل اثر گذار بر رفتار شهروندی سازمانی 24

2-4-5)  پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی 25

2-4-6) دیدگاه ­های صاحب نظران در مفهوم رفتار شهروندی سازمانی 28

2-4-6-1) دیدگاه چستر بارنارد در رفتار شهروندی سازمانی 28

2-4-6-2) دیدگاه کاتز وکاهن در رفتار شهروندی سازمانی 28

2-4-6-3)  دیدگاه اورگان 29

2-4-6-4) دیدگاه اسمیت در رفتار شهروندی سازمانی 32

2-4-6-5) دیدگاه پودساکف در رفتار شهروندی سازمانی 33

2-4-6-6)  دیدگاه گراهام 36

2-5) اعتماد 37

2-5-1) اعتماد به مدیر 40

2-5-2) ابعاد اعتماد 41

2-5-3) نقش اعتماد در توسعه منابع انسانی 42

2-5-4) اعتماد سازمانی 43

2-5-5) ویژگی­های اعتماد سازمانی 43

2-5-6) عوامل مؤثر بر ایجاد اعتماد سازمانی و پیامدهای آن 44

2-5-7) ارتباط عدالت سازمانی و رفتارهای شهروندی سازمانی 44

2-5-8) اعتماد سازمانی و رفتارهای شهروندی سازمانی 45

2-5-9) تأثیر عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی 45

2-6) پیشینه پژوهش 46

2-6-1) پیشینه تحقیقات داخلی 46

2-6-2)  پیشینه تحقیقات خارجی 49

فصل سوم)  روش اجرای تحقیق/ مواد و روش­ها 54

3-1) مقدمه 54

3-2) روش پژوهش 54

3-3) توصیف آزمودنی­های تحقیق 55

3-3-1) جامعه آماری 55

3-3-2) نمونه آماری 55

3-4) روش­های جمع آوری داده ­ها و اطلاعات 56

3-5) ابزار گردآوری داده ­ها و اطلاعات 56

3-6) روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ­ها 57

3-6-1) روایی ابزار گردآوری داده ­ها 57

3-6-2) پایایی ابزار گردآوری داده ­ها 57

3-7) روش تجزیه و تحلیل داده ­ها 59

3-7-1) روش تحلیل همبستگی پیرسون 59

3-7-2) روش  رگرسیون 59

 

3-7-3) آزمون كالموگروف- اسمیرنوف 59

فصل چهارم) تجزیه و تحلیل داده ­ها و یافته­ های تحقیق 62

4-1) مقدمه 62

4-2) تحلیل توصیفی داده ­ها 63

4-3) تحلیل استنباطی داده ­ها 68

4-3-1) بررسی فرض نرمال بودن داده ­ها با بهره گرفتن از آزمون كالموگروف- اسمیرنوف 68

4-3-2) توصیف متغیرها 70

4-3-3)  تحلیل فرضیه ­های پژوهش 80

فصل پنجم) بحث، نتیجه ­گیری و پیشنهادات 92

5-1) مقدمه 92

5-2)  یافته­ های توصیفی پژوهش 93

5-2-1) یافته­ های توصیفی پاسخ دهنده گان 93

5-2-2) یافته­ های توصیفی متغیرهای تحقیق 94

5-3) یافته­ های استنباطی تحقیق 95

5-4) پیشنهادها بر مبنای یافته­ های تحقیق 97

5-5) محدودیت­های تحقیق 99

5-6) پیشنهادها برای تحقیقات آتی 99

الف) منابع فارسی 100

ب) منابع انگلیسی 105

پیوست­ها 108

پرسشنامه تحقیق 108

خروجی­های نرم افزار   spss……………………………………………………………………………………………………………………112

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول
عنوان جدول	صفحه
جدول 3-1) میزان آلفای بدست آمده برای هر یک از متغیرهای تحقیق ……………………………………………….	58
جدول 4-1) توزیع جنسیتی پاسخ گوها    …………………………………….……………………………………………….	63
جدول 4-2) توزیع سنی پاسخ كوها ……………………………………………………………………………………………..	64
جدول 4-3) توزیع تحصیلات پاسخ­گوها………………………………………………………………………………………..	65
جدول 4-4) توزیع سابقه کار پاسخ­گوها ……………………………………………………………………………………….	66
جدول 4-5) توزیع موقعیت شغلی پاسخ­گوها …………………………………………………………………………………	67
جدول 4-6)  آزمون كالموگروف- اسمیرنوف  داده ­های عدالت سازمانی…………………………………………….	68
جدول 4-7)  آزمون كالموگروف- اسمیرنوف داده ­های رفتار شهروندی سازمانی…………………………………..	69
جدول 4-8)  آزمون كالموگروف- اسمیرنوف داده ­های اعتماد به مدیر………………………………………………..	69
جدول 4-9) توزیع درصدی عدالت توزیعی اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان  ………………………	70
جدول 4-10)  عدالت توزیعی در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان …………………………………….	71
جدول 4-11) توزیع درصدی عدالت رویه­ای در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان …………………	72
جدول 4-12)  عدالت رویه­ای در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان ……………………………………	73
جدول 4-13) توزیع درصدی عدالت تعاملی در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان ………………..	74
جدول 4-14) عدالت تعاملی (مراوده­ای) در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان ………………………	75
جدول 4-15) توزیع درصدی رفتار شهروندی سازمانی در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان ……	76
جدول 4-16) رفتار شهروندی سازمانی در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان …………………………	77
جدول 4-17) توزیع درصدی اعتماد به مدیر در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان  ………………..	78
جدول 4-18) اعتماد به مدیر در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان ………………………………………	79
جدول 4-19) آزمون همبستگی پیرسون  بین عدالت توزیعی و اعتماد به مدیر ……………………………………..	81
جدول 4-20) آزمون همبستگی پیرسون  بین عدالت رویه­ای و اعتماد به مدیر ………………………………………	82
جدول 4-21) آزمون همبستگی پیرسون  بین عدالت مراوده­ای و اعتماد به مدیر …………………………………..	83
جدول 4-22) آزمون همبستگی پیرسون  بین اعتماد به مدیر و رفتار شهروندی سازمانی …………………………	84
جدول 4-23) تحلیل رگرسیون سلسه مراتبی برروی فرضیه پنجم ………………………………………………………	85
جدول 4-24) تحلیل رگرسیون سلسه مراتبی بر روی فرضیه ششم ……………………………………………………..	87
جدول 4-25) تحلیل رگرسیون سلسه مراتبی برروی فرضیه هفتم ………………………………………………………	89
جدول 5-1) میانگین متغیرهای تحقیق   ………………………………………………………………………………………..	94
جدول 5-2) نتایج آزمون فرضیه ­های تحقیق  …………………………………………………………………………………	95

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها
عنوان نمودار	صفحه
نمودار 1-1) مدل مفهومی تحقیق ………………………………………………………………………………………………….	7
نمودار 2-1) ابعاد رفتار شهروندی سازمانی از نظر اورگان ……………………………………………………………….	31
نمودار 2-2) ابعاد رفتار شهروندی سازمانی از دید اورگان بر اساس نوع رفتار ……………………………………..	32
نمودار 2-3) ابعاد رفتار شهروندی سازمانی از دید پودساکف و همکاران ……………………………………………	35
نمودار 2-4) مولفه­های رفتار شهروندی سازمانی از دیدگاه گراهام  …………………………………………………..	37
نمودار4-1) توزیع جنسیتی پاسخ­گوها  …………………………………………………………………………………………	63
نمودار4-2) توزیع سنی پاسخ­گوها ……………………………………………………………………………………………..	64
نمودار4-3) توزیع تحصیلات پاسخ­گوها  ……………………………………………………………………………………..	65
نمودار4-4) توزیع سابقه کار پاسخ­گوها ………………………………………………………………………………………..	66
نمودار4-5) توزیع موقعیت شغلی پاسخ­گوها ………………………………………………………………………………….	67
نمودار4-6) توزیع فراوانی عدالت توزیعی در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان …………………….	71
نمودار4-7) توزیع فراوانی عدالت رویه­ای در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان …………………….	73
نمودار4-8) توزیع فراوانی عدالت تعاملی (مراوده­ای) در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان ……..	75
نمودار4-9) توزیع فراوانی رفتار شهروندی سازمانی در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان ………..	77
نمودار4-10) توزیع فراوانی اعتماد به مدیر در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان …………………….	78

 

 

چكیده

این تحقیق به بررسی رابطه بین ادراك كاركنان از عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با توجه به نقش میانجی اعتماد به مدیر در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی استان گیلان می ­پردازد. به منظور بررسی فرضیه ­های تحقیق از پرسشنامه ­های عدالت سازمانی نیهوف و مورمن (1993)، رفتار شهروندی سازمانی پادساكف (1990) و اعتماد به مدیر پراسرت و یانگین (2002)  با 47 گویه استفاده شد. برای سنجش روایی، از روایی محتوا و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای كرونباخ استفاده شد. ضریب بدست آمده برای عدالت توزیعی 77/0، برای عدالت رویه­ای 892/0، برای عدالت تعاملی 925/0، برای رفتار شهروندی سازمانی 919/0 و برای اعتماد به مدیر 774/0 كه نشان از پایایی مطلوب پرسشنامه است. پرسشنامه بین 178 نفر از كاركنان اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان در دوره سه ماهه نخست سال 1393 توزیع گردید. نتیجه آزمون همبستگی پیرسون نشان می­دهد که بین ابعاد سه گانه عدالت سازمانی (توزیعی، رویه­ای و تعاملی) و اعتماد به مدیر و همچنین بین اعتماد به مدیر و رفتار شهروندی سازمانی رابطه معنادار وجود دارد و نتیجه رگرسیون سلسله مراتبی نیز نشان می­دهد كه ادراك كاركنان از ابعاد سه­گانه عدالت سازمانی (توزیعی، رویه­ای و تعاملی)، از طریق اعتماد به مدیر بر رفتار شهروندی سازمانی آنان مؤثر است.

 

واژه­گان كلیدی: رفتار شهروندی سازمانی، عدالت توزیعی، عدالت رویه­ای، عدالت تعاملی، اعتماد به مدیر

 

 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

فصل اول) كلیات تحقیق

 

 

 

1-1) مقدمه

در مطالعات اولیه مدیریت و در نظام­های ابتدایی ارزیابی عملكرد، افراد با رفتارهایی ارزیابی می­شدند كه در شرح شغل و شرایط احراز از شاغل انتظار می­رفت، ولی در دنیای رقابتی معاصر، رفتارهایی فراتر از آن­ها مدنظر قرار می­گیرد. این رفتارها با مفاهیم رفتارهای فرانقشی، رفتارهای خودجوش و یا رفتار شهروندی سازمانی[1] مورد توجه قرار گرفته­اند (ملك اخلاق و همكاران، 1388).

سازمان­ها پیوسته در جستجوی شیوه ­های جدیدی برای حداكثر كردن عملكرد و تلاش كاركنان­شان هستند و برای كسب مزیت رقابتی، ارضاء نیازها و انتظارات مشتریان و سازگاری با ماهیت متغیر شغل، تمایل دارند كاركنانی انتخاب كنند كه فراتر از نقش و وظیفه تعیین شده در شرح شغل عمل كنند. شرایط كاملاً متحول كنونی، افزایش رقابت و لزوم اثربخشی، نیاز سازمان­ها را به نسل با ارزشی از كاركنان، بیش از پیش آشكار نموده است. این كاركنان بی­تردید وجه ممیز سازمان­های اثربخش از غیراثربخش هستند چرا كه سازمان را موطن خود می­دانند و برای تحقق اهداف آن، بی هیچ چشم­داشتی افزون بر نقش رسمی خود عمل نموده و از هیچ تلاشی دریغ نمی­ورزند (رامین مهر و همكاران، 1388).

در سال­های اخیر محافل علمی و تحقیقاتی ضمن توجه به مفهوم رفتار شهروندی سازمانی، تأكید فراوانی بر اهمیت تأثیر آن بر اَعمال و رفتار كاركنان داشته و محققان زیادی به تجزیه و تحلیل آن پرداخته­اند. در این پژوهش به بررسی رابطه بین ادراك كاركنان از عدالت سازمانی[2] و رفتار شهروندی سازمانی با درنظر گرفتن نقش میانجی اعتماد به مدیر[3] در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی استان گیلان پرداخته  می­ شود.

 

در این فصل به بررسی كلیات تحقیق پرداخته شده است. ابتدا مسئله اصلی تحقیق بیان می­گردد، سپس ضرورت انجام تحقیق مورد بررسی قرار می­گیرد. در ادامه اهداف اصلی و فرعی تحقیق مشخص شده و پرسش­های تحقیق بیان می­ شود و بعد از تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای مستقل، وابسته و میانجی، قلمرو تحقیق در سه بُعد موضوعی، زمانی و مكانی مورد بررسی قرار می­گیرد.

 

1-2) بیان مسئله

كاركنان در سازمان­های خدماتی دولتی نقش مهمی در تحقق اهداف سازمان­ها، به ویژه كیفیت خدمات آنها دارد. كیفیت خدمات، تحت تأثیر رفتارهای خاصی از كاركنان به نام رفتارهای شهروندی قرار دارد (سیدجوادین و همكاران، 1392).

رفتار شهروندی سازمانی مجموعه ­ای از رفتارهای داوطلبانه و اختیاری است كه وظایف رسمی فرد نیستند و كاركنان را در وضعیتی قرار می­ دهند كه بصورت كاملاً داوطلبانه فراتر از انتظارات، وظیفه و شرح شغل خود عمل نمایند. این رفتارها بر عملكرد سازمان تأثیر دارند (اورگان[4] ، 1988).

با مطرح شدن نقش و اهمیت رفتارهای شهروندی سازمانی در سازمان­های دولتی و خدماتی، پژوهش­های وسیعی روی این گونه رفتارها و عوامل مؤثر بر آنها انجام شده است. رفتارهای شهروندی سازمانی شامل پنج بُعد وجدان كاری، نوع دوستی، جوانمردی، فضیلت مدنی و ادب و مهربانی است كه تحت تأثیر متغیرهای زیادی همچون عدالت سازمانی، اعتماد سازمانی، تعهد سازمانی، سبك رهبری و غیره قرار دارند (طبرسا و رامین­مهر، 1392).

سازمان­ها باید زمینه را به گونه­ ای فراهم سازند كه كاركنان و مدیران تمامی تجربیات، توانایی­ها و ظرفیت­های خود را در جهت اعتلای اهداف سازمانی بكار گیرند. این امر میسر نخواهد بود مگر آنكه اصول و قواعد رفتار شهروندی سازمانی و بسترهای لازم برای پیاده سازی آن فراهم گردد (شیرازی و همكاران، 1391).

با مطرح شدن عدالت سازمانی در مباحث رفتار سازمانی، پژوهشگران بسیاری به بررسی اثرات عدالت سازمانی در حوزه­ متغیرهای اصلی رفتار سازمانی پرداخته­اند (اسلم و صداقت[5]،2011). یكی از این اثرات، اثر عدالت بر رفتار شهروندی سازمانی بوده است. پژوهش­های گذشته نشان می­دهد عدالت سازمانی به واسطه متغیرهای میانجی بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر گذاشته است (سیدجوادین و همكاران، 1392).

در این پژوهش رابطه­ ابعاد سه گانه عدالت سازمانی، شامل عدالت توزیعی، عدالت رویه­ای و عدالت مراوده­ای با رفتارهای شهروندی سازمانی با در نظر گرفتن نقش میانجی اعتماد به مدیر كه كمتر مورد بررسی قرار گرفته، پرداخته شده است.

اهداف اساسی و اصلی اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی گیلان، برابر قوانین و مقررات مربوطه، تشكیل تعاونی­ها و حمایت و هدایت آنان جهت دستیابی به اهداف اقتصادی كشور برابر اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و همچنین نظارت بر اجرای صحیح قوانین كار و تنظیم روابط بین كارگر و كارفرما است و می ­تواند نقش قابل توجهی در اشتغال­زایی و ارتقاء تولید در كشور داشته باشد.

كاركنان این اداره كل با توجه به رسمیت زیاد و رویه­ های تعریف شده قانونی، تمایل چندانی به بروز رفتارهای شهروندی سازمانی ندارند. ارائه خدمات مطلوب به ارباب رجوع كه مهم­ترین وظیفه كاركنان است به قدرت پیگیری مراجعان وابسته است. غالباً انجام وظایف صرفاً در قالب شرح وظایف و مسئولیت­ها خلاصه می­ شود. عدم وجود ارتباط دوستانه قوی بین همه كاركنان و نارضایتی آنان از میزان جبران خدمت، سیستم پرداخت پاداش و ارتقاء، به وضوح قابل درك است. هزینه­ های این بی­اعتمادی سازمانی به علت عدم تمایل كاركنان به همكاری و مشاركت، رفتارهای نامناسب، كیفیت پایین  كار و خدمات ارائه شده و نیاز به كنترل می ­تواند سنگین باشد.

تقویت اعتماد به مدیر و رفتارهای شهروندی سازمانی می ­تواند عملكرد و كارایی را ارتقاء بخشیده و موجب ارائه خدمات مطلوب­تر به مراجعان گردد. منظور از اعتماد به مدیر، اعتقاد كاركنان به این امر است كه مدیر یا سرپرست به نفع آنها عمل می­كند (سیدجوادین و همكاران، 1392). در تحقیقی، وجود رابطه­ مثبت بین اعتماد به مدیر یا سرپرست و رفتارهای شهروندی سازمانی تأیید شده است ( ارترک[6]، 2007).

بنابراین شناخت اثرات عدالت و اعتماد به مدیر بر رفتار شهروندی سازمانی بسیار مثمر ثمر خواهد بود. در این تحقیق به بررسی تاثیر عدالت سازمانی بر رفتارهای شهروندی سازمانی با در نظر گرفتن نقش میانجی اعتماد به مدیر در اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی استان گیلان پرداخته می­ شود. تا بتوان از طریق نتایج و یافته­ های آن به روش­های مناسب افزایش رفتارهای شهروندی سازمانی در این اداره كل دست یافت. محقق به دنبال پاسخگویی به این سوال است: آیا بین ابعاد عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی آنان با توجه به اعتماد به مدیر رابطه وجود دارد؟

[1]-Organizational Citizenship Behavior (OCB)

 

 

فهرست مطالب

فصل اول1

1-2- بیان مسئله:. 4

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق:. 6

1-4- اهداف تحقیق:. 7

1-4-1- اهداف اصلی:. 7

1-4-2 اهداف فرعی تحقیق:. 7

1-5- سوالات تحقیق:. 8

1-5-1- سوالات اصلی:. 8

1-5-2- سوالات فرعی تحقیق:. 8

1-6-فرضیه اصلی:. 8

1-7-فرضیه های فرعی:. 8

1-8-تعریف واژه ‏ها و اصطلاحات تحقیق:. 9

1-8-1- احساس نسبت به برند:. 9

1-8-2-اعتماد به برند:. 9

1-8-3-ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت:. 9

1-8-5-فروش بیمه عمر:. 10

فصل دوم…………………………………………………………………………………………………………………………….12

2-1- مقدمه:. 12

2-2- تبلیغات.. 12

2-3- سیر تاریخی تبلیغات بازرگانی.. 14

2-3-1-دوره یكم؛ دوره ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﻔﺎﻫﯽ.. 14

2-3-2-دوره دوم، دوره ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻧﻮﺷﺘﺎری ـ ﭼﺎﭘﯽ.. 14

2-3-3- دوره ﺳﻮم، دوره ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ.. 16

2-3-4-اهمیت اجتماعی تبلیغات.. 17

2-3-5- پدیده های نوین.. 17

2-3-6- ﺩﻭﺭﻩ ﭼﻬﺎﺭﻡ: ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺩﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ.. 18

2-4- سیر تحول تبلیغات بازرگانی در ایران.. 19

2-4-1- اﯾﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن.. 19

2-4-2- شیوه های سنتی و قدیمی تبلیغ فروش کالا. 19

3-4-2- ورود وسایل ارتباط جمعی.. 20

2-5- نقش ارتباطات در تبلیغات.. 21

2-6- ارتباط.. 21

2-7- ارتباطجمعی.. 23

2-8- انواع ارتباط.. 24

2-9- الگوها و مدل‌های ارتباط.. 24

4- مدلارتباطیگربنر. 25

2-10- نظریه ارتباط در تبلیغات.. 26

2-11- عناصر ارتباط.. 26

2-12- انواع تبلیغات و مقایسه آن‌ ها 28

2-13- ضرورت ارزیابی اثر‌بخشی تبلیغات.. 29

2-14- روش‌های ارزیابی اثر‌بخشی تبلیغات.. 29

2-15- تشریح و طبقه‌بندی متغیرهای تبلیغات.. 30

2-16- اندازه‌گیری ورودی‌ها 32

2-17- اندازه‌گیری خروجی‌ها 33

2-18- اندازه‌گیری فرایند‌ها 36

2-19- مدل‌های سلسله مراتب تاثیرات.. 37

12-19-1- سلسله مراتب یادگیرنده:. 38

2-19-2-سلسله مراتب ناموزون/ اسنادی.. 39

2-19-3- سلسله مراتب با درگیری پایین.. 39

2-19-4-مدل احتمال گسترش اطلاعات (ELM). 40

2-20-سلسله مراتب تاثیرات مربوط.. 41

2-21- برند :. 41

2-22- اهمیت برند:. 44

2-22-1-مشتریان.. 44

2-22-2- شرکتها 46

2-23- ارزش ویژه برند و تعاریف مختلف آن.. 46

2-23-1- ارزش ویژه برند از رویکرد مالی.. 48

2-23-2- ارزش ویژه برند از رویکرد مشتریان.. 49

2-24- مدلها و مفاهیم مطرح شده راجع به ارزش ویژه برند مبتنی بر مصرف کنندگان:. 51

2-25- اجزا و عناصر برند بر اساس دیدگاه آکر:. 58

2-25-1-آگاهی از برند:. 58

2-25-3-کیفیت ادارک شده:. 61

2-25-4- وفاداری به برند:. 62

2-25-5- سایر داراییهای مالکانه برند:. 63

2-26- اندازه گیری ارزش ویژه برند مبتنی بر مصرفکنندگان:. 64

2-27- ارزش ویژه برند از دیدگاه ترکیبی.. 66

2-28- مزایای ارزش ویژه برند قوی:. 67

2-29- اعتماد به برند:. 69

2-30- احساس به برند:. 71

2-31- مبانی نظری بیمه و بیمه های عمر. 73

2-31-1- تعریف بیمه. 73

2-31-2- موضوع بیمه. 74

2-31-3-تاریخچه بیمه. 74

2-32- تاریخچه بیمه در ایران.. 75

2-33- مبانی بیمه های عمر. 76

 

 

2-33-مزایای مهم بیمه‌های عمر. 77

2-34- تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق.. 78

2-35- مدل مفهومی تحقیق.. 83

2-36-  تعریف واژه ‏ها و اصطلاحات.. 83

فصل سوم………………………………………………………………………………………………..110

3-1- مقدمه. 86

3-2-  نوع و روش تحقیق:. 86

3-3- جامعه آماری.. 86

3-4 – بر آورد حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 87

3-5 – ابزار گرد آوری داده ها 87

3-6- ویژگی‌های فنی ابزار تحقیق:. 88

3-7- روش تجریه و تحلیل داده‌ها:. 90

فصل چهارم……………………………………………………………………………………………..117

4-1- مقدمه. 92

4-2-1- آمار توصیفی متغیر سن.. 92

4-2-2- آمار توصیفی متغیر سطح تحصیلات.. 93

4-2-3- آمار توصیفی متغیر جنسیت افراد نمونه. 94

4-2-4- آمار توصیفی میزان سوابق كاری نمایندگان.. 95

4-2-5- آمار توصیفی نوع شركت بیمه. 96

4-2-6- آمار توصیفی تعداد فروش بیمه‌نامه افراد نمایندگان.. 97

4-2-7- آمار توصیفی ارزش بیمه‌نامه‌های فروخته شده (بر حسب تومان). 98

4-2-8- آمار توصیفی متغیرهای اصلی تحقیق.. 99

4-3- بررسی استنباطی داده‌ها 100

4-3-1- یافته های مربوط به فرضیه فرعی اول پژوهش… 100

4-3-2- یافته های مربوط به فرضیه فرعی دوم پژوهش… 101

4-3-3- یافته های مربوط به فرضیه فرعی سوم پژوهش… 102

5-1- مقدمه. 106

5-2 – بحث و نتیجه‌گیری.. 108

5-3- محدودیت های تحقیق.. 110

5-4- پیشنهادات تحقیق.. 111

5-4-1: پیشنهادات كاربردی تحقیق:. 111

5-4-2- پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 111

منابع و ماخذ. 121

پیوستها و ضمائم………………………………………………………………………………..151

 

 

فهرست جداول

جدول 2-1- مقایسه مزایا و محدودیتهای انواع روش های تبلیغاتی.. 28

جدول 2-2- مدلها و شاخصهای ارزیابی اثربخشی تبلیغات (Tellis, 2004). 31

جدول 2-4- ابعاد ارزش ویژه برند. 56

جدول 5-2- مزایای بازاریابی برندهای قوی.. 67

جدول3-1: جدول چگونگی تخصیص سوالات پرسش‌نامه به متغیر‌های تحقیق.. 88

جدول 1-4: جدول فراوانی مربوط به متغیر سن………………………………….………….119

جدول 2-4: جدول فراوانی مربوط به متغیر تحصیلات………………………………………120

جدول 3-4: جدول فراوانی مربوط به متغیرجنسیت نمایندگان………………………………121

جدول (4-4): جدول فراوانی سوابق كاری نمایندگان……………………………………….122

جدول (5-4): جدول فراوانی مربوط به متغیر  نوع شركت.. 96

 

 

فهرست نمودارها

نمودار1-1: مدل مفهومی تحقیق.. 9

نمودار 2-1- قابلیت اندازه گیری اجزای مختلف تبلیغ (Ace, 2001). 32

نمودار 2-2- مدل سلسله مراتب احتمالی DAGMAR ( 2003،James). 40

نمودار2-3: مدل مفهومی تحقیق.. 83

نمودار 1-4: نمودار فراوانی مربوط به متغیر سن.. 93

نمودار 2-4: نمودار فراوانی مربوط به متغیر تحصیلات.. 94

نمودار3-4: نمودار فراوانی مربوط به متغیرجنسیت نمایندگان.. 95

نمودار4-4: نمودار فراوانی مربوط به متغیر سوابق كاری نمایندگان.. 96

 

 

 

فهرست اشکال

شکل 2-1- دو مدل از روابط بین کالا و برند. 43

شکل 2-2- شبکه قدرت BAV… 52

شکل 3-2- هرم تشدید برند. 55

شکل4-2- مدل مفهومی ارزش ویژه برند از دیدگاه آکر. 57

شکل 5-2- مدل ارزش ویژه برند از دیدگاه آکر. 58

شکل 6-2- مفهوم ارزش ویژه برند از دیدگاه آکر. 58

شکل 7-2- ابعاد ارزش ویژه برند. 63

 

 

 

چكیده:

بیمه عمر یكی از مهمترین و استراتژیك‌ترین محصولات شركتهای بیمه دنیا محسوب می‌شود. در دنیا درصد فروش بیمه‌های عمر نسبت به سایر محصولات بیمه‌ای بسیار بالاتر است، اما با وجود اهمیت بسیار زیاد، فروش این محصول دارای پیچیدگی‌های خاص خود است. شركتهای بیمه و نمایندگانی كه درصدد فروش بیمه عمر هستند، باید ارتباط موثر و قابل اعتمادی با مشتریان خود ایجاد كنند، فردی كه قرار است بیمه عمر خریداری نماید باید برای دهها سال به شركت بیمه و  برند آن اعتماد كند، احساس خوبی از این شركت و برند آن داشته باشد. در این راستا تبلیغات می‌تواند به عنوان یكی از مهمترین ابزار مورد استفاده شركتها قرار بگیرد تا بتوانند اعتماد و احساس خوشایند مشتریان خود را نسبت به شركتهای خود ارتقاء و بهبود ببخشند.

با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان رابطه متغیرهای تبلیغات شركت‌ها، اعتماد و احساس به برند با میزان فروش بیمه عمر، انجام گرفته است. این تحقیق از لحاظ هدف تحقیق از انواع پژوهش‌های کاربردی به شمار می‌رود و از لحاظ روش جمع‌ آوری داده‌ها از انواع پژوهش‌های توصیفی از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری عبارتند از  نمایندگی‌های سه شركت بیمه ایران، البرز و آسیا در شهر تهران كه برای انتخاب نمونه معرف جامعه از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای استفاده شده است. ابزار جمع‌ آوری داده‌های مورد نیاز پرسشنامه محقق ساخته بوده كه روایی و پایایی آن نیز در حد  مطلوبی ارزیابی شده‌است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها علاوه بر شاخص‌های مركزی و پراكندگی و نمودار فراوانی داده‌ها، از آزمون‌های همبستگی گشتاوری پیرسون و آزمون رگرسیون گام به‌گام استفاده شد.

بر اساس نتایج آزمونهای همبستگی پیرسون، یافته‌های تحقیق حاكی از آن است كه متغیرهای تبلیغات شركت‌ها، اعتماد به برند و متغیر احساس به برند با میزان فروش بیمه عمر رابطه معناداری دارند و بر اساس رگرسیون گام به گام دو متغیر اعتماد به برند و احساس به برند نتوانسته‌اند 73/0 از واریانس متغیر فروش بیمه عمر را تبیین و توجیه نماید.

كلید واژه‌گان: تبلیغات، اعتماد به برند، احساس به برند، بیمه عمر، شركتهای بیمه.

 

 

 

فصل اول:

كلیات تحقیق

 

 

1-1- مقدمه:

بسیاری از صنایع تولیدی و خدماتی موفق در جهان، به ارائه خدمات كارامد و منطبق با نیاز مشتری، به عنوان یک منبع مزیت رقابتی می نگرند. ضرورت مبادله مؤثر بین مشتریان و عرضه كنندگان داخلی، به طور وسیعی در نوشته های مدیریتی مورد بحث قرار گرفته است و صاحب نظران اتفاق نظر دارند كه خدمات بهتر به مشتریان داخلی، به ارائه خدمات بهتر به مشتریان خارجی منتهی می شود.

در پذیرش این اصل دیگر تردیدی وجود ندارد که بقای سازمان های تولیدی وخدماتی در گرو حفظ و افزایش مشتریان آنهاست، برای این منظور ضروریست هر سازمان به عوامل مهم و تاثیرگزار رضایت مشتریان بیاندیشد و با توصیف و پیش‌بینی و نیز کنترل این متغیرها بتواند میزان رضایت مشتریان را مدیریت نموده و آن را به سمت بهبودی سوق دهد. نام و نشان تجاری یا برند نقشی اساسی در شرکت­های خدماتی بازی می کند زیرا نام و نشان تجاری قوی[1] اعتماد مشتریان را در ارتباط با خرید محصولات ناملموس افزایش می­دهد. نام و نشان تجاری قوی، مشتریان را قادر می­سازد تا بهتر بتوانند محصولات ناملموس را تجسم کرده و درک کنند. در ارتباط با خدمات که مقایسه و ارزیابی اولیه در ارتباط با خرید خدمت مشکل است، نام و نشان تجاری نقش مهمی را ایفا می­ کند.

اعتماد، احساس و وفاداری به نام و نشان تجاری برای شرکت­ها دارای مزایای فراوانی است، چرا که موجب کاهش آسیب­پذیری شرکت به فعالیت­های رقابتی، کاهش هزینه­ های شرکت، افزایش حاشیه­های مالی و افزایش ارتباطات بازاریابی موثر می شود (Kim et al.,2008) و ایجاد و حفظ اعتماد، احساس و وفاداری مصرف کننده به نام تجاری در قلب برنامه‌های بازاریابی شرکت­ها به ویژه در بازار­های رقابتی قرار دارد (Sweeney & Swait ,2008). واژه برند[2]دارای چندین معنی می باشد. برند نه تنها یک محصول واقعی است بلکه یک دارایی ناملموس با ارزش نیزهست. هر برند، دارای ویژگی های محسوس ونامحسوس می باشد که هر محصول را از محصولی دیگر متمایزمی کند. (Kim et al,2003)

برند به عنوان جزئی جدانشدنی از ارزش شرکت می باشد و یک دارایی استراتژیک1است که می‌تواند به عنوان محرک فرایند برنامه ­ریزی بازاریابی شرکت محسوب گردد. بدین معنی که برند می‌تواند به عنوان مزیت رقابتی یک شرکت در نظر گرفته شود.(Wong & Merrilee , 2008 )

1-2- بیان مسئله:

لویت[3] و کاتلر2  از جمله نخستین پژوهشگرانی بودند که در مطالعات خود بر اهمیت به مشتریان و كارکنان شرکت توجه داشتند. آنها اینطور مطرح کردند که کارکنان یک شرکت نیز در حقیقت مشتریان آن می باشند و بایستی نیاز و خواسته­ های آنان نیز مورد توجه قرارگیرد. بنابراین جذب، توسعه، انگیزش و ارتقای كمی و كیفی توانائیها، ارزش آفرینی، بهبود مستمر ارائه خدمات به آنها و بالابردن سطح كیفیت كار به عنوان یک محصول و مشاركت آنها در انجام فرایندها به كمك مدیریت، سازمان را در جهت ارائه سطح بالای كیفیت محصولات و خدمات رهنمون می­سازد. در نتیجه افزایش سطح رضایتمندی در میان مشتریان خارجی سازمان را به همراه خواهد داشت.

به عبارت دیگر در محیطی که رقابت در آن پیوسته در حال افزایش است شرکت­ها می­بایست مشتری‌گرا باشند. زیربنای مفهوم بازاریابی، شناسایی نیازها و رضایت مشتری می­باشد که این امر منجر به حفظ و نگهداری مشتریان می‌گردد. همواره شرکت­ها منابع قابل­توجهی را برای سنجش و مدیریت رضایت و وفاداری مشتریان صرف می‌کنند.

درسالهای اخیر بازده دارایی‌های ناملموس برای بسیاری از شرکتها، دارای اهمیت بسیار زیادی گردیده است. بازاریابی یکی از زمینه ­های کاربردی است که شرکت برای دستیابی به بازده فعالیتهایش تلاش بسیار زیادی می کند(Seggie  et al,2004) . برندها باید مزایای رقابتی پایداری را برای شرکت ایجاد کنند، چرا که اگر مشتریان مطلوبیت ویژه‌ای از برند دریافت کنند  شرکت می تواند به مزیت رقابتی دست یابد. بنابراین برای مدیران برند مهم است که به ابزارهای معتبر و قابل اطمینانی برای ارزیابی عملکرد برند مشتری محور دست پیدا کنند.

امروزه، تبلیغات به عنوان یک محصول میان رشته­ای توجه بسیاری از محققان حوزه مدیریت، ارتباطات و اقتصاد را به خود معطوف ساخته است. پژوهشگران در بخش­های مختلف، با توجه به تاثیر ساز و کار تبلیغ در جامعه، به مطالعه آثار و آسیب شناسی تبلیغات می­پردازند( رسولی، 1386: 14، الف).

از آنجا که تبلیغات تجاری در نهایت با هدف انتقال اطلاعات و تغییر در رفتار مخاطبان قصد دارند موجبات افزایش مصرف کالایی خاص را پدید آورند و یا باورهای مشخصی را درباره کالاها یا خدمات مرتبط با آن در جامعه رواج دهند، مطالعه محتوای این پیام­ها ضروری است. گسترش زندگی شهری تحول بزرگی در زندگی اجتماعی و سازمانی به وجود آورده است.کوچک شدن خانواده­ها از آثار این تحول است که پشتوانه­ی خانوادگی فرد را محدود می­ کند و فرد در جامعه مدرن شهری، پناه و پشتوانه صنعتی خود را از دست می­دهد. امرزوه بیمه راه حلی سازمانی برای پاسخ به این نیاز جوامع بشری در مقابله با بروز حوادث ناگهانی و غیر قابل پیش بینی است. در جوامع توسعه یافته بیمه کالایی لوکس نیست، بلکه ضرورتی اولیه و بدیهی در جهت حفظ اطمینان و ایمنی و کاهش ضریب خسارت و ریسک پذیرفته شده است. عدم آگاهی و شناخت کافی در مورد بیمه و
پوشش ­های آن باعث ایجاد مشکلات گسترده­ای در حین بروز خطر و حادثه می­ شود و گاه تبعات سخت و جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. باید تدابیری اندیشیدکه بیمه به عنوان کالا و امری ضروری در سبد خانوار مردم قرار گیرد .

با این اوصاف چنین وظیفه سنگینی به عهده مسئولین و متولیان این امر می­باشد. در همین راستا یکی از ابزارهای گسترش فرهنگ استفاده از بیمه و تقویت نگرش مطلوب مشتریان بیمه، تبلیغات است. برای مدیریت هرشرکت بیمه، معرفی درست محصولات بیمه­ای به مردم فرایندی اساسی است. از طریق تبلیغات می­توان به کارایی و اثر بخشی در راستای اهداف شرکت بیمه در معرفی هر چه بهتر محصولات خود دست یافت و به صحت پیش­بینی­های صورت گرفته در مورد برنامه­ها پی برد.

بیمه عمر یكی از مهمترین و استراتژیك‌ترین محصولات شركتهای بیمه دنیا محسوب می‌شود. در دنیا درصد فروش بیمه‌های عمر نسبت به سایر محصولات بیمه‌ای بسیار بالاتر است و این آمار در برخی كشورهای اروپا و آمریكایی به بیش از 90 درصد می‌رسد. بیمه عمر امكان سرمایه‌گذاری بسیار مناسبی برای شركتهای بیمه ایجاد می‌كند، زیرا بیشتر خسارتهای این محصول ب‌خصوص از نوع بیمه عمر و سرمایه‌گذاری، قابل پیش‌بینی و زمانبندی است و شركتها منابع مالی طولانی‌مدت بدست می‌آورند و می‌توانند در فعالیتهای مورد نظر خود در عرصه‌های مختلف اقتصادی برنامه‌ریزی و مشاركت كنند. بنابراین شركتهای بیمه همواره به بیمه عمر به عنوان یک محصول ویژه اقتصادی می‌نگرند. اما صنعت بیمه كشور هنوز نتوانسته فروش بیمه عمر خود را در وضعیت مطلوب و مناسبی قرار دهد. اول اینكه بیشتر بیمه‌های فروخته شده شركتهای بیمه از نوع بیمه‌های اجباری است، دوم این محصولات دارای ریسك بسیار بالایی هستند و اعتمادی به حق‌بیمه‌های بدست آمده از این محصولات وجود ندارد و هرآن ممكن است كه شركتهای بیمه چندین برابر حق بیمه عائدی خود را به بیمه‌گزار پرداخت كنند (مانند بیمه‌های شخص ثالث). سومین مطلب قابل توجه این است كه با وجود درصد بسیار پایین فروش بیمه‌های عمر در كشور، به علت افزایش تعداد شركتهای بیمه‌ای فعال در كشور (این رقم از 4 چهار شركت دهه شصت به 28 شركت رسیده است)، رقابت بسیار زیادی بین شركتها برای جذب مشتریان بالقوه بیمه عمر، دركشور بوجود آمده است.

بیمه عمر با وجود اهمیت بسیار زیادی كه دارد، دارای پیچیدگی‌های خاص خود است، هر نماینده بیمه توان فروش این محصول را ندارد، شركتهای بیمه و نمایندگان بیمه كه درصدد فروش بیمه عمر هستند، باید ارتباط موثر و قابل اعتمادی با مشتریان خود ایجاد كنند، فردی كه قرار است بیمه عمر خریداری نماید باید برای دهها سال به شركت بیمه و  برند آن اعتماد كند، احساس خوبی از این شركت و برند آن داشته باشد. قطعا اگر مشتریان نسبت به شركت بیمه اعتماد و احساس خوشایندی نداشته باشند، بعید است كه شركت یا نماینده او بتواند، آنها را به بیمه‌گزار خود تبدیل كند. در این خلال بحث تبلیغات می‌تواند به عنوان یكی از مهمترین رویكردهای مورد استفاده شركتها قرار بگیرد تا بتوانند اعتماد و احساس خوشایند شركتهای بیمه را نسبت به خود ارتقاء و بهبود ببخشند.

بنابراین، این طرح پژوهشی درصدد آن است كه تا چه اندازه شرکتهای بیمه توانسته‌اند با کمک تبلیغات مناسب، ضروری و موثر، اعتماد مشتریان مربوط به بیمه عمر را به شرکتهای خود افزایش و تقویت نمایند؟ تا چه اندازه در راستای توسعه احساس مطلوب به برند، شرکتها توانسته‌اند در امر تبلیغات سرمایه‌‌گذاری نمایند؟ آیا سرمایه‌گذاری‌های شرکتهای بیمه توانسته‌ است اعتماد و احساس به برند شرکتها را در وضعیت مطلوبی نگه دارد؟ و در نهایت آیا بین میزان تبلیغات شرکتهای بیمه و اعتماد و احساس به برند رابطه معناداری وجود دارد؟ به عبارت دیگر پژوهش حاضر در صدد آن است كه وضعیت تبلیغات شركتهای بیمه از منظر مشتریان چه وضعیتی دارد؟ آیا این میزان تبلیغات بر اعتماد و احساس به برند مشتریان تاثیر دارد؟ میزان تبلیغات شركتها بر میزان فروش بیمه عمر به چه میزان تاثیر دارد؟ اعتماد و احساس مشتریان نسبت به شركتهای بیمه در انتخاب بیمه عمر چقدر موثر بوده ‌است. این سوالات و سوالاتی از این قیبل دغدغه پژوهش حاضر است که این پایان‌نامه به منظور یافتن پاسخ علمی و مستند و مستدل آنها انجام می‌گیرد.

فهرست مطالب

عنوان                                                         صفحه

چکیده: 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1) مقدمه 3

1-2) بیان مساله 3

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق 5

1-4) اهداف تحقیق 6

1-5) چارچوب نظری تحقیق 6

1-6) فرضیه های تحقیق 7

1-7) تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق 8

1-8) قلمرو تحقیق 10

فصل دوم: ادبیات نظری وپیشینه تحقیق

بخش اول: ترك شغل

2-1-1) مقدمه 12

2-1-2) تعاریف و مفاهیم ترك شغل (خدمت) 12

2-1-3) عوامل زمینه ساز ترك شغل 14

2-1-4) هزینه های ترک شغل 16

2-1-5) مدل عوامل موثر بر ترك خدمت كاركنان 17

بخش دوم: رضایت شغلی

2-2-1) مقدمه ای بر رضایت شغلی 18

2-2-2)  تعاریف و مفاهیم رضایت شغلی 18

2-2-3) اهمیت رضایت شغلی 20

2-2-4) نظریه های رضایت شغلی 20

2-2-5) اندازه گیری رضایت از شغل 21

2-2-6) ابزار اندازه گیری رضایت از شغل 22

2-2-7) عوامل موثر بر رضایت شغلی 22

2-2-8) پیامدهای رضایت شغلی 25

بخش سوم: تعهد سازمانی

2-3-1) تعهد سازمانی 28

2-3-2) انواع تعهد 29

2-3-3) عوامل موثر بر تعهد سازمانی 35

2-3-4) مراحل رشد وتوسعه مفهوم تعهد سازمانی 40

2-3-5) نتایج و پیامدهای تعهد سازمانی 41

بخش چهارم: درگیری شغلی

2-4-1) مقدمه بر در گیری شغلی 43

2-4-2) تعریف درگیری شغلی 44

2-4-3) فرایند ایجاد درگیری شغلی 46

2-4-4) درگیری شغلی و ویژگیهای فردی 47

2-4-5) درگیری شغلی و ویژگی های شغل 49

2-4-6) درگیری شغلی و طراحی شغل 51

2-4-7) درگیری شغلی و پیامدهای حاصل از کار 52

2-4-7-1) درگیری شغلی و رفتار شهروند سازمانی 53

2-4-7-2) درگیری شغلی و رضایت شغلی 54

2-4-7-3) درگیری شغلی و فرسودگی شغلی 55

2-4-7-4) درگیری شغلی و عملکرد کارکنان 56

2-4-7-5) درگیری شغلی و حمایت سرپرستان 58

2-4-7-6) درگیری شغلی و فرایند اجتماعی سازی 58

2-4-7-7) درگیری شغلی و قصد ترک شغل 59

2-4-7-8) درگیری شغلی و تعهد سازمانی 59

2-4-8) ویژگی های سیستم با درگیری شغلی بالا 60

2-4-9) ابزارهای توسعه درگیری شغلی کارکنان 61

بخش پنجم:پیشینه تحقیق

فصل سوم : روش تحقیق

3-1) مقدمه 66

3-2) روش تحقیق 66

3-3) جامعه و نمونه آماری 66

3-4) روش جمع آوری اطلاعات 68

3-5) ابزارهای جمع آوری داده ها و اطلاعات 68

3-5-1) روایی پرسشنامه 69

3-5-2) پایایی پرسشنامه 70

3-6) روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات 71

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات

4-1) مقدمه 74

4-2) توصیف ویژگی های جمعیت شناختی 75

4-3) توصیف متغیرهای تحقیق 80

4-4)آزمون نرمالیته متغیروابسته تحقیق 86

4-5) بررسی مدل اندازه گیری تحقیق 86

4-6) بررسی مدل تحقیق 87

 

4-6-1) بررسی مدل تحقیق در حالت استاندارد 87

4-6-2) بررسی مدل تحقیق در حالت اعداد معنی داری 88

4-6-3) بررسی شاخص های معنی داری و برازش مدل کلی تحقیق 89

4-7) تحلیل مسیر های غیر مستقیم ومستقیم حاصل از مدل ساختاری تحقیق 90

4-8) آزمون فرضیه ها 91

فصل پنجم: نتیجه گیری وپیشنهادات

5-1) مقدمه 95

5-2) خلاصه تحقیق 95

5-3) نتایج آمار توصیفی 96

5-4) نتایج آمار استنباطی 97

5-5)پیشنهادات در راستای نتایج تحقیق 99

5-6) پیشنهاد برای تحقیقات آینده 101

5-7) محدودیت های تحقیق 101

منابع و ماخذ 102

ضمائم 109

 فهرست جداول

عنوان                                                         صفحه

جدول2-1) نتایج احتمالی سطوح تعهد (قربانی و چترسیماب،1386) 42

جدول3-1) حجم نمونه به تفکیک واحد های اداری 68

جدول3-2) صفات طیف پاسخی پرسشنامه 69

جدول 3-3) تفکیک سوالات پرسشنامه 69

جدول 3-4) ضریب آلفای کرونباخ مربوط به پایایی سوالات پرسشنامه 71

جدول4-1) توصیف جنسیت پاسخ دهندگان 75

جدول4-2) توصیف وضعیت تاهل پاسخ دهندگان 76

جدول4-3) توصیف سن پاسخ دهندگان 77

جدول4-4) توصیف  تحصیلات پاسخ دهندگان 78

جدول4-5) توصیف  سابقه کار پاسخ دهندگان 79

جدول4-6) توصیف متغیر درگیری شغلی 80

جدول4-7) توصیف متغیر تعهد هنجاری 81

جدول4-8) توصیف متغیر تعهد عاطفی 82

جدول4-9) توصیف متغیر رضایت شغلی درونی 83

جدول4-10) توصیف متغیر رضایت شغلی بیرونی 84

جدول4-11) توصیف متغیر تمایل به ترك شغل 85

جدول4-12) آزمون کولموگروف- اسمیرنف برای متغیر تمایل به ترک شغل 86

جدول 4-13) علایم به کار رفته در مدل 86

جدول 4-14) شاخص های معنی داری و برازش مدل 89

جدول4- 15) جدول اثرات مستقیم، غیر مستقیم و اثرکل بر تمایل به ترک شغل 90

 

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                         صفحه

نمودار4-1) دایره ای جنسیت پاسخ دهندگان 75

نمودار4-2) دایره ای وضعیت تاهل پاسخ دهندگان 76

نمودار 4-3) میله ای سن پاسخ دهندگان 77

نمودار4-4) میله ای تحصیلات پاسخ دهندگان 78

نمودار4-5) میله ای سابقه کار پاسخ دهندگان 79

نمودار4-6) هیستوگرام  متغیر درگیری شغلی 80

نمودار4-7) هیستوگرام  متغیر تعهد هنجاری 81

نمودار4-8) هیستوگرام  متغیر تعهد عاطفی 82

نمودار4-9) هیستوگرام  متغیر رضایت شغلی درونی 83

نمودار4-10) هیستوگرام  متغیر رضایت شغلی بیرونی 84

نمودار4-11) هیستوگرام  متغیر تمایل ترك شغل 85

نمودار 4-12) آزمون مدل تحقیق (حالت استاندارد) 87

نمودار 4-13) آزمون مدل تحقیق (حالت اعداد معنی داری) 88

 

 

فهرست اشکال

عنوان                                                         صفحه

شکل 1-1) مدل تحقیق 7

شکل 2-1) عوامل موثر بر میزان و سطح رضایت شغلی جورج و جونز 25

شکل2-2) عوامل موثر و نتایج ناشی از تعهد سازمانی 36

شکل 2-3) عوامل موثر بر تعهد سازمانی از دیدگاه الن و می یر 39

 

 

چکیده:

ارزیابی چرایی ترک سازمان بوسیله کارکنان از این جنبه حائز اهمیت است که می تواند اطلاعات مفیدی را در اختیار مدیران سازمان قرار دهد تا بتواند نرخ ترک خدمت کارکنان را کاهش داد چرا که حفظ کارکنان واجد شرایط یکی از موضوعات مهم منابع انسانی است، در این راستا شناسایی عوامل موثر برتمایل به ترک شغل کارکنان دارای اهمیت فراوانی است. تحقیق حاضرباهدف پاسخ گویی به این سوال که: آیا آیا بین درگیری شغلی با تمایل به ترک شغل با توجه به نقش تعهد سازمانی و رضایت شغلی در بین کارکنان اداره امور مالیاتی استان گیلان رابطه معنی داری وجوددارد؟ طراحی شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه کارکنان سازمان امور مالیاتی استان گیلان است که تعداد آنها 1006بوده  و شیوه نمونه گیری دراین تحقیق به صورت تصادفی طبقه ای است. با بهره گرفتن از فرمول کوکران حجم نمونه مورد نیاز 264 نفر برآورد گردید. ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات پرسشنامه استاندارد بوده و روش گردآوری اطلاعات میدانی است و برای تعیین روایی متغیرهای تحقیق از روش محتوایی و برای پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. به منظور تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های تحقیق از روش مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده نرم افزار Lisrel 8.53 و SPSS20 استفاده شد، و نتایج نشان داد که درگیری شغلی از طریق تعهد سازمانی  و رضایت شغلی با تمایل به ترک شغل رابطه دارد.

 

کلمات کلیدی: درگیری شغلی ، تمایل به ترک شغل، تعهد هنجاری، تعهد عاطفی، رضایت شغلی

 

 

فصل اول کلیات تحقیق

1-1) مقدمه

ترك خدمت[1] به شكل های مختلف پویائی نیروی كار در درون سازمان و سرنوشت نهائی یک سازمان را تحت تأثیر قرار می دهد. ترك خدمت برای سازمان، هزینه های زیادی دارد، زیرا اغلب سازمان ها برای دستیابی به نیروی انسانی كارآمد و موثر، سرمایه گذاری های زیادی در حوزه های گزینش، آموزش و رشد و گسترش نیروی انسانی صرف می نمایند. ترك خدمت در بطور كلی، منعكس كننده علاقه كاركنان به جستجوی مشاغل جایگزین و ترك سازمان است (گل پرور و عریضی، 1387، ص.85). از سوی دیگر این متغیر تحت تاثیر متغیر های گوناگونی می باشد که این تاثیرات می توانند مستقیم و غیر مستقیم باشند. تحقیق حاضر به دنبال بررسی تاثیر مستقیم و غیر مستقیم و از طریق تعهد سازمانی و رضایت شغلی،  متغیر درگیری شغلی بر تمایل به ترک خدمت کارکنان است. در حقیقت یکی از موضوعاتی که هم اکنون در حوزه ی پژوهش به آن توجه شده است، درگیری شغلی می باشد. درگیری شغلی به عنوان یک نگرش، متغیر مهمی است که در نهایت منجر به افزایش اثربخشی سازمان  خواهد شد. هرچه سطح درگیری شغلی کارکنان یک سازمان بالاتر باشد، اثربخشی آن نیز افزایش خواهد یافت (Elankumaran, 2004:p.117). با توجه به موارد مذکور در فصل نخست تحقیق بعد از بیان مساله ، به ضرورت واهمیت تحقیق پرداخته خواهد شد.سپس به سوالات واهداف تحقیق به همراه چهارچوب نظری تحقیق اشاره شده ودر نهایت با تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها و بیان قلمروتحقیق فصل به پایان خواهد رسید.

 

1-2) بیان مساله

ارزیابی چرایی ترک سازمان بوسیله کارکنان از این جنبه حائز اهمیت است که می تواند اطلاعات مفیدی را در اختیار مدیران سازمان قرار دهدتا بتواند نرخ ترک خدمت کارکنان را کاهش داد (مقیمی و رمضان، 1390،ص.221). چرا که حفظ کارکنان واجد شرایط یکی از موضوعات مهم منابع انسانی است. تصمیمات مربوط به ترک خدمت، تصمیمی هدفمند و اثرگذار بر فعالیت‌ها است. نیات ترک خدمت تاثیر آنی و فاحش بر روند اجرای فعالیت‌ها وارد می‌سازد (Perry,2011:p211 & Humborstad). در اقتصاد جهانی به طور فزاینده، سازمان‌هایی که با موفقیت منابع انسانی خود را حفظ می‌کنند بیش از سازمان‌هایی که قادر به این‌کار نیستند مزیت دارند. در واقع، برخی از مطالعات نشان داده‌اند که ترک‌خدمت اثرات منفی بر عملکرد دارد. هچ و دایر یافته‌های مشاهدات خود را با عنوان ” عملکرد به طور قابل توجه پایین‌تر شرکت با ترک خدمت بالا، نسبت به رقبای خود” خلاصه کردند. به این‌ترتیب، رهبران سازمانی به درک علت اینکه چرا افراد شغل خود را ترک می‌کنند و دیدگاه‌هایی که می‌تواند برای حفظ کارکنان کمک کند، علاقه‌مندند. بر این اساس، محققان تلاش قابل توجهی برای توسعه و تست مدل‌هایی که دلایل ترک را توضیح می‌دهند صرف می‌کنند (2012,p:101  cho & son,). بنا بر گفته کاتن و تاتل (1986)تمایل به ترک خدمت به درک فردی مبنی بر احتمال ماندن یا خارج شدن از استخدام سازمان اشاره دارد. تمایل به ترک خدمت در پژوهش‌های بسیاری مد نظر قرار گرفته و توسط موبلی وهمکاران (1979) به صورت فرایند فکر‌کردن، برنامه‌ریزی و قصد ‌ترک شغل تعریف شده است (دعایی و همکاران، 1389، ص.147). ترک خدمت می‌تواند به دو شکل صورت گیرد یک پدیده آن به صورت مستقیم است که در این حالت کارکنان با میل و یا علیرغم میل خود محل کار خود را ترک می‌کنند. دومین پدیده آن بصورت غیر مستقیم و یا ترک خدمت مجازی است که با اخلاص کار نمی‌کنند. که در این حالت فرد حضور دارد ولی ذهن و فکر و تخصص‌‎اش حضور ندارد، و این حالت خطرناک ترین حالت ممکن هست (کرمعلی زاده،1391، ص.7). از این رو تحقیق حاضر می کوشد تا با بررسی ارتباط بین درگیری شغلی کارکنان از طریق متغیرهای میانجی رضایت شغلی وتعهد سازمانی در قالب یک مدل علّی و در چارچوب فرضیه های مورد نظرراهکارهای مناسبی را در جهت کاهش میل به ترک خدمت در سازمان های اجرایی را ارائه دهد. از جمله عوامل اثر گذار بر میل به ترک سازمان درگیری شغلی می باشد. درگیری شغلی از طریق تعهد سازمانی ورضایت شغلی بر میل به ترک خدمت کارکنان موثر است (p.129:Zopiatis et al., 2014). درگیری شغلی به عنوان یک نگرش، متغیر مهمی است كه به افزایش اثر بخشی سازمان، كمك می كند. هر چه سطح درگیری شغلی كاركنان یک سازمان بالاتر باشد، اثر بخشی آن نیز افزایش خواهد یافت (Liao & Wen Lee,2009:p.22). درگیری شغلی بالا در حقیقت، یک ویژگی ذاتاً مطلوب كاركنان است. طبق تعریف كانونگو(1982) درگیری شغلی، به میزان هویت روانشناختی فرد با شغل خود اشاره دارد. در واقع، افراد دارای درگیری شغلی بالا، ظاهراً از شغل خود رضایت دارند، روحیه ی مثبتی در كار نشان می دهند و نسبت به سازمان و همكاران خود تعهد بالایی ابراز می كنند اشخاص با درگیری شغلی بالا، به ندرت به دست كشیدن از شغلشان می اندیشند و انتظار می رود تا آینده ای قابل پیش بینی برای سازمان متبوع خود، كار كنند. كاركنان دارای درگیری شغلی بالا ظاهراً شغل شان با خیلی از هویت ها، علایق و اهداف زندگی آنان پیوند تنگاتنگ داشته و برای آنها اهمیت بسیار دارد(میرهاشمی و همکاران، 1387، ص17). در ارتباط با تعهد سازمانی نیز باید گفت:تعهد سازمانی رفتارهای افراد را تحت تأثیر قرارمی دهد. تعهد بیانگر احساس هویت و وابستگی فرد به سازمان است. هیچ سازمانی نمی تواند بدون تعهد و تلاش كاركنان موفق گردد. كاركنانی كه دارای تعهد و پایبندی هستند نظم بیشتری در كار خود دارند و مدت بیشتری درسازمان می مانند و كار می كنند (یعقوبی، 1388، ص.25). از نظر وروم رضایت شغلی واکنشی است که کارکنان دربرابرنقشی که در کارشان ایفا می کنندمی داند. اسپکتور معتقداست رضایت شغلی نگرشی است که چگونگی احساس مردم رانسبت به مشاغلشان به طورکلی ویا نسبت به حیطه های مختلف آن نشان می دهد (امین بیدختی وصالح پور، 1386،ص.31). با توجه به موارد فوق و اینکه امروزه مالیات به عنوان مهمترین جایگزین در آمد های نفتی محسوب می گردد و نقش مهمی در توسعه زیر ساخت ها و پیشرفت اقتصادی دارد،  وجود منابع انسانی  کارا ، آموزش دیده و حفظ این منابع برای سازمان ها امری حیاتی می‎باشد. زیرا اگر این کارکنان شایسته و آموزش دیده تصمیم به ترک سازمان بگیرند هزینه های بسیار زیادی برای سازمان خواهد داشت، چرا که سازمان امور مالیاتی برای دستیابی به نیروی انسانی كارآمد و موثر، سرمایه گذاری های زیادی در حوزه های گزینش، آموزش و رشد و گسترش نیروی انسانی صرف نموده است. بنابراین

با توجه به مشکلات موجود در شهرهای بزرگ مانند گسترش شهر بر روی اراضی باارزش کشاورزی پیرامون و فرسودگی فضایی – کالبدی بافتهای درونی شهر، لزوم اتخاذ روشها و راهبردهایی جهت برقراری توسعه پایدار شهرها بیش از پیش ضرورت دارد. در این خصوص راهبرد توسعه درون زای شهری، یعنی توجه به بهسازی بافت و نوسازی در بافتهای درونی و فرسوده شهرها- بدلیل وجود توانهای بالقوه و بالفعل موجود در آنها – روشی است که می تواند معضلات فضایی و کالبدی شهرها را حل نماید. اما یکی از موانع دسترسی به توسعه پایدار دورنی شهرها در این بافتها ضوابط و مقررات طرح های تفصیلی می باشد که در اغلب موارد، بدون مبانی علمی و تخصصی ، به عنوان مانعی دست و پاگیر جهت نوسازی اینگونه بافت ها می باشد. از جمله این ضوابط و مقررات، ضوابط ارتفاعی ساختمانها است. تحقیق حاضر در پی بررسی اثربخشی ضوابط و مقررات طرح های تفصیلی بر بهسازی و نوسازی مسکن در بافت فرسوده شهر اصفهان می باشد تا با شناسایی این تاثیرات محدودیت های قوانین شناسایی و راهکارهای اصلاح آنها بیان گردد.

با توجه به موضوع تحقیق، روش بکار رفته شده در این پایان نامه، روش توصیفی – تحلیلی می باشد. درتحقیق حاضر پس از ارائه مولفه های ارتفاعی در بافت های فرسوده و طرح 6 مدل، راهکارهایی مربوطه ارائه می گردد.

کلید واژه ها : مقررات شهرسازی، طرح تفصیلی، ضوابط ارتفاعی، بافت فرسوده، بهسازی، نوسازی.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                صفحه

بخش اول : مبانی نظری و فنی تحقیق

فصل اول : کلیات طرح تحقیق                                                                         

• طرح مسئله2
• سوالات تحقیق4
• فرضیات تحقیق4
• اهداف تحقیق5
• سابقه و ضرورت انجام تحقیق5
• کاربرد تحقیق5
• استفاده كنندگان از نتیجه پایان نامه ( اعم از مؤسسات آموزشی ، پژوهشی ،  دستگاه های اجرایی و غیره )6
• جنبة جدید بودن و نوآوری طرح6
• روش انجام تحقیق6
•  جامعه آماری و تعداد نمونه7
• روش تجزیه و تحلیل اطلاعات7
• تعریف مفاهیم و اصطلاحات کلیدی7

1-12-1- اثربخشی8

1-12-2-  مقررات8

1-12-3- ضوابط و مقررات شهرسازی8

1-12-4-  طرح تفصیلی9

1-12-5-  بافت فرسوده شهری9

1-12-6-  ضوابط ارتفاع10

عنوان                                                                                                                                صفحه

1-12-7-  ضوابط سایه اندازی10

1-12-8-  نوسازی11

1-12-9- بهسازی12

1-13- جمع بندی و نتیجه گیری12

 

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق

2-1- مقدمه14

2-2- توسعه پایدار15

2-2-1- توسعه پایدار شهری15

2-2-2-  شاخص های توسعه پایدار شهری17

2-2- 2-1-  شاخص سیاسی17

2-2-2- 2- شاخص های اجتماعی – فرهنگی 17

2-2-2-3-  شاخص های اقتصادی18

2-2-2-4- شاخص فناوری19

2-2-2-5-  شاخص زیست محیطی19

2-3- بررسی  بافت های شهری 20

2-3-1- بافت تاریخی 20

2-3 -2- بافت قدیم 21

2-3-3- بافت پیرامونی یا بافتهای با اسكان غیررسمی 21

2-3-4- بافت فرسوده 21

2-3-4-1-بافت های دارای میراث های شهری22

2-3-4-2-  بافت های شهری(فاقد میراث شهری) 22

2-3-4-3-  بافت های حاشیه ای (سكونتگاه های غیررسمی ) 22

عنوان                                                                                                                                صفحه

2-3-5- ویژگی عمومی بافتهای فرسوده 23

2-3- 5- 1-  عمر ابنیه 23

2-3- 5- 2-  دانه بندی و تعداد طبقات23

2-3- 5- 3-  نوع مصالح23

2-3- 5- 4-  وضعیت دسترسی ها 23

2-3-5- 5- وضعیت خدمات و زیر ساختهای شهری 24

2-4- دیدگاه های نظری در زمینه بهسازی و نوسازی بافتهای شهری 24

2-4-1- اوژن ویوله لودو ( 1879- 1814 م )24

2-4-2- جان راسکین (1900- 1818م)25

2-4-3- کامیلیو سیت (1843-1904م)26

2-4-4- کامیلو بویی تو (1914-1836) 26

2-4-5- لوکا بلترامی ( 1933-1854) 27

2-4-6- لودویکو کوارونی (1987-1911) 28

2-4-7- گوستاو جیووانی (1873-1947) 29

2-4-8- پاتریس گدس(1854-1932م )29

2-4-9- شارل اوارد ژانره مشهور به لوكوربوزیه (1887 -1965 م)30

2-4-10- کوین لینچ (1984-1918 م )31

2-4-11- کنزو تانگه  (1913)32

2-4-12- ادموند بیکن (1910- 2005 )32

2-5- روش های مداخله در زمینه بهسازی و  نوسازی بافتهای فرسوده 33

2-5-1- روش حفاظتی – بهداشتی34

2-5-2- روش حفاظتی – تزیینی34

2-5-3- روش بازسازی شهری34

2-5-4- روش مرمتی معماری – شهری برای فضاهای محدود 35

عنوان                                                                                                                                صفحه

2-5-5-روش جامع مرمت شهری35

2-6- جمع بندی و نتیجه گیری36

 

فصل سوم : مبانی فنی تحقیق

3-1- مقدمه38

3-2- روش های تعیین ارتفاع39

 

3-2 -1- روش گاباری39

3-2 -2-روش سطح اشغال زمین و طبقات40

3-2-3-روش سطح فضای باز41

3-2-4- روش سطح آشکاری آسمان41

3-2-5- روش شاخص روشنایی43

3-3- عوامل و مولفه های موثر بر ارتفاع پذیری ساختمانها44

3-3-1- عوامل و مولفه های عام و کلی45

3-3-1-1-  عوامل و مولفه های طبیعی – اقلیمی موثر در  ارتفاع پذیری ساختمانها45

3-3-1-1-1- عرض جغرافیایی وموقعیت سالیانه خورشید( نقاط اوج و حضیض سالیانه خورشید)45

3-3-1-1-2- موقعیت خورشید46

3-3-1-1-3- اقلیم و شرایط آب و هوایی منطقه48

3-3-1-1-4- توپوگرافی و شیب زمین50

3-3-1-2- عوامل ومولفه های حقوقی و قانونی(ضوابط و مقررات شهرسازی طرح تفصیلی) ارتفاع پذیری ساختمان ها51

3-3-1-2-1- منطقه بندی ارتفاعی شهر52

3-3-1-2-2- حرایم و محدودیتهای ارتفاعی52

3-3-2- عوامل و مولفه های خاص و موضعی53

3-3-2-1- ویژگی ها و مشخصات فضایی – کالبدی فردی پلاک و ساختمان54

عنوان                                                                                                                                صفحه

3-3-2-1-1-  جهت گیری قطعات و دانه بندیهای شهری نسبت به خورشید یا رون 54

3-3-2-1-2-  نسبت طول به عرض زمین59

3-3-2-1-3- الگوی کالبدی ساخت مسکن60

3-3-2-1-4- مساحت زمین61

3-3-2-1-5- مقطع و شکل طبقاتی ساختمانهای سایه پذیر61

3-3-2-1-6- شکل همجواری ساختمان با ساختمانهای پیرامون64

3-3-2-1-7 – نحوه  قرار گیری ، نسبت  و چیدمان باز شوها  و  پنجره های  جبهه  جنوبی ( جبهه اصلی )

ساختمانهای شمالی65

3-3-2-1-8- سطح اشغال66

3-3-2-1-9- شکل سطح اشغال (ترکیب توده و فضا )66

3-3-2-1-10- جهت گیری پلاک نسبت به معبر یا دسترسی پلاک به معبر74

3-3-2-2- ویژگیها و مشخصات فضایی – کالبدی گروهی پلاک ها و ساختمانهای همجوار و بافت77

3-3-2-2-1- الگوی شبکه معابر78

3-3-2-2-2- عرض معابر78

3-3-2-2-3- جهت معابر79

3-4- جمع بندی و نتیجه گیری 79

فصل چهارم : مروری بر تجارب طرح های توسعه شهری در جهان

4-1- مقدمه82

4-2- نگرشی به تاریخچه  طرح های توسعه شهری در جهان83

4-2-1- تجارب انگلستان 89

4-2-2- تجارب فرانسه93

4-2-3- تجارب کشور آلمان96

4-2-4-تجارب کشور ایالات متحده آمریکا98

عنوان                                                                                                                                صفحه

4-2-5- تجارب چین100

4-2-6- تجارب ژاپن100

4-3- جمع بندی و نتیجه گیری106 

فصل پنجم : جایگاه طرح های توسعه شهری در نظام برنامه ریزی شهری ایران

5-1- مقدمه108

5-2- بررسی اصطلاحات قانونی109

5-2-1- قانون 109

5-2-1-1- قانون اساسی109

5-2-1-2- قانون عادی109

5-2-1-3- آیین نامه110

5-2-1-4- تصویب نامه110

5-2-1-5- بخشنامه110

5-3- تجارب ایران در نظام برنامه ریزی شهری111

5-4- نظام طرحهای توسعه شهری در ایران 117

5-4-1- طرح های جامع118

5-4-2- طرح های  توسعه و عمران شهر و حوزه نفوذ118

5-4-3- طرح های هادی شهری 119

5-4-4- طرح های جزئیات شهرسازی119

5-4-5- طرح های آماده سازی زمین120

5-4-6- طرح های  شهرستان120

5-4-7- طرح های  منطقه شهری121

5-4-8- طرح های بهسازی و نوسازی بافتهای قدیم121

5-4-9- طرح های تفصیلی122

عنوان                                                                                                                                صفحه

5-5- جمع بندی و نتیجه گیری123

فصل ششم : ضوابط و مقررات ارتفاع پذیری بافت های شهری

6-1- مقدمه125

6-2- ضوابط و مقررات عام سایه اندازی بافت های شهری126

6-2-1- تصویب طرح های ملی موثر در توسعه شهرها126

6-2-2-  ضوابط   منطقه بندی  و تعیین   تراکم های  ساختمانی و کاربری  اراضی  در  طرح های  توسعه

شهری126

6-2-3-  ضوابط و مقررات افزایش تراکم و بلند مرتبه سازی127

6-2-4- ضوابط و مقررات منطقه بندی مسكونی شهرها به مجتمع آپارتمانی، چندخانواری و تك واحدی در جهت حفظ حقوق همسایگی در واحدهای مسكونی به لحاظ تأمین نور، آفتاب و عدم اشراف129

6-2-5- كنترل تراكم ساختمانی و تعیین سطح اشغال در مناطق مسكونی ( براساس حفظ سرانه فضای باز، تشویق بلندمرتبه سازی، كاهش سطح زیربنای مسكونی و عدم تفكیک )130

6-2-6- ارتفاع ساختمان ( تعداد طبقات روی پیلوت ) با توجه به عرض ترافیکی گذرهای اطراف131

6-2-7- احداث ساختمان های (6) طبقه و بیشتر در شهر تهران132

6-2-8- جلوگیری از افزایش محدوده شهرها133

6-2-9- موضوع بافت های فرسوده شهری133

6-2-10- شاخصهای شناسایی بافت های فرسوده شهری134

6-2-11- اعطای تراکم تشویقی در بافتهای فرسوده شهری134

6-2-12- آیین نامه اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن135

6-3- ضوابط و مقررات خاص ارتفاع پذیری بافت های شهری136

6-3-1- مقدمه136

6-3-2- ضوابط و مقررات ساختمانی و شهرسازی طرح تفصیلی شهر اصفهان136

عنوان                                                                                                                                صفحه

6-3-3- تعریف مفاهیم138

6-3-4- ضوابط و مقررات عمومی140

6-3-4-1- مشرفیت، معماری و نحوه استقرار بناها141

6-3-4-2- پارکینگ ها143

6-4- جمع بندی و نتیجه گیری143

 

بخش دوم : تجزیه و تحلیل یافته ها و ارائه راهکارهای پیشنهادی تحقیق

 

فصل هفتم : شناخت اجمالی نمونه موردی

7 -1- مقدمه147

7-2- معرفی اجمالی شهر اصفهان148

7 -2-1  موقعیت جغرافیایی شهر اصفهان148

7-2-2- توپوگرافی شهر اصفهان148

7-3- مهمترین عناصر اقلیمی در شهر اصفهان149

7-3-1-  درجه حرارت150

7-3-2- ساعات آفتابی151

7-3-3- موقعیت خورشید152

7-3-4- سایر عناصر اقلیمی156

7-4- بررسی تحولات جمعیتی در سرشماریهای رسمی کشور156

7-5- تاریخچه شکل گیری ساختار فضایی – کالبدی شهر اصفهان160

7-6- شناخت بافت فرسوده در سطح مناطق شهری اصفهان164

7 -7- طرح های توسعه شهری در اصفهان168

7-7-1- طرح های جامع کوکس (1338 ه.ش )169

عنوان                                                                                                                                صفحه

7-7-2- طرح جامع و تفضیلی ارگانیک170

7-7-3- طرح منطقه اصفهان172

7-7-4- طرح تجدید در طرح جامع وتفضیلی ارگانیک173

7-7-5- طرح بازنگری طرح تفصیلی174

7-8- جمع بندی و نتیجه گیری176

 

فصل هشتم : تجزیه و تحلیل یافته ها

8-1- مقدمه179

8-2-  تدوین  مدل  نظری  و تجریدی  عوامل و مولفه های  موثر در  ارتفاع پذیری  ساختمانها  در  شهر

اصفهان180

8-2-1- عوامل و مولفه های عام و کلی181

8-2-1-1- عوامل و مولفه های طبیعی – اقلیمی موثر در ارتفاع پذیری ساختمانها181

8-2-1-1-1- عرض جغرافیایی و موقعیت سالیانه خورشید(نقاط اوج و حضیض سالیانه خورشید)182

8-2-1-1-2- موضع یا مسیر حرکت روزانه خورشید182

8-2-1-1-3- اقلیم و شرایط آب و هوایی منطقه182

8-2-1-1-4- توپوگرافی و شیب زمین183

8-2-1-2- عوامل و مولفه های حقوقی و قانونی ( ضوابط و مقررات شهرسازی طرح تفصیلی ) ارتفاع پذیری ساختمان ها184

8-2-1-2-1- پهنه بندی ارتفاعی184

8-2-1-2-2- حرایم و محدودیتهای ارتفاعی185

8-2-2- عوامل و مولفه های خاص و موضعی185

8-2-2-1- ویژگی ها و مشخصات فضایی – کالبدی فردی185

8-2-2-1- جهت گیری قطعات و دانه های شهری نسبت به خورشید یا رون186

8-2-2- 2- نسبت طول به عرض زمین186

عنوان                                                                                                                                صفحه

8-2-2- 3-  الگوی کالبدی ساخت مسکن188

8-2-2- 4-  مساحت زمین188

8-2-2- 5- شکل ساختمان189

8-2-2- 6- سطح اشغال189

8-2-2- 7- شکل سطح اشغال190

8-2-2- 8- جهت گیری پلاک نسبت به معبر190

8-2-2- 9- نسبت بازشوها در جبهه اصلی ساختمان191

8-2-3- ویژگیها و مشخصات فضایی – کالبدی گروهی پلاک ها و ساختمانهای همجوار و بافت191

8-2-3-1- الگوی شبکه معابر191

8-2-3-2- عرض معابر192

8-2-3-3- جهت معابر192

8-3- تدوین مثال واره های ارتفاع پذیری ساختمانها193

8-3-1- مثال واره های شماره 1 196

8-3-2- مثال واره های شماره 2 203

8-3-3- مثال واره های شماره 3 208

8-3-4- مثال واره های شماره 4 214

8-3-5- مثال واره های شماره 5 220

8-3-6- مثال واره های شماره 6 226

8- 4- تحلیل مدل نظری و تجریدی ارتفاع پذیری ساختمانها در نمونه های عملی بافت شهری اصفهان232

8-4-1- نمونه  منظم بافت فرسوده شهری233

8-4-2- نمونه نامنظم بافت فرسوده شهری239

8-5- جمع بندی و نتیجه گیری245

عنوان                                                                                                                                صفحه

فصل نهم : نتیجه گیری و ارائه راهکارهای پیشنهادی

9-1- مقدمه247

9- 2- مروری بر مطالعات پیشین248

9-3-  بررسی سوال و فرضیه تحقیق248

9-4- ارائه راهکارهای پیشنهادی مرتبط با موضوع تحقیق251

9-4-1- تغییر نسبت طول به عرض251

9-4-2- اضافه کردن ارتفاع پیلوت یا زیرزمین به ارتفاع ساخت قطعه جنوبی252

9-4-3- اضافه کردن ارتفاع پنجره ارتفاع  ساخت قطعه جنوبی252

9-4-4- اضافه نمودن میزان عقب نشینی جبهه شمالی به ارتفاع بنا (تغییر در نحوه استقرار بنا در قطعه)253

9-4-5- تغییر و اصلاح ضابطه سایه اندازی  40%  طول پلاک شمالی به رعایت 40 %  طول  خود  همان  پلاک253

9-4-6- تغییر در استانداردهای ساعات نیاز به بهره مندی از نور خورشید254

9-5- بررسی راهکارهای پیشنهادی در مثال واره های ارتفاع پذیری ساختمانها254

9-5-1- مثال واره های شماره 1 راهکارهای اجرایی پیشنهادی254

9-5-2 مثال واره های شماره 2 راهکارهای اجرایی پیشنهادی257

9-6-  محدودیتها و مشکلات تحقیق261

9-7- پیشنهادات تحقیقات بعدی263

9-8- جمع بندی و نتیجه گیری263

بخش سوم : منابع و ماخذ

فهرست منابع 265

عنوان                                                                                                                                صفحه

فهرست جداول

1-1 تعاریف کلی.. 1

1-2  استنباط بیزی.. 3

1-2-1  مدل بر پایه استنباط بیزی.. 3

1-2-2  مؤلفه­ های استنباط بیزی.. 5

1-2-3  برازش مدل.. 5

1-3  مفصل.. 6

1-3-1 مفهوم مفصل.. 7

1-3-2  قضیه اسکلار 8

1-3-3  حالت پیوسته. 8

1-3-4  حالت گسسته. 10

1-3-5  خانواده­هایی از مفصل­ها 10

1-3-5-1  بعضی توابع مفصل ارشمیدسی.. 11

1-3-6  مفصل­های شرطی.. 14

1-4  اسپلاین­ها 14

1-4-1  اسپلاین­های درونیاب.. 15

1-4-1-1  اسپلاین­های طبیعی.. 16

1-4-1-2  اسپلاین­های مقید. 16

 

 

1-4-2  رگرسیون اسپلاین.. 17

1-4-2-1  مدل رگرسیون اسپلاین سازوار چندمتغیره 17

1-4-2-2  توابع هینگ… 18

1-4-2-3  فرایندهای ساخت مدل.. 18

. 18

. 19

1-4-3  اعتبارسنجی متقابل تعمیم­یافته. 19

1-5  کالبیدن وابستگی در مفصل­های شرطی.. 20

1-5-1  فرایند برآورد. 21

1-5-1-1  طرح مدل.. 22

1-5-1-2  هموارسازی مدل.. 24

1-5-1-3  ویژگی­های مجانبی.. 26

1-6  مونت کارلوی زنجیر مارکوفی (MCMC) 29

1-6-1  انتگرال مونت کارلو. 30

1-6-2  نمونه گیری نقاط مهم. 30

1-6-3  زنجیرهای مارکوف.. 31

1-6-4  الگوریتم متروپلیس هستینگس…. 35

 

1-6-5  نمونه گیری متروپلیس هستینگس به عنوان یک زنجیر مارکوف.. 36

1-6-6  نمونه گیری گیبز. 37

1-6-7  استفاده از نمونه گیری گیبز برای تقریب زدن توزیع­های کناری.. 40

فصل2.  بیز و چندگانگی در مسئله انتخاب متغیرها و رگرسیون بر پایه مفصل… 41

2-1  انتخاب متغیرهای مدل.. 41

2-1-1  نمادگذاری.. 41

2-1-2  پیشین­ها برای پارامترهای مدل خاص…. 43

2-1-2-1  پیشین .. 43

. 44

.. 44

. 45

.. 47

. 50

.. 51

. 52

.. 54

.. 54

.. 56

58

.. 60

.. 62

… 64

. 64

.. 66

. 66

. 67

.. 71

. 74

.. 74

. 74

.. 78

.. 79

.. 80

. 82

84

.. 84

. 86

.. 88

. 90

. 90

.. 91

.. 93

… 96

… 99

.. 102

.. 103

… 107

چکیده

مدل­های مفصل شرطی ابزار انعطاف­پذیری برای مدل­بندی ساختار­های وابسته پیچیده هستند. در این پایان نامه ، استنباط بیزی برای مدل مفصل شرطی متناظر با مدل رگرسیون با برآمد دومتغیره پیوسته و آمیخته، ارائه می­ شود. وابستگی بین پارامتر مفصل و متغیرهای کمکی با بهره گرفتن از اسپلاین­های مکعبی، مدل­بندی شده و استنباط بیزی، با بهره گرفتن از نمونه گیری مونت کارلوی زنجیر مارکوفی سازوار انجام می­ شود. این استنباط در مورد داده ­های هزینه و درآمد خانوارهای ایرانی، با برآمدهای هزینه و وضعیت مسکن و متغیر کمکی درآمد مورد بررسی قرار می­گیرد. با بهره گرفتن از معیار اطلاع انحراف تقریب مناسبی برای تابع مفصل و تابع کالبیدن به دست می­آید.

پیش­گفتار

اساس تحلیل آماری مدرن، مدل­بندی و پیدا کردن وابستگی بین متغیرهای تصادفی است. مفصل­ها ابزار انعطاف­پذیری ارائه می­ دهند که با به کارگیری قضیه اسکلار بر پایه مدل­بندی جداگانه توزیع­های کناری و ساختار وابسته توأم، استفاده از توزیع­های چندمتغیره کنار گذاشته می­شوند. مدل­های مفصل برای بیان وابستگی میان متغیرهای تصادفی پیوسته به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته­اند. در این پایان نامه مدل­های مفصل وقتی برخی از توزیع­های کناری گسسته هستند مورد بررسی قرار می­گیرند و استفاده از مدل مفصل شرطی مدل­بندی رگرسیونی  دومتغیره، فراهم می­ شود. به طور کلی در این نوع مدل­بندی رگرسیونی معلوم نیست که پارامتر تابع مفصل چگونه با متغیر کمکی تغییر می­ کند، بنابراین لازم است از تابع کالبیدن برای تشخیص رابطه بین پارامتر تابع مفصل و متغیرهای کمکی استفاده شود.

رهیافت بیزی استفاده شده در این پایان نامه ، نتایج زیر را دنبال دارد:

• استنباط بیزی بر اساس تابع درستنمایی انجام می­ شود.
• با به کار بردن توزیع پسین، عدم قطعیت موجود در داده ­ها و پیشین به طور کامل نمایش داده می­ شود.
• برآورد همزمان پارامترهای توزیع­های کناری و پارامترهای تابع مفصل باعث می­ شود که عملکرد مدل بهتر باشد.

مدل­بندی شکل تابع کالبیدن به آسانی ممکن نیست و بهتر است از یک مدل انعطاف­پذیر برای رسیدن به ساختار مطلوب استفاده شود. در این پایان نامه از یک مدل اسپلاین مکعبی بیزی استفاده شده است و برای برآورد ضرایب، نمونه گیری از توزیع پسین با اجرا نمودن فرایند مونت کارلوی زنجیر مارکوفی سازگار صورت گرفته است.

1.2.2. اندازه شباهت مبتنی بر مدل فاصله هندسی………………………………………………………………………..  25

2.2.2. اندازه شباهت مبتنی بر روش نظریه مجموعه­ای…………………………………………………………………  36

3.2. کاربرد اندازه­ های شباهت بین مجموعه­های فازی مردد در یک تصمیم­ گیری چند صفتی……………….  38

4.2. بحث و نتیجه ­گیری………………………………………………………………………………………………………………  42

فصل سوم   بررسی اندازه­ های شباهت برای مجموعه­های فازی مردد بازه­ای مقدار

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………….  43

1.3. تعاریف اولیه………………………………………………………………………………………………………………………  46

2.3. بررسی چند اندازه شباهت برای مجموعه­های فازی مردد بازه­ای مقدار………………………………………  49

1.2.3. اندازه شباهت مبتنی بر مدل فاصله هندسی………………………………………………………………………  49

2.2.3. اندازه شباهت مبتنی بر روش نظریه مجموعه­ای……………………………………………………………….  60

 

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه

3.3. کاربرد اندازه­ های شباهت در یک تصمیم ­گیری چند صفتی در محیط فازی مردد بازه­ای مقدار………….  61

4.3. بحث و نتیجه ­گیری………………………………………………………………………………………………………………..  65

فصل چهارم  بررسی اندازه­ های شباهت برای مجموعه­های فازی مردد دوگان

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………  67

1.4. تعاریف اولیه………………………………………………………………………………………………………………………..  69

2.4. عملگر­های بر روی مجموعه­های فازی مردد دوگان…………………………………………………………………..  76

3.4. چند اندازه شباهت برای مجموعه­های فازی مردد دوگان……………………………………………………………  78

1.3.4. اندازه شباهت مبتنی بر مدل فاصله هندسی………………………………………………………………………..  78

2.3.4. اندازه شباهت مبتنی بر روش نظریه مجموعه­ای…………………………………………………………………. 81

3.3.4. اندازه شباهت مبتنی بر تابع تطبیقی…………………………………………………………………………………..  82

4.4. کاربرد اندازه­ های شباهت در یک تصمیم ­گیری چند صفتی در محیط فازی مردد دوگان…………………  83

5.4. بحث و نتیجه ­گیری………………………………………………………………………………………………………………  88

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………… 

 89

چکیده لاتین …………………………………………………………………………………………………………………………….  92

چکیده

در این پایان نامه ابتدا مفاهیم و تعاریف اولیه مرتبط با مجموعه­های فازی و توسیع­های آن­ه یعنی  مجموعه­های فازی مردد، مجموعه­های فازی مردد بازه­ای مقدار و مجموعه­های فازی مردد دوگان بیان کردیم. سپس اندازه­ های شباهت را برای مجموعه­های فازی مردد، مجموعه­های فازی مردد بازه­ای مقدار و مجموعه­های فازی مردد دوگان ارائه نمودیم. اندازه­ شباهت نسبی را برای مجموعه­های فوق بیان کردیم که مبتنی بر اندازه­ فاصله مجموعه­های فوق نسبت به ایدآل مثبت و همچنین ایدآل منفی مجموعه­های خود می­باشد. در نهایت با بهره گرفتن از اندازه­ های شباهت پیشنهادی، الگوریتمی برای حل مساله تصمیم ­گیری چند معیاری با داده ­هایی به صورت مجموعه­ی فازی مردد مد نظر معرفی کرد

Abstract

In this thesis, we first review of some preliminaries related to fuzzy sets and their extensions called hesitant fuzzy sets, interval_valued hesitant fuzzy sets and dual hesitant fuzzy sets. We then study deeply a family of similarity measures for hesitant fuzzy sets, interval_valued hesitant fuzzy sets and dual hesitant fuzzy sets together with their properties. Finally, on the basis of discussed similarity measures, an algorithm is given for solving Multiple attribute decision making problems with hesitant fuzzy set data.

پیش­گفتار

هر نوع واقعیت را نمی­توان به طور کامل درست یا نادرست دانست. حقیقت، چیزی بین درستی کامل و نادرستی کامل است یعنی چیزی بین صفر و یک که مفهومی چند ارزشی و یا خاکستری دارد. حال، فازی[1]بودن چیزی بین سیاه و سفید، یعنی خاکستری است. کاسکو[2][35] معتقد است که منطق فازی در برابر منطق دودویی یا ارسطویی که همه چیز را فقط به دو شکل سیاه و سفید، بلی و خیر، صفر و یک می‌بیند، قرار دارد.مقادیر گزاره در این منطق در بازه بین صفر و یک قرار داشته و با پرهیز از مطلق‌گویی (فقط صفر یا یک) از مقدار تعلق عضوی به یک مجموعه بحث می‌کند. مثلا یک فرد 40 ساله، 15درصد به مجموعه جوان، 70 درصد به مجموعه میانسالان و 25 درصد به مجموعه پیران تعلق دارد یعنی این منطق به عنوان مثال، فرد موردنظر را به طور مطلق میان­سال نمی­داند.

منطق فازی در سال 1965 برای اولین بار در مقاله‌ای به همین نام، توسط پروفسور زاده[3] ارائه شد و در حال حاضر کاربردهای فراوانی دارد. این منطق برای سنجش مسائل و الگوهای کیفی، کاربرد فراوان دارد و      پاسخ­گوی مسائل زیادی در بیشتر شاخه­های علمی است. به وسیله منطق فازی می‌توان سیستم‌های پیچیده را که مدل­سازی آن­ها با بهره گرفتن از ریاضیات و روش‌های مدل­سازی کلاسیک، غیرممکن بوده و یا بسیار مشکل است، به آسانی و با انعطاف بسیار بیشتر مدلسازی کرد.

از آن زمان که انسان اندیشیدن را آغاز کرد، همواره کلمات و عباراتی را بر زبان جاری ساخته که مرزهایی روشن نداشته‌اند. کلماتی نظیر: خوب، بد، جوان، پیر، قوی، ضعیف، گرم، سرد، باهوش، زیبا و قیودی نظیر: معمولا، غالبا، تقریبا و به ندرت. روشن است که نمی‌توان برای این کلمات مرزی مشخص یافت.

این باور به سیاه و سفیدها، صفر و یک‌ها به نظام دو ارزشی گذشته بازمی‌گردد و حداقل به یونان قدیم و ارسطو می‌رسد. البته قبل از ارسطو نوعی ذهنیت فلسفی وجود داشت که به ایمان دودویی با شک و تردید می‌نگریست.

منطق ارسطو، اساس منطق ریاضیات کلاسیک را تشکیل می‌دهد. براساس اصول و مبانی این منطق، همه چیز تنها مشمول یک قاعده ثابت می‌شود که براساس آن هر چیز درست یا نادرست است. منطق ارسطویی دقت را فدای سهولت می‌کند. نتایج منطق ارسطویی که به صورت دوارزشی، درست یا نادرست، سیاه یا سفید و صفر یا یک است، مطالب ریاضی و پردازش رایانه‌ای را می‌تواند ساده کند. منطق فازی، جهان‌بینی جدیدی است که با نیازهای دنیای پیچیده کنونی بسیار سازگارتر از منطق ارسطویی است. منطق فازی، جهان را آن‌طور که هست به تصویر می‌کشد. دنیایی که ما در آن زندگی می‌کنیم، دنیای ابهامات و عدم قطعیت می­باشد، مغز انسان عادت کرده است که در چنین محیطی، با بهره گرفتن از داده‌های ناصحیح و کیفی به یادگیری و نتیجه‌گیری بپردازد در صورتی که منطق ارسطویی، لازمه آن داده‌های دقیق و کمی می­باشد که این موضوع قابل تامل است.

واژه فازی در فرهنگ لغت آکسفورد، به معنای مبهم، گنگ، نادقیق، گیج، مغشوش، درهم و نامشخص آمده است. معانی دیگری مثل کرکی، درهم و برهم، پرزدار، تیره و نامعلوم نیز از جمله معانی دیگر واژه فازی است.  در مجموع، واژه فازی به مفاهیم فاقد مرز دقیق اشاره دارد.

فازی بودن به معنای چندارزشی بودن است و در مقابل منطق دو ارزشی که در آن برای هر سوال و یا مفهومی تنها دو پاسخ و یا دو حالت (درست یا نادرست ،سیاه یا سفید) می‌تواند وجود داشته باشد، قرار می‌گیرد. در واقع منطق ارسطویی را می‌توان حالت خاصی از تفکر فازی به حساب آورد . منطق فازی معتقد است که ابهام در ماهیت علم وجود دارد. برخلاف دیگران که معتقدند که باید تقریب‌ها را دقیق‌تر کرد تا بهره‌وری افزایش یابد، زاده معتقد است که باید به دنبال ساختن مدل­هایی بود که ابهام را به عنوان بخشی از سیستم مدل کند.

این نظریه، قادر است بسیاری از مفاهیم، متغیرها و سیستم‌هایی را که مبهم هستند (همان‌طور که در عالم واقع نیز اکثراً چنین است) صورت­بندی ریاضی کرده و زمینه را برای استدلال، کنترل و تصمیم‌گیری در شرایط عدم اطمینان فراهم آورد. در سیستم‏های دارای عدم قطعیت زیاد و پیچیدگی‌های بالا، منطق فازی روشی مناسب برای مدل­سازی به شمار می‌رود.

در سیستم فازی، عدم قطعیت پدیده‌ها دو نوع هستند:

1. عدم قطعیت ناشی از ضعف دانش و ابزار بشری در شناخت پیچیدگی‌های یک پدیده؛

2.عدم قطعیت مربوط به عدم صراحت و عدم شفافیت مربوط به پدیده یا ویژگی خاص.

یعنی، پدیده ممکن است ذاتا غیر صریح و وابسته به قضاوت افراد باشد  مثلا ارزش رضایتمندی ایده­ال در یک شغل، ممکن است برای کارمندی 80 از 100 و برای دیگری 95 از 100 باشد.