فصل اول: كلیات تحقیق

مقدمه. 2

1-1 بیان مسأله. 3

1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 4

1-3- اهداف تحقیق.. 5

1-3-1- هدف اصلی.. 5

1-3-2- اهداف فرعی.. 5

1-4- فرضیه های تحقیق.. 6

1-4-1-فرضیه های اصلی.. 6

1-4-2-فرضیه های اخص….. 6

1-5- قلمرو تحقیق.. 6

1-5-1-قلمرو موضوعی.. 6

1-5-2- قلمرو مکانی.. 6

1-5-3- قلمرو زمانی.. 6

1-6- روش شناسی تحقیق.. 6

1-6-1- نوع تحقیق از نظر هدف… 6

1-6-2- نوع تحقیق از نظر روش… 7

1-7- جامعه آماری و حجم آن 7

1-8- بر آورد حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 7

1-9- روش گرد آوری اطلاعات : 8

1-10- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : 8

1-11- تعریف متغیرهای تحقیق.. 9

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

مقدمه. 11

2-1- بخش اول: رهبری تحول آفرین.. 12

2-1-1- مفهوم رهبری.. 12

2-1-2- تئوری های رهبری.. 13

2-1-3- نظریه رهبری تحول آفرین.. 15

2-1-3-1- تعریف رهبری تحول آفرین.. 15

2-1-3-2- سابقه رهبری تحول آفرین.. 15

2-1-3-2-1- جامعه شناسی كاریزما: 17

2-1-3-2-2- تئوری رهبری كاریزماتیك: 17

2-1-3-2-3- رهبری تحول آفرین: 18

2-1-3-3- ویژگی های رهبران تحول آفرین: 19

2-1-3-4- رویكردهای رهبری تحول آفرین.. 20

2-1-3-4-1- نظریه رهبری تحول آفرین برنز (1978) 20

2-1-3-4-2- نظریه رهبری تحول آفرین بنیس و نانوس (1985) 21

2-1-3-4-3- نظریه رهبری تحول آفرین تی چی و دیوانا (1990) 22

2-1-3-4-4- نظریه رهبری تحول آفرین شرمرهورن. 22

2-1-3-4-5-نظریه رهبری تحول آفرین باس (1999- 1985) 23

2-1-3-5- شاخص های رهبری تحول آفرین از دیدگاه بس…. 24

2-1-3-5-1- نفوذ آرمانی.. 24

2-1-3-5-2- تحریک فرهیختگی.. 25

2-1-3-5-3-انگیزش الهام بخش…. 26

2-1-3-5-4-ملاحظات فردی.. 27

2-2- بخش دوم: مدیریت دانش…. 28

2-2-1- مفهوم دانش و انواع آن. 28

2-2-1-1- داده 28

2-2-1-2- اطلاعات… 28

2-2-1-3- دانش…. 29

2-2-1-4- معرفت… 30

2-2-2- هرم دانش…. 30

2-2-3- انواع دانش…. 31

2-2-4- سبک های ایجاد و تبدیل دانش…. 34

2-2-4-1- جامعه پذیری از دانش ضمنی به دانش ضمنی.. 35

2-2-4-2- بیرونی سازی از دانش ضمنی به دانش صریح.. 35

2-2-4-3- انتشارسازی یا ترکیب از دانش صریح به دانش صریح.. 36

2-2-4-4- درونی سازی از دانش صریح به دانش ضمنی.. 36

2-2-5- شکاف دانش…. 36

2-2-5-1- برون سازی.. 38

2-2-5-2- ارتباط.. 38

2-2-5-3- درونی سازی.. 38

2-2-5-4- اجتماعی شدن. 39

2-2-5-5- مکان یابی و کسب دانش صریح بیرونی جدید برای گروه 39

2-2-5-6- مکان یابی و کسب دانش ضمنی بیرونی برای گروه 39

2-2-5-7- ایجاد دانش جدید برای گروه 39

2-2-6- سازمان دانش مدار. 40

2-2-6-1- ایجاد سازمان دانش مدار. 40

2-2-6-2- خطرات و دام‌ها 42

2-2-7- مفهوم مدیریت دانش، فرایندها و مزایای آن. 43

2-2-7-1- تعاریفی از مدیریت دانش…. 43

2-2-7-2- رشد و توسعه مدیریت دانش…. 44

2-2-7-2-1- کوچک سازی.. 44

2-2-7-2-2- توسعه تکنولوژی.. 45

2-2-7-3- فرایندهای مدیریت دانش…. 45

2-2-7-3-1- شناسایی نیاز به دانش…. 45

2-2-7-3-2- شناسایی دانش…. 46

2-2-7-3-3- تحصیل دانش…. 47

2-2-7-3-4- خلق دانش…. 47

2-2-7-3-5- ذخیره سازی و سازماندهی دانش…. 48

2-2-7-3-6- تسهیم و انتقال دانش…. 50

2-2-7-3-7- کاربرد دانش…. 51

 

2-2-7-4- مزایای مدیریت دانش…. 52

2-2-7-5- مدل‌های مدیریت دانش…. 53

2-2-7-5-1- مدل كلی ساختار نظام‌های مدیریت دانش…. 53

2-2-7-5-2- مدل مدیریت دانش بنیادی در سازمان. 54

2-2-7-5-3- مدل راهبردی مدیریت دانش…. 55

2-2-7-5-4- مدل چهار حلقه ای مدیریت دانش…. 56

2-2-7-5-5- مدل چرخه حیات دانش…. 57

2-2-7-6- اهمیت و ضرورت مدیریت دانش در سازمان‌های دولتی.. 57

2-3- بخش سوم: پیشینه تحقیق.. 58

2-3-1- پیشینه داخلی.. 58

2-3-1-1- رهبری تحول آفرین.. 59

2-3-1-2- مدیریت دانش…. 60

2-3-2- پیشینه خارجی.. 62

2-3-2-1- رهبری تحول آفرین.. 62

2-3-2-2- مدیریت دانش…. 63

2-3-3- جمع بندی پایه های تجربی.. 64

2-4- بخش چهارم: مدل پژوهشی تحقیق.. 64

 

فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق

مقدمه. 69

3-1- روش شناسی پژوهش…. 70

3-2- جامعه آماری.. 70

3-3 – نمونه آماری.. 71

3-4- روش گردآوری اطلاعات… 72

3-5- ابزار گردآوری اطلاعات… 72

3-6- متغیرهای پژوهش…. 73

3-7- روایی وپایایی پرسشنامه. 74

الف) روایی(اعتبار) 74

ب) پایایی (قابلیت اعتماد) 75

3-8- روش تجزیه و تحلیل داده ها 76

3-8-1) آمار توصیفی.. 76

3-8-2- آمار استنباطی.. 77

3-9- آزمون‌های آماراستنباطی مورد استفاده 77

3-9-1-آزمون کولموگوروف -اسمیرنوف… 77

3-9-2-تحلیل همبستگی.. 78

3-9-3-ضریب همبستگی پیرسون(rxy) 78

3-9-4- ضریب همبستگی اسپیرمن.. 78

3-9-5- آزمون فریدمن.. 79

3-9-6- آزمون میانگین یک جامعه آماری.. 79

3-9-7- آزمون T دو جامعه مستقل.. 79

3-9-8- آزمون  Fیا آنوا(ANOVA) 80

3-10- جمع‌بندی.. 80

 

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه. 82

4-2- آمار توصیفی.. 83

4-2-1- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر جنسیت… 83

4-2-2- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر سن.. 84

4-2-3- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر میزان تحصیلات… 85

4-2-4- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر سابقه کار. 86

4-2-5- متغیرهای تحقیق.. 87

4-3- نتایج حاصل از تحلیل استنباطی داده‌ها 88

4-3-1- آزمون کالموگروف-اسمیرنوف… 88

4-3-2- آزمون فرضیات… 89

4-3-2-1- فرضیه فرعی اول. 89

4-3-2-2- فرضیه فرعی دوم. 90

4-3-2-3- فرضیه فرعی سوم. 91

4-3-2-4- فرضیه فرعی چهارم. 92

4-3-2-5- فرضیه اصلی.. 93

4-4- سایر یافته های تحقیق.. 94

4-4-1- آزمون T تک نمونهای.. 94

4-4-2- آزمون T دو جامعه مستقل.. 97

4-4-3- آزمون ANOVA. 99

4-5- آزمون فریدمن.. 102

 

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه. 105

5-2- خلاصه تحقیق.. 105

5-3- تحلیل نتایج تحقیق.. 106

5-3-1- نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توصیفی.. 106

5-3-2- بحث درباره‏ی نتایج حاصل از آزمون KMO.. 108

5-3-3- بحث درباره‏ی نتایج حاصل از فرضیات تحقیق.. 108

5-3-3-1- نتایج حاصل از فرضیه فرعی اول. 108

5-3-3-2- نتایج حاصل از فرضیه فرعی دوم. 109

5-3-3-3- نتایج حاصل از فرضیه فرعی سوم. 109

5-3-3-4- نتایج حاصل از فرضیه فرعی چهارم. 110

5-3-3-5- نتایج حاصل از فرضیه اصلی.. 110

5-3-4- نتایج حاصل از آزمون T تک نمونهای.. 111

5-3-5- نتایج حاصل از آزمون T دو جامعه مستقل.. 112

5-3-6- نتایج حاصل از آزمون ANOVA. 113

5-4- پشنهادها 114

5-4-1- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتایج بهدست آمده از تحقیق.. 114

5-4-2- ارائه پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی.. 115

5-5- موانع و محدودیتهای تحقیق.. 115

 

فهرست منابع

منابع فارسی : 117

منابع لاتین.. 120

 

پیوست ها

پیوست شماره 1، پرسشنامه مورد استفاده 124

پیوست شماره 2، نتایج خروجی های نرم افزار spss 130

 

چکیده انگلیسی… 158

فهرست جداول

جدول (2-1): مقایسه دانش رسمی و غیررسمی سازمان با توجه به مشخصات و ویژگی‌ها 33

جدول (3-1): علائم آماری.. 72

جدول (3-2): شکل کلی و امتیاز بندی پرسشنامه تحقیق.. 73

جدول (3-3): آلفای کرونباخ هر یک از پرسشنامه های تحقیق.. 76

جدول (4-1): توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب جنسیت… 83

جدول (4-2): توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب سن.. 84

جدول (4-3): توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب تحصیلات… 85

جدول (4-4): توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب سابقه کار. 86

جدول (4-5): توزیع توصیفی متغیرهای تحقیق.. 87

جدول(4-6): نتایج مربوط به آزمون نرمال بودن متغیرهای تحقیق.. 88

جدول(4-7):  مقادیر ضریب همبستگی.. 89

جدول(4-8):  مقادیر ضریب همبستگی.. 90

جدول(4-9):  مقادیر ضریب همبستگی.. 91

جدول(4-10):  مقادیر ضریب همبستگی.. 92

جدول(4-11):  مقادیر ضریب همبستگی.. 93

جدول (4-12): آزمون میانگین برای متغیرها 96

جدول (4-13): آزمون تی دو جامعه مستقل.. 97

جدول(4-14): نتایج آزمون ANOVA بر اساس سن پاسخگویان. 99

جدول(4-15): نتایج آزمون ANOVA بر اساس تحصیلات پاسخگویان. 100

جدول(4-16): نتایج آزمون ANOVA بر اساس سابقه کار پاسخگویان. 101

جدول (4-17): نتایج آزمون فریدمن.. 102

جدول (4-18): نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن.. 103

جدول (5-1) : نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توصیفی متغیرهای جمعیت شناختی.. 107

جدول (5-2) : نتایج آزمون فرعی اول. 108

جدول (5-3) : نتایج آزمون فرعی دوم. 109

جدول (5-4) : نتایج آزمون فرعی سوم. 109

جدول (5-5) : نتایج آزمون فرعی چهارم. 110

جدول (5-6) : نتایج آزمون اصلی.. 110

جدول (4-7): آزمون میانگین برای متغیرها 111

جدول (5-8) : خلاصه نتایج آزمونهای تی دو جامعه مستقل.. 112

جدول (5-9) : خلاصه نتایج آزمونهای ANOVA.. 113

 

فهرست نمودارها

نمودار (4-1): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب جنسیت… 83

نمودار (4-2): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب سن.. 84

نمودار (4-3): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب تحصیلات… 85

نمودار (4-4): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب سابقه کار. 86

نمودار (4-5): کمینه، بیشینه و میانگین متغیرهای تحقیق.. 87

نمودار(4-6): رتبه بندی مؤلفه‌های مدیریت دانش…. 103

 

 

فهرست شکل ها

شكل (2-1): تكامل نظریه های رهبری. 14

شكل (2-2): تبدیل داده به دانش…. 30

شكل (2-3): هرم دانش…. 30

شكل (2-4): تفاوت دانش ضمنی و دانش آشكار. 32

شكل (2-5) :تعیین درصد دانش آشكار و دانش پنهان. 34

شکل(2-6): مدل تبدیل دانش برگرفته از نوناکا و تاکوچی.. 35

شكل(2-7) : تعیین شكاف دانش…. 38

شكل (2-8): فرایندهای اصلی مدیریت دانش 52

شكل (2-9): مدل ساختاری مدیریت دانش…. 54

شكل (2-10): ایجاد چارچوبی برای دانش اصلی سازمان. 55

شكل (2-11): ایجاد فرهنگ دانش…. 56

شكل (2-12): مدل چهار حلقه ای مدیریت دانش…. 56

شكل (2-13): چرخه زندگی دانش…. 57

شكل (2-14): چهارچوب مفهومی تحقیق.. 65

مقدمه

مدیریت دانش از اواخر دهه ۱۹۷۰ مطرح گردید. در اواسط دهه ی ۱۹۸۰ و آشكار شدن جایگاه دانش و تأثیر آن بر قدرت رقابت در بازارهای اقتصادی، اهمیت آن مضاعف شد..در این دهه نظام های مبتنی بر هوش مصنوعی و نظام های هوشمند برای مدیریت دانش به كار گرفته شد و مفاهیمی چون فراهم آوری دانش، مهندسی دانش، نظام های دانش مدار و مانند آن رواج

یافت (Drucker,1993). محیط كنونی سازمان ها نیز با پیچیده تر و دشوارتر شدن باعث شده است كه رهبران سازمان ها با مشكلات غیر قابل پیش بینی روبرو باشند. این رهبران از سبك رهبری تعاملی كه تنها مبتنی بر انگیزش از طریق پاداش و تنبیه است، فراتر می روند و با جلب اعتماد و وفاداری دیگران، ترسیم چشم اندازی مهیج از فرصت های بالقوه و نیز با الهام بخشیدن به پیروان موجب ایجاد تعهد به تحول و خودكنترلی بالا در آنها می شوند..از طرفی امروزه به اهمیت بالقوه دانش به عنوان منبع كلیدی ایجاد درآمد پایدار و مزیت رقابتی در اقتصاد دانش محور توجه بسیاری شده است؛ چرا كه منحصر به فرد و غیر قابل جایگزین بوده و به سختی قابل تقلید است (Huang,2011).

رهبری تحول گرا یكی از پارادایم های رهبری در روان شناسی سازمانی است. در واقع رهبری تحول آفرین یک فرایند آگاهانه اخلاقی ومعنوی است كه الگوهای مساوی روابط قدرت میان رهبران وپیروان را جهت رسیدن به یک هدف جمعی و یا تحول واقعی بنا می كند. رهبری تحول آفرین فرایند ایجاد تعهد به اهداف سازمانی وتوانمند ساختن پیروان جهت به تحقق رساندن آن اهداف می باشد. رهبران تحول آفرین خوش بینی جاذبه هوش وتعداد زیادی از سایر توانایی های شخصی را به كار می گیرند تا به ارتقای آرمان های دیگران پرداخته وافراد وسازمان را به سمت بالاتری از عملكرد انتقال دهند. از آن جا كه موفقیت هر سازمانی منوط به هدایت ورهبری همگام با پویایی وانعطاف پذیری سازمانی است وازسویی دیگر بالا بودن سطح انتظارات وتوقعات مشتریان سازمان ها وتغییرات شتابنده، نقش رهبری تحول آفرین در سازمان ها ازموقعیت ممتازی برخوردار است.

در این مطالعه تلاش شده است تا به رابطه رهبری تحول آفرین با مدیریت دانش در شرکت لینا نیک پرداخته شود.

در این فصل پس از تشریح مسأله پژوهش، اهمیت و ضرورت آن بررسی می شود. در ادامه فرضیات و اهداف پژوهش بیان خواهد شد.

 

1-1 بیان مسأله

عواملی نظیر جهانی شدن ،كوچك سازی دولت ها ،شهروند محوری و ضرورت مشاركت شهروندان می طلبد كه توجه ویژه ای به مدیریت دانش به عمل آید .سازمانها باید بتوانند به گونه ای موثر سرمایه های دانش خود را مدیریت كنند (ابطحی ،صلواتی ،1385). مهم ترین نقشی كه می توان به مدیریت دانش نسبت داد این است كه آن را به عنوان یک متدولوژی تغییر در نظر بگیرند .مدیریت دانش از یک طرف با جذب دانش های جدید به درون سیستم و از طرف دیگر با اداره موثر آن دانش ها می تواند مهم ترین عامل تغییر یک سازمان باشد. دانش به واسطه نزدیكی به تصمیم ها و اقدامات سازمانی به مراتب بیش از داده ها و اطلاعات می تواند باعث بهبود عملكرد شده و در نتیجه كیفیت خدمات سازمانها را به طور عام و سازمان های دولتی را به طور خاص بهبود بخشد (Hales,2001).

واژه مدیریت دانش در دنیای مدیریت، موضوعات مختلفی را در بر می‌گیرد، علت ایجاد این نگرش به‌دلیل انتقال و حرکت سیستم‌های اقتصادی و تولیدی به سوی جوامع دانش محور است. در این نگرش دانش باید به‌عنوان زمین، کار و سرمایه به‌عنوان یک دارایی مطرح می‌شود (Nonaka & Takeuchi,1995). به مدیریت دانش باید به‌عنوان یک طرح مدیریتی یکپارچه نگریسته شود که بر هدف‌های استراتژی متمرکز باشد، بر محور فرایندهای کسب و کار حرکت کند و از فناوری اطلاعات کمک می‌گیرد (Nour,2002). مدیریت دانش با کشف و ارتقاء دارایی دانش یک سازمان، با دیدگاهی که پیش برنده اهداف سازمان است مرتبط می شود. دانشی که مدیریت می شود شامل هم دانش آشکار و هم دانش پنهان (دانش ذهنی افراد) است (Davenport,1998). باید توجه داشت كه همه كاركنان دارای دانش ذهنی قدرتمند ولی ناشناخته هستند. دانش ذاتی فطری معمولاٌ نانوشته است و بر پایه انتقال ذهنی و شفاهی می‌باشد و همین انتقال شفاهی موجب تحریف دانش می‌شود. باید توجه داشت كه این دانش باید مستند شود و هر جا كه لازم بود مورد استفاده قرار گیرد (Okorafor,9,2010).

مفهوم اولیه رهبری تحول آفرین[1] توسط برنز و در نتیجه تحقیقات توصیفی او پیرامون رهبران سیاسی ارائه شد. برنز رهبری تحول آفرین را به عنوان فرایندی که در آن رهبران و پیروان همدیگر را به سطح بالاتری از اخلاق و انگیزه سوق می دهند، تعریف کرد. این رهبران سعی می کنند خصوصیات اخلاقی و ایده آل های متعالی مانند آزادگی، عدالت، برابری، صلح و انسانیت را پیرامون خود متجلی سازند و نه خصوصیات پستی مانند ترس، حرص، حسادت و تنفر. در ارتباط با نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو ، این نظریه بر تقویت نیازهای سطح بالاتر پیروان تاکید می ورزد. از نظر برنز، رهبری تحول آفرین توسط هر کس با هر موقعیت در سازمان قابل پیاده شدن است. در این نوع رهبری، افراد می توانند بر همتایان و مافوق ها مانند زیردستان اثرگذاری داشته باشند (یوکل، ترجمه ازگلی و قنبری،1382، 496).

برنز توجه خود را به ماهیت روابط متعامل رهبران و پیروان جلب نمود. او مطالعه رهبری را به سمت پویایی های تعارض و قدرت، اهداف جمعی، تغییر واقعی عمدی و اهمیت مبنای اخلاقی رهبری و پیروی کشانید و سپس دو نوع مدل