فهرست

عنوان                                                                                  صفحه

فصل اول : مقدمه و کلیات

مقدمه ……………………………………………………………………………………………..1

بیان مسئله ………………………………………………………………………………………. 2

هدف…………………………………………………………………………………………….. 5

سوال های تحقیق ……………………………………………………………………………….. 6

فرضیه ……………………………………………………………………………………………7

روش و ابزار تحقیق …………………………………………………………………………… 7

محدودیت ها ……………………………………………………………………………………. 8

روائی مطالعه ………………………………………………………………………………….. 8

پایایی مطالعه …………………………………………………………………………………… 8

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق

مقدمه …………………………………………………………………………………………… 9

تعاریف و مفاهیم آب و هوا و عناصر آن …………………………………………………… 10

2-1- آب هوا (اقلیم) ……………………………………………………………………………11

2-2- عناصر آب و هوایی

2- 2-1-  دما …………………………………………………………………………………..14

2-2-2 – تاثیر تابش بر دما ………………………………………………………………….. 15

2-2-2-1- مناطق انرژی تابشی ایران ……………………………………………………… 16

2-2-3- بارش ………………………………………………………………………………… 17

2-2-3-1- نواحی بارشی ایران ……………………………………………………………… 18

2-3 – عوامل آب و هوایی

2-3-1- عرض جغرافیایی و تابش ………………………………………………………….. 20

2-3-2- دوری و نزدیکی به دریا …………………………………………………………… 21

2-3-3- ارتفاع از سطح دریا ……………………………………………………………….. 22

2-3-4 – رطوبت ……………………………………………………………………………..22

2-3-4-1- رطوبت مطلق و رطوبت نسبی ………………………………………………….23

2-3-5 باد ……………………………………………………………………………………. 24

2-4- خشکسالی ……………………………………………………………………………… 26

2-4-1- انواع عمده خشکسالی ……………………………………………………………… 26

2-4-2- خشکسالی در ایران ………………………………………………………………… 28

پدیده ال نینو ………………………………………………………………………………….. 29

2-4-3- انواع خشکسالی ……………………………………………………………………. 31

خشکسالی هواشناسی ………………………………………………………………………… 32

خشکسالی کشاورزی ………………………………………………………………………… 33

خشکسالی هیدرولوژیکی ……………………………………………………………………. 34

2-4-4- آغاز و خاتمه خشکسالی …………………………………………………………… 38

2-4-5- فراوانی خشکسالی …………………………………………………………………. 38

2-4-6- وسعت منطقه ای خشکسالی ……………………………………………………….. 39

2-4-7- دوره تناوبی رخداد خشکسالی …………………………………………………….. 39

2-5- تعاریف و مفاهیم توسعه ………………………………………………………………. 41

2-5-1- شاخص های توسعه ………………………………………………………………… 45

2-6- مفاهیم توسعه پایدار …………………………………………………………………… 47

2-6-1- شاخص های توسعه پایدار …………………………………………………………. 49

2-7-1- تعریف روستا ………………………………………………………………………. 50

2-7-2- توسعه روستایی ……………………………………………………………………. 50

2-8-1- برنامه چیست ؟ …………………………………………………………………….. 52

2-8-2- برنامه ریزی و جایگاه آن در اهداف توسعه ای ………………………………….. 54

فصل سوم : معرفی ناحیه مورد مطالعه  ( شناخت وضعیت موجود ناحیه)

3-1- موقعیت ، وسعت و تقسیمات کشوری ……………………………………………….. 55

3-2- جغرافیای طبیعی

3-2-1 ناهمواری ها ………………………………………………………………………… 58

3-2-2- زمین شناسی ……………………………………………………………………….. 61

3-3 آب و هوا

3-3-1 دما ……………………………………………………………………………………. 63

3-3-2- بارش ……………………………………………………………………………….. 65

3-3-3- رطوبت نسبی ………………………………………………………………………. 67

3-3-4- تبخیر و تعرق ………………………………………………………………………. 68

3-3-5- یخبندان ……………………………………………………………………………… 70

3-3-6- بادها …………………………………………………………………………………. 70

3-4- پوشش گیاهی ………………………………………………………………………….. 71

3-5- ویژگی های جمعیتی

3-5-1- – تعداد جمعیت در سالهای 1375 ، 1385 ، 1390 ……………………………. 73

3-5-2- میزان جمعیت در سال آماری 1385 به تفکیک بخش …………………………… 74

3-5-3- میزان جمعیت در سال آماری 1390 به تفکیک بخش …………………………… 75

3-5-4- نرخ رشد در سه دوره آماری ……………………………………………………… 77

3-5-5-تعداد خانوار …………………………………………………………………………. 78

 

3-5-6 میزان جمعیت بر اساس سن های و جنسیت سال 1385………………………….. 80

3-5-6- بار تکفل در دوره آماری 1385 ………………………………………………….. 81

3-5-7-تعدادجمعیت باسواد و بی سواد به تفکیک بخش …………………………………… 82

3-5- 8- میزان جمعیت به تفکیک دهستان در سال 1385………………………………… 84

3-5-9- تعداد جمعیت با سواد وبی سواد به تفکیک دهستان و جنسیت …………………… 87

3-6- وضعیت اقتصادی ……………………………………………………………………… 89

3-6-1- وضع فعالیت جمعیت 10 ساله و بیشتر به تفکیک جنس …………………………. 89

3-6-2- جمعیت شاغل 10 ساله و بیشتر بر اساس گروه های عمده شغلی ……………….. 91

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل

تجزیه و تحلیل ………………………………………………………………………………… 93

4- 1- شرایط آب و هوایی

4-1-1- بررسی  وضعیت اقلیمی شهرستان ورامین بر اساس مدل های اقلیمی ………….. 94

4-1-2- بررسی وضعیت دما و بارش و عملکرد آن ………………………………………. 99

4-2 – تاثیر شرایط اقلیمی و آب و هوایی بر کشاورزی …………………………………. 100

4-2-1- ساختار توپوگرافی

4-2-1-1 مزایای ساختار توپوگرافی ……………………………………………………… 100

4-2-1-2- معایب ساختار توپوگرافی ……………………………………………………… 101

4-2-2- ساختار هیدرولوژیکی و منابع آبی

4-2-2-1- مزایای ساختار هیدرولوژیکی و منابع آ………………………………………. 101

4-3- خاکشناسی و طبقه بندی اراضی ……………………………………………………. 103

4-3-1- معادن ………………………………………………………………………………. 103

4-3-2- رویش طبیعی ……………………………………………………………………… 103

4-4- کشاورزی …………………………………………………………………………….. 106

4-4-1- منابع آبی کشاورزی شهرستان …………………………………………………… 107

4-4-2- وسعت اراضی  شهرستان ………………………………………………………… 108

4-4-3- نوع مالکیت ……………………………………………………………………….. 114

4-4-4- شیوه کشت …………………………………………………………………………. 114

4-4-5- میزان تولیدات کشاورزی در دو دورآماری 1385 و 1390 ………………….. 116

4-4-6- میزان تولیدات کشاورزی درسال 1385 ………………………………………… 118

4-5- سنجش توسعه یافتگی شهرستان ورامین ……………………………………………. 120

4-5-1-روش موریس ………………………………………………………………………. 121

4-5-1- عملیات موریس در شهرستان ورامین به تفکیک دهستان ………………………. 122

4 -5-2- عملیات تاپسیس

4-5-2-1- چگونگی عملیات تاپسیس ……………………………………………………… 125

4-5-2-2- عملیات تاپسیس در شهرستان ورامین به تفکیک دهستان ……………………. 126

4-5-3- عملیات تاکسونومی

4-5-3-1- چگونگی عملیات تاکسونومی …………………………………………………. 128

4-5-3-2- عملیات تاکسونومی در شهرستان ورامین به تفکیک دهستان ……………….. 131

4-5-4- نتایج حاصل از سه روش ………………………………………………………… 136

4-6- رابطه موجود میان فاصله از مرکز و میزان توسعه یافتگی ………………………. 138

فصل پنجم : نتیجه گیری

5- 1- نتیجه گیری ………………………………………………………………………….. 140

5-2- پیشنهاد ها …………………………………………………………………………….. 146

منابع مآخذ …………………………………………………………………………………… 149

پیوست

 

فهرست جداول

عنوان                                                                               صفحه

جدول 3 – 1 – حداکثر و حداقل و متوسط دمای ماهانه (1391-1381) ………………… 63

جدول 3- 2 – حداکثر و حداقل و متوسط دمای ماهانه (1391-1381) ………………….. 64

جدول 3 -3- میزان و درصد بارش فصلی ( 1391-1381) ……………………………… 66

جدول 3-4- متوسط ماهانه رطوبت نسبی در یک دوره 11 ساله ( 1381-1391)……… 67

جدول 3- 5 – میانگین ماهانه تبخیر (1391-1387) ……………………………………… 69

جدول 3- 6- میزان جمعیت در سه دوره آماری ……………………………………………. 73

جدول 3-7 تعداد و درصد زنان و مردان به تفکیک بخش در سال 1385 ……………….. 75

جدول 3- 8 – تعداد و درصد زنان و مردان به تفکیک بخش در سال 1390 ……………. 76

جدول 3 – 9 – تعداد ودرصد خانوار در سال 1385 ……………………………………… 78

جدول 3 – 10 –  تعداد و در صد جمعیت بر اساس سن و جنسیت ………………………… 80

جدول 3- 11 – میزان جمعیت با سواد و بی سواد به تفکیک بخش ……………………….. 83

جدول 3-12- تعداد کل و جنسیت جمعیت به تفکیک دهستان ……………………………… 85

جدول3-13- تعداد جمعیت با سواد وبی سواد به تفکیک دهستان و جنسیت ………………. 87

جدول 3-14- وضع فعالیت جمعیت 10 ساله و بیشتر  به تفکیک جنس ………………….. 90

جدول 3-15- جمعیت 10 ساله و بیشتر براساس گروه های عمده شغلی ………………….. 91

جدول4-1- خلاصه نتایج اقلیمی ……………………………………………………………… 95

جدول 4-2- اراضی طبیعی در سال 1385 ………………………………………………. 110

جدول 4-3- اراضی طبیعی در سال 1390 ………………………………………………. 111

جدول4-4- تعداد بهره برداران کشاورزی در سالهای مختلف …………………………… 113

جدول 4-5- میزان انواع تولیدات کشاورزی به تن ……………………………………….. 115

جدول 4-6- تولید انواع محصولات کشاورزی به هکتار سال 1390-1385 ……………117

جدول 4 – 7- میزان محصولات کشاورزی سال 1385 به تفکیک دهستان……………. 119

جدول 4-8- شاخص های مورد استفاده در عملیات موریس ……………………………… 123

جدول 4-9 – سنجش توسعه یافتگی در عملیات موریس ………………………………….. 124

جدول 4-10 –  سنجش توسعه یافتگی در عملیات تاپسییس ………………………………. 127

جدول 4-11– شاخص های مورد مطالعه در تاکسونومی ……………………………….. 132

جدول 4-12- وضعیت در حال مناطق همگن  ……………………………………………. 133

جدول 4-13- هدف توسعه در مناطق همگن ……………………………………………… 134

جدول 4-14- نتایج حاصل از سه روش موریس ، تاپسیس و تاکسونومی ………………. 137

جدول 4-15- فاصله دهستان از مرکز شهرستان  ………………………………………… 139

 

فهرست نمودار ها

عنوان                                                                              صفحه

نمودار 3-1- میانگین حداکثر و حداقل دمای ماهانه (1391-1381) …………………….. 64

نمودار 3 -2- میانگین حداکثر و حداقل دمای ماهانه (1391-1381) ……………………. 65

نمودار 3-3- میزان و درصد بارش فصلی (1391-1281) ………………………………. 66

نمودار 3 -4- رطوبت نسبی  ………………………………………………………………… 68

نمودار 3-5- تبخیر ماهانه ……………………………………………………………………. 69

نمودار 3 – 6- جمعیت شهرستان ورامین در سه دوره آماری……………………………… 74

نمودار 3-7 – تفکیک جنسیتی جمعیت سال 1385 ………………………………………… 75

نمودار 3- 8 – تفکیک جنسیتی جمعیت 1390 …………………………………………….. 77

نمودار 3- 9 – نرخ رشد در سه دوره آماری متوالی ……………………………………… 78

نمودار 3- 10 –  تعداد و درصد خانوار به تفکیک بخش………………………………….. 79

نمودار 3 – 11 – تعداد و در صد جمعیت بر اساس سن و جنسیت ………………………… 81

نمودار 3 – 12 – میزان و درصد بار تکفل 1385 ………………………………………… 82

نمودار 3 – 13 – میزان جمعیت با سواد و بی سواد به تفکیک بخش 1385 …………….. 83

نمودار 3- 14 – میزان جمعیت به تفکیک دهستان ………………………………………… 86

نمودار 3- 15 – میزان جمعیت دهستان به تفکیک جنسیت ……………………………….. 86

نمودار 3- 16 – تعداد جمعیت با سواد و بی سواد به تفکیک دهستان …………………….. 88

نمودار 3- 17 – تعداد جمعیت با سواد و بی سواد به تفکیک جنسیت …………………….. 88

نمودار 3- 18 – وضع فعالیت جمعیت 10 ساله و بیشتر به تفکیک جنس ………………… 90

نمودار 3- 19 – میزان جمعیت شاغل در گروه های عمده شغلی ………………………….. 92

نمودار 3- 20 –  درصد جمعیت شاغل در گروه های عمده شغلی ………………………… 92

نمودار4- 1- میزان بارندگی سالیانه در طی دوره آماری 1391-1381 ………………. 107

نمودار 4-2- درصد نرمال بارندگی در سالهای (1391-1381) ………………………. 108

نمودار 4 -3– وسعت اراضی طبیعی 1385……………………………………………… 110

نمودار 4- 4 – وسعت اراضی طبیعی 1390…………………………………………….. 111

نمودار 4 – 5 – تعداد بهره برداران کشاور……………………………………………….. 113

نمودار 4 – 6 – میزان انواع تولیدات کشاورزی به ………………………………………. 115

نمودار 4 -7 – سنجش توسعه یافتگی در عملیات موریس ……………………………….. 124

نمودار 4 – 8- سنجش توسعه یافتگی در عملیات تاپسییس ………………………………. 127

نمودار 4 – 9 – وضعیت حال توسعه مناطق همگن ……………………………………… 135

نمودار 4 – 10– هدف توسعه در مناطق همگن ………………………………………….. 135

نمودار 4 – 11 – نتایج حاصل از سه روش موریس ، تاپسیس و تاکسونومی………….. 138

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

عنوان                                                                                   صفحه

شکل 2-1- اقلیم در کره زمین ……………………………………………………………….. 11

شکل 2-2- دما در مناطق مختلف کره زمین ……………………………………………….. 15

شکل 2-3- نحوه ایجاد باران ………………………………………………………………… 17

شکل 2-4- خشکسالی کشاورزی …………………………………………………………… 34

 

 

فهرست نقشه

عنوان                                                                                  صفحه

نقشه تقسیمات سیاسی شهرستان ورامین ……………………………………………………  57

نقشه عوارض طبیعی پستی و بلندی شهرستان ورامین ……………………………………. 60

نقشه زمین شناسی شهرستان ورامین ……………………………………………………….. 62

نقشه تناسب اراضی برای کابری های عمده ………………………………………………. 105

 

فصل اول