بانکداری تلفنی [۱]

بانکداری تلفنی ، عبارت است از انجام یک معامله تجاری خرده بین بانک و مشتریان از طریق تلفن. در بانکداری تلفنی معمولا سه روش اصلی مورد استفاده قرار می گیرد :

۱- واکنش صوتی[۲]

برای این منظور مشتری شماره رایانه مرکزی بانک را می گیرد. پس از برقراری ارتباط رایانه بانک به طور گویا از مشتری می خواهد که شماره حساب و شماره عبور را وارد کند پس از تایید این مراحل مشتری می تواند با فشار دادن کلید های شماره گیری تلفن ، اطلاعات مختلف مانند مانده و گردش حساب خود را دریافت نموده و یا دستور پرداخت صادر نماید .

دانلود پایان نامه

۲ – تشخیص صدا [۳]

بعضی از سیستم ها صدای تماس گیرنده را تشخیص می دهند پس از تایید صدای مشتری ، متعاقبا پاسخ متناسب را به دستورات او می دهد در این سیستم مشتری با رایانه بانک تماس برقرار می کند رایانه پس از تایید صدای مشتری به او اجازه می دهد دستورات لازم را ( نظیر دریافت گزارش مانده و گردش حساب دستور پرداخت ) به صورت شفاهی صادر نماید

  • تلفن های قابل برنامه ریزی [۴]

تلفن های قابل برنامه ریزی به تماس گیرنده اجازه می دهد که به حسابش در بانک با بهره گرفتن از کلیدهای تلفن دسترسی داشته باشد. رایانه بانک پس از مراحل کنترلی به مشتری اجازه استفاده و برنامه ریزی در مورد حسابش را می دهد . تسهیلات بانکداری تلفنی شامل موارد زیر می باشد

۱ - بررسی مانده و گردش حساب

۲-  پرداخت صورت حسابها

۳- مدیریت وجوه نقد

۴- خدمات پیام (پیام های غیر ساختاری پیامهایی که دارای غالب مشخصی نیستند)

۵- انتقال وجه نقد به سایر حسابه

۴-۹-۲ بانکداری اینترنتی[۵]

در حال حاظر بانکداری خانگی از طریق اینترنت به وسیله کارتهای بدهکاری مدرن )مثل  کارت هوشمند ) صورت می پذیرد. این کارتها فهرستی از خدمات مالی همچون چک الکترونیکی ، پرداخت صورت حسابها ، و سایر خدمات بانکداری خرده که بوسیله بانکها ارائه می شود را به نمایش گذارده است . ترکیب رایانه های خانگی و کارتهای حافظه دار رایانه ای سبب شده که بتوان اطلاعات مربوط به حساب را بر روی آنها منتقل نمود. بانکها می توانند بر روی شبکه وب ( WWW) یک صفحه اختصاصی اینترنتی [۶] برای نمایش اطلاعات در مورد بانک و خدماتشان ایجاد کنند و علاوه بر آن به مشتریان اجازه بدهند که بسیاری از اعمال را انجام دهند. از طریق این صفحه اختصاصی اینترنتی ، موسسات ممکن است به سپرده گذاران اختیار بدهند که مانده حساب خود را کنترل کنند ، در خواست وام نمایند و یا سایر معاملات را از طریق اینترنت انجام دهند.

۵-۹-۲ بانکداری خانگی / دفتری[۷]

اساسا بانکداری خانگی به انجام عملیات بانکی از طریق رایانه شخصی اطلاق می گردد. امروزه رایانه شخصی ( PC) فقط یک ابزار کسب و کار در سازمانها نیست. بلکه جزو اسباب و لوازو مصرفی خانوارها می باشد .رایانه شخصی مثل تلفن برای ارتباطات و مبادلات با بانک در خانه ها و دفاتر کار مورد استفاده قرار می گیرد. نرم افزارهای بانکداری که در این رایانه های شخصی مورد استفاده قرار می گیرد به طور نرمال توسط بانکها تهیه و بین مشتریانشان توزیع می شود. این موضوع به عنوان یک مانع در جذب سایر مشتریان توسط بانک  قلمداد می گردد. برای این منظور معمولاّیک شبکه با نرم افزار بانکداری توسط بانکها در دسترس مشتریان قرار می گیرد تا از این طریق دامنه وسیع تری از مشتریان را به طرف خود جذب نماید. با توجه به مسائل مختلف نرم افزارها و شبکه های رایانه ای جهت ارتباط مشتریان با بانکها ، بانکی  موفق تر خواهد بود که شبکه و نرم افزارهای بهتر و مناسب تر با دامنه وسیع تر ارائه نماید .

لازم به توضیح است که بانکداری دفتری مثل بانکداری خانگی است با این تفاوت که بانکداری خانگی مخصوص خانوارها می باشد و بانکداری دفتری در دفتر کار افراد ، صاحبان حرف ، موسسات و سازمانها مورد استفاده قرار می گیرد .

۱۰-۲-بانکداری الکترونیکی بین بانکی [۸]

انتقال الکترونیکی وجوه (EFT  ) بین بانکها در کشورهای مختلف به شیوه های گوناگون انجام می شود. یک شیوه جهانی انتقال الکترونیکی وجوه ، استفاده از شبکه سوئیفت می باشد . بانکهای عضو در این شبکه بین بانکی به راحتی می توانند به انتقال الکترونیکی وجوه بین خود بدون محدودیت مرز و در سطح بین المللی اقدام نمایند . سوئیفت معمولا برای نقل و انتقالات بین المللی پول بین بانکها مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر سوئیفت ، کشورهای پیشرفته برای انتقال الکترونیکی وجوه بین بانکهای خود از سیستم های داخلی استفاده می کنند. به عنوان مثال در کشور آمریکا از  CHIPS  ، درانگلستان از CHAPS و مالزی از RENTAS   استفاده می نمایند.

سیستم اتاق پایاپای پرداخت بین بانکی ( CHIPS ) یک شبکه خصوصی است که مالک آن انجمن اتاق پایاپای نیویورک است. بیش از ۱۴۰ بانک عضو آن می باشند و می توانند دستورهای انتقال وجه را از طریق این سیستم برای یکدیگر ارسال نمایند. البته در آمریکا برای انتقال وجوه بین بانکی از   FEDWIRE و ACH نیز استفاده می شود .

CHAPS یک سیستم پرداخت کامل می باشد .در این سیستم علاوه بر تسویه حساب، قابلیت انتقال پیام نیز وجود دارد .پرداخت ها از طریق این سیستم به صورت مجانی و آنی می باشد و دریافت آن تضمین شده و غیر قابل برگشت است . ایده CHAPSمربوط به دهه ۱۹۷۰ می باشد زمانی که نیاز به یک سیستم اتوماتیک انتقال وجه ( استرلینگ ) جهت پردازش تسویه معاملات و تراکنش های بازار پول در سطح جهانی بسار محسوس بود . در سال  ۱۹۸۴ ، CHAPS به عنوان یک سیستم بین بانکی الکترونیکی شروع بکار نمود. در انگلستان علاوه بر  BACS ,CHAPS 5  نیز وجود دارد که وظیفه آن پردازش مجموعه پرداخت های الکترونیکی از قبیل دستور پرداخت دائمی ، بدهکارهای مستقیم ، پرداخت حقوق و دیگر انتقال های الکترونیکی اعتبار می باشد .

مالزی که یک کشور تازه توسعه یافته است نیز به منظور گسترش بانکداری الکترونیکی بین بانکی سیستم  RENTAS   را بوجود آورده است . این سیستم برای انتقال الکترونیکی وجوه و اوراق قرضه به طور بلا درنگ به وجود آمده است . انتقال الکترونیکی اعتبار  ( بستانکار ) و بدهکار بین بانکی در مالزی توسط این سیستم انجام می شود.علاوه بر این معامله اوراق قرضه دولتی بین موسسات عضو توسط این سیستم انجام می شود .

۱۱-۲-کارتهای پلاستیکی ( بانکی ) در بانکداری الکترونیکی

یکی از ابزار های بانکداری الکترونیکی ، کارتها می باشند .در اینجا تعریفی مختصر از انواع کارتهای بانکی ارائه خواهد شد .

۱۱-۱-۲-کارت بدهکار[۹]

این کارت برای مشتریانی طراحی شده است که علاقه مند هستند برای پرداخت هایشان از کارت استفاده نمایند ، ولی نمی خواهند از اعتبار استفاده نمایند. که معمولا به دو شکل عرضه می شوند :

الف ) بدهکاری تک معامله ای [۱۰]

کارتهایی هستند که به یک حساب جاری وصل می باشند و پس از انجام هر معامله فوراّ از حساب برداشت می شوند .

 

ب ) بدهکاری ماهیانه [۱۱]

مهمترین مزیت این نوع کارت برای دارنده آن این است که به آنها این اجازه را می دهد که پرداخت را به عقب اندازند .

۲-۱۱-۲- کارتهای اعتباری [۱۲]

این کارتها دو نوع هستند ۱ – کارتهای پرداخت متغیر [۱۳]    ۲- کارتهای پرداخت مجدد ثابت [۱۴]

۳-۱۱-۲-کارتهای هزینه [۱۵]

این نوع کارت تقریبا مشابه کارتهای اعتباری هستند با این تفاوت که در پایان ماه باید کل مبلغ صورتحساب پرداخت شود .

۴-۱۱-۲-کارتهای هوشمند ۷

نوع پیشرفته ای از کارتهای بدهکاری یا اعتباری می باشد که دارای CHIP     و حافظه می باشند از لحاظ مکانیسم  عمل ویژگی های کارتهای بدهکار و اعتباری را می توانند

داشته باشند. این نوع کارتها در حال تکوین می باشند ولی دو نوع مشهور آن  عبارتند از  :

الف ) کیف پول الکترونیکی[۱۶]

یک نوع کارت هوشمند است که می تواند حداکثر یک مبلغ معین را در خود نگه دارد. برای وارد کردن پول در آن نیاز به کد اختصاصی شخصی ( PIN  ) می باشد ولی برای برداشت نیازی به کد نیست .

کیف پول الکترونیکی را می توان بارها پر کرد. یعنی مجددا تا سقف  مجاز شارژ نمود .

ب ) چک الکترونیکی

برای استفاده از این کارت در معامله خرده فروشی  از EFTPOS  استفاده می شود. از طریق  EFTPOS  و متصل شدن به ترمینال بانک ، عملیات انتقال الکترونیکی وجوه صورت می پذیرد. یعنی حساب مشتری در بانک بدهکار و حساب فروشنده بستانکار می گردد.

 

۱۲-۲-معماری سیستم های پرداخت الکترونیکی

ابتدا به عنوان مقدمه لازم است مفهوم سیستم پرداخت مورد بررسی قرار گیرد. منظور از سیستم پرداخت زیر ساخت فناوری و قانونی که انتقال  ارزش را بین دو طرف معامله میسر می سازد ، می باشد. در این تعریف ساده به دو موضوع مهم اشاره شده است. یکی زیر ساخت فناوری و دیگری زیر ساخت قانونی. منظور از زیر ساخت فناوری مجموعه سخت افزار و نرم افزاری است که امکان انتقال ارزش را فراهم می سازد. و زیر ساخت قانونی مجموعه قوانین مقررات و توافق نامه هایی هستند که از سیستم پرداخت حمایت می کنند و در طرفین معامله ایجاد اطمینان و اعتماد می نمایند .

معماری سیستم های پرداخت الکترونیکی مجموعه مشخصه ها و مولفه هایی هستند که ساختار سیستم پرداخت الکترونیکی را بطور کلی نشان می دهد. عناصر اصلی پرداخت ، فرایند پرداخت ، ابزارهای پرداخت ، زیر ساخت قانونی ، زیرساخت فناوری ، مسائل امنیتی ، و طرفهای درگیر سیستم های پرداخت ، در معماری سیستم های پرداخت الکترونیکی مشخص و معین می شوند .

 

۱۳-۲-ویژگی های سیستم های پرداخت الکترونیکی مناسب

در طراحی سیستم های پرداخت الکترونیکی ابتدا لازم است طراح در مورد ویژگی های یک سیستم پرداخت الکترونیکی مناسب شناخت کافی داشته باشد به همین علت در اینجا ابتدا مهمترین ویژگی های یک سیستم پرداخت الکترونیکی مناسب بررسی می شود ، سپس عناصر و زیر ساخت های مورد نیاز ، مورد بحث قرار خواهد گرفت .

۱۳-۱-۲-قابل اطمینان و امنیت

نخستین ویژگی یک سیستم پرداخت الکترونیکی امنیت و قابلیت اطمینان بودن آن می باشد . با توجه به حساسیت معاملات تجاری و پرداخت وجه سیستم پرداخت الکترونیکی باید با قابلیت اطمینان بالا همواره در دسترس کاربران باشد . و میزان خطا و مشکلات امنیتی در آن نزدیک به صفر باشد. برای این منظور باید از سخت افزار ها ، نرم افزارها و پروتکل های امنیتی مطمئن استفاده شود . منظور از قابلیت اطمینان سیستم های پرداخت الکترونیکی این است که سیستم همواره در دسترس کاربران باشد و چنانچه با خطای سخت افزاری یا نرم افزاری مواجه شد سریعا خطا تشخیص داده شود و سیستم های موازی آن وارد عمل شوند یا به طور خودکار خطا یا نقص برطرف شود.

۱۳-۲-۲-مقیاس پذیری

دومین ویژگی سیستم پرداخت الکترونیکی مناسب ، عدم وجود محدودیت در استفاده کاربران از سیستم و عدم کاهش کارایی به هنگام افزایش تعداد کاربران می باشد.

۳-۱۳-۲- رعایت گمنامی

یکی دیگر از خصوصیات یک سیستم پرداخت الکترونیکی رعایت اصل گمنامی است. مشخصه افرادی که با این سیستم ارتباط برقرار می کنند و یا معامله ای را انجام می دهند نباید آشکار و قابل پیگیری باشد. یا به عبارت دیگر حد اقل آشکار کردن آن برای افراد عادی ممکن نباشد و یا هزینه بالایی داشته باشد . البته ممکن است برای پیگیری های قانونی روش هایی را طراحی نمود تا بتوان افراد دست اندر کار یک معامله غیر قانونی را شناسایی نمود.

۴-۱۳-۲- قابل قبول بودن

برای طرفین یک معامله باید سیستم پرداخت و مکانیزم آن قابل قبول باشد مبنای قابل قبول بودن می تواند قانونی یا قرار دادی باشد .

۵-۱۳-۲-انعطاف پذیری

یک سیستم پرداخت الکترونیکی مناسب ، سیستمی است که بتواند با ابزار ها و روش های مختلف پرداخت کار کند و کار بر را محدود به دیک روش خاص نکند مثلا با انواع کارتهای بدهکار ، اعتباری ، هزینه و غیره قابل اجرا باشد .

۶-۱۳-۲- تبدیل پذیری

انواع ابزار ها و روش های پرداخت مورد استفاده در سیستم پرداخت باید قابلیت تبدیل به یکدیگر را داشته باشند علاوه بر این حتی الامکان  امکان تبدیل عرض را نیز فراهم نماید .

  • ۱۳-۲-کارایی

منظور از کارایی میزان سرعت انجام معامله است سرعت و کارایی یک سیستم پرداخت باید در حد مطلوب باشد برای این منظور معمولا از پروتکل های ساده تر برای مبالغ پایین استفاده می شود تا از این طریق ترافیک را کاهش داده و کارایی را بالا ببرند.

 

  • ۱۳-۲-سهولت استفاده از سیستم

سیستم پرداخت الکترونیکی باید به گونه ای طراحی گردد که کار بر حداقل اطلاعات را وارد سیستم نماید و بدون وارد کرد جزییات معاملات بتواند به خرید و پرداخت وجه اقدام نماید علاوه بر این باید ابزارهای مناسب در اختیار کار بر قرار گیرد تا بتواند از مراحل انجام معامله قدم به قدم اطلاع کسب نماید و راهنمایی لازم را به وی ارائه شود .

 

۱۴-۲-سوئیفت ( SWIFT )[17]

علاوه بر اهمیت سیستم های انتقال الکترونیکی وجوه در داخل یک کشور ، سیستم های الکترونیکی انتقال وجوه در سطح بین المللی نیز حائز اهمیت است و حتی از اهمیت بالاتری برخوردار است. زیرا کشورهای پیشرفته شیوه های الکترونیکی نقل و انتقال وجوه را به سرعت بکار می برند و سیستم های سنتی را کنار می گذارند. چنانچه کشور ما بخواهد با آنها مبادله داشته باشد باید حداقل در بخش نقل و انتقالات وجوه در سطح بین المللی مجهز به سیستم های انتقال الکترونیکی وجوه باشد. احتمالا همین عامل باعث شده است تا در بخش مبادلات بین المللی بانکهای ایران سریعتر از بخش داخلی بانکداری الکترونیکی راه اندازی شود.

مبادلات و و پرداخت های بین المللی حداقل از دو طریق صورت می گیرد. یکی کارتهای بانکی بین المللی و دیگری سوئیفت ( SWIFT  ) .

[۱] Telephone or Screenphone Banking

[۲] Voice Response

[۳] Voice Recognition

[۴] Programmable Telephone

[۵] Internet Banking

[۶] Home - Page

[۷] Home / Office Banking

[۸] Interbank Electronic Banking

[۹] Debit Card

[۱۰] Single Transaction Debit

[۱۱] Monthly

[۱۲] Credit Card

[۱۳] Variable Payment Card

[۱۴] Fixed Payment Card

[۱۵] Charge Cards

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...