فهرست مطالب

عنوان                                                                                                           صفحه

چکیده 1

مقدمه. 2

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1 بیان مسئله و ضرورت تحقیق.. 4

1-2- اهداف تحقیق.. 5

1-3 سوال تحقیق.. 5

1-4 فرضیه های تحقیق.. 5

1 – 5 روش تحقیق.. 6

1-6 روش گرد آوری اطلاعات… 6

1 – 7  روش تجزیه و تحلیل داده ها 6

1 – 8  پیشینه تحقیق.. 6

1–9 محدوده مورد مطالعه. 8

1 – 10 موانع و محدودیتهای تحقیق.. 8

1 – 11  واژه ها و مفاهیم. 8

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

2-1 تاریخچه ورودی شهر. 11

2 –2 ورودی شهرها در ایران. 11

2 – 3  مفهوم ورودی.. 14

2 – 4 اجزاء فضای ورودی.. 15

2–5 بررسی عوامل موثر بر طراحی ورودی ها 16

2-6 نحوه تاثیرگذاری نقش ورودی در طراحی.. 16

2-7 نقش های تعریف شده برای ورودی.. 17

2-8 ورودی شهر امروز صحنه تناقض و تضاد. 18

2-9 توقعات موضوعی از ورودی.. 22

2-9-1 تبدیل پذیری.. 22

2-9-2 نفوذ پذیری.. 24

2-10 توقعات موردی از ورودی شهر. 25

2-10-1 پذیرندگی.. 25

2-10-2 خوانایی.. 26

2-10-3 تشخص… 27

2 –11 نظریه پردازان جهانی.. 28

2-11-1 جان راسکین (1900-1818) 28

2 -11-2 کامیلو بویی تو (1914 – 1836) 29

2-11-3 کامیلو سیت (1903 _ 1843) 29

2-11-4 کنسانتین دوکسیادیس… 30

فصل سوم: ویژگیهای جغرافیایی محدوده مورد مطالعه

3-1 ویژگی های طبیعی.. 32

3-1-1 موقعیت جغرافیایی ما سال. 32

3-1-2 زمین شناسی.. 34

3-1-3 توپوگرافی.. 36

3-1-4 منابع آب.. 38

3-1-5 اقلیم. 41

3-1-6 خاک.. 45

3-1-7 پوشش گیاهی (جنگل ومرتع) 48

3-2 ویژگیهای انسانی.. 50

3-2-1 جمعیت.. 50

3-2-2 توزیع سنی جمعیت.. 51

3-2-3 توزیع جنسی جمعیت.. 51

3-2-4 میزان موالید و مرگ و میر. 52

3-2-5 جمعیت شهری و روستایی.. 52

3-2-6 وضعیت سواد. 53

3-3 ویژگیهای اقتصادی.. 54

3-3-1 کشاورزی.. 54

3-3-2 زراعت.. 55

3-3-3 باغداری.. 55

3-3-4 دامداری.. 56

3-3-5 زنبور داری.. 56

3-3-6 شیلات.. 57

 

3-3-7 نوغانداری.. 57

3-3-8 صنعت و معدن. 58

3-3-9 صنایع دستی.. 59

3-3-10 نیروی انسانی و اشتغال. 59

3-4 ویژگیهای کالبدی.. 59

3-4-1 تاریخچه ماسال. 59

3-4-2 نامواژه ما سال. 61

3-4-3 ویژگی های قومی- زبانی و مذهبی ماسال. 61

3-4-4 سیر پیدایش وتکوینی شهر ماسال. 62

3-4-5 دگرگونی کالبدی شهر ماسال. 62

فصل چهارم: نتایج ویافته های تحقیق

4-1 بررسی ورودی شهر ماسال. 66

4-1-1 ورودی.. 67

4-2 توقعات موضوعی از ورودی.. 68

4-2-1 تبدیل پذیری.. 68

4-2-2 نفوذ پذیری.. 72

4-3 توقعات موردی از ورودی شهر. 75

4-3-1 پذیرندگی.. 75

4-3-2 خوانائی.. 79

4-3-3 تشخص… 86

فصل پنجم: تحلیل فرضیه ها، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

5-1 تحلیل فرضیه ها 90

5-2 نتیجه گیری.. 96

5-3 پیشنهادات… 98

منابع و مأخذ. 99

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                           صفحه

جدول 3-1 درجه حرارت ایستگاه مورد مطالعه 1388-1358. 42

جدول 3-2 نمودار بارندگی ماهیانه ایستگاه شاندرمن.. 43

جدول 3-3میانگین رطوبت‏نسبی ایستگاه مورد مطالعه. 44

جدول 3-4 متوسط ماهانه ساعات آفتابی ایستگاه سینوپتیک انزلی برای شهرستان ماسال. 45

جدول 3-5 تعداد جمعیت و افزایش آن در شهرستان ماسال طی سالهای (85-75-1365) 50

جدول 3-6 جمعیت شهری و روستایی ماسال و شاندرمن در سال 1385. 51

جدول 3-7 جمعیت گروه های سنی 85-1375 در شهرستان ماسال. 51

جدول 3-8 جمعیت برحسب توزیع جنسی در شهرستان ماسال در فاصله سالهای 85-1375. 52

جدول 3-9 تعداد موالید و مرگ و میر ثبت شده طی سالهای 85-1376. 52

جدول 3-10 جمعیت شهری و روستایی ماسال و شاندرمن در سال 1385. 53

جدول 3-11 نرخ باسوادی در مناطق شهری و روستایی در فاصله سالهای 85-1375. 54

جدول 3-12 نرخ باسوادی در مناطق شهری و روستایی ماسال در سال 1385. 54

جدول 3-13 فضاهای اشغال شده توسط بخش های دولتی، عمومی وخصوصی در شهر ماسال. 63

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                           صفحه

نمودار 3-1 نمودار رژیم حرارتی ایستگاه مورد مطالعه. 42

نمودار 3-2 نمودار بارندگی ماهیانه ایستگاه شاندرمن.. 43

نمودار 3-3 میانگین رطوبت نسبی ایستگاه مورد مطالعه. 44

نمودار 3-4 متوسط تعداد ساعات آفتابی ایستگاه سینوپتیک انزلی برای شهرستان ماسال. 45

 

 

فهرست تصاویر

عنوان                                                                                                           صفحه

شکل 3-1 نمای شماتیک شاخه های حوضه. 38

تصویر4-1 تابلوی ورودی شهر ماسال. 69

تصویر4-2 خیابان ورودی شهر ماسال. 70

تصویر4-3 کاربری آموزشی ورودی ماسال. 71

تصویر4-4 کاربری مسکونی ورودی ماسال. 71

تصویر4-5 کاربری تجاری ورودی ماسال. 72

تصویر4-6 کاربری اداری ورودی ماسال. 72

تصویر4-7 بسته شدن انتهای دید ورودی ماسال. 73

تصویر 4-8 نمایی از کاربری خدماتی در ورودی شهر ماسال. 74

تصویر4-9 عدم ایجاد کف پوش پیاده روورودی ماسال. 76

تصویر4-10توقف وسایل نقلیه در مسیر پیاده ورودی ماسال. 76

تصویر 4-11 سرویس بهداشتی ورودی ماسال. 77

تصویر 4-12 نمایی از طبیعت ورودی شهر ماسال. 78

تصویر 4-13 نمایی از استقرار ادارات در لایه اول ورودی ماسال. 78

تصویر 4-14 نمایی از توپوگرافی ورودی شهر ماسال. 80

تصویر 4-15 نمایی از وجود پیج در مسیر ورودی ماسال. 81

تصویر 4-16 نمایی از تابلوی تبلیغاتی در ورودی شهر ماسال. 82

تصویر 4-17 نمایی از مسیر تنیان، سه سار، آلیان از ورودی ماسال. 83

تصویر 4-18 نمایی از ورودی شهر ماسال. 84

تصویر 4-19 رهاشدن فضا درست پشت تابلوی ورودی.. 85

تصویر4-20 رها شدن فضای خالی در ورودی ماسال. 85

تصویر 4-21 نمایی از کاربری های آموزشی، ورزشی واداری در ورودی ماسال. 88

 

 

فهرست نقشه ها

عنوان                                                                                                           صفحه

نقشه3-1 موقعیت شهرستان. 33

نقشه 3-2 زمین شناسی.. 35

نقشه3-3 توپوگرافی.. 37

نقشه 3-4 شبکه آب.. 40

نقشه3-5 خاک.. 47

نقشه 3-6پوشش گیاهی.. 49

نقشه 3-7 کاربری اراضی شهر ماسال. 64

 

چکیده

در گذشته های نه چندان دور که حد و مرز شهرها توسط دروازه ها مشخص می‎شد مبادی ورودی به شهر از کیفیت فضایی بالایی برخوردار بود و جزو عناصر شاخص و از ویژگی های بارز هر شهر به حساب می‎آمد امروزه با گسترش و توسعه شهرها مبادی ورودی آن به مسیرهای سریع السیر برای تردد وسایل نقلیه موتوری تبدیل شده است و زمین های مجاور آنها نیز به کاربری های مزاحم و ناسازگار با محیط اختصاص یافته است که بی نظمی و اغتشاش بصری این فضاها را تشدید می کنند. در تعریف ورودی شهر می توان گفت محور ورودی یک کریدور فضایی است که علاوه بر ویژگی‎های فعالیتی و جمعیتی مسیر، ارتباط منطقی بین طبیعت و شهر را به صورت سلسله مراتب سازماندهی شده و نظام مند برقرار می نماید. آنچه كه امروزه به عنوان ورودی با آن سرو كار داریم بیش از هر چیز باعث بهم خوردن نظام رفتاری افراد و بروز ناهنجاریهای رفتاری نیز شده است. به این معنا كه بی توجهی به طراحی این فضا به عنوان یک مفصل رابط، موجب ورود یكباره افراد به فضا ها شده است به نحوی كه فرصتی برای تغییر و همساز كردن رفتار با فضای جدید وجود ندارند. این عدم سازگاری رفتار با محیط جدید تأثیری منفی روی محیط گذاشته و به صورت یک ناهنجاری خود را نمایان می سازد. با توجه به تعاریفی که ذکر شد ورودی شهر ماسال واکثرشهرهای ایران از چنان وضعیت ناهنجاری برخوردارند که هیچ احساسی از رسیدن با شوق ورود، در مسافر بر نمی انگیزد وتصویری مطابق با توقع وی از ورودی یک شهر در ذهن فرد ایجاد نمی کند.

تحقیق حاضر تحت عنوان تحلیل فضایی ورودی شهر ماسال انجام گرفته وجامعه آماری آن ورودی شرق به غرب این شهر می باشد.

هدف اصلی  این تحقیق، تو قعات موضوعی و موردی از ورودی اصلی شهر ماسال می باشد که بر این اساس به شناخت توقعات موضوعی (تبدیل پذیری و نفوذ پذیری) و توقعات موردی (پذیرندگی –خوانایی. تشخص) شهرماسال ونیز ارائه راهکارهایی جهت تعیین ورودی مناسب شهری در شهر ماسال پرداخته شده است. در این تحقیق از روش توصیفی و تحلیلی و مشاهدات میدانی بر پایه استدلال و آمار، برای رسیدن به نتیجه نهایی استفاده شده است.  تجزیه و تحلیل داده هابه دو روش کمی و کیفی انجام می گیرد. بخشی از اطلاعات به روش استدال استقرایی مورد تحلیل قرار می گیرد و بخش دیگری از اطلاعات با استقاده از آمار استنباطی، تحلیل می گردد.

واژگان كلیدی: شهر، فضای شهری، فضا، خیابان، ورودی، ماسال

 

 

 

مقدمه

ورودی در شهرهای قدیم ایران به طور اخص درکلیت شهر مورد توجه بود. در شهرهای امروزی مفهوم ورودی عینیت کالبدی مطلوب خود را از دست داده است و در برنامه ریزیها و طرحهای رسمی شهری چندان عنایتی به آن نمی شود. اکثر شهرهای فعلی ایران با کیفیت فضایی ناخوشایند و عدم انتظام کالبدی و نیز کارکردهای عمدتاً کارگاهی محمل اغتشاش بصری بوده و در روندی از ادراک شهر و نیز تلقی کلیت آن، سیمای عینی و منظر ذهنی نامطلوبی برجا می گذارد. گره‌های مهم در کنار پذیرایی به شهر آمدگان محل عبور عده زیادی از افراد بوده و سیمای آن شهر با تلقی کلی از این فضا در ذهن آنان نقش می بندد. کاربری های موجود در ورودی شهرها در اغلب موارد نقش کاروانسراهای برون شهری را بر عهده می گیرند و عده‎ای برای تجدید قوا، استراحت، سرویس وسایل نقلیه و. . . در این مکانها توقفی موقتی دارند. ورودی مکانی است که گذار روانی از بیرون به درون در آن میسر می شود. ورودی یک شهر شامل حوزهای می‎باشد که اتصال دو گستره طبیعی و مصنوع را امکان پذیر می سازد و چون افراد بیرون شهر را نیز شامل می گردد. لذا می بایستی تصویر ذهنی عموم افراد ونه فقط شهروندان را در طراحی آن لحاظ کرد. باتوجه به طرح مساله انجام گرفته پایان نامه حاضر به دنبال پاسخگویی به سؤالات ذیل است:

1-آیا ورودی شهر ماسال با توقعات موضوعی از ورودی شهر (تبدیل پذیری و نفوذ پذیری) انطباق دارد؟

2- آیا ورودی شهر ماسال با توقعات موردی از ورودی شهر (پذیرندگی –خواناییوتشخص) انطباق دارد؟

تحقیق حاضربا بهره گیری از داده های میدانی ومطالعات كتابخانه ای در پنج فصل به شرح زیر انجام شده است: