پایان نامه : اثربخشی مقررات طرح های تفصیلی بر نوسازی و بهسازی بافت فرسوده شهر اصفهان |
با توجه به مشکلات موجود در شهرهای بزرگ مانند گسترش شهر بر روی اراضی باارزش کشاورزی پیرامون و فرسودگی فضایی – کالبدی بافتهای درونی شهر، لزوم اتخاذ روشها و راهبردهایی جهت برقراری توسعه پایدار شهرها بیش از پیش ضرورت دارد. در این خصوص راهبرد توسعه درون زای شهری، یعنی توجه به بهسازی بافت و نوسازی در بافتهای درونی و فرسوده شهرها- بدلیل وجود توانهای بالقوه و بالفعل موجود در آنها – روشی است که می تواند معضلات فضایی و کالبدی شهرها را حل نماید. اما یکی از موانع دسترسی به توسعه پایدار دورنی شهرها در این بافتها ضوابط و مقررات طرح های تفصیلی می باشد که در اغلب موارد، بدون مبانی علمی و تخصصی ، به عنوان مانعی دست و پاگیر جهت نوسازی اینگونه بافت ها می باشد. از جمله این ضوابط و مقررات، ضوابط ارتفاعی ساختمانها است. تحقیق حاضر در پی بررسی اثربخشی ضوابط و مقررات طرح های تفصیلی بر بهسازی و نوسازی مسکن در بافت فرسوده شهر اصفهان می باشد تا با شناسایی این تاثیرات محدودیت های قوانین شناسایی و راهکارهای اصلاح آنها بیان گردد.
با توجه به موضوع تحقیق، روش بکار رفته شده در این پایان نامه، روش توصیفی – تحلیلی می باشد. درتحقیق حاضر پس از ارائه مولفه های ارتفاعی در بافت های فرسوده و طرح 6 مدل، راهکارهایی مربوطه ارائه می گردد.
کلید واژه ها : مقررات شهرسازی، طرح تفصیلی، ضوابط ارتفاعی، بافت فرسوده، بهسازی، نوسازی.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
بخش اول : مبانی نظری و فنی تحقیق
فصل اول : کلیات طرح تحقیق
- طرح مسئله2
- سوالات تحقیق4
- فرضیات تحقیق4
- اهداف تحقیق5
- سابقه و ضرورت انجام تحقیق5
- کاربرد تحقیق5
- استفاده كنندگان از نتیجه پایان نامه ( اعم از مؤسسات آموزشی ، پژوهشی ، دستگاه های اجرایی و غیره )6
- جنبة جدید بودن و نوآوری طرح6
- روش انجام تحقیق6
- جامعه آماری و تعداد نمونه7
- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات7
- تعریف مفاهیم و اصطلاحات کلیدی7
1-12-1- اثربخشی8
1-12-2- مقررات8
1-12-3- ضوابط و مقررات شهرسازی8
1-12-4- طرح تفصیلی9
1-12-5- بافت فرسوده شهری9
1-12-6- ضوابط ارتفاع10
عنوان صفحه
1-12-7- ضوابط سایه اندازی10
1-12-8- نوسازی11
1-12-9- بهسازی12
1-13- جمع بندی و نتیجه گیری12
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق
2-1- مقدمه14
2-2- توسعه پایدار15
2-2-1- توسعه پایدار شهری15
2-2-2- شاخص های توسعه پایدار شهری17
2-2- 2-1- شاخص سیاسی17
2-2-2- 2- شاخص های اجتماعی – فرهنگی 17
2-2-2-3- شاخص های اقتصادی18
2-2-2-4- شاخص فناوری19
2-2-2-5- شاخص زیست محیطی19
2-3- بررسی بافت های شهری 20
2-3-1- بافت تاریخی 20
2-3 -2- بافت قدیم 21
2-3-3- بافت پیرامونی یا بافتهای با اسكان غیررسمی 21
2-3-4- بافت فرسوده 21
2-3-4-1-بافت های دارای میراث های شهری22
2-3-4-2- بافت های شهری(فاقد میراث شهری) 22
2-3-4-3- بافت های حاشیه ای (سكونتگاه های غیررسمی ) 22
عنوان صفحه
2-3-5- ویژگی عمومی بافتهای فرسوده 23
2-3- 5- 1- عمر ابنیه 23
2-3- 5- 2- دانه بندی و تعداد طبقات23
2-3- 5- 3- نوع مصالح23
2-3- 5- 4- وضعیت دسترسی ها 23
2-3-5- 5- وضعیت خدمات و زیر ساختهای شهری 24
2-4- دیدگاه های نظری در زمینه بهسازی و نوسازی بافتهای شهری 24
2-4-1- اوژن ویوله لودو ( 1879- 1814 م )24
2-4-2- جان راسکین (1900- 1818م)25
2-4-3- کامیلیو سیت (1843-1904م)26
2-4-4- کامیلو بویی تو (1914-1836) 26
2-4-5- لوکا بلترامی ( 1933-1854) 27
2-4-6- لودویکو کوارونی (1987-1911) 28
2-4-7- گوستاو جیووانی (1873-1947) 29
2-4-8- پاتریس گدس(1854-1932م )29
2-4-9- شارل اوارد ژانره مشهور به لوكوربوزیه (1887 -1965 م)30
2-4-10- کوین لینچ (1984-1918 م )31
2-4-11- کنزو تانگه (1913)32
2-4-12- ادموند بیکن (1910- 2005 )32
2-5- روش های مداخله در زمینه بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده 33
2-5-1- روش حفاظتی – بهداشتی34
2-5-2- روش حفاظتی – تزیینی34
2-5-3- روش بازسازی شهری34
2-5-4- روش مرمتی معماری – شهری برای فضاهای محدود 35
عنوان صفحه
2-5-5-روش جامع مرمت شهری35
2-6- جمع بندی و نتیجه گیری36
فصل سوم : مبانی فنی تحقیق
3-1- مقدمه38
3-2- روش های تعیین ارتفاع39
3-2 -1- روش گاباری39
3-2 -2-روش سطح اشغال زمین و طبقات40
3-2-3-روش سطح فضای باز41
3-2-4- روش سطح آشکاری آسمان41
3-2-5- روش شاخص روشنایی43
3-3- عوامل و مولفه های موثر بر ارتفاع پذیری ساختمانها44
3-3-1- عوامل و مولفه های عام و کلی45
3-3-1-1- عوامل و مولفه های طبیعی – اقلیمی موثر در ارتفاع پذیری ساختمانها45
3-3-1-1-1- عرض جغرافیایی وموقعیت سالیانه خورشید( نقاط اوج و حضیض سالیانه خورشید)45
3-3-1-1-2- موقعیت خورشید46
3-3-1-1-3- اقلیم و شرایط آب و هوایی منطقه48
3-3-1-1-4- توپوگرافی و شیب زمین50
3-3-1-2- عوامل ومولفه های حقوقی و قانونی(ضوابط و مقررات شهرسازی طرح تفصیلی) ارتفاع پذیری ساختمان ها51
3-3-1-2-1- منطقه بندی ارتفاعی شهر52
3-3-1-2-2- حرایم و محدودیتهای ارتفاعی52
3-3-2- عوامل و مولفه های خاص و موضعی53
3-3-2-1- ویژگی ها و مشخصات فضایی – کالبدی فردی پلاک و ساختمان54
عنوان صفحه
3-3-2-1-1- جهت گیری قطعات و دانه بندیهای شهری نسبت به خورشید یا رون 54
3-3-2-1-2- نسبت طول به عرض زمین59
3-3-2-1-3- الگوی کالبدی ساخت مسکن60
3-3-2-1-4- مساحت زمین61
3-3-2-1-5- مقطع و شکل طبقاتی ساختمانهای سایه پذیر61
3-3-2-1-6- شکل همجواری ساختمان با ساختمانهای پیرامون64
3-3-2-1-7 – نحوه قرار گیری ، نسبت و چیدمان باز شوها و پنجره های جبهه جنوبی ( جبهه اصلی )
ساختمانهای شمالی65
3-3-2-1-8- سطح اشغال66
3-3-2-1-9- شکل سطح اشغال (ترکیب توده و فضا )66
3-3-2-1-10- جهت گیری پلاک نسبت به معبر یا دسترسی پلاک به معبر74
3-3-2-2- ویژگیها و مشخصات فضایی – کالبدی گروهی پلاک ها و ساختمانهای همجوار و بافت77
3-3-2-2-1- الگوی شبکه معابر78
3-3-2-2-2- عرض معابر78
3-3-2-2-3- جهت معابر79
3-4- جمع بندی و نتیجه گیری 79
فصل چهارم : مروری بر تجارب طرح های توسعه شهری در جهان
4-1- مقدمه82
4-2- نگرشی به تاریخچه طرح های توسعه شهری در جهان83
4-2-1- تجارب انگلستان 89
4-2-2- تجارب فرانسه93
4-2-3- تجارب کشور آلمان96
4-2-4-تجارب کشور ایالات متحده آمریکا98
عنوان صفحه
4-2-5- تجارب چین100
4-2-6- تجارب ژاپن100
4-3- جمع بندی و نتیجه گیری106
فصل پنجم : جایگاه طرح های توسعه شهری در نظام برنامه ریزی شهری ایران
5-1- مقدمه108
5-2- بررسی اصطلاحات قانونی109
5-2-1- قانون 109
5-2-1-1- قانون اساسی109
5-2-1-2- قانون عادی109
5-2-1-3- آیین نامه110
5-2-1-4- تصویب نامه110
5-2-1-5- بخشنامه110
5-3- تجارب ایران در نظام برنامه ریزی شهری111
5-4- نظام طرحهای توسعه شهری در ایران 117
5-4-1- طرح های جامع118
5-4-2- طرح های توسعه و عمران شهر و حوزه نفوذ118
5-4-3- طرح های هادی شهری 119
5-4-4- طرح های جزئیات شهرسازی119
5-4-5- طرح های آماده سازی زمین120
5-4-6- طرح های شهرستان120
5-4-7- طرح های منطقه شهری121
5-4-8- طرح های بهسازی و نوسازی بافتهای قدیم121
5-4-9- طرح های تفصیلی122
عنوان صفحه
5-5- جمع بندی و نتیجه گیری123
فصل ششم : ضوابط و مقررات ارتفاع پذیری بافت های شهری
6-1- مقدمه125
6-2- ضوابط و مقررات عام سایه اندازی بافت های شهری126
6-2-1- تصویب طرح های ملی موثر در توسعه شهرها126
6-2-2- ضوابط منطقه بندی و تعیین تراکم های ساختمانی و کاربری اراضی در طرح های توسعه
شهری126
6-2-3- ضوابط و مقررات افزایش تراکم و بلند مرتبه سازی127
6-2-4- ضوابط و مقررات منطقه بندی مسكونی شهرها به مجتمع آپارتمانی، چندخانواری و تك واحدی در جهت حفظ حقوق همسایگی در واحدهای مسكونی به لحاظ تأمین نور، آفتاب و عدم اشراف129
6-2-5- كنترل تراكم ساختمانی و تعیین سطح اشغال در مناطق مسكونی ( براساس حفظ سرانه فضای باز، تشویق بلندمرتبه سازی، كاهش سطح زیربنای مسكونی و عدم تفكیک )130
6-2-6- ارتفاع ساختمان ( تعداد طبقات روی پیلوت ) با توجه به عرض ترافیکی گذرهای اطراف131
6-2-7- احداث ساختمان های (6) طبقه و بیشتر در شهر تهران132
6-2-8- جلوگیری از افزایش محدوده شهرها133
6-2-9- موضوع بافت های فرسوده شهری133
6-2-10- شاخصهای شناسایی بافت های فرسوده شهری134
6-2-11- اعطای تراکم تشویقی در بافتهای فرسوده شهری134
6-2-12- آیین نامه اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن135
6-3- ضوابط و مقررات خاص ارتفاع پذیری بافت های شهری136
6-3-1- مقدمه136
6-3-2- ضوابط و مقررات ساختمانی و شهرسازی طرح تفصیلی شهر اصفهان136
عنوان صفحه
6-3-3- تعریف مفاهیم138
6-3-4- ضوابط و مقررات عمومی140
6-3-4-1- مشرفیت، معماری و نحوه استقرار بناها141
6-3-4-2- پارکینگ ها143
6-4- جمع بندی و نتیجه گیری143
بخش دوم : تجزیه و تحلیل یافته ها و ارائه راهکارهای پیشنهادی تحقیق
فصل هفتم : شناخت اجمالی نمونه موردی
7 -1- مقدمه147
7-2- معرفی اجمالی شهر اصفهان148
7 -2-1 موقعیت جغرافیایی شهر اصفهان148
7-2-2- توپوگرافی شهر اصفهان148
7-3- مهمترین عناصر اقلیمی در شهر اصفهان149
7-3-1- درجه حرارت150
7-3-2- ساعات آفتابی151
7-3-3- موقعیت خورشید152
7-3-4- سایر عناصر اقلیمی156
7-4- بررسی تحولات جمعیتی در سرشماریهای رسمی کشور156
7-5- تاریخچه شکل گیری ساختار فضایی – کالبدی شهر اصفهان160
7-6- شناخت بافت فرسوده در سطح مناطق شهری اصفهان164
7 -7- طرح های توسعه شهری در اصفهان168
7-7-1- طرح های جامع کوکس (1338 ه.ش )169
عنوان صفحه
7-7-2- طرح جامع و تفضیلی ارگانیک170
7-7-3- طرح منطقه اصفهان172
7-7-4- طرح تجدید در طرح جامع وتفضیلی ارگانیک173
7-7-5- طرح بازنگری طرح تفصیلی174
7-8- جمع بندی و نتیجه گیری176
فصل هشتم : تجزیه و تحلیل یافته ها
8-1- مقدمه179
8-2- تدوین مدل نظری و تجریدی عوامل و مولفه های موثر در ارتفاع پذیری ساختمانها در شهر
اصفهان180
8-2-1- عوامل و مولفه های عام و کلی181
8-2-1-1- عوامل و مولفه های طبیعی – اقلیمی موثر در ارتفاع پذیری ساختمانها181
8-2-1-1-1- عرض جغرافیایی و موقعیت سالیانه خورشید(نقاط اوج و حضیض سالیانه خورشید)182
8-2-1-1-2- موضع یا مسیر حرکت روزانه خورشید182
8-2-1-1-3- اقلیم و شرایط آب و هوایی منطقه182
8-2-1-1-4- توپوگرافی و شیب زمین183
8-2-1-2- عوامل و مولفه های حقوقی و قانونی ( ضوابط و مقررات شهرسازی طرح تفصیلی ) ارتفاع پذیری ساختمان ها184
8-2-1-2-1- پهنه بندی ارتفاعی184
8-2-1-2-2- حرایم و محدودیتهای ارتفاعی185
8-2-2- عوامل و مولفه های خاص و موضعی185
8-2-2-1- ویژگی ها و مشخصات فضایی – کالبدی فردی185
8-2-2-1- جهت گیری قطعات و دانه های شهری نسبت به خورشید یا رون186
8-2-2- 2- نسبت طول به عرض زمین186
عنوان صفحه
8-2-2- 3- الگوی کالبدی ساخت مسکن188
8-2-2- 4- مساحت زمین188
8-2-2- 5- شکل ساختمان189
8-2-2- 6- سطح اشغال189
8-2-2- 7- شکل سطح اشغال190
8-2-2- 8- جهت گیری پلاک نسبت به معبر190
8-2-2- 9- نسبت بازشوها در جبهه اصلی ساختمان191
8-2-3- ویژگیها و مشخصات فضایی – کالبدی گروهی پلاک ها و ساختمانهای همجوار و بافت191
8-2-3-1- الگوی شبکه معابر191
8-2-3-2- عرض معابر192
8-2-3-3- جهت معابر192
8-3- تدوین مثال واره های ارتفاع پذیری ساختمانها193
8-3-1- مثال واره های شماره 1 196
8-3-2- مثال واره های شماره 2 203
8-3-3- مثال واره های شماره 3 208
8-3-4- مثال واره های شماره 4 214
8-3-5- مثال واره های شماره 5 220
8-3-6- مثال واره های شماره 6 226
8- 4- تحلیل مدل نظری و تجریدی ارتفاع پذیری ساختمانها در نمونه های عملی بافت شهری اصفهان232
8-4-1- نمونه منظم بافت فرسوده شهری233
8-4-2- نمونه نامنظم بافت فرسوده شهری239
8-5- جمع بندی و نتیجه گیری245
عنوان صفحه
فصل نهم : نتیجه گیری و ارائه راهکارهای پیشنهادی
9-1- مقدمه247
9- 2- مروری بر مطالعات پیشین248
9-3- بررسی سوال و فرضیه تحقیق248
9-4- ارائه راهکارهای پیشنهادی مرتبط با موضوع تحقیق251
9-4-1- تغییر نسبت طول به عرض251
9-4-2- اضافه کردن ارتفاع پیلوت یا زیرزمین به ارتفاع ساخت قطعه جنوبی252
9-4-3- اضافه کردن ارتفاع پنجره ارتفاع ساخت قطعه جنوبی252
9-4-4- اضافه نمودن میزان عقب نشینی جبهه شمالی به ارتفاع بنا (تغییر در نحوه استقرار بنا در قطعه)253
9-4-5- تغییر و اصلاح ضابطه سایه اندازی 40% طول پلاک شمالی به رعایت 40 % طول خود همان پلاک253
9-4-6- تغییر در استانداردهای ساعات نیاز به بهره مندی از نور خورشید254
9-5- بررسی راهکارهای پیشنهادی در مثال واره های ارتفاع پذیری ساختمانها254
9-5-1- مثال واره های شماره 1 راهکارهای اجرایی پیشنهادی254
9-5-2 مثال واره های شماره 2 راهکارهای اجرایی پیشنهادی257
9-6- محدودیتها و مشکلات تحقیق261
9-7- پیشنهادات تحقیقات بعدی263
9-8- جمع بندی و نتیجه گیری263
بخش سوم : منابع و ماخذ
فهرست منابع 265
عنوان صفحه
فهرست جداول
فرم در حال بارگذاری ...
[یکشنبه 1399-09-30] [ 07:50:00 ب.ظ ]
|