High schools in District Four in Mashhad

Spring 2015

 

 

 

 

 

Table of Contents

Abstract……………………………………………………………………………………………….. 1

1.1 Pragmatic Competence. 3

1.2 Speech acts. 5

1.3 The Speech Act of Refusal…………………………………………………………………. 6

1.4 Explicit instruction for developing pragmatic knowledge……………………….. 7

1.5 Statement of the problem…………………………………………………………………… 8

1.6 Research question and hypothesis………………………………………………………. 9

1.7 Significance of the Study…………………………………………………………………… 9

 

2. Review of the literature……………………………………………………………………….. 12

2.1 Introduction…………………………………………………………………………………….. 12

2.2 Semantics versus pragmatics……………………………………………………………… 14

2.3 Pragmatic competence versus pragmatic failure……………………………………. 15

2 4.Pragmatic Awareness………………………………………………………………………… 16

2.5 Cross-cultural pragmatics………………………………………………………………….. 18

2.6 Factors Influencing L2 Learners, pragmatic Acquisition…………………………. 18

2.6.1 Linguistic competence. 18

2.6.2 Length of Residence in a target Country……………………………………………. 20

2.7 Speech acts. 20

2.8 On heretical frameworks related to L2 pragmatic development 22

2.9 On teachability of pragmatic knowledge. 23

2.10 Factors Influencing L2 Learners’ Pragmatic Acquisition. 25

2.11 On how EFL learners produce refusals………………………………………………. 26

 

3. Methodology……………………………………………………………………………………… 36

3.1 Introduction…………………………………………………………………………………….. 36

 

3.2 Participants………………………………………………………………………………………. 36

3.3 Instrument 37

3.4 Procedure………………………………………………………………………………………… 37

3.5 Data analysis. 39

 

4. Results and discussion………………………………………………………………………… 41

4.1 Overview.. 41

4.2 Demographic statistics………………………………………………………………………. 41

4.2.1 Demographic statistics of participants according to gender 41

4.2.2 Demographic statistics of participants according to age. 42

4.3 Descriptive Statistics. 43

4.4 Checking the assumptions of covariance analysis…………………………………. 44

4.5 The findings of the hypothesis of the study. 45

4.6 Discussion………………………………………………………………………………………. 46

 

5. Discussion and conclusion. 54

5.1 Introduction…………………………………………………………………………………….. 54

5.2. Summary……………………………………………………………………………………….. 54

5.3. Conclusion……………………………………………………………………………………… 55

5.4. Implications……………………………………………………………………………………. 56

5.5. Suggestions for further research. 57

5.6 Limitations of the study…………………………………………………………………….. 58

References. 60

64

list of Table

Table 4.1 The Frequency and Percentage of Participants According to Gender 42

Table 4.2 Frequency and Percentage of Participants According to Age………….. 42

Table 4.3 Descriptive statistics of learners’ polite refusal in English for experimental and control groups. 43

Table 4.4. The test results of normality of variable distribution in the participants  44

Table 4.5. The results of homogeneity of the variances using Levene’s test 44

Table 4.6. The results of analyzing the homogeneity of the regression slopes in the variable of the study………………………………………………………………………………. 45

Table 4.7. The ANCOVA results of the posttest mean scores of “polite refusal” 46

 

list of Figure

Figure 4.1 The Frequency and Percentage of Participants According to Gender 42

Figure 4.2 Frequency and Percentage of Participants According to Age. 43

Figure 4.3. The comparison of pre- and posttest between control and experimental groups………………………………………………………………………………………………….. 46

 

 

Abstract

 

Communicative competence as the language users’ knowledge of how language is used encompasses one important component, pragmatic competence, which plays an important role in proper use of language in various contexts. The present study brought the concept of pragmatic competence into focus and took up an inquiry to make it clear whether L2 learners’ ability in using the speech acts of refusals can be developed by explicit instruction. To do so, the study encompassed 60 L2 learners who were in intermediate level of ability studying English in some language institutes in Ilam. The study was experimental in its approach having both control and experimental groups which were pre- and posttested to see the effect of interventionist approach on their pragmatic ability. In order to include continuous explanatory variables, covariates, ANCOVA was put to service. For the purpose of getting data to evaluate learners’ degree of refusal knowledge, the participants took the discourse completion test prior and after the training course. The findings of the study revealed that leaners’ knowledge of using speech acts of refusals improved significantly by applying the explicit technique of instruction in the classroom. Results in this study suggest equipping the language learners with understanding of both linguistic forms and behavior patterns in refusing strategies of the target language.

چکیده

 

این پژوهش برای مقایسه ی توانایی درک مطلب زبان آموزان، پیش و پس از به کار گیری فعالیت های پیش خوانی به صورت ارائه ی یک چکیده کوتاه پیش از خواندن متن انجام شد. شرکت کنندگان در این پژوهش، ٤۰  زبان آموز سطح متوسط بودند که در آموزشگاه زبان خارجی سفیر شهر لاهیجان در ایران مطالعه می کردند. یک آزمون تعیین سطح مربوط به درک مطلب(OPT)  برگزار شد که نمره های آن برای گماشتن شرکت کنندگان در دو گروه همگون به کار رفت. هر دو گروه شرکت کنندگانی با توانایی زبانی یکسان داشتند. به هر دو گروه شرکت کننده، متن یکسانی به عنوان آزمایش، درس داده شد؛ با این تفاوت که یک گروه چکیده ای را پیش از متن ها دریافت می کرد ولی گروه دیگر هیچ چکیده ای را پیش از متن ها دریافت نمی کرد. ابزار پژوهش ۱۶ طرح درس و دو آزمون درک مطلب (به عنوان پیش آزمون و پس آزمون) بود. آزمایش ارائه ی چکیده به عنوان یک فعالیت پیش خوانی برای ۸  هفته و مجموعا ۱۶ جلسه برگزار شد. داده ها به صورت آماری بررسی شدند تا میانه، انحراف معیار و مقدار t به دست آیند.

یافته ها نشان داد که پس از اجرای ارائه ی چکیده به عنوان یک فعالیت پیش خوانی، شرکت کنندگان گروه آزمایش در پس آزمون بهتر عمل کردند. هنگامی که نتایج دو گروه را مقایسه کردیم، گروهی که یک چکیده پیش از متن دریافت کرده بود، بسیار بهتر از گروه همتای خود که خواندن را بدون هیچ گونه آمادگی ای تجربه کرده بودند، عمل کردند.

همچنین دیده شد که جنسیت هیچ اثر چشمگیری در توانایی درک مطلب ندارد.

 

واژگان کلیدی:

ارائه ی چکیده، فعالیت پیش خوانی، دانش آموزان زبان خارجی، توانایی درک مطلب، پیش زمینه.

 

Abstract

 

The present study was conducted to compare the learners’ comprehension ability before and after the implementation of a pre-reading activity that is giving a short summary before reading the passage. The research participants consisted of 40 intermediate EFL students studying at Safir language institute in Lahijan, Iran. A test of reading comprehension ability (OPT) was administered of which the scores were used to assign the subjects into 2 homogeneous groups. Both groups had subjects with the same language ability. The 2 subject groups were taught the same reading passages as treatments, with the difference that one group was given a summary before the passages and the other group without any summary before the passages. The research instrument consisted of 16 lesson plans, two reading comprehension tests (used as pre- and post-tests). The experiment of summary giving as a pre-reading activity was carried out for eight weeks totaling 16 periods. The data was analyzed statistically to identify means, standard deviation, and t-value.

It was found that after implementation of summary giving as a pre-reading activity the subjects of the experimental group performed better in the post-test. When compared the results of the 2 groups, it was found that the group receiving summary before passage outperformed their counterpart who experienced reading without any preparation.

Also it was found that gender has not any notable effect on reading comprehension ability.

 

Key words:

Summary giving, pre-reading activity, EFL students, reading comprehension ability, schema.

 

 

 

Table of Content

Subject                                                                                                             Page

Chapter One: Introduction . . … 1

1.0. Introduction . . . . . 1

1.1. Theoretical Framework .. .. . . . 3

1.2. Statement of the Problem . . .. 6

1.3. Significance of the Study .. .. 7

1.4. Purpose of the Study . .. .. . . 9

1.5. Research Questions . . . 10

1.6. Hypotheses of the Study . . . . 10

1.7. Definitions of Key terms . . ….. 10

 

Chapter Two: Review of Literature . . 12

2.0. Introduction … . .. . 12

2.1. Review of Theoretical Literature … . .. 13

2.1.1. The Definition of Reading . 13

2.1.2. Successful Readers .. . .. 15

2.1.3. Purpose of Reading .. . . 17

2.1.4. Reading Comprehension . .. . 21

2.1.5. Reading Strategies . . … 26

2.1.6. Pre-reading Activities …. 33

2.1.7. Schema Theory … . .. 44

2.1.7.1. Formal Schema … . . .. .. .. 50

2.1.7.2. Content Schema . . … . . .. 51

2.1.7.3. Cultural Schema . . .. . . .. 54

2.2. Review of Practical Literature .. . 61

2.3 Summary . .. . 71

 

 

Chapter Three: Methodology … . 72

3.0. Introduction .. …. 72

3.1. The Design of the Study . .. .. . .. 72

3.2. Selection of the Sample .. .. 73

3.3. The Instrumentation of the Study … .. . 74

3.4. Procedure .. . … 75

3.5. Methods of Analyzing Data ….. 76

 

Chapter Four: Data Analysis .. . . 77

4.0. Introduction .. 77

4.1. Data Analysis and Findings . .. 77

4.2. Results of the Hypotheses Testing .. .. 83

4.2.1. Hypothesis One .. 83

4.2.2. Hypothesis Two .. … 84

4.3. Summary .. . 84

 

Chapter Five: Discussion and Implication . .. 85

5.0. Introduction … . … 85

5.1. General Discussion . . .. 85

5.2. Implications of the Study . . . … 86

5.3. Limitations of the Study .. . . 88

5.4. Suggestions for Further Study . . .. … 88

 

Appendices . .. . . 90

Appendix A: Proficiency Test (Oxford Placement Test) . 90

Appendix B: Reading Comprehension Pre-test . .. 95

Appendix C: Reading Comprehension Post-test … … 99

 

References . 104

 

 

 

 

 

 

 

List of Figures

Subject                                                                                                     page

Figure 1: Reading processes that are activated while reading .. .. .. 22

Figure 2:  Three Reading Comprehension Processes … ….. .. . 25

Figure 3: Ajideh’s Model of Reading Approaches ….. 26

Figure 4: Classification of Strategies . .. . 27

Figure 5: K-W-L Chart …. 43

Figure 6: Schema Types . ….. 54

Figure 7: The Design of the Study . .. 73

Figure 8: Selection of the Sample .. . 74

Figure 9: The Linear Relationship between Pre-test and Post-test .. 80

 

 

 

                                      List of Tables

Subject                                                                                                             Page

Table 0: Learning Strategies .. .. 30

Table 1: Descriptive Statistics for the Proficiency Test 78

Table 2: Number of Students Participated in Pre-test and Post-test Case 78

Table 3: Descriptive Statistics for the Pre-test and Post-test .. . 79

Table 4: Levene’s Test of Equality of Error . . 81

Table 5: Test of between – subjects’ effects .. .. 81

Table 6: Mean of reading Comprehension Ability . . …. 82

Table 7: Sum of Analysis of Covariance Source- Type III Sum of Squares . 82

Table 8: Independent t-test for male and female performance in reading 83

 

 

 

 

                                       List of Abbreviations

 

ANalysis of COVAriance …… ANCOVA

Degree of Freedom .. .. DF

English as a Foreign Language .. .. EFL

English as a Second Language .. .. ESL

English Language Learners . .. .. ELL

F-test distribution . .. … F

Know-Want to know-Learned . …. K-W-L

Language Experience Approach …… LEA

Mean .. . M

Number (of Participants) . N

Oxford Placement Test .. .. OPT

Significance . . . Sig

Standard Deviation … . SD

Standard Error .. . . SE

Teaching English as a Foreign Language .. …. TEFL

Teaching English to Speakers of Other Languages .. .. TESOL

Test Of English as a Foreign Language … … TOEFL

 

 

 

 

 

 

Chapter One: Introduction

 

1.0. Introduction

Since early 1980s English language has become a widespread international language due to its worldwide political and business importance. English is the formal means of communication in different parts of the world from the North America to the East Asia, and it is the language of modern technology and internet. As a result, teaching English has become a global industry.

Consequently, many companies and publishing houses have been trying hard to facilitate the way toward English language learning through printing and producing teaching aids. Different types of technologies have been dedicated to help learners master language with minimum effort and within the shortest time. For example, the smart board has made teaching much easier, and language labs help students master listening and speaking.

However, in the case of reading comprehension it is one of the most important tasks of a good teacher to make the students interested and enthusiastic to the subject. In other words, preparation and motivation toward the subject should be created by the teacher. The reason is that students are often reluctant to spend their time for reading a piece of unknown text.

Language researchers give a lot of importance to the role of the prior knowledge and its activation for the purpose of comprehending a text better. Kant (1963) claimed that new information, new concepts, new ideas can be meaningful for us only if we can relate the information to something which we already know. The relating of our existing knowledge that is often called schema to the new information can contribute to a better comprehension.

Usen (1993) defines a pre-reading strategy as a technique used to encourage students to call upon background knowledge, to foster predictions, and to ascertain the level of knowledge to

فهرست مطالب

عنوان                  صفحه

فصل اول

مقدمه. 2

طرح موضوع. 3

فرضیه پژوهش… 5

روش تحقیق. 6

فصل دوم

پیشینه تحقیق. 8

طنز در ایران. 8

نمایشهای شادی آور ایران. 9

فصل سوم

اشکال خنده آور. 12

اثر گذاری طنز بر خواننده. 15

نویسنده و طنز آوری.. 19

نشانه شناسی و معنی شناسی طنز. 20

روان شانسی طنز. 21

خرافه وطنز. 23

فصل چهارم

… 27

.. 28

شخصیت.. 28

شخصیت طنز در قالب بچه، حیوان، شئ. 29

نقش شخصیت سیاه در طنز. 31

تیپ سازی در طنز. 33

. 34

واژه در طنز. 35

اسامی شخصیتها در طنز. 35

متلک گویی در طنز. 36

طنزپرانی. 38

عاطفه و طنز. 40

جناس… 41

تکرار. 43

نعل وارونه. 44

پکری، پکری زدن. 45

… 47

 

 

شیرین کاری.. 49

اعمال فیزیکی. 52

خرافات در طنز. 53

خرافه و حرکت.. 55

. 56

ساختار طنز در نمایش ها شادی آور ایرانی. 57

صندوق کابلی. 57

بقال بازی.. 58

کچلک بازی.. 60

رو حوضی. 60

چگونگی تفکر نویسنده وطنز نو. 62

خلاصه نمایشنامه. 66

مجلس تقلید، عروس حاکم ملایر با دختر شاه پریان. 66

خلاصه نمایشنامه. 69

حکایت مرده بی صاحب.. 69

فصل پنجم

نتیجه گیری.. 73

منابع. 75

 

مقدمه:

نمایش نامه نویسی طنز، به روز کردن آن و به عبارتی نو آوری در آن در کلیه عوامل نمایش اعم از مکالمه، حرکت، ساختار، شخص بازی، از یکدیگر تفکیک ناپذیر است و در صورت آفرینش متن طنز نمایشی بدون در نظر گرفتن مسائل روز، قدرت نمایشنامه در طرح لبخند ضعیف و لحظه ای می شود. مطمئناً با کسالت مخاطب همراه است. و از آنجائیکه طنز ارتباط تنگاتنگ با فرهنگ هر ملت دارد و هر ملتی به فکر پیشرفت خود و آینده است و هر پیشرفتی مستلزم تغییر افکار مردمان آن سرزمین است. بنابر این نیاز، تغییر افکار متفکرین به خصوص نویسندگان طنز در نمایش نامه می تواند به موفقیت این هدف مردمی نقش به سزایی داشته باشد.

و با شناخت اصول شناخته شده سنتی شیوه های طنز آوری علاوه بر شناخت فرهنگ و پس از آن شیوه های مشخص شده طنز با به روز آمد کردن آن می توان یک نمایشنامه طنز مردم پسند کامل به وجود آورد.

حرفهای دیروز که باعث خنده می شد امروزه خنده دار نیست. اگر یک لطیفه چند بارتوسط یک نفرشنیده شود.  میزان خنده آوری آن لطیفه کاهش می یابد. بنابر این نویسندگان طنز می بایست به فکر طنز نو باشند.

 

طرح موضوع:

ادبیات نمایشی یا دراماتیک از انواع مهم ادبیات است که به دو نوع کمدی و تراژدی تقسیم می شود. در نوع کمدی اثر نمایشی است که توجه بیننده را به خود جلب کرده و باعث سر گرمی می شود و هدف کمدی خنده و تفریح است اما در واقع مسائل جدی در پرده شوخی مطرح می شود.

معادل کمدی در ایران را در بخش نمایش های سنتی مثل بقال بازی، نمایش تخته حوضی و سیاه بازی داریم که برای ایجاد روحیه ایی شاد و خنده در بین مردم اجرا می شود. با تاکید بر اینکه خنده تعادل آدمی را حفظ می کند نیاز بشر به پرداخت طنز و شوخی بااهمیت است.

همه ما مایل هستیم در زندگی موفق باشیم. و موفقیت بیشتر از هر چیز به سلامت روح و جسم مرتبط است و نمی توان تاثیر خنده و شوخی را در این سلامت روان انکار کرد.

بنابر این خندیدن و شاد بودن رسیدن به موفقیت است و اگر نویسندگان طنز مردمان را شاد کنند علاوه بر آنکه در سلامت آنها نقش دارند در موفقیت آنها نیز تاثیر گذار می باشند.

کار خوب آن است که تبسمی از شادمانی بر چهره دیگری ظاهر کنیم محقق بر آن است که به طنز نویسی بهای بیشتری بدهد طنز پرداز بیش از هر چیز بیننده ایی دقیق است و باید بداند طنز پردازی با طنز پرانی متفاوت است او باید متوجه ویژگی های متغییر جامعه که برای مردم به عنوان مشکل مطرح است باشد. محقق در این تحقیق میخواهد با شیوه های طنز آوری و بسط این موضوع اثر گذاری در توجه بیشتر به طنز نویسی ادبیات نمایشی معاصر ایران داشته باشد و شیوه های جدید طنز آوری را به همراه خلاقیت و راهکارهای جدید طنز نویسی ارائه دهد.

پژوهش حاضر بر آن است پس از شناخت اصول سنتی نمایشنامه نویسی طنز ایران، که درطنز نویسی نمایش  کاربردزیادی دارد. به نویسنده توصیه می کند با شناخت این اصول وچگونگی استفاده ازقدرت تفکر وخلاقیت درنوشتن نمایشنامه طنز نوآوری داشته باشد.وباافزایش طنزپرانی به میزان کافی از کسالت نمایش  نامه برای مخاطب بکاهد.

 

فرضیه پژوهش:

با مطالعه ای از آمار نمایشنامه های چاپ رسیده در دوره معاصر به فقر طنز در نمایش نامه های مکتوب پی برده می شود و این فقر با ساده انگاری طنز و بی توجهی به آن همراه است و چه بسیاری از نمایش نامه های مکتوب به جای طنز آفرینی و نو آوری در آن با مطالب کسل کننده تکراری خواننده را بی توجه تر به نمایش نامه طنز کرده است اگر قرار است نمایش نامه ای از شلیک خنده برای مخاطب دور باشد بهتر است نام خود را به عنوان طنز حذف کرده و به عنوان یک نمایش نامه بامزه و جالب معرفی شود.

1-چگونه می توان با شناخت شیوه های طنز نویسی سنتی در عوامل نمایش به شیوه های نو از طنز نویسی دست یافت؟

2-چگونه می توان با شناخت طنز پرانی میزان خنده آوری یک نمایش را می توان  افزایش داد؟

3-چگونه نویسنده می تواند با بهره گرفتن از تفکر واگرا خود به سوی یک طنز کامل برود؟

 

روش تحقیق

در این مطالعه با توجه به موضوع و ویژگی های آن، اساس کار، به روش کتابخانه ای نهاده شده است. و از منابع مکتوب کتاب، مقاله، پایان نامه استفاده شده است و بدنه اصلی تحقیق مبتنی بر شیوه ی توصیفی– تحلیلی می باشد.

 

پیشینه تحقیق

طنز در ایران

طنز در ایران بیشتر در شعر نمود پیدا کرد. و حافظ و عبید زاکانی در این راستا ظهور داشته اند. که بیشتر طنز زیر پوستی و رندانه را در بر می گرفت.

در دوره مشروطه طنز بیشتر سیاسی و اجتماعی بود و هجو روز به روز رشد می کرد و طنز از میان اشعار دربار به میان مردم راه پیدا کرد.

شاهنامه مدحی، شاهنامه­ای است که در نیمه‌ی اول سده هفدهم میلادی توسط هنرمندان عثمانی تهیه شده است. معرفی این کتاب و بررسی نگاره‌های آن از سه جهت حائز اهمیت است: اول، ضرورت بررسی نگارگری عثمانی، دوم  ترجمه‌ای است از شاهنامه فردوسی و سوم، استفاده از رسم‌الخط عربی.

برای مطالعه‌ی این کتاب از سایت کتابخانه‌ی دانشگاه اوپسالا در سوئد استفاده شده است و با جمع‌ آوری اطلاعات در مورد ارتباطات ایران و عثمانی به لحاظ ادبی و هنری و بررسی اطلاعات کلی و پراکنده از کتاب‌های هنر اسلامی در مورد نگارگری عثمانی، کلیتی در این باره به دست آمد و با ترجمه‌ی کتاب‌هایی درباره‌ی هنر نگارگری عثمانی، اطلاعاتی تکمیلی از دوره‌های مختلف آن و به‌ خصوص دوره‌ی عثمان دوم، که تهیه‌ی این کتاب به فرمان او انجام شده است، جمع آوری شد.

نتایج این تحقیق نشان‌ دهنده‌ی این است که نگارگری عثمانی  با وجود تأثیرپذیری از نگارگری ایرانی و نقاشی اروپایی به راه خود رفته و با روش خودش به آن‌ ها شکل داده است و در نهایت تلفیقی خلاقانه و شخصی از این دو شیوه‌ی متفاوت نقاشی ارائه کرده است. نگاره‌های عثمانی، هم در انتخاب موضوع و هم  شیوه‌ی طراحی حال و هوایی جنگی دارند. همچنین ثبت کردن تاریخ و جغرافیا، از ویژگی‌های بارز این نگارگری است. 

کلمات کلیدی:  شاهنامه مدحی، شاهنامه ۲۹ مینیاتور، شاهنامه فردوسی، هنر عثمانی، مکتب نگارگری عثمانی

 

فهرست مطالب

عنوان                                                   صفحه

1- فصل اول: مقدمه و کلیات… 2

مقدمه. 2

1-1- کلیات طرح تحقیق.. 5

1-1-1- بیان مسأله. 5

1-1-2- پرسش های تحقیق و فرضیات.. 6

1-1-3- اهداف و ضرورت های انجام تحقیق.. 6

1-1-4- پیشینه تحقیق.. 7

1-1-5- روش شناسی.. 8

2- فصل دوم: ایرانیان و عثمانیان.. 10

2-1- اهمیت و جایگاه زبان و ادب فارسی.. 10

2-1-1- ترجمه‌ی شاهکارهای ادب فارسی به ترکی.. 13

2-1-2- شاهنامه. 14

2-2- نگارگری ایرانی و عثمانی.. 15

2-2-1- نگارگری ایرانی در عهد صفویه. 15

2-2-2- نگارگری عثمانی.. 17

2-2-2-1- شکل‌گیری نگارگری در قلمرو عثمانی.. 17

2-2-2-2- مهاجرت هنرمندان.. 18

2-2-3- رابطه نگارگری عثمانی با نگارگری صفوی.. 21

2-2-4- نگارگری ترکی در عهد عثمانی.. 24

2-2-4-1- دوره اولیه نگارگری عثمانی.. 24

2-2-4-2- ظهور شاهنامه‌ی عثمانی.. 30

2-2-4-3- دوره کلاسیک در نگارگری عثمانی.. 36

2-2-4-4- نگارگری عثمانی در قرن هفدهم میلادی.. 43

3- فصل سوم: بررسی نگاره‌های شاهنامه‌ی مدحی 52

۱-۳- ویژگی‌های شاهنامه مدحی.. 53

3-2- نگاره‌های «۰۰۱ ـ ر» و «۰۰۲ ـ چ» و« ۰۰۳- چ» دربار عثمان دوم. 63

3-3- نگاره‌ی «۰۱۰ ـ چ» فردوسی در باغ. 71

3-4- نگاره‌ی «۰۲۵ ـ چ» درفش کاویان.. 75

3-5- نگاره‌ی «۰۳۷ ـ  چ» کشتن شدن ایرج توسط سلم. 83

3-5-4- تحلیل خطی و رنگی.. 87

3-6- نگاره‌ی «۰۴۵-چ»کشتن منوچهر سلم را 88

۷-۳- نگاره‌ی «۰۵۳- ر» داستان زال و رودابه. 93

3-8- نگاره‌ی « ۰۶۹- چ»کشتن فیل سفید زال توسط رستم. 100

 

 

3-9- نگاره‌ی «۰۸۰- چ»کشته شدن نوذر به دست افراسیاب.. 106

3-10- نگاره‌ی «۰۸۸- ر» رستم افراسیاب را با کمربند بلند می‌کند. 112

3-11- نگاره‌ی «۰۹۹ – ر» خوان هفتم: نبرد رستم با دیو سپید. 118

3-12- نگاره‌‌ی «۱۱۱- ر» پرواز کیکاوس… 124

3-13- نگاره‌ی «۱۲۲ – چ» نبرد سهراب با گردآفرید. 130

3-14- نگاره‌ی «۱۳۳- چ» رستم سهراب را زخمی می کند. 137

3-15- نگاره‌ی «۱۵۶ – چ» سیاوش در مقابل افراسیاب چوگان بازی می کند. 143

3-16- نگاره‌ی«۱۷۲- ر» کشته شدن سیاوش توسط گروی.. 149

3-17- نگاره‌ی «۱۸۳- ر» رستم در برابر سپاه افراسیاب.. 154

3-18- نگاره‌ی «۱۹۲ – چ» نبرد پیران و گیو. 160

3-19- نگاره‌ی «۱۹۸ – چ» محاصره قصر بهمن توسط سپاه کی خسرو 168

3-20- نگاره‌ی «۲۱۴ – چ» فرود به قصر خود عقب نشینی می کند و توسط بیژن زخمی می شود. 174

3-21- نگاره‌ی «۲۲۶ – ر» بیژن درفش کاویان را از فریبرز می گیرد. 179

3-22- نگاره‌ی «۲۳۶ – چ» کشته شدن ارژنگ توسط طوس… 185

3-23- نگاره‌ی «۲۴۸ – ر» رزم رستم با اشكبوس… 190

3-24- نگاره‌ی «۲۶۱- چ» رستم خاقان چین را با کمند از فیلش به پایین می کشد. 197

3-25- نگاره‌ی «۲۷۳- چ» کشتی گرفتن رستم و پولادوند. 202

3-26- نگاره‌ی «۲۷۷- چ» اکوان دیو رستم را به دریا می اندازد. 207

3-27- نگاره‌ی «۲۹۳- چ» رستم بیژن را از چاه بیرون می آورد. 212

3-28- نگاره‌ی «۳۰۳- ر» مادر برزو از قتل او توسط رستم جلوگیری می کند. 217

۴-فصل چهارم: نتیجه‌گیری و آزمون فرضیات… 228

گزارش کار عملی.. 233

فهرست منابع 236

مقدمه

سال گذشته در هنگام مطالعه‌ی کتاب «نگارگری مکتب تبریز و قزوین ـ مشهد» نوشته‌ی دکتر یعقوب آژند، به توصیفاتی از کتابی به نام جلال و جمال برخوردم، نسخه‌ای خطی که در کتابخانه دانشگاه اوپسالا، در سوئد، قرار دارد. با مراجعه به سایت کتابخانه دانشگاه، متوجه شدم که این کتابخانه نسخ خطی زیادی را نگه‌داری می‌کند که بسیاری از آن‌ ها شاهکارهای ادبیات فارسی هستند. یکی از این کتاب‌ها شاهنامه ۲۹ مینیاتور یا شاهنامه مدحی[1] بود که توجه مرا به خود جلب کرد. پس از مکاتبه با دانشگاه اوپسالا اطلاعاتی کلی از این شاهنامه بدست آوردم. ولی در مراجعه به این کتابخانه، متأسفانه، مجوز بازدید این نسخه کمی دیر صادر شد و من موفق نشدم که کتاب را از نزدیک ببینم. با این وجود تمام تلاش خود را به کار بردم که بتوانم با اطلاعات اندکی که در این مورد داشتم به  بررسی آن بپردازم که شاید راهگشای تحقیقات بیشتری باشد.

بدین منظور، برای تحلیل نگاره‌های شاهنامه مدحی، ابتدا لازم بود که به اجمال، به گسترش زبان فارسی و علاقه به ادبیات فارسی در قلمرو عثمانی پرداخته شود. چنان‌چه در فصل بعد خواهیم دید، زبان فارسی تا مدت‌ها به عنوان زبان رسمی عثمانیان به کار می‌رفته است. و حتی پس از قدرت گرفتن زبان ترکی، آثار بزرگ ادب فارسی به ترکی ترجمه شده‌اند. شاهنامه‌ی مدحی نیز با وجود این‌که ترجمه‌ای از شاهنامه است، اما ابیات فارسی را همچنان در میان نگاره‌ها، می‌توان مشاهده کرد که با عنوان‌های نظم و نثر از هم جدا شده‌اند.

پس از این بخش برای ریشه ‌یابی تأثیرات نگارگری ایرانی، به طور کلی ویژگی‌های مکاتب هم‌عصر شکل‌گیری نگارگری عثمانی، مورد بررسی قرار گرفته است.

سپس به چگونگی ارتباطات این دو کشور پرداخته و عوامل مختلف در انتقال هنر نگارگری ایرانی به عثمانی بررسی شده‌است. از جمله‌ی این عوامل، به مهاجرت هنرمندان، غارت‌های جنگی و هدایای پادشاهان، می توان اشاره کرد.

در نهایت به چگونگی شکل‌گیری مکتب نگارگری عثمانی تا زمان سلطان عثمان دوم پرداخته شده و دوران‌های مختلف این مکتب به اختصار توضیح داده شده است.

 مطالب این پروژه شامل:

ـ بررسی شکل‌گیری نگارگری عثمانی، که به شروع نگارگری در دربار عثمانی می‌پردازد.

ـ ظهور شاهنامه، که در آن به طور اخص به  شاهنامه و تولید شاهنامه توجه شده است.

ـ بررسی دوران کلاسیک مکتب عثمانی.

ـ بررسی نگارگری قرن هفدهم.

ـ فصل آخر، به معرفی تک تک نگاره‌ها به ترتیب صفحات نسخه پرداخته‌ است.

 

نوشته‌های این نگاره‌ها در پیدا کردن داستان مربوط به نگاره و همچنین استفاده از عناوین فهرست نویسی دانشگاه اوپسالا یاری کننده بوده است.

بخش‌های موجود در نگاره‌ها به فارسی ترجمه شده‌اند و اشعار مربوط به آن‌ ها از کتاب شاهنامه‌ی فردوسی (براساس چاپ مسکو، به کوشش دکتر سعید حمیدیان) با مطابقت با داستان مربوط به نگاره در زیر آن‌ ها درج شده است.

سپس به تحلیلی توصیفی و با بهره گرفتن از ویژگی‌های این نگارگری پرداخته شده است و در نهایت تحلیل خطی و تحلیل رنگی هر نگاره قرار داده شده است.

• کلیات طرح تحقیق

• بیان مسأله

شاهنامه، یکی از بزرگ‌ترین دستاورد‌های کهن ایرانیان است. این کتاب نه تنها مورد احترام پادشاهان ایرانی قرار داشته، بلکه سران ملل همسایه را نیز متوجه خود ساخته و آن‌ ها نیز بنا به دلایل گوناگون که مهم‌ترین آن ها رقابت با فرهنگ پیشتاز ایرانیان بود، به ترجمه و تهیه نسخه‌هایی از شاهنامه برای دربار خود پرداخته‌اند.

یکی از این کتب نفیس، شاهنامه‌ای است که در کتابخانه‌ی دانشگاه اوپسالا در سوئد نگهداری می‌شود و کتابی است بسیار نفیس و سلطنتی که به فرمان سلطان عثمان خان ثانی، توسط شخصی به نام «مدحی»، که قصه‌خوان سلاطین عثمانی بوده، در سال های 1027 و 1028 هجری قمری به نثر ترکی ترجمه شده است. این کتاب در اواسط ربیع الاخر 1029 هجری قمری (مارس 1620میلادی) به خط نستعلیق زیبای «جوری» کتابت شده است و دارای 29 نگاره‌ی تمام صفحه‌ای (یا بیشتر صفحه) می‌باشد.

هدف از بررسی این نگاره ها به بیان کلی، اول شناساندن تأثیرات ادبیات غنی این سرزمین به همسایگان خود بوده است و پس از آن تشخیص تأثیراتی که خود این همسایگان بر شکل کتابت و به‌ خصوص نگارگری آن داشته‌اند.

همانطور که گفته شد این کتاب دارای 29 نگاره است با قبول این موضوع که نگارگری نیز همچون سند نوشته شده، در بررسی‌های تاریخی ارزشمند است و هنرمند در هر زمانی در ترسیم نگاره‌های شاهنامه، متأثر از آنچه در اطرافش مشاهده کرده، بوده است (مواردی چون معماری و تزئینات بنا ،البسه،آرایش مو و صورت و غیره) می‌‌توان گفت که بررسی این نمونه ها در نگاره ها به روشن تر شدن برهه ای از تاریخ کمک می کند.

• پرسش های تحقیق و فرضیات

پرسش1:

علت تمایل عثمانی ها را به شاهنامه نگاری در چه مسائل و اموری می توان جستجو کرد؟

فرضیه1:

روابط ایران و عثمانی همواره خصومت آمیز بوده است ولیکن برای قدرت نمایی و بالا بردن شأن و منزلت خود دست به هر اقدامی می زدند . ترجمه و نگاشتن شاهنامه به دست عثمانی ها یکی از مواردی است که نشان دهنده این موضوع است.

پرسش2:

در این نگاره ها به چه میزان از ویژگی های مکاتب نگارگری ایرانی بهره گرفته شده است؟

فرضیه 2: تأثیرپذیری این نگاره ها از مکاتب ایرانی در شکل کلی اثر،ترکیب بندی و نوع نگاه به تصویر بوده است. این تأثیر پذیری را در رنگ بندی آثار نمی بینیم . آثار ایرانی را با رنگ های پر تلألو و زنده مشاهده می‌کنیم در حالی که این آثار بسیار رنگ پریده و مات هستند. هنرمند در جزئیات تصویر، در معماری و در البسه به شیوه‌ی ایرانیان هر آنچه مشاهده کرده، به تصویر کشیده است، یعنی ما با جلوه‌ای از فرهنگ عثمانی روبرو هستیم.

• اهداف و ضرورت های انجام تحقیق

هدف از انجام این تحقیق در درجه اول معرفی این کتاب کهن که ترجمه‌ای از ادبیات ایرانی‌ست و بررسی چگونگی تأثیر فرهنگ و ادب و هنر ایرانیان بر ممالک دیگر است. چرا که ایران همواره به دلایل گوناگون در تعامل با کشورهای مختلف بوده و مسلماً شناخت بخش هایی از هنر ایران مستلزم شناخت این تعاملات و تأثیر گذاری هاست.

• پیشینه تحقیق

در خصوص این شاهنامه‌، به طور خاص وکامل، تحقیقی انجام نشده است. تنها نوشته‌ی دکتر علی محدث در فهرست نویسی کتابخانه اوپسالا، در حدود سه صفحه، به این کتاب پرداخته است و اطلاعات اولیه را در این خصوص در اختیار مخاطبین قرار می‌دهد.

Abstract

 

This study aims at close reading and investigating the popular novel of Toni Morrison (1931), Song of Solomon (1977). The appealing idea of rereading the text which is a notable instance of Afro-American fiction concentrating on the question of racial identity from a deconstructive perspective has become the base of the present project. The researcher attempts to analyze and investigate the novel through the viewpoint of Derridean deconstructive methodology. Derrida as a post-structuralist thinker attempts to challenge the whole pre-determined binary structures which are decided to rule through various contexts and discourses. He tries to deconstruct the presupposed binary oppositions in the traditional western discourse such as white/ black that is considered to be one of the identity constituents of the cultural discourse. For Derrida subjects are the products of a wavering, differential and deferral system of signs. Undertaking this argument, the thesis attempts to show that how systems and discourses, which are assumed to be fixed and authentic, are vulnerable to the deconstruction and redefinition. Finally, the study extends Derrida’s ideas of deconstruction to the notion of identity as a cultural construct and particularly to the racial identity in western discourse. The study advantages the deconstructive approach through investigating one of the greatest products of African- American literature Song of Solomon by Toni Morrison. Extending Derrida’s deconstruction to literature and literary reading with close attention to the African- American literary context the thesis thus attempts at applying deconstruction to the investigation of the black identity in Song of Solomon. Indeed, in Morrison’s novel the blacks are in search of their true identity in the racialized white society in order to escape the alienation which has surrounded their lives.

 

Key words: black identity, white hegemony, racial society, deconstruction, reconstruction, redefinition of identity.

 

 

                      Table of Contents

 

Abstract

 

Acknowledgment

 

Chapter One: Introduction                                                                                                         1

 

1.1. General Background                                                                                                           2

 

1.1.1. An Introduction to Afro- American Cultural Identity                                         3

 

1.1.2. African- American Literature and Black Aesthetics                                           4

 

1.1.3. Toni Morrison an Afro- American Writer                                                           4

 

1.1.4. Deconstruction and Deconstructive Reading                                                       5

 

1.1.4.1. Deconstruction the Theory and Deconstructing Literature                   6

 

1.1.4.2. Deconstructing Afro- American Literature and Song of Solomon as a Working Model            7

• The Argument 9
• Methodology and Approach      11

• 

•  

• Literature Review      14
• Research Outline                        17
• Definition of Key Terms 18

Chapter Two: Afro- American World of Literature and Deconstruction                                20

 

2.1. African-American World                                                                                                  21

 

 2.1.1. African Soul                                                                                                        22

 

 2.1.2. Black Identity out of Slavery                                                                              25

2. 2. Racism in Development of Afro-American literature     28
3. 2. 1. Historical Development of African- American Literature                       29
4. 2. 2. Racial Identity in African- American Literature                          32

2.3. Construction of Collective Identity in Toni Morrison’s Narrative                                    36

 

2.4. Theoretical Concept: Deconstruction                                                                                37

2. 4.1. Deconstruction and Literature                                                                          40
3. 4.2. The Language of African- American Literature and Racial Identity       42

Chapter Three: Construction and De-construction of Identity in Morrison’s Fiction              46

 

3.1. Toni Morrison’s Fiction Depicting African- American Identity                                       48

 

3.2. Toni Morrison Deconstructing African-American Literature and Black Identity            53

 

3.3. A Critical Review of Song of Solomon: A Deconstructive Narration of the Black          55

 

3.3. 1. Formation of Identity in Song of Solomon                                                        60

3. 3.1.1. Milkman Dead Reconstructing Identity in Gold Quest 60
4. 3.1.2. Macon Dead Constructing Identity in World of Wealth and White 62
5. 3.2. Tension and Paradox in the Construction of Individual and Collective Identity

            in Toni Morrison’s Narrative                                                                           68

 

Chapter Four: Black Narrative Signifying Racial Identity                                                       72

4. 1. The Mythic and the Historic, Fiction and Reality in Song of Solomon             73
5. 2. The Urban and the Rural: Space in Identity Formation 78
6. 3. Black Manhood, Black Femininity in Morrison’s Narrative 89

Chapter Five: Conclusion                                                                                                         96

 

5.1. Summing Up                                                                                                                     97

 

5.2. Findings                                                                                                                           106

 

5.3. Suggestions for further reading                                                                                       108

 

Works Cited                                                                                                                            111

 

Works Consulted                                                                                                                    116

 

 

Chapter One

 

Introduction

 

1.1. General Background

 

All through the history of western culture, the ruling system has based the structure of society on categorization primarily. Through such a structural system, the dominancy has belonged to the white population regarding the oppositional categorization of white majority and black minority. Therefore, the black identity has been denied and suppressed through a long history of slavery and marginalization by the authoritarian ideology, socially, culturally and politically. Nevertheless, there has been a vital need for the black identity, such as African-American, to raise voice against such imposed oppression upon its life and gain the true position that it required in the western society. Searching through the process of African-American’s endeavour to present its own voice, history, culture and tradition, a variety of expressive forms emerges such as slave songs, autobiographical fictions, political and motivating speeches, rap or jazz music

در این کار پژوهشی، استفاده از امواج مافوق صوت برای استخراج و رنگرزی الیاف پشمی با رنگزاهای روناس و وسمه مورد استفاده قرار گرفت. اثر امواج مافوق صوت در قدرت رنگی، طیف جذبی، طیف انعکاس، ثباتهای نوری و شستشویی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، تجزیه و تحلیل SEM و FTIR نمونه ها مورد مطالعه قرار گرفت.

نتایج حاصل نشان داد كه استخراج و رنگرزی به کمک امواج مافوق صوت، قدرت رنگی بیشتری نسبت به شرایط متداول رنگرزی داشت. نتایج تصاویر SEM از نمونه های رنگ شده تجمع ذرات رنگ روی سطح لیف را نشان می دهند. علاوه بر این ثبات های نوری و شستشویی نمونه های ذکر شده خیلی خوب ارزیابی شد.

كلمات كلیدی: رنگزا های طبیعی- امواج مافوق صوت – رنگرزی-  ثبات های رنگی-  استخراج .

فهرست مطالب

 

 

عنوان

صفحه

فصل اول: کلیات   1- 1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………. 1- 2  ضرورت های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………. 1- 3 روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………. 1- 4 خلاصه ی فصل های تحقیق  ……………………………………………………………………………………………. فصل دوم: ادبیات تحقیق 2- 1 اهمیت رنگزاهای طبیعی ……………………………………………………………………………………………………. 2- 2  تقسیم بندی رنگزاهای گیاهی …………………………………………………………………………………………. 2- 2- 1  تقسیم بندی مواد رنگزای گیاهی بر اساس قسمت های رنگده ………………………………… 2- 2- 2  تقسیم بندی گیاهان رنگزا بر اساس فام رنگی …………………………………………………………… 2- 2- 3  تقسیم بندی گیاهان رنگزا بر اساس روش کاربرد ……………………………………………………… 2- 3 روش های نوین رنگرزی …………………………………………………………………………………………………….. 2- 3- 1  روش مایکروویو …………………………………………………………………………………………………………… 2- 3- 1- 1  رنگرزی مایکروویو …………………………………………………………………………………………………. 2- 3- 2 تکنولوژی پلاسما ………………………………………………………………………………………………………….. 2- 3- 2- 1 اصول فرایندپلاسما ………………………………………………………………………………………………… 2- 3- 3 دی اکسید کربن فوق بحرانی ………………………………………………………………………………………. 2- 3- 3- 1 فرایند رنگرزیبا  CO2……………………………………………………………………………………………. 2- 3- 3-2  تاثیر درجه حرارت و فشار ……………………………………………………………………………………… 2- 3- 4  رنگرزی الکترو شیمیایی ……………………………………………………………………………………………… 2- 4 روش های مختلف استخراج از گیاهان رنگزا …………………………………………………………………….. 2- 4- 1  استخراج با آب …………………………………………………………………………………………………………….. 2-4- 2  استخراج با حلالهای آلی ……………………………………………………………………………………………… 2- 4- 3  شیوه های جدید استخراج ………………………………………………………………………………………….. 2- 4- 3- 1  استخراج با سیال فوق بحرانی(SFE) ………………………………………………………………….. 2- 4- 3- 2  استخراج با کمک امواج مایکروویو(MAE) …………………………………………………………. 2- 5 معرفی دستگاه مافوق صوت و روش کار آن ………………………………………………………………………. 2- 5- 1  امواج مافوق صوت چیست؟ ………………………………………………………………………………………… 2- 5- 2  حسگرهایدستگاه مافوق صوت ……………………………………………………………………………………. 2- 5- 3  کاربردهای آلتراسونیک ……………………………………………………………………………………………….. 2- 5- 4  اساس کار امواج مافوق صوت در رنگرزی منسوجات …………………………………………………. 2- 5- 5  منبع امواج مافوق صوت ……………………………………………………………………………………………… 2- 5- 6  رنگرزیبه کمک امواج مافوق صوت ……………………………………………………………………………… 2- 5- 6- 1  مکانیزم نفوذ ………………………………………………………………………………………………………….. 2- 5- 7  تجهیزات مورد نیاز برای ایجاد تابش امواج مافوق صوت …………………………………………… 2-  5- 8  فرایند رنگرزی به کمک امواج مافوق صوت دارای مزایایی می باشد ………………………. 2- 5- 9  استخراج با امواج مافوق صوت ……………………………………………………………………………………. 2- 6 معرفی رنگزای روناس و کاربردهای آن ……………………………………………………………………………… 2- 6- 1 تاریخچه روناس ………………………………………………………………………………………………………… 2-  6- 2 ترکیبات شیمیایی روناس …………………………………………………………………………………………… 2- 6- 4  مشخصات گیاه شناسی ………………………………………………………………………………………………. 2- 6- 4- 1 خصوصیات مرفولوژی گونه روناس …………………………………………………………………………. 2- 6- 4-2 زمان کشت ………………………………………………………………………………………………………………. 2- 6- 4-3 روش کاشت و تکثیر ………………………………………………………………………………………………… 2- 6- 4-4 نگه داری روناس یا مرحله داشت ……………………………………………………………………………. 2- 6- 4- 5 برداشت …………………………………………………………………………………………………………………… 2- 6- 5 خشک کردن ریشه روناس …………………………………………………………………………………………… 2- 6-6 طریقه خرد کردن روناس ……………………………………………………………………………………………… 2- 6-7 فراورده های روناس در کارخانه های روناس سایی………………………………………………….. ….. 2- 6-8 تقلب در روناس ……………………………………………………………………………………………………………… 2- 6-9 کاربرد های متنوع گیاه روناس ……………………………………………………………………………………… 2- 6-9- 1 رنگرزی الیاف …………………………………………………………………………………………………………… 2- 6- 9- 2 خواص درمانی روناس …………………………………………………………………………………………….. 2- 6- 9- 3 خواص ضد باکتری و ضد قارچی روناس ……………………………………………………………….. 2- 6-9- 4 کاربرد روناس در صنایع غذایی…………………………………………………………………………………. 2- 6-9- 4- 1 رنگهای گیاهی متداول در صنایع غذایی …………………………………………………………… 2- 6- 9- 5 خواص آنتی اکسیدانی ……………………………………………………………………………………………. 2- 6-9- 6 کاربردهای طبی (کلینیکی) روناس …………………………………………………………………………. 2- 7 معرفی رنگزای وسمه ………………………………………………………………………………………………………….     2- 7- 1 تاریخچه گیاه وسمه ……………………………………………………………………………………………………… 2- 7- 2 مشخصات گیاه شناسی ………………………………………………………………………………………………… 2- 7- 3 ترکیبات شیمیایی ………………………………………………………………………………………………………… 2- 7- 4 خصوصیات وسمه مرغوب …………………………………………………………………………………………….. 2- 7- 5 استخراج ماده رنگزا و رنگرزی با وسمه ……………………………………………………………………….. 2- 7- 5- 1 خم رنگبر ………………………………………………………………………………………………………………… 2- 7- 5- 2 خم مخمر(خمیر ترش) ………………………………………………………………………………………….. 2- 7- 5- 3 خم ادرار …………………………………………………………………………………………………………………. 2- 7- 5- 4 خم برگ های خشک شده وسمه ………………………………………………………………………….. 2- 7- 5- 5 ساخت محلول وسمه جهت ذخیره ……………………………………………………………………….. 2- 8 سوابق تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….. 2- 9 اهمیت تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………. فصل سوم: روش تحقیق و آزمایشات 3- 1 مواد و دستگاه های مورد نیاز …………………………………………………………………………………………….. 3- 2 مراحل انجام آزمایشات ………………………………………………………………………………………………………. 3- 2- 1 شستشوی کالای پشمی ………………………………………………………………………………………………. 3- 2- 2 آزمون انجام عصاره گیری و رنگرزی رنگزای روناس ……………………………………………………. 3- 3- 3 عملیات استخراج ………………………………………………………………………………………………………….. 3- 3-  4 دندانه کردن کالای پشمی ………………………………………………………………………………………….. 3- 3-  5 رنگرزی پشم با روناس به روش متداول  و به کمک امواج مافوق صوت ……………………. 3- 3- 6 استخراج رنگ از رنگزای وسمه ……………………………………………………………………………………. 3- 3- 7 رنگرزی پشم با وسمه به روش متداول  و به کمک امواج مافوق صوت ……………………… 3- 3- 8 اکسیداسیون با آب اکسیژنه و هوا ………………………………………………………………………………… 3- 3- 9  اندازه گیری میزان جذب رنگ و رنگ سنجی ……………………………………………………………. 3- 3- 10 طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه FTIR…………………………………………………………… 3- 3- 11 خصوصیات میکروسکپی ……………………………………………………………………………………………. 3- 3- 12 آزمایشات ثبات نوری و شستشویی و لکه گذاری نمونه ها ………………………………………. فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری 4- 1 نتایج آزمون استخراج رنگ از ریشه روناس ……………………………………………………………………….. 4- 2 اندازه گیری مختصات رنگی و اختلاف رنگی  نمونه ها رنگرزی شده با رنگزای روناس …… 4- 3 اندازه گیری مختصات رنگی و اختلاف رنگی  نمونه های  رنگرزی شده با رنگزای وسمه .. 4- 4 آنالیز FTIR ، تغییرات شیمیایی و ساختار ترکیبات  نمونه ها ………………………………………. 4- 4- 1مقایسه طیف FTIR  پشم خام و پشم دندانه شده با زاج سفید …………………………………. 4- 4- 2 مقایسه طیف FTIR  نمونه رنگرزی شده با روناس به روش متداول و مافوق صوت … 4- 4- 3 مقایسه طیف FTIR  نمونه رنگرزی شده با وسمه به روش متداول و مافوق صوت ….. 4- 5 بررسی مورفولوژی SEM نمونه های رنگرزی شده با رنگزای روناس و وسمه ………………… 4- 6 بررسی قدرت رنگی نمونه های رنگرزی شده با رنگزای روناس …………………………………………. 4- 7 بررسی قدرت رنگی نمونه ها رنگرزی شده با رنگزای وسمه ……………………………………………… 4- 8 بررسی آنالیز واریانس یک طرفه در تعیین شاخص K/S……………………………………………………. 4- 8- 1 بررسی آنالیز واریانس یک طرفه جهت بررسی تاثیر شرایط مختلف رنگرزی رنگزای روناس در تعیین شاخص K/S……………………………………………………………………………………………………… 4- 8- 2 بررسی آنالیز واریانس یک طرفه جهت بررسی تاثیر غلظت های مختلف رنگزای روناس در تعیین شاخص K/S……………………………………………………………………………………………………… 4- 8- 3 بررسی آنالیز واریانس یک طرفه جهت بررسی تاثیر شرایط مختلف رنگرزی رنگزای وسمه در تعیین شاخص K/S ……………………………………………………………………….. 4- 8- 4 بررسی آنالیز واریانس یک طرفه جهت بررسی تاثیر غلظت های مختلف رنگزای وسمه در تعیین شاخص K/S………………………………………………………………………………………………………. 4- 8- 5 بررسی آنالیز واریانس یک طرفه جهت بررسی تاثیر دماهای مختلف در رنگرزی رنگزای وسمه در تعیین شاخص K/S………………………………………………………………………………………….. 4-9 نتایج ثبات نوری و شستشویی و لکه گذاری نمونه های رنگرزی شده با رنگزای روناس و وسمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………. فصل پنجم: نتیجه گیری کلی 5- 1 نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………… 5- 2 پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………….. منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… پیوست ها ………………………………………………………………………………………………………………………………………

2 3 4 4   6 8 9 10 10 11 11 11 12 12 13 13 14 14 16 16 17 18 18 18 19 20 21 21 22 22 23 23 24 24 25 26 26 27 29 30 30 30 30 31 31 31 31 32 32 32 32 33 34 34 35 35 35 36 36 37 38 38 39 39 40 40 41 42 46   47 47 47 47 50 51 52 54 54 55 56 57 57 57   59 61 64 67 67 68 70 71 72 74 75   75   76   77   77   78   79   85 85 87 93

1  مقدمه

از زمانی که انسان های ابتدایی تلاش کردند به جهان اطراف خود رنگها را بیفزایند، از مواد رنگزای طبیعی برای رنگ کردن استفاده می کردند. رنگزاهای طبیعی حاصل از گیاهان و مواد معدنی از گذشته های دور توسط انسان ها به کار می رفتند. انسان های اولیه از رنگها برای آرایش ظاهر خود بهره می بردند و بدن خود را با آنها رنگ می کردند. با گذشت زمان، از بعضی رنگزاها به عنوان درمان برخی بیماری ها بهره می بردند. همچنین رنگزاهای طبیعی به غذاها و آشامیدنی ها نیز جذابیت خاصی می بخشید. مهمترین کاربرد رنگزاهای طبیعی زمانی آشکار شد که انسان فن ریسندگی و بافندگی را آموخت و از آنها جهت رنگرزی نخ برای تولید البسه و کفپوش استفاده کرد “منتظر و همکاران، 1388 ، ص 1”.

رنگرزی الیاف طبیعی پشم از گذشته دور به وسیله رنگرزان با رنگزاهای طبیعی محلی انجام شده است. این هنر و صنعت رنگرزی نسل به نسل انتقال یافته و با عجین شدن با هنر ایرانی به صورت یک اثر ملی و فرهنگی خود را در فرش دستباف نشان داده است “Montazer.M.2001 “. از مهمترین مواد رنگزای طبیعی که برای رنگرزی الیاف پشم، پنبه و ابریشم به کار می رود مواد رنگزای موجود در ریشه روناس[1] و برگ وسمه[2] می باشد. روناس در تمام زبانها مترادف رنگ قرمز است. از قرنها پیش روناس برای تهیه مواد رنگزای قرمز طبیعی در اروپا، آسیا و آمریکا کشت می شد “2007. Surowiec. I.,et, al “. در ایران روناس در استانهای آذربایجان، مازندران، یزد و بعضی از نقاط کرمان کشت می شود و به طور وحشی در تمام ایران رشد می کند. شایان ذکر است،  بهترین نوع روناس در ایران در اطراف یزد شناسایی شده است. مواد رنگزایی که از روناس تهیه می شوند، در گروه مواد رنگزای هیدروکسی آنتراکینونها[3] دسته بندی می شوند و تنها تمایل به جذب الیاف دندانه[4] داده شده دارند “Cardon.D.2003 “.

روناس سابقه تاریخی طولانی دارد. به طوریکه تمام پوشش های ارتش ناپلئون و پوشش قرمز سربازان انگلیسی در قرنهای 18 و 19 با بهره گرفتن از این ماده رنگزا رنگرزی می شد. هنگامی که آلیزارین[5] مصنوعی در سال 1868 وارد بازار شد، کاربرد روناس به عنوان مواد رنگزای نساجی رو به زوال گذاشت. اما، مصرف آن تا به امروز متوقف نشده است. شایان ذکر است، روناس سابقه پزشکی نیز دارد، به طوریکه ریشه این گیاه برای درمان سنگ کلیه و مثانه استفاده می شده است ” Jager.I.et,al.2006″. کاربرد عمده مواد رنگزای تهیه شده از گیاه روناس در رنگرزی الیاف پشم، پنبه، ابریشم و چاپ آنهاست ” Cuoco.G.et,al.2009″. مطالعات کلاسیک اخیر نشان می دهد، مواد رنگزای استخراج شده از روناس ثبات شستشویی و نوری نسبتا خوبی دارند و مقدار این ثباتها برای الیاف پشم نسبت به دو لیف ابریشم و پنبه بیشتر است “Clementi.C.et, al.2007”.

فام آبی نیز از جمله فام های مهم رنگی می باشد لذا ایجاد این فام بر روی نخ پشمی با بهره گرفتن از رنگزاهای طبیعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. خوشبختانه از آنجایی که ایندیگو[6] می تواند از نمونه های متعدد گیاهی در نقاط مختلف دنیا به دست آید زودتر از سایر رنگزاهای طبیعی، استفاده وسیعی یافت. لغت “ایندیگو” به ماده آبی رنگ مشتق از برگ های گیاهان مختلف مثل وسمه اشاره دارد. ” ایندیکان “[7] ماده اولیه و منبع استخراج رنگزای ایندیگویی است که در برگ های تمام گیاهان دارای ایندیگو وجود دارد. رنگرزی با ایندیگو کاری دشوار است و قبل از اینکه رنگ دهد نیاز به عملیات های متعددی دارند ” Paul.J.B.1998″. برای رنگرزی با ایندیگو کافی است آن را با مواد احیا کننده، احیا کرد که لوکوی رنگ نامیده می شود و سپس به کمک قلیا به صورت محلول در آورد تا جذب لیف شود و پس از رنگرزی توسط اکسایش، رنگ را به صورت نا محلول درون لیف در آورده تا رنگ لیف ظاهر شود “Sandberg.G.1989 “. از آنجا که فرایند رنگرزی بر پایه مواد رنگزای طبیعی از نظر زیست محیطی و کاهش آلایندگی صنعتی دارای اهمیت بوده و به طور روز افزون نیز مورد توجه قرار می گیرند ما را مقید می سازد که روش های جدیدی که دارای حداقل آلودگی محیط زیست هستند استفاده نماییم. از جمله این روش های خاص و مدرن می توان به این موارد اشاره کرد: رنگرزی بدون آب، رنگرزی با CO2، رنگرزی با پلاسما[8]، رنگرزی با ماکروویو[9]، رنگرزی با امواج مافوق صوت[10]. در تحقیق حاضر به تفضیل شرایط رنگرزی در شرایط مافوق صوت پرداخته خواهد شد. با پیشرفت تكنولوژی و استفاده از امواج مافوق صوت به عنوان یكی از مبانی اساسی علم فیزیک و كاربرد های وسیع آن در صنعت و پزشكی، پژوهشگران علم نساجی بر آن شدند تا از این امواج در صنعت نساجی نیز استفاده نمایند و این تحقیقات از دهه پنجاه آغاز و تاكنون نیز ادامه دارد و دستاورد این پژوهش ها استفاده وسیع از امواج فراصوت در فرایندهای شستشو، سفیدگری، مرسریزاسیون[11] و رنگرزی شده است. استفاده از سیستم فراصوت[12] در رنگرزی منسوجات می تواند به صورت زیر توضیح داده شود:

وقتی امواج مافوق صوت در سیستم مایع جذب می شوند پدیده ایجاد حباب روی می دهد. ایجاد حباب و متلاشی شدن آن می تواند گازهای گیر افتاده را از مایع یا سطوح خلل و فرج دار منسوجات یا مواد رنگزا آزاد نماید “حدادیان تفت،1387”.

در این تحقیق به جهت بهبود فرایند استخراج[13] و  رنگرزی كالاهای پشمی  با رنگزاهای روناس و وسمه از روش استخراج و رنگرزی فراصوت در فركانس 50 تا 60 کیلو هرتز استفاده شد. براساس مقایسه این تكنیک و روش رنگرزی رایج، افزایش جذب رنگ و ثبات رنگرزی در كالاهای پشمی رنگرزی شده مشاهده گردید.

 

1- 2 ضرورت انجام تحقیق

امروزه در جهان پیشرفته و صنعتی حاضر با بهره گرفتن از روش های نوین تلاش بر این است که محصولات تولیدی با صرفه تری از نقطه نظر کمی و کیفی به دست آید. همانگونه که می دانیم فرش دستباف ایرانی از شهرت و محبوبیت قابل ملاحظه ای در جهان برخوردار است. در مورد هنر رو به زوال رفته رنگرزی نیز توجه به این امر لازم است که استفاده از روش های نوین به روز می تواند کاستی های در حال حاضر آن را جبران نماید. از جمله این روش های خاص و مدرن رنگرزی در شرایط مافوق صوت می باشد که از مزایای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1-  ذخیره انرژی با رنگرزی در درجه حرارت های پایین تر و زمان کمتر .

2-  بهبود شرایط محیط زیستی با کاهش مصرف مواد شیمیایی کمکی در فرایند .

3-  بهبود فرایند با امکان کنترل شید رنگی .

4- كاهش تدریجی هزینه فرایند ، در نتیجه افزایش رقابت پذیری صنعت .

5-  استفاده مجدد از پساب های به جا مانده برای رنگرزی مجدد .

6- استخراج بهتر ماده رنگزا از قسمت مورد نظر گیاه و در نتیجه استفاده بهینه از مواد رنگزای طبیعی .

7-  صرفه اقتصادی “احراری، 1386،ص 18 – 22”.

 

1- 3 روش تحقیق

در واقع در این پروژه تحقیقاتی ما به کمک روش های آزمایشگاهی به نتایج مورد نظر دست خواهیم یافت. در گام نخست، شناسایی مشخصات دو گیاه روناس و وسمه و استخراج مواد رنگی از این گیاهان می باشد. بیشترین و مهم ترین روش استخراج رنگدانه از گیاهان روش های جوشاندن و خیساندن پودر قسمت های مورد نظر گیاه به همراه آب با توجه به وزن ماده رنگزا و قرار دادن آن به حالت سکون (برای رنگزا وسمه در مکانی تاریک) در زمان های متفاوت می باشد.

در این تحقیق برای استخراج ماده رنگزا و رنگرزی از دستگاه مافوق صوت استفاده می شود. امواج مافوق صوت برای افزایش سرعت بخشیدن به واکنش های شیمیایی و افزایش فرایندهای  فیزیکی مانند پاک کردن، امولسیون[14]، استخراج، رنگرزی، عملیات های تکمیلی و …. استفاده می شود. همچنین امواج مافوق صوت با بهره گرفتن از مواد شیمیایی کمتر، سرعت رنگرزی و استخراج ماده رنگزا را افزایش می دهد و نتیجه بهتری نسبت به تکنیک های موجود در شرایط ضعیفتر را دارا می باشد “L.Wang.,et.al,2010”.

در این کار تحقیقاتی عصاره گیری رنگ از ریشه  پودر شده روناس به همراه حلال های آلی به کمک دستگاه مافوق صوت انجام شد، سپس عمل تغلیظ صورت گرفت. برای وسمه استخراج ماده رنگزا به روش خیساندن برگ پودر شده وسمه صورت گرفت.

در مرحله دوم پروسه دندانه کردن کالای پشمی که با روناس رنگرزی می شدند توسط نمک های فلزی مهم مورد استفاده، از قبیل سولفات مضاعف آلومینیوم، کلرید قلع، دی کرومات پتاسیم و سولفات مس انجام شد.