فصل 1: مقدمه­ای بر عامل ……………………………………………………………………………. 1

1-1 برنامه نویسی شیءگرا……………………………………………………………………………………………………. 1

1-2 برنامه نویسی عاملگرا……………………………………………………………………………………………………. 3

1-2-1 عامل…………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-2-2 محیط عامل………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-2-3 معماری عامل………………………………………………………………………………………………………. 10

1-2-4 ارتباطات و هماهنگی در عامل­ها………………………………………………………………………………….. 11

1-3 مقایسه عامل و شیء…………………………………………………………………………………………………….. 12

1-4 رابطه برنامه نویسی سرویس­گرا و عاملگرا…………………………………………………………………………… 15

 

فصل 2: مهندسی نرم­افزار مبتنی بر عامل ………………………………………………………….. 17

2-1 مهندسی نرم­افزار مبتنی بر عامل……………………………………………………………………………………….. 17

2-1-1 فرایند توسعه……………………………………………………………………………………………………….. 19

2-1-2 فرایند توسعه نرم­افزار……………………………………………………………………………………………… 20

2-1-3 مدل فرایند نرم افزاری…………………………………………………………………………………………….. 20

2-1-4 زبان مدل­سازی…………………………………………………………………………………………………….. 21

2-1-5 متد………………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-1-6 متدولوژی…………………………………………………………………………………………………………… 22

2-2  متدولوژی COMOMAS……………………………………………………………………………………………… 25

2-3  متدولوژی MASCommonKADS…………………………………………………………………………………… 25

2-4  متدولوژی DESIRE……………………………………………………………………………………………………. 26

2-5  متدولوژی MASE……………………………………………………………………………………………………… 26

2-6  متدولوژی MASSIVE…………………………………………………………………………………………………. 28

2-7  متدولوژی GAIA ………………………………………………………………………………………………………. 29

2-8  متدولوژی MESSAGE ……………………………………………………………………………………………….. 30

2-9  متدولوژی TROPOS …………………………………………………………………………………………………. 31

2-10 متدولوژی ADELFE ………………………………………………………………………………………………….. 33

 

 

2-11 متدولوژی  INGENIAS ……………………………………………………………………………………………… 35

2-12 متدولوژی PASSI……………………………………………………………………………………………………… 36

2-13 متدولوژی PROMETHEUS ………………………………………………………………………………………… 37

2-14 متدولوژی ROADMAP……………………………………………………………………………………………… 39

2-15 متدولوژی OPM/MAS ……………………………………………………………………………………………… 39

2-16 متدولوژی AOR ………………………………………………………………………………………………………. 39

2-17 متدولوژی ASPECS ………………………………………………………………………………………………….. 40

2-18 تکامل متدولوژی­ها…………………………………………………………………………………………………….. 43

 

فصل 3 : مقایسه متدولوژی­های مبتنی بر عامل ……………………………………………………. 45

3-1 روش­های ارزیابی………………………………………………………………………………………………………. 45

 

3-2 چهارچوب ارزیابی……………………………………………………………………………………………………… 47

3-3 مقایسه متدولوژی­ها……………………………………………………………………………………………………… 54

3-3-1 مقایسه مدل فرایند و چرخه حیات………………………………………………………………………………….. 56

3-3-2 مقایسه پوشش مفهوم……………………………………………………………………………………………….. 57

3-3-3 مقایسه زبان مدل­سازی…………………………………………………………………………………………….. 58

3-3-4 مقایسه عمل­گرایی………………………………………………………………………………………………….. 59

3-3-5 مقایسه ابزار مدل­سازی…………………………………………………………………………………………….. 60

3-3-6 مقایسه ابزار پیاده­سازی…………………………………………………………………………………………….. 61

3-3-7 مقایسه عرضه در بازار……………………………………………………………………………………………. 62

3-3-8 مقایسه جنبه­ های حمایتی……………………………………………………………………………………………. 63

3-4 نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………. 64

 

 

مقدمه

 

با گسترش تكنولوژی اطلاعات و  تغییر سریع سیستم­های اطلاعاتی و همچنین افزایش استفاده از سیستم­های غیر متمرکز همانند تلفن­های همراه و سیستم­های بر پایه وب ، استفاده از روشی موثر برای توسعه این سیستم­ها لازم به نظر می­رسد. دلایل زیادی برای علاقه به عاملها وجود دارد كه مهمترینشان این مفهوم است كه انها میتوانند با یكدیگر برای براورده نمودن اهدافشان همكاری نمایند و راه معمولی انتقال سیستمهای قدیمی به سیستمهای توزیعی امروزی مجهز كردن انها به عاملهاست، یعنی اینكه در طرف هركدام عاملهایی گذاشته شود كه توانایی ارتباط با یكدیگر را داشته باشند. به دلیل خصوصیات عامل­ها و تفاوت­های آنها با اشیاء ، روش­های شیءگرایی مورد استفاده جوابگو نیستند. به همین جهت استفاده از روش­های مهندسی مبتنی بر عامل ضروری به نظر می­رسد. برای استفاده از مهندسی نرم­افزار مبتنی برعامل بایستی متدولوژی را که بیانگر راهنمایی­هایی در این راستا باشد معرفی نمود.

در این سمینار هدف بررسی روش­های توسعه موثر مبتنی برعامل است، تا در نهایت بتوان متدولوژی مناسب برای حوزه کاربردی مد نظر انتخاب نمود. بر همین اساس چهارچوب سمینار در سه فصل ارائه می­گردد. در فصل اول به بررسی مفاهیم برنامه­نویسی شی­ءگرا و عامل می­پردازیم. سپس عامل­ها به طور کامل تشریح می­گردند. در فصل دوم مهندسی نرم­افزار مبتنی بر عامل  و متدولوژی­های موجود معرفی می­گردند. در فصل آخر متدولوژی­ها در یک چهارچوب خاص ارزیابی می­گردند.

 

 

فصل 1

 

 

 

مقدمه­ای بر عامل

در ابتدا بایستی به ماهیت و چرایی ارائه مفاهیم جدیدی همچون عامل  که در این سمینار مورد توجه است بپردازم. بر این اساس در ادامه مطالب این بخش به تاریخچه­ای از پیدایش و تکمیل روش های برنامه­نویسی جدید و تعاریف آنها، و مقایسه عامل[1] و شیء به عنوان دو مفهوم مطرح در این زمینه می­پردازم.  در ادامه مباحث تکمیلی در معرفی عامل و  مفاهیم مرتبط با آن ارائه خواهد شد.

 

 

• برنامه نویسی شیءگرا

 

زبان­های برنامه­نویسی از دهه 50 میلادی با کامپیوترهای اولیه پا به عرصه وجود نهادند و در دهه 70 میلادی با معرفی سیمولا ،الگوهای برنامه نویسی شیءگرا موجب پیشرفت در مهندسی نرم­افزار گردیدند .برنامه نویسی شیء‌گرا به این گونه‌ است که نرم افزار باید با توجه به مدلهای موضوع‌های حقیقی و فرضی که ارائه می‌کنند نوشته شود. برای یک شیء تعاریف متفاوتی ذکر شده است که بعضی از آنها را در زیر مشاهده مینمایید:

 

 

 

 

 

نویسنده	تعریف
بوش	یک انتزاع از چیزی در حوزه مساله كه قابلیت‌هایی از سیستم را كه اطلاعات ان را نگه میدارد نشان میدهد  كه دارای رفتار ،هویت  و حالت است.
کود و یاردان	شیء یک چیز مشهود وملموس در شكلی پایدار است ، كه میتواند به شكلی عقلایی بیان شود، چیزی كه فكر میشود یا عملی كه هدایت شود نیز میتواند باشد. به شكل یک واحد از یک ساختار و رفتار كه شامل خصوصیاتی است میتوتند بیان گردد.
کولبرت	شیء یک شخص ، مكان یا چیزیست  كه میتواند ذهنی و یا فیزیكی باشد. ایده اینست كه شیء میتواند یک نهاد یا نشان باشد كه یک هویت اختصاصی دارد. شیء میتواند از اشیاء دیگر ساخته شده باشد.

ساختار اصلی تعریف­های بالا شیء است . هر شیء متشکل از یکسری صفات است که به آنها خصلت[2] گفته میشود که توصیف کننده ساختار شیئ میباشند همچنین دارای یکسری تابع است که به آنها متد گفته میشود که در واقع توصیف کننده رفتار آن شیئ می باشند . در این ساختار دیگر مشکل پیچیدگی گذرها را نداریم . همچنین به راحتی می توانیم اشیاء را استفاده مجدد کنیم و با انتقال یک شیئ به یک سیستم دیگر تمامی ساختار و رفتارهای آن نیز انتقال یابد .با توجه به توضیحات فوق یک شیء میتواند خصوصیات زیر را داشته باشد:

• یک انتزاع از سیستم
• قابلیت نگه داری اطلاعات دارد
• یک عمل هدایت شده
• یک واحد از یک ساختار

مشتریان و مصرف کنندگان، همواره در جستجوی عرضه کنندگانی هستند که کالا یا خدماتی به مراتب بهتر به آن ها ارائه کنند. شواهد و مدارك زیادی نیز نشان می دهند كه در دنیای رقابتی امروز، كشف نیازها و خواسته های مشتریان و برآورده ساختن آن ها قبل از رقبا، یک شرط اساسی موفقیت برای شركت هاست. از این رو سازمان ها و بنگاه های تجاری تلاش می کنند تا از طریق دستیابی به مزایای منحصر به فرد، نسبت به سایر رقبا به موقعیتی ممتاز دست یابند. یکی از متداو لترین روشها جهت تعیین میزان ارضای نیازها و خواسته ها از طریق کالاها وخدمات ارائه شده توسط سازمان ها سنجش رضایت مشتری است. اندازه گیری رضایت مشتری، ابزار مؤثری برای كنترل عملكرد كلی سازمان ارائه كرده و سازمان را در تشخیص ضعف هایش و تلاش برای برطرف كردن آن ها یاری می دهد و امكان شناسایی برتری های اقتصادی به مقتضای شرایط خاص زمانی را برای سازمان فراهم می سازد. (ملکی، 1387، 27)

رضایت مشتری از جمله اقدامات داخلی سازمان ها محسوب می شود که نمود جهت گیری آن ها به سمت ارضای خواسته های مشتری است و جهت ارتقا کیفیت محصولات و خدمات را نشان می دهد.

به نظر ژوران، رضایت مشتری حالتی است که مشتری احساس می کند که ویژگی های محصول منطبق بر انتظارات اوست. نارضایتی نیز حالتی است که در آن نواقص و معایب محصول موجب ناراحتی، شکایت و انتقاد مشتری می شود. (ملکی، 1387، 28)

در نتیجه سوالات تحقیق بدین صورت خواهند بود:

1- آیا بین محصول و رضایت مشتریان شرکت سیمان غرب در شهرستان کرمانشاه ارتباط وجود دارد؟

• آیا بین قیمت و رضایت مشتریان شرکت سیمان غرب در شهرستان کرمانشاه ارتباط وجود دارد؟

• 

•  

• آیا بین کانالهای توزیع محصول و رضایت مشتریان شرکت سیمان غرب در شهرستان کرمانشاه ارتباط وجود دارد؟
• آیا بین پیشبرد فروش و رضایت مشتریان شرکت سیمان غرب در شهرستان کرمانشاه ارتباط وجود دارد

 

1-3)ضرورت واهمیت تحقیق

چرا سازمانها نیازمند دستیابی به رضایت مشتری می باشند؟ اهمیت دستیابی به رضایت مشتری برای سازمان چیست؟ اگر مشتری ناراضی باشد چه اتفاقی می افتد؟ مشتریان رضایتمند چه منافعی برای سازمان دارند و چگونه سازمان و شرکت به آن دست می یابد؟ در جواب این سوال باید به تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است رجوع شود، تحقیقات نشان می دهد که 90% مشتریان ناراضی، برنمی گردند و هرکدام از این مشتریان ناراضی ، ناراحتی خود را حداقل  به 9 نفر می گویند و 30 درصد از مشتریان، نارضایتی خود را حداقل به 9 نفر انتقال می دهند (دیواندری و همکاران، 1385، 23). این نارضایتی اگر فراگیر شود و تصاعدی پیش رود، دیگر وجود سازمان معنایی ندارد؛ چون اکثر قریب به اتفاق سازمانها، حول محور مشتری و مراجع می گردد. اگر این مراجعان از دست بروند به خودی خود سازمان هم از بین خواهد رفت. تحقیقات در ژاپن نشان می دهد تمرکز بر توجه سازمان بر جوابگویی به نیازهای مشتریان یک از سه اصول اساسی در رشد کشور بوده است. در نظام کیفیت فراگیرف ژاپنی ها معتقدند که کیفیت، مقدم بر کیفیت است و راه رسیدن به منفعت از مسیر کیفیت می گذرد. کیفیت محصولات و خدمات باید طبق نظر مشتریان باشد. برنامه ریزی و تولید باید در جهت تامین رضایت نیازمندی مشتریان باشد. فعالیتهای روشمندی برای شناخت نیازهای مشتریان انجام می شود و نتیجه این فعالیت ها به بخش یرنامه ریزی تولید متقل می شود. به اعتقاد ژاپنی ها مفهوم بازار در داخل سازمان در واقع تحویل گیرنده هر کاری مشتری است. (مکاییلی، 1381، 72-49)

بنابراین همان طوری که جمال و ناصر(2002) تاکید می کنند سازمانها نیازمند دستیابی به رضایتمندی مشتری می باشند؛ چرا که نکته کلیدی در هر سازمانی رسیدن به منفعت می باشد. از این رو، روش های مختلفی به وسیله محققان برای سنجش رضایتمندی مشتری انجام گرفته است که در فصل دوم تحقیق بدان اشاره خواهد شد.

 

1-4)فرضیات تحقیق:

1-4-1) فرضیه اصلی:

بین رضایت مشتریان  و مراجعه کنندگان  به شرکت سیمان غرب در شهرستان کرمانشاه ارتباط وجود دارد.

1-4-2) فرضیات فرعی:

1- بین محصول و رضایت مشتریان شرکت سیمان غرب در شهرستان کرمانشاه ارتباط وجود دارد.

2-بین قیمت  و رضایت مشتریان شرکت سیمان غرب در شهرستان کرمانشاه ارتباط وجود دارد.

3-  بین کانال های توزیع و رضایت مشتریان شرکت سیمان غرب در شهرستان کرمانشاه  ارتباط وجود دارد.

4-  بین پیشبرد فروش و رضایت مشتریان شرکت سیمان غرب در شهرستان کرمانشاه  ارتباط وجود دارد.

 

1-5)اهدف ها:

1-5-1) هدف اصلی:

مشخص نمودن ارتباط بین آمیخته های بازاریابی و رضایت مشتریان  شرکت سیمان غرب در شهرستان کرمانشاه

فهرست مطالب

         عنوان                                                                                                                              صفحه               

 

چکیده…………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………1

فصل اول:کلیات پژوهش

• مقدمه…….……………. ……………………………………………………………………………………....……. …………………………………………………………………………………………………..3
• بیان مسئله…………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………...……………………………..4

• اهمیت و ضرورت انجام پژوهش­ها……………………………………………………………………………………………………………………………………….6

  • وجه تمایز پژوهش با سایر پژوهش­ها………………………………………………………………………………………………………………………7
• اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8 1-4-1 هدف اصلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………8

      1-4-2 اهداف فرعی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

      1-4-3  اهداف کاربردی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

• فرضیه های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..9

• قلمرو پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

  • قلمرو موضوعی………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….9
  • قلمرو زمانی……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….9
  • قلمرو مکانی……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………9
• مدل مفهومی پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………10
• تعریف واژه ­ها و اصطلاحات فنی وتخصصی……………………………… ……………………………………………………………………………11

    1-8-1 تعاریف مفهومی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 11

           1-8-1-1 استراتژی CRM………………………………..…….……………………….. ………………………………………………………………...…………………..11

           1-8-1-2 روابط تجاری محور………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 11

           1-8-1-3 کانال­های ارتباطی……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 12

           1-8-1-4 فن آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 12

           1-8-1-5 تکنولوژی……………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………… 12

            1-8-1-6 دانش مشتری………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 13

            1-8-1-7سازماندهی………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 13

  1-8-2 تعاریف عملیاتی…………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………… 14

           1-8-1-1 استراتژی CRM………………………………..…….……………………….. ……………………………………………………………………………………..14

           1-8-1-2 روابط تجاری محور………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 14

           1-8-1-3 کانال­های ارتباطی……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 14

           1-8-1-4 فن آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 14

           1-8-1-5 تکنولوژی……………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………… 14

           1-8-1-6 دانش مشتری…………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 15

           1-8-1-7سازماندهی…………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 15

         

                                                                                                                                                                                                                                                   

فصل دوم:ادبیات و پیشینه پژوهش

 

2-1 مقدمه……………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………17

2-2 مبانی نظری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………18

    2-2-1  سیستم ارتباط با مشتری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..18

           2-2-1-1 سیستم ارتباط با مشتری از دیدگاه بارنت…………………….……………………….. …………………………………… 24

           2-2-1-2 اهداف سیستم ارتباط با مشتری از دیدگاه یول………………………………..

 …………………………………… 25

           2-2-1-3 اهداف سیستم ارتباط با مشتری از دیدگاه سویفت……………………… …………………………………… 26

           2-2-1-4 اهداف سیستم ارتباط با مشتری از دیدگاه گالبریت و راجرز…………………….…………… 27

           2-2-1-5 اهداف سیستم ارتباط با مشتری…………………….…………………………………………………. …………………………………… 28

           2-2-1-6 قابلیت های سیستم ارتباط با مشتری…………………….……………………………………. …………………………………… 29

           2-2-1-7 طبقه بندی برنامه های کاربردی سیستم ارتباط با مشتری…………………………………………… 31

           2-2-1-8 مدیریت  مدیسیستم ارتباط با مشتری در بانکداری…………………….. …………………………………… 34

           2-2-1-9 جایگاه سیستم ارتباط با مشتری در نطام بانکداری ایران……… …………………………………… 36

    2-2-2 استراتژی CRM……………………..………..…….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………37

    2-2-3 روابط تجاری محور………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 38

    2-2-4 فن آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 43

    2-2-5 مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………… 44

    2-2-6 سازماندهی………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 45

    2-2-7 تکنولوژی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 46

    2-2-8 کانل های ارتباطی…………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………… 48

2-3 پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………49

    2-3-1 پژوهش­های داخلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..50

    2-3-2 پژوهش­های خارجی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………56

3-2 روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………57

3-3 جامعه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………57

3-4 روش نمونه گیری و حجم نمونه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………57

3-5 ابزار پژوهش و روش جمع آوری داده ­ها……………………………………………………………………………………………………………………………….58

3-6 روایی و پایایی ابزار پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

   3-6-1 روایی پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………59

              3-6-2 پایایی پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..60

3-7 روش­ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………60

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های پژوهش

4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………64

4-2 آمارتوصیفی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….65

   4-2-1 وضعیت جنسیت مشتریان دربانک ملت……………………………………………………………………………………………………………………..65

   4-2-2 وضعیت تحصیلات مشتریان دربانک ملت……………………………………………………………………………………………………………….66

   4-2-3 مدت زمان استفاده از خدمات بانک ملت………………………………………………………………………………………………………………..67                    

4-3 تجزیه و تحلیل اطلاعات بانک ملت……………………………………………………………………………………………………………………………………………..70

   4-3-1 ضرایب رگرسیونی متغیرها دربانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………..72

  4-3-2 ضرایب استاندارد شده متغیرها دربانک ملت………………………………………………………………………………………………………….74

  4-3-3 مقایسه مدل مستقل و مدل پیشنهادی………………………………………………………………………………………………………………………………75

  4-3-4مقدار کای دو…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..77

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات پژوهش

5-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….79

5-2 نتایج پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..80

    5-2-1 نتایج تجربی توصیفی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………80    

    5-2-2 نتایج تجربی استنباطی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….80

    5-2-2-1 فرضیه اول…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….80

    5-2-2-2 فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………81

    5-2-2-3 فرضیه سوم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….81

    5-2-2-4 فرضیه چهارم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….81

    5-2-2-5 فرضیه پنجم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………82

    5-2-2-6 فرضیه ششم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..82

    5-2-2-7 فرضیه هفتم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….82

5-3 پیشنهادات پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………83

5-4 موانع و محدودیت­های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..83

 

منابع و ماخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………84

پیوست­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………93

 

 

 

فهرست جداول

 عنوان                                                                                                  صفحه                                                                     

 

(3-1)جامعه آماری و حجم نمونه بانک های مورد پژوهش……………….. …………………………………………………………………………………………………57

(3-2)ارتباط سؤالات با هر یک از متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………….58

(3-3)ضریب آلفای کرونباخ هرشش بانک مورد مطالعه……………………………………………………………………………………………………………………………60

(4-1) وضعیت جنسیت پاسخ دهندگان دربانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………………………65

(4-2)وضعیت تحصیلات پاسخ دهندگان دربانک ملت……………………………………………………………………………………………………………………………..66

(4-3)وضعیت مدت زمان استفاده از خدمات بانک ملت………………………………………………………………………………………………………………………….67

 (4-4) آزمون کلموگروف اسمیرنوف بانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………………… …………. 69

(4-5) آلفای کرونباخ بانک ملت……………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………. 70

(4-6) ضرایب رگرسیونی CRM در بانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 73

(4-7) مقایسه ی مدل پیشنهادی با مدل مستقل…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 75

(4-8) کای دو………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 77

 

فهرست نمودار

عنوان                                                                                                    صفحه               

 

(1-1)مدل مفهومی سیستم ارتباط با مشتری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10

(4-1) وضعیت جنسیت پاسخ دهندگان دربانک ملت………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

(4-2) وضعیت تحصیلات پاسخ دهندگان دربانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………………. 66

(4-3) وضعیت مدت زمان استفاده از خدمات بانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………….. 67

(4-4) مدل مفهومی متغیرها در بانک ملت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68

(4-5) ضرایب رگرسیونی متغیرها در بانک ملت………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 71

(4-6) ضرایب استاندارد شده متغیرها در بانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………………………. 74

 

 

چکیده

ارتباط با مشتری یک چالش رقابتی  مهم  در صنعت بانکداری است. بانک­ها نیازمند اطلاعاتی در مورد اینکه مشتریان­شان چه کسانی هستند و چه خواسته هایی از بانک دارند و چگونه باید آن را برآورده سازند را نیازمندند بر این اساس هدف از ارائه این پژوهش بررسی مدل مفهومی سیستم ارتباط با مشتری است که این ارتباط موثر را میسرمی­سازد. این مدل شامل متغیرهای مستقل: استراتژی، روابط تجاری محور،تکنولوژی، فناوری اطلاعات، مدیریت دانش، کانال های ارتباطی و سازماندهی بر متغیر وابسته سیستم ارتباط با مشتری است.  برای آزمون فرضیه ­ها، پرسشنامه­ بسته با طیف لیکرت و به تعداد 28 سوال طراحی و بین جامعه آماری (بانک ملت )به تعداد 331 نفر از مشتریان در شعب اصلی که تجربه استفاده از CRM را داشته اند توزیع گردید. روش بکار رفته دراین تحقیق، روش توصیفی- پیمایشی می­باشد. برای آزمون فرضیات از روش تحلیل مسیر بهره گرفته و از نرم افزارAMOS  برای تجزیه و تحلیل آماری داده ­ها استفاده شده­است. نتایج حاصل از تحقیق تاثیر مثبت و معنادار متغیرها را بر CRM نشان می­دهد که از این بین فن­آوری اطلاعات و کانال های ارتباطی بیشترین تاثیر را بر CRM داشته است.

   واژگان کلیدی: مدیریت ارتباط با مشتری، مدل CRM، بانک­ ملت.

 

فصل اول

 

    کلیات پژوهش

 

1- 1 مقدمه

امروزه در دنیای تجارت، مدیریت این اصل که مشتریان محور اصلی تجارت هستند و موفقیت شرکت بستگی به بهبود روابط مدیریتی دارد را به رسمیت می­شناسد(نگوین و همکاران[1]،2007). شکل جدیدی از اصطلاحات ساختاری و رقابتی و روندهای تبادلی، باعث پدیداری پارادایم ارتباطی برای ایجاد روابط دراز مدت بین خریداران و تهیه کنندگان شده­است. قسمتی از این روابط به خاطر جهانی شدن تجارت، بین المللی شدن ارتباطات، پیشرفت های فن آوری اطلاعات، کوتاه شدن چرخه ی عمر محصولات و رشد و شناخت این مسئله که ارتباط باعث حفظ مشتری می­باشد بوجود آمده است(سیدی و همکاران ،1388). در دهه 1990 در بسیاری از استراتژی های سازمان ها مدیریت معاملات به مدیریت ارتباطی تبدیل شد. منظور ازپارادایم ارتباطی، تمام فعالیت­های سوق داده شده سمت تاسیس، گسترش، تثبیت تبادلات ارتباطی موفق می­باشد(ساه اس[2]،2003). امروزه تکنولوژی برای تجارت­ها، سیستم­هایی را به ارمغان آورده­است که می ­تواند به شرکت ها برای تعاملات مشتریان با شرکت­ها برای تبادل اطلاعات کمک کند و به کارمندان این اجازه را می­دهد که سریعاً همه اطلاعات مشتریان را بازیابی کنند. به این پارادایم، سیستم مدیریت ارتباط با مشتری می­گویند که اگر به طور مناسب از آن استفاده شود می ­تواند توانایی یک شرکت را برای دست یافتن به هدف نهایی که همان حفظ مشتریان است، افزایش دهد. و بنابراین به یک مزیت استراتژیکی نسبت به رقیبان دست یابد(نگوین و همکاران ،2007). سیستم ارتباط با مشتری می ­تواند به سازمان­ها برای به حد اعلا رساندن توانایشان برای تعامل با خریداران­شان کمک کند. این امر نه تنها به بهبود کیفیت کمک می­ کند بلکه باعث تسریع در پاسخ خریداران می­ شود(اندرسون[3]،2006). سیستم ارتباط با مشتریان به وجود آمده از روند تجارت، نه تنها به استراتژی درک و مفهومی تاکید دارد بلکه به روند یادگیری، حفظ و شراکت با خریداران منتخب برای ایجاد ارزش والا برای شرکت و خریدارتاکید دارد(وانگ  و همکاران[4]،2004).

1-2بیان مسأله تحقیق:

ظهور فناوری های نوین مانند “فناوری اطلاعات” تاثیرات گسترده و شگرفی بر ابعاد مختلف سازمان گذاشته است. یکی از این ابعاد، موضوع (مدیریت ارتباط با مشتریان) یا به اختصار CRM می­باشد. عمق این تاثیر به گونه­ ای است که فناوری اطلاعات یکی از ابعاد اصلی CRM به شمار می­آید. کاربرد فناوری اطلاعات از CRM باعث شده تا مفهوم نوینی به عنوان  “مدیریت ارتباط با مشتری  به  صورت  الکترونیکی                    e-CRM ” در سطح سازمان شکل بگیرد(جراحی و دیگران، 1388). CRM بخشی از استراتژی یک سازمان جهت شناسایی و راضی نگهداشتن مشتریان و تبدیل شان به مشتریان دائمی است. همچنین در راستای مدیریت ارتباطات مشتری با شرکت و به منظور به حداکثر رساندن ارزش هر مشتر ی، شرکت را یاری می­نماید (صدقیانی،1384). مدیریت ارتباط با مشتری به عنوان یک فرایند، متشکل ازنظارت بر مشتری (مثل جمع آوری داده های مناسب آن ها)، مدیریت و ارزشیابی داده ها و نهایتا ایجاد مزیت واقعی ازاطلاعات استخراج شده ودر تعامل با آنان است(تربان ودیگران[5]،2002). مدیریت ارتباط با مشتری استراتژی جامع کسب و کار وبازاریابی است که فناوری فرایندها و تمام فعالیت های کسب و کار را حول مشتری یکپارچه می­سازد(گری و جانگ[6] ،2001). با شناخت و درک بهتر مشتریان قادر به خدمات رسانی بهتر به آن­ها و حفظ وفاداری آنها نسبت به سازمان خواهد شد این موضوع اصلی مدیریت ارتباط با مشتری است (CRM) . البته، درک  معنای CRM هنوز کامل نبوده و در حال رشد می­باشد. CRM را می توان به عنوان فلسفه فعالیت­های تجاری درک کرد که فرایندی تجاری یا یک ابزار فناوری است(رایلس[7]،2001). یک مرجع فلسفه فعالیت تجاری، بیان دارد که CRM عبارتست از جهت گیری رابطه، حفظ مشتری و ارزش گذاری مشتری برتر که از طریق مدیریت فرایند خلق می گردد. همان­طور که یک CRM، یک راهکار فعالیت متمرکز بر مشتری است و هدف آن افزایش رضایتمندی و وفاداری مشتری با ارائه خدمات متعارف و مسئولانه تر به هر مشتری می­باشد(کروتیو[8]،2003). CRM به عنوان یک فرایند کاری  «فرایندی  در سطح کلان که فرایندهای فرعی بی شماری نظیر شناخت دورنمایی وایجاد اطلاعات مشتری را شامل می­گردد(سروستیو[9]،1999).

 

 

1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

CRM یک تکنولوژی توانمند برای سازمان­ها جهت تقویت روابط نزدیک­تر با مشتریان­شان است. یک رابطه مناسب با مشتری، کلیدی برای موفقیت تجاری است (هسیح[10]،2009). رابطه سازی و مدیریت، یا آنچه که به عنوان بازاریابی رابطه­مند نامیده شده و روشی است که منجر به بازاریابی می­گردد(گرونروس[11]،1994). استفاده از سیستم­های مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) اهمیت روز افزونی برای بهبود ارزش حیات مشتری یافته است (وینر[12]،2001). درک نیازهای مشتری و ارائه خدمات منطبق با نیاز آنان به عنوان عامل تعیین­کننده موفقیت و شکست شرکت­ها می­باشند(کینگ وبرگس[13]،2008). امروزه شرکت­ها اهمیت روز افزونی را برای مدیریت ارتباط با مشتری به صورت الکترونیک (e-CRM) قائل­اند. e- CRM تاکید بیشتری برروی شخصی سازی، فناوری­های بازاریابی مستقیم و ارائه خدمات متمایز را دارد و نیازهای مشتری را در تمام جنبه­ های یک فعالیت تجاری دنبال می­ کند. E-CRM، این امکان را برای مشتریان فراهم می­ کند تا با برقراری ارتباط موثر با شرکت، پتانسیل­های خود را به عنوان مشتری بیشترآشکار نمایند تا شرکت و مشتری هر دو از این رابطه منتفع شوند(دمیترادیس ودیگران[14]،2008). در این پژوهش سعی می­ شود با ادبیات موجود ابتدا متغیرهای موثر در ایجاد سیستم ارتباط با مشتری مطالعه و آزمون نمود و به تعیین ارتباط بین ساختار این متغیرها پرداخت. در نهایت به این نتیجه دست یابیم که آیا این متغیرها می­توانند موجب ایجاد سیستم ارتباط با مشتری قوی شوند؟ باتوجه به توضیحات فوق نتایج حاصل از این پژوهش می ­تواند بسیار با اهمیت باشد. نتایج حاصل از این تحقیق می ­تواند به مدیران (صنعت بانکداری)در طراحی و ایجاد ساختاری مبتنی بر CRM کارآمد در بانک ملت مورد استفاده قرار گیرد.

1-3-1 جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق:

مطالعات زیادی در زمینه سیستم ارتباط با مشتری انجام شده که در بخش مرور ادبیات و سوابق به تعدادی از آن­ها اشاره شد، اما با توجه به بررسی­های بعمل آماده در بین پایان نامه ها و مقالات انجام شده از طریق سایت های دانشگاه های کشور و سایت پایگاه اطلاعات علمی و همچنین سایت­های معتبرIrandoc.com پایان نامه ای در مورد سیستم ارتباط با مشتری  (مطالعه موردی بانک ملت ) که به بررسی همزمان 7 متغیر تاثیر گذار برCRM انجام نگردیده است که از نظر گستردگی با پژوهش­های حاضر نیز متفاوت می­باشد. در این تحقیق به ارتباط بین مولفه­های تاثیرگذار و سیستم ارتباط با مشتری پرداخته شده­است و سیستم جامعی را معرفی می­نماید، که در نوع خود جدید بوده و تا بحال پژوهشی کامل و مشابه در این خصوص صورت نگرفته است.

 

 

1-4 اهداف مشخص تحقیق

1-4-1 هدف اصلی:

• شناسایی عوامل موثر بر سیستم ارتباط مشتری دربانک ملت استان کرمانشاه.

 

• اهداف فرعی:

کلیات تحقیق

 

• مقدمه

دنیای ما دنیای سازمان هاست و گرداننده اصلی این گردونه انسانها هستند آنانند که به کالبد سازمان ها جان می بخشند و تحقق هدفها را میسر می سازند بدون انسان سازمان بی معنی است و مدیریت امری موهوم. شاید این شبهه پیش آید که در دنیای آینده که آدمواره ها و ماشین ها جای انسانها را در سازمانها پر می کنند نقش انسان در سازمان کم رنگ خواهد شد اما به هیچ رو اینگونه نخواهد شد و با خود کاری و ماشینی شدن کارها، نوع فعالیت های انسانی در سازمان تغییر شکل می دهد و به گفته آن دانشمند بنام پیتر دراکر کاردستی جای خود را به کار دانشی می دهد. اما نقش به یقین تعیین کننده انسان، به عنوان حاکم سازمانی همچنان برقرار و مستدام خواهد بود(مورهد و گریفین، 1386). هزاره سوم را، هزاره سازمانها لقب داده‌اند و امروزه توسعه كشورها به توسعه سازمانها بستگی دارد. هرگونه تلاش برای بهبود عملكرد سازمان ها، تلاشی در جهت ارتقای كیفیت زندگی است، بنابراین می‌توان گفت كه كیفیت زندگی مردم با كیفیت سازمان ها گره خورده است كه نوع سازمان ها نیز به نوع مدیریت شان بستگی می‌یابد.

تكریم و گرامی داشتن مردم در تمامی ادیان و فرهنگ ها جایگاه والایی دارد و تمام بزرگان دین و صاحبان اندیشه بر ان تاكید نموده اند.رعایت حرمت انسان ها بنیادی ترین ارزش نظام اسلامی است. بین رضایت مردم و رضایت خداوند و بین تكریم انسان ها و تكریم خداوند،ارتباط مستقیمی وجود دارد.در جهان بینی اسلامی راه خدا از میان خلق می گذرد یعنی بدون تكریم انسان ها و جلب رضایت آن ها ،رضایت و بندگی خدا امكان پذیر نیست.

برای یک كارمند و كارشناس و مدیر مسلمان مشتری ‌مداری و تكریم ارباب‌رجوع نه به خاطر دستورالعمل و بخشنامه، بلكه یک وظیفه انسانی و دینی است؛ نه یک وظیفه اضافی در كنار سایر وظایف، بلكه باید در دل امور قرار گیرد. هرگونه خدمت و تلاش در جهت جلب رضایت ارباب رجوع و مردم،رضایت و خوشنودی خداوند را فراهم می كند.برای یک فرد مسلمان تكریم مردم عبادت به شمار می رود و بهترین روش برای نزدیكی به خداست.

در این فصل ابتدا مسئله اصلی پژوهش بررسی و سپس اهمیت و ضرورت تحقیق بیان شده است در ادامه نیز اهداف و فرضیه های تحقیق که از عنوان اصلی پژوهش استخراج شده‌اند و در نهایت نیز تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها آمده است.

 

• بیان مسئله

فناوری اطلاعات و ارتباطات، انقلابی در تجارت، صنعت، خدمات و روابط اجتماعی ایجاد کرده و آموزش و یادگیری را نیز دستخوش تحولات عمیق و بنیادین نموده است، به طوری که در بیانیه‌ی اجلاس جهانی یونسکو، که در پاریس، در سال 1998، در زمینه‌ی آموزش عالی برگزار شده بود، آمده است: « مؤسسات باید نخستین نهادهایی باشند که از مزیت‌ها و امکانات بالقوه‌ فناوری اطلاعات و ارتباطات بهره‌مند می‌شوند و باید برای هماهنگی با عصر اطلاعات و تبیین نظام‌های مجازی، نسبت به راه‌اندازی محیط‌های نوین آموزشی اقدام نمایند» (مجیدی، 1388: 10).

آموزش الکترونیکی و مجازی در حال تبدیل شدن به یکی از مهم‌ترین محیط‌های آموزشی است. و فنآوری اطلاعات، فرصت‌های بسیار زیادی را برای آموزش ایجاد کرده است. اکنون اینترنت به عنوان مکمل یادگیری و یاددهی در کلاس‌های سنتی و یک وسیله مهم و مفید، در آموزش از راه دور به شمار می‌رود (همان). اصطلاحاتی چون کلاس بدون دیوار، مدارس هوشمند و دانشگاه مجازی، اشاره به نوع جدید و شاید غیرمعمولی از آموزش الکترونیک دارد که در مقابل آموزش سنتی و معمول، امروزه در حال جای‌گیری در سیستم‌های آموزشی کشورهای مختلف هستند(برهانی و همکاران، 1391: 508).

آموزش از طریق آموزش مجازی یا آموزش الکترونیکی بر پایه نظریه سازنده‌گرایی می‌باشد و یادگیرنده محور می‌باشد البته آموزش الکترونیکی صرفاً وسیله‌ای برای تسهیل و تسریع اطلاعات نیست بلکه ابزاری برای ارتقاء کیفیت آموزش از طریق تسهیل تعامل و هموار نمودن راه تفکر خلاق و مباحثه انتقادی بین خودفراگیران است. در الگوی یادگیرنده محور مبتنی بر آموزش مجازی یادگیرنده از طریق ابزار دیگری غیر از معلم از قبیل: مراکز یادگیری، طرح‌های آموزشی، آموزش مبتنی بر کامپیوتر اینترنت، کنفرانس کامپیوتری و پست الکترونیکی به فراگیری می‌پردازد. (امانیان و همکاران، 1384: 12).

 

به عقیده استوک: «یادگیری الکترونیکی، یعنی با سواد شدن از طریق قابلیت‌های جدید ارتباطات، شبکه‌های کامپیوتری، چندرسانه‌ای، درگاه‌های محتوا، موتورهای جست و جو، کتابخانه‌های الکترونیکی، یادگیری از راه دور، و کلاس‌های مبتنی بر وب. یادگیری الکترونیکی با مشخصه‌ های سرعت، تحول فناوری، و کنش‌های میانجی انسانی شناخته می‌شود» (به نقل از مجیدی، 1388: 11). به عقیده‌ی حمدی (2007) آموزش الکترونیکی، استفاده از فناوری شبکه به منظور طراحی، تحویل درس، و اجرای محیط آموزشی برای تحقق و استمرار یادگیری است. چن و همکاران، یادگیری الکترونیکی را یادگیری از طریق نرم‌افزارهای الکترونیکی مبتنی بر شبکه، یادگیری الکترونیکی، و شیوه‌ی تحقق آن آموزش الکترونیکی بیان می‌کند. هدف اصلی این انگاره‌ی جدید، خودآموزی کامل یادگیرنده از طریق شبکه است.

برخی نیز مانند عطاران (1383) از پیامد های منفی توسعه فناوری اطلاعاتد تحت عناوینی كاهش مهارتهای اجتماعی دانش آموزان، تنزل ارزش های انسانی و تفوق ارزش های فناورانه ، فرو ریختن رابطه میان معلم و والدین با دانش آموز و قالبی شدن بیش از حد تعلیم و تربیت یاد می كند (نقل از صفایی، 1385).

آموزش الکترونیکی در ادارات هم جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. در بررسی 353 دانشکده پرستاری آمریکا در سال 1997، گزارش شد که تعداد دوره‌های آموزشی مبتنی بر شبکه اینترنتی نسبت به 5 سال قبل از آن به بیش از 5 برابر رسیده است ( برهانی و همکاران، 1391: 509). اگر چه در حال حاضر، بیش از 5/3 میلیون دانشجو از کلاس‌های مجازی استفاده می‌نمایند، اطلاعات کمی در مورد تأثیر بر نگرش افراد به این روش آموزش در دسترس است. از طرف دیگر، موفقیت یک برنامه آموزش الکترونیکی بدون در نظر گرفتن نتیجه آن و دیدگاه افراد نسبت به آن، امکان‌پذیر نیست و از آن جا که تأثیر یک روش آموزشی در نگرش و رفتار یک فرد، می‌تواند تحت تأثیر روش آموزشی به افراد باشد، بنابراین در پژوهش فعلی، سؤال اصلی تأثیر دوره‌های آموزش مجازی کارمندان بنیاد شهید و امور ایثارگران بر خدمت‌رسانی به خانوداه‌های شهدا و ایثارگران می‌باشد که در این پژوهش بررسی می‌شود.

• اهمیت و ضرورت تحقیق

تغییراتی که مدام در جامعه رخ می‌دهد تمامی ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده که آموزش نیز مصون از این تغییرات نبوده است. پیشرفت در فناوری‌های ارتباطی و افزایش متقاضی آموزش، آموزش را وادار به تغییر نموده است. آموزش مجازی به عنوان راه‌حلی برای این چالش‌ها در قرن نوزدهم به وجود آمد و مسیری تکاملی را طی کرده است. آموزش مجازی نوعی روش ارتباطی با بهره گرفتن از رسانه به منظور یادگیری سیستماتیک است خصوصیت عمده آموزش به شیوه مجازی گفت و گویی آموزشی است. (کاشیها و کاشیها، 1385).

آموزش مجازی در صورتی که به خوبی طراحی و بکر گرفته شود جواب می‌دهد. نتایج پژوهش‌های مختلف با متدلوژی‌های قوی و بعضاً با کنترل‌های آزمایشی نشان می‌دهد، آموزش‌های مجازی تأثیر مثبتی در توسعه تجارت پاره‌ای از کشورها داشته است.( قورچیان، 1382) اهمیت و مزایای عمده استقرار و بهره‌گیری از آموزش‌های الکترونیکی از نظر « رندی توماس» (2001) به شرح زیر می‌باشد:

کاهش هزینه‌های آموزشی، بهبود عملکرد و بهره‌وری بیشتر، دسترسی به بازار، به روزآوری دانش و تسهیل در جذب نیروی انسانی.

کاهش هزینه آموزش: شرکت برنادون هال 40% کاهش هزینه بدون کاهش اثربخشی گزارش کرده است.

آموزش‌های الکترونیکی زمان یادگیری فراگیران را به طور متوسط بین 25 تا 50 درصد کاهش داده و نشان داده است که زمان فعال حفظ طلاعات نیز به نسبت قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.

شرکت جی ای گزارش کرده است که توانمندی‌های آموزشی فراگیران مجازی نسبت به آموزش‌های سنتی 65% افزایش یافته است.

با آموزش الکترونیکی می‌توان یک محیط کاری با نیروی انسانی آموزش دیده در حداقل زمان ممکن ایجاد نمود که نتیجه آن بهره‌وری بیشتر خواهد بود.

برای توسعه آموزش های الكترونیكی دلایل مختلفی آورده اند. مثلا برخی در كنار ارتقاء كیفیت آموزش ها و حذف نابرابری های اقتصادی، مواردی چون كاهش حجم ترافیک در شهرهای بزرگ را دلیلی برای توسعه آموزش های الكترونیكی می دانند. تحقیقاتی كه در انجمن ملی تكنولوژی آموزشی در اواسط دهه نود انجام شده، شواهد فراوانی را برای استفاده از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در مدارس آورده است كه برخی از آنها عبارتند از: فراهم سازس محیط امن برای در یادگیری ،نتایج تربیتی مطلوب، بازی های ویدئویی در صورت خوب طراحی شدن، افزایش انگیزه یادگیر ی، برآورده سازی نیازهای فردی و توانایهای تك تك دانش آموزان ، افزایش لذت یادگیری، كاهش افت تحصیلی دانش آموزان ، دسترسی فوری به مواد و منابع غنی آموزشی (كاپل  و همكاران، 2006).

همچنین فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات بر نحوه فعالیت و ایفای نقش‌های مهم دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی تأثیر بسیار زیادی دارد. فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات به سازمان‌ها کمک می‌کند، برنامه‌های درسی، محتوا، مدیریت و ساختار خود را، همگام با تحولات زمان، گسترش دهند و مسئولیت‌های جدید خود را در زمینه تولید علم، مردمی ساختن و گسترش آن، آموزش مؤثر، انجام پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای، عملیاتی کردن آموزش مداوم و تعمیم آموزش بپذیرند. بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات، کیفیت آموزش را ارتقاء می‌بخشد، بر نشاط و خودانگیزی و خودآموزی فراگیران می‌افزاید و پژوهش‌گران را در انجام فعالیت خود تواناتر می‌سازد، آموزش را به هنگام، ارزان، متنوع، قابل دسترسی، اثربخش، انعطاف‌پذیر، سریع، هدفمند و کاربردی می‌کند. در این شرایط، امکان آماده‌سازی محتوای آموزشی با بهره گرفتن از روش‌های گوناگون تدریس و مدل‌های متفاوت آموزشی فراهم می‌گردد و حق انتخاب و فعالیت دانشجو تا حدودی زیادی افزایش می‌یابد. همه این‌ها امکان و محیط غنی برای ساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات، فرایند یاددهی – یادگیری را به سرعت با دنیای گسترده خارج از کلاس مرتبط می‌سازد و کلاس درس را شوق‌انگیز می‌کند و امکان تعامل با دنیای وسیع‌تری را برای فراگیران فراهم می‌آورد (سرکارآرایی و مقدم، 1382: 78). با این وجود تلفیق آموزش الکترونیکی و تکریم ارباب رجوع و مشتری مداری در عصری که از یک سو سرعت انتقال اطلاعات توسط فنآوری های نو بطرز شگفت آوری افزایش یافته است و از سوی دیگر تخریب محیط زیست و تخریب ارزشهای زیست محیطی نیز با همان سرعت رو به فزونی است ، شاید بتواند تنها راه حلی باشد که نسل جوان و کلیه اقشار جامعه را بعلت رویکرد سریع جامعه به شبکه های ارتباطی (اینترنت) به طور فعال در فرایند یادگیری و تکریم ارباب رجوع درگیر کرده ، از این فرصت بدست آمده برای توجه و ارتقاء جایگاه و منزلت انسانها و بویژه خانواده های معزز شهدا بهره گیری کنیم و با افزایش دانش نظری، آگاهی عملی و آگاهی تجربی سطح عمومی جامعه و تغییر نگرش افراد جامعه و بالاخص کارکنان بنیاد شهید و امور ایثارگران استان همدان از همکاران شهروندی مسئولیت پذیر بسازیم.

• اهداف تحقیق

هدف کلی

نقش آموزش‌های الکترونیکی کارکنان بر میزان رضایتمندی خانواده‌ها در اداره بنیاد شهید و امور ایثارگران استان همدان

اهداف جزیی:

اهداف جزیی:

1. نقش آموزش‌های الکترونیکی کارکنان بر انجام امور مطابق با قوانین و مقررات سازمان در اداره بنیاد شهید و امور ایثارگران استان همدان.
2. نقش آموزش‌های الکترونیکی کارکنان بر سرعت و دقت در پاسخ‌گویی به ارباب رجوع در اداره بنیاد شهید و امور ایثارگران استان همدان.

 

 

• مقدمه

بین صاحب نظران بررسی ادبیات موجود نشان می دهد که هیچ تعریف توافق شده ای در مورد حاکمیت شرکتی وجود ندارد. کشور های مختلف از موضوعات محوری است که باعث بهبود فضای کسب و کار می گردد. قدیمی ترین مفهوم حاکمیت شرکتی[1] از واژه لاتین کیبنر[2] گرفته شده است که به معنای هدایت کردن می باشد. امروزه این اصطلاح بیشتر در مفهوم کنترل به کار می رود. نظریه های مورد استفاده در بحث حاکمیت شرکتی شامل نظریه  نمایندگی  ونظریه  ذی نفعان می باشد. طبق نظریه نمایندگی، روابط حاکم بین مدیران شرکت و سهامداران آن مورد بررسی قرامی گیرد. زیرا مدیران، نمایندگان  مالکان می باشند. بدین ترتیب در این نظریه  روابط به دو سویه، بیان می شود. نظریه دوم، نظریه ذی نفعان می باشد و طبق این نظریه می توان روابط حاکم صورت بر اداره شرکت را بصورت یک شبکه در نظر گرفت که مؤلفه های شرکت کننده در آن شبکه عبارتند از: کارکنان، مشتریان، فروشندگان، اعتبار دهندگان، مدیران، سهامداران و . . . می باشد. ( حساس یگانه، 1358،39)  در همین راستا  تحقیق حاضر به بررسی تأثیر ساختار حاکمیت شرکتی بر عملکرد شرکت ها در صنایع مختلف پرداخته است.

1-2- بیان مسئله

حاکمیت شرکتی نه تنها برای مدیران شرکت ها که علاقمند به آگاهی از سطح ساختار حاکمیت شرکتی و انطباق آن با بهترین شیوه و مقررات هستند دارای اهمیت می باشد، بلکه برای شرکت کنندگان در بازار که علاقمند به دانستن ریسک حاکمیتی شرکت ها هستند نیز دارای جذابیت می باشد. اعمال حاکمیت شرکتی در آسیا در سال های اخیر، بویژه به دلیل بحران اقتصادی آسیا در سال  1997( و بحران اخیر 2007) تحت فشار فزایند های قرارگرفته است .

ناظران با تحلیل بحران در آسیا و برخی موارد مشابه در جنوب آمریکا و روسیه بارها حاکمیت شرکتی را به راه حل اساسی برای حل این مشکلات شناسایی کرده اند بنابراین، توسعه حاکمیت شرکتی قابل اطمینان در ایران نه تنها برای سپری کردن مشکلات اقتصادی موجود ضروری می باشد، بلکه برای توسعه و رقابت در اقتصادی جهانی نیز مهم است. ضمناً تصور می شود شاخصه های حاکمیت شرکتی به عنوان یک منبع قابل اعتماد اطلاعات، معیار اضافی برای تصمیم گیرنده فراهم می کند. این مطالعه می کوشد تا شواهد مهمی را در مورد تأثیر ویژگی های شرکتی بر حاکمیت شرکتی ارائه نماید.

برخی از صاحب نظران استدلال می کنند که شرکت های با حاکمیت بهتر مشکل دید کوتاه مدت سازمان را درمان کرده و سازمان را قادر می سازند تا تصمیمات ” بلند مدتی ” را در مورد افزایش هزینه های تحقیق وتوسعه و سایر سرمایه ها اتخاذ کنند.( استین 1989-1988).بر اساس این دیدگاه، حاکمیت خوب هزینه های سرمایه ای را افزایش می دهد، بنابراین فرصت های سرمایه گذاری با بهبود  کیفیت حاکمیت شرکتی افزایش می یابد. در نتیجه، شرکت ها با فرصت ها ی سرمایه گذاری سودآور، حاکمیت شرکتی بهتری دارند.

1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

از آنجا که وجود سیستم حاکمیت شرکتی مناسب می تواند شرکت ها را در جلب اعتماد سرمایه گذاران وتشویق آنها به سرمایه گذاری کمک کند واجرای این اصول در سطح شرکت طبق تحقیقات تجربی انجام شده باعث بهبود عملکرد مالی و افزایش ارزش شرکت می شود، لذا هر چه در جهت بررسی فوائد رعایت این اصول و تجزیه و تحلیل آن کوشش شود، با توجه به اهمیتی که در افزایش کارایی بازار سرمایه دارد، باز هم کم است. در حقیقت تلاش های صورت گرفته در جهت روشن ساختن اهمیت مبحث حاکمیت شرکتی می تواند به گسترش فرهنگ ارزش گذاری و رفتار حرفه ای و اخلاقی منتهی شود. اعتماد و امانت نقش مهمی در اقتصاد ایفا می کند و برای کسب موفقیت های بیشتر، باید مورد تشویق و تقدیر قرارگیرند.

همانطورکه گفته می شود یکی از مهمترین علل ورشکستگی شرکت انرون[3] به عقیده بسیاری از صاحبنظران ، عدم رعایت قوانین حاکمیت شرکتی بوده است حال با توجه به اینکه چنین موضوعی می تواند در تعیین سرنوشت شرکت نقش مهمی ایفا کند و رعایت و عدم رعایت چنین موضوعی تاثیر مستقیمی برعملکرد، ارزش و از همه مهمتر دیدگاه سهامداران جزء و نهادی نسبت به وضعیت شرکت (البته در بلند مدت) داشته باشد که نتیجه همه این موارد افزایش اطمینان سرمایه گذاران به سرمایه گذاری  و در نتیجه افزایش تمایل مردم به سرمایه گذاری در بورس و در نتیجه افزایش رونق اقتصادی

 می شود. پس ضرورت انجام چنین تحقیقاتی هم به نفع شرکت ها و هم به نفع اقتصاد کشورخواهد بود .(قنبری،1386، 6).

با توجه به رخدادهای سال های اخیر و بحران های مالی شرکت ها، اهمیت و جایگاه حاکمیت شرکتی برای موفقیت شرکت ها تردید ناپذیراست. بررسی علل ورشکستی برخی از شرکت های بزرگ که زیان های کلانی بویژه برای سهامداران داشته است ناشی از ضعف سیستم های حاکمیت شرکتی آنها بوده است. تحقیقات حاکمیت شرکتی نشان می دهد که نظارت بر روابط سهامداران، هیئت مدیره، مدیران و سایر ذی نفعان عاملی برای ارتقاء استانداردهای تجاری شرکت ها، تشویق سرمایه گذاران، تأمین و تجهیز سرمایه ها، بهبود امور اجرایی و یکی از عناصر اصلی در بهبود کارایی اقتصادی شرکت ها است. از دیدگاه علمی ذکر این نکته ضروری است که از سال 2004 در مقاطع تحصیلات تکمیلی در دانشگاه های کشور، موضوع حاکمیت شرکتی به عنوان یک سرفصل مستقل تدریس می شود. امروزه تغییر نیازهای روزافزون مشتریان، خواسته های متنوع ذی نفعان، پیچیدگی قوانین و مقررات و تکنولوژی انجام کار و …….ضرورت توجه به آن اهداف و نحوه نظارت بر عملکرد آنها تعیین می شود.(بنویدی ،1385،5)

بررسی سیستم حاکمیت شرکتی در ایران حاکی از آن است قانون تجارت حاضر، همانند روابط تجاری گذشته منسوخ بوده و پاسخگویی کارکردها و روابط تجاری موجود نمی باشد هر چند که تلاش های فراوانی به ویژه در سال های اخیر توسط مسئولان سازمان بورس اوراق بهادار در قالب دستورالعمل ها و …..انجام شده لکن حاکمیت شرکتی ارتقاء چندانی نیافته است بنابراین براساس مبانی نظری پیشینه علمی در سراسر دنیا برای اطمینان از کارکرد مناسب شرکت ها و بازار سرمایه و افزایش اعتماد سرمایه گذاران داخلی و خارجی ارتقاء حاکمیت شرکتی در بازار سرمایه کشورمان ضرورت حیاتی دراد افزون بر ارتقاء حاکمیت شرکتی موجب افزایش سرمایه گذاری های بلند مدت و رشد اقتصادی خواهد شد. فقدان حاکمیت شرکتی مناسب، سلب حقوق سهام(بویژه سهامداران جزء) سواستفاده های احتمالی مدیران ، فرار سرمایه و……. را به همراه خواهد داشت(همان منبع ،1385).

برای هدایت و اداره موثر، کارآمد و صحیح بنگاه های اقتصادی و در جهت نظام حاکمیت شرکت ها چارچوبی را حداکثر سازی منافع سهامداران ایجادمی نماید. این نظام در جهت حمایت و صیانت از حقوق و منافع تمامی سرمایه گذاران و سهامداران شرکت و کاهش تضاد منافع بین مدیران و سهامداران، ایجاد و تقویت می گردد. حاکمیت شرکتی ضمن ارائه چارچوب قانونی و مقرراتی برای تعیین روابط و مسئولیت های میان سهامداران، اعضای هیئت مدیره، مدیرعامل و سایر ذی نفعان به دنبال آن است. که تضمین عملکرد رقابتی لازم جهت صحت و سلامت فعالیت ها و حصول اطمینان نسبت به رعایت حقوق ذی نفعان و ارائه معیارها و مکانیزم های کنترل و صحت سلامت فعالیت ها و حصول اطمینان نسبت به رعایت حقوق ذی نفعان و ارائه معیارهای و مکانیزم های کنترل و نظارت بر فعالیت های مدیران و الزام پاسخگویی مدیران راجع به فعالیت های خود می باشد(عیوضلو و صادقی،1387، 7-6)

عدم تقارن اطلاعات در بازار سرمایه به این دلیل به وجود می آید که سهامداران پراکنده نمی توانند عملکرد مدیران را مستقیماً مشاهده کنند یا ارزش (اقتصادی) واقعی شرکت را تشخیص دهند در نتیجه با ریسک نمایندگی، انتخاب  نادرست و مشکلات  اخلاقی مواجه می شوند. حاکمیت شرکتی مجموعه فرایندهایی است که ریسک نمایندگی را از طریق افزایش نظارت بر اقدامات مدیران، تحدید رفتار سوداگران آنها، بهبود کیفیت اطلاعات انتشار یافته شرکت ها و بهبود تصمیمات مدیریتی کاهش می دهد و باعث افزایش ارزش شرکت می شود. بنابراین حاکمیت بهتر بر هزینه سهام عادی از طریق کاهش ریسک نمایندگی تاثیر می گذارد از سوی دیگر  حاکمیت ضعیف، سهامداران رابا ریسک بیشتری مواجه می کند .(Ashbaugh  &  Collins  & lafond . 2004,6) .

1-4  جنبه نوآوری و جدید بودن پژوهش

تحقیق حاضر ضمن بهره گیری از تحقیقات گدشته به خصوص تحقیق انجام گرفته در کشور نیجریه که با همین عنوان صورت گرفته و مدل تحقیق برگرفته از همین مقاله که در سال 2007 انجام شده تلاش گردیده از جنبه ها و ابعاد نوعی برخوردار باشد به همین جهت تحقیق حاضر دارای برجستگی های زیرنسبت به تحقیقات قبلی است.

• تاثیر حاکمیت شرکتی بر عملکرد شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران را از دید شاخص های جدید مورد آزمون قرار می دهد.
• آزمون ارتباط بین حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به تفکیک صنایع مختلف انجام خواهد گرفت.

1-5 اهداف پژوهش

هدف کلی این تحقیق کمک به شناخت بیشتر پدیده حاکمیت شرکتی بر عملکرد شرکت ها در صنایع مختلف بوده و هدف خاص این تحقیق به شرح ذیل می باشد:

1.تبیین نوع و میزان رابطه میان ساختار حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت ها در صنایع مختلف است .

1-1 تبیین نوع و میزان رابطه میان اندازه هیئت مدیره و عملکرد شرکت ها در صنایع مختلف.

2-1 . تبیین نوع و میزان رابطه میان غیر موظف بودن اعضای هیئت مدیره و عملکرد شرکت ها در صنایع مختلف.

1-3.بیین نوع و میزان رابطه میان اهرم شرکت و عملکرد شرکت ها در صنایع مختلف.

1-4 . تبیین نوع و میزان رابطه میان اندازه شرکت و عملکرد شرکت ها در صنایع مختلف.

1-5.تبیین نوع و میزان رابطه میان سن شرکت و عملکرد شرکت ها در صنایع مختلف.

1-6. تبیین نوع و میزان رابطه میان ریسک سیستماتیک و عملکرد شرکت ها در صنایع مختلف.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول
عنوان	صفحه
جدول 2-1 : ویژگی های کالا و خدمات………………………………………………………………………….	16
جدول 3-1 : توزیع سؤالات پرسشنامه تحلیل شکاف به تفکیک پنج بعد………………………………	79
جدول3-2 : توزیع سؤالات پرسشنامه تعالی سازمانی به تفکیک هشت بعد……………………………	80
جدول 3-3 : ضرایب پایایی کل پرسشنامه های تحلیل شکاف و تعالی سازمانی……………………..	82
جدول 3-4 : ضرایب پایایی زیر مقیاس های پرسشنامه تحلیل شکاف…………………………………..	82
جدول 3-5 : ضرایب پایایی زیر مقیاس های پرسشنامه تعالی سازمانی………………………………….	82
جدول 4-1 : توزیع فراوانی و درصد نمونه آماری بر حسب جنسیت……………………………………	86
جدول 4-2 : توزیع فراوانی نمونه آماری بر حسب سن……………………………………………………..	87
جدول 4-3 : توزیع فراوانی نمونه آماری بر حسب سنوات خدمت………………………………………	88
جدول 4-4 : توزیع نمونه آماری بر حسب مدرک تحصیلی………………………………………………..	89
جدول 4-5 : نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنف………………………………………………………………	90
جدول 4-6 : بررسی توصیفی وضعیت متغیرهای پژوهش در نمونه آماری…………………………….	91
جدول 4-7 : ماتریس همبستگی بین مؤلفه های مدل تحلیل شکاف…………………………………….	92
جدول 4-8 : ماتریس همبستگی بین مؤلفه های تعالی سازمانی……………………………………………	92
جدول 4-9 : ماتریس دوران یافته عوامل اثرگذار بر کیفیت خدمات با بهره گرفتن از مدل تحلیل شکاف…..	93
جدول 4-10: ماتری دوران یافته عوامل اثرگذار بر کیفیت خدمات با بهره گرفتن از مدل تعالی سازمانی……	94
جدول 4-11 : نتایج آزمون t تک نمونه ای وضعیت مؤلفه های کیفیت خدمات بر اساس مدل تحلیل شکاف………………………………………………………………………………………………………………..	95
جدول 4-12 : نتایج آزمون t وابسته مدل تحلیل شکاف و زیر مقیاس های آن………………………	96
جدول 4-13 : نتایج آزمون t تک نمونه ای وضعیت مؤلفه های کیفیت خدمات بر اساس مدل تعالی سازمانی………………………………………………………………………………………………………………	97
جدول 4-14 : داده های آماری حاصل از آزمون فریدمن…………………………………………………….	98
جدول 4-15 : رتبه بندی عوامل اثرگذار……………………………………………………………………………	98
جدول 4-16 : داده های آماری حاصل از آزمون فریدمن…………………………………………………….	99
جدول 4-17 : رتبه بندی عوامل اثرگذار……………………………………………………………………………	99
جدول 4-18 : مشخصه های برازندگی انطباق…………………………………………………………………..	101
جدول 4-19 : ماتریس دوران یافته عوامل اثرگذار بر کیفیت خدمات با بهره گرفتن از مدل تلفیقی…	101
جدول 4-20 : داده های آماری حاصل از آزمون فریدمن…………………………………………………….	102
جدول 4-21 : رتبه بندی عوامل اثرگذار……………………………………………………………………………	102

 

 

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائه روش تلفیقی با بهره گرفتن از مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف به منظور بهبود کیفیت خدمات ارائه شده انجام شد. جامعه آماری این پژوهش كلیه کارکنان کارکنان شرکت نفت منطقه دهلران تشكیل داده اند كه با بهره گرفتن از نمونهگیری تصادفی طبقه ای-نسبی- تعداد 189 به عنوان نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. برای گردآوری داده های مورد نیاز از دو پرسشنامه استاندارد تحلیل شکاف و تعالی سازمانی استفاده شد. برای به دست آوردن روایی پرسشنامه ها از روش روایی محتوایی و صوری استفاده شد. ضریب پایایی محاسبه شده بر اساس ضریب الفی کرونباخ برای پرسشنامه تحلیل شکاف 801/0=αو پرسشنامه تعالی سازمانی 803/0=α برآوردگردید. برای تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از  SPSS و LISREL استفاده گردید. یافتهها نشان داد که بین وضعیت موجود و مطلوب کیفیت خدمات بر اساس مدل تحلیل شکاف، شکاف منفی و منی داری وجود دارد ولی وضعیت مولفه های تعالی سازمانی در وضعیت نسبتا مطلوبی قرار داشت. همچنین عوامل اصلی در مدل تلفیقی عوامل محسوس،  پاسخگویی، همدلی، ارزش افزایی برای مشتریان، رهبری با درستی و الهام بخشی، پرورش خلاقیت و نو آوری و مسئولیت پذیری برای آینده ای پایدار شناسایی شد.

واژه های کلیدی: تحلیل شکاف، تعالی سازمانی، بهبود کیفیت خدمات، شرکت نفت، منطقه دهلران.

 

فصل اول

 

کلیات پژوهش

1-1-مقدمه

استمرار بقا، مهم‌ترین نیاز تمامی موجودات زنده و سازمان‌هاست. زیرا تنها در سایه برقراری و استمرار بقاست كه می‌توان برای رسیدن به اهداف و اجرای مأموریت‌ها تلاش كرد. نكته جالب توجه آن است كه موضوع بقا تنها به سازمان‌های هدفمند، پویا و در تعادل با محیط اختصاص ندارد. بلكه سازمان‌هایی نیز كه در طول زمان علت وجودی آنها منتفی شده و یا اهداف و مأموریت‌های خود را فراموش و یا گم كرده‌اند نیز بقا را جایگزین علت وجودی منتفی شده و یا اهداف فراموش شده خود كرده و با تمام توان در این راه (بقا برای بقا) می‌كوشند. البته این‌گونه سازمان‌ها در انتهای راه خود قرار دارند و در آینده‌ای نزدیک در صورت حذف حمایت دولت‌ها، سریعاً متلاشی شده و از بین خواهند رفت(فیتز[1] و همکاران، 1382: 14). امروزه شانس بقای سازمان‌های پویا و در تعامل با محیط نیز (به علت بروز شرایط شدیداً رقابتی و دشوار محیطی) در مقایسه با گذشته به شدت كاهش یافته و در معرض خطرات بیشتری قرار گرفته است و این‌گونه سازمان‌ها نیز برای حفظ بقا و جایگاه خود ضروری است، ضمن پیش‌بینی صحیح

 تحولات آینده و متناسب با تحولات پیش‌بینی شده و رخ داده، سازماندهی و روش‌های اجرایی و عملیاتی و حتی در صورت لزوم، مأموریت‌های خود را طی روندی دائمی، بازنگری و بهنگام كنند(هوروتیز[2]،1380: 7). در چند دهه گذشته، کیفیت در تولید یکی از اساسی ترین و مهم ترین موضوعات مطرح در صنایع کشورهای صنعتی بوده و به تدریج این عامل مهم به صنعت کشورهای در حال توسعه نیز وارد شده است. گرایش به کیفیت، ابتدا به صورت کنترل کیفیت محصول نهایی مطرح و اجرا شد. پس از چندی با توجه به اهمیت آن در افزایش فروش و گسترش بازار، شرکت های تولیدی علاوه بر محصول نهایی،‌کنترل کیفیت مواد اولیه و خام مورد استفاده برای تولید را مورد توجه قرار دادند. پس از آن کنترل و فرایند تولید و آزمایش ها و نمونه برداری در حین تولید نیز بدان افزوده شد. با گذشت زمان راهکارهای تازه و تازه تر چهره نمود و سرانجام کیفیت، مفهوم جامع تر و عمیق تری پیدا کرد به طوری که امروزه از«مرغوبیت نهایی» به «رضایت خریدار و مشتری» تغییر یافته است(الهورای[3] و همکاران، 2009). در نتیجه امروز شاهدیم که در سالیان اخیر توجه دولتها به ارائه خدمات با کیفیت به مردم بیش از گذشته نمایان شده است، دولتها مایلند به منظور جلب اعتماد مردم و افزایش سرمایه اجتماعی، خدماتی ارائه کنند که رضایت مردم و شهروندان و سطح مشارکت آنان را در فعالیتهای اجتماعی افزایش دهند. در نتیجه در مدیریت نوین، دولتها با این پرسش مواجهند که چگونه می توانند خدماتی سریعتر، بهتر و کم هزینه تر و با کیفیت بالاتر ارائه دهند(الوانی و ریاحی، 1382). در این فصل ابتدا به توصیف و تشریح مسئله‌ی پژوهش و سپس به اهمیت و ضرورت پژوهش، اهداف تحقیق، فرضیه‌های پژوهش، روش پژوهش، تعاریف نظری و عملیاتی واژه‌ها و نگاهی به فصل‌های بعدی پرداخته شده است.

 

1-2- بیان مسئله پژوهش

وجود رقابت دربین موسسات و بنگاه ها برای کسب سهم بیشتر از بازار و تلاش مشتریان برای رسیدن به رضایت مندی بیشتر موجب شده است که هم بنگاه ها به دنبال کسب موقعیت ممتاز در بازار باشند و هم مشتریان درپی یافتن سرنخ هایی برای رسیدن به بهترین تامین کنندگان، رسیدن به این اهداف با بررسی دو مفهوم ارتباط نزدیکی دارد، کیفیت کالاها و رضایت مشتریان، بررسی این دو مفهوم در بازارهای خدماتی به دلیل ویژگی های خاص، خدمات حساس تر و مهم تر بوده و برای سازمان های ارائه دهنده خدمات  نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است . اندازه گیری کیفیت خدمات از دیدگاه مشتریان و رضایت مشتریان از جمله اقدامات داخلی محسوب می شود که نمایانگر جهت گیری سازمان ها به سمت کیفیت می باشد. کیفیت خدمات عبارت است از آماده بودن خدمت یا کالا برای استفاده کننده که خود نیازمند کیفیت طراحی [4]،انطباق[5] ، در دسترس بودن مکان ارائه خدمات[6] است(یئو[7]، 2009: 63).  در عصر دانایی و عصر فراصنعتی امروز، تغییرات سریع، تحولات تكنولو‍ژیكی سبب شده است كه سازمانها جهانی بیندیشند و برای رویارویی با رقابت های موجود پیش بینی نشده خود را آماده سازند. در دنیایی كه تغییرات با سرعت فوق العاده زیاد رخ می دهد، سازمان ها و موسسات در معرض تهدید و نابودی قرار دارند. پیدایش رقبا در عرصه رقابت ارائه خدمات و تولید كالا با كیفیت مرغوب و قیمت مناسب تهدیدی برای سازمان هاست. در جهان رقابتی امروزه موسساتی موفق هستند كه در عرصه فعالیت یک گام از رقبای خود جلوتر باشند(مظلومی و کشوری، 1390: 28). امروزه افراد در محیطی زندگی می کنند که به طور روزافزون به سوی اقتصاد مبتنی بر خدمات پیش  می رود، بررسی و مطالعه ویژگی ها، عقاید و انتظارات مراجعه کنندگان سازمان ها می تواند هم به اصلاح فعالیت ها ی سازمان کمک کند و هم رضایت مندی استفاده کنندگان از خدمات سازمان ها را در پی داشته باشد، تعلل در بکارگیری فنون کیفیت در خدمات به عنوان اصلی بنیادین در فعالیت های مربوط به تعیین کیفیت موسسات رابه تحمل فعالیت های ضایعه آفرین وا می دارد، این نوع عملکرد ضعیف در ارائه خدماتی با کیفیت نه تنها از رقابت پذیری واحد ها در بازار کار جلوگیری خواهد کرد بلکه باعث رکود و یا ورشکستگی موسسات نیز می شود. صاحب نظران مدیریت کسب رضایت مشتری را از مهمترین وظایف واولویت های مدیریت شرکتها بر شمرده اند. و لزوم پایبندی همیشگی پایدار مدیران عالی برجلب رضایت مشتریان را پیش شرط اصلی موفقیت به حساب آورده اند،‌از سوی دیگر همۀ سازمان ها دریافته اند که رضایت مشتری در گرو افزایش کیفیت کالاها و خدمات ارائه شده می باشد و یکی از مهمترین مزایای رسیدن به رضایت مندی مشتری توسعه و ارائه خدمات با کیفیت می باشد هر چند مطالعة کیفیت جنبه‌های مختلف خدمات سازمان ها از دیدگاه استفاده‌ کنندگان، از دیرباز موضوع پژوهش های متعددی بوده است، این نوع بررسی‌ها از دهه 1980 و با مطرح شدن مدل تحلیل شکاف دستخوش تحول بنیادینی شده‌اند. استفاده‌ کنندگان از خدمات سازمان های مختلف، انتظارهایی در مورد خدمات دریافتی دارند و رمز کلیدی دستیابی سازمان به کیفیت مطلوب خدمات، ارائه خدمات و عملکردهایی است که مطابق با انتظارها یا حتی فراتر از انتظارهای استفاده‌ کنندگان باشد. مدل تحلیل شکاف که شیوه‌‌ای متفاوت از مطالعات معمول سطح خدمات از دیدگاه استفاده‌ کنندگان است، از طریق سنجش انتظارهای استفاده‌ کنندگان از یک سو و تصور و برداشت آنها از خدمات دریافتی از سوی دیگر، امکان محاسبه شکاف میان انتظارها و خدمات دریافتی را فراهم می‌سازد و بدین ترتیب اندازه‌گیری عینی خدمات به شیوه‌ای دقیق‌تر امکان‌پذیر می‌شود. مدل تحلیل شکاف که ابتدا به منظور استفاده در صنایع کوچک مطرح شده بود، به زودی در حوزه‌های صنعتی و خدماتی مختلف، کاربرد گسترده‌ای یافت. بر اساس این مدل ، ابزار «سروکوال» توسط «پاراسورامان» و همکارانش برای سنجش کیفیت خدمات سازمانها مطرح گردید (حسینی ، 1388: 65؛ بهشتی راد،1391: 36). در مقابل نیز مدل تعالی سازمانی چارچوبی روشمند برای ارزیابی عملکرد سازمان ها در حوزه فرایندها و نتایج حاصل از این فرایندها فراهم می آورد که مهم ترین دستاورد آن می تواند ارائه راهکارهای در راستای بهبود کیفیت خدمات باشد(ساراف و همکاران،2007: 812).

با توجه به مسائل مطرح در این پژوهش سعی بر آن به ارائه روش تلفیقی مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف پرداخته شود.علت اصلی پرداختن به ارائه روش تلفیقی مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف از سوی پژوهشگر بر این باور استوار بود که بکارگیری مدل های کیفیت خدمات در مراکز و سازمانی های دولتی در ارزیابی وضع موجود، برنامه ریزی جهت هرگونه تغیر بنیادین، نوآوری، یادگیری سازمانی، بالابردن سطح کیفیت خدمات، کاربست فناوری اطلاعات و رضایتمندی مشتری موثر خواهد بود لذا این سوال بوجود می آید که وضعیت کیفیت خدمات بر اساس مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف در جامعه آماری مورد مطالعه چگونه است و چگونه می توان به روش تلفیقی در خصوص مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف به منظور بهبود خدمات ارائه شده مشتریان ارائه داد  تا در راستای اهداف سازمان گامی موثر برداشت و در نهایت کیفیت و کارایی را بالا برد؟

 

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش

جهان اقتصاد در قرن بیست و یکم با تحولات شگرفی رو به رو است . این تحولات بیش از همه کشورهایی را تحت تاثیر قرار داده که اقتصادی متکی بر تک محصولی ( همچون نفت) داشته اند. چرا که نفت در عرصه اقتصاد جهان اقتدار و نقش گذشته خود رابه عنوان «طلا سیاه» از دست داده است. در واقع میزان رشد و توسعه اقتصادی کشور در قرن آینده به حجم تولید و ارزش افزوده ای بستگی دارد که در آن کشورها ایجاد می گردد. این واقعیت به تلاش مضاعف دولت ها درایجاد مزیت های رقابتی جدید افزوده است. کشورهای تک محصولی نظیر ایران برای بقای خود چاره ای جز تولید نخواهد داشت و افزایش فراورده های تولیدی نیز ، لزوم دستیابی به بازارهای جدید را مورد تاکید قرار می دهد. در این فرایند، روش های دیرین و سنتی تجارت ، کارایی خود رابه طور کامل از دست خواهند داد. در نتیجه این امر لزوم توجه بیشتر به مفاهیم نوین بازاریابی بشدت احساس می شود. این تحولات، پدیده “جهانی شدن ” بازار را بیش از پیش گسترش خواهد داد، پدیده ای که به معنای تجارت بدون حد و مرز است؛ تجارتی که نه به مشتری خاصی توجه دارد ونه محدوده مشخصی را به رسمیت می شناسد. جهانی شدن، مستلزم آگاهی است وآگاهی جز از طریق مطالعه وپژوهش مستمر حاصل نمی گردد. با یک برنامه ریزی درست و موشکافانه به این نتیجه دست خواهیم یافت که یکی از اساسی ترین مقولاتی که نیازمند پژوهش است، مقوله شرکت نفت است چرا که شرکت های نفت همواره به عنوان بازوی مالی دولت در تجهیز منابع ، زمینه های مساعد تری راجهت توسعه اقتصادی فراهم می آورند

امروزه ، سازمان ها در جهت ایجاد یک ساختار ضروری مناسب لازم است که خود به درستی به مشتریان معرفی نمایند و این امر جز درسایه ارائه خدمات رضایت بخش میسر نخواهد بود.نکته اساسی و بسیار مهم این است که وقتی در فرهنگ جامعه ایی ، جایگاه نقش و کار کرد مشتری به درستی تعریف و تعیین شده باشد وخدمت به مشتری به عنوان یک ارزش مطرح وبه آن عمل شود. سازمانها در مدار و دور صحیح خود قرار می گیرند به طوری که هر سازمان خدمات با کیفیت و با ارزش به مشتری ارائه داده و از خدمات ارزشمند دیگر سازمان ها بهره مند می شود و در نتیجه رضایت و بالاتر از آن خرسندی و وفاداری مشتری را فراهم می نماید. این واقعیت که بخش خدمات در حال تبدیل شدن به عامل رقابتی تعیین کننده در بازارهای جهانی است اهمیت آن را غیر قابل انکار می کند(آقاملایی و همکاران،1387: 18؛ بیردوگان[8] و همکاران، 2009: 108) با افزایش سهم بخش خدمات در کشورهای توسعه یافته و به دنبال آن کشورهای در حال توسعه کیفیت خدمات ارائه شده به مشتریان در مرکز مفاهیم بازاریابی برای سازمان های خدماتی قرار گرفته است(چون هیسن[9]، 2008: 747)، زیرا آن دسته از سازمان ها که به سطح بالاتری از کیفیت خدمات دست می یابند سطوح بالاتری از رضایتمندی مشتریان را به عنوان مقدمه ای برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار خواهند داشت(آربونی و همکاران، 1387).سنجش کیفیت خدمات، پیش زمینة ضروری برنامه‌ریزی در جهت بهبود کیفی خدمات سازمان هاست.

 

1-4-مدل مفهومی پژوهش

این تحقیق به دنبال ارائه مدل تفلیفی تعالی سازمانی و تحلیل شکاف در راستای بهبود کیفیت خدمات ارائه شده می باشد به عنوان یک مفهوم كلی در نظر گرفته شده است.

1-5- اهداف پژوهش

1. شناسایی عوامل اثر گذار بر کیفیت خدمات با بهره گرفتن از مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف

1-5-1- اهداف فرعی:

1. شناسایی عوامل دارای شکاف منفی میان انتظارات و ادراکات مشتریان با بهره گرفتن از مدل تحلیل شکاف.
2. شناسایی عوامل دارای نقصان بر اساس مدل تعالی سازمان.
3. اولویت بندی عوامل شناسایی شده اثر گذار بر کیفیت خدمات با بهره گرفتن از مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف.

علم اطلاعات مدیریت، با تحولات قرن حاضر تولد و نضج یافته است و متأسفانه، مدیریت در کشورهای در حال توسعه جز سایه و شمالی کمرنگ و برداشتی ناقص، بهره ای از علم اطلاعات مدیریت نگرفته است، که ثمره آن ناهنجاری در توسعه اقتصادی وناهماهنگی در فعالیتهای آنها است (بهشتیان، 1384، ص 12).

ورود از عصر صنعت بع عصر اطلاعات ودانش، تمامی جنبه های مختلف زندگی بشر را تحت تاثیر خود قرار داده است. سازمان ها به عنوان نهادهایی که از دستاوردهای عصر صنعت بوده اند، با تحولات اخیر و ورود به عصر دانش دستخوش تغییرات بسیاری گردیده است. سیستم های اطلاعاتی مدیریت به عنوان یک پدیده جدید و به عنوان یک عامل پیش برنده در انطباق سازمان ها با تحولات امروزین شناخته شده است(جیمز. ا.ابراین، 1389 ص 3).

امروزه گسترش روز افزون فناوری های ارتباطات و اطلاعات، حوزه های مختلف زندگی بشر را دگرگون ساخته است. یکی از مهمترین حوزه هایی که با ورود این فناوری ها دچار تحولات بنیادین گردیده، حوزه آموزش و مدیریت می باشد.

به طوری که مدیران قرن بیست و یک در محیطی همواره در حال تغییر و دگرگونی بسر می برند که بدون داشتن مهارت های شناختی، علمی و نگرشی، حضور در عرصه رقابت واثر گذاری در این محیط میسر نیست و همین امر برنامه ریزی برای آموزش چنین مهارت هایی را ضروری می نماید(شریفی، 1388 ص11).

در جهان امروز، اطلاعات و ارتباطات مکمل توسعه خردمند است. در واقع وجود اطلاعات کافی و مجموعه های آن در طبقه بندیهای تخصصی موجب شده است تا افراد به طور قابل ملاحظه ای به دانش و کاربرد آن دسترسی پیدا کنند. نظریاتی از قبیل دهکده جهانی، دولت الکترونیکی، تجارت الکترونیکی، آموزش الکترونیکی و غیره دلالت بر رشد محیطی جدید دارد که در آن فناوری اطلاعات و آموزش در اطراف ما هستند و دسترسی به اطلاعات خاص باعث می شود تا افراد در حل مشکلاتشان از آن استفاده نمایند (بدرقه، 1389 ص 3).

در این شرایط اطلاعات در کنار عواملی مانند نیروی انسانی، مواد اولیه، سرمایه، انرژی و ماشین آلات، به عنوان یکی از عوامل تولید، نقش مهمی را ایفا می کند و این نقش روز به روز و با گذشت زمان با اهمیت تر می شود.

بنابراین همان گونه که استفاده بهینه از سایر منابع نیاز به مدیریت دارند، اطلاعات نیز از این امر مستثنی نبوده و استفاده مناسب از آن بعنوان یک منبع حیاتی نیاز به مدیریتی صحیح و ضابطه مند دارد.

سیستم اطلاعات مدیریت، علمی است که برای همین منظور، یعنی مدیریت اطلاعات بکار برده می شود. بدون شک با توسعه سازمانها و گسترش وظایف و مسولیت های مدیریت، تصمیمات مدیر همواره باید بر پایه بررسی های فنی و آماری و اطلاعات صحیح و بر طبق اصول و روش های خاص علمی و شناخته شده استوار باشد.

بنابراین بدیهی است که اتخاذ هر نوع تصمیم صحیح مستلزم دسترسی به اطلاعات صحیح، دقیق و به موقع می باشد. به همین جهت نیاز به یک سیستم اطلاعاتی مناسب در سازمان ها ضرورتی انکار ناپذیر است.

متأسفانه اطلاعات واهمیت آن در کشورهای جهان سوم جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده وبه همین جهت زیر بناهای اطلاعاتی، در این کشورها به طور مطلوب و کارآمد شکل نیافته اند.

روش های سنتی و قدیمی اطلاعات مدیریت پاسخگوی شرایط پیچیده و به سرعت در حال تغییر عصر حاضر نیست و نمی­توان در برخورد با مشکلات و چالش­های مهم و تصمیم ­گیری صرفاً به ذهنیت­ها و یا گزارشات محدود و گفته­های دست اندرکاران اتکا نمود. بلکه اداره امور به شیوه ای موثر وکارآمد مستلزم جمع آوری، طبقه بندی و پردازش انبوهی از اطلاعات گوناگون است که با آهنگی سریع رشد کرده همین تحلیل آنها را سخت تر می کند.

با پیشرفت سریع فناوری اطلاعات و رشد آگاهی و توانایی آحاد جامعه و افزایش سطح توقع آنها سازمانها و دانشگاه ها نیز بایستی درصدد استفاده صحیح از این فناوریها وا فزایش سرعت و کیفیت خدمات خود باشند. استقرار و به کارگیری سیستم اطلاعات مدیریت جهت اتخاذ تصمیمات مناسب و برنامه ریزی دقیق در راستای افزایش کارایی و بهره­وری در سازمانها و دانشگاه ها می تواند کمک شایان توجهی به مدیران و سیاست گذاران ارگانها ، سازمانها و دانشگاه ها بنماید. بدین ترتیب همزمان با توسعه روز افزون فناوری اطلاعات در جهان، در برنامه ریزی های ملی نیز توجه بیشتر به این فن آوری ضرورت دارد.

بیان مسأله

سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی یكپارچه متشكل از كاربر و ماشین برای ارائه اطلاعات در پشتیبانی از عملیات، مدیریت و تصمیم‌گیری در سازمان است. این سیستم از نرم‌افزار و سخت‌افزار رایانه‌ای، راهنماها و دستورالعمل‌ها، مدل‌هایی برای تحلیل، برنامه‌ریزی، كنترل و تصمیم‌گیری و یک پایگاه اطلاعات بهره می‌گیرد (دیویس و اولسون 1985، 6). سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی است كه داده‌های محیطی را جمع‌ آوری و داده‌های تبادلات و عملیات سازمانی را ثبت می‌كند و سپس آنها را فیلتر، سازمان‌دهی و انتخاب كرده و به عنوان اطلاعات به مدیران ارائه می کند و ابزاری برای مدیران فراهم می‌آورد كه اطلاعات مورد نیاز خود را تولید نمایند (موردیک و مانسون 1986، 6).

سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی یكپارچه، رایانه‌ای و كاربرـ ماشین است كه اطلاعات لازم  برای حمایت از عملیات و  تصمیم‌گیری فراهم می‌كند. عناصر اصلی این  سیستم عبارتند از: (1) سیستمی یكپارچه برای خدمت به تعداد زیادی كاربر، (2) سیستمی رایانه‌ای كه تعدادی نرم‌افزار اطلاعاتی را از طریق یک پایگاه اطلاعات به هم مرتبط می‌كند، (3) رابط كاربر- ماشین كه به جستجوهای فوری و موقتی پاسخ می‌دهد، (4) ارائه اطلاعات به تمام سطوح مدیریتی  (5) پشتیبانی از عملیات و تصمیم‌گیری (آواد 1988، 5).

سیستم اطلاعات مدیریت سازمان یک چیز متمایز و جدا از دیگر سیستم‌های اطلاعات نیست بلكه چارچوبی كلی ارائه می‌كند كه دیگر سیستم‌های اطلاعات بر مبنای آن با یكدیگر همخوان می‌شوند.  در طول زمان مشخص شد كه مفهوم پیاده‌سازی یک سیستم كاملاً یكپارچه واحد بسیار مشكل است. واقعیت این است كه یک سیستم یكپارچه، به معنی یک ساختار واحد و همگن نیست بلكه بدین معنی است كه اجزاء آن منطبق بر یک طرح كلی هستند. اكنون سیستم اطلاعات مدیریت به منزله فدراسیونی از زیرسیستم‌ها در نظر گرفته می‌شوند كه در صورت نیاز طراحی و اجرا می‌شوند اما منطبق بر طرح كلی، استانداردها و رویه‌های سیستم اطلاعات مدیریت هستند. بنابراین به جای یک سیستم اطلاعات مدیریت واحد و كلی، سازمان می‌تواند تعداد زیادی سیستم اطلاعات مرتبط داشته باشد كه نیازهای مدیریتی را در سطوح مختلف به شكل‌های مختلف تأمین می‌كنند. تجربه نشان می‌دهد كه یک سیستم كاملاً یكپارچه غیر ممكن است. عوامل زیادی وجود دارند كه باید همزمان و توأم در نظر گرفته شوند و نگهداری چنین سیستمی مشكل است.

به­همین دلیل، سیستم‌های اطلاعات مدیریت بیشتر به صورت بخش بخش طراحی می‌شوند و یكپارچه‌سازی تنها در مواردی كه ضروری باشد اعمال می‌شود. به طور خلاصه سیستم‌های اطلاعات مدیریت مبنایی برای یكپارچه‌سازی پردازش‌های اطلاعات سازمانی ارائه می‌دهند (دیویس و اولسون 1985، 6-8، 10، 28، 53).

استقرار موفق سیستم‌های اطلاعاتی یکپارچه به طور مستقیم به شرایط محیطی سازمان وابسته می شود. نتایج مطالعات حاکی از نرخ بالای شکست و

 عدم موفقیت پروژه ‌های سیستم ‌های اطلاعاتی در سازمان‌ها است. بسیاری از این شکست‌ها بیش از آن که حاصل موارد فنی و تکنولوژیکی باشد، ریشه در مسائل سازمانی و به ویژه عدم توجه به وضعیت جاری سازمان در هنگام طراحی سیستم‌های اطلاعاتی دارند.

ازآنجا که طراحی و استقرار یک سیستم اطلاعاتی یکپارچه در سازمان سرمایه گذاری نسبتا بالایی را می طلبد، لزوم تهیه یک طرح تحقیقاتی اولیه جهت برآورد شرایط جاری سازمان از حیث میزان آمادگی برای برنامه ریزی جامع سیستم اطلاعاتی بدیهی می نماید. نتیجه چنین مطالعه ای می تواند طراحی هدفمند و متناسب با شرایط سازمانی این سیستم و در نهایت پرهیز از هدررفت منابع سازمان باشد. طرح سنجش میزان آمادگی دانشگاه رازی برای استقرار سیستم اطلاعاتی یکپارچه بر اساس چنین ضرورتی پیشنهاد      می­ شود و در حقیقت پیش نیاز و فاز صفر “طرح جامع برنامه ریزی راهبردی سیستم‌های اطلاعاتی دانشگاه رازی کرمانشاه” می باشد. اجرای این فاز مسیر حرکت طرح اصلی را همسو با شرایط سازمانی در دانشگاه رازی مشخص خواهد کرد.

سیستم‌‌های اطلاعاتی یکپارچه عامل اساسی در انسجام و بهره وری فناوری اطلاعات در یک سازمان می باشد. طبق مطالعات انجام شده روی مباحث مدیریت سیستم‌‌های اطلاعاتی، برنامه ­ریزی راهبردی سیستم‌‌های اطلاعاتی یکی از ده موضوع اصلی است مدیران شرکت‌ها و متخصصان سیستم‌‌های اطلاعاتی با آن مواجهند. منافع و نتایج مورد انتظار ازفن آوری اطلاعات در یک سازمان وقتی محقق خواهد شد كه سیستم یکپارچه اطلاعاتی به صورت همسو با اهداف و نیازمندی ‌های سازمان طراحی شده و محیط سازمانی از قابلیت‌های کافی برای استقرار و اجرای موفق آن برخوردار باشد.

اهمیت این موضوع باعث شده تا تحقیقاتی بسیاری به تبیین پیش شرط‌های پیاده سازی موفقیت آمیز این سیستم‌ها در سازمان اختصاص یابد. ادبیات موضوعی این تحقیقات در ابتدا بیشتر متمرکز بر مفاهیمی همچون اهمیت دادن به دانش و تحلیل ‌های تجاری در تدوین برنامه ریزی راهبردی Is ، تاکید بر وجود تعهد و پشتیبانی مدیریت ارشد سازمان در کلیه مراحل این پروژه ‌ها و شناخت مشخصات و اهداف منحصر به ­فرد سازمان و تدوین برنامه راهبردی IS بر آن اساس متمرکز بود و این موارد را بعنوان الزامات قطعی برای بهره گیری از سیستم‌های اطلاعات به عنوان یک مزیت رقابتی پایدار مطرح می کرد.

در تحقیقات بعدی گرایش به تعیین معیار‌ها و استاندارد‌های جزئی تر و دقیق تر توسعه یافت و دامنه وسیعی از شاخص‌های تعیین کننده آمادگی سازمانی برای استقرار سیستم‌های اطلاعاتی استراتِژیک معرفی شد. بخشی از این شاخص‌ها به درستی به ارزیابی آمادگی محیط بیرونی سازمان در این زمینه اختصاص یافته که نقش متغیر‌های خارج از کنترل سازمان در شکست یا موفقیت برنامه ‌های راهبردی IS را تایید تاکید می کند. از این دسته متغیر‌ها موارد زیر بیشتر مورد تاکید گرفته است:

عوامل تعیین کننده آمادگی محیط خارجی سازمان برای برنامه ریزی راهبردی سیستم‌های اطلاعاتی و علاوه بر این، تعداد زیاد دیگری از این شاخص‌ها نیز به سنجش آمادگی محیط داخلی سازمان می پردازند که تحقیق حاضر نیز با توجه به اینکه تن‌ها این دسته از متغیر‌ها در حوزه تاثیر و کنترل سازمان مورد مطالعه قرار دارند به برآورد وضعیت آن‌ ها متمرکز خواهد شد. در میان این دسته شاخص‌ها بر عوامل زیر بیشتر تاکید شده است: ساختار فرهنگی – اجتماعی موجود و…

بسته به زمینه فعالیت هر سازمان بخشی از این شاخص‌ها در آن از اهمیت بیشتر و اولویت نسبی برخوردار می گردند. با توجه به این که دانشگاه‌ها از جمله سازمان‌های ارائه دهنده خدمات تولید و توزیع دانش به جامعه می باشند ، گروهی از عوامل مطرح شده از وزن بیشتری در تعیین میزان آمادگی دانشگاه برای برنامه ریزی راهبردی سیستم‌های اطلاعاتی برخوردارند که انتخاب و مطالعه خواهند شد.

اهمیت و ضرورت تحقیق

هــر جنبه از مدیریت در عصر پیشرفتــه (جدید)،جهت رونــق ، شدیداً بــه اطلاعات وابسته می بـاشد.چیزی بدون اطلاعات پیش نمی رودوبه طورکلی بـاور بـراین اسـت که اطلاعات ، قدرت است واینکه هرکس اطلاعات داشته بـاشد دارای قدرت می باشد آن منبـع مهمی است که بـرای توسـعه دیگر منابع ، مورد نیـاز می باشــد. تغـییر شرایط و محیطها نیاز بـرای ترویـج (انتشار) صحیـح اطلاعـات رادر سطوح مختلف مدیریـت ،ایجاب نمـوده اسـت .توسـعه وبکارگیری سیستم های اطلاعات مدیریت یک پدیده پیشرفته آن است که بابکارگیری اطلاعات دقیق در نظر گرفته می شود که منجر به طراحی (برنامه ­ریزی) بهتر، تصمیم گیری بهتر و نتایج بهتر شود. در بررسی این موضوع ،نیازاست مفاهیم بنیادی معینی ،درک وارزیابی شود. بعضی از اینها عبارتند از: مفهوم اطلاعات ، مفهوم مدیریت اطلاعات ،مفهوم سیستم اطلاعات ومفهوم اطلاعات مدیریت . .این مفاهیم ، قبل ازاینکه بتوانیم اهمیت سیستم اطلاعات مدیریت را ارزیابی کنیم، باید کاملاً درک شوند. دراین پایان نامه ، تلاشی برای امتحان این مفاهیم، ارتباط آنها با فرایندهای سازمانی و ساختارها انجام خواهد شد. علاوه براین ، عملکردهای مدیریت وسطوح مختلف مدیریت نیز موردتأکید فرار خواهد گرفت. درنهایت، تلاشی برای مرتبط ساختن سیستم اطلاعات مدیریت با آن عملکردها و سطوح درموقعیتهای سازمانی در دانشگاه رازی انجام خواهد شد. این رویکرد به توصیف اهمیت و تأثیرسیستم اطلاعات مدیریت درمدیریت کمک خواهدکرد.

اگر چه امروزه نیاز به «سیستم های اطلاعاتی یکپارچه» بر کسی پوشیده نیست، لیکن این مهم در کشور به عنوان یک ضرورت مورد توجه مدیران و کارگزاران قرار نگرفته و متاسفانه هنوز شاهد بهره گیری از نظامهای سنتی و استفاده از برنامه‌های آماده رایانه ای (package) هستیم. همچنین در زمینه معرفی این نوع سیستم ها و مفهوم و کاربرد آن آموزش و اطلاع رسانی مناسبی از طرف نهادهای علمی و حرفه ای به عمل نیامده و کار فرهنگی مناسبی درباره ارتقای سطح بینش مدیران وکارکنان سازمانها و مؤسسات کشور صورت نپذیرفته و به همین دلیل طرح، استقرار و توسعه این سیستم ها با مشکلات عدیده مواجه شده است.

 

علی رغم تحولات مهمی که در دهه های اخیر در زمینه ضوابط و متدولوژی تحلیل، طراحی و پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی یکپارچه به وجود آمده و تاثیرات شگرفی را بر سیستم های اطلاعاتی گذاشته است و این تاثیرات به طراحی و پیاده سازی سیستم های هوشمند رایانه­ای (سیستم های طراحی شده براساس نیازهای اطلاعاتی سازمانها) و سیستم برنامه ریزی منابع سازمان  شده است و با وجود اثبات اینکه انجام عملیات کنونی سازمانها و مؤسسات و اعمال کنترل های داخلی مطلوب و همچنین دسترسی سریع به اطلاعات مورد نیاز از طریق سیستم­های سنتی امکان پذیر نیست، هنوز سیستم های اطلاعاتی یکپارچه که یکی از مهمترین موضوعات زمان حاضر و از مبرم­ترین نیازهای بنگاه های اقتصادی ایران است، به عنوان یک ضرورت مورد توجه مدیران سازمانها و مؤسسات و کارگزاران کشور قرار نگرفته و اگر ارزیابی واقع بینانه­ای از نظامهای اطلاعاتی سازمانها و موسسات کشور داشته باشیم، در می­یابیم که تنها شمار اندکی از آنان دارای سیستم های اطلاعاتی مناسب کسب و کارند وبقیه فاقد نظامهای اطلاعاتی مناسب بوده و برخی از این سازمانها و موسسات از سیستم های اطلاعاتی سنتی نیز بهره مند نیستند و از ساده­ترین نظامهای برنامه ­ریزی وکنترل محرومند. در این پایان نامه نارسائی­ها و دشواریهای طرح، استقرار و توسعه سیستم های اطلاعاتی یکپارچه در ایران  بخصوص در دانشگاه ها تشریح می شود.

تردیدی نیست که برنامه ­ریزی راهبردی سیستم‌های اطلاعاتی در حفظ منابع سازمان‌ها و كیفیت دستیابی به رسالت آن‌ ها تاثیری شگرف دارد. گسترش روز افزون کاربرد ‌های فناوری اطلاعات و منافع مستقیم و غیر مستقیم حاصل از آن و حجم بالای سرمایه گذاری‌ها در این زمینه در همه سازمان‌ها پرداختن به برنامه ریزی راهبردی اطلاعات را به یک الزام گریز ناپذیر مبدل می کند.

اما در چگونگی انجام این امر ملاحظاتی وجود دارد. از جمله این ملاحظات مهم ودر خور توجه در فرایند برنامه ­ریزی جامع سیستم­های اطلاعاتی درسازمان، عدم وجود یک نسخه تجویز شده کلی می باشد. به عبارتی مدل یا چهارچوب طراحی، توسعه ویا یکپارچه سازی سیستم‌های اطلاعاتی موجود در هر سازمان به شدت به قابلیت‌ها و نیز شرایط ساختاری یا فرهنگی هر سازمان وابسته است . بر این اساس در پروژه حاضر، پس از مرور و بررسی مبانی نظری مرتبط، مولفه ‌ها و شاخص ‌های ارزیابی میزان آمادگی و قابلیت ‌های سازمانی دانشگاه رازی کرمانشاه و سپس مورد سنجش و ارزیابی قرار خواهد گرفت. تا با بهره گیری ازآن بتوان در سایر مراحل برنامه ریزی راهبردی سیستم‌های اطلاعاتی از رویکرد‌ها و متدولوژی‌های متناسب با شرایط دانشگاه استفاده کرد.

 

پیشینه تحقیق

پلو و ویلسون [1](1993) مشکلات توسعه سیستم های اطلاعات مدیریت در دانشگاه ها را با توجه خاص به نیازهای اطلاعاتی روسای بخش ها بررسی کرده اند . این پژوهش به کشف ماهیت کار دانشگاهی و نیازهایی که با بهره گرفتن از روش «عوامل کلیدی موفقیت» مشخص شدند ، می پردازد . مزایای این روش چنین است که تمامی اطلاعات را در نظر گرفته خواه گرد آوری آن آسان باشد ، خواه ساده نباشد و در پایان به این نتیجه رسیده اند که عوامل کلیدی موفقیت به ارجعیت های توسعه اشاره می کند .

گوسوامی [2](1998) در رساله دکترای خود به بررسی نقش سیستم­های اطلاعات مدیریت در دسترسی و دستیابی به اطلاعات می ­پردازد . محقق بر اهمیت سیستم­های اطلاعات مدیریت در شرکت­های تجاری و فرصت­هایی که از طریق بسط توسعه در زمینه فن آوری اطلاعات ایجاد می گردد ، تاکید می ورزد . در پایان محقق فهرستی از عوامل کلیدی موفقیت برای یک سیستم اطلاعاتی مدیریت موفق را ارائه نموده است .

حیدری (1378) در پژوهشی با عنوان بهینه­سازی جریان اطلاعاتی مدیریتی در مراکز اطلاع رسانی  مرکز اطلاع رسانی و خدمات علمی جهاد دانشگاهی و سازمان اسناد ملی ایران به ارائه طرح سیستم اطلاعات مدیریت برای بهینه سازی جریان اطلاعات مدیریتی در این دو مرکز پرداخته است . نتایج حاصل از تحقیق ، نشان می دهد طراحی نظام اطلاعاتی مدیریتی مراکز اطلاع رسانی مورد پژوهش امکان پذیر بوده است ، قابلیت طراحی تفصیلی، اجرا و بهره برداری را دارد .

قاضی زاده ( 1375) در پژوهش خود با عنوان طراحی و تبیین الگوی بررسی و تحلیل موانع انسانی در استقرار و به کارگیری سیستم­های اطلاعاتی مدیریت برای نخستین بار به بررسی، شناسایی و تحلیل موانع انسانی موجود بر سر راه استقرار سام در سازمان ها پرداخته و الگویی در این زمینه ارائه کرده است . نتایج محقق حاکی از آن است که بیشترین تعداد موانع انسانی که بر سر راه فرایند طراحی ، استقرار ، و ایجاد سام در سازمان های دولتی بروز می کند ، مرتبط با رهبران این نظام و ویژگیهای سازمانی و فردی آنهاست . پس از آن نیز عوامل مرتبط با ویژگیهای فردی (شخصی) مدیران بیشترین موانع انسانی را در این سازمان ها ایجاد می نماید .

حکاک (1375) در پژوهش خود به طراحی مفهومی سیستم­های اطلاعاتی مدیریت در معاونت آموزش و تحقیقات وزارت جهاد سازندگی پرداخته است. یافته­ های پژوهش نشان می دهد طراحی نظام امکان پذیر بوده و قابلیت اجرا را دارد و می توان بر اساس آن طراحی تفصیلی نظام را نیز انجام داد .

دیواندری (1373) در پژوهش خود دو گونه هدف را در نظر داشته است: هدف اول نشان دادن اهمیت استفاده و به کارگیری سیستم اطلاعات مدیریت در جهاد دانشگاهی تهران، و هدف دوم مرتبط است با تاخیر احتمالی شناخت پیش نیازها و پایانه ­های اطلاعاتی در نظام تصمیم ­گیری بوده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد یکی از نقاط ضعف اساسی که قبل از طراحی وجود دارد، ضعف مهارتهای تصمیم ­گیری است و استفاده از سیستم­های اطلاعاتی با توجه به در نظر گرفتن پیش نیازها و پایانه ­های آن به نفع جهاد دانشگاهی بوده، زمینه افزایش کارایی فراهم می­گردد .

در یک جمع بندی کوتاه از پیشینه تحقیق می­توان گفت که اغلب پژوهش­های انجام شده در زمینه سیستم اطلاعات مدیریت در سایر سازمانها، بجز دانشگاه رازی کرمانشاه بوده است. پژوهش حاضر امکان­سنجی استقرار سیستم­های اطلاعاتی مدیریت در دانشگاه رازی کرمانشاه می پردازد .

 

اهداف تحقیق

هدف کلی :

امکان سنجی سیستم های اطلاعاتی مدیریت (MIS) در دانشگاه رازی کرمانشاه

اهداف جزئی :

1. شناسایی عوامل تسهیل کننده در استقرار مدیریت سیستم­های اطلاعاتی در دانشگاه رازی کرمانشاه

2-شناسایی عوامل محدود کننده در استقرار مدیریت سیستم­های اطلاعاتی در دانشگاه رازی کرمانشاه

3-شناسایی شرایط و منابع مورد نیاز جهت استقرار مدیریت سیستم­های اطلاعاتی در دانشگاه رازی

4- بررسی الگوهای موجود مدیریت سیستم های اطلاعاتی در دانشگاه رازی کرمانشاه

 

سؤالات تحقیق:

سوال اصلی تحقیق :

آیا امکان استقرار مدیریت سیستم­های اطلاعاتی در دانشگاه رازی وجود دارد؟