عنوان                                                                                                صفحه

چكیده………………………………………………………………………………………………………….. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه و معرفی موضوع…………………………………………………………………………… 3

1ـ2- اهداف و فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………. 6

1-2-1- اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………… 6

1-2-2- فرضیات تحقیق ………………………………………………………………………………………………6

1-3- اصطلاحات تحقیق ……………………………………………………………………………………………..7

1-3-1- مدیریت زنجیره تأمین ……………………………………………………………………………………..7

1-3-2- مدیریت زنجیره تأمین سبز ……………………………………………………………………………….8

1-3-2-1-طراحی فرایند کلی زنجیره تأمین سبز………………………………………………………………9

1-3-2-1-1- طراحی سبز…………………………………………………………………………………………….9

1-3-2-1-2- مواد سبز………………………………………………………………………………………………..10

1-3-2-1-3- تولید سبز ……………………………………………………………………………………………..10

1-3-2-1-4- بازاریابی سبز …………………………………………………………………………………………11

1-3-2-1-5- مصرف سبز……………………………………………………………………………………………11

1-3-2-1-6- بازیافت سبز ………………………………………………………………………………………….12

1-3-2-2- مزایای زنجیره تأمین سبز……………………………………………………………………………..12

1-3-2-3- موانع اجرای مدیریت زنجیره تأمین سبز…………………………………………………………13

1-3-2-4- گام های سبز نمودن مدیریت زنجیره تأمین…………………………………………………….14

1-3-3- برنامه ریزی خطی چند هدفه……………………………………………………………………………15

1-3-4- تئوری مجموعه های راف………………………………………………………………………………..15

فصل دوم: ادبیات تحقیق

2ـ1ـ  مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 18

2ـ2-  معیار های انتخاب تأمین کننده………………………………………………………………….. 19

2ـ3- تکنیک های ارزیابی و انتخاب تأمین کننده……………………………………………………. 21

2-3-1- مدل های وزن دهی خطی……………………………………………………………………. 22

2ـ3-2- مدل هزینه کل مالکیت…………………………………………………………………………. 24

2-3-3- مدل های آماری…………………………………………………………………………………. 25

2ـ3-4- مدل های مبتنی بر هوش مصنوعی…………………………………………………………… 25

2-3-5- مدل های برنامه ریزی ریاضی (ساده و ترکیبی)…………………………………………. 26

2ـ4- ارزیابی تأمین کننده سبز……………………………………………………………………………. 31

2ـ 5- جمع بندی ادبیات…………………………………………………………………………………. 33

فصل سوم: برنامه ریزی ریاضی چند هدفه

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 36

3-2- شکل ریاضی مدل های چند هدفه………………………………………………………………. 36

3-3- معرفی مفاهیم اولیه…………………………………………………………………………………. 37

3-4- روش های ارزیابی یک مدل چند هدفه……………………………………………………….. 38

3-4-1- روش موجود بدون کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده………………………………….. 39

3-4-1-1- توابع سازگار…………………………………………………………………………………. 40

3-4-2- روش های موجود با بهره گرفتن از کسب اطلاعات اولیه از تصمیم گیرنده…………….. 41

3-4-2-1-روش های مربوط به کسب اطلاعات در مورد یک هدف خاص…………………. 41

3-4-2-1-1- روش های موجود از تابع مطلوبیت و تابع ارزشی …………………………….. 41

3-4-2-1-1-1- روش وزن دهی به اهداف………………………………………………………… 42

3-4-2-1-1-1-1- روش اسمارت………………………………………………………………….. 43

3-4-2-1-1-1-2- تکنیک سووینگ………………………………………………………………… 43

3-4-2-1-2- روش های مربوط به اهداف حد دار……………………………………………….. 44

3-4-2-2- روش های مربوط به کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده به صورت مخلوط …… 45

3-4-2-2-1- برنامه ریزی آرمانی…………………………………………………………………….. 45

3-4-2-2-1-1- ایده اصلی برنامه ریزی آرمانی…………………………………………………… 46

3-4-2-2-1-2- مفاهیم برنامه ریزی آرمانی……………………………………………………….. 46

3-4-2-2-1-3- ساختار برنامه ریزی آرمانی………………………………………………………. 47

 

 

3-4-3- روش های موجود با بهره گرفتن از کسب اطلاعات تعاملی……………………………….. 48

3-4-4- روش های مربوط به کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده در بعد از حل مسئله……… 49

3-5- برنامه ریزی چند هدفه خطی فازی ……………………………………………………………. 49

3-5-1- نظریه فازی………………………………………………………………………………………. 50

3-5-1-1- مفاهیم اولیه تئوری فازی………………………………………………………………….. 50

3-5-1-1-1- تعریف مجموعه های فازی…………………………………………………………… 50

3-5-1-1-2- نمایش مجموعه های فازی…………………………………………………………… 50

3-5-1-1-3- تعریف اعداد فازی…………………………………………………………………….. 51

3-5-1-1-4- اعداد فازی ذوزنقه ای…………………………………………………………………. 51

3-5-1-1-5- غیر فازی کردن اعداد فازی………………………………………………. 52

3-5-1-1-5-1- روش میانگین……………………………………………………………………….. 52

3-5-2- مدل های برنامه ریزی چند هدفه خطی فازی…………………………………………….. 53

فصل چهارم: روش تحقیق

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 55

4-2- مدل انتخاب تأمین کننده سبز…………………………………………………………………….. 55

4-2-1- اجزای مدل انتخاب تأمین کننده سبز……………………………………………………….. 55

4-2-2- توابع هدف………………………………………………………………………………………. 57

4-2-2-1- تابع هزینه کل……………………………………………………………………………….. 58

4-2-2-2- تابع کیفیت…………………………………………………………………………………… 59

4-2-2-3- تابع سطح خدمت …………………………………………………………………………. 59

4-2-2-4- تابع عملکرد زیست محیطی……………………………………………………………… 60

4-2-3- محدودیت ها……………………………………………………………………………………. 61

4-2-3-1- محدودیت تأمین تقاضا……………………………………………………………………. 61

4-2-3-2- محدودیت ظرفیت تأمین کنندگان………………………………………………………. 61

4-2-3-4- محدودیت متغیر های صفر و یک………………………………………………………. 62

4-2-4- ارائه مدل نهایی………………………………………………………………………………….. 62

4-3- روش های ارزیابی اوزان…………………………………………………………………………. 63

4-3-1- تئوری مجموعه های راف…………………………………………………………………….. 63

4-3-1-1- روش پیشنهادی…………………………………………………………………………….. 64

4-3-2- فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)………………………………………………………. 68

4-3-2-1- فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)…………………………………………. 71

4-3-2-1-1- نحوه محاسبه وزن های فازی ذوزنقه ای در FAHP به روش میانگین هندسی        71

4-3-2-1-2- نحوه تبدیل اوزان فازی به اوزان قطعی……………………………………………. 74

4-3-2-1-3- الگوریتم حل مسئله خطی فازی چند هدفه……………………………………….. 75

4-3-3- تکنیک آنتروپی………………………………………………………………………………….. 78

4-4- مورد کاوی-شرکت سازه گستر سایپا…………………………………………………………… 80

4-4-1-معرفی شرکت……………………………………………………………………………………. 81

4-4-2-پیاده سازی مدل پیشنهادی…………………………………………………………………….. 83

فصل پنجم: نتیجه‌گیری

5-1- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………… 99

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………. 101

پیوست ها ……………………………………………………………………………………………………. 104

چكیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………. 107

چکیده:

با افزایش نظارت دولت ها و توجه روز افزون افکار عمومی به موضوعات محیط زیستی, شرکت ها برای بقا در بازار جهانی نمی توانند از توجه به مسائل محیطی غافل باشند. به همین سبب یک سیستم ارزیابی برای تأمین کنندگان سبز نیاز ضروری شرکت ها است.در اکثر مطالعات مربوط به انتخاب تأمین کنندگان مدل هایی برای ارزیابی و انتخاب ارائه شده است اما در اغلب مدل های فوق مسائل مربوط به محیط زیست در نظر گرفته نشده است.در این تحقیق سعی بر این است تا با بهره گرفتن از مدل ریاضی چند هدفه با اهداف 4 گانه کیفیت، قیمت، سطح خدمت و عملکرد زیست محیطی تأمین کنندگان را ارزیابی و انتخاب کنیم. در ابتدا توسط پرسشنامه های جامع معیار های زیست محیطی کارشناسان شرکت در انتخاب تأمین کننده سبز مشخص شده سپس ضریب عملکرد تأمین کنندگان در هر زیر معیار خاص مشخص می گردد.در ادامه با بهره گرفتن از روش ریاضی تئوری مجموعه های راف تاثیر هر کدام از معیار ها در تابع اثرات زیست محیطی تعیین می شود. تئوری مجموعه های راف یک روش جدید و مناسب برای مواجهه با ابهام, عدم قطعیت و نقص اطلاعات است. البته برای اعتبار سنجی وزن های بدست آمده از روش تئوری مجموعه های راف، با بهره گرفتن از تکنیک آنتروپیوزن های جدید بدست آمده و نتایج مقایسه می شود. مدلی که در این تحقیق ارائه می شود به شرکت ها در انتخاب بهترین تأمین کننده سبز برای همکاری کمک می کند. در نهایت مدل فوق با ارائه یک مثال موردی شرح داده می شود.

واژه های کلیدی: انتخاب تأمین کننده سبز، تئوری مجموعه راف،تکنیک آنتروپی، مدل ریاضی چند هدفه

 

• فصل اول: کلیات تحقیق

  • مقدمه و معرفی موضوع :

امروزه آلودگی محیط زیست مشکل اصلی در روی زمین است که اگر به آن پرداخته نشود، می تواند منجر به انقراض نوع بشر شود. از این رو انجام اقدام مناسب در مقیاس وسیع تکنولوژیک و تغییرات اجتماعی ، مالی و سیاسی ضروری به نظر می رسد. یکی از فرایند هایی که می تواند در هر سازمانی برای مد نظر قرار دادن این مهم و اعمال آن در کلیه فرایند های کاری موثر واقع شود ، مدیریت زنجیره تأمین(SCM)[1] است. مدیریت زنجیره تأمین، مدیریت و هماهنگی یک شبکه پیچیده ای از فعالیت های درگیر در ارائه محصول نهایی به مشتری می باشد (نینلوان و همکاران ، 2010)[2]. فراتر از این تعریف با اضافه کردن کلمه سبز، مدیریت زنجیره تأمین سبز((GSCM[3]، که اشاره به تدارکات سبز، تولید سبز، توزیع سبز و لجستیک معکوس دارد معرفی می گردد. مدیریت زنجیره تأمین سبز توسط انجمن پیوهش صنعتی دانشگاه ایالتی میشیگان در سال 1996 معرفی شد که در واقع مدل مدیریت نوینی برای حفاظت از محیط زیست است (وانگ وی و همکاران ، 2007)[4].

   ایده مدیریت زنجیره تأمین سبز از بین بردن یا به حداقل رساندن ضایعات ( انرژی، تولید گازهای گلخانه ای/ شیمیایی خطرناک، مواد زائد جامد) در امتداد زنجیره تأمین است. مسائل محیط زیست تحت قانون و دستورالعمل های مشتری به ویژه در ایالات متحده، اتحادیه اروپا و ژاپن تبدیل به یک نگرانی مهم برای تولید کنندگان شده است.مدیریت زنجیره تأمین سبزبه عنوان یک نوآوری مهم به سازمان در توسعه استراتژی هایی برای رسیدن به اهداف مشترک سود و بازار، با کاهش خطرات زیست محیطی و بالا بردن راندمان زیست محیطی خود کمک می کند. از طرف دیگر انتخاب تأمین کنندگان از اساسی ترین فعالیت های زنجیره تأمین است که در سال های اخیر به ملاحظه ای کلیدی و استراتژیک مبدل گشته است. هزینه تأمین مواد اولیه و قطعات ترکیبی از طریق تأمین کننده، بخش قابل توجهی از هزینه ی تمام شده ی کالا ها را تشکیل می دهد. به طور متوسط 70 درصد ارزش محصول نهایی کارخانجات را هزینه خرید مواد خام و خدمات دریافتی از بیرون تشکیل می دهد (قبادیان و همکاران ، 1993). این نسبت در شرکت ها با فناوری پیشرفته، حتی به 80 درصد هم می رسد ( وبر و همکاران، 1991)[5]. از این رو انتخاب تأمین کنندگان برای شرکت ها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. به همان مقدار که انتخاب تأمین کنندگان مناسب در تقلیل هزینه ها موثر است و باعث افزایش قدرت رقابت شرکت ها می شود، انتخاب تأمین کنندگان نامناسب نیز می تواند باعث تنزل موقعیت مالی و عملیاتی شرکت ها شود. به همین سبب یک سیستم ارزیابی برای تأمین کنندگان سبز نیاز ضروری استتا شایستگی تأمین کنندگان را برای پیوستن تولید کنندگان مشخص نماید.

فرایند خرید با در نظر گرفتن موضوعات زیست محیطی بسیار پیچیده تر خواهد شد چرا که در خرید سبز باید به نقش زیست محیطی تامین کنندگان علاوه بر شاخص های معمول مانند قیمت, کیفیت و سطح سرویس تامین کنندگان توجه شود.یک شرکت برای موفقیت طولانی مدت در بازار جهانی تنها نباید بر موارد مالی تامین کنندگان توجه داشته باشد بلکه باید شاخص های مختلفی از جمله دغدغه های زیست محیطی نیز در روابط با تأمین کنندگان مورد توجه قرار گیرد.بنابراین یک روش خرید سبز باید هماهنگ با مشتریان,قوانین و استاندارد ها باشد.

 حال با توجه به مباحثی که مطرح شد ، سوال اینجاست که بر اساس چه معیار هایی می توان به ارزیابی عملکرد زیست محیطی تأمین کنندگان پرداخت؟ و اینکه برای این ارزیابی انتخاب چه روشی کاراتر خواهد بود؟

   ارزیابی تأمین کنندگان بر اساس معیار های مختلفی انجام می شود. دیکسون[6] با ارسال پرسشنامه ای برای 273 کارخانه 23 معیار متداول در ارزیابی تأمین کنندگان را شناسایی کرد. تحویل به موقع، کیفیت و قیمت از جمله معیار های مهم برای ارزیابی تأمین کنندگان در زنجیره تأمین می باشد. در مورد شاخص ها و معیار های زیست محیطی نیز میتوان از چارچوب جامع پبشنهادی توسط هامفریس استفاده نمود مانند میزان آلوده کردن آب، میزان آلوده کردن هوا، وضعیت مدیریت زباله ها و پسماندها و غیره . تصمیم گیری و انتخاب تأمین کنندهاساساً یک مسئله چند معیاره می باشد. ماهیت چنین تصمیم گیری هایی معمولاً پیچیده و ساختار نیافته است. فنون علم مدیریت می توانند در خصوص تصمیم گیری برای این مسائل، راهگشا و کمک کننده باشند. مدل های تصمیم گیری چند معیاره((MCDM[7] به دو دسته ی کلی تقسیم می شوند؛ مدل های تصمیم گیری چند هدفه((MODM[8] و مدل های تصمیم گیری چند شاخصه(MADM)[9].

روش تسلط[10] ، روش لکسیکوگراف[11] ، روش پرموتاسیون[12] ، روش ELECTRE و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)[13] از جمله روش های تصمیم گیری چند شاخصه ای  در ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان می با شند.

یکی از روش های اصلی مورد استفاده قرار گرفته شده در این زمینه تحلیل سلسله مراتبی(AHP) است که ایراد اصلی این روش نا سازگاری موجود در قضاوت ها و همچنین تفاوت در معیار های انتخاب در کارهای متفاوت می باشد. در این تحقیق سعی براین است تا با یک مدل برنامه ریزی ریاضی چند هدفه مسائل زیست محیطی را به صورت جامع و کامل در ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان مد نظر قرار دهیم. در این روش ابتدا متغیر ها تعریف می شوند سپس توابع هدف تعیین شده و در پایان محدودیت ها مشخص می گردند. روش های مختلفی برای حل مسائل برنامه ریزی ریاضی چند هدفه وجود دارند که بسته به زمان و نوع اطلاعاتی که از فرد تصمیم گیرنده (خبره)[14] گرفته می شود متفاوتند که می توان به روش وزن دهی به اهداف[15] ، روش معیار جامع[16] و برنامه ریزی آرمانی ((GP[17] اشاره کرد.برای بدست آوردن میزان تأثیر معیارها در تابع اثرات زیست محیطی نیز از روشی جدید به نام تئوری مجموعه های راف[18] استفاده می شود که روشی نو در برخورد با ابهام و عدم قطعیت است. روش فوق در سال 1982 توسط پاولاک ارائه شد. عدم قطعیت موجود در نطرات خبرگان در این روش توسط مفادیر تقریب بالا و پایین محاسبه می شود. تقریب پایین مجموعه تمام اشیایی است که به طور قطع متعلق به مجموعه بوده و تقریب بالا شامل اجزایی است که احتمالا متعلق به محموعه می باشند. تفاوت میان تقریب بالا و تقریب پایین ناحیه مرزی را مشخص می کند. در واقع عدم قطعیت در این تئوری با بهره گرفتن از ناحیه مرزی توصیف می شود.

• اهداف و فرضیات تحقیق :

ارزیابی عملکرد سازمان ها و واحد های درون سازمانی ابزاری ضروری برای ادامه حیات و رشد آنها است.از میان مدل و تکنیک ها ی مختلفی که به منظور ارزیابی عملکرد موجود است ، تحلیل پوششی داده ها تکنیکی ریاضی ای به منظور ارزیابی عملکرد بر اساس کارایی می باشد. در این پایان نامه سعی شده است کارایی تکنیکی و کارایی مقیاس در بانک ها مورد محاسبه قرار گیرد. برای این کار از مدل برنامه ریزی خطی دی ای آ استفاده شده است. نمونه مورد استفاده شامل 20 بانک از 30 بانک موجود درکشور برای دوره زمانی 1387- 1391 می باشد.در این تحقیق نهاده ها شامل دارایی ثابت ، تعداد شعب ، هزینه کل ، حقوق صاحبان سهام وسپرده کل و ستانده ها شامل کل تسهیلات اعطایی ، درآمد کل و کل سرمایه گذاری بانک ها می باشد. این تحقیق با فرض وجود بازدهی نسبت به مقیاس ثابت CRS و بازدهی نسبت به مقیاس متغیر VRS با ماهیت ورودی محور و با بهره گرفتن از نرم افزار DEA Frontier انجام شده و نتایج آن بر اساس متوسط کارایی در 5 سال ارائه گردیده است. ﺗﺤﺖ ﻓﺮضCRS  ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﺎراﯾﯽ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﺑﯿﻦ ﺳﺎل ﻫﺎی1387 ﺗﺎ1391  ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ%88،45 ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. و ﺗﺤﺖ ﻓﺮضVRS  ﻧﯿﺰ%90.88  اﺳﺖ. و اﯾﻦ اﻣﺮ ﺣﺎﮐﯽ از آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ورودی ﻓﻌﻠﯽ%9.12  ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺪار ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺮده اﻧﺪ. ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﻘﯿﺎس ﻧﯿﺰ ﺑﺮاﺑﺮ%97.17  اﺳﺖ. و اﯾﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﯿﺎس واﻗﻌﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ%2.83  ﺑﺎ ﻣﻮﻟﺪﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﯿﺎس ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺧﺘﻼف دارد.

کلمات کلیدی : تحلیل پوششی داده ها ، کارایی تکنیکی ، بازده به مقیاس .

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق.. 1

1-1     مقدمه : 2

1-2        مساله تحقیق : 4

1-3    تشریح و بیان موضوع : 5

1-4    ضرورت انجام تحقیق : 6

1-5      فرضیه های تحقیق/سوالات تحقیق : 7

1-5-1        سوالات تحقیق : 7

1-6   نتایج مورد انتظار پس از انجام این تحقیق : 7

1-7  نهادهایی که می توانند از نتایج بدست آمده استفاده کنند : 7

1-8  اهداف اساسی از انجام تحقیق : 8

1-9  قلمرو تحقیق : 8

1-9-1     دوره زمانی تحقیق : 8

1-9-2     مکان تحقیق : 8

1-10     جامعه آماری : 8

1-11     روش تحقیق : 9

1-12      روش های نمونه گیری : 9

فصل دوم:  مبانی نظری و بررسی پیشینه تحقیق. 12

2-1    مقدمه  : 13

2-2        تاریخچه بانک داری : 13

2-3  تعریف واژه بانک : 13

2-4   پیشینه : 14

2-5    تاریخچه بانک داری در ایران : 14

2-6   گونه های بانک داری : 14

2-7 انواع بانک : 15

2-7-1  بانک های تجاری : 15

2-7-2    بانک های سرمایه گذاری : 16

2-7-3   بانک تخصصی یا توسعه ای : 17

2-7-4   بانک رهنی : 17

2-7-5   بانک مرکزی : 17

2-8 حوزه فعالیت بانک ها : 18

2-9    بانک های ایرانی : 19

2-10      بانک  های خصوصی در ایران : 20

2-11    برخی از بانک های ایران : 20

2-12  نظام بانکی بعد از انقلاب اسلامی: 28

 

 

2-13  مفاهیم اولیه کارایی  ، اثر بخشی  و بهره وری : 29

2-14    انواع کارایی: 30

2-14-1     کارایی فنی ( تکنیکی ) : 31

2-14-2  کارایی تخصیصی : 32

2-14-3     کارایی اقتصادی : 33

2-15 مفهوم اثر بخشی : 33

2-16 مفهوم بهره وری : 33

2-17  مقایسه کارایی و بهره وری : 35

2-19      پیشینه تحقیق : 37

2-19-1    تحقیقات داخلی : 37

2-19-2    تحقیقات خارجی : 43

فصل سوم:  روش شناسی تحقیق. 54

3-1    مقدمه : 55

3-2    انواع روش های محاسبه کارایی : 55

3-2-1     روش های پارامتری برای تخمین تابع تولید: 56

3-2-2    روش های ناپارامتری : 59

3-3    تحلیل پوششی داده  ها (دی ای آ) : 59

3-5    برخی از مزایای روش دی ای آ  : 61

3-6    محدودیت های الگوی دی ای آ در مقایسه با سایر الگوها: 62

3-7   مفاهیم اولیه : 65

3-7-1    مفهوم ورودی: 65

3-7-2     مفهوم خروجی : 65

3-7-3    واحد تصمیم گیرنده  دی ام یو (Decision making units) : 65

3-8      تابع تولید ، مجموعه امکان تولید و مرز کارایی : 65

3-8-1    بازده به مقیاس : 66

3-8-2      ماهیت ورودی محور و خروجی محور : 67

3-9   مدل ﻫﺎی ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﻮﺷﺸﯽ داده : 67

3-9-1    فرم مضربی مدل سی سی آر ( چارنز،کوپر و رودرز ) : 67

3-9-2     ﻓﺮم ﭘﻮﺷﺸﯽ ﻣﺪل سی سی آر  : 70

3-9-3  ﻓﺮم ﻣﻀﺮﺑﯽ ﻣﺪل بی سی سی ( Banker- Cooper- Charnes ) : 72

3-9-4     ﻓﺮم ﭘﻮﺷﺸﯽ ﻣﺪل بی سی سی  : 75

3-10    ﻣﺪل ﺟﻤﻌﯽ ( ای دی دی ): 76

3-11    دیدگاه های اﻧﺪازهﮔﯿﺮی ورودیﻫﺎ و ﺧﺮوﺟﯽﻫا : 78

3-11-1    دیدگاه تولیدی : 79

3-11-2     دیدگاه واسطه ای : 79

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها 82

4-1  مقدمه  : 83

4-2  توصیف داده ها : 83

4-3   متغیر های مدل ( ورودی ها و خروجی ها ) : 85

4-6  تجزیه کارایی تکنیکی : 92

4-7 ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﻘﯿﺎس (ﻗﯿﺎﺳﯽ) : 93

4-8  خلاصه نمرات کارایی : 95

4-9 پاسخ به سوالات  تحقیق : 96

4-10  جمع بندی : 96

فصل پنجم خلاصه نتیجه گیری و پیشنهادها. 98

5-1 نتیجه گیری : 99

5-2 پیشنهادات : 100

5-2-1  محدودیت های تحقیق : 100

5-2-2  زمینه های تحقیقات آتی : 101

مراجع : 103

پیش گفتار :

مسئله ارزیابی عملکرد از دیر باز مورد توجه مدیران بوده است ، برخورد علمی با این مسئله از اواخر جنگ جهانی دوم زمانی که اولین گروه از دانشمندان برای تصمیم گیری در مسائل جنگی دعوت شدند ، شروع شد و تا کنون گسترش چشمگیری داشته است. در واقع ، می توان گفت این دانشمندان اولین پایه گذاران تحقیق در عملیات بودند. ارزیابی عملکرد سازمان ها و واحد های درون سازمانی ابزاری برای رشد و ادامه حیات آن ها است. مدل ها و تکنیک های متعددی به منظور ارزیابی عملکرد بر اساس شاخص های مختلف همچون کیفیت ، کارایی ، درآمد و …  وجود دارد که در این میان تحلیل پوششی داده ها تکنیک ریاضی به منظور ارزیابی عملکرد بر اساس کارایی است که در آن منظور از کارایی ، توانایی تولید خروجی ها یا ارائه خدمات با کمترین کیفیت سطح منابع مورد نیاز می باشد.

در ﻓﺼﻞ1 اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﺑﯿﺎن ﻣﻘﺪﻣﻪ، ﺗﻌﺎرﯾﻒ و اهداف تحقیق ضرورت انجام تحقیق  ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺖ. در ﻓﺼﻞ 2 ابتدا مفاهیم ابتدایی کارایی و بهره وری و اثربخشی و تفاوت آنها  و تعاریف بانکی  ، ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ابتدایی ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﻮﺷﺸﯽ داده ﻫﺎ و اراﺋﻪ ﻣﺪلﻫﺎی مختلف آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اداﻣﻪ اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺨﺸﯽ از ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﮐﺎراﯾﯽ و ﻣﺪل تحلیل پوششی داده ها ﺑﯿﺎن ﻣﯽﺷﻮد. ﻓﺼﻞ 3 ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ دادهﻫﺎ و اراﺋﻪ ﻣﺪل ﺗﺤﻘﯿﻖ و اﻧﺪازهﮔﯿﺮی  روش های ﮐﺎراﯾﯽ اﺧﺘﺼﺎص دارد. در ﻓﺼﻞ4  برآورد و تجزیه تحلیل نتایج ﺑﺤﺚ خواهد شد. در فصل 5 هم به ارائه پیشنهادات و نتایج اختصاص دارد.

 

فصل اول : مقدمه وکلیات

1-1     مقدمه

در اقتصاد مبتنی در بازار ، نظام بانکی مسئولیت بسیارسنگینی بر عهده دارد و یکی از مهمترین اجزای اقتصادی کشور است. بانک ها میتوانند با فراهم آوردن سرمایه مالی برای بخشهای اقتصادی،شرایط مناسبی را برای سرمایه گذاری فراهم آورند و باعث افزایش اشتغال و تولید ملی شوند. بانک ها حتی با تأمین اعتبار برای متخصصان میتوانند باعث ایجاد فرصتهای شغلی جدید و توزیع بهتر درآمد در سطوح جامعه شوند.افزون بر این، بانک ها با نگهداری پول نقد و تسهیل در نقل و انتقال آن حافظ اموال شخصی، دولتی و مبادلات داخلی و خارجی هستند.

بانک ها همچنین به عنوان عامل اجرای سیاست های پولی نقش مهمی در ثبات اقتصادی دارند. تهدیدات و فشارهای ناشی از جهانی شدن و رشد روز افزون موسسات مالی و اعتباری غیر بانکی در سال های اخیر بانک ها را بر آن داشته برای بقاء و رقابت در بازار باایجاد مراکز تحقیقات و انجام فعالیتهای پژوهشی در زمینه وضعیت خود در مقایسه با سایر بانک ها نسبت به بهبود عملکرد خود در بازار داخلی و خارجی اقدام نمایند. در این راستا راه حل منطقی و بسیار کارساز می تواند وضعیت بانک ها را از نظر عملکرد کلی مشخص نماید، انجام فرایند های مرتبط با ارزیابی عملکرد و محک زدن وضعیت خود در بازار ، تا به این طریق آنها بتوانند ضمن شناسایی نقاط ضعف و قوت خود وضعیت موجود خود را بهبود دهند .

همان طور که می دانیم , روش تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی عملکرد از مشاهدات گذشته تأثیر می گیرند. این رویکرد به نتایج جدیدی منجر شده است که در سایر قسمت های برنامه نویسی قابل به کار گیری است. همچنین این استفاده از برنامه نویسی خطی به اصول جدیدی در استنتاج از داده های تجربی منجر می شود. که راهنمای ما برای محاسبه بهترین برآورد برای هر فعالیت مشاهده شده در مجموعه فعالیت ها است. این شیوه با روش معمول در میانگین گیری از مشاهداتی که مشخصه روش های آماری و حسابداری است مغایر است. این برآوردها به شکلی منابع ناکارایی در هر ورودی و خروجی رابرای هر فعالیت مشخص می کنند. در عین حال یک اندازه کلی از کارایی هر واحد یا فعالیت مورد نظررا ارائه می دهد. کارایی  یکی از مهم ترین شاخص های ارزیابی عملکرد بهینه واحدهای اقتصادی است. وجه اشتراکی که  تمامی تعاریف ارائه شده از کارایی دارند این است که، بنگاهی کاراست که از ترکیب نهاده های معین ، بیشترین ستانده را دست آورد. در کشور ما یکی از مهمترین واحدهای اقتصادی که کارایی آن بسیار اهمیت دارد بانک ها است.

امروزه بانک ها در اقصی نقاط جهان با عملیات وسیع بانکی می توانند شرایط مناسبی را برای رشد و پیشرفت در بخش های مختلف اقتصادی فراهم آورند. به دلیل عدم توسعه کافی بازارهای سرمایه مانند  بازار بورس در اقتصاد ایران، سیستم بانکی اهمیت خاصی در بازارهای مالی کشور پیدا می کند، چرا که در  عمل بانک ها عهده دار تامین مالی بلند مدت می باشند. ساختار بانکی کشور بدین صورت است که با افتتاح حساب های مختلف و قبول پس انداز ها و سپرده های کوتاه مدت و بلند مدت، ضمن نگهداری وجوهات به عنوان یک خدمت برای مشتریان خود، با بهره گیری از نیروی کار و سرمایه فیزیکی اقدام به پرداخت تسهیلات، سرمایه گزاری مستقیم و سایر خدمات بانکی می نماید. یعنی بانک ها به عنوان یک واسطه گر مالی عمل می کنند. از مهم ترین وظایف بانک ها تأمین نقدینگی برای سرمایه گذاری در زمینه های مختلف و خریدهای مصرفی مردم است. لذا عملکرد نادرست و ناکارا می تواندآنها را در انجام این وظیفه دچار مشکل کرده و تبعات آن متوجه اقتصاد کشور گردد. اندازه گیری کارایی یکی از اقدامات اساسی درجهت ارتقای سطح عملکرد بانک ها است، بدین معنی که دقیقا مشخص شود چه منابعی و به چه میزان مصرف شده و در مقابل، آنچه به  دست آمده چیست، و به چه مقدار است؟  

1-2        مساله تحقیق

فهرست

فصل اول. 15

1-مقدمه. 16

1-1 پلیمرها و انواع آن. 17

1-1-1-پلیمرهای زیست تخریب پذیر با خاستگاه طبیعی. 18

1-1-3- پلی وینیل الکل. 19

1-2-نانو کامپوزیت.. 19

1-3-فناوری نانو چیست ؟ 22

1-1-3-استفاده از مواد لیگنوسلولزی  در علوم و فناوری نانو 22

1-4- سلولز 24

1-4-2- نانو ذرات سلولز و خواص آنها 27

1-4-2-1- نانو فیبر 27

1-4-2-2- نانوكریستال سلولز 27

1-5 اهداف و ضرورت تحقیق. 29

سوال تحقیق. 29

فصل دوم. 31

مروری بر مطالعات انجام شده 32

فصل سوم. 37

3- مواد و روشها: 38

3-1-مواد شیمیایی مورد استفاده 38

3-1-1-پلی ونیل الکل. 38

3-1-2- نانو فیبر سلولز 39

3-2-فرایند ساخت فیلم. 41

شکل 5-3- دستگاه اولتراسونیک.. 42

3-3-آزمونها 43

3-3-1- اندازه گیری ضخامت فیلم. 43

3-3-2- اندازه گیری خواص مكانیكی. 43

3-3-3- میكروسكوپ الكترونی روبشی گسیل میدان FE-SEM.. 44

3-3-4-رنگ سنجی. 44

3-3-5- زاویه تماس.. 45

3-3-6-تحلیل آماری. 45

فصل چهار 46

4- نتایج. 47

1-4- اندازه گیری ضخامت.. 47

2-4- زاویه تماس.. 47

4-4- ویژگیهای مکانیکی فیلم. 50

4-4-1- استحکام  کششی. 51

4-4-2- ازدیاد طول. 52

4-4-3- مدول یانگ.. 53

4-5-1- فاکتور L*  (0:روشنی؛ 100: تیرگی) 55

4-5-2- فاکتور a*  (-:سبزی؛ +: قرمزی) 56

4-5-3- فاکتور b*  (- :آبی؛ + : زردی) 57

4-5-4- فاکتور ΔL  )اختلاف رنگ کلی) 58

4-5-5- فاکتور YI* )فاکتور زردی) 59

4-5-5- فاکتور WI* )فاکتور سفیدی) 60

4-6- تصاویر میکروسکوپی نیروی اتمی (AFM) از نانوفیبر سلولز تولید شده و میکروسکوپ الکترونی روبشی FE-SEM از فیلمهای تهیه شده 61

فصل پنج. 64

5- بحث و نتیجهگیری. 65

5-1- خواص مکانیکی. 65

5-1-1- استحکام کششی. 65

5-1-2- ازدیاد طول. 65

5-1-3-مدول یانگ.. 66

5-2- زاویه تماس.. 66

5-3- ویژگیهای نوری فیلم. 67

 

 

منابع. 68

 چکیده :

 در این پژوهش، خواص فیزیکی و مکانیکی نانوکامپوزیتهای حاصل از نانوفیبر سلولز وپلیمر پلی­وینیل­الکل مورد بررسی قرارگرفت. نانوکامپوزیت­ها از اختلاط پلیمر پلی­وینیل­الکل به عنوان ماتریس تجزیه شونده و سوسپانسیون نانوفیبرسلولز به­عنوان فاز تقویت­کننده طبیعی تجزیه شونده تهیه شدند. نانوفیبرهای سلولز با روش سوپر آسیاب از مخلوط سوزنی برگان تهیه گردید. فیبرهای سلولزی با بهره گرفتن از میکرسکوپ نیروی اتمی AFM مورد ارزیابی قرار گرفتند و قطر آنها 10±32 نانومتر اندازه ­گیری شد. پلیمرهای پلی­وینیل­الکل به منظور تهیه محلول پلیمر در آب­ مقطر حل گردیدند. نانوکامپوزیت­ها پس از اختلاط محلول پلیمر با سوسپانسیون حاوی نانوفیبر سلولز، با روش قالب­گیری محلول تهیه شدند. خواص مکانیکی در رطوبت 55% اندازه گیری شد و افزایش معنی داری با افزایش درصد نانو در مقاومت مکانیکی مشاهده گردید. نتایج خواص مکانیکی نشان داد، مدول یانگ و استحکام کششی را به ترتیب 97 و  80 درصد افزایش داده است. بررسی ریخت شناسی فیلم­های ساخته شده، به وسیله میکروسکوپ الکترونی گسیل میدانیFE-SEM   نشان داد سازگاری و سطح مشترک مناسب بین پلیمر و نانوفیبرهای سلولزی حاصل شده است. همچنین پراکنش مناسب نانوساختارهای سلولزی درپلیمر وجود داشت. در بررسی خواص زاویه تماس فیلم­های ساخته شده افزایش چشم­گیری مشاهده نشد و بر اساس گروه بندی دانکن تفاوت معنی داری رویت نشد.

واژه­ های کلیدی: نانوکامپوزیت، نانوفیبر سلولز، پلی­ونیل­الکل ، خواص مکانیکی

 

1-مقدمه

آلودگی محیط زیست و راه­های مقابله با آن یکی از مسائلی است که توجه بسیاری از محققان را به خود جلب نموده است و گرایش به سمت طبیعت امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته و صنعتی به چشم می­خورد. اگر چه طبیعت توانایی خودپالایی آب و هوا را دارد ولی با افزایش جمعیت، بالا رفتن سطح زندگی و رشد صنایع، سرعت آلوده سازی اغلب بیشتر از خودپالایی طبیعت می­باشد. (نوشیروانی 1389)

تا قبل سال 1960 در کشورهای صنعتی توجه زیادی به آلودگی محیط زیست به عمل نمی­آمد. در سال 1960 اولین زنگ خطر آلودگی هوا در لس­آنجلس آمریکا زده شد. مه دود فتوشیمیایی در این مناطق باعث آبریزش چشم، سوزش گلو و خفگی گردید. از آن زمان به بعد با بررسی تغییرات به وقوع پیوسته در ترکیب اتمسفر و  مسائلی همچون؛ نابودی لایه ازن، بارانهای اسید،محلول فتوشیمیایی و اثر گلخانه­ای تلاشهای فراوانی برای درک بهتر شیمی محیط زیست صورت گرفت و کم­کم نیاز مبرم به کنترل آلودگی محیط زیست برای حفظ یک توسعه پایدار در جهان احساس گردید. (الماسی 1388)

پلاستیک­های مورد استفاده یکی از عوامل آلاینده محیط­زیست یه شمار می­آیند. این ترکیبات به دلیل دارا بودن ماهیت غیر زیست تخریب پذیر در محیط زیست باقی مانده و آلودگی­های زیست محیطی را موجب می­شوند.

از سال 1970 و با وخیم شدن مشکل دفن زباله در سطح جهان استفاده از پلیمرهای زیست تخریب پذیر مطرح گردید که اولین موضوع در خصوص کیسه­های زباله و مواد یکبار مصرف بود طوری که 30% از پلاستیک­های تولیدی برای مصارف یکبار مصرف می­باشد و تنها 2% از آن بازیابی می­گردد لذا پلیمرهای زیست تخریب پذیر بعنوان جایگزین مناسب پلاستیک­های رایج مطرح گردید. (نوشیروانی 1389)

برای حل این مشکل، پژوهشگران به فکر استفاده از ترکییبات زیست تخریب پذیر افتاده­اند. ترکیباتی که به سادگی در محیط­زیست تخریب شده و به چرخه کربن وارد شوند. بایوپلیمرها جایگزین مناسبی برای ترکیبات سنتزی به شمار می­روند، آنها از منابع تجدید پذیر بدست می­آیند و به وفور در طبیعت یافت می­شوند.

 

1-1 پلیمرها و انواع آن

پلیمرها بزرگ مولکول­هایی هستند که از تعداد زیادی واحدهای همسان تکراری به نام مونومر تشکیل شده ­اند. پلیمرها به طور کلی دارای وزن مولکولی بیشتر از 5000 هستند. از دیر باز پلیمرها کارایی زیادی در زندگی انسان ها داشتند و امروزبه مهم ترین موضوع تحقیقات تبدیل گشتند.

پلیمرها را می­توان از نظر منشا تولید آن به دو دسته مصنوعی و طبیعی تقسیم کرد. پلیمر­های مصنوعی به طور عمده از منابع نفتی تهیه می­شوند. تولید و مصرف پلیمر­های نفتی به طور تقریبی از اواسط قرن بیستم  شروع شده و به طور فزاینده­ای پیشرفت کرده است. در شکل 1-1 روند افزایش مصرف این نوع  پلیمرها طی دهه­های مختلف نشان داده شده است(David teegarden، 2004).

 

شکل1-1-نمودار مصرف پلیمرهای پتروشیمیایی از سال 1950 تا 2010 (David teegarden، 2004).

این افزایش مصرف پلیمرهای مصنوعی (بر پایه نفت) به دلیل محدود بودن منابع نفتی ، تخریب پذیر نبودن در محیط زیست و آلودگی آن نگرانی های زیادی را بوجود آورده و باعث جلب نظر دانشمندان به سمت بررسی پلیمرهای طبیعی ( زیست تخریب پذیر) شده است.

پلیمرهای طبیعی در طبیعت توسط فعالیت طیف وسیعی از موجودات زنده مثل گیاهان ، جانوران و باکتری ها تولید می شوند. این مواد به سادگی توسط فعالیت موجودات زنده به ریز واحد های سازنده خود تجزیه شده و در محیط زیست باقی نمی­مانند. تولید و استفاده این پلیمرها در صنعت برای این منظور و با هدف داشتن صنعتی در خدمت توسعه پایدار و حفظ زیست بوم های طبیعی در دستور کار بسیاری از کشورهای پیشرفته قرار گرفته است. چند نوع عمده از پلیمر های طبیعی  را در جدول زیر می توانید ملاحظه کنید(David teegarden، 2004).

پلیمرهای زیست تخریب پذیر براساس اجزای تشکیل دهنده آن از نظر خاستگاه به دو دسته طبیعی و غیر طبیعی تقسیم می­گردد.

1-1-1-پلیمرهای زیست تخریب پذیر با خاستگاه طبیعی

پلیمرهای زیست تخریب پذیر با خاستگاه طبیعی به شش گروه تقسیم می­شوند؛ پلی­ساکاریدها، مانند: نشاسته سلولز و پروتئینها، پلی­اترهای تولید شده از میکروارگانیسمها یا گیاهان، مانند: پلی­هیدروکسی­الکانوآتها یا
پلی­هیدروکسی­بوتیرات، پلی­استرهای ساخته شده بر پایه منومر طبیعی نظیر پلی­لاکتیک­اسید.

1-1-2-پلیمرهای زیست تخریب پذیر سنتزی

پلیمرهای زیست تخریب پذیر زیادی وجود دارد که از مواد اولیه پتروشیمی تولید می­شوند که میتوان از جمله آنها به پلی­استرهای آلیفاتیک زیر را نام برد:

پلی­گلایکولیک­اسید

پلی­استرهای­آروماتیک یا ترکیب با پلی­استرهای­آلیفاتیک

پلی­وینیل­الکلها

پلی­الفین­های اصلاح شده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 1- 1-لیست چند نوع عمده پلیمرهای طبیعی(David teegarden، 2004).
نوع	مثال	منشا
پلی ساکارید	سلولز ، آمیلوز،  نشاسته	گیاهی
پروتیئن	کلاژن، الاستین، ژلاتین	حیوانی
پلی­نکلویتید	DNA, RNA	حیوانی
پلی­استر	پلی­هیدروکسی­آلکانوات	میکروارگانیسم
لیگنین	–	گیاهی
پلی­ایزوپرنس	–

1-1-3- پلی وینیل الکل

پلی(وینیل الکل) بزرگ ترین پلیمر سنتزی قطبی تولید شده در دنیا از نظر فراوانی است كه زیست تخریب پذیری در محیط زیست مهم ترین ویژگی آن است. پلی(وینیل الکل) پلیمری نیمه بلوری و محلول در آب با خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه است. با توجه به ناپایداری مونومر وینیل الکل و تبدیل ناخواسته آن به آلدهید، این مونومر قابلیت پلیمر شدن و تبدیل به پلی(وینیل الکل) را ندارد. از این رو، معمولا این پلیمر از واکنش صابونی کردن پلی(وینیل استات) به دست می­آید. (Kokabi و همکاران، 2007)،. پلی(وینیل الکل) به دلیل خواص ویژه، نظیر سازگاری با محیط زیست، انحلال پذیری در آب، مقاومت کششی زیاد، مقاومت زیاد در برابر خوردگی در محیط­های قلیایی، نفوذ پذیری کم در برابر گازها و خواص نوری مطلوب در صنایع نساجی، کاغذ سازی، بسته بندی و پزشکی کاربرد­های گسترده­ای دارد (Lyoo و همکاران، 2000). در بسیاری از کاربردهای پلی (وینیل الکل) از جمله در تولید الیاف مصنوعی و همچنین به عنوان پوشش ئر صنایع کاغذ­سازی، وزن ملکولی آن اهمیت بسیاری دارد. در سایر کاربردها نیز وزن ملکولی به دلیل اثر مستقیم بر خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمر مورد توجه قرار می­گیرد. (Navarchian و Mousazadeh، 2010)  

خصوصیت شیمیایی این پلیمرها، یعنی واکنش پذیری گروه های هیدروکسیل فراوان آنها به شدت به مقدار

گروه های استیل باقی مانده یا درجه هیدرولیز آنها بستگی دارد. به لحاظ تئوری گریدهای به صورت جزیی هیدرولیز شده را میتوان به عنوان مخلوطی از پلیمرهای وینیل­الکل و وینیل­استات در نظرگرفت. رابطه بین درجه هیدرولیز و خواص پلیمر منجر به تولید انواع (گریدهای)مختلفی از پلی(وینیل الکل)  با خصوصیات متنوع میشود. این تنوع در خواص امکان استفاده از پلی(وینیل الکل) کاربردهای مختلفی را پدید میآورد. یکی از مهمترین کاربردهای این پلیمرها ، استفاده از آنها به عنوان ماتریس در نانوکامپوزیت­های زیست تجزیه­پذیر میباشد.

1-2-نانو کامپوزیت

جامد چند فازی است که یک یا چند فاز آن ابعادی در اندازه نانو متر  دارد. این امر موجب  به منجر به خواص منحصر به فردی در مقایسه به کامپوزیت های مرسوم می­ شود. خواص بهبود یافته نانو کامپوزیت ها شامل خواص مکانیکی بهتر ، مقاومت شیمیایی بالاتر، کاهش نفوذ گازی، هدایت الکتریکی بالا در میزان کمتری از پر کننده ها در مقایسه با پر کننده های مرسوم و همچنین فرایند پذیری بهتر است. خواص نانوکامپوزیت­ها به طور قابل ملاحظه­ای به پرکننده­ها بستگی دارد.  امروزه نانو کامپوزیت­ها کاربردهای زیادی مانند کاربرد در مواد الکتریکی، صنعت خودرو، هواپیمایی، بسته بندی، حسگرها، محرک­ها، رهایی دارو و پوشش­ها و رنگریزه­ها  دارند. برخی نانو کامپوزیت ها که تخریب بیولوژیکی نمی­شوند تهدیدی برای طبیعت به شمار می­روند. در سالهای اخیر تحقیقات بر روی نانوکامپوزیت­های پلیمری بیولوژیکی که در محیط تجزیه می­شوند گسترش یافته است، زیرا آنها ما را از سوخت­های فسیلی بی­نیاز می­ کنند. در مقابل خواص منحصر به فرد نانوکامپوزیت­ها ، در ساخت آنها مشکلات فرایندی قابل توجهی وجود دارد که نقش تعیین کننده ­ای دارند. مهمترین مشکل فرایندی تهیه نانو کامپوزیت­ها عدم توزیع یکنواخت ذرات نانو در فاز زمینه­ای و کاهش خواص مکانیکی  آن است. یکی از مهمترین روش­های پراکنش ذرات نانو در ماتریس پلیمری قالب ریزی محلول با بهره گرفتن از تبخیر حلال آلی یا آبی که به شرح زیر می­باشد( Gilberto Siqueiraو همکاران، 2010).

تولید نانوکامپوزیت ها راه کار دیگری برای بهبود خواص کاربردی فیلم های زیست پلیمری است. نانوکامپوزیت ها به کامپوزیت های حاوی پرکننده های تقویت کننده گفته می شود که یکی از ذرات پرکننده آن دارای ابعاد نانومتر باشد. بر

کار و انسان، دو جزء اصلی و تفکیک ناپذیر زندگی هستند که باید به گونه ای متناسب با یکدیگر برنامه ریزی شوند.زمانی کارکنان دارای عملکرد مطلوبی هستند که بتوان در سازمان بین ابعاد و توان فیزیکی، روانی و محیط کار سازگاری و تعادل ایجاد نمود به همین علت در مدل عملیاتی توسعه منابع انسانی برای افزایش کارایی و بهره وری عمدتا از ارگونومی استفاده می شود.دراین پژوهش محقق در صدد آن است سطح ارگونومی را در شرکت آب و فاضلاب مورد بررسی قرار دهد و ارتباط آن را با کیفیت خدمات به مشترکان سنجش نماید.دراین تحقیق ازمیان جامعه 453 نفری نیروی شاغل درشرکت،حجم نمونه 205 نفربرای موضوع ارگونومی انتخاب گردیده شدوازمیان جامعه نامحدودمشترک آب تاپایان نیمه دوم سال 93،حجم نمونه 384 نفربراساس جدول مورگان برای موضوع کیفیت خدمات انتخاب گردیده شده است.

ازجمله ابزارهایی که جهت گردآوری داده های میدانی درپژوهش حاضر،مورد استفاده قرارگرفته شده،پرسشنامه استانداردارگونومی وپرسشنامه استانداردسروکوال می باشد.باتوجه به نوع وماهیت فرضیات ازروش های تحلیل توصیفی واستنباطی مناسب تجزیه وتحلیل آماری انجام می شود.

کلیدواژه ها :ارگونومی، کیفیت خدمات، توانمندسازی منابع انسانی

فهرست

عنوان                صفحه

فصل اول کلیات.. 9

1-1 مقدمه. 10

1-2اهمیت و ضرورت تحقیق.. 11

1-3 فرضیه های تحقیق.. 13

1-4 اهداف پژوهش… 14

1-5 معرفی متغییرها 15

1-6 تعاریف اصطلاحات (تعریف مفهومی- تعریف عملیاتی) 16

فصل دوم ادبیات تحقیق.. 18

2-1 مقدمه. 19

2-2 تعاریف.. 20

2-3مراحل توسعه ارگونومی.. 24

2-4تاریخچه ارگونومی در ایران. 27

2-5 جنبه های بهداشتی ارگونومی.. 29

2-6جنبه های اقتصادی ارگونومی.. 30

2-7 هزینه های چهار گانه کار پژوهی.. 31

2-8 ارگونومی و اتوماسون. 32

2-9 ارگونومی کامپیوتر. 33

2-10 ارگونومی و رنگ… 34

2-11 شرایط محیطی عامل موثر در کار کردن. 35

2-12 تاثیر عوامل ارگونومیک بر بهبود فعالیت مشاغل.. 37

2-13 ارگونومی و استرس… 44

2-14 ارتباط ارگونومی با طراحی.. 46

2-15 ارتباط بین ارگونومی و  اقزایش بهره وری.. 47

2-16 بررسی عوامل انسانی.. 52

2-17چالش های ارگونومی.. 58

2-18 مقدمه. 66

2-19 طبقه بندی خدمات.. 69

 

 

2-20 مفهوم کیفیت.. 69

2-21 اهمیت کیفیت خدمات.. 71

2-22پیامدهای کیفیت خدمات.. 72

2-23ارزیابی کیفیت خدمات در بخش عمومی.. 72

2-24ابعاد کیفی خدمات.. 75

2-25ابعاد مدیریت کیفیت جامع در بخش عمومی.. 75

2-26 سنجش کیفیت خدمات.. 82

2-27کیفیت الکترونیکی.. 87

2-28 تشریح مدل شکافهای پنجگانه کیفیت خدمات.. 90

2-29موانع بهبود کیفیت خدمات.. 95

2-30چطور انتظارات در مورد خدمات شکل می گیرد. 96

2-31 چطور ادراکات افراد را در مورد خدمات شکل می گیرد. 96

2-32اهمیت کارکنان در ارائه خدمات با کیفیت.. 97

2-33 پیشینه پژوهش… 99

2-34چارچوب نظری تحقیق.. 103

فصل سوم روش اجرای تحقیق.. 105

3-1 روش تحقیق.. 106

3-2 متغییرها 106

3-3دامنه متغییرها 107

3-4 جامعه و نمونه آمار. 108

3-5 روش جمع آوری داده ها 109

3-6 پرسشنامه ارگونومی.. 110

3-7پرسشنامه کیفیت خدمات.. 114

3-8 روایی و پایایی پرسشنامه. 116

فصل چهارم تجزیه وتحلیل داده‌ها 119

4-1 مقدمه. 120

4-2تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها 120

4 -3 توصیف متغیرهای تحقیق.. 122

4-4آزمون نرمالیته متغیرهای تحقیق.. 123

4-5آزمون فرضیات اصلی.. 123

فصل پنجم نتایج و پیشنهادات تحقیق.. 131

5-1مقدمه. 132

5-2نتیجه گیری از یافته ها 133

5-3بحث وتفسیر. 134

5-4 پیشنهادهای پژوهش… 136

5-5محدودیت های تحقیق.. 140

فهرست منابع و ماخذ. 141

پیوست.. 146

1 مقدمه

نیروی انسانی ، كار و بهره وری ، تولید و صنعت واژه هایی هستند كه با یكدیگر ارتباطی تنگاتنگ دارند. زمانیكه سخن از بهره وری نیروی انسانی پیش می آید انسان به عنوان یک اپراتور یا بعنوان یک عامل حركت و نیرویی فعال مطرح می شود. دقت و كارآیی افراد در مشاغل مختلف از حرف خدماتی ، تحقیقاتی و آموزشی گرفته تا كشاورزی و صنعتی ، جزو عوامل مهم در بهره‌وری  نیروی انسانی می باشد. بهره وری نیروی انسانی تنها محدود به انجام فعالیت های شغلی كاربران نیست. به بیان دیگر ، موضوع بهره وری با هر نوع فعالیتی كه افراد  انجام می دهند چه درقالب تولید و چه در قالب مصرف مرتبط می باشد.

درحال حاضر تقریباً 45% جمعیت دنیا و حدود 58% افراد بالای 10 سال در شمار نیروی كار جهان محسوب می شوند. بالطبع اگر بخواهیم كـاربـری كلیـه مصـرف كنندگان محـصـولات مختلف را نیز به این آمار اضافه كنیم ، كلیه افراد بشر با بحث بهره وری موضوعیت  پیدا می كنند اما سخن اینجاست كه چگونه می توان كارآیی افراد را افزایش داد. در دنیای كنونی كه علوم مختلف سریعاً درحال رشد و پیشرفت می باشند انتظار می رود كه بخشی از مباحث علمی به این مهم یعنی ارتقاء بهره وری جامعه توجه ویژه داشته باشند.

بیان مسأله  ):ویژگی ها، اهمیت، ضرورت و جنبه های نوآوری پژوهش(

ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی ،علمی ترکیبی است که سعی دارد ابزارها،دستگاه ها ،محیط کار و مشاغل را با توجه به توانایی های جسمی – فکری و محدودیت ها و علائق انسانها، طراحی نماید. این علم با هدف افزایش بهره وری ، با عنایت بر سلامتی،ایمنی ورفاه انسان در محیط ،شکل گرفته است. لذا زمانی کارکنان دارای عملکرد مطلوبی هستند که بتوان در سازمان بین ابعاد و توان فیزیکی، روانی و محیط کار سازگاری و تعادل ایجاد نمود به همین علت در مدل عملیاتی توسعه منابع انسانی برایبرای افزایش کارایی و بهره وری عمدتا از ارگونومی استفاده می شود و این بخاطر این است که ارگونومی بخاطر آن است که ارگونومی به مقدار زیادی موجب صرفه جویی در وقت و انرژی شده و کارکنان با حداقل صرف انرژی فیزیکی و روانی،حداکثر کار یدی و فکری را برای سازمان به ارمغان می آورند(کارزار جدی وند،1381،48.)

طراحی ارگونومیک محل کار با در نظر گرفتن جنبه های روانی و فیزیکی ، باعث افزایش رضایت شغلی کارکنان و کاهش میزان حوادث می شود محبط کار مطلوب ، محیطی است که نه تنها از نظر بهداشتی آسیب رسان نباشد بلکه م.جب ارتقاء سطح بهداشت و سلامتی کارکنان گردد. با توجه به افزایش نقش سازمان های خدماتی در عرصه های مختلف اقتصادی و اهمیت موضوع کیفیت در عرصه های رقابتی، موضوع کیفیت خدمات به عنوان یکی از اهرم های استراتژیک و محورهای کلیدی در صحنه رقابت شناخته شده است و اخیرا در بسیاری از تحقیقات مورد توجه مدیران و صاحبنظران قرار گرفته است . امروزه هر سازمانی چه دولتی و چه خصوصی ، بدون توجه به بهبود کیفیت خدمات خود نمی تواند در کسب و کار خود موفق باشد و در واقع محکوم به نابودی می باشد بدین منظور هر سازمان خدماتی برای ارزیابی و بهبود کیفیت خدمات خود در درجه اول می بایستی نیازها و انتظارات مشتریان خود را شناسایی کرده و در

در بعضی کشورها و از آن جمله ایران، موتورسیکلتها و راکبان آنها بخش لاینفکی از ترافیک بوده و در نتیجه امنیت راکبان درست مثل سایر استفاده کنندگان از جاده ها باید مورد توجه قرار بگیرد. اما به دلیل آسیب پذیری بیشتر موتورسواران در مقایسه با سرنشینان خودرو، گروه نخست نیازمند توجه بیشتری هستند و علی رغم این واقعیت ، نیازها و مشکلات آنها همچنان مورد توجه مقامات ذی صلاح، طراحان جاده ها و مدیران ترافیک نیست. هدفاز این پژوهش بررسی و شناسایی عوامل موثر بر تصادفات موتورسیکلت در استان یزد می باشد که بدین منظور بر اساس آمار های اداره حمل و نقل و راهنمایی و رانندگی استان، تصادفات موتورسیکلت در بازه زمانی 1390 تا 1393مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس توزیع تصادفات بر اساس فاکتورهای موجود در گزارشات بررسی و با توجه به مهمترین مولفه عوامل تاثیر گذار بر تصادف از طریق مصاحبه با کارشناسان و افسران با تجربه راهنمایی و رانندگی شناسایی شد. در ادامه پرسشنامه ای بر اساس مثلث تصادفات طرح گردید و با توجه به نمونه گیری تصادفی در اختیار 40 نفر از مامورین و کارشناسان راهنمایی و رانندگی قرار گرفت و پس از تکمیل و کدگذاری در نرم افزار spss آزمون فرض هریک از بخش های پرسشنامه انجام و مهمترین عوامل از نظر جامعه نمونه شناسایی شد. از جمله مهمترین عوامل تاثیر گذار بر تصادفات موتورسیکلت را می توان زیاد بودن تعداد موتورسیکلت، استفاده بیش از حد از موتورسیکلت، قانون شکنی و عدم رعایت قوانین و مقررات توسط راکبان موتورسیکلت، عدم توجه در هنگام تردد فرعی به اصلی، عدم رعایت حق تقدم، عبور از چراغ قرمز، نبود دید کافی در شب، نقص سیستم روشنایی موتورسیکلت، نبود چراغ قرمز ( چراغ خطر ) در برخی سه راه ها و چهارراه های سطح شهروعدم رعایت فاصله طولی نام برد.

کلمات کلیدی : تصادفات ، استان یزد ، راهنمایی و رانندگی ، موتورسیکلت ، مثلث تصادفات

فهرست مطالب

عنوان                                           صفحه

فصل اول : کلیات پژوهش……………………………………………..1

۱-۱-مقدمه………………………………………………………………………………2

۱-۲- بیان مسئله…………………………………………………………………………2

۱-۳- روش شناسی پژوهش……………………………………………….3

۱-۴- جمع آوری داده ها…………………………………………………………..4

۱-۵- اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………………………..4

۱-۶- اهداف پژوهش…………………………………………………………….5

۱-۷- سوالات پژوهش……………………………………………………….5

۱-۸- کاربرد نتایج تحقیق…………………………………………………………5

فصل دوم : ادبیات و گستره نظری پژوهش…………….6

۲-۱- پیدایش موتورسیکلت………………………………………………………….7

۲-۱-۱-تاریخچه موتورسیکلت………………………………………………7

۲-۲-۲-اولین موتورسیکلت………………………………………………..9

۲-۳- تاریخچه موتورسیکلت در ایران…………………………………..11

۲-۴- آمار تولید موتورسیکلت در کشور…………………………………………..13

۲-۵- نگاهی به مهمترین قوانین مربوط به موتور سیکلت…………………………..14

۲-۵-۱- تجهیزات اختصاصی موتور سیکلت ………………………………………14

۲-۵-۲- مقررات اختصاصی موتورسیکلت………………………………14

۲-۶- پیشینه پژوهش………………………………………………………..14

۲-۶-۱- پیشینه پژوهش در ایران……………………………..14

۲-۶-۲- پیشینه پژوهش در جهان……………………………………………..20

۲-۷- تاریخچه اولین تصادف جهان……………………………………21

۲-۸- هزینه های تصادفات جاده ای………………………………………..22

۲-۹- گزارش آماری سازمان پزشکی قانونی کشور از  مرگ و میرهای تصادفات رانندگی……………………23

۲-۱۰- تلفات موتورسیکلت در برخی از شهرهای آسیایی …………………………………..24

۲-۱۱- پیشگیری از مرگ های موتورسیکلت در کالی کلمبیا………….25

۲-۱۲- حوادث جاده ای در ایالت کاماتاکا در هند…………………………..26

۲-۱۳- کشته های ناشی از تصادفاتموتورسیکلتدر جهان……………………….26

۲-۱۴- بررسی کشته های حوادث رانندگی کشور با کشته های جنگ تحمیلی……………………………………..27

۲-۱۵- پیشگیری از آسیب های ترافیکی را هها…………………………………28

۲-۱۶- پیشنهادات گزارش جهانی برای پیشگیری از آسیب های ترافیکی راه ها………………..28

۲-۱۷- مدیریت ترافیک……………………………………………………28

۲-۱۸- پرترافیک‌ترین شهرهای جهان…………………………………………29

۲-۱۹- آسیب های سر و گردن علت اصلی مرگ و ناتوانی………………………………………..30

۲-۲۰- کلاه ایمنی…………………………………………………………..31

۲-۲۰-۱-  مشخصات كلی كلاه ایمنی……………………………………32

۲-۲۰-۲-  استاندارد بین‌المللی برای كلاه ایمنی در اروپا…………..32

             فصل سوم : بررسی جغرافیایی استان یزد و بررسی تلفات موتورسیکلت در کشور مالزی……34

۳-۱- تاریخچهگسترششهریزد…………………………35

۳-۲- قدمتوپیشینهتاریخی…………………………………………35

 

 

۳-۳- موقعیتاجتماعیواقتصادی………………………………………..36

۳-۴- نژاد‌،‌ زبان، مذهب………………………………………………….37

۳-۵- شبکهارتباطی…………………………………………………..38

۳-۶- نقشۀ محورهای دسترسی و میزان فواصل با شهرهای نزدیک و کلانشهرها…………………….41

۳-۷- محورهای اصلی شهر یزد……………………………………………….41

۳-۷-۱- راه های اصلی، فرعی و روستایی یزد……………………………41

۳-۷-۲- راه های هوایی شهر یزد………………………………………………………..42

۳-۷-۳- راه ها و شاهراهای قدیمی استان یزد……………………………………………….42

۳-۸- منابع طبیعی یزد و مناطق اطراف آن…………………………………..43

۳-۸-۱- زمین شناسی، پستی و بلندی و اراضی…………………………………….43

۳-۱۰- نرخ رشد جمعیت…………………………………………………………………44

۳-۱۰-۱- ویژگیهایجمعیتی……………………………………………………44

۳-۱۰-۲- جمعیت بر اساس گروه های سنی……………………………………46

۳-۱۱- ویژگی های اقلیمی استان یزد……………………………………………47

۳-۱۲- طرحتفصیلیبافتقدیمشهریزد…………………………………………..48

۳-۱۳- تعریفسیستمحملونقلشهری………………………………………….49

۳-۱۳-۱-سیستمحملونقلدرونشهری………………………………49

۳-۱۳-۲- مطالعاتطرحجامعشهریزد در بخش حمل و نقل………..50

۳-۱۳-۳- تعیینمسائلومشکلاتشبکهارتباطیوسیستمحملونقلشهریزد…………………….51

۳-۱۴- سهمبالایترددموتورسیکلتهاومشکلاتمرتبطباآن…………………………52

۳-۱۵- مشکلاتمربوطبهسیستمحملونقلعمومی…………………………………..53

۳-۱۶- تعیینمسائلومشکلاتترافیکیمحدودهبافتفرسوده…………………………..53

۳-۱۷- چشم انداز توسعه بخش حمل و نقل استان یزد …………………..53

۳-۱۸- برداشتوبررسیوضعشبکهخیابانهایموجود ( درصدشیب،نوعپوشش )…………………………54

۳-۱۹- تعیینسلسلهمراتبشبکهمعابرموجود………………………………………..54

۳-۲۰- نگاهی به آمار تصادفات استان یزد در سال جاری…………………55

۳-۲۰-۱- عمده ترین علت تصادفات شهری……………………………56

۳-۲۱- فاصلهشبکهراه هایدرونشهر……………………………………….56

۳-۲۲- سیستمحملونقل……………………………………………………….57

۳-۲۲-۱- ساختارشهروشبکهاصلیحملونقل………………………………….57

۳-۲۳- بررسی تلفات موتورسیکلت در کشور مالزی………………………………58

۳-۲۳-۱- برخورد های موتورسیکلت از لحاظ موقعیت……………………….64

فصل چهارم : یافته های پژوهش………………………………….66

۴-۱- مقدمه……………………………………………………..67

۴-۲- نمای کلی تصادفات………………………………………………………….67

۴-۳- توزیع تصادفات از لحاظ سبک حمل و نقل………………………………….69

۴-۴- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس نوع راه…………………………….70

۴-۵- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس نوع برخورد…………………………..71

۴-۵- تصادفات موتورسیکلت در استان یزد بر اساس علت تامه تصادف………………..72

۴-۶- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس وضعیت برخورد…………………………………….72

۴-۷- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس ماه…………………………………….73

۴-۸- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس روز…………………………………………75

۴-۹- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر حسب ساعت………………………………….76

۴-۱۰- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس روشنایی هوا………………………….77

۴-۱۱- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس شرایط جوی…………………………….78

۴-۱۲- توزیع تصادفات بر اساس استفاده از کمربند و کلاه ایمنی…………………79

۴-۱۳- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس نوع گواهینامه راننده مقصر…………………………81

۴-۱۴- یافته های پژوهش بر اساس پرسشنامه…………………………….82

۴-۱۴-۱- تعیین روایی و اعتبار ابزار مورد استفاده……………………………..83

۴-۱۴-۲-تعیین وضوح آیتم ها (Item clarity) ………………………………83

۴-۱۴-۳- تعیین روایی صوری (Face validity) ……………………………….83

۴-۱۴-۴-تعیین پایایی پرسشنامه (Reliability) ……………………………………84

۴-۱۴-۵- محتوای پرسشنامه (Questionnaire Content) ………………………………………84

۴-۱۵- تجزیه و تحلیل سوالات با توجه به بخش های پرسشنامه…………….86

۴-۱۵-۱- عامل انسانی……………………………………………………..86

۴-۱۵-۲- عامل جاده…………………………………………………………..88

۴-۱۵-۳- عامل وسیله نقلیه………………………………………………………….89

4-16- ازمون میانگین نمونه در مقابل یک مقدار شناخته شده (one _ sample T Test )……………………………90

4-16-1- نتایج حاصل از عامل انسانی…………………………………………….91

4-16-2- نتایج حاصل از عامل جاده……………………………………92

4-16-3- نتایج حاصل از عامل وسیله نقلیه……………………………………………..92

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات………………………….94

                منابع و ماخذ : ………………………………………..104

مقدمه

علاوه بر جوانب بشردوستانه امنیت جاده، آسیب ها و مرگ و میرهایی که در اثر تصادفات جاده ای رخ می دهند دارای مفاهیم مهم برای یک کشور هم از نظر اجتماعی و هم از نظر اقتصادی هستند.در اثر تنوع وسیع فعالیت های امنیت جاده ای و معیارهای مدیریت ترافیک، سطوح تصادف جاده ای در اکثر کشورهای صنعتی در حال کاهش می باشد، ولی در کشورهای در حال توسعه وضعیت با افزایش مرگ و میرهای تصادف جاده ای بدتر می شود.[۵۶]

در دهه های اخیر میزان استفاده از این وسیله نقلیه بسیار افزایش یافته است و همچنان در حال گسترش است و در نتیجه تولید این وسیله نیز با رشد چشمگیری مواجه شده است.بر اساس برخی آمارهای ارائه شده از سوی راهنمایی و رانندگی استان یزد، هم اکنون بالغ بر ۲۸000۰ موتورسیکلت در استان یزد تردد دارند که شماره گذاری شده اند.آمار تصادفات موتورسیکلت در استان هنوز هم قابل توجه است. هرچند استفاده بیش از پیش از موتورسیکلت مشکلات ترافیکی شهر یزد را حل نکرده بلکه موجب افزایش معضلات و بروز حوادث متعدد گردیده است. ازادی عمل برای راکبان این سیستم در استفاده از فضاهایی نظیر پیاده روها و حرکت در جهت خلاف مسیر مقابل، بهره مندی از سیستم موتورسیکلت را افزایش داده و آنرا به سیستمی منحصر به فرد تبدیل نموده است.بنابراین توجه به تصادفات موتور سیکلت بسیار حائز اهمیت است. استان یزد ازجمله شهرهایی است که بیشتر تعداد موتور و موتورسوار را دارد. در این تحقیق سعی شده است علاوه بر اینکه عوامل موثر بر تصادفات موتورسیکلت بررسی شود ، راهکارهایی نیز برای کاهش آن شناسایی شود.

۱-۲- بیان مسئله

در بعضی کشورها و از آن جمله ایران، موتورسیکلتها و راکبان آنها بخش لاینفکی از ترافیک بوده و در نتیجه امنیت راکبان درست مثل سایر استفاده کنندگان از جاده ها باید مورد توجه قرار بگیرد. اما به دلیل اسیب پذیری بیشتر موتورسواران در مقایسه با سرنشینان خودرو، گروه نخست نیازمند توجه بیشتری هستند و علی رغم این واقعیت ، نیازها و مشکلات آنها همچنان مورد توجه مقامات ذی صلاح، طراحان جاده ها و مدیران ترافیک نیست. [16]

بر اساس اعلام پلیس راه ایران عوامل موثر در تصادفات موتورسیکلت شامل عدم رعایت حق تقدم، تغییر ناگهانی مسیر وسیله نقلیه، انحراف به چپ، عدم توجه به جلو و رعایت نکردن فاصله ، تخطی از سرعت مطمئنه و ناتوانی موتور سوار در کنترل موتور بوده است. افزون بر اینها مطالعات نشان می دهد که استفاده نکردن از کلاه ایمنی علت اصلی مرگ موتورسواران و مسافران آنهاست.استان یزد به لحاظ موقعیت جغرافیایی در مسیر بزرگراه ها و جاده های متعددی که ارتباط بین مناطق شمالی و جنوب کشور را برقرار می کند قرار دارد و محل بروز حوادث متعددی می باشد. استان به علت وجود تعداد زیادی موتورسیکلت همه روزه شاهد تصادفات متعددی در مناطق شهری می باشد.با وجود مراقبت ها و کنترل هایی که در چند سال اخیر توسط راهنمایی و رانندگی استان در خصوص موتورسیکلت ها صورت گرفته است اما باز هم تصادفات موتورسیکلت گریبان گیر مردم یزد می باشد و این مشکل بزرگی است که همه روزه باید شاهد آن باشیم. این مطالعه به بررسی عوامل موثربر تصادفات موتورسیکلت که در استان یزد اتفاق افتاده است و دلایلی که باعث بروز چنین حوادثی شده است می پردازدتا اولا مشخص شود چه عواملی بر روی این تصادفات تاثیر گذارند و ثانیا چه اقداماتی باید در این زمینه صورت گیرد.

۱-۳-روش شناسی پژوهش

این مطالعه به دنبال عوامل موثر بر تصادفات موتورسیکلت در استان یزد می باشد.با بهره گرفتن از آمارهای بدست آمده در مورد تصادفات درونشهری موتورسیکلت،اطلاعات مورد نیاز مربوط به سال های ۱۳۹۰ تا ابتدای ۱۳۹۳ جمع آوری شد و با توجه به کروکی های تصادفات، تصادفات موتورسیکلت بر حسب جزئیات آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در ادامه به منظور کاملتر شدن پژوهش پرسشنامه ای بر اساس عوامل موثر بر تصادفات موتورسیکلت که به سه بخش عامل انسانی ، عامل جاده و عامل وسیله نقلیه تقسیم می شود، طرح گردید. با توجه به اینکه این مطالعه در استان یزد انجام می شود، سوالات پرسشنامه بر اساس این استان طرح گردید ، نحوه سوالات به گونه ای است که از تجربیات مامورین و افسران راهنمایی و رانندگی استان بهره می گیرد. پاسخگویان سوالات تمام مامورین و افسران درجه دار راهنمایی و رانندگی می باشند که یا خود در صحنه های تصادف بوده اند و یا اطلاعات لازم از جزئیات آن را دارند.  برخی از فاکتورهای مهم برای روایی و اعتبار پرسشنامه نظیر تعیین وضوح آیتم ها (item clarity) ، تعیین روایی صوری (Face validity) ، تعیین پایایی پرسشنامه (Riliability) و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (Cronbach alpha coefficient) برای اعتبار سنجی پرسشنامه بررسی می گردد، و با بهره گرفتن از نمونه گیری تصادفی تعداد ۴۰ نفر از مامورین و افسران با تجربه در راهنمایی و رانندگی انتخاب شده ،و این پرسشنامه بین آنها توزیع و پس از پاسخگویی جمع آوری، و مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.در ادامه برای بررسی دلایل وقوع تصادفات با افسران درجه دار راهنمایی و رانندگی مصاحبه صورت گرفت و در نهایت نیز پیشنهادات لازم و راهکارهای اساسی برای کاهش تصادفات موتورسیکلت ارائه شد.

۱-۴- جمع آوری داده ها

برای جمع آوری یکسری از داده ها ترکیبی از روش های مختلف همچون مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری از اسناد و مدارک و گزارش های موجود، داده های راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی، فرم های کام ۱۱۴[1] مربوط به کروکی

 1-1 مقدمه……………..…………...…………………… 2

 2-1 مفروضات ……………..………………………………..………. 3

 3-1 هدف از اجرا…………………………….…………….. 3

4-1  توجیح ضرورت انجام طرح……………………….……… 4

5-1  روش پژوهش و روش های اجرایی  آن…………………… 4

6-1   آرایش کلی تحقیق………………………………………… 5

فصل دوم:  ادبیات و پیشینه تحقیق………….…………………..…………………6

1-2 مقدمه……………………….………………………………………… 7

2-2  تعریف علم تحقیق در عملیات……………..………………………… 8

2-3  تعریف برنامه ریزی خطی….9 ..

2-4  زمان بندی………………………….10 ..      

5-2   برنامه ریزی در محیط تولید……………………………………. 11

2      –5-1  کاربرد های برنامه ریزی تولید 12 …… ..

          2–5-2 اقسام برنامه ریزی تولید 13

                 2–5-2-1برنامه ریزی بلند مدت13

                 2–5-2-2 برنامه ریزی میان مدت14

                 2–5-2-3- برنامه ریزی کوتاه مدت15

2–6  برنامه ریزی مواد مورد نیاز15

2–7  برنامه ریزی ظرفیت مورد نیاز16

2-8  تولید بهنگام16 …

2–9  برنامه ریزی تولید ادغامی17

         2–9-1 اهداف برنامه ریزی تولید ادغامی18 ………………………

         2–9-2  نقش برنامه ریزی ادغامی در زنجیره تامین20 ……………………..

2    –9–3  پاسخ­گویی به تغییرپذیری قابل پیش ­بینی در زنجیره تامین20 ……

         2–9–4  برنامه ریزی ادغامی با بهره گرفتن از برنامه ریزی خطی24

         2-9-5  استراتژی های برنامه ریزی تولید ادغامی برای ارضای تقاضا25 ……..

         2-9-6  فرایند برنامه ریزی تولید ادغامی26. .

2-10 منطق فازی28 . .

2-11 ویژگی های مدل های تعیین اندازه اندازه انباشته31 . …..

2      -11-1  افق برنامه ریزی 31 .. …………………….

2      -11-2 راه اندازی  32 .. …………………………….

2      -11-3  سطح تولید 32 .. ………………………………. ..

2      -11-4 تعداد محصول نهایی 33 .. ….. ..

2      -11-5 تقاضا 34 .. ………………………………… ..

2      -11-6  ظرفیت 35 .. ……………….. ..

2      -11-7  کمبود 36 .. …………………. ..

 

 

2      -11-8  محدودیت موجودی 36 .. ………………….. ..

2      -11-9  انبار 37 .. ………………………….. ..

2      -11-10  زمان تحویل 37 .. ………… ..

2-12  مروری بر تحقیقات پیشین38……………………

فصل سوم:  مدل پیشنهادی و الگوریتم حل آن……………………………………46

3-1  مقدمه 47 ……………………………………………………………

3-2  تعریف مسله 47 …………………………………..

3-3  مفروضات 49 ……………………………………………………………….

3-4  علایم 49 ………………………………………. .

3-5  مدل پیشنهادی 51 ………………………………….. .

3-6  الگوریتم حل 52 ……………………… .

فصل چهارم:  محاسبات و تحلیل نتایج………………………………………..61

 1-4 مقدمه62 ………………………………………. .

 2-4 مثال عددی 62…………………………………………………………..

فصل پنجم:  نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………77

 1-5 مقدمه78 …………………………………………………………… .

 2-5  خلاصه فصول78 ……………………………………………………

 3-5 نتایج79 …………………………………………………………. .

4-5   ارائه پیشنهادات برای تحقیقات آتی 79 ………………………….

منابع و مراجع ………………………………………81

پیوست ……………………………………………………………………89

Abstract ……………………………….91

چکیده

   برنامه‌ریزی تولید در واقع تخصیص و تعیین ترتیب اولویت‌های انجام كارها به صورت بهینه می‌باشد واضح است كه برای یک واحد تولیدی حداقل نمودن هزینه و افزایش بهره‌وری اهمیت زیادی دارد بنابراین تنظیم فعالیت­ها در برنامه به منظور حداقل كردن هزینه و افزایش بهره‌وری ضرورت دارد. در نظرگیری تقاضا به صورت متغیر تصادفی نتایج برنامه ­ریزی را به واقعیت نزدیک می­كند. در حالتی كه مقدار تقاضا متغیر تصادفی باشد مسئله بسیار پیچیده می­ شود. در این تحقیق با ارائه یک مدل تعیین اندازه انباشته با ظرفیت محدود [1](CLSP) برای محیط­های احتمالی اندازه انباشته بهینه بدست می ­آید تا مجموع کل هزینه­ها بهینه گردد. محصول مورد نظر در طول افق زمان­بندی متناهی و طی چند دوره تولید می­ شود که در پایان هر دوره مقداری از آن باید تولید و به مشتریان و بازار عرضه شود. با توجه به شرایط دنیای واقعی و عدم توانایی در تعیین میزان تقاضا به طور دقیق، میزان تقاضا بصورت احتمالی مورد بررسی قرار می­گیرد و در هر دوره تقاضا مستقل از دوره­ های دیگر از یک توزیع احتمال پیروی می­ کنند. برای حل مدل تعیین اندازه انباشته بهینه با ظرفیت محدود از ترکیب دو الگوریتم حل pdla و کوتاهترین مسیر استفاده شده است که نتایج بدست آمده کارایی این ترکیب را برای حل مسله CLSP نشان می­دهد.

واژگان کلیدی: برنامه ­ریزی تولید ، تقاضای احتمالی، مسئله اندازه انباشته با ظرفیت محدود

1-1- مقدمه

   برنامه‌ریزی تولید در واقع زمان­بندی و تعیین ترتیب اولویت‌های انجام كارها به صورت بهینه می‌باشد واضح است كه برای یک واحد تولیدی حداقل نمودن هزینه و افزایش بهره‌وری اهمیت زیادی دارد بنابراین نوبت‌بندی در برنامه به منظور حداقل كردن هزینه و افزایش بهره‌وری ضرورت دارد. بدلیل استفاده از بر نامه­ریزی تولید با تقاضای احتمالی در سیستم­های تولید مطابق سفارش مشتری و سیستم­های مونتاژ مطابق سفارش، اهمیت این نوع برنامه ­ریزی افزایش یافته است. در نظرگیری تقاضا به صورت متغیر تصادفی نتایج برنامه ­ریزی را به واقعیت نزدیک می­كند. در حالتی كه مقدار تقاضا متغیر تصادفی باشد مسئله بسیار پیچیده می­ شود . داشتن یک برنامه زمان­بندی تولید مناسب، تاثیر زیادی بر افزایش كارائی و دسترسی به اهداف سازمان دارد. مدل زمان­بندی تولید در هر یک از سازمان‌های تولیدی با توجه به اهداف و اولویت‏های دسترسی به هر یک از آن‌ ها متفاوت است. بنابراین برای تعیین مدل زمان­بندی مناسب در سازمان ابتدا باید اهداف، اولویت و محدودیت منابع مورد بررسی قرار گیرد.

با توجه به آن­که در محیط واقعی با مسائل پویا و غیرقطعی مواجه هستیم. لذا ضرورت دارد در  یک مدل ریاضی یکپارچه و با بهره گرفتن از مفاهیم احتمالی به تشریح مسله زمان­بندی تولید بپردازیم. 

این تحقیق برای دستیابی به یک مدل ریاضی زمان­بندی تولید  و ارائه یک الگوریتم حل و تلاش در بهبود جواب نهایی می­باشد

 

1-2- مفروضات:

   ورودی­ های مدل شامل ورودی­ ها با مقادیر قطعی و ورودی­ ها با مقادیر احتمالی می­باشد در این مدل فرض خواهد شد تقاضا  به صورت احتمالی بیان می­ شود و سایر پارامترهای مدل به صورت قطعی در نظر گرفته می­ شود.

در این مسئله افق برنامه ­ریزی در H دوره زمانی تشکیل شده است و تقاضا در هر دوره غیرمنفی و مستقل از دیگر دوره­ها و بصورت احتمالی با تابع چگالی مشخص می­باشد. هزینه نگه­داری ( ht ) و هزینه کمبود ( πt ) در پایان هر دوره محاسبه می­شوند. در این مسئله نسبت هزینه کمبود به نگه­داری را برابر P در نظر می گیریم.هزینه راه اندازی ( At ) در هر دوره تولیدی محاسبه می­ شود و هزینه راه اندازی در دوره­ای محاسبه می­ شود که انباشته در آن دوره وارد می­ شود.در دوره زمان­بندی هیچ نوع تخفیفی وجود نخواهد داشت و همچنین قبل از دوره اول هیچ انباشته­ای تولید نخواهد شد واولین انباشته تولیدی در دوره اول وارد سیستم می­ شود.

1-3- هدف از اجراء :

   هدف، زمان­بندی تولید تخصیص منابع محدود در طول زمان برای انجام گروهی از فعالیت‏ها است. این تحقیق با هدف دستیابی به یک مدل ریاضی جهت برنامه ­ریزی محصول مورد نظر شروع شده است و در ادامه با بهره گرفتن از الگوریتم­های  PDLA و کوتاهترین مسیر و با تطبیق دادن مدل با دنیای واقعی اقدام به حل آن می­کنیم .

1- 4- توجیه ضرورت انجام طرح :

   ضرورت برنامه ­ریزی بر كسی پوشیده نیست و بطور خاص موضوع برنامه ­ریزی در فرایند تولید گاه دارای چنان مزایایی است كه در صورت عدم وجود، سازمان های تولیدی را از مسیر سالم رشد و ادامه حیات در محیط رقابتی منحرف می­سازد. در صورت پیاده­سازی موفق یک سیستم مدیریت تولید جامع، شركتها می­توانند از مزایای زیر برخوردار گردند. پیاده­سازی کامل و موفق سیستم های رایج مدیریت تولید و مواد از قبیل برنامه­ریزی احتیاجات مواد, تئوری محدودیت­ها، ،تولید درست به موقع در دنیای واقعی بدلیل فراگیری الزامات اجرایی آن در اغلب زیربخش­های سیستم تولیدی که منجر به پیچیدگی عملی آنها شده، در اغلب کشورهای در حال توسعه که دارای سیستم­های تولید نیمه سنتی می­باشد، کاری زمانبر و طولانی مدت خواهد بود بر همین اساس با ارائه مدل ریاضی و تطبیق آن با دنیای واقعی سعی در بهبود تصمیمات مدیریتی در این زمینه داشته­ایم.

در محیط رقابتی حاکم بر فعالیت­های اقتصادی، سازمان­ها به دنبال به دست­آوردن مزیت رقابتی هستند تا علاوه بر کاهش هزینه­ها و به دست آوردن حاشیه سود مناسب، به سطح مطلوب رضایت مشتری نیز دست یابند؛ لذا نیازمند مکانیزمی برای یکپارچه­سازی وظایف مختلف شامل بازاریابی، توزیع، برنامه ­ریزی، تولید و … می­باشند. مدیریت زنجیره تأمین، استراتژی دستیابی به یکپارچگی مورد نظر است. در هر زنجیره تأمین برای بهینه­سازی فعالیت­ها، بایستی تعداد، موقعیت، ظرفیت و نوع کارخانه، انبارها، مراکز و کانال­های توزیع و مقدار مواد برای تولید و انتقال از تأمین کنندگان تا مشتری مطابق با اصول کنترل موجودی­ها مشخص گردند. یکی از مدل­های موجودی در زنجیره تأمین که طی دهه­های اخیر مورد توجه گسترده محققین قرار گرفته است، مدل تک-انبار و چند خرده­فروش و یا به اختصار SWMR[1] می­باشد. در این تحقیق مسئله فوق به فرم دو هدفه مدل­سازی شده است. مسئله کنترل موجودی مدل SWMR خصوصاً وقتی به صورت چندهدفه فرموله شده باشد، در رده مسائل سخت دسته­بندی می­گردد؛ لذا حل آن نیازمند روش­هایی است که از کارایی در این دسته مسائل برخوردار باشند. روش­های فراابتکاری الگوریتم ژنتیک چند هدفه با مرتب­سازی نامغلوب و الگوریتم بهینه­سازی ازدحام ذرات چندهدفه برای حل این مسئله ارائه شده و کارایی این الگوریتم­ها با بهره گرفتن از معیارهای میانگین فاصله از نقطه ایده­آل، یکنواختی، بیشترین گسترش، پوشش مجموعه و تعداد نقاط جبهه پارتو بررسی و مقایسه شده است.

واژه‌های کلیدی:

زنجیره تأمین، کنترل موجودی، مدل تک-انبار و چند خرده­فروش (SWMR)، الگوریتم ژنتیک چندهدفه با مرتب­سازی نامغلوب، الگوریتم بهینه­سازی ازدحام ذرات، معیار میانگین فاصله از نقطه ایده­آل، معیار یکنواختی، معیار بیشترین گسترش، معیار پوشش مجموعه و معیار تعداد نقاط جبهه پارتو.

 

فهرست عناوین

صفحه

فصل1 ‌   کلیات… 1

1‌.1‌   مقدمه  2

1‌.2‌   بیان مساله. 3

1‌.3‌   اهمیت و ضرورت… 4

1‌.4‌   اهداف   6

1‌.5‌   سوال­های تحقیق.. 6

1‌.6‌   تعاریف اولیه. 6

1‌.7‌   قلمرو تحقیق.. 8

1‌.8‌   نوآوری   8

1‌.9‌   مروری بر مطالب پایان نامه . 8

فصل2 مروری بر ادبیات موضوع. 9

2‌.1‌   مقدمه  10

2‌.2‌   مدیریت زنجیره تأمین.. 10

2‌.3‌   مدیریت موجودی در زنجیره تأمین.. 14

2‌.4‌   پیشینه مطالعات انجام شده 21

2‌.4‌.1‌   مدل­های موجودی در زنجیره تأمین.. 21

2‌.4‌.2‌   پیشینه مطالعاتی مسئله SWMR.. 23

2‌.4‌.3‌   پیشینه روش­های حل مسائل SWMR.. 31

2‌.4‌.4‌   پیشینه روش­های فراابتکاری استفاده شده 33

2‌.4‌.4‌.1‌ الگوریتم ژنتیک چند هدفه با مرتب­سازی نامغلوب… 33

2‌.4‌.4‌.2‌ الگوریتم ﺑﻬﯿﻨﻪ­ﺳﺎزی ازدحام ذرات چند هدفه. 35

فصل3 روش تحقیق.. 37

3‌.1‌   مقدمه  38

3‌.2‌   مدل ریاضی مسئله. 38

3‌.2‌.1‌   حالت تک هدفه. 41

3‌.2‌.2‌   حالت دو هدفه. 42

3‌.3‌   روش­های فراابتکاری.. 44

3‌.3‌.1‌   الگوریتم ژنتیک چندهدفه با مرتب­سازی نامغلوب… 44

3‌.3‌.1‌.1‌ غلبه. 45

 

 

3‌.3‌.1‌.2‌ جبهه پارتو. 46

3‌.3‌.1‌.3‌ مرتب­سازی غیرمغلوب… 46

3‌.3‌.1‌.4‌ فاصله ازدحامی.. 47

3‌.3‌.1‌.5‌ عملگر انتخاب… 47

3‌.3‌.1‌.6‌ عملگرهای ژنتیک… 48

3‌.3‌.1‌.7‌ سایر ملاحظات… 48

3‌.3‌.2‌   الگوریتم بهینه­سازی ازدحام ذرات چندهدفه. 49

3‌.3‌.2‌.1‌ اﻧﺪازه گروه 50

3‌.3‌.2‌.2‌ اﻧﺪازه ﻫﻤﺴﺎﯾﮕﯽ.. 50

3‌.3‌.2‌.3‌ ﺿﺮاﯾﺐ  ﺳﺮﻋﺖ… 51

3‌.3‌.2‌.4‌ سایر ملاحظات… 51

3‌.4‌   مقایسه الگوریتم­ها 52

3‌.4‌.1‌   معیار میانگین فاصله از نقطه ایده­آل 52

3‌.4‌.2‌   معیار بیشترین گسترش… 52

3‌.4‌.3‌   معیار یکنواختی.. 53

3‌.4‌.4‌   معیار تعداد جواب­های آرشیو پارتو. 53

3‌.4‌.5‌   معیار پوشش مجموعه. 53

فصل4 تجزیه و تحلیل داده ­ها و آزمون فرضیات… 54

4‌.1‌   مقدمه  55

4‌.2‌   نحوه تولید داده ­ها 55

4‌.2‌.1‌   تولید مسئله. 55

4‌.2‌.2‌   تولید متغیرها 57

4‌.2‌.3‌   نمونه داده 57

4‌.3‌   تنظیم پارامترها 59

4‌.3‌.1‌   الگوریتم NSGAΙΙ 60

4‌.3‌.2‌   الگوریتم MOPSO.. 62

4‌.4‌   نتایج اجرای الگوریتم­ها 65

4‌.5‌   مقایسه عملکرد الگوریتم­ها 70

4‌.6‌   نتیجه ­گیری.. 76

فصل5 نتیجه ­گیری و پیشنهادات… 77

5‌.1‌   مقدمه  78

5‌.2‌   پاسخ به اهداف تحقیق.. 78

5‌.3‌   پاسخ به سوالات تحقیق.. 78

5‌.4‌   محدودیت­های مطالعه. 87

5.5‌   پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 87

منابع و مراجع. 88

  پیوست………92

1‌.1‌     مقدمه

مدیریت زنجیره تأمین، تضمین می­ کند که زنجیره تأمین شرکت­ها به صورت کارا و با هزینه­ های مناسب عمل کند و به آنها در بهبود موقعیت رقابتی در بازار متلاطم کمک می­ کند. اگر زنجیره تأمین به خوبی مدیریت گردد، می ­تواند منجر به استفاده بهتر از منابع، سودبخشی و به دست­آورن مزیت رقابتی گردد. در مقایسه با زنجیره­های تأمین سنتی که شرکت­ها به طور مستقل عمل می­ کنند، مدیریت زنجیره تأمین شامل ارتباط نزدیک و هماهنگی جریان اطلاعات و مواد است. با کمک اطلاعاتی که راجع به تقاضا، موجودی و تأمین بین اعضا به اشتراک گذاشته می­ شود، شرکت­ها به طور گسترده­ای از سیاست­های هماهنگ برای مدیریت سیستم­های توزیع خود با هدف کاهش هزینه­ های حمل و نقل و انبارداری استفاده می­ کنند. مدیریت موجودی به عنوان موضوعی مهم در مدیریت زنجیره تأمین مورد توجه قرار گرفته است. مدیریت کارای موجودی در طول زنجیره تأمین به طور قابل توجهی سطح خدمت به مشتریان را بهبود می­بخشد. بنابراین، برای رسیدن به حداقل هزینه­ها، تعیین مقدار موجودی که در سطوح مختلف باید نگهداری شود، اجتناب ناپذیر است. حداقل کردن هزینه کل در یک زنجیره تأمین با کاهش هزینه­ های نگهداری و کمبود در کل زنجیره مرتبط است. پیچیدگی این دسته از مسائل با افزایش تعداد محصولات، مراکز توزیع و استفاده از لجستیک شخص ثالث افزایش می­یابد که برای یافتن سیاست بهینه باید از روش­های مناسب بهره جست.

1‌.2‌     بیان مساله

این پژوهش، درصدد گسترش مدل کنترل موجودی در زنجیره تأمین ارائه شده توسط آقای یانگ و همکاران[2] است که به اختصار SWMR نامیده می­ شود. زنجیره تأمین فوق شامل چند تأمین­کننده، یک انبار و چند خرده­فروش است که در آن ظرفیت وسایل نقلیه محدود و تقاضای پس­افت مجاز است. مدل فوق به فرم یک مسئله تک­هدفه برای کمینه­کردن تابع هزینه فرموله شده است که شامل هزینه حمل از تأمین­کننده تا انبار و از انبار تا خرده­فروش، هزینه نگهداری موجودی توسط خرده­فروش و هزینه کمبود می­باشد [1].

از آنجاییکه مبنای مشخصی برای محاسبه هزینه هر واحد کمبود وجود ندارد و در سایر پژوهش­ها نیز فقط مقدار پیش فرضی برای آن در نظر گرفته شده است؛ لذا می­توان هزینه کمبود را از تابع هدف مجزا نموده و به صورت تابعی از تعداد کمبود به اهداف مسئله اضافه کرد [2]. در این صورت مسئله تبدیل به یک مسئله چندهدفه می­ شود که طبعاً حل آن نیازمند بکارگیری الگوریتم­های متناسب خواهد بود.

نشان داده شده است که مسائل SWMR از جمله مسائل متعلق به رده پیچیدگی سخت طبقه ­بندی می شوند [1]. به علت اندازه بزرگ بسیاری از مسائل واقعی، حل بهینه آنها غیرممکن بوده و یا با صرف زمان بسیار زیاد امکان­ پذیر است. به همین دلیل، دو الگوریتم فراابتکاری الگوریتم ژنتیک چند هدفه با مرتب­سازی نامغلوب و الگوریتم بهینه­سازی ازدحام ذرات چندهدفه برای حل مسئله مورد نظر ارائه می­ شود.

در این مسئله فرضیه خاصی وجود ندارد؛ اما مفروضات آن عبارتند از:

• ساختار زنجیره تأمین متشکل از چند تأمین­کننده، یک انبار و چند خرده­فروش است.
• انبار به عنوان بارانداز بوده و موجودی در آن نگهداری نمی­ شود.
• پیش ­بینی تقاضای خرده­فروش­ها برای T دوره بعدی در دست است.
• هزینه نگهداری هر واحد کالا معین است.
• هیچ محدودیتی در مقدار کالای ارسالی وجود ندارد.
• به تمامی تقاضاها در ابتدای دوره پاسخ داده می­ شود.

1‌.3‌     اهمیت و ضرورت

در محیط رقابتی حاکم بر فعالیت­های اقتصادی، سازمان­ها به دنبال به دست­آوردن مزیت رقابتی هستند تا علاوه بر کاهش هزینه­ها و به دست آوردن حاشیه سود مناسب، به سطح مطلوب رضایت مشتری نیز دست یابند. در همین راستا