فهرست مطالب

عنوان                                                                                                             صفحه

 

چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………………………1

 

فصـــل اول

کـلیـــات پژوهــــش

1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………..3

1-2- تعریف و بیان مساله پژوهش………………………………………………………………………………………………………4

1-3-  اهمیت موضوع پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….6

1-4- اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………8

1-5- قلمرو پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-6- فرضیات پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………9

1-7- بیان متغیرهای مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی…………………………………………………………………..9

1-8-  شرح مفاهیم و اصطلاحات……………………………………………………………………………………………………..10

1-8-1- تعاریف مفهومی……………………………………………………………………………………………………………..10

1-8-2-  تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………………………12

 

فصـــل دوم

ادبیات و پیشینه پژوهش

2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………15

2-2- مبانی نظری پژوهش………………………………………………………………………………………………………………..15

2-2-1- دانش: تعاریف و دسته­بندی­ها…………………………………………………………………………………………..15

2-2-1-1- تعریف دانش……………………………………………………………………………………………………….17

2-2-1-2-  دسته­بندی دانش………………………………………………………………………………………………….19

2-2-2- مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………………………..22

2-2-2-1- تعاریف مدیریت دانش………………………………………………………………………………………… 23

2-2-2-2- اهمیت مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………25

2-2-2-3- مدیریت دانش و یادگیری سازمانی………………………………………………………………………….26

2-2-2-4- مزایای مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………27

2-2-2-4- فرایند مدیریت دانش …………………………………………………………………………………………..30

2-2-2-4-1- فرایند کسب دانش……………………………………………………………………………………..32

2-2-2-4-2- فرایند تبدیل دانش……………………………………………………………………………………..33

2-2-2-4-3- فرایند محافظت از دانش……………………………………………………………………………..35

2-2-2-4-4- کاربرد دانش………………………………………………………………………………………………36

2-2-2-5- مدیریت دانش در صنعت بیمه………………………………………………………………………………..37

2-2-3- تکنولوژی اطلاعات……………………………………………………………………………………………………….38

2-2-3-1- تعریف تکنولوژی اطلاعات……………………………………………………………………………………39

2-2-3-2- اثرات بکارگیری تکنولوژی اطلاعات در سازمان­ها…………………………………………………….40

2-2-3-3- تکنولوژی اطلاعات در صنعت بیمه…………………………………………………………………………41

2-2-3-4- رابطه تکنولوژی اطلاعات و مدیریت دانش………………………………………………………………43

2-2-3-4-1- تشریح الگوی چرخه دانش به کمک فناوری اطلاعات…………………………………….46

2-2-3-4-2- فناوری­های پشتیبان مدیریت دانش……………………………………………………………….47

2-2-3-4-3- بخشی از مزایای بکارگیری فناوری اطلاعات در سیستم مدیریت دانش……………..48

2-2-4- مزیت رقابتی………………………………………………………………………………………………………………..48

2-2-4-1- مفهوم مزیت رقابتی پایدار……………………………………………………………………………………..50

2-2-4-2- دیدگاه منبع محور به شرکت…………………………………………………………………………………..51

2-2-4-3- دانش به عنوان منبع مزیت رقابتی……………………………………………………………………………54

2-2-5- جمع­بندی مبانی نظری…………………………………………………………………………………………………..54

2-2-6- صنعت بیمه………………………………………………………………………………………………………………….58

2-2-6-1- تاریخچه بیمه در ایران…………………………………………………………………………………………..59

2-3- پیشینه­ی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………….61

2-3-1- پژوهش­های انجام شده در داخل کشور……………………………………………………………………………61

2-3-2-پژوهش­های انجام شده در خارج از کشور………………………………………………………………………..64

 

فصــــل ســــوم

روش شناسی پژوهــــش

3-1-  مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………67

3-2-  روش پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………….67

3-3- جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………………..68

3-4- روش نمونه گیری …………………………………………………………………………………………………………………….68

3-5-  منابع و ابزار گردآوری داده ­ها و اطلاعات…………………………………………………………………………………..70

3-5-1- تشریح پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………..70

3-5-1-1- روایی………………………………………………………………………………………………………………….72

3-5-1-2- پایایی………………………………………………………………………………………………………………….72

3-6- روش تجزیه و تحلیل داده ­ها…………………………………………………………………………………………………….74

 

فصــــل چهــــارم

تحــلیل یافته­ ها

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………….79

 

4-2- یافته­ های توصیفی متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………….79

4-3- تحلیل استنباطی داده ­ها……………………………………………………………………………………………………………..81

4-3-1- آزمون نرمال­بودن متغیرها…………………………………………………………………………………………………81

4-3-2- آزمون فرضیه ­ها ونتایج آن………………………………………………………………………………………………..82

4-3-2-1- آزمون فرضیه­ فرعی اول……………………………………………………………………………………..82

4-3-2-2- آزمون فرضیه­­ی فرعی دوم……………………………………………………………………………………..83

4-3-2-3- آزمون فرضیه­ فرعی سوم…………………………………………………………………………………….84

4-3-2-4- آزمون فرضیه­ فرعی چهارم………………………………………………………………………………….85

4-3-2-5-آزمون فرضیه­ اصلی دوم و فرعی پنجم………………………………………………………………….86

4-4- آزمون رگرسیون……………………………………………………………………………………………………………………..87

4-4-1- آزمون معنادار بودن رگرسیون…………………………………………………………………………………………..88

4-4-2- آزمون هم­خطی………………………………………………………………………………………………………………88

4-4-3- آزمون عدم خود همبستگی………………………………………………………………………………………………89

4-4-4-آزمون F لیمر و هاسمن……………………………………………………………………………………………………89

4-5- خلاصه‌ یافته­ ها………………………………………………………………………………………………………………………..93

 

فصــــل پنجــــم

نتیجه­گیــری و پیشنهـادها

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………95

5-2- جمع­بندی پژوهش………………………………………………………………………………………………………95

5-3- نتیجه ­گیری آزمون فرضیه ­ها…………………………………………………………………………………………….96

5-4- پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………….99

5-5- پیشنهادهایی برای پژوهش­های آتی……………………………………………………………………………….100

5-6- محدودیت­های پژوهش…………………………………………………………………………………………….. 101

فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………………………..102

جداول پیوست……………………………………………………………………………………………………………………………….113 چکیده لاتین………………………………………………………………………………………………………………………………………I

 

فهـــرست جداول

عنوان                                                                                                صفحه

جدول (2-1) ویژگی­های دانش صریح و ضمنی…………………………………………………………………………………..21

جدول (2-2) دیدگاه ­های مختلف راجع به فرایند مدیریت دانش……………………………………………………………31

جدول (2-3) مراحل الگوی چرخه دانش به کمک فناوری اطلاعات………………………………………………………46

جدول (3-1) تشریح پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………….71

جدول (3-2) ضریب آلفای کرومباخ…………………………………………………………………………………………………..73

جدول (3-3) میزان پایایی کل سوالات……………………………………………………………………………………………….74

جدول (4-1) مشخصات دموگرافی…………………………………………………………………………………………………….80

جدول (4-2) آزمون نرمال بودن متغیرها……………………………………………………………………………………………..82

جدول (4-3) نتایج حاصل از آزمون پیرسون برای فرضیه اول………………………………………………………………..83

جدول (4-4) نتایج حاصل از آزمون پیرسون برای فرضیه دوم……………………………………………………………….84

جدول (4-5) نتایج حاصل از آزمون پیرسون برای فرضیه سوم………………………………………………………………85

جدول (4-6) نتایج حاصل از آزمون پیرسون برای فرضیه چهارم……………………………………………………………86

جدول (4-7) نتایج حاصل از آزمون پیرسون برای فرضیه پنجم……………………………………………………………..87

جدول (4-8) آزمون هم­خطی…………………………………………………………………………………………………………….88

جدول (4-9) آزمون F لیمر (همسانی عرض از مبدا مقاطع)…………………………………………………………………………..90

جدول (4-10) نتایج آزمون هاسمن (انتخاب بین اثرات ثابت و تصادفی)……………………………………………………………90

جدول (4-11) نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره……………………………………………………………………………91

جدول (4-12) خلاصه یافته­ ها…………………………………………………………………………………………………………..93

 

 

فهـــرست نمودارها

عنوان                                                                                                صفحه

نمودار (1-1) مدل مفهومی………………………………………………………………………………………………………………….9

شکل (2-1) نقش تکنولوژی اطلاعات در مدیریت دانش………………………………………………………………………45

 

فهـــرست شکل­ها

عنوان                                                                                                صفحه

شکل (2-1) انواع دانش……………………………………………………………………………………………………………………20

شکل (2-2) قابلیت فرایند مدیریت دانش گنجانده شده در مدل پژوهش……………………………………………….32

 

 

چکیده:

سازمان­ها برای حفظ بقای خود در دنیای رقابتی امروز راهی جز کسب مزیت رقابتی ندارند. از طرفی امروزه که عصر ارتباطات و اطلاعات است، تغییرات به قدری شدید شده که طول عمر فناوری­ها و محصولات را به حداقل رسانده است، در چنین شریطی خلق و حفظ پایدار مزیت رقابتی با تکیه بر قابلیت­ها و شایستگی­های سنتی و قدیمی برای حضور موفق بنگاه در محیط و بازارهای رقابتی کافی نیست. این امر مستلزم تدابیری نو و روی­­آوری به شایستگی­های جدیدی است که مبتنی بر فناوری اطلاعات و مدیریت دانش است.بنابراین در دنیای امروز، مدیریت دانش و فناوری ارتباطات و اطلاعات از نقشی محوری در ایجاد و پایدارسازی مزیت رقابتی برای شرکت­ها برخوردار است.هدف اصلی این پژوهش «مطالعه تاثیرتکنولوژی اطلاعات واجرای فرایند مدیریت دانش بر کسب مزیت رقابتی در بیمه­های خصوصی شهر کرمانشاه از ابتدای خرداد 1392 تا انتهای شهریور 1392» بوده است که در این راستا مدیریت دانش از 4 جنبه کلی مورد بررسی قرار گرفت که شامل؛ فرایند کسب دانش، کاربرد دانش، تبدیل دانش و محافظت از دانش بوده است.برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران (برای جامعه محدود) استفاده شده است، که تعداد 130 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع­آوری اطلاعات مورد نیاز بخش ادبیات پژوهش و مبانی نظری ازروش کتابخانه­ای و داده ­های مورد نیاز برای آزمون فرضیه ­های پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است.نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای کسب دانش، تبدیل دانش، کاربرد دانش، محافظت از دانش و تکنولوژی اطلاعات تأثیر مستقیم، قوی و معناداری بر کسب مزیت رقابتی بیمه­های خصوصی شهر کرمانشاه دارند و تأثیر تکنولوژی اطلاعات بر کسب مزیت رقابتی از بقیه متغیرها بیشتر است.

واژگان کلیدی:تکنولوژی اطلاعات، مدیریت دانش، مزیت رقابتی، بیمه­های خصوصی

 

 

فصل اول:

کلیات پژوهش

 

 

1-1 مقدمه:

در عصر اطلاعات و ارتباطات،دیدگاه ­ها و رویکردهای سنتی مربوط به مزیت رقابتی جوابگوی سازمان­ها در ایجاد و پایدارسازی مزیت رقابتی در راستای رقابت­پذیری و پاسخ مناسب به الزامات محیط و بازار رقابتی نمی­باشند. از این روی لازم است تا دیدگاه و رویکردی جدید مطابق با شرایط عصر حاضر در این زمینه توسعه داده شود (آقازاده واسفیدانی، 1386). از طرفی همزمان با روند فزاینده­ی تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که تمام ابعاد سازمان را تحت تاثیر قرار داده و انتظارات جدیدی را پدید آورده است، نقش وظایف مدیران و رهبران نیز به شدت دگرگون شده است. طی دهه­های اخیر تحولات بنیادی در سازمان­ها به وجود آمده است و این تحولات موجب پیدایش اصول، روش­ها و مهارت­ های نوینی شده که یکی از مهم­ترین آنها مدیریت دانش است (عباس­زاده شهری و رجبلو، 1388).

نیاز به مدیریت دانش براساس رشد ادراک جامعه تجاری، از این واقعیت سرچشمه می­گیرد که دانش در عملکرد سازمانی، دسترسی به مزیت رقابتی پایدار و تحقق استراتژی­ های رقابتی عنصر مهمی تلقی می­ شود (رحیم­نیا و همکاران، 1390).اکنونبحث مدیریت دانش بهیکیازموضوعاتاصلیدرپژوهش­هایمدیریت درسراسردنیا تبدیل شده است (وانکورگ و نوناکا[1]، 2000) وآنرابهعنوانابزاریکلیدیبرایمدیریت کردناطلاعاتوابزاریاستراتژیکبرایمدیریت (مارتینسون[2]، 2000) و راهی موثر برای کسب مزیت رقابتی پایدار (بونچن و پیو[3]، 2002) می­دانند.مدیریت دانش فرایندی است که به سازمان­ها کمک می­ کند تا اطلاعات و مهارت­ های مهم را که به عنوان حافظه سازمانی محسوب می­ شود و به­ طور معمول به صورت سازماندهی نشده وجود دارند، شناسایی، انتخاب، سازماندهی و منتشر نمایند. این امر مدیریت سازمان­ها را برای حل مسائل یادگیری، برنامه ­ریزی راهبردی و تصمیم­ گیری­ های پویا به­صورت کارا و مؤثر قادر می­سازد. به­ طور­کلی سازمان­ها به دو دسته دارایی­ ها (سرمایه) تکیه می­ کنند: دارایی­ های ملموس و ناملموس. آنچه تا چندی پیش مورد توجه سازمان­ها بود دارایی­ های ملموس مانند ماشین­آلات و تجهیزات بود. اما امروزه سازمان­ها دریافته­اند که دارایی­ های ناملموس مانند دانش سازمانی و اطلاعات موجب موفقیت و بقای آنها می­ شود (احمدی، 1390).جوامع علمی و تجاری هر دو بر این باورند که سازمان­های دارای قدرت دانش می­توانند برتری­های بلندمدت خود را در عرصه ­های رقابتی حفظ کنند و به همین دلیل در سال­های اخیر مدیریت دانش به یک موضوع مهم و حیاتی

در سازمان­­ها تبدیل شده است (بات[4]، 2001).

بنابراین در دنیای امروز، مدیریت دانش و فناوری ارتباطات و اطلاعات از نقشی محوری در ایجاد و پایدارسازی مزیت رقابتی برای شرکت­ها برخوردار است. با توجه به اینکه نقطه تمرکز مزیت رقابتی بر دانستن چگونگی انجام کارها قرار دارد تا در دسترسی به منابع و بازارهای خاص، لذا دانش و اطلاعات به عنوان مبنای اولیه دستیابی به شایستگی­های اصلی و کلید عملکرد برتر سازمان مطرح می­شوند. به عبارت دیگر توانایی یک شرکت در ایجاد و حفظ مزیت رقابتی به دانش آن شرکت بستگی دارد (آقازاده واسفیدانی، 1386).

 

1-2 تعریف و بیان مساله پژوهش

سازمان­ها برای حفظ بقای خود در دنیای رقابتی امروز راهی جز کسب مزیت رقابتی ندارند (بارنی[5]، 1986). به دلیل اهمیت مزیت رقابتی در موفقیت بلندمدت شرکت، بسیاری از پژوهش­گران به­ طور مستقیم و یا غیرمستقیم به تلاش برای درک منشاء مزیت رقابتی پرداخته­اند (پریم و باتلر[6]، 2001). از طرفی امروزه که عصر ارتباطات و اطلاعات است، سازمان­ها، محصولات، روابط و به­ طور­کلی کسب­وکار آنها حالت مجازی و الکترونیکی به خود گرفته و تغییرات به قدری شدید شده که طول عمر فناوری­ها و محصولات را به حداقل رسانده است، در چنین شرایطی خلق و حفظ پایدار مزیت رقابتی با تکیه بر قابلت­ها و شایستگی­های سنتی و قدیمی برای حضور موفق بنگاه در محیط و بازارهای رقابتی کافی نیست. این امر مستلزم تدابیری نو و روی­­آوری به شایستگی­های جدیدی است که مبتنی بر فناوری اطلاعات و مدیریت دانش است. بنابراین در دنیای امروز، مدیریت دانش و فناوری ارتباطات و اطلاعات از نقشی محوری در ایجاد و پایدارسازی مزیت رقابتی برای شرکت­ها برخوردار است. با توجه به اینکه نقطه تمرکز مزیت رقابتی بر دانستن چگونگی انجام کارها قرار دارد تا در دسترسی به منابع و بازارهای خاص، لذا دانش و اطلاعات به عنوان مبنای اولیه دستیابی به شایستگی­های اصلی و کلید عملکرد برتر سازمان مطرح می­شوند. به عبارت دیگر توانایی یک شرکت در ایجاد و حفظ مزیت رقابتی به دانش آن شرکت بستگی دارد (آقازاده واسفیدانی، 1386).

در اقتصادهای دانش محور امروزی، دانش به عنوان منبع کلیدی محسوب می­ شود که باید همانند جریان نقدینگی، منابع انسانی و یا مواد اولیه مدیریت شود. در چنین شرایطی تنها سازمان­هایی می­توانند عملکرد موفقیت­آمیزی داشته باشند که بتوانند از دانش به عنوان یک مزیت رقابتی پایدار بهره گیرند. از این رو مدیریت دانش به یکی از مهم­ترین وظایف سازمان­هایی تبدیل شده است که تلاش می­ کنند به سازمان یادگیرنده تبدیل شوند. سازمان­هایی که به طور موثر اقدام به کسب، خلق، انتقال دانش و استفاده از دانش برای اصلاح و بهبود فعالیت­ها و عملکرد خود می­ کنند (جعفری و همکاران، 1390). در واقع دانش می ­تواند مزیت رقابتی سازمان­ها تلقی شود و به آنها توانایی حیات، رقابت و پیشی گرفتن از سایرین را اعطا کند(موغلی، 1385). به نحوی که پیتر دراکر راز موفقیت سازمان­ها در قرن21 را مدیریت دانش می­داند. اهمیت مدیریت دانش در قرن حاضر به حدی است که تیلور آن را حرکت و جنبشی می­داند که عصر آینده را مسخر خود خواهد ساخت (عسگری، 1390).

عصر حاضر، عصر تغییر و تحول سریع دانش است هر پنج سال و نیم حجم دانش دو برابر می­ شود، در حالی که عمر متوسط آن کمتر از چهار سال است. در چنین شرایطی دانش به عنوان یک منبع ارزشمند استراتژیک و دارایی مطرح می­ شود که نیازمند مدیریت است. اگر به شرایط فوق، رقابت شدید موجود در بازار را نیز اضافه کنیم، اهمیت مدیریت کردن دانش موجود در شرکت­های بیمه­ای در اقتصاد دانش محور کنونی دو چندان می­ شود (جلالی و همکاران، 1386).

در دنیای امروز بیمه از صنایع بسیار با ارزش جامعه است و به چنان جایگاهی رسیده است که می ­تواند با ایجاد اطمینان در مجموعه فعالیت­های اقتصادی کشورها، نقش کلیدی را در توسعه اجتماعی و اقتصادی ایفا کند. به عبارت دیگر امروزه تمامی جوامع توسعه­گرا، بیمه را عامل مهمی در توسعه کشور می­دانند زیرا که معتقدند بیمه در رشد بخش­های مختلف اقتصادی نقش برجسته­ای ایفا می­ کند (یوسفی، 1390). صنعت بیمه از صنایع خدماتی است که همواره رقابت­پذیری در آن معنادار بوده است. ایجاد سیستم مدیریت دانش موثر از عوامل کلیدی در بهبود فرایندهای کسب­وکار در شرکت­های بیمه است، بنابراین این شرکت­ها برای بقا در بازار به شدت رقابتی کنونی، ناگزیر به سرمایه ­گذاری در این حیطه هستند(زعفریان و میرزایی­رابر، 1390).

این پژوهش با توجه به اهمیت مدیریت دانش و تکنولوژی اطلاعات در صنعت بیمه در پی دستیابی به شناخت تاثیر فرایند مدیریت دانش و تکنولوژی اطلاعات بر کسب مزیت رقابتی است. در همین راستا پژوهش­گر تلاش می­ کند تا چگونگی ارتباط میان مدیریت دانش و مزیت رقابتی را با چهار فرایند مدیریت دانش، شامل کسب دانش، تبدیل دانش، محافظت از دانش و کاربرد دانش جستجو کند و میزان اثرپذیری مدیریت دانش بر کسب مزیت رقابتی را مورد آزمون قرار دهد.از طرفی ادبیات منبع محور اشاره دارد که مزیت­های رقابتی، با بهره گرفتن از دانش ایجاد شود و پایدار بماند. بنابراین دیدگاه منبع محور یک تئوری مناسب برای بیان ماهیت روابط بین مدیریت دانش و مزیت رقابتی است. از این رو در این پژوهش رابطه بین مدیریت دانش و مزیت رقابتی را از دیدگاه منبع محور مورد بررسی قرار می­دهیم.

 

1-3 اهمیت موضوع پژوهش:

در عصر اطلاعات و ارتباطات، دیدگاه ­ها و رویکردهای سنتی مربوط به مزیت رقابتی جوابگوی سازمان­ها در ایجاد و پایدارسازی مزیت رقابتی در راستای رقابت­پذیری و پاسخ مناسب به الزامات محیط و بازار رقابتی نمی­باشند. از این روی لازم است تا دیدگاه و رویکردی جدید مطابق با شرایط عصر حاضر در این زمینه توسعه داده شود (آقازاده واسفیدانی، 1386). از طرفی همزمان با روند فزاینده­ی تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که تمام ابعاد سازمان را تحت تاثیر قرار داده و انتظارات جدیدی را پدید آورده است، نقش وظایف مدیران و رهبران نیز به شدت دگرگون شده است. طی دهه­های اخیر تحولات بنیادی در سازمان­ها به وجود آمده است و این تحولات موجب پیدایش اصول، روش­ها و مهارت­ های نوینی شده که یکی از مهم­ترین آنها مدیریت دانش است. مدیریت دانش به فرایند شناسایی، انتخاب، سازماندهی، تلخیص و دسته­بندی اطلاعات ضروری برای کسب­و­کار شرکت اشاره دارد به گونه­ ای که عملکرد کارکنان و مزیت رقابتی را بهبود بخشد (عباس­زاده شهری و رجبلو، 1388).

به عقیده مارتین افزایش سرعت جهانی شدن و تقابل تکنولوژی وتغییرات سازمانی از دلایل اهمیت یافتن مقوله دانش است (مارتین[7]، 2000). بدیهی است در عصری که دانش به عنوان مهم­ترین عامل ایجاد کننده ارزش و مزیت رقابتی شرکت­ها به شمار می ­آید مدیریت دانش نیز از ضروری­ترین فعالیت­های مدیریت نوین است. به طوری که پیتر دراکر راز موفقیت سازمان­ها در قرن 21 را مدیریت دانش می­داند. اهمیت مدیریت دانش در قرن حاظر به حدی است که تیلور آن را حرکت و جنبشی می­داند که عصر آینده را مسخر خود خواهد ساخت (عسگری، 1390). یکی دیگر از موضوعات مهم که بر مدیریت دانش سازمانی هم اثرگذار است تکنولوژی اطلاعات است که پیشرفت­های شگرف و خیره­کننده ­ای داشته است. این امر باعث توجه و سرمایه ­گذاری قابل توجه سازمان­ها گردیده است. تغییرات فناوری، دانشی است که کلید منابع رقابت­­های صنعتی و رشد اقتصادی را تشکیل می­دهد. فن­آوری اطلاعات شاهراهی است که به قلمرو جدیدی از توانایی­ها و نوآوری­های فن­آوری می­انجامد و ما را وارد اقتصاد فراصنعتی و جامعه اطلاعات محور می­ کند (کاظمی و همکاران، 1387).

دانشومدیریتآنازجملهعناصریاستکهامروزهتوجههمهسازمان­هارابهسمتخودجلبنمودهاست. نتایجپژوهش­هایمتعددوآماروارقامموجودنشانگرآن استکهکشورهاییکهدرایجاددانشازسایرینپیشیگرفته­اندازنظررشدرقابتیوقدرتاقتصادینیزدرمرتبه­ایبالاترازدیگرانهستند. همچنینکشورهاییکهازوضعیتاقتصادیمناسبیبرخوردارنیستند،ازضعفدرشالوده­هاوزیربنادردانشرنجمی­برند.

با توجه به مطالب گفته شده می­توان گفت که مدیریت دانش به عنوان یک  ضرورت در سازمان­های امروزی پذیرفته شده است از این­رو سازمان­ها باید بتوانند دانش را به عنوان یک منبع کلیدی همانند جریان نقدینگی، منابع انسانی و یا مواد اولیه مدیریت کنند. از طرفی صنعت بیمه از صنایع خدماتی است که همواره رقابت­پذیری در آن معنادار بوده است و ایجاد سیستم مدیریت دانش موثر از عوامل کلیدی در بهبود فرایندهای کسب ­و کار در شرکت­های بیمه است. بنابراین دست­یابی به مزیت رقابتی در صنعت بیمه با روش­های سنتی امکان­ پذیر نیست و سازمان­های بیمه باید روش­های قدیمی را کنار بگذارند و خود را به دانش و فناوری مجهز کنند تا بتوانند اهداف سازمان را برآورده و آن را پیش ببرند.

با توجه به مزیت رقابتی پایداری که تکنولوژی اطلاعات و مدیریت دانش برای سازمان­ها ایجاد میکنند و با توجه به اهمیت رقابت­پذیری در صنعت بیمه، ضرورت انجام این پژوهش یعنی مطالعه تاثیر تکنولوژی اطلاعات و اجرای فرایند مدیریت دانش در صنعت بیمه­های خصوصی شهر کرمانشاه احساس شد. در همین راستامدیریت از 4 جنبه کلی یعنی کسب دانش، تبدیل دانش، محافظت از دانش و کاربرد دانش مورد بررسی قرار گرفت. از طرفی پژوهش­هایزیادیدرموردمدیریتدانشوتکنولوژیاطلاعاتانجامشدهاستکهدربخشادبیاتپیشینهبهآنهااشارهشدهاست.همچنینپژوهش­هایینیزدرموردنقشمدیریتدانشدرکسبمزیترقابتیانجامشدهاستاما در این پژوهش تاثیر همزمان تکنولوژی اطلاعات و مدیریت دانش بر کسب مزیت رقابتی بررسی شده است دراینراستاباتلفیقیازمدلتوانایی­هایمدیریتدانشومزیترقابتی (نگون، 2010) و مدل نقشبحرانیمدیریتدانشدر دستیابیبهمزیترقابتیپایدار سازمانی (نگون و همکاران، 2009)بهمدلمفهومیپژوهشدستیافتیم. همچنینازلحاظجامعهآماریومتدولوژیباپژوهشحاضرمتفاوتمیباشد.

 

 

1-4 اهداف پژوهش:

هدف کلی:

شناخت تاثیر فرایند مدیریت دانش و تکنولوژی اطلاعات بر کسب مزیت رقابتی.

اهداف ویژه:

1- شناخت تاثیر فرایند کسب دانش بر کسب مزیت رقابتی در بیمه­های خصوصی شهر کرمانشاه.