عنوان صفحه
چکیده………………………………………………………………………………………………………….. 1
فصل اول : کلیات تحقیق
1-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………… 3
1-2-بیان مسأله……………………………………………………………………………………………… 3
1-3-سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………….. 5
1-4-اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………. 5
1-5-پیشینه ی تحقیق……………………………………………………………………………………… 5
1-6-اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………. 5
1-7-فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………… 5
1-8-جنبهی نوآوری و جدید بودن تحقیق……………………………………………………………. 6
1-9-روش تحقیق………………………………………………………………………………………….. 6
فصل دوم: زبان شناسی
2-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………… 8
2-2-تعریف زبان…………………………………………………………………………………………… 9
2-3-رابطهی زبان و تفکر………………………………………………………………………………… 9
2-4-زبان شناسی و ارتباط آن با جامعه شناسی و روانشناسی……………………………………. 10
2-5-معنای واژه وتفکر……………………………………………………………………………………. 12
2-6-معنی شناسی …………………………………………………………………………………………. 12
2-7-جایگاه معنی شناسی در زبان……………………………………………………………………… 13
2-8-دانش درون زبانی و برون زبانی…………………………………………………………………. 13
2-9-معنی شناسی و کاربرد شناسی…………………………………………………………………….. 14
2-10-هم معنایی…………………………………………………………………………………………… 16
2-11-استلزام معنایی واز پیش انگاری………………………………………………………………… 17
2-12-تحلیل متن………………………………………………………………………………………….. 18
2-13-تعریف گفتمان و تحلیل گفتمان……………………………………………………………….. 19
2-14-تاریخچهی ادبیات زنانه………………………………………………………………………….. 19
2-15-تفاوت فمینیسم و نوشتار زنانه………………………………………………………………….. 20
فصل سوم : معرفی فروغ فرخزاد
3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 22
3-2-زندگی شخصی فروغ فرخزاد…………………………………………………………………….. 22
3-3- فروغ و پدر………………………………………………………………………………………….. 24
3-4- زندگی هنری فروغ فرخزاد………………………………………………………………………. 25
3-5-سال شمار……………………………………………………………………………………………… 29
3-6-آثار……………………………………………………………………………………………………… 30
فصل چهارم : تحلیل گزیدهی اشعار
4-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………… 32
4-2-دفتر اول :اسیر (1331) ………………………………………………………………………….. 32
4-2-1-شعر وداع………………………………………………………………………………………….. 33
4-2-2- شعر عصیان………………………………………………………………………………………. 34
4-2-3- شعر آئینهی شکسته…………………………………………………………………………….. 35
4-2-4- شعر حلقه ………………………………………………………………………………………. 35
4-2-5-شعرصدایی در شب…………………………………………………………………………….. 36
4-2-5-1- تحلیل شعر وداع……………………………………………………………………………. 37
4-2-5-2- تحلیل شعر عصیان…………………………………………………………………………. 38
4-2-5-3- تحلیل شعر آینهی شکسته………………………………………………………………… 40
4-2-5-4- تحلیل شعر حلقه……………………………………………………………………………. 41
4-2-5-5- تحلیل شعر صدایی در شب……………………………………………………………… 42
4-3- دفتر دوم :دیوار (1335 ) ………………………………………………………………………. 43
4-3-1- شعر نغمهی درد………………………………………………………………………………… 44
4-3-2- شعر گمشده……………………………………………………………………………………… 45
4-3-3- شعر اعتراف……………………………………………………………………………………… 46
4-3-4- شعر موج…………………………………………………………………………………………. 47
4-3-5- شعر شکست نیاز……………………………………………………………………………….. 48
4-3-5-1-تحلیل شعر نغمهی درد…………………………………………………………………….. 48
4-3-5-2- تحلیل شعر گمشده…………………………………………………………………………. 50
4-3-5-3- تحلیل شعر اعتراف…………………………………………………………………………. 51
4-3-5-4- تحلیل شعر موج…………………………………………………………………………….. 52
4-3-5-5- تحلیل شعر شکست نیاز………………………………………………………………….. 53
4-4- دفتر سوم :عصیان (1336) ……………………………………………………………………… 54
4-4-1- شعر پوچ ………………………………………………………………………………………. 55
4-4-2- شعر بلور رویا…………………………………………………………………………………… 55
4-4-3- شعر از راهی دور………………………………………………………………………………. 56
4-4-4- شعر بعد ها………………………………………………………………………………………. 56
4-4-5- شعر زندگی………………………………………………………………………………………. 57
4-4-5-1- تحلیل شعر پوچ…………………………………………………………………………….. 57
4-4-5-2- تحلیل شعر بلور رویا………………………………………………………………………. 59
4-4-5-3- تحلیل شعر از راهی دور………………………………………………………………….. 60
4-4-5-4- تحلیل شعر بعدها…………………………………………………………………………… 61
4-4-5-5- تحلیل شعر زندگی…………………………………………………………………………. 63
4-5- دفتر چهارم :تولدی دیگر (1343) ……………………………………………………………. 65
4-5-1- شعر آن روزها…………………………………………………………………………………… 66
4-5-2- شعر بر او ببخشایید……………………………………………………………………………. 68
4-5-3- شعر دریافت…………………………………………………………………………………….. 69
4-5-4- شعر به آفتاب سلامی دوباره خواهم داد…………………………………………………… 71
4-5-5- شعر تولدی دیگر……………………………………………………………………………….. 71
4-5-5-1- تحلیل شعر آن روزها……………………………………………………………………… 73
4-5-5-2- تحلیل شعر بر او ببخشائید……………………………………………………………….. 77
4-5-5-3- تحلیل شعر دریافت………………………………………………………………………… 78
4-5-5-4- تحلیل شعر به آفتاب سلامی دوباره خواهم داد………………………………………. 80
4-5-5-5- تحلیل شعر تولدی دیگر………………………………………………………………….. 81
4-6- دفتر پنجم: ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد (1345) …………………………………….. 84
4-6-1- شعر بعد از تو…………………………………………………………………………………… 85
4-6-2- شعر پنجره……………………………………………………………………………………….. 87
4-6-3- شعر دلم برای باغچه می سوزد………………………………………………………………. 88
4-6-4- شعر تنها صداست که می ماند……………………………………………………………….. 90
4-6-5- شعر پرنده مردنی است………………………………………………………………………… 92
4-6-5-1- تحلیل شعر بعد از تو………………………………………………………………………. 92
4-6-5-2- تحلیل شعر پنجره…………………………………………………………………………… 94
4-6-5-3- تحلیل شعر دلم برای باغچه می سوزد…………………………………………………. 97
4-6-5-4- تنها صداست که می ماند………………………………………………………………….. 102
4-6-5-5- تحلیل شعر پرنده مردنی است…………………………………………………………… 104
فصل پنجم: نتیجه گیری
5-1- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………… 106
فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………. 107
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل 2-1 تفسیر……………………………………………………………………………………………. 18
چکیده
تجارب و آگاهی ها، علت بارگزاری زبان با جهت گیری های خاصی است. در این پایان نامه خواسته ایم، از طریق زبان مجموعه اشعار فروغ فرخزاد، زمینهی تبیین و درك احساس های ذهنی او را كه به عنوان نمودهایی از تجربه های بیرونی درزبان شعرش است، نشان دهیم و این را با نگاه به گفتمان گونه ها و گزینشهای واژگانی در اشعار او که با توجه به دوره های شعریش، نموداری از بیوگرافی فكری اوست، انجام داده ایم. فرض ما براین است كه از طریق فضای مجموعه اشعار فروغ، می توان برای او سه دوره ی شعری را تعریف کرد. برای تحقق این منظور، ابتدا چگونگی تكوین و رشد زمینه های فرازبانی تاثیرگذار بر ذهن و فكر او را نشان داده ایم، سپس به جستجو و توصیف ریشه های اجتماعی و كاركرد روانی ذهن فروغ پرداخته و درآخر، با تاكید بر نقش نظام علائم زبانی در میانجیگری فرایندهای فردی و اجتماعی به تحلیل شعر او پرداخته ایم. نتیجه اینکه؛ زبان و محتوا در شعر فروغ یک فرایند اجتماعی خلاق و ناشی از یک بافت اجتماعی – فرهنگی خاص است، نه حاصل مجموعه ای از كلمات. و بلاغتی كه درخلق معنی شعر او به كارگرفته شده برآمده از یک نظام ارتباطی است و مولفهی عمده ای كه پیشبرد این بلاغت را پدید می آورد ناشی از ابهام طبیعی موجود در هرموقعیت تعاملی است. الگوهای كاربرد گفتار و گفتمان همچون دیگر روش ها و روال های فرهنگی و رفتاری یک جامعه نشان دهندهی یک مفهوم یا ذهنیت ویژهای بوده كه ممكن است آگاهانه یا نا آگاهانه به كار رود. یعنی یک رشته رفتارهای زبانی كه در بافت متنی خاصی به كارمی رود تا موقعیت ارتباطی شخص به كار برندهی زبان را بیان كرده یا موقعیت ارتباطی خاصی را برای او پدید آورد.
کلید واژگان: فروغ فرخزاد، شعر، احساسات فردی، بافت اجتماعی و فرهنگی، عشق
-1-مقدمه
شعر به مثابه ی هنر، از زندگی می جوشد و در اصل هر آنچه مانند شعر بیان زیبایی هاست و توان آلایش و پیرایش دارد، از ماحصل زندگی نشات می گیرد. از این هر شاعر و هنرمندی به فراخور تجربیات، احساسات و محیط پیرامون خود، به توصیف زندگی و ابعاد آن می پردازد.
در ادبیات ایران در چندین حوزه سکوت وجود دارد که یکی از آنها، عشق های دنیوی و مسائل جسمانی عشق، در شعر زنان است. در بین شاعران پر آوازه ی معاصر ایران، «فروغ فرخزاد» از جمله شاعرانی ست که در طول زندگی کوتاه خود، توانست وارد این حوزه شده و دیوار سکوت را فرو ریزد. پیش از او کسانی که در این وادی قدم نهاده بودند به اندازه ی او موفق به بیان احساسات درونی خود نشده اند. در واقع، «نیما یوشیج» و نگرش نیمایی این فرصت را به زنان داد تا با شهامت به جستجوی خود، جامعه و جهان برآیند و از عشق، تنهایی، هراس و عاطفه هایی که شکلی زنانه داشت سخن بگویند زیرا درطول تاریخ هزار ساله ی شعر فارسی، سهم زنان در مقابل مردان تقریباً ناچیز بوده است.
بعد از نیما، فروغ در کنار «احمد شاملو»، «اخوان ثالث» و «سهراب سپهری» از پیشگامان شعر فارسی است.
اشعار او در حالی که آینه ی دنیای حسی و زندگی شخصی اوست و ریشه در فرهنگ او دارد، از محدودهی تجربه های فردی فراتر می رود و بیان شاعرانه اش از عالمی ماورای خاطره های بومی و واقعیت های اجتماعی سر چشمه می گیرد. با نگاهی به آثار فروغ می توان تاثیر او را بر ادبیات معاصر ایران انکار ناپذیر دانست. او با بیان «عاطفه های فردی» در مجموعه های :«اسیر»، «دیوار» و «عصیان» آن را در مجموعهی «تولدی دیگر» به «عاطفه ی اجتماعی» بدل کرد و به شکل و محتوای اشعارش غنا بخشید و با مجموعهی آخر خود «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» توانست جایگاهش را در شعر معاصر ایران تثبیت نماید. شاید مبالغه نباشد اگر بگوییم که یکی از اضلاع ادبیات معاصر، ادبیات زنانه است که خلاء آن در ادبیات کلاسیک آشکار است و فروغ فرخزاد کسی بود که این کمبود را در ادبیات معاصر ایران جبران کرد.
1-2-بیان مسأله
بحث این پایان نامه بر این فرضیه استوار است که تجارب، علت بارگذاری زبان با جهت گیری های خاصی است.
تلاش است تا از طریق زبان مجموعه اشعار فروغ فرخزاد زمینه تبیین و درک احساسهای ذهنی او که به عنوان نمودهایی از تجربه های بیرونی در زبان شعرش است، نشان داده شود. و دریابیم گفتمان گونهها و گزینشهای واژگانی در اشعار فروغ با توجه به دوره های شعریعش که نموداری از بیوگرافی فکری اوست چگونه پدیدار می شود؟
ما بر این فرض هستیم که شعر فروغ را می توان به سه دوره تقسیم کرد: دوره نخست شامل سه مجموعه اسیر، دیوار و عصیان است، دوره دوم تولدی دیگر ودوره سوم ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد.
برای تحقق این منظور، ابتدا با بررسی وتبیین، چگونگی تکوین ورشد زمینه های فرازبانی تاثیرگذار بر ذهن و فکرش را نشان می دهیم، سپس به جستجو و توصیف ریشه های اجتماعی و کارکرد روانی ذهن فروغ می پردازیم و در آخر با تاکید بر نقش نظام علائم زبانی در میانجی گری فرایند های فردی و اجتماعی به تحلیل شعر فروغ می پردازیم.
روش تبیین تکوینی یعنی، شناخت شناسی ومطالعه ذهن وتفکر. منظور ار تبیین تکوینی به عبارت ساده اینست که، برای درک فرایندهای اجتماعی و روانی باید منشا آنها را ردیابی کرد. مثلا تبیین تکوینی معنای کلمه (لبخند) در جریان
|
[یکشنبه 1399-09-30] [ 07:17:00 ب.ظ ]
|
