چکیده

در محیط بسیار پیشرفته و پیچیده امروز که تصمیم‌گیری درست، علمی و به موقع نقش تعیین کننده‌ای در شکست یا موفقیت هر پروژه‌ای دارد، مسئله تصمیم‌گیری به عنوان چالشی در دهه های اخیر مطرح شده است. از این رو کاربرد فنون و تکنیک های تصمیم گیری بالاخص روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره در مسائل مختلف متداول گردیده است که به فراخور نیاز مورد استفاده قرار می‌گیرند. تصمیم‌گیری چند شاخصه به رویکردی از حل مسئله اشاره می‌کند که به منظور انتخاب یک گزینه از بین تعداد محدودی گزینه مورد استفاده قرار می‌گیرد و رویه ای برای تعیین چگونگی پردازش اطلاعات شاخص ها بوده، بگونه‌ایی که بتوان بهترین گزینه را انتخاب نمود. رتبه‌بندی شرکت ها به منظور تصمیم‌گیری در جهت انتخاب برترین شرکت انجام می‌گیرد. در نتیجۀ رتبه‌بندی، الویت ها و برتری ها مشخص شده، لذا می توان موفق‌ترین شرکت را انتخاب نمود و سرمایه گذاری درستی انجام داد. رتبه‌بندی در بحث مالی در فرهنگ بزرگ علوم اقتصادی، مرتب کردن شرکت ها بر اساس توانایی، کیفیت کارایی و بهره وری تعریف شده است. تفکیک، شناسایی و رتبه بندی بنگاه های با عملکرد مالی بالا نه تنها برای سرمایه گذاران بلکه برای بستانکاران، اعتبار‌دهندگان مالی، سهامداران و غیره نیز مسئله مهمی بشمار می‌رود، از اینرو تفکیک بنگاه ها بعنوان یکی از مسائل ضروری در بورس اوراق بهادار مطرح است. این پژوهش قصد دارد با ترکیب تکنیک های تصمیم‌گیری، رویکردی ترکیبی را ارائه نماید که از توان بالایی برخوردار بوده و قادر به حل این مسائل باشد.

با توجه به این موارد، موضوع تحقیق رتبه بندی شرکت های تولید مواد غذایی و آشامیدنی حاضر در بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از روش های چند معیاره فازی می باشد به گونه ای که کلیه عوامل،معیارهای اساسی موثر در نظر گرفته شده و در نهایت بهترین گزینه انتخاب شود.

فهرست مطالب

فصل اول   1

1-1 مقدمه  2

1-2 تشریح و بیان موضوع  2

1-3 بیان موضوع تحقیق  3

1-4 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:  4

1-5 اهداف تحقیق:  4

1-6 سوال های تحقیق:  4

1-7 روش تحقیق:  5

1-8 متغیرهای تحقیق و تعریف عملیاتی متغیرهای مستقل و وابسته  6

1-9 قلمرو تحقیق:  6

1-10 جامعه آماری  6

1- 11 روش نمونه گیری  7

1-12 روش های گرد آوری اطلاعات  7

1-13 تعریف روش های مورد نظر برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها  7

1-14 تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی طرح:  8

1-15 ساختار مطالب  8

فصل دوم   10

ادبیات تحقیق   10

2-1 مقدمه  11

2-2 سرمایه‌گذاری  12

2-3 اهمیت بازارهای مالی  12

2-4 مفهوم بازار کارا  13

2-5 تئوری افشا  18

2-6 رتبه بندی شرکت ها  18

2-7 صورتهای مالی  22

2-8 روش های تصمیم گیری چند معیاره  24

2-9 مجموعه فازی و اعداد فازی  25

2-10 روش تاپسیس  29

2-11 روش ویکور  31

2-12 روش پرامتی  33

2-13 پژوهش های پیشین  38

2-14 جمع بندی و نتیجه گیری از ادبیات تحقیق  46

فصل سوم   48

روش تحقیق   48

3-1 مقدمه  49

3-2 قدم های انجام تحقیق  50

3-3 تعریف روش سنجش روایی ابزار جمع آوری داده ها  57

3-4 تعیین پایایی ابزار جمع آوری داده ها  57

3-5 قلمرو تحقیق:  58

3-6 جامعه آماری  58

3-7 نرم افزارهای استفاده شده در طول انجام تحقیق  59

فصل چهارم   60

تجزیه و تحلیل اطلاعات   60

4-1 مقدمه  61

‏4-2 تعیین وزن شاخصها و تعیین اهمیت هر کدام از شاخصهای مالی  61

4-3  گردآوری داده های مربوط به شرکتها از طریق گزارشهای مالی و محاسبه نسبتهای مالی  63

4-4 رتبه بندی گزینه ها با بهره گرفتن از هر کدام از روش های تاپسیس، ویکور و پرامتی 2  70

4-5 رتبه بندی تلفیقی  با بهره گرفتن از روش های میانگین حسابی، بردا یا کوپلند  78

فصل پنجم   95

تحلیل نتایج و پیشنهادات   95

5-1 مرور موضوع پژوهش و روش اجرای آن  96

5-2 نتایج پژوهش و پاسخ به سوالات تحقیق  97

5-3 پیشنهادات عملیاتی و کاربردی  100

5-4 پیشنهاداتی در مورد پژوهشهای آتی  100

5-6 منابع  101

ضمائم   106

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1 مقدمه

امروزه با توجه به فضای رقابتی و تغییر شرایط کسب وکار، مهم ترین موضوع برای شرکتها، اعتبار و سطح مقبولیت آنها می‌باشد. یکی از ابزارهای مهم برای نشان دادن این موضوع، رتبه بندی شرکتهاست. در واقع رتبه شرکتها می‌تواند نشان دهنده میزان اعتبار و قدرت آنها باشد. از این رو اغلب کشورها اقدام به رتبه بندی شرکتهای موجود در بورس اوراق بهادار خود کرده اند. با توجه به كارآیی ضعیف روش های رتبه بندی مورد استفاده در بورس تهران، ارائه روشی كه بتواند این امر را آسان كند و از قابلیت اتكای بالایی برخوردار باشد حائز اهمیت است.

رتبه بندی با لحاظ كردن چندین معیار كه هر یک از جایگاه ویژه ای برخوردارند تنها با به كارگیری مدل‌های تصمیم گیری چند معیاره ممكن می‌شود. در این روش‌ها از شاخص‌های مختلفی متناسب با نوع رتبه بندی استفاده می‌شود. نسبتهای مالی مفیدترین شاخص برای عملكرد و وضعیت مالی شركت هستند.لذا این تحقیق دانشگاهی به رتبه بندی شرکت‌های تولید کننده مواد غذایی و آشامیدنی حاضر در بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از روش های تصمیم