جنبه ی جدید بودن و نوآوری در تحقیق.. 12

اهداف تحقیق : 13

سؤالات تحقیق: 13

فرضیه‏های تحقیق: 14

تعریف واژه ‏ها و اصطلاحات… 14

فصل دوم

مبانی نظری و پیشینه تحقیق

فایده و اهمیت مشاوره و راهنمایی.. 17

تاریخچه راهنمایی ومشاوره 17

تاریخچه راهنمایی ومشاوره در جهان. 18

تاریخچه راهنمایی ومشاوره در ایران. 19

تعاریف راهنمایی و مشاوره 20

تعریف مشاوره 21

اهداف مشاوره و راهنمایی.. 21

ضرورت فعالیتهای راهنمایی ومشاوره درمدارس… 22

خصوصیات مشاوران. 23

نقش مشاوردرمدارس: 25

نقش مشاور درامور تحصیلی.. 25

نقش مشاوران درتأمین بهداشت روانی دانش آموزان. 26

وظلیف كادر آموزشی و اداری مدرسه در قبال مشاوره و راهنمایی.. 29

شكل گیری مشاوره و راهنمایی در آموزش و پرورش… 29

مبادرت به مشاوره شغل و مشكلات آن. 32

انواع راهنمایی و مشاوره : 34

راهنمایی و هدایت تحصیلی در نظام آموزشی فعلی: 35

خصوصیات دانش آموزان دبیرستانی : 35

روش های مشاوره با توجه به زیر بنای فلسفی : 36

هدفهای مشاوره : 37

خدمات چهارگانه راهنمایی در مدارس : 38

مشاوره و راهنمایی در اسلام : 39

اهداف مشاوره ازدیدگاه اسلام: 39

مفهوم مشاوره و پیشرفت تحصیلی : 40

خصوصیات مشاور: 41

اصول اساسی راهنمایی ومشاوره : 41

مبانی نظری.. 43

الف – هوش آزمایی.. 43

ب – عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی.. 44

ج – هوش و پیشرفت تحصیلی.. 46

ملاكهای هدایت تحصیلی و پیشرفت تحصیلی.. 50

تعریف سلامت روانی : 54

سلامت روان دانش آموزان: 55

اهمیت و ضرورت سلامت روانی.. 56

تعریف پیشرفت تحصیلی: 59

علل و عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی.. 59

پیشینه ی نظری تحقیق.. 61

تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور. 62

فصل سوم

روش های تحقیق

روش تحقیق: 66

جامعه ی آماری.. 66

نمونه وروش نمونه گیری.. 67

حجم نمونه. 68

روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها 68

ابزار اندازه گیری: 68

فرضیه اول. 70

پایایی و روایی پرسشنامه ها: 71

روش جمع آوری داده ها: 71

روش های تجزیه و تحلیل داده ها : 71

فصل چهارم

تجزیه وتحلیل یافته ها

آزمون فرضیه اصلی اول. 82

آزمون فرضیه اصلی دوم. 84

آزمون فرضیه اصلی سوم. 86

آزمون فرضیه  اصلی چهارم. 88

آزمون فرضیه اصلی پنجم. 90

آزمون فرضیه اصلی ششم. 92

فصل پنجم

نتیجه گیری و پیشنهادات

نتیجه گیری.. 95

نتایج : 97

پیشنهادات : 98

محدودیتهای تحقیق : 99

منابع و مأخذ: 100

چکیده

تحولات بی حد و حصر در بنیان های جوامع ،كه بر اثر حركت از دوران گذار به سمت زندگی ماشینی و صنعتی رخ داده، به پدید آمدن شكاف هایی منجر شده كه انسان های امروز را ناگزیر از همنواسازی خود با شرایط جدید كرده است. در چنین فضایی، بحران هایی پیش روی افراد پدید می آید كه اگر متوقف نشود دنیای روحی ، روانی آنها را متلاطم می كند. آسیب های اجتماعی و روحی و روانی از جمله طلاق، اعتیاد، خودكشی ، مشكلات تحصیلی، اختلافات خانوادگی، نارضایتی شغلی، اضطراب ، افسردگی و…..محصول تحولات زندگی صنعتی اند.سؤال اینجاست كه در كنار توسعه شگفت انگیز علوم و فنون دانش امروز چه چیزی باید بتواند پاسخگوی بحران های روحی ،روانی انسان ها باشد؟ بحران هایی كه متعاقب پیشرفت علوم و تكنولوژی بر انسان ها رخ نموده است . در پاسخ به این سؤال علم « مشاوره و روانشناسی » قد علم می كندمشاوره از تمامی فعالیتهای اخلاقی تشكیل یافته است كه در آن مشاور متعهد، تلاش می كند تا به مراجع كمك كند تا به آن دسته از رفتارهایی بپردازد كه بتواند به حل مشكلات و مسائل اومنجر شوند. ازطریق مشاوره و راهنمایی فرد نه تنها وضع فعلی خود رادرك می كند،بلكه از آنچه كه به صورت آن در خواهدآمدنیز آگاه می شود.راجرز معتقد است كه هدف بیشتر مشاغل یاری دهنده كه شامل مشاوره وراهنمایی نیز می شود،افزایش رشد شخصی وروانی فرد در مسیر رشد اجتماعی است.هم چنین ازطریق « خدمات راهنمایی ومشاوره »می توان تواناییها ونیز محدودیت های دانش آموزان راشناخت واز امكانات موجود حداكثر استفاده را به عمل آورد.مشاور تحصیلی با شناخت دانش آموزان در زمینه های گوناگون می تواند آنان را به رشته های تحصیلی مناسب راهنمایی كندوآنان را در حل مشكلات یاری دهد. اهداف آموزش وپرورش زمانی تحقق خواهند یافت كه برنامه ها و محتوای آموزشی با توجه به نیازها وامكانات دانش آموزان تهیه و اجرا گردند. . پایان نامه حاضر به 5 فصل تقسیم بندی شده که فصل اول کلیات تحقیق را شامل می شود که عبارتند از مقدمه ، بیان مسئله ، اهمیت و ضرورت تحقیق ، اهداف تحقیق ، سوالات تحقیق ، فرضیات تحقیق ، تعاریف مفاهیم و خلاصه ای از جامعه آماری و نمونه آمار ی و روش گرد آری و تجزیه و تحلیل اطلاعات  و  فصل دوم با عنوان مبانی نظری و پیشینه تحقیق به نظریه های مشاوره و سلامت روانی سپس فایده و اهمیت مشاوره،تاریخچه ی راهنمایی و مشاوره،تعاریف راهنمایی و مشاوره، انواع مشاوره، اهداف مشاوره وراهنمایی،ضرورت مشاوره در مدارس ،مشاوره وراهنمایی در نظام آموزش و پرورش ، نقش مشاور در مدارس،امور تحصیلی،تأمین بهداشت روانی،دانش آموزان و مهم ترین وظایف كادر آموزشی در برابر برنامه مشاوره و راهنمایی و در آخر فصل نیز به بررسی پیشینه های داخلی و خارجی خواهیم پرداخت فصل سوم به روش تحقیق اختصاص داده شده به این صورت که روش تحقیق ، جامعه آماری ، نمونه آماری و روش نمونه گیری ، ابزار گرد آوری اطلاعات ، پرسشنامه سلامت روانی ، و پرسشنامه محقق ساخته اهمیت مشاوره در پیشرفت تحصیلی در آن گنجانده شده است فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها می باشد که داده های توصیفی و استنباطی در این فصل با بهره گرفتن از نرم افزار spss تحلیل می شوند فصل پنجم پایان نامه نتیجه گیری از مطالب و تحلیل اطلاعات می باشد که با ارائه پیشنهاداتی جهت رفع و بهبود مشکلات و در آخر پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده ارائه می شود

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه:

در همه کشورهای دنیا ، آموزش و پرورش متولی هدایت دانش آموزان در مسیر رشد عقلی         اجتماعی ، اخلاقی ، روانی و  حرفه ای دانش آموزان  است . نظام آموزش پرورش با   فراهم آوردن تجربه های متعدد برای دانش آموزان  ، تلاش دارد آنها را به  شهروندانی خوب تبدیل کند .  به عبارتی می توان  گفت  هدف تعلیم و تربیت تعالی بخشیدن به انسانهاست ، رسیدن به این هدف ، رشد همه جانبه دانش آموزان را می  طلبد .  بدین منظور ، مجموعه ای از برنامه ها و فعالیت ها در قالب نظام آموزش و پرورش شکل گرفته اند  که یکی از آنها برنامه های  مشاوره و راهنمایی  است . برنامه های مشاوره در مدرسه  به منظور هدایت رشد  متعادل و همه جانبه دانش آموزان  طراحی شده اند . مشاور مدرسه با  ایجاد هماهنگی در فعالیت های مختلف  مدرسه زمینه رشد سالم دانش آموزان را فراهم  میکند  (سینک ، 2005) .

راهنمایی هر چند به صورت ساده و ابتدایی ، از آغاز تمدن آدمی وجود داشته و با پیچیده  شدن زندگی و تحول  تدریجی جامعه ، از حالتی سنتی به صنعتی پیشرفته است و ضرورت  و اهمیت آن افزایش یافته است . ایجاد و گسترش مکتب خانه ها و  مدرسه ها  در واقع نوعی زمینه سازی  و  ایجاد فرصت برای راهنمایی بودند ، چرا که در این مکانها  معلم با دلسوزی تمام  شاگردان را در خواندن و  نوشتن و یادگیری درسهای مختلف  کمک و راهنمایی می کرد  (وکیلیان  ،1381) .

با  صنعتی  شدن جامعه ها و پیشرفت روز افزون  آنها و  افزایش  چشمگیر حرفه ها  و  شغلها و به دنبا ل آن دشواری  مسئله انتخاب صحیح و مناسب ، توجه  به  امر هدایت و ارشاد و راهنمایی  به  معنای خاص آن زیاد شد و  ضمن ظهور و گسترش مرکز های بسیار راهنمایی و مشاوره  به  منظور یاری و کمک  به افراد ، صاحب نظران  و متخصصان نیز به روشن کردن  هدفها ، تعریف و راهنمایی اقدام کرده و انبوهی  از  ادبیات  راهنمایی و ارشاد را  در زمینه ها  به ویژه  تعلیم و تربیت بوجود آوردند .  به علاوه  ، تحولات و دگرگونیهای  زیادی  که هر روزه  اتفاق می افتد ، ضرورت توجه  به  امر راهنمایی و مشاوره را  بیشتر می کند ( همان منبع) .

با  توجه  به  اینکه  ما  کشوری  در حال توسعه  هستیم  و  جامعه  ما در حال خارج  شدن  از  حالت سنتی  به جامعه  صنعتی می باشد و در جامعه صنعتی  با  توجه به گستردگی و  وسعت  اطلاعات و تعدد  و تنوع گزینه ها  و پیشرفت  تکنولوژی  ، انتخاب  صحیح و مناسب  مشکل  است و فرد برای تصمیم گیری  مناسب به کمک  دیگران  نیاز  دارد و بدون یاری  آنان اتخاذ  تصمیمات  سنجید و درست  محال  است  (شفیع آبادی، 1385) .

یکی از راهکارهای  مناسب  برای  مقابله  با  بحران و  مشکلات   اجتماعی آنست  که  اصلاح  مشکلات و  ارائه  راهکارهای  مناسب و تغییر رفتار از نسل  جوان –  یعنی دانش آموزان  مدارس –  آغاز گردد  چرا که نظام  آموزش  پرورش تأثیری  نافذ بر نهادهای  اجتماعی ،  سیاسی ،  فرهنگی و اقتصادی دارد ؛  امروزه  در نظام  آموزشی ،  معلمان  همانند یک  ماشین عمل  می کنند  و  دانش آموزان را با مشتی اصول و حقایق آشنا  می سازنند و هماهنگی و انطباق چندانی بین  واقعیات  زندگی  با  اصول  آموخته  شده  را  ارائه  نمی دهند  ، در حالیکه  آموزش و پرورش باید دانش آموزان را از همه  جهات برای  ادامه  تحصیل و زندگی  آماده  سازد  ( شفیع آبادی ، 1382).

دانش آموزی  که  در  زمینه ای  از  تحصیلاتش  مشکل  دارد ،  علاوه بر تحمل صدمات روانی وگاهی جسمانی ، از نظر اقتصادی نیز خسارتی به  جامعه وارد  می کند  ، در این  حالت  باید به  درمان  مشکلات و رفع موانع رشد  او  اقدام  شود  و در این  بین نقش مشاوران آشکار می گردد . مشاور  با  استفاده  از روشها و فنون  مشاوره  ، دانش آموز و کسانی  را  که  به  نوعی  در ایجاد  مشکل  نقشی دارند را  بررسی  ودرمان  می  کند . مشاور  همچنین در زمینه  مشکلات تحصیلی  به  مواردی نظیر اضطراب  امتحان  ،  مردودی ، مشروطی و کمک  در کشف  استعدادها  و علایق به کمک  دانش آموزان  می شتابد  و  او  را برای فعالیت آماده  می سازد  و امکان  یادگیری و آموزش مؤثرتر را  فراهم  می سازد (شفیع آبادی ، 1385)  .

معمولاً دانش آموزان  در  طول  دوره تحصیلی  خود  با  مشکلات و  مسائل پیچیده ای مواجه          می شوند ، مشکلاتی  مانند  افت  تحصیلی  ، تردید  در انتخاب رشته تحصیلی ، ناتوانی در برنامه ریزی برای مطالعه دروس و…  همه