هفده

 

 

فهرست مطالب

 

 

            عنوان صفحه

          فهرست مطالب…………………………………………………………………………………………………………………………….هشت

فصل اول:  مقدمه و بررسی منابع. 2

1-1   کلیات… 2

1-2   مقدمه. 3

1-3   انتشار جغرافیایی و اهمیت اقتصادی رازیانه. 4

1-4   گیاه‌شناسی رازیانه. 5

1-4-1      معرفی تیره چتریان. 5

1-4-2      معرفی جنس رازیانه. 5

1-4-3      معرفی گونه­ های رازیانه. 5

1-5   ریخت شناسی (مورفولوژی) 6

1-6   فنولوژی   6

1-7   مصارف دارویی.. 7

1-8   نیازهای اکولوژیکی گیاه رازیانه. 8

1-9   نیازهای زراعی   8

1-10 مواد و عناصر غذایی مورد نیاز. 9

1-11 ترکیبات شیمیایی.. 9

1-11-1    اسانس ­ها 9

1-12 ترکیبات فنولیک .. 10

1-13 استخراج ترکیبات فنولیک     11

1-13-1    استخراج با حلال. 11

1-13-2    استخراج توسط امواج اولتراسونیک . 11

1-13-3    استخراج با کلونجر. 12

1-14 آنتی­اکسیدانها و اهمیت آنها 12

1-15 طبقه بندی آنتی اکسیدان ها 13

1-16 خودناسازگاری.. 13

1-17 خویش­آمیزی.. 14

1-18 اهداف خویش­آمیزی.. 14

1-19 ژنتیک پسروی خویش­آمیزی.. 14

هشت

1-20 تنوع ژنتیکی.. 14

1-21 اهمیت بررسی تنوع ژنتیكی.. 15

1-22 روش‌های بررسی تنوع ژنتیکی.. 15

1-22-1    نشانگر ژنتیکی.. 15

1-22-2    نشانگرهای مورفولوژیک…. 16

1-22-3    نشانگرهای آناتومیک…. 16

1-22-4    نشانگرهای بیوشیمیایی.. 16

1-22-5    نشانگرهای مولکولی.. 17

1-23 تقسیم ­بندی نشانگرهای مولکولی.. 17

1-23-1    نشانگرهای اختصاصی.. 17

1-23-2    نشانگرهای تصادفی.. 17

1-24 نشانگر ISSR.. 17

1-25 كاربردهای نشانگر ISSR.. 18

1-25-1    مطالعات تنوع ژنتیكی.. 18

1-25-2    نقشه­یابی ژنتیكی.. 18

1-25-3    نشانمند كردن ژن و انتخاب به كمك نشانگر. 18

1-25-4    مشخص ساختن فراوانی توالی‌های ریزماهواره 18

1-25-5    مطالعات جمعیت‌های طبیعی و تمایز گونه‌ها 18

1-26 روش های تجزیه و تحلیل.. 18

1-26-1    تجزیه خوشه­ای.. 19

1-26-2    تجزیة به مؤلفه‌های متعادل. 19

1-27 مطالعات ژنتیک جمعیت… 19

1-28 مطالعات انجام شده در زمینه خویش­آمیزی.. 19

1-29 مطالعات انجام شده روی رازیانه. 20

1-30 اهداف این پژوهش…. 21

1-31 جنبه­ های جدید بودن طرح.. 21

فصل دوم:  مواد و روش­ها … 22

2-1   شمای کلی پژوهش…. 22

2-2   موقعیت و ویژگی­های مکان آزمایش…. 22

2-3   مواد گیاهی   22

2-4   نحوه اجرای این پژوهش…. 25

2-5   بررسی تأثیر خویش­آمیزی بر روی صفات… 25

2-6   صفات آناتومی مورد بررسی و نحوه اندازه ­گیری آنها 25

 

نه

2-7   صفات مورفولوژی مورد بررسی و نحوه اندازه ­گیری آنها 28

2-8   اندازه ­گیری درصد اسانس و اجزای آن. 30

2-8-1      محاسبه درصد اسانس…. 30

2-8-2      تجزیه مواد مؤثره اسانس (اجزای اسانس) 30

2-9   اندازه ­گیری فعالیت آنتی­اکسیدانی.. 31

2-9-1      تهیه و عصاره­گیری گیاه 31

2-9-2      تعیین ترکیبات فنولی.. 31

2-9-3      بررسی خاصیت آنتی­رادیکالی به روش DPPH   31

2-9-4      ارزیابی فعالیت آنتی­اکسیدانی به روش بی­رنگ شدن بتاکاروتن.. 32

2-9-5      بررسی قدرت احیاءکنندگی آهن.. 32

2-9-6      اندازه ­گیری محتوی تام فلاونوئید عصاره‌ها 32

2-10 بررسی تنوع ژنتیکی بین لاین­های خودگرده افشان و آزاد گرده افشان گیاه رازیانه………………….. 32

2-10-1    استخراج DNA ژنومی از نمونه‌های گیاهی.. 32

2-11 اندازه‌گیری كیفیت و کمیت DNA.. 33

2-12 اندازه‌گیری غلظت DNA توسط اسپكتروفتومتری.. 33

2-13 اندازه‌گیری غلظت DNA توسط ژل آگارز. 34

2-14 تکنیک ISSR.. 35

2-15 تجزیه و تحلیل‌های آماری.. 37

2-16 تجزیه و تحلیل داده ­های آناتومیک، مورفولوژیک و فیتوشیمیایی … 37

فصل سوم:  نتایج و بحث . 40

3-1   مقایسه میانگین صفات مورد مطالعه در بخش آناتومیک ساقه. 41

3-2   تشریح ساقه در توده­های آزاد گرده افشان. 41

3-3   تشریح ساقه در توده­های خودگرده افشان. 42

3-4   تجزیه واریانس آناتومیک دمبرگ…. 51

3-5   مقایسه میانگین صفات آناتومیک دمبرگ…. 51

3-6   تشریح دمبرگ در توده­های آزاد گرده افشان. 51

3-7   تشریح دمبرگ در توده­های خودگرده افشان.. 52

3-8   تجزیه واریانس آناتومیک بذر. 61

3-9   مقایسه میانگین صفات مورد مطالعه در بخش آناتومیک بذر. 61

3-9-1      طول بذر. 61

3-9-2      عرض بذر. 61

3-9-3      نسبت طول به عرض بذر. 61

3-9-4      ضخامت اپیکارپ… 61

ده

3-9-5      تعداد لایه اپیکارپ… 62

3-9-6      حاشیه سطح دیواره سلولی آنتی­کلینال. 62

3-9-7      تعداد لایه دیواره سلولی پری­کلینال. 62

3-9-8      ضخامت کوتیکول. 62

3-9-9      تعداد لایه کوتیکول. 63

3-9-10    ضخامت پارانشیم مزوکارپ… 63

3-9-11    تعداد لایه پارانشیم مزوکارپ… 63

3-9-12    تعداد دستجات آوندی مزوکارپ… 63

3-9-13    اندازه دستجات آوندی مزوکارپ… 63

3-9-14    تعداد کانال ترشحی.. 64

3-9-15    تعداد لایه پوشش بذر. 64

3-9-16    تعداد لایه اندوکارپ… 64

3-9-17    تعداد لایه آندوسپرم. 64

3-10 مقایسه میانگین نتایج حاصل از پسروی خویش­آمیزی بر روی صفات آناتومی ساقه. 70

3-11 مقایسه میانگین نتایج حاصل از پسروی خویش­آمیزی بر روی صفات آناتومی دمبرگ…. 74

3-12 مقایسه میانگین نتایج حاصل از پسروی خویش­آمیزی بر روی صفات آناتومی بذر. 78

3-13 تجزیه خوشه­ای   81

3-14 تجزیه به عامل­ها 84

3-14-1    تجزیه به عامل­های صفات آناتومی مرتبط با ساقه. 84

3-14-2    تجزیه به عامل­های صفات آناتومی مرتبط با دمبرگ…. 88

3-14-3    تجزیه به عامل­های صفات آناتومی مرتبط با بذر. 93

3-15 ارزیابی صفات مورفولوژی در توده­های آزاد گرده افشان و خودگرده افشان. 104

3-16 آماره­های توصیفی، برآورد ضرایب تغییرات فنوتیپی، ژنوتیپی و وراثت پذیری عمومی.. 104

3-17 تجزیه واریانس صفات مورفولوژیک     107

3-17-1    درصد سبز شدن. 107

3-17-2    ارتفاع. 107

3-17-3    تعداد انشعاب فرعی.. 107

3-17-4    قطر گل­آذین.. 108

3-17-5    قطر تاج­پوش… 108

3-17-6    وزن تر بوته. 108

3-17-7    وزن خشک بوته. 108

3-17-8    نسبت قطر تاج پوش به ارتفاع. 109

3-17-9    نسبت ارتفاع به تعداد انشعاب فرعی.. 109

یازده

3-17-10  تعداد روز تا 50 درصد سبز شدن. 109

3-17-11  تعداد روز تا 50 درصد گل‌دهی.. 110

3-17-12  وزن هزار دانه. 110

3-17-13  تعداد بذر در چتر. 110

3-17-14  عملکرد دانه در بوته. 110

3-17-15  شاخص خودسازگاری.. 111

3-18 مقایسه میانگین نتایج حاصل از پسروی خویش­آمیزی بر روی صفات مورفولوژی.. 116

3-19 گروه­بندی (تجزیه خوشه­ای) 120

3-20 تجزیه واریانس صفات فیتوشیمیایی.. 126

3-20-1    درصد اسانس…. 126

3-20-2    عملکرد عصاره 126

3-20-3    فنول تام. 127

3-20-4    فلاونوئید تام. 127

3-20-5    آنتی­اکسیدان  (IC50) 127

3-21 مقایسه میانگین نتایج حاصل از پسروی خویش­آمیزی بر روی صفات فیتوشیمیایی.. 130

3-22 ترکیبات اصلی اسانس…. 132

3-23 همبستگی بین ترکیبات و عملکرد اسانس در رازیانه. 136

3-24 تیپ­های شیمیایی توده­های رازیانه بر اساس ترکیبات اصلی اسانس…. 138

3-25 تجزیه عامل­های ترکیبات اصلی اسانس بذر. 139

3-26 همبستگی صفات آناتومیک، مورفولوژیک و فیتوشیمیایی……………………………………………………………. 140

3-27 ارزیابی فعالیت آنتی­اکسیدانی توده­ها 143

3-28 روش به دام­اندازی رادیکال 1و1- دی­فنیل-2-پیکریل­هیدرازیل.. 143

3-29 آزمون قدرت احیاکنندگی.. 143

3-30 روش بی­رنگ شدن بتاکاروتن.. 144

3-31 همبستگی بین ترکیبات فنولیک و سه مدل سیستم سنجش ظرفیت آنتی­اکسیدانی 148

3-32 مطالعات فنولوژی.. 149

3-33 بررسی همبستگی بین پارامترهای اندازه ­گیری شده در مراحل مختلف نمونه­برداری گیاه 152

3-34 بررسی تنوع بین توده­های خودگرده افشان و آزاد گرده افشان رازیانه با بهره گرفتن از نشانگرISSR   156

3-34-1    استخراج DNA ژنومی.. 156

3-35 الگوی نواری آغازگرها در توده­های خودگرده افشان. 158

3-36 تجزیه خوشه­ای . 163

3-37 ضریب همبستگی کوفنتیک     163

3-38 ترسیم نمودارخوشه­ای.. 163

دوازده

3-39 تجزیه به مؤلفه­ های اصلی تعدیل شده (PCoA) 167

3-40 ساختار ژنتیکی   169

3-41 مقایسه نمودار خوشه­ای توده­ها بر اساس داده ­های حاصل از نشانگر ISSR، صفات مورفولوژیک و آناتومی   171

فصل چهارم:  نتیجه ­گیری و پیشنهادها 174

4-1   نتیجه ­گیری کلی.. 174

4-2   مطالعات آناتومیک…. 175

4-3   مطالعات مورفولوژیک     176

4-4   مطالعات فیتوشیمیایی(اسانس) 177

4-5   بررسی ترکیبات فنولیک، فلاونوئید و فعالیت آنتی­اکسیدانی.. 178

4-6   مطالعات فنولوژی.. 179

4-7   نتایج مقایسه­ای   179

4-8   مطالعه مولکولی.. 180

4-9   پیشنهادها 181

 

 

 

 

 

 

 

 

		سیزده
	سیزده

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                                 صفحه

جدول 2-1: معرفی خصوصیات زمین مورد کشت.. 22

جدول 2-2: مشخصات 23 توده رازیانه…………………………………………………………………………………………………………………..26

جدول 2-3: صفات آناتومی مرتبط با ساقه و دمبرگ مورد بررسی……………………………………………………………………………….28

جدول 2-4: صفات آناتومی مرتبط با بذر مورد بررسی. 27

جدول2-5: توالی آغازگرهای ISSR مورد استفاده در بررسی تنوع ژنتیکی توده های رازیانه 35

جدول 2-6 : اجزاء واکنش PCR  و مقدار هر یک از آنها برای تهیه محلول پایه 36

جدول 2-7: برنامه PCR برای تکثیر DNA ژنومی با نشانگر ISSR.. 36

جدول 2-8: امید ریاضی مربوط به منابع تغییرات طرح آزمایشی انجام شده در این مطالعه 37

جدول3- 1: تجزیه واریانس صفات آناتومیک ساقه برای دو حالت آزاد گرده افشانی و خودگرده افشانی. 70

جدول3- 2: ادامه تجزیه واریانس صفات آناتومیک ساقه برای دو حالت آزاد گرده افشانی و خودگرده افشانی  71

جدول3- 3:  ادامه تجزیه واریانس صفات آناتومیک ساقه برای دو حالت آزاد گرده افشانی و خودگرده افشانی  72

جدول3- 4: مقایسه میانگین صفات آناتومی ساقه توده­های مورد مطالعه رازیانه 73

جدول3- 5: ادامه مقایسه میانگین صفات آناتومی ساقه توده­های مورد مطالعه رازیانه 74

جدول3- 6: ادامه مقایسه میانگین صفات آناتومی ساقه توده­های مورد مطالعه رازیانه 75

ادامه جدول3-7: مقایسه میانگین صفات آناتومی ساقه توده­های مورد مطالعه رازیانه 76

جدول3-8: تجزیه واریانس صفات آناتومیک دمبرگ برای دو حالت آزاد گرده افشانی و خودگرده افشانی  54

جدول3-9: ادامه تجزیه واریانس صفات آناتومیک دمبرگ برای دو حالت آزاد گرده افشانی و خودگرده افشانی  55

جدول3-10: ادامه تجزیه واریانس صفات آناتومیک دمبرگ برای دو حالت آزاد گرده افشانی و خودگرده افشانی  56

جدول3-11: مقایسه میانگین صفات آناتومی دمبرگ توده­های مورد مطالعه رازیانه 57

جدول3-12: مقایسه میانگین صفات آناتومی دمبرگ توده­های مورد مطالعه رازیانه 58

جدول3-13: مقایسه میانگین صفات آناتومی دمبرگ توده­های مورد مطالعه رازیانه 59

جدول3-14: مقایسه میانگین صفات آناتومی دمبرگ توده­های مورد مطالعه رازیانه 60

جدول3-15: تجزیه واریانس صفات آناتومیک بذر برای دو حالت آزاد گرده افشانی و خودگرده افشانی. 65

جدول3-16: ادامه تجزیه واریانس صفات آناتومیک بذر برای دو حالت آزاد گرده افشانی و خودگرده افشانی  66

چهارده

جدول3-17: مقایسه میانگین صفات آناتومی بذر توده­های مورد مطالعه رازیانه 67

جدول3-18: ادامه مقایسه میانگین صفات آناتومی بذر توده­های مورد مطالعه رازیانه 69

جدول3-19: ادامه مقایسه میانگین صفات آناتومی بذر توده­های مورد مطالعه رازیانه 70

جدول 3-20: نتایج حاصل از برآورد میزان پسروی خویش­آمیزی در توده­های رازیانه برای صفات آناتومیک  ساقه 71

جدول3-21: ادامه نتایج حاصل از برآورد میزان پسروی خویش­آمیزی در توده­های رازیانه برای صفات آناتومیک ساقه 72

جدول3-22: ادامه نتایج حاصل از برآورد میزان پسروی خویش­آمیزی در توده­های رازیانه برای صفات آناتومیک ساقه 73

جدول3-23: نتایج حاصل از برآورد میزان پسروی خویش­آمیزی در توده­های رازیانه برای صفات آناتومیک دمبرگ    75

جدول3-24: ادامه نتایج حاصل از برآورد میزان پسروی خویش­آمیزی در توده­های رازیانه برای صفات آناتومیک دمبرگ    76

جدول3-25: ادامه نتایج حاصل از برآورد میزان پسروی خویش­آمیزی در توده­های رازیانه برای صفات آناتومیک دمبرگ    77

جدول3-26: نتایج حاصل از برآورد میزان پسروی خویش­آمیزی در توده­های رازیانه برای صفات آناتومیک بذر 79

جدول3-27: ادامه نتایج حاصل از برآورد میزان پسروی خویش­آمیزی در توده­های رازیانه برای صفات آناتومیک بذر 80

جدول3-28: تجزیه عامل‌ها صفات آناتومی مرتبط با ساقه در توده­های آزاد گرده افشان رازیانه 86

جدول3-29: تجزیه عامل‌ها صفات آناتومی مرتبط با ساقه در توده­های خودگرده افشان رازیانه 87