فهرست مطالب

عنوان                                            صفحه

چکیده 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- بیان مساله. 3

1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 4

1-3- سؤالات تحقیق.. 5

1-4- اهداف… 5

1-5- تعاریف و کلیات… 6

1-6- جمع بندی و جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق.. 12

فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- مرور منابع. 14

2-1-1- بررسی پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور. 14

2-1-2- بررسی پژوهش‌های انجام شده در خارج از کشور. 19

فصل سوم: مواد و روش‌ها

3-1- مواد و روش‌ها 22

3-1-1- مواد. 22

3-1-1-1- رویشگاه زاگرس… 22

3-1-1-2- زیست بوم استان ایلام. 22

3-1-1-3- منطقه مورد مطالعه. 23

3-1-1-4- اقلیم. 23

3-1-1-5- زمین‌شناسی.. 25

3-2- روش انجام تحقیق.. 26

3-2-1- تهیه نقشه‌های عوامل فیزیوگرافی.. 26

3-2-2- نمونه‌بردای خاک.. 27

3-2-2-1- آزمایشات خاک.. 28

3-2-3- جامعه آماری، روش نمونه‏گیری و حجم نمونه. 28

3-2-4- متغیر‌های مورد بررسی.. 28

3-2-5- روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها 29

فصل چهارم: نتایج

4-1- نتایج.. 31

4-1-1- تهیه نقشه عوامل فیزیوگرافی.. 31

4-2- تهیه نقشه شبکه آماربرداری.. 33

4-3- پوشش گیاهی.. 34

4-4- مشخصات رویشی توده مورد مطالعه. 34

4-4-1- آنالیز همبستگی میان خصوصیات رویشی.. 37

4-5- بررسی مشخصه‌ های کمی و کیفی بادام کوهی تحت تأثیر عوامل فیزیوگرافی: 38

4-5-1- ارتفاع از سطح دریا 38

4-5-2- جهت‌های جغرافیایی.. 39

4-5-3- شیب دامنه. 40

4-6- وضعیت خاک منطقه مورد مطالعه. 42

4-6-1- بررسی وضعیت خاک در طبقات مختلف ارتفاعی.. 42

4-6-2- بررسی وضعیت خاک در جهت‌های مختلف جغرافیایی.. 42

4-6-3- بررسی وضعیت خاک در شیب‌های مختلف… 43

4-6-4- ضریب همبستگی بین متغیر‌های رویشی و خصوصیات خاک.. 44

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- بحث و نتیجه گیری.. 47

5-2- پیشنهادات… 49

منابع. 50

فهرست جدول‌ها

عنوان………………………………………………………………………………………………………              صفحه

10

11

جدول 4-1- لیست فلورستیک گونه‌های گیاهی منطقه مطالعاتی.. 34

جدول 4-2- نتایج اندازه‌گیری مشخصه‌‌های رویشی توده بادام کوهی.. 35

جدول 4-3- آنالیز همبستگی میان پارامتر‌های رویشی بادام کوهی منطقه مورد مطالعه. 37

جدول 4-4- نتایج تجزیه و تحلیل مشخصه‌ های رویشی بادام کوهی در ارتباط با طبقات مختلف ارتفاعی  38

جدول 4-6- نتایج تجزیه و تحلیل مشخصه‌ های رویشی بادام کوهی در ارتباط با جهت‌های جغرافیایی  39

جدول 4-7- مقایسه‌ی میانگین تأثیر عامل جهت دامنه بر مشخصه‌ های كمی بادام کوهی.. 40

جدول 4-8- نتایج تجزیه و تحلیل مشخصه‌ های رویشی بادام کوهی در ارتباط با درصد شیب   41

جدول 4-9- مقایسه‌ی میانگین تأثیر عامل شیب بر مشخصه‌ های كمی بادام کوهی.. 41

جدول 4-10- مقایسه مشخصه‌ های خاک در طبقات مختلف ارتفاعی.. 42

جدول 4-11- مقایسه مشخصه‌ های خاک در جهات جغرافیایی.. 43

جدول 4-12- مقایسه مشخصه‌ های خاک در شیب‌های مختلف… 44

جدول 4-13- ضریب همبستگی بین مشخصه‌ های رویشی و خصوصیات خاک.. 45

فهرست شکل‌ها

عنوان………………………………………………………………………………………….              صفحه

شکل 1-1- نمایی از درختچه بادام کوهی در منطقه مورد مطالعه (ذخیره‌گاه بادام کلم بدره) 9

شکل 3-1- موقعیت منطقه مورد مطالعه در کشور، استان و شهرستان. 23

شکل 3-2- آمبروترمیک حوزه كلم (ایستگاه هواشناسی ایلام طی دوره‌ی آماری 1392-1370) 25

شکل 3-3- نمایی از نمونهبرداری خاک در رویشگاه مورد مطالعه. 27

شکل 4-1- نقشه مدل رقومی ارتفاعی (DEM) منطقه مورد مطالعه. 31

شکل 4-3- نقشه کلاسه‌های شیب در منطقه مورد مطالعه. 32

شکل 4-4- نقشه جهات جغرافیایی در منطقه مورد مطالعه. 32

شکل 4-5- شبکه آماربرداری 200×200 متر و نحوه قرارگیری پلاتها 33

شکل 4-6- جانمایی قطعات نمونه آماربرداری بر روی تصاویر ماهوار‌ه‌ای Google Earth. 33

شکل4-7- تعداد در هکتار گونه بادام کوهی در قطعات نمونه منطقه مورد مطالعه. 36

شکل4-8- تعداد در طبقات قطری تاج گونه بادام کوهی در منطقه مورد مطالعه. 36

شکل 4-9- تعداد در طبقات ارتفاعی گونه بادام کوهی در منطقه مورد مطالعه. 36

شکل 4-10- رابطه رگرسیونی بین قطر تاج و ارتفاع درختچه‌های بادام کوهی در منطقه مورد مطالعه 37

فهرست نمودارها

عنوان………………………………………………………………………………………………………              صفحه

نمودار 4-1- مقایسه‌ی میانگین تأثیر عامل ارتفاع از سطح دریا بر مشخصه‌ های كمی بادام کوهی  39

نمودار 4-2- مقایسه‌ی میانگین تأثیر عامل جهت دامنه بر مشخصه‌ های كمی بادام کوهی.. 40

نمودار 4-3- مقایسه‌ی میانگین تأثیر عامل شیب بر مشخصه‌ های كمی بادام کوهی.. 41

نمودار 4-4- مقایسه مشخصه‌ های خاک در طبقات مختلف ارتفاعی.. 42

نمودار 4-5- مقایسه مشخصه‌ های خاک در جهات جغرافیایی.. 43

نمودار  4-6- مقایسه مشخصه‌ های خاک در شیب‌های مختلف… 44

نمودار 4-7- ضریب همبستگی بین مشخصه‌ های رویشی و خصوصیات خاک.. 45

چکیده

در این مطالعه، ذخیره‌گاه بادام کوهی (Amygdalus Arabica Olive) منطقه کلم شهرستان بدره در استان ایلام که یک دخیره گاه تیپیک می‌باشد، مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا در منطقه، محدوده ذخیره‌گاه بادامک، شناسایی و پلیگون آن به ‌صورت رقومی بسته شد. در داخل محدوده‌‌های مشخص شده شبکه آماربرداری به ابعاد 200×200 متر به‌ صورت منظم- سیستماتیک تصادفی طراحی و برای اندازه‌گیری درختچه‌ها و از قطعات نمونه دایره‌ای شکل با مساحتی به روش حداقل سطح تعیین گردید. نتایج اندازه گیری مشخصه‌ های کمی و کیفی نشان داد که این مشخصه‌ ها در حال نوسان بوده و برای بررسی وضعیت خاک رویشگاه مورد مطالعه، برخی مشخصه‌‌های فیزیکی و شیمیایی خاک از قبیل بافت خاک، ماده آلی، کربن آلی، اسیدیته، نیتروژن کل، وزن مخصوص ظاهری و هدایت الکتریکی (Ec) در مرکز هر قطعه نمونه مورد اندازه ­گیری و مطالعه قرار گرفت. مقایسه میانگین‌ها در ارتباط با مشخصه ارتفاع از سطح دریا نشان داد که در ارتفاعات پائین منطقه مورد مطالعه که اکثراً در داخل دره واقع شده بودند (طبقه ارتفاعی 1000-900 متر)، تعداد درختچه­ها، تعداد جست­ها و وضعیت شادابی دارای میانگین بیش‌تری بوده و بالعکس در ارتفاعات بالاتر (طبقه ارتفاعی 1200-1100 متر) میانگین ارتفاع درختچه­ها و قطر تاج بیش‌تر بوده است. در ارتباط با عامل فیزیوگرافی جهت دامنه نتایج نشان داد که در جهت­‌های شرقی منطقه مورد مطالعه، تعداد درختچه­ها، تعداد جست­ها و ارتفاع و قطر تاج آنها دارای میانگین بیش‌تری بوده و در جهت­‌های شمالی وضعیت شادابی درختچه­ها نسبت به دیگر جهت‌ها بهتر بوده است. نتایج بررسی خصوصیات کمی و کیفی بادام کوهی در شیب­‌های مختلف نشان داد که در طبقات شیب 60-45 درصد بیش‌‌ترین تعداد درختچه و تعداد جست گروه دیده می­ شود و در مناطق کم شیب از تعداد درختچه کاسته می­ شود. در کلاسه‌‌های شیب 45-30 درصد ارتفاع، قطر تاج و وضعیت شادابی درختچه­‌های بادام کوهی از میانگین بالاتری برخوردار است.

با توجه به نتایج ضریب همبستگی پیرسون، تعداد درختچه­ها و قطر تاج آنها با ماده آلی خاک در سطح 5 درصد دارای همبستگی مثبت و معنی­دار می‌باشد. همچنین بین تعداد درختچه­ها و تعداد جست گروه­ها با نیتروﮊن کل به ترتیب در سطح احتمال 1 درصد و 5 درصد همبستگی مثبت و معنی دار وجود دارد. مشخصه­‌های کمی و کیفی درختچه­‌های بادام کوهی با مشخصه­‌های خاک از جمله اسیدیته، درصد شن، ماده آلی و نیتروﮊن کل رابطه مثبت و با مشخصه­‌های خاک از جمله درصد رس و سیلت رابطه منفی وجود دارد، هر چند معنی دار نمی­باشند.

کلمات کلیدی: بادام کوهی، عوامل فیزیوگرافی، ذخیره‌گاه کلم، شهرستان بدره

فصل اول

در سال های اخیر اقدامات گسترده و مفیدی در جهت مشارکت مردم و نهادهای دولتی و غیر دولتی برای همکاری و کمک در امر حفظ و احیای منابع طبیعی در ایران صورت گرفته است تشکیل بیش از 806 تعاونی منابع طبیعی، آموزش حدود یک میلیون نفر از بهره برداران و مردم، همکاری با بیش از 126 سازمان غیر دولتی، جلب همکاری 15 وزارتخانه و سازمان دولتی، همکاری با شوراهای اسلامی، سازماندهی محافظین افتخاری، واگذاری حدود 8 میلیون هکتار از مدیریت جنگل های شمال و خارج از شمال ایران به مردم در قالب تعاونی های جنگل و مدیریت منابع جنگلی، جلب مشارکت مردم برای سرمایه گذاری در امر تولید، اشتغال و توسعه جنگل و مرتع و ایجاد فضای سبز در قالب طرح طوبی از جمله فعالیت های مشارکتی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری در سال های اخیر بوده است (سازمان جنگل ها و مراتع و آبخیزداری کشور، 1379).

با وجود اقدامات مفید و مؤثر فوق متأسفانه مشارکت مردم در منابع طبیعی با مشکلات و موانع زیادی روبرو بوده است. برخی از مشکلات به مسائل ساختاری نظام اداری از جمله فقدان قوانین راهگشا برای مشارکت مردم، بروکراسی پیچیده، فقدان ظرفیت لازم برای پذیرش مشارکت مردم، عدم حمایت بانکها و نبود منابع اعتباری برای طرح های منابع طبیعی بر می گردد. برخی از مشکلات مثل کم سوادی یا بیسوادی بهره برداران، کمبود تشکل های مناسب برای سازماندهی آنان و فقدان انگیزه اقتصادی برای سرمایه گذاری مردم و بخش خصوصی ناشی از فقدان یک نظام کارآمد حمایتی و هدایتی می باشد. همچنین بعضی از طرح های منابع طبیعی به گونه ای طراحی شده اند که بهره برداران و سرمایه گذاران تمایل کمتری به مشارکت در آنها دارند (شاعری، 1379).

1-2- بیان مسئله

کشور ایران دارای 4/12 میلیون هکتار جنگل می باشد که در پنج ناحیه رویشی جدا از هم واقع گردیده اند. ناحیه رویشی زاگرس با حدود پنج میلیون هکتار با وسعتی معادل 40 درصد از کل جنگل ها بیشترین سهم را دارا می باشد اما به دلایل ناشی از میزان افزایش جمعیت، ناموزونی و نابرابری نیازهای حیاتی و میزان تولیدات و خدمات، چرای بی رویه دام، توسعه اراضی کشاورزی، تأمین چوب جهت سوخت، سرشاخه زنی درختان و بسیاری عوامل دیگر جنگل های این منطقه دچار تخریب شدید شده است که برخورد با چنین معضل و مشکلی مستلزم اتخاذ تصمیمات قاطع، همه جانبه و هماهنگ در ابعاد مختلف سیاست گذاری، طراحی و اجرا مبتنی بر اصول مشارکت در چار چوب توسعه پایدار می باشد و به ناچار باید در جهت رفع و کاهش این بحران ها به تدابیر و دخالت های اندیشمندانه انسانی در فرایند حفاظت، رشد و توسعه منابع طبیعی و محیط زیست متوسل شد. از طرف دیگر با توجه به اینکه وسعت زیاد این منابع، کار حفظ و نگهداری آنها را از عهده یک نهاد یا سازمان و حتی دولت به تنهایی ساقط کرده، بنابراین لازم است تمهیداتی در جهت مشارکت بیشتر مردم در حفاظت از منابع طبیعی اندیشیده شود (شریعتی و همکاران، 1384).

مساحت جنگل های زاگرس که طول 1600 کیلومتر از رشته کوه های زاگرس از شمال غربی کشور تا جنوب شرقی در استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد و فارس را شامل می شود، معادل 550/561/5 هکتار برآورد می گردد. حجم خانوارهای استفاده کننده از هیزم در جنگل برای تأمین سوخت در روستاها و نقاط عشایری محدوده های جنگلی زاگرس حداقل 400 هزار خانوار برآورد و متوسط مصرف هر خانوار در طول سال 25 متر مکعب برآورد گردیده است (ابراهیم پور، 1378).

استان ایلام یکی از استان های واقع در غرب کشور و جزء منطقه رویشی زاگرس می باشد. این استان در مجموع 11% جنگل های زاگرس و 4%

 جنگل های ایران، 97/4 % کل مراتع رویشی زاگرس و 8 % کل سطح مراتع ایران را به خود اختصاص داده است. از طرف دیگر 38/87 % کل سطح استان را منابع طبیعی تشکیل داده اند. سطح جنگل های استان ایلام برابر 667/641 هکتار با غالبیت گونه بلوط و سطح مراتع استان برابر با 280/146/1 هکتار می باشد (سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری کشور، 1385).

مشارکت و همکاری مردم ایران زمین در حفاظت از منابع طبیعی قدمت طولانی دارد. طی قرون متمادی عرصه های وسیع منابع طبیعی توسط مالکان و بهره برداران عرفی حفاظت شده است، ولی به علت تغییرنظام های سنتی، تأکید بیش از حد بر مدیریت دولتی، عدم جایگزینی نظام مطلوب مشارکتی، افزایش جمعیت، فقر و فقدان آگاهی های لازم، به تدریج عرصه های منابع طبیعی به کاربری های زراعی و باغی تغییر یافته و آثار سوء آن به صورت سیل، خشکسالی، تغییرات آب و هوا، کاهش تنوع زیستی، فرسایش خاک و صدمات دیگر خود را نمایان ساخته است (شاعری و سعدی، 1382).

یکی از راه کارهای حل مشکلات منابع طبیعی و زیست محیطی در کشور ما، مشارکت روستاییان و بهره برداران از منابع طبیعی در فعالیت های حفظ، اصلاح، احیاء، توسعه و بهره برداری از آن است (قناعت، 1385).

از آنجا که موانع مشارکت متعدد است، باید راه حل های جامعی برای تشویق مشارکت به کار رود. مشارکت نیازمند زمینه سازی است. مردم باید نقش و وظیفه خود را در نظام مشارکت به خوبی بدانند، در سازمان هایی که سیستم مشارکتی فعال است، بین مسئولان، کارکنان و مردم اعتماد متقابل وجود دارد (حاجی موسی، 1374). به عبارتی قدم اول در نزدیک شدن به مردم، جلب اعتماد آنهاست (شاعری و سعدی، 1382).

در جنگل های زاگرس به علت تراکم بالای جمعیت و وابستگی شدید معیشتی روستائیان و جنگل نشینان به جنگل و محصولات آن و غیر قابل اجتناب بودن مدیریت آن به کمک مردم محلی، ما را بر آن می دارد تا با اعمال نوع خاصی از مدیریت (مدیریت مشارکتی یا جنگلداری اجتماعی) این جنگل ها را به سمت یک جنگل پایا و ایده آل پیش برده و از نابودی و تخریب آن جلوگیری گردد و همچنین نیازهای مردم محلی را تا حدی که به جنگل آسیب جدی و جبران ناپذیر وارد نسازند برآورده گردد. برای نیل به این هدف باید با نیازها و خواسته های مردم محلی و جوامع جنگل نشین کاملاً آشنا شد و نظرات آنها را در برنامه ها و هدف گذاری دخالت داده تا کمترین تعارض در مدیریت جنگل و خواسته های مردم محلی پیش آید.

در زمینه حل مسائل و مشکلات روستائیان مناطق جنگلی، نظرات متفاوتی داده شده است. برخی از کارشناسان بر این عقیده اند که روستائیان به مناطق دیگر کوچ داده شوند تا بتوان منابع طبیعی کشور از جمله، جنگل ها را به نحو بهتری حفظ نمود. دسته ای دیگر معتقدند که باید تعداد خانواده های کشاورزان ایران تقلیل داده شود. زیرا زمین های قابل کشت و زرع مملکت تکافوی این همه کشاورز را نمی نماید و ما بقی باید در صنعت و یا شعبه های دیگر اقتصادی کشور مشغول گردند. کوچ دادن روستائیان از منطقه ای به منطقه دیگر از نقطه نظر اقتصادی، اجتماعی و غیره همانطور که از نتایج حاصله در ایران و کشورهای دیگر به دست آمده، مواجه با مشکلات زیاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خواهد یود. البته تحقق این هدف به صورت محدود و با در دست داشتن طرح دقیق توصیه شده است (یخکشی، 1379).

همانطور که اشاره شد یکی از علل تخریب جنگل ها روستائیان فقیر و کم درآمد می باشند. کشاورزان در مناطق جنگلی به علت نداشتن کار دائم و درآمد کافی برای گذراندن معیشت خود و خانواده خویش جنگل تراشی می کنند و بر سطح زمین کشاورزی خود می افزایند و درختان را به صورت هیزم می سوزانند تا سرمای شدید و یخبندان زمستان را سپری کنند، به نظر می رسد سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور از بدو تأسیس تا به حال، تمام انرژی خود را به امر برنامه های حفاظتی صرف و یک طرفه، معطوف داشته و از اهداف دیگر از جمله حفاظت همراه با مشارکت مردمی، احیاء و توسعه همراه با مشارکت مردمی، درک حقایق و واقعیت هایی که روستائیان به عنوان مشکل با آن روبرو هستند و حل معضلات آنها و در دست گرفتن امر بهره برداری بر مبنای اصل توسعه پایدار به وسیله کارشناسان زبده خود غافل مانده است (یخکشی، 1382).

یکی از علل ناکامی دولتها در دست یابی به اهداف و معاهدات بین المللی، عدم مشارکت فعال مردم به ویژه جنگل نشینان در فرایند تصمیم گیری و نظارت بر برنامه های زیست محیطی و منابع طبیعی آن جوامع است (شاعری و سعدی، 1382).

بیشتر روستائیانی که امروزه در امر تولیدات کشاورزی و دامداری ناموفق بوده و جهت ترمیم مسائل اقتصادی خود به منابع طبیعی از جمله، جنگل و مرتع پناه برده و دست اندازی می کنند، در اثر فقر مالی و فرهنگ زیست محیطی و آموزش آنها بوده است. چنانچه انگیزه کافی برای این روستائیان ایجاد شود و از نظر اجتماعی و اقتصادی به وضع آنها رسیدگی گردد، نه تنها آسیبی متوجه منابع طبیعی نخواهد شد، بلکه با مشارکت و آموزش و کمک خود روستائیان می توان عرصه های منابع طبیعی و به طور کلی محیط زیست را حفظ و احیاء نمود (میر رجبی و همکاران، 1384).

نظر به اینکه از منابع اساسی پایداری منطقه زاگرس و تولید آب در این مناطق جنگلها و مراتع هستند و حضور دام مازاد و خارج از فصل در این عرصه ها مهمترین عامل تهدید کننده پایداری آن می باشد و از طرفی شغل اصلی ساکنین

فهرست مطالب       

عنوان                                                                                                                صفحه

چکیده                                                                                                                   1

فصل اول: مقدمه و کلیات

• مقدمه                                               3

1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق                                                                             5

1-3- اهداف تحقیق(کلی و ویژه)                                                                                   7

1-4- متغیر های تحقیق                                                                                               7

1-5- فرضیه ها یا پرسش های تحقیق                                                                             7

1-6- هوش‌ مصنوعی‌ و هوش‌ انسانی                                                                             ‌ 7

1- 7- معرفی شبکه عصبی مصنوعی                                                                               9

1-8- تاریخچه شبکه عصبی مصنوعی                                                                            10

1-9- چرا از شبکه های عصبی استفاده می کنیم؟                                                              12

1-10- شبکه های عصبی در مقایسه با کامپیوترهای سنتی                                                    13

1-11- نورون مصنوعی                                                                                             14

1-12- ساختار شبکه عصبی                                                                                       15

1-13- کاربرد شبکه های عصبی                                                                                  16

1-14- معایب شبکه های عصبی                                                                                  17

1-14-1- تئوری شبکه های عصبی مصنوعی                                                                   18

1-14-2- پارامترها و مراحل طراحی  ANN                                                                  20

1-14-3- شبکه های عصبی مصنوعی پیشرو                                                                    23

1-14-4- الگوریتم پس انتشار خطا با مومنتوم                                                                  24

1-15- معماری شبکه عصبی                                                                                       28

1-16- شبکه  عصبی چه قابلیت‌هائی دارد؟                                                                        29

1-17- مفاهیم پایه در شبکه های عصبی مصنوعی                                                             30

1-18- انواع شبکه های عصبی                                                                                    30

1-18-1- شبكه عصبی پرسپترون ساده                                                                           30

1-18-2- شبكه عصبی پرسپترون چند لایه) MLP (                                                         30

1-19- شبکه های عصبی بیولوژیکی                                                                             32

فصل دوم: پیشینه تحقیق

2-1- زمینه تاریخی                                                                                                  36

2-2- مطالعات داخل کشور                                                                                        37

2-3- مطالعات خارج کشور                                                                                        48

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1- معرفی ایستگاهای مورد مطالعه                                                                             54

3-2- مراحل روش تحقیق                                                                                         55

3-3- روش انجام کار                                                                                               56

3-4- استفاده از شبکه عصبی مصنوعی در برآورد رواناب سالانه                                              57

3-5- معرفی مدل  Qnet2000                                                                                  59

فصل چهارم: نتایج

4-1- معرفی ایستگاهای مورد مطالعه                                                                             67

4-1-1- بند بهمن                                                                                                   68

4-1-1-1- نتایج پردازش داده ها در حالت پیش فرض خود نرم افزار                                     68

4-1-4- پردازش داده ها با توابع محرک مختلف                                                              84

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5-1- ایستگاه بند بهمن                                                                                             86

5-2- ایستگاه چمریز                                                                                                87

5-3- ایستگاه درب قلعه                                                                                            88

5-4- جمع بندی                                                                                                     89

5-5- پیشنهادات                                                                                                     90

منابع و مآخذ

منابع فارسی                                                                                                           92

منابع لاتین                                                                                                             94

پیشنهادات                                                                                                             95

چکیده انگلیسی                                                                                                       97

فهرست جداول

عنوان                                                                                                               صفحه

جدول 3-1- مشخصات ایستگاه های مورد مطالعه در استان فارس                                          54

جدول 4-1- مشخصات ایستگاه های مورد مطالعه در استان فارس                                          67

جدول 2- 4ساختار های استفاده شده در برنامه  Qnet 2000                                         69

جدول4-3 مقادیر R2و RMSE مربوط به مدل  M1در تکرارهای مختلف و توابع تحریک مختلف    69

جدول4-4 مقادیر R2و RMSE مربوط به مدل  M2در تکرارهای مختلف و توابع تحریک مختلف    70

جدول4-5 مقادیر R2و RMSE مربوط به مدل  M3در تکرارهای مختلف و توابع تحریک مختلف    71

جدول4-6 مقادیر R2و RMSE مربوط به مدل  M1در تکرارهای مختلف و توابع تحریک مختلف 74

جدول4-7 مقادیر R2و RMSE مربوط به مدل  M2در تکرارهای مختلف و توابع تحریک مختلف 75

جدول4-8 مقادیر R2و RMSE مربوط به مدل  M3در تکرارهای مختلف و توابع تحریک مختلف 75

جدول4-9 مقادیر R2و RMSE مربوط به مدل  M1در تکرارهای مختلف و توابع تحریک مختلف 78

جدول4-10 مقادیر R2و RMSE مربوط به مدل  M2در تکرارهای مختلف  و توابع تحریک‌مختلف79

جدول4-11 مقادیر R2و RMSE مربوط به مدل  M3در تکرارهای مختلف  و توابع تحریک‌مختلف79

جدول4-12- ویژگی های مربوط به ساختار بهینه شبکه عصبی برای سایر خوزه های آبخیز      83

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                                               صفحه

شکل:1-1- شبکه عصبی                                                                                           16

شکل 1-2- یک نرون منفرد با یک تابع عملگر Sشکل                                                        18

شکل1-3- عملکرد یک شبکه عصبی                                                                             19

شکل1-4- ساختار یک شبکه عصبی مصنوعی 3 لایه                                                          19

شکل 1-5- الگوریتم شبیه سازی با شبکه عصبی مصنوعی                                                    22

شکل 1-6- ساختار یک شبکه عصبی مصنوعی پیشرو                                                         23

شکل 1-7- شبکه عصبی پس انتشار BP با یک لایه پنهان                                                    25

شکل 1-8- تابع سیگموئید باینری با محدوده تغییرات بین 0 و 1                                            25

شکل 1-9- تابع سیگموئید دو قطبی با محدوده تغییرات بین 1-  و1                                        26

شكل 1- 10- ساختار پرسپترون چندلایه با نرون‌های پنهان tansigو نرون‌های خروجی با تابع خطی31

شکل 1-11- شبکه عصبی زیستی                                                                                 34

شکل1-11- تناظر بین شبکه عصبی زیستی و شبکه عصبی مصنوعی                                        34

شکل3-1- موقعیت ایستگاه های مورد مطالعه بر روی نقشه استان فارس                                  55

شکل 3-2- اولین پنجره پس از شروع مدل                                                                      59

شکل3-3- شروع شبکه آموزش                                                                                   60

شکل 3-4- طراحی و تعریف شبکه                                                                              60

شکل 3-5- تابع استفاده شده                                                                                      61

شکل3-6- تعریف فایل های ورودی و خروجی                                                               62

شکل 3-7- تعریف پارامتر های مختلف شبکه عصبی                                                         63

شکل 3-8- نمایش روند محاسبات                                                                               65

شکل 4-1- نمایش روند محاسبات با تابع گوسین                                                             72

شکل 4-2-  نمودار تغییرات خطا بر حسب تعداد تکرار در مرحله­ آموزش با تابع گوسین            72

شکل 4-3- همبستگی دبی مشاهداتی و پیش بینی در مرحله­ آموزش با تابع گوسین  با
ساختار1-2-3                                                                                                        73

شکل  4-4-  مقادیر دبی مشاهداتی و پیش بینی شده در مرحله­ آموزش با تابع گوسین               73

شکل 4-5-  نمایش روند محاسبات با تابع گوسین                                                            76

شکل 4-6-  نمودار تغییرات خطا بر حسب تعداد تکرار در مرحله­ آموزش با تابع گوسین            77

شکل 4-7- همبستگی دبی مشاهداتی و پیش بینی در مرحله­ آموزش با تابع گوسین  با
ساختار1-2-3                                                                                                        77

شکل 4-8- مقادیر دبی مشاهداتی و پیش بینی شده در مرحله­ آموزش با تابع گوسین                 78

شکل 4-9- نمایش روند محاسبات با تابع گوسین                                                             81

شکل 4-10- نمودار تغییرات خطا بر حسب تعداد تکرار در مرحله­ آموزش با تابع گوسین           81

شکل 4-11- همبستگی دبی مشاهداتی و پیش بینی در مرحله­ آموزش با تابع گوسین  با
ساختار1-2- 3                                                                                                       82

شکل 4-12- مقادیر دبی مشاهداتی و پیش بینی شده در مرحله­ آموزش با تابع گوسین               82

چکیده:

اهمیت و جایگاه آب در زندگی بشر به ویژه در دنیای پیشرفته و پر جمعیت كنونی بر كسی پوشیده نیست و زندگی صنعتی و شهری مصرف سرانه آب را نسبت به شرایط زندگی سنتی چندین برابر نموده است. امروزه این منبع طبیعی به عنوان یكی از تعیین كننده ترین پارامترهای برنامه ریزی های اجتماعی و حتی سیاسی مطرح است، تا آنجا كه نزاع آینده كشور های مختلف را حول حقوق آبی هر كشور پیش بینی می كنند و این امر در كشورهایی كه از منابع آبی مشترك بهره می برند بیشتر به چشم می آید.  در این راستا، هدف از انجام این تحقیق تعیین کارایی روش شبکه عصبی مصنوعی در برآورد رواناب در 3 ایستگاه بند بهمن، چمریز و درب قلعه، واقع در استان فارس می باشد. روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق به صورت میدانی و کتابخانه ای می باشد. برآورد میزان رواناب رودخانه های قره آغاج ، کر و رود بال، که مربوط به هر 3 ایستگاه مذکور می باشند، توسط داده های اندازه گیری چون میزان بارش، دما و تبخیر انجام گرفت که نتایج حاصله از این قرار بودند که، با به کارگیری روش شبکه عصبی مصنوعی از نوع پرسپترون چند لایه و تابع تحریک از نوع گوسین- گوسین ، با 3 نرون در لایه ورودی،2 نرون در لایه پنهانی و 1 نرون در لایه خروجی ، در اینجا، قانون یادگیری پس انتشار خطا با 50000 تکرار توانست روال آموزش را به نحو مطلوب طی کند و خطای متوسط شبکه را به حد قابل قبولی رساند و فرضیه H1  در خصوص ایستگاه های نامبرده را به اثبات رساند.

کلمات کلیدی: بارش، دمای هوا، رواناب، ایستگاه بند بهمن، مدل شبکه عصبی

فصل اول

مقدمه و کلیات

• مقدمه:

تعیین رابطه بین بارش رواناب برای یک منطقه آبی یكی از مهمترین مسائل مربوط به هیدرولوژیست ها و مهندسین است اطلاعات دراین زمینه برای اهداف طراحی ومدیریتی مهندسان لازم است. این رابطه، رابطه ای غیر خطی و پیچیده است .موارد استفاده این پیش بینی هارامی توان به مدیریت  صحیح طرح‌های كشاورزی، سیستم های هشداردهنده سیل و بهره برداری از مخازن سدها نسبت داد. بارش-  رواناب یکی از پیچیده ترین فرایندهای هیدرولوژیکی است. برای سالیان زیاد، هیدرولوژیست ها در شناخت چگونگی تبدیل بارش به رواناب برای پیش بینی سیلاب بوده اند. از اهداف این شناخت میتوان به ذخیرة آب، کنترل سیلاب، آبیاری، زهکشی، کیفیت آب، تولید انرژی، مراکز تفریحی  پرورش ماهی و گسترش حیات وحش و… اشاره کرد. تعداد پارامترها، عدم پایداری مشخصه های حوضه های آبریز و مدلهای بارش بیش از پیش مسئله را پیچیده می کند. استفاده از مدل هاى آمارى، هیدرولیکى و هیدرولوژیکى سابقه طولانى در بحث مدل سازی بارش- رواناب داشته است. با توجه به مشکلات و نقاط ضعفی که در مدل های مفهومی و آماری وجود دارد، نیاز به مدلی که با پارامترهای ورودی و خروجی بتواند عملیات نگاشت را انجام دهد، ضروری به نظر میرسد. طى دهۀ اخیر مدل ریاضى غیرخطی شبکه هاى عصبى مصنوعی( (ANN به ابزارهاى پیشبینى افزوده شده و تحقیقات متنوعی در زمینۀ مدل سازی بارش – رواناب با بهره گرفتن از این ابزار صورت گرفته است. شبكه های عصبی مصنوعی ابزار قدرتمندی هستند كه با تقلید ساده از سیستم عصبی بیولوژیک انسان ساخته شده است. شبكه های عصبی به دو نوع شبكه عصبی مصنوعی و طبیعی تقسیم می شوند .تحقیقات در زمینه شبكه های عصبی زمانی شروع شد كه مغز به عنوان یک سیستم دینامیكی با ساختار موازی و پردازشگری كاملآ مغایر با پردازشگرهای متداول شناخته شد. نگرش نوین به مغز انسان كه منتهی به بیان شبكه عصبی مصنوعی شد در اوایل قرن بیستم و توسط شخصی به نام سگال مطرح گردید. همچنین نرون به عنوان كوچكترین واحد پردازشگر داده‌ها در یک شبكه عصبی مصنوعی، اساس عملكرد و رفتار آن را تشكیل می‌دهد. از تركیب چند نرون سلول ساخته می‌شود كه بسته به نوع سلول وظیفه خاصی را در شبكه عهده‌دار است.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                         صفحه

چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… سه

فصل اول : مقدمه و کلیات………………………………………………………………………………….. 1

1-1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2.هدف…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

1-3. طبقه بندی آلگ­ها……………………………………………………………………………………………………………………… 6

1-3-1. سیانوباكتری ها یا جلبك های سبز – آبی…………………………………………………………………………. 6

1-3-2. كلروفیت ها-جلبك های سبز………………………………………………………………………………………………. 6

1-3-3.كریسوفیتا- دیاتومه ها……………………………………………………………………………………………………………. 7

1-3-4. كریسوفیتا-جلبك های قهوه ای-طلایی……………………………………………………………………………… 8

1-3-5.رودوفیتا- جلبك های قرمز……………………………………………………………………………………………………. 8

1-3-6.اوگلنوفیتا………………………………………………………………………………………………………………………………… 8

1-3-7. كریپتوفیتا……………………………………………………………………………………………………………………………… 9

1-3-8. پیروفیتا………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-4. علل تکثیر و پرورش آلگ ها……………………………………………………………………………………………………… 11

1-4-1.مصارف شیلاتی………………………………………………………………………………………………………………………. 11

1-4-2. مصارف انسانی……………………………………………………………………………………………………………………….. 13

1-4-3. مصارف کشاورزی………………………………………………………………………………………………………………….. 14

1-4-4.مصارف صنعتی………………………………………………………………………………………………………………………. 15

1-4-5. جهت تصفیه فاضلاب ها………………………………………………………………………………………………………. 15

1-4-6.در پژوهش های زیستی…………………………………………………………………………………………………………. 16

1-5.عوامل موثر در پرورش آلگ ها…………………………………………………………………………………………………… 16

1-5-1. نور………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 16

1-5-2. درجه حرارت…………………………………………………………………………………………………………………………. 16

1-5-3. شدت نور دهی………………………………………………………………………………………………………………………. 17

1-5-4.شوری………………………………………………………………………………………………………………………………………. 17

1-5-5.نیتروژن وفسفر……………………………………………………………………………………………………………………….. 17

فصل دوم:پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………… 19

عنوان                                                                                                                         صفحه

2-1.پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….. 20

فصل سوم : مواد وروشها…………………………………………………………………………………….. 22

3-1. مواد مورد نیاز…………………………………………………………………………………………………………………………….. 23

3-1-1.پساب شهری پس از ته نشینی اولیه……………………………………………………………………………………. 23

3-1-2.موادی که جهت تهیه محیط کشت(Guilard,1983)F/2 مورد استفاده قرارمی­گیرند 23

3-1-2-1.محلول استوک مواد غذایی………………………………………………………………………………………………. 23

3-1-2-2. محلول سیلیکات………………………………………………………………………………………………………………. 23

3-1-2-3. محلول استوک ویتامین بیوتین………………………………………………………………………………………. 23

3-1-2-4. محلول استوک ویتامین …………………………………………………………………………………………. 23

3-1-2-5. محلول ویتامین………………………………………………………………………………………………………………… 23

3-1-2-6. محلول استوک فلزات کمیاب………………………………………………………………………………………….. 23

3-2. ابزار مورد نیاز……………………………………………………………………………………………………………………………… 24

3-3. روش کار……………………………………………………………………………………………………………………………………… 24

3-3-1. مرحله تهیه و آماده ­سازی پساب شهری………………………………………………………………………………. 24

3-3-2. مرحله تهیه محیط کشت f/2 وکشت خالص فیتوپلانکتون  …………………………………………… 24

3-3-2-1.آماده سازی اولیه……………………………………………………………………………………………………………….. 25

3-3-2-2.تهیه استوک اولیه……………………………………………………………………………………………………………… 25

3-3-2-3.تهیه آب با شوری مورد نظر……………………………………………………………………………………………… 25

3-3-2-4. کشت­خالص­فیتوپلانکتون­Spirolina plantensis ­و­Chaetoceros muelleri.. 25

3-3-3.مرحله انجام آزمایش………………………………………………………………………………………………………………. 26

3-3-3-1.بررسی میزان رشدSpirolina plantensis  و Chaetoceros muelleri در­پساب

شهری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 26

3-3-3-1-1.شرایط نگهداری تیمارها………………………………………………………………………………………………. 26

3-3-3-1-1. نمونه برداری……………………………………………………………………………………………………………….. 27

3-3-3-2. بررسی میزان تأثیر Spirolina plantensis و Chaetoceros muelleri در غلظت

ازت و فسفر پساب……………………………………………………………………………………………………………………………….. 27

3-3-3-2-2.نمونه برداری………………………………………………………………………………………………………………….

 27

عنوان                                                                                                                         صفحه

3-4.تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………………………….. 28

3-5.کنترل کیفی وعملیات بهداشتی………………………………………………………………………………………………… 28

3-6. مدت زمان پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………….. 28

3-7. نحوه اندازه گیری کلروفیلa……………………………………………………………………………………………………… 29

فصل چهارم : نتایج……………………………………………………………………………………………. 30

4-1.بررسی  و مقایسه اثرات  زمان (طول  دوره  پرورش) بر  میزان رشد جلبک  اسپیرولینا در هر

یک از تیمارهای محیطی (تیمار های 1 الی 6 )……………………………………………………………………………….. 31

4-1- 1 .بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار ………………………………… 31

4-1- 2 .  بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار 2………………………….. 32

4-1- 3 .  بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار 3………………………….. 33

4-1- 4 . بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار 4……………………………. 34

4-1- 5 .  بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار 5………………………….. 35

4-1- 6 .  بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار 6………………………….. 36

4-1- 7 . بررسی اثرات متقابل و همزمان دو تیمار انتخابی (نوع محیط کشت و زمان پرورش)  بر

روی شرایط رشد جلبک اسپیرولینا……………………………………………………………………………………………………. 37

4-2. بررسی  و مقایسه اثرات  زمان(طول دوره پرورش) بر  میزان رشد جلبک کیتوسروس در هر

یک از تیمارهای محیطی(تیمار های 1 الی 6 ) انتخاب شده…………………………………………………………… 38

4-2- 1.  بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار 1…………………………. 38

4-2- 2 .  بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار 2……………………….. 39

4-2- 3 .  بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار 3……………………….. 40

4-2- 4 .  بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار 4……………………….. 41

4-2- 5 .  بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار 5……………………….. 42

4-2- 6. بررسی  اثرات  زمان بر  تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار 6…………………………… 44

4-2- 7 .برسی اثرات متقابل و  همزمان دو تیمار انتخابی (نوع محیط کشت و زمان پرورش)  بر

روی شرایط رشد جلبک کیتوسروس…………………………………………………………………………….47

4-3.  بررسی و مقایسه غلظت کلروفیل  a  و ارتباط آن با تراکم دو گونه جلبک  اسپیرولینا  و کیتوسروس در هر یک از تیمارهای محیط کشت جلبکی(1 الی6)……………………………………………………………………………………………. 47

عنوان                                                                                                                         صفحه

4-4. بررسی و مقایسه  نقش جلبک اسپیرو لینا  و کیتوسروس در کاهش نیترات و  فسفات  موجود

در پساب ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 49

4-4-1. بررسی اثرات  میزان تراکم اسپیرولینا جهت کاهش غلظت نیترات موجود در پساب……. 49

4-4-2.بررسی اثرات  میزان تراکم اسپیرولینا جهت کاهش غلظت فسفات موجود در پساب…….. 50

4-4-3.  بررسی اثرات  میزان تراکم کیتوسروس جهت کاهش غلظت نیترات موجود در پساب… 51

4-4-4. بررسی اثرات  میزان تراکم کیتوسیروس جهت کاهش غلظت فسفات موجود در پساب.. 52

4-4- 5. بررسی اثرات متقابل نوع جلبک و میزان تراکم بر کاهش غلظت نیترات و فسفات………. 53

فصل ­پنجم­: ­بحث ­و نتیجه ­گیری………………………………………………………………………….. 55

5-1.بحث……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 56

5-2.نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………. 63

فهرست منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………… 65

عنوان                                                                                                                         صفحه

جدول 4-1: نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

اسپیرولینا در تیمار 1………………………………………………………………………………………………………………………… 32

جدول4-2 : نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

اسپیرولینا در تیمار 2………………………………………………………………………………………………………………………….. 33

جدول 4-3 : نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

اسپیرولینا در تیمار 3………………………………………………………………………………………………………………………….. 34

جدول 4-4 : نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

اسپیرولینا در تیمار 4………………………………………………………………………………………………………………………….. 35

جدول4-5 : نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

اسپیرولینا در تیمار 5………………………………………………………………………………………………………………………….. 36

جدول 4-6 : نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

اسپیرولینا در تیمار 6………………………………………………………………………………………………………………………….. 37

جدول 4-7 : نتایج آنالیز واریانس دو طرفه جهت بررسی اثر متقابل دو نوع تیمار (محیط پرورش و

مدت زمان پرورش) بر روی رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار 6………………………………………………………. 38

جدول4-8 : نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

کیتوسروس در تیمار 1……………………………………………………………………………………………………………………….. 39

جدول 4-9 : نتایج  آنالیز­واریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

کیتوسروس در تیمار 2………………………………………………………………………………………………………………………. 40

جدول4-10: نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

کیتوسروس در تیمار 3……………………………………………………………………………………………………………………….. 41

جدول4-11: نتایج آنالیزواریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

کیتوسروس در تیمار4…………………………………………………………………………………………………………………………. 42

جدول4-12: نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

کیتوسروس در تیمار 5……………………………………………………………………………………………………………………….. 43

جدول4-13: نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت بررسی و مقایسه اثرات زمان بر تراکم و رشد جلبک

کیتوسروس در تیمار6…………………………………………………………………………………………………………………………. 44

جدول 4-14 : نتایج آنالز واریانس دوطرفه جهت بررسی اثرات متقابل دو نوع تیمار(محیط پرورش و

مدت زمان پرورش) بر روی میزان رشد جلب کیتوسروس……………………………………………………………….. 46

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                         صفحه

جدول 4-15: نتایج آزمون t جهت مقایسه تراکم دو گونه جلبک در هر یک از تیمارهای محیط کشت

در طی دوره­ های مختلف پرورش…………………………………………………………………………………………………………. 46

جدول 4-16 : نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت مقایسه غلظت کلروفیل a مابین تیمار های مختلف

کشت جلبک اسپیرولینا………………………………………………………………………………………………………………………. 48

جدول4-17: نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت مقایسه غلظت کلروفیل a مابین تیمار های مختلف

کشت جلبک کیتوسروس……………………………………………………………………………………………………………………. 48

جدول 4-18: نتایج آزمون همبستگی پیرسون جهت مطالعه ارتباط بین کلروفیل  a و تراکم جلبک

های مورد بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 48

جدول4-19: نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت مقایسه میزان غلظت نیترات مربوط به تیمار­های

حاوی ترا کم های مختلف اسپیرولینا…………………………………………………………………………………………………. 49

جدول4-20 : نتایج آزمون کروسکال والیس(Kruskal-Wallis Test)جهت مقایسه میزان غلظت

فسفات تیمار های  مختلف حاوی ترا کم های مختلف اسپیرولینا…………………………………………………… 50

جدول214-21: نتایج آزمون کروسکال والیس(Kruskal-Wallis Test)جهت مقایسه میزان غلظت

نیترات تیمارهای  مختلف حاوی ترا کم های مختلف کیتوسروس………………………………………………….. 51

جدول4-22 : نتایج آنالیز واریانس یکطرفه جهت مقایسه میزان غلظت فسفات مربوط به  تیمار­های

حاوی ترا کم­های مختلف کیتوسروس………………………………………………………………………………………………… 52

جدول 4-23 : نتایج آنالیز واریانس دو طرفه جهت مطالعه اثرات متقابل دو تیمار(نوع جلبک و محیط

کشت انتخاب شده) بر میزان جذب نیترات………………………………………………………………………………………. 53

جدول 4-24 : نتایج آنالیز واریانس دو طرفه جهت مطالعه اثرات متقابل دو تیمار(نوع جلبک و محیط

کشت انتخاب شده) بر میزان جذب فسفات………………………………………………………………………………………. 55

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                         صفحه

نمودار4-1 :تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار 1…………………………………………. 31

نمودار4-2 :تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار 1…………………………………………. 32

نمودار4-3 :تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار  3 ……………………………………… 33

نمودار4-4 : تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار 4……………………………………….. 34

نمودار4-5: تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار 5…………………………………………. 35

نمودار4-6 : تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک اسپیرولینا در تیمار 6……………………………………….. 36

نمودار 4-7 : روند تغییرات تراکم جلبک اسپیرولینا در  انواع محیط های کشت انتخابی در زمان­های

مختلف پرورشی………………………………………………………………………………………………………………. 37

نمودار4-8 : تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار  1……………………………………. 39

نمودار 4-9: تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار کیتوسروس در تیمار 2…. 40

نمودار4-10 : تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار کیتوسروس در تیمار­3.. 41

نمودار4-11 :تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار کیتوسروس در تیمار­4…. 42

نمودار4-12: تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار 5 ………………………………….. 43

نمودار4-13: تغییرات زمانی تراکم و رشد جلبک کیتوسروس در تیمار کیتوسروس در تیمار­6.. 44

نمودار 4-14: روند تغییرات تراکم جلبک کیتوسروس در انواع محیط­های کشت انتخابی در زمان­های مختلف پرورشی 45

نمودار 4-15 : تغییرات غلظت کلروفیل a در تیمار های مختلف محیط پرورش………………………….. 47

نمودار4-16 : تغییرات غلظت نیترات  در تیمار های حاوی ترا کم های مختلف  جلبک اسپیرولینا    49

نمودار4-17: تغییرات غلظت فسفات  در تیمار های حاوی ترا کم های مختلف  جلبک اسپیرولینا     50

نمودار4-18: تغییرات غلظت نیترات  در تیمار های حاوی ترا کم های مختلف  جلبک کیتوسروس   51

نمودار4-19 : تغییرات غلظت فسفات در تیمار های حاوی ترا کم های مختلف  جلبک کیتوسروس52

نمودار 4-20: مقایسه­میزان­جذب نیترات­وفسفات توسط دوگونه جلبک درهریک از تیمار­های مورد مطالعه      53

نمودار4-21: مقایسه­ میزان ­غلظت نیترات ­و فسفات جذب شده توسط دوگونه جلبک اسپیرولینا و  کیتو­سیروس

چکیده :

فیتوپلانکتونها  با انجام عمل فتوسنتز ، به عنوان اولین حلقه زنحیره غذایی  نقش مهمی را در اکوسیستم های آبی دارا هستند. کاربرد وسیع پساب ثانویه شهری برای پرورش گونه های مختلف فیتوپلانکتونی در بسیاری از کشور ها با نتایج خوبی همراه بوده است. در این تحقیق اثرات غلظت های مختلف پساب شهری (0 ، 20 ، 40 ، 60 ، 80 و 100 درصد) بر رشد فیتوپلانکتون  Spirolina plantensis و Chaetoceros muelleri  و ارتباط غلظت کلروفیل a  با تراکم دو گونه جلبک در هر یک از تیمارها مورد بررسی قرار گرفت.در طی مطالعه همزمان توانایی دو گونه جلبک نامبرده  نیز جهت حذف نیترات و فسفات در 4 تیمار مجزا (پساب شهری استریل شده بدون تراکم فیتوپلانکتون (شاهد) ، پساب شهری محتوی 000 /500 سلول در میلی لیتر (تراکم کم) ، پساب شهری محتوی 000 /1000 سلول در میلی لیتر (تراکم متوسط) و پساب شهری محتوی 000 /2000 سلول در میلی لیتر (تراکم بالا)( نیز مورد مطالعه قرار گرفت. برای تهیه پساب شهری بعنوان محیط کشت از تصفیه خانه بندر عباس و از جلبک  Spirolina plantensis  و Chaetoceros muelleri  موجود درآزمایشگاه بخش آبزی پروری پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گرفتن از نرم افزار آماری SPSS نسخه 16 صورت گرفت. برای مقایسه میزان تراکم سلولی ما بین تیمار های مختلف از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه و دو طرفه  و جهت بررسی ارتباط بین کلروفیل a و تراکم سلولی از آزمون همبستگی پیرسون استفاده گردید. محدوده تغییرات تراکم سلولی بدست آمده در این پژوهش برابر با 829 – 30 سلول در لیتر بوده است. نتایج آنالیز واریانس یکطرفه نشان داد که مابین تیمارها از نظر میزان رشد اختلاف معنی داری وجود دارد(P<0.05). همچنین نتایج آنالیز واریانس دو طرفه نشان داد که هر دو تیمار زمان و محیط کشت توانسته است که بر روند تغییرات رشد جلبک اسپیرولینا در طی دوره مورد مطالعه اثرات معنی داری را از خود نشان دهند . نتایج تحقیق انجام شده  نشان داد که تیمارهای 5 با مدت زمان 7 روز(829 سلول در لیتر) و 6 (679 سلول در لیتر) با مدت زمان 12 روز بترتیب بهترین شرایط تولید رشد سلولی را از خود نشان داده اند.در این مطالعه بین غلظت کلروفیل a و تراکم سلولی بدست آمده در در دو گونه جلبک همبستگی معنی داری مشاهده نگردید. بررسی اثرات میزان تراکم اسپیرولینا وکیتوسروس جهت کاهش غلظت نیترات نتایج آنالیز واریانس یکطرفه نشان داد که مابین تیمارها برای جلبک اسپیرولینا اختلاف معنی داری مشاهده نگردیده است در صورتی که در کیتوسروس این تفاوت معنی دار بوده است.نتایج مربوط به بررسی میزان حذف فسفات توسط دو گونه جلبک در تیمار های مختلف انتخاب شده نتایج آزمون کروسکال والیس حاکی از معنی دار بودن بین تیمارها برا ی جلبک اسپیرولینا بوده در حالیکه برای کیتوسروس  مابین تیمار از نظر میزان کاهش فسفات تفاوت معنی داری مشاهده نگردید.

کلید واژه ها: پساب شهری ، جلبک ، اسپیرولینا ، کیتوسروس و کلروفیل

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                  صفحه

چكیده……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………1

فصل اول: کلیات

• مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………3

2-1- فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………..5

3-1- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………..6

1-3-1- اهداف علمی…………………………………………………………………………………………………………………………………..6

2-3-1- اهداف کاربردی………………………………………………………………………………………………………………………………6

4-1-تعاریف………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6

1-4-1- زمین لغزش……………………………………………………………………………………………………………………………………6

1-4-1-1-پیكر شناسی زمین لغزش…………………………………………………………………………………………………………..7

1-4-2-1- ابعاد زمین لغزش…………………………………………………………………………………………………………………….10

1-4-3-1- علل وقوع زمین لغزش ها……………………………………………………………………………………………………….11

1-4-3-1-1- عوامل زمین شناسی…………………………………………………………………………………………………………..12

1-4-3-2-1- عوامل ریخت شناسی…………………………………………………………………………………………………………12

1-4-3-3-1- عوامل انسانی………………………………………………………………………………………………………………………13

1-4-4-1- خسارات زمین لغزش………………………………………………………………………………………………………………16

5-1- زمین آمار (ژئواستاتیستیك)……………………………………………………………………………………………………………18

1-5-1- متغیر ناحیه‌ای……………………………………………………………………………………………………………………………..19

2-5-1- تغییر نما   ………………………………………………………………………………………………………………………………….19

1-2-5-1- اجزای تغییر نمای ایده‌آل………………………………………………………………………………………………………20

1-2-5-1-1- دامنه تاثیر………………………………………………………………………………………………………………………….20

1-2-5-2-1- سقف  واریوگرام………………………………………………………………………………………………………………….21

1-2-5-3-1- اثر قطعه‌ای  ………………………………………………………………………………………………………………………22

6-1- روش كریجینگ………………………………………………………………………………………………………………………………..22

6-1-1- معادلات كریجینگ  …………………………………………………………………………………………………………………..22

6-2-1- ویژگی‌های كریجینگ…………………………………………………………………………………………………………………23

7-1- بررسی روش‌های میانیا‌بی و انتخاب مناسب‌ترین روش………………………………………………………………….24

1-7-1- روش تیسن…………………………………………………………………………………………………………………………………26

2-7-1- روش عكس فاصله……………………………………………………………………………………………………………………….26

3-7-1- روش‌های زمین آمار…………………………………………………………………………………………………………………….26

فصل دوم: پیشینه تحقیق

• بررسی سوابق پژوهشی در داخل کشور……………………………………………………………………………………….29

2-2- بررسی سوابق پژوهشی در خارج از کشور……………………………………………………………………………………….34

فصل سوم: مواد و روش‌ها

3-1- منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………………………………………………………………….40

3-2- زمین‌شناسی استان مازندران…………………………………………………………………………………………………………..41

3-3- آب و هوای استان مازندران……………………………………………………………………………………………………………..45

3-4- اقلیم استان مازندران……………………………………………………………………………………………………………………….45

3-4-1- ناهمواری‌های استان مازندران…………………………………………………………………………………………………..46

3-5-كوه‌های استان مازندران……………………………………………………………………………………………………………………48

3-6-پوشش گیاهی استان مازندران………………………………………………………………………………………………………….48

3-7- باد ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………49

3-8- بارش ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….50

3-9- داده‌های مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………………………..51

3-9-1- داده‌های بارش……………………………………………………………………………………………………………………………..51

3-9-2- مشخصات ایستگاه‌های مورد مطالعه…………………………………………………………………………………………..51

3-9-3- داده‌های زمین لغزش………………………………………………………………………………………………………………….53

3-10 – روش انجام پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………..54

3-10 -1- كنترل صحت و همگنی داده‌ها……………………………………………………………………………………………….54

3-10-2- انتخاب پایه زمانی مشترك ……………………………………………………………………………………………………..55

3-10-3- بازسازی و تطویل آمار………………………………………………………………………………………………………………55

3-10 – 4- بررسی مشخصات آماری داده‌ها…………………………………………………………………………………………….56

3-10 -5- تهیه نقشه پارامترهای مختلف بارش………………………………………………………………………………………57

3-10 -6- تهیه نقشه پراكنش نقاط زمین لغزش…………………………………………………………………………………….57

3-10 -7- محاسبه پارامترهای مختلف بارش در نقاط زمین‌لغزش‌ها……………………………………………………..57

3-10 -8- محاسبه پارامترهای مورفومتریک زمین لغزش……………………………………………………………………….58

3-10 -9- بررسی ارتباط بین پارامترهای مورفومتری زمین‌لغزش‌ها و خصوصیات بارش………………………58

3-10-9-1 – آزمون همبستگی………………………………………………………………………………………………………………..58

3-10-9-2- تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………………………………..59

فصل چهارم: نتایج

4-1- بررسی پارامترهای مختلف بارندگی…………………………………………………………………………………………………61

4-2- محاسبه پارامترهای مختلف بارش…………………………………………………………………………………………………..62

4-2-تهیه نقشه پارامترهای مختلف بارش………………………………………………………………………………………………..74

4-3- نقشه پراكنش زمین‌لغزش‌ها……………………………………………………………………………………………………………84

4-4- بررسی آماری ارتباط بین خصوصیات لغزش و بارندگی………………………………………………………………….85

4-4-1- آزمون همبستگی…………………………………………………………………………………………………………………………85

4-4-2- تحلیل آماری……………………………………………………………………………………………………………………………….87

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

اثبات فرضیات………………………………………………………………………………………………………………………………………….102

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………………….103

منابع

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….105

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………….110

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………………………………112

فهرست جداول

عنوان                                                                                                             صفحه

جدول 3-1- طبقه‌بندی اقلیم ایستگاه‌های موجوددراستان مازندران به روش‌های دکترکریمی و دومارتن (كتاب جغرافیای تاریخی مازندران)…………………………………………………………………………………………………………..47

جدول 3-2- مشخصات ایستگاه‌های مورد مطالعه در استان مازندران……………………………………………………..52

جدول4- 1- میانگین ماهانه  در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران…………………………………………………….61

جدول4- 2-میانگین بارش دوره‌ی 35 ساله آماری در ایستگاه‌های مورد مطالعه……………………………………62

جدول4- 3- نسبت درصد بیشترین میزان بارندگی در ایستگاه های مختلف………………………………………….73

جدول4- 4- مشخصات مناسب‌ترین مدل‌های واریوگرام به دست آمده برای پارامترهای مختلف بارش..74

جدول 4- 5- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین مقادیر پارامترهای بارندگی و مورفومتری……………….86

فهرست شکلها

عنوان                                                                                                                صفحه

شكل1- 1- اجزای مختلف زمین لغزش……………………………………………………………………………………………………10

شكل1-2نمونه ای از زمین لغزش در استان مازندران در روستای گرمستان از توابع شهرستان ساری…..18

شكل1- 3- اجزای تغییر نمای ایده آل……………………………………………………………………………………………………..21

شكل3-1- نقشه موقعیت استان مازندران در ایران…………………………………………………………………………………..41

شكل4- 1- میانگین بارش سالانه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران……………………………………………..63

شكل4- 2- میانگین بارش روزانه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران………………………………………………63

شكل4- 3- میانگین حداكثر كل  بارش در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران……………………………………64

شكل4- 4- میانگین بارش در فصل بهار در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران…………………………………..64

شكل4- 5- میانگین بارش در فصل تابستان در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران…………………………….65

شكل4- 6- میانگین بارش در فصل پاییز در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران………………………………….65

شكل4- 7- میانگین بارش فصل زمستان در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران…………………………………66

شكل4- 8- میانگین بارش فروردین ماه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران……………………………………66

شكل4- 9- میانگین بارش اردیبهشت ماه در ایستگاه های مختلف استان مازندران……………………………….67

شكل4- 10- میانگین بارش خرداد ماه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران…………………………………….67

شكل4- 11- میانگین بارش تیر ماه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران………………………………………….68

شكل4- 12- میانگین بارش مرداد ماه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران……………………………………..68

شكل4- 13- میانگین بارش شهریور ماه درایستگاه‌های مختلف استان مازندران……………………………………69

شكل4- 14- میانگین بارش مهر ماه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران…………………………………………69

شكل4- 15- میانگین بارش آبان ماه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران………………………………………..70

شكل4- 16- میانگین بارش آذرماه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران…………………………………………..70

شكل4- 17- میانگین بارش دی ماه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران…………………………………………71

شكل4- 18- میانگین بارش بهمن ماه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران……………………………………..71

شكل4- 19- میانگین بارش اسفند ماه در ایستگاه‌های مختلف استان مازندران…………………………………….72

شكل4- 20- پراكنش باران در نقاط مختلف  استان مازندران در فصل بهار…………………………………………..75

شكل4- 21- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در فصل تابستان………………………………………75

شكل4- 22- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در فصل پاییز…………………………………………..76

شكل4- 23- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در فصل زمستان……………………………………..76

شكل4- 24- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در فروردین ماه………………………………………..77

شكل4- 25- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در اردیبهشت ماه…………………………………….77

شكل4- 26- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در خرداد ماه……………………………………………78

شكل4- 27- پراكنش باران درنقاط مختلف استان مازندران در تیر ماه………………………………………………….78

شكل4- 28- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در مرداد ماه…………………………………………….79

شكل4- 29- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در شهریور ماه………………………………………….79

شكل4- 30- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در مهر ماه………………………………………………..80

شكل4- 31- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در آبان ماه……………………………………………….80

شكل4- 32- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در آذر ماه…………………………………………………81

شكل4- 33- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در دی ماه……………………………………………….81

شكل4- 34- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در بهمن ماه…………………………………………….82

شكل4- 35- پراكنش باران در نقاط مختلف استان مازندران در اسفند ماه……………………………………………82

شكل4- 36- پراكنش روزانه باران در نقاط مختلف استان مازندران………………………………………………………..83

شكل4- 37- پراكنش سالانه باران در نقاط مختلف استان مازندران……………………………………………………….83

شكل4-38- پراكنش كل  باران در نقاط مختلف استان مازندران……………………………………………………………84

شكل4-39- موقعیت زمین لغزش‌های موجود روی نقشه استان مازندران………………………………………………85

شكل 4- 40- نمودار  طبقات بارش متوسط فروردین ماه……………………………………………………………………….87

شكل 4- 41- نمودار  طبقات بارش متوسط اردیبهشت ماه…………………………………………………………………….88

شكل 4- 42-  نمودار  طبقات بارش متوسط خرداد ماه………………………………………………………………………….88

شكل 4- 43- نمودار  طبقات بارش متوسط تیر ماه………………………………………………………………………………..89

شكل 4- 44- نمودار  طبقات بارش متوسط مرداد ماه…………………………………………………………………………….90

شكل 4- 45- نمودار  طبقات بارش متوسط شهریور ماه…………………………………………………………………………90

شكل 4- 46- نمودار  طبقات بارش متوسط مهر  ماه………………………………………………………………………………91

شكل 4- 47- نمودار  طبقات بارش متوسط آبان ماه………………………………………………………………………………92

شكل 4- 48- نمودار  طبقات بارش متوسط آذر ماه………………………………………………………………………………..92

شكل 4- 49- نمودار  طبقات بارش متوسط دی ماه……………………………………………………………………………….93

شكل 4- 50- نمودار  طبقات بارش متوسط بهمن ماه…………………………………………………………………………….94

شكل 4- 51- نمودار  طبقات بارش متوسط اسفند ماه……………………………………………………………………………94

شكل 4- 52- نمودار  طبقات بارش متوسط فصل بهار……………………………………………………………………………95

شكل 4- 53- نمودار  طبقات بارش متوسط فصل تابستان……………………………………………………………………..95

شكل 4- 54- نمودار  طبقات بارش متوسط فصل پاییز…………………………………………………………………………..96

شكل 4- 55- نمودار  طبقات بارش متوسط فصل زمستان……………………………………………………………………..96

شكل 4- 56- نمودار  طبقات بارش متوسط حداكثر روزانه……………………………………………………………………..97

شكل 4- 57- نمودار  طبقات بارش متوسط حداكثر كل…………………………………………………………………………97

شكل 4- 58- نمودار  طبقات بارش متوسط سالانه…………………………………………………………………………………98

چكیده

زمین لغزش یكی از فرایندهای اصلی زمین ریختی است كه تكامل چشم­ا­نداز مناطق كوهستانی را تحت تاثیر قرار داده  و سبب ایجاد حوادث فاجعه برانگیزی می­ شود، زمین­لغزش­ها در ایران به­خصوص در حوضه­های شمال كشور، یكی ا­ز مهمترین بلایای طبیعی هستند كه همه ساله نقش بسزایی در تخریب جاده­های ارتباطی  تخریب مراتع، باغ­ها و مناطق مسكونی و همچنین ایجاد فرسایش و انتقال حجم بالای رسوب به حوضه­های آبخیز كشورمان دارند. بارندگی از عوامل اصلی وقوع زمین­لغزش­ها به شمار می­رود. شدت بارش و دوام آن نقش عمده­ای در وقوع زمین لغزش به عهده دارد، که البته به عوامل چندی از قبیل شرایط اقلیمی، توپوگرافی و ساختمان زمین­ شناسی شیب­ها و نفوذپذیری دامنه نیز وابسته است.با توجه به اینکه خصوصیات مختلف ب بارندگی در مناطق مختلف تغییر می­نمایند و از آن­جایی که خصوصیات زمین­لغزش­ها نیز در اثر تغییرات مکانی دارای تغییراتی هستند بنابراین شاید بتوان این تغییرات را به تغییر در خصوصیات مختلف بارندگی نسبت داد­. در این تحقیق سعی بر این خواهد بود که ارتباط بین تغییرات مکانی خصوصیات بارش و تغییرات خصوصیات مورفومتریک زمین­لغزش­های استان مازندران بررسی گردیده و در صورت معنی­داری این ارتباط به روابطی آماری دست پیدا نماییم. خصوصیات ریخت­شناسی زمین­لغزش­ها که در این تحقیق مورد بررسی قرار می­گیرند شامل مساحت، حجم، عمق، ضریب معادل اصطکاک )نسبت ارتفاع به طول لغزش) و … می­باشد. همچنین خصوصیات بارندگی نیز شامل متوسط بارندگی سالانه، متوسط بارندگی ماهانه در ماه­های پرباران سال، متوسط بارندگی ماهانه در فصل پرباران سال، حداکثر شدت 24 ساعته و … می­باشند. نکته­ای که در این مورد قابل پرداختن می­باشد این است که وقتی پارامترهای مختلف بارش به صورت طبقات مختلف دسته­بندی گردید، شاخص ­های مورفومتریک دارای تغییراتی در هر طبقه بود. شاخص ضریب تغییر شكل طولی در همه­ی­ طبقات مختلف بارش دارای روند افزایشی و شاخص ضریب تغییر شكل دارای روند كاهشی بوده است­.

كلمات كلیدی: زمین لغزش، خصوصیات مورفومتریك، خصوصیات بارش، استان مازندران

فصل اول

کلیات

1-1- مقدمه

زمین لغزش یكی از فرایندهای اصلی زمین ریختی است كه تكامل چشم­ا­­ندازمناطق كوهستانی را تحت تاثیر قرار داده و سبب ایجاد حوادث فاجعه برا­نگیزی می­ شود،زمین­لغزش­ها از جمله ویرانگرترین حوادث طبیعی در مناطق شیب­دار به حساب می­آیند(كا­نا­نگو و همكاران،2006). زمین لغزش یک معضل جهانی بوده و متد­اول­ترین نوع از پدیده های طبیعی شكل دهنده سطح زمین می­باشد كه در تمامی دوران­های زمین­ شناسی به وقوع پیوسته است(ثروتی، 1381). خسارات وارد به مناطق مسكونی و زیر بنای اقتصادی و همچنین تلفات انسانی ناشی از زمین­لغزش­ها در سراسر جهان در حال افزایش است. طی دهه 1990 زمین‌لغزش­ها تقریبا %9 بلایای طبیعی كه در سراسر جهان اتفاق ­ا­فتاده­اند را به خود اختصاص داده­ا­ند. سالانه در جهان 1000 كشته و 4 میلیون دلار خسارت مالی در اثر وقوع زمین­لغزش­ها ایجاد می­شوند­. عوامل متعددی مانند شرایط زمین­ شناسی، شرایط هیدرولوژی و هیدروژئولوژی، وضعیت توپوگرافی و مورفولوژی، آب و هوا و هوازدگی بر پایداری یک شیب تاثیر گذاشته و می­توانند سبب ایجاد زمین­لغزش شوند(گارفی و همكاران، 2007). زمین­لغزش­ها در اثر بسیاری عوامل محرك از قبیل زلزله، بارندگی و ذوب سریع برف ایجاد شده و تحت تاثیر عواملی مثل توپوگرافی، نوع سنگ و خاك، شکستگی­ها و سطوح بستر و میزان رطوبت قرار می­گیرند )ترنر و اسكات، 1996). زمین­لغزش­ها در ایران به­خصوص در حوضه­های شمال كشور، یكی ا­ز مهمترین بلایای طبیعی هستند كه همه ساله نقش بسزایی در تخریب جاده­های ارتبا­طی تخریب مراتع، باغ­ها و مناطق مسكونی و همچنین ایجاد فرسایش و انتقال حجم بالای رسوب به حوضه­های آبخیز كشورمان دارند (كلارستاقی وهمكاران، 2007­). بارندگی از عوامل اصلی وقوع زمین­لغزش­ها به شمار می­رود. شدت بارش و دوام آن نقش عمده­ای در وقوع زمین­لغزش به عهده دارد، که البته به عوامل چندی از قبیل شرایط اقلیمی، توپوگرافی و ساختمان زمین­ شناسی شیب­ها و نفوذپذیری دامنه نیز وابسته است(اسپیزوآ[4]،2002). بیشترین تعداد گسیختگی دامنه­­ها بعد از بارندگی­های سنگین یا ذوب برف در بهار و به علت نفوذ آب در شکاف­ها صورت می­گیرد. شدت تأثیر عامل بارش در ناپایداری دامنه­ها به شرایط آب و هوایی، توپوگرافی منطقه، ساختارهای زمین شناسی دامنه­ها، نفوذ پذیری و سایرخواص توده­های سنگی و خاکی بستگی دارد(زندی، 1378). با توجه به این­که خصوصیات مختلف بارندگی در مناطق مختلف تغییر می­نمایند و از آن­جایی که خصوصیات زمین­لغزش­ها نیز در اثر تغییرات مکانی دارای تغییراتی هستند(موسوی خطیر و همکاران، 1388). بنابراین شاید بتوان این تغییرات را به تغییر در خصوصیات مختلف بارندگی نسبت داد­. در این تحقیق سعی بر این خواهد بود که ارتباط بین

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                               صفحه

فصل اول: کلیات

چکیده ………………………………………………………………………………………………………………………………… 1

1-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-1-1- فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………6

2-1-1- اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..6

3-1-1- اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….7

2-1-کلیات………………………………………………………………………………………………………………………………8

1-2-1-معرفی موضوع………………………………………………………………………………………………………………8

2-2-1- مراتع دارای طرح مرتعداری…………………………………………………………………………………………10

3-2-1- تاریخچه تهیۀ طرح‌های مرتعداری در کشور…………………………………………………………………..11

4-2-1- روند تهیه طرح‌های مرتعداری و عملکرد آن‌ ها قبل از انقلاب اسلامی……………………………….12

5-2-1- روند تهیه طرح‌های مرتعداری و عملکرد آن‌ ها بعد از انقلاب اسلامی……………………………….14

فصل دوم:  مروری بر مطالعات انجام شده

1-2- مطالعات انجام شده درایران…………………………………………………………………………………………….20

2-2- مطالعات انجام شده در خارج از کشور……………………………………………………………………………..31

فصل سوم: مواد و روشها

1-3- مواد و روش‌ها ……………………………………………………………………………………………………………..38

1-1-3- مشخصات منطقة مورد مطالعه …………………………………………………………………………………….38

2-1-3- مشخصات مناطق مورد بررسی…………………………………………………………………………………….41

2ـ3- روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….44

1-2-3- مطالعات کتابخانه‌ای…………………………………………………………………………………………………..44

2-2-3- تعیین جامعه هدف…………………………………………………………………………………………………….44

3-2-3- تعیین جامعه نمونه پیمایش…………………………………………………………………………………………45

4-2-3- نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………………46

5-2-3- ابزار گردآوری داده ها………………………………………………………………………………………………..46

6-2-3-  بررسی روایی ـ پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………47

7-2-3- روش تجزیه وتحلیل داده ها……………………………………………………………………………………….47

8-2-3- متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………..48

فصل چهارم: نتایج

1ـ4ـ داده کاوی …………………………………………………………………………………………………………………….50

2-4- سوالات پژوهشی ………………………………………………………………………………………………………….68

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………….98

پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………………..107

پیوست ……………………………………………………………………………………………………………………………….109

منابع

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………..114

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………….118

چکیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………………..121

فهرست جداول

عنوان                                                                                                         صفحه

جدول 1ـ3ـ مشخصات عمومی مراتع مورد بررسی……………………………………………………………………..42

جدول شماره 1ـ4: توصیف اطلاعات مربوط به ورود و خروج دام به مراتع روستایی و عشایری مراتع مورد بررسی در سپیدان ………………………………………………………………………………………………………… 52

جدول شماره 2ـ4: توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان به تاثیرگذاری طرحهای مرتعداری بر بیکاری منطقه ……………………………………………………………………………………………………. 69

جدول شماره 3ـ4: توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان در ارتباط با تاثیر کلاسهای آموزشی و ترویجی بر جلب مشارکت مرتعداران در اجرای طرحهای مرتعداری …………………………….71

جدول شماره 4ـ4: توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان در ارتباط با میزان توجه اداره متولی به درخواستهای آنها در اجرای طرحهای مرتعداری ……………………………………………………………73

جدول شماره 5ـ4: توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان در ارتباط با تاثیر طرح مرتعداری بر معیشت آنها ………………………………………………………………………………………………………..76

جدول شماره 6ـ4: توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان در ارتباط با اطلاع از اهداف طرح مرتعداری ……………………………………………………………………………………………………………………..78

جدول شماره 7ـ4: توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان در ارتباط با اهمیت مرتع……………………………………………………………………………………………………………………………………..80

جدول شماره 8ـ4: توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان در ارتباط با مشارکت آنها در اجرای طرحهای مرتعداری ………………………………………………………………………………………………………83

جدول شماره 9ـ4 : توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان در ارتباط با مشارکت آنها در شناسایی مشکلات در رابطه با اجرای طرح مرتعداری …………………………………………………………………86

جدول شماره 10ـ4: توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان در ارتباط با مشارکت آنها در رفع مشکلات در رابطه با اجرای طرح مرتعداری ……………………………………………………………………….88

جدول شماره 11ـ4: توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان در تامین نیروی کار در رابطه با اجرای طرح مرتعداری ………………………………………………………………………………………………………..90

جدول شماره 12ـ4: توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان در در حفاظت و نگهداری از پروژه های اجرای طرح مرتعداری ……………………………………………………………………………………………93

جدول شماره 13ـ4: توصیف و تحلیل نگرش مرتعداران شهرستان سپیدان در ارتباط با عدم همکاری آنها در اجرای عملیات اصلاحی و احیایی …………………………………………………………………………………95

فهرست اشکال و نقشه ها

عنوان                                                                                                            صفحه

شکل شماره  1ـ3: موقعیت مراتع مورد بررسی رو تصویر گوگل  ………………………………………………..42

نقشه شماره 2ـ3: موقعیت ایران، استان فارس و شهرستان سپیدان ………………………………………………..43

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                            صفحه

نمودار شماره 1ـ4 : نحوه توزیع داده های نوع مرتع …………………………………………………………………..51

نمودار شماره 2ـ4: نحوه توزیع داده ها و نتیجه آزمون نرمالی کولموگروف ـ اسمیرنوف …………………52

نمودار شماره 3ـ4: توزیع داده های مساحت مرتع بر پایه متغیر نوع مرتع و فصل بهره برداری …………53

نمودار شماره 4ـ4: توزیع داده های سن مرتعداران و فرض نرمال بودن توزیع داده ها …………………….54

نمودار شماره 5ـ4: توزیع داده های تحصیلات مرتعداران روستایی و عشایری مورد تحقیق …………….56

نمودار شماره 6ـ4: توزیع داده های حاصل از نگرش مرتعداران نسبت به تاثیر طرحهای مرتعداری بر بیکاری منطقه ………………………………………………………………………………………………………………………..69

نمودار شماره 7ـ4: توزیع داده های نگرشی مرتعداران در ارتباط با برگزاری کلاسهای آموزشی و ترویجی ………………………………………………………………………………………………………………………………..72

نمودار شماره 8ـ4: توزیع داده های نگرشی مرتعداران در ارتباط با توجه اداره متولی امور مراتع به درخواستهای آنها…………………………………………………………………………………………………………………….74

نمودار شماره 9ـ4: توزیع داده های نگرشی مرتعداران در ارتباط با تاثیرطرح مرتعداری بر معیشت
آنها ……………………………………………………………………………………………………………………………………..76

نمودار شماره 10ـ4: توزیع داده های نگرشی مرتعداران در ارتباط با اطلاع آنها از اهداف طرحهای مرتعداری ……………………………………………………………………………………………………………………………..78

نمودار شماره 11ـ4: توزیع داده های نگرشی مرتعداران در ارتباط با اهمیت مرتع ………………………….81

نمودار شماره 12ـ4: توزیع داده های نگرشی مرتعداران در ارتباط با مشارکت آنها در اجرای طرحهای مرتعداری …………………………………………………………………………………………………………………………….84

نمودار شماره 13ـ4: توزیع داده های نگرشی مرتعداران در ارتباط با مشارکت آنها در شناسایی مشکلات در رابطه با اجرای طرح مرتعداری ……………………………………………………………………………………………86

نمودار شماره 14ـ4: توزیع داده های نگرشی مرتعداران در ارتباط با مشارکت آنها در رفع مشکلات در رابطه با اجرای طرح مرتعداری ………………………………………………………………………………………………..88

نمودار شماره 15ـ4: توزیع داده های نگرشی مرتعداران در تامین نیروی کار در رابطه با اجرای طرح مرتعداری …………………………………………………………………………………………………………………………….91

نمودار شماره 16ـ4: توزیع داده های نگرشی مرتعداران در حفاظت و نگهداری از پروژه های اجرای
طرح مرتعداری ……………………………………………………………………………………………………………………..93

نمودار شماره 17ـ4: توزیع داده های نگرشی مرتعداران در ارتباط با علت عدم همکاری آنها در اجرای عملیات اصلاحی و احیایی ……………………………………………………………………………………………………..96

چکیده:

تغییر و تحولات مدیریت مرتع در رابطه با طرح‌های مرتعداری قدمتی نزدیک به 4 دهه دارد. تهیه طر‌ح‌های مرتعداری در استان فارس به سال 1348 برمی گردد و از آن تاریخ به بعد طرح‌های متعددی تهیه می‌شود. به منظور بررسی تأثیر اجرای طرح‌های مرتعداری بر نگرش و باور مرتعداران، مراتع دارای طرح مرتعداری شهرستان سپیدان مد نظر قرار گرفت. ملاک انتخاب این شهرستان، امکان دسترسی به داده‌های صحیح و دقیق می باشد. روش تحقیق این مطالعه توصیفی و تحلیلی است. ابزار دسترسی به داده‌های تحقیق پرسشنامه است. پرسشنامه ها در قالب طیف لیکرت طراحی گردید و برای بعضی سوالات از نوع باز انتخاب گردید. شیوه آماری رسیدن به نتایج استفاده از معادلات من ویت نی و همبستگی کرامر به منظور بررسی اختلاف و ارتباط آماری می باشد. بی سوادی و مضافاً کهولت سن از جمله نتایج بدست آمده می باشد. درصد قابل توجهی از مرتعداران مورد تحقیق از هر دو جامعه روستایی و عشایری مورد تحقیق متفق القول و بدون اختلاف نظر معنی دار اظهار می دارند که همکاری آنها کم و خیلی کم بوده است. تاثیر طرحهای مرتعداری بر بیکاری و بهبودی وضعیت معیشت از نظر هر دو گروه مرتعداران روستایی و عشایری در قسمت نامطلوب طیف لیکرت قرار گرفته است. از نظر مرتعداران مورد تحقیق وضعیت برگزاری کلاسهای آموزشی و ترویجی نامطلوب، اطلاع از اهداف طرح‌های مرتعداری نامطلوب پاسخ داده شده است.

کلمات کلیدی: فارس، سپیدان، مشارکت، نگرش سنجی، مرتعدار، طرح‌های مرتعداری

فصل اول

مقدمه و کلیات

1-1–مقدمه

منابع طبیعی بعنوان یک بستر برای رشد و توسعه اقتصادی جوامع و کشورها در سطوح خرد و کلان مطرح است. میزان استفاده از این منابع همراه با بهره ­برداری اصولی در رشد و توسعه اقتصادی جوامع و کشورها تاثیرگذار است. مسایل و مشکلات موجود در امر مدیریت مراتع اعم از مشکلات طبیعی، اقتصادی و اجتماعی، افزایش جمعیت انسانی و نیاز به ایجاد کار، درآمد و تامین مواد غذایی منجر به افزایش تعداد بهره­برداران از مراتع به چندین برابر گردیده است (آذرنیوند، 1380).

مراتع به­عنوان قطب تولید گوشت، علوفه، حفظ آب، خاک و متضمن استمرار تولید در بخش­های دامداری از نقش ارزنده­ای در اقتصاد کشوربرخوردار است. این موهبت خدادادی با پتانسیل بالقوه­ای که دارد در صورت مدیریت صحیح علمی و اصولی حتی می ­تواند در سخت­ترین شرایط آب و هوایی پاسخگوی نیازهای بهره­بردارن از این منبع تولید برای سالیان متمادی باشد (آذرنیوند، 1380).

درصد بالایی از دام­های کشور به مراتع وابسته­اند و این مراتع هستند که می­توانند علاوه بر تولید گیاهان دارویی و صنعتی در شرایط آب و هوایی خشک ایران به مقدار بسیار زیادی از فرسایش خاک و هدررفت آب جلوگیری کنند و از طرفی موجب لطافت و پاکیزگی هوا، تولید و افزایش علوفه، تغذیه سفره ­های زیرزمینی و جلوگیری از شور­شدن آب­ها و … شود (آذرنیوند، 1380).

بطور خلاصه حیات اقتصادی جامعه ما به­خصوص قشر عظیمی از مردم که فقط از راه دامداری و کشاورزی امرار معاش می­ کنند به مراتع وابسته است. در سالیان گذشته، با وجود اعمال سیاست­های مختلف مالکیت و بهره ­برداری مراتع، بدلیل وجود جمعیت نسبتا پایین و کیفیت نسبتا بهتر مراتع، تعادل و توازنی بین تعداد دام و ظرفیت مراتع وجود داشته است. در ادامه با سیر صعودی جمعیت از یکسو و بالا رفتن هزینه­ های زندگی و کاهش خود مصرفی از سوی دیگر