فهرست مطالب:

چكیده                                                                                                  1

فصل اول: مقدمه

1 -1-.تاریخچه ی سیب زمینی                                                                      2

2 -1  -مشخصات گیاه شناسی سیب زمینی                                                         4

1-2 -1- رقم مارفونا                                                                                  8

1 -2-2-رقم سانته                                                                                     8

1-3- اهمیت و ارزش غذایی سیب زمینی                                                          9

1- 4- بیماری های سیب زمینی                                                                      10

1-5 – ضروریت مدیریت نماتد سیست سیب زمینی                                              11

1-6 –اهداف پژوهش                                                                                11

1-2 -1- فرضیه های تحقیق                                                                         12

فصل دوم: بررسی و مرور منابع

2-1-نماتدهای پارازیت گیاهی                                                                       14

2-2-اهمیت نماتدهای گیاهی                                                                        16

2-3نماتدسیست طلایی سیب زمینی                                                                 18

2 -3-1-تاریخچه ی پیدایش و پراکنش جغرافیایی نماتد سیست سیب زمینی                            18

2 -3-2-جایگاه Globodera در طبقه بندی نماتدها                                            18

2-4-خصوصیات نماتد و بیماریزایی Globodera rostochiensis                          22

2 -4-1-خصوصیات مرفولوژیکی و مورفومتریکی                                                 22

2 -4-2-بیولوژی و بافت شناسی بیماری                                                           24

2 -5-آستانه ی خسارت اقتصادی نماتدها                                                                   26

2 -5-1- خسارت اقتصادی نماتدطلایی Globodera rostochiensis                           28

2-6-راهکارهای کنترل نماتد                                                                         30

2 -6-1-اقدامات زراعی                                                                              30

2 -6-2-اقدامات بهداشتی                                                                            30

2 -6-3-کنترل بیولوژیکی                                                                             31

2 -6-4-کنترل شیمیایی                                                                               31

2-6-5-مدیریت تلفیقی                                                                               32

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1 – جمع آوری خاک آلوده                                                                      34

3-2 –استخراج سیست ها به روش فنویک                                                         34

3-3 – نحوه ی تهیه Cone top  و شناسایی سیست ها                                         35

3-3-1- تهیه گلیسرین ژل                                                                           36

3-4 – تعیین جمعیت تخم و لارو نماتد در خاک                                                 36

3-5 – تهیه خاک استریل                                                                                      37

3-6 – تهیه بذر و آماده سازی برای کاشت                                                         38

3-7 – تلقیح تخم و لارو                                                                                      39

3-8 – بررسی تیمارها                                                                                40

فصل چهارم : نتیجه و بحث

4-1– تشخیص نماتدسیست طلایی سیب زمینی                                                  40

4-2– ارزیابی تغییرات فاکتورهای رشدی و نماتدی روی ارقام سیب زمینی مارفونا و سانته  41

4-2-1-بررسی جدول مقایسه ی میانگین ها ترکیب های تیماری                                44

4-2– 2-جدول مقایسه ی میانگین تیمارها                                                         51

 

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1– نتیجه گیری                                                                                     71

5-2– پیشنهادات                                                                                      74

منابع                                                                                                    75

پیوست                                                                                                 83

چکیده انگلیسی                                                                                        96

 

فهرست جدول ها

جدول 4-1 مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری                                                         47

جدول 4-2- مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر ریشه                                         52

جدول 4-3 مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر غده                                            53

جدول 4-4- مقایسه ی میانگین تیمارها در وزن تر اندام هوایی                                  55

جدول 4-5- مقایسه ی میانگین تیمارها در تعداد سیست های روی ریشه                      56

جدول 4-6- مقایسه ی میانگین تیمارها در تعداد لاروهای تری                                 58

جدول 4-7- مقایسه ی میانگین تیمارها در سیست های فنویک                                 59

جدول 4-8- مقایسه ی میانگین تیمارها در تخم و لارو در هر سیست                          61

جدول 4-9- مقایسه ی میانگین تیمارها                                                             61

جدول 4-10- تجزیه واریانس وزن تر ریشه                                                       63

جدول 4-11- تجزیه واریانس وزن تر غده                                                         64

جدول 4-12- تجزیه واریانس وزن تر اندام هوایی                                                          65

جدول 4-13- تجزیه واریانس تعداد سیست های روی ریشه                                    66

جدول 4-14- تجزیه واریانس تعدادلاروها در تری                                                         67

جدول 4-15- تجزیه واریانس تعداد سیست های موجود در فنویک                                      68

جدول 4-16- تجزیه واریانس تعداد تخم و لارو موجود در سیست ها                         6

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری         فاکتور وزن تر ریشه                         48

نمودار 4-2- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور وزن تر غده                        48

نمودار 4-3- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور وزن تر اندام هوایی               49

نمودار 4-4- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتورسیست های روی ریشه           49

نمودار 4-5- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور لاروهای تری                      50

نمودار 4-6- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتورسیست های فنویک                50

نمودار 4-7- مقایسه ی میانگین ترکیب های تیماری فاکتور تخم و لارو در هر سیست       51

نمودار 4-8- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر ریشه                                                 52

نمودار 4-9- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر غده                                         54

نمودار 4-10- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور وزن تر اندام هوایی                              55

نمودار 4-11- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور سیست های روی ریشه                         57

نمودار 4-12- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور لاروهای تری                                     58

نمودار 4-13- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور سیستهای فنویک                                 60

نمودار 4-14- مقایسه ی میانگین تیمار فاکتور تخم و لارو در هر سیست                      61

 

فهرست شکل ها

شکل 3-1 استخراج سیست به روش فنویک                                                       34

شکل 3-2- سیست                                                                                   35

شکل 3-3-Cone top                                                                                        36

شکل 3-4- سیست خرد کن                                                                         35

شکل 3-5- سوسپانسیون تخم ولارو                                                                        37

شکل 3-6- دستگاه استریل خاک                                                                              38

شکل 3-7- کاشت                                                                                            39

شکل 3-8- تلقیح تخم و لارو به ریشه                                                             40

شکل 3-9- وضعیت گلدان ها دو ماه پس از تلقیح                                                              41

شکل 3-10- تری صد گرم از خاک گلدن ها                                                      41

شکل 3-11- نمونه های فنویک شده                                                                     42

شکل 3-12-لارو سن دو Globodera rostochiensis                                         42

شکل 4-1- نقوش انتهای بدن نماتد ماده بالغ Globodera rostochiensis                              44

 

چکیده

نماتد Globodera rostochiensis  تا قبل از سال 1387 از ایران گزارش نشده بود .آلودگی بالای نماتد در مزارع کشت سیب زمینی استان همدان تهدیدی جدی برای تولید سیب زمینی که محصول اقتصادی ، این منطقه می باشد محسوب می گردد.

با توجه به جدی بودن خسارت Globodera rostochiensis  برای ایران ،تا کنون اطلاعات چندانی درباره ی تعیین آستانه ی خسارت اقتصادی نماتد در ارقام مورد کشت در استان همدان جمع آوری نشده است. بنابراین این پژوهش برای اولین بار در ایران روی دو رقم سیب زمینی  مارفونا و سانته مورد بررسی قرار گرفت. نمونه ی خاک آلوده از استان همدان جمع آوری شده و پس از فنویک سیست ها جهت تهیه ی جمعیت نماتدی جدا گردید. این پژوهش در هفت تیمار با سه تکرار انجام شد .تیمار اول شاهد و پس از آن به ترتیب تیمار ها شامل 2 ، 4 ، 6 ، 8 ، 16 ، 32 و 64 تخم در هر گرم خاک بوده اند .

پس از کشت دو رقم مذکور در گلدان های چهار کیلویی ، حاوی خاک استریل پس از ریشه دهی ،جمعیت های تهیه شده در اطراف ریشه تلقیح و پس از سه ماه تیمار ها برداشت  شدندو نتایج مورد بررسی قرار گرفت .

با توجه به بررسی های آماری  به روی فاکتور های رشدی و نماتدی که با نرم افزار Mstatc انجام شد ، این نتیجه حاصل گردید که رقم سانته در برابر Globodera rostochiensis  مقاوم است ، و در مورد رقم مارفونا با توجه به میزان تفریخ بیشتر فاکتور های نماتدی  سطح زیان اقتصادی چهار تخم در هر گرم خاک بر آورد شد .

 

مقدمه و کلیات

1-1 تاریخچه ی سیب زمینی

سیب زمینی از خانواده ی Solanaceae یکی از بهترین محصولات کشاورزی است که در غالب نقاط دنیا به عنوان یک ماده پر ارزش غذایی و صنعتی اهمیت فراوان دارد .

بر اساس مطالعات باستان شناسی از حدود هفت تا هشت هزار سال قبل کشاورزان مناطقی از کشور پرو ، گونه ها ی وحشی سیب زمینی را مورد کشت و کار قرار می داده اند. بر این اساس محققین منشا این گیاه را منطقه ی آند در کشور پرو اعلام داشته اند .

بنا بر عقیده ی محققین ، سرخپوستان «اینکا» اولین بار آن را در 2000 سال قبل از میلاد کشف و در سال 1537 نظامیان اسپانیایی به کشت آن به وسیله ی سرخپوستان اینکا که آن را « پایا » می نامیدند ، واقف شدند ، این محصول سپس وارد اسپانیا شد و از آن جا به ایتالیا و سایر نقاط اروپای مرکزی انتشار یافت و به تدریج به صورت یک محصول غذایی اصلی اروپا مخصوصا کشورهای آلمان ، روسیه و ایرلند در آمد (حسن پناه ؛ نیکشاد و حسنی ،1378).