فصل اول:

– چکیده………………………………………………………………………………………………………………………2

1-1 تعریف مبلمان شهری………………………………………………………………………………………….3

1- 2 روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………….4      

1-3 جدول زمان بندی پروژه…………………………………………………………………………………………5       

فصل دوم:

2-1 اسطوره……………………………………………………………………………………………………….7        

2-2 آب و آفرینش………………………………………………………………………………………………………………7        

2-3 نقش آب در پدید آمدن تمدن و فرهنگ……………………………………………………………………….. 8

2-4 آب در دیگر آیین های باستانی………………………………………………………………………………………. 9

2-5  بازتاب آب در سفال های پیش از تاریخ………………………………………………………………………………….. 10

2-5-1 نیایش آب بر روی سفال های پیش از تاریخ……………………………………………………………………11 

2-6 عیلام ……………………………………………………………………………………………………………….12        

2-6-1 کورنگان…………………………………………………………………………………………………………12

2-6-2 چغازنبیل………………………………………………………………………………………………………………..14

2-7   آریاییان   ………………………………………………………………………………………………. 17

2-7-1 دین…………………………………………………………………………………………………………………….17

2-8 اسطوره و ایزدهای مربوط به آب در باورهای زرتشتی……………………………………………………….19

2-8-1 نبرد میان خدایان و دیوان………………………………………………………………………………………………………19

2-8-2 نیروهای خیر…………………………………………………………………………………………………………..19

2- 9امشاسپندان…………………………………………………………………………………………………………20

2-10 ایزدان………………………………………………………………………………………………………….20

2-10-1 مهر……………………………………………………………………………………………………….21

2-10- 2 اپام نپات یا برز ایزد…………………………………………………………………………………………….21

2-10-3 اردوی سورآناهیتا………………………………………………………………………………………….21

2-10-4 تیشتر……………………………………………………………………………………………………….22

2-11 جشن های آیینی مربوط به آب در فرهنگ آریایی………………………………………………….23

2-11-1 جشن آبریزگان…………………………………………………………………………………………….24

2-11-2 خردادگان……………………………………………………………………………………………………….24

2-11-3 جشن تیرگان………………………………………………………………………………………………..24

2-11-4 جشن آبانگان……………………………………………………………………………………………..25

2-12 فرهنگ ماد……………………………………………………………………………………….26

2-12-1 دین مادها…………………………………………………………………………………………..…26

2-13 فرهنگ پارس………………………………………………………………………………………….27

2-13-1 دین و باورهای هخامنشی…………………………………………………………………………………27

2-14رمزهای آب و ارتباط نوروز  و آب در تخت جمشید………………………………………………………28

2-15 نقوش برجسته تخت جمشید………………………………………………………………………………. 28

2-16 آب و پالایش در تخت جمشید……………………………………………………………………………33

2-17 فرهنگ اشکانی…………………………………………………………………………………….35

2-17-1 دین خاندان اشکانی…………………………………………………………………………………36

2-17-2 معبد آناهیتا کنگاور………………………………………………………………………………. 37

2-18 فرهنگ ساسانی ………………………………………………………………………………… 38

2-18-1 دین ساسانی……………………………………………………………………………………………38

2-18-2 اصول دین زرتشتی در دوران ساسانی……………………………………………………………38

2-19 نیایشگاه آناهیتای بیشاپور………………………………………………………………………………….41

2-19-1 رمزهای نیایشگاه………………………………………………………………………………………….43

2-20 طاق بستان ……………………………………………………………………………………………..44

2-20-1 جایگاه ایزدان ……………………………………………………………………………………………44

2-20-2 نقوش برجسته طاق بستان……………………………………………………………………………..45

2-21 دوران اسلامی………………………………………………………………………………………………47

2-22 عنصر آب در معماری اسلامی……………………………………………………………………………….49

2-22-1 مساجد ………………………………………………………………………………………………..49

2-22-2 عنصر آب در کاشی کاری مساجد ………………………………………………………………….51

2-23 باغ ایرانی……………………………………………………………………………………………………………53

2-24 قالی ایرانی……………………………………………………………………………………………………..55

2-25عنصر نور……………………………………………………………………………………………………57

2-25-1 تعریف نور و ظلمت…………………………………………………………………………………………57

2-26 نمادهای خورشید وآتش و جایگاه آن ها…………………………………………………………………..58

2-27 هاله،تعریف هاله و انواع آن………………………………………………………………………………58

2-28 تعریف واژه خوره،خورنه و مفهوم آن ها …………………………………………………………………..59

2-29 نماد دایره و معانی آن……………………………………………………………………………………61

2-30 آتش و نور در ایران باستان……………………………………………………………………………62

2-31 سه مرحله پیشرفت سفال ……………………………………………………………………………………………..63

2-31-1 رمز چهار آخشیک………………………………………………………………………………………………..64

2-31-2 رمزهای نور بر سفال ایران………………………………………………………………………………………65

2-32 فرهنگ عیلامی و باورهای مقدس عیلامی در رابطه با عنصر نور…………………………………………..67

2-33 گاهشماری و اختر بینی در ایران…………………………………………………………………………………..68

2-34 گاهشماری درعیلام…………………………………………………………………………………….69

2-35 خدایان خورشید و ماه و مراسم آیینی آن ها……………………………………………………….69

2-35-1 مراسم آیینی طلوع خورشید…………………………………………………………………….70

2-36 رمزهای نور در چغازنبیل ……………………………………………………………………………71

2-37 امشاسپندان مربوط به نور و آتش………………………………………………………………………72

2-37-1 اردیبهشت …………………………………………………………………………………………..72

2-37-2 بهرام،وهرام(ورترغنه) …………………………………………………………………………………….73

2-37-3 سروش(سرئوشه) ……………………………………………………………………………………………………..73

2-37-4 آذر،آتش،آتر ……………………………………………………………………………………………………73

2-37-5 نئیریوسنگهه …………………………………………………………………………………………………..73

2-38 آئین میترا(مهر) …………………………………………………………………………………………74

2-39 نور و هنر………………………………………………………………………………………… .76

2-40 جشن های زمستان و بهار………………………………………………………………………. 77

2-40-1 جشن سده………………………………………………………………………………………………….77

2-40-2 چهارشنبه سوری…………………………………………………………………………………………….77

2-40-3 جشن فروردگان…………………………………………………………………………………………..78

 

 

2-41 دوران پارس ها ………………………………………………………………………………………79

2-42 گاهشماری،اوستایی کهنه و نو………………………………………………………………………………..79

2-43 کعبه زرتشت……………………………………………………………………………………………………..80

2-43-1 بنای کعبه زرتشت…………………………………………………………………………………….80

2-44 دوران ساسانی…………………………………………………………………………………………….82

2-45 چهارتاقی نیاسر…………………………………………………………………………………………83

2-46 اهمیت نور در اسلام……………………………………………………………………………………….84

2-46-1 معنای نور………………………………………………………………………………………………………84

2-47سهروردی،فلسفه اشراق و دیدگاه شیخ در رابطه با نور………………………………………………………..85

2-47-1 اهمیت خورشید و آتش در اندیشه سهروردی………………………………………………………85

2-47-2 حکمت اشراق……………………………………………………………………………………………………85

2-47-3 اشراق و معنا آن ………………………………………………………………………………………86

2-47-4عقیده سهروردی در رابطه با نور …………………………………………………………………………86

2-48 نور در نگارگری………………………………………………………………………………………88

2-48-2 فر و خورنه در نگارگری اسلامی صفحه …………………………………………………………..89

2-48-3 تجلی نور الانوار در نگارگری اسلامی…………………………………………………………………………….91

2-49 نور در معماری اسلامی……………………………………………………………………93

2-50 عناصر و اجزای مساجد اسلامی……………………………………………………………………………93

2-50-1 محراب و ارتباط آن با نور………………………………………………………………………………93

2-50-2 مقرنس………………………………………………………………………………………………..95

2-50-3 اسلیمی………………………………………………………………………………………………………….96

2-51 باغ ایرانی …………………………………………………………………………………………………….97

2-52 فلسفه نور در عرفان و هنر اسلامی…………………………………………………………………98

2-53 تحلیل و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………….99

2-54 تحلیل نشانه شناسی وفرهنگی…………………………………………………………………….101

2-55 بررسی نشانه شناسی نماد نور………………………………………………………………………………………101

2-56 بررسی نشانه شناسی هنر اسلامی در مساجد………………………………………………………………….103

2-56-1 نشانه های شمایلی…………………………………………………………………………………………………104

2-56-2 نشانه های شمایلی نمادین شده………………………………………………………………………………104.

2-56-3 نشانه های نمایه ای……………………………………………………………………………………………….105

2-56-4 نشانه های نمادین………………………………………………………………………………………………….106

2-57 نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………107

2-58 نشانه شناسی نماد آب……………………………………………………………………………………………….108

2-59 نتیجه گیری کلی………………………………………………………………………………………………………111

2-60 استخراج شاخصه های فرهنگی و کد های طراحی………………………………………113

2-61 اولویت بندی شاخص ها…………………………………………………………………………………………..115

فصل سوم

3-1 آنالیز اجتماعی………………………………………………………………………………………………………119

3-1-1 استفاده کنندگان………………………………………………………………………………………………………119

3-2 آنالیز فرهنگی……………………………………………………………………………………………………….121

3-3 بررسی عوامل انسانی…………………………………………………………………………………………..124

3-3-1 ارگونومی رنگ……………………………………………………………………………………………………………………124

3-3-2 عناصر منظر سازی………………………………………………………………………………………………………………125

3-3-3 تامین روشنایی محوطه…………………………………………………………………………………………………………126

3-3-4 چشم زدگی و روش جلوگیری از آن ها…………………………………………………………………………………126

3-3-5 کنترل انعکاس نور های مزاحم……………………………………………………………………………………………..127

3-3-6 اصول مهم در طراحی روشنایی پارک ها………………………………………………………………………………..128

3-3-7 مقادیر پیشنهادی در استاندارد برای روشنایی پارک هاCIE 136 …………………………………………….129

3-3-8 روشنایی پارک ها ……………………………………………………………………………………………………………..129

3-3-9 نور پردازی آبشارها……………………………………………………………………………………………………………131

3-4 آنالیز عوامل محیطی……………………………………………………………………………………………192

3-4-1 محیط استفاده از محصول…………………………………………………………………………………………………….134

3-4-2 رطوبت……………………………………………………………………………………………………………………………..134

3-4-3 دمای محیط……………………………………………………………………………………………………………………….134

3-4-4 صوت……………………………………………………………………………………………………………………………….134

3-4-5 نور…………………………………………………………………………………………………………………………………..135

3-4-6 گرد و غبار………………………………………………………………………………………………………………………..135

3-4-7 وندالیزم…………………………………………………………………………………………………………………………….136

3-4-8 وندالیزم در مقایسه با زمان…………………………………………………………………………………………………..136

3-4-9 وندالیزم در مقایسه بامکان…………………………………………………………………………………………………..136

3-4-10 ندالیزم در مقایسه با قیمت………………………………………………………………………………………………..136

3-4-11 وندالیزم آگاهانه……………………………………………………………………………………………………………….137

3-4-12 وندالیزم نا آگاهانه……………………………………………………………………………………………………………137

3-4-13 انواع تخریب گرایی های رایج…………………………………………………………………………………………..137

3-4-14 نقش طراح……………………………………………………………………………………………………………………..138

3-4-15 تاثیر محصول بر محیط…………………………………………………………………………………………………….140

3-4-16 نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………141

3-5 زیبایی شناسی…………………………………………………………………………………………………….142

3-5-1 آب به صورت طرح…………………………………………………………………………………………………………..142

3-5-2 آب از نظر حرکت…………………………………………………………………………………………………………….142

3-5-3 آب به صورت کنایه و نشانه……………………………………………………………………………………………….143

3-5-4 عناصر طراحی بصری………………………………………………………………………………………………………..143

3-5-5 فرم…………………………………………………………………………………………………………………………………144

3-5-6 بافت………………………………………………………………………………………………………………………………144

3-5-7 کیفیت حسی……………………………………………………………………………………………………………………145

3-5-8 آبروها…………………………………………………………………………………………………………………………….145

3-5-9 آبشارها…………………………………………………………………………………………………………………………..145

3-5-10 فواره ها………………………………………………………………………………………………………………………..146

3-5-11 نور پردازی آبنماها و آبشارها و آب های ساکن………………………………………………………………….148

3-5-12 انواع نورپردازی باغی……………………………………………………………………………………………………..149

3-5-13 زیبایی شناسی محیط و منظر……………………………………………………………………………………………153

3-5-14 نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………..154

3-6 آنالیز ساختار و عملکرد…………………………………………………………………………………….155

3-6-1 مواد و روش های ساخت آبنما……………………………………………………………………………………………155

3-6-2 نورپردازی در کف حوضچه……………………………………………………………………………………………….155

فصل چهارم طراحی

4-1 پیشنهادات طراح………………………………………………………………………………………………………..157

4-2 روشSET………………………………………………………………………………………………………….159

2-4- 1مصادیق کالایی……………………………………………………………………………………………………..159

2-4-2 بررسی هویت مکان قرار گیری محصول نهایی………………………………………………………………………161

2-4-3 توپوگرافی بام تهران…………………………………………………………………………………………………………..161

2-4-4 علت انتخاب بام تهران………………………………………………………………………………………………………161

2-4-5 گروه هدف………………………………………………………………………………………………………………………163

2-4-6 بسته های فرهنگی لنسکی………………………………………………………………………………………………….163

2-4-7 معیار های محیطی…………………………………………………………………………………………………………….163

2-4-8 معیار های تعاملی……………………………………………………………………………………………………………..164

2-4-9 معیار های ارزیابی و داوری……………………………………………………………………………………………….164

2-4-10 معیار های خلاقیت…………………………………………………………………………………………………………165

2-4-11 معیار های هیجانی………………………………………………………………………………………………………….165

2-4-12 معیار های اعتقادی………………………………………………………………………………………………………….165

2-4-13 معیار های هویتی……………………………………………………………………………………………………………165

2-4-14 اولویت بسته های فرهنگی در گروه هدف…………………………………………………………………………166

2-4-15 بررسی شاخصه های Entertainment مورد علاقه کاربر………………………………………………….167

2-4-16 معیار های اقتصادی………………………………………………………………………………………………………..167

2-4-17 بررسی شاخصه های کالاهای مورد توجه گروه کاربر………………………………………………………….168

2-4-18 بررسی رفتار مبتنی بر تکنولوژی گروه هدف……………………………………………………………………..169

2-4-19 چگونگی ارتباط ویژگی های کالا،کیفیت و ارزش های شخصی…………………………………………..170

2-4-20 شناسایی فرصت……………………………………………………………………………………………………………..176

3-4 اتودهای اولیه…………………………………………………………………………………………………………..177

4-4 جدول ارزیابی طرح های برتر……………………………………………………………………………………187

4-5 طرح نهایی………………………………………………………………………………………………………………189

4-6 تفسیر چرایی طرح……………………………………………………………………………………………………195

4-7 نقشه و برش……………………………………………………………………………………………………………196

4-8 نکات فنی…………………………………………………………………………………………………………….201

4-9 مناسبات اقتصادی………………………………………………………………………………………………….203

4-10فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………….205

چکیده :

این پژوهش با هدف اولیه استفاده از عناصر نور و آب در طراحی المان های شهری،به بررسی کامل این عناصر در دوران تاریخی ایران پرداخته است و هم چنین طراحی مبلمان و المان های شهری از منظر هویت و فرهنگ مورد بررسی قرار گرفته است و سعی بر ایجاد پیوندی محکم تر بین فرهنگ و المان های شهری شده است .

هم چنین از نظر اجتماعی سعی در هرچه بهتر ارتباط برقرار کردن استفاده گر با المان های شهری شده است..

مقدمه

اهمیت موضوع

با توجه به اینکه طراحی کنونی شهر تهران نیاز های روانی و جسمی مردم تهران را برآورده نمیکندو ارتباط فطری و موثر بین فرد و فضاهای شهری وجود نداردو شهری خاکستری بدون ایجاد تعلق خاطر بین فردو جامعه می باشد.بنابراین ایجاد فضایی با توجه به فرهنگ جامعه که ارتباط فرد با محیطش را بهتر کرده و فضایی برای تعامل و آرامش باشد ضروری می باشد.

هدف

طراحی المان و فضای شهری منطبق با فرهنگ و تاریخ مردم ایران در جهت ایجاد تعامل اجتماعی و تعامل بین فضاهای شهری و افراد.

 

سوال پژوهشی

با این فرض این تحقیق را شروع کردم که با بررسی تاریخ هنر ایران شاخصه های فرهنگی استخراج کنم و از آن ها به کدهای طراحی برای طراحی المان های شهری برسم.

تعریف مبلمان شهری

مبلمان شهری به مجموعه وسیعی از وسایل،اشیاء،دستگاه ها،نمادها،خرده بناها،فضاها و عناصری گفته می شود که چون در شهر و خیابان و در کل فضای باز نصب شده اند و استفاده عمومی دارند،به این اصطلاح معروف شده اند.

پیشینه

در این پژوهش مقطعی تحلیلی دوران تاریخ هنر ایران از زروانیسم تا کنون بررسی شده است.هنرهایی مانند نقوش برجسته،سفال،معماری،نگارگری،قالی مورد بررسی قرار گرفت.همچنین عقاید سهروردی دربار ه نور و حکمت اشراق نیز بررسی شد.فصل دوم به طور کامل به این بخش اختصاص داده شده .

این بررسی نشان می دهد که شاخصه های فرهنگی تا قبل از دوران اسلامی دارای اشتراک های زیادی می باشد و بعد از دوران اسلامی با حفظ برخی اشتراکات دارای شاخصه های جدیدی است.

نتایج:

با بررسی های مقطعی و تحلیلی شاخصه هایی مانند تقدس،قائم به ذاتی تمرکز،سلسله مراتب تطهیر و خلوص و شفافیت،بخشندگی،حقیقت یابی و.. در ارتباط با عناصر نور و آب استخراج شده است.از این شاخصه ها به کدهای طراحی رسیدم که به کمک آنها و با بکار گیری روش set موفق به طراحی فضایی در بام تهران شدم.

کلمات کلیدی

-آب- نور- مبلمان شهری-فرهنگ

1-2 روش تحقیق:

مقطعی تحلیلی

 

فصل دوم

بررسی عناصر نور و آب در تاریخ هنر ایران

آنالیز تاریخی

2-1 اسطوره:

بهار(1376 الف ،صص344 تا 345)اسطوره شناسی بخشی است از مردم شناسی فرهنگی که آن خود از مردم شناسی منشعب می گردد.مردم شناسی فرهنگی به بررسی و فرا یافتن قوانین عمومی قالب های رفتاری انسان در همه ابعاد آن  می پردازد و می کوشد توجیهی عمومی از این پدیده اجتماعی فرهنگی به دست دهد.اسطوره شناسی با بررسی مجموعه های اساطیری زنده یا مرده و فرا یافتن کیفیات عمومی و کلی آن ها،در خدمت مردم شناسی فرهنگی قرار می

2-2 آب و آفرینش:

آفرینش حیات بر آب نهاده شده است.سومریان معتقد بودنددر آغاز زندگی جز آب چیزی نبوده و همه چیز ها از آب به دست آمدند.در وسط آب جزیره ای به شکل کوه به وجود آمد.قله کوه آسمان شد و قاعده آن زمین.از برخورد قله به قاعده هوا به وجود آمدکه سومین عنصر زندگی پس از آب و خاک بود.یکی از صفات مهم این عنصر قابلیت انبساط است.

در اسطوره های بابلی به جای الهه (نمو) الهه نعامه به عنوان الهه آب معرفی شده است.آب ها پیش از زمین وجود داشتند با تحلیل ارزش های مذهبی آب ها ساختار و کارکرد نمادها بهتر درک خواهد شد.آب ها مجموع معنویت جهانی را می نمایانند.

از دوره های نخستین آب به دو گونه با مفهوم باروری و بارداری پیوند یافت:1- به شکل باران2- به صورت زنی باردار که فرزندی می آورد و این ولادت در لوا و پناه عنصری که آن را همه می پرستیدند انجام می گیرد.