فهرست مطالب

عنوان                                                                                                          صفحه

چکیده ……………………………………… 1

فصل اول : کلیات تحقیق

1-1مقدمه …………………………………… ..3

1-2بیان مسأله تحقیق  ………………………… ..4

1-3ضرورت انجام تحقیق…………………………. 6

1-4اهداف تحقیق ……………………………… 8

1-4-1- هدف کلی………………………………. 8

1-4-2- اهداف فرعی……………………………. 8

1- 5فرضیه های تحقیق………………………….. 8

1-6-تعریف نظری و عملیاتی واژه های تحقیق………… 10

1-6-1- تعریف نظری……………………………. 10

1-6-2- تعریف عملیاتی…………………………. 12

1-7 قلمرو تحقیق……………………………… 12

1-7-1- قلمرو مكانی تحقیق(جامعه آماری )…………. 12

1-7-2- قلمرو زمانی تحقیق……………………… 13

1-7-3- قلمرو موضوعی تحقیق…………………….. 13

فصل دوم : ادبیات تحقیق

2-1 سیر ارتباطات با مشتری…………………….. 15

2-1-1- قانون اساسی بقاء: توجه به مشتری…………. 17

2-1-2-ارزش‌آفرینی…………………………….. 18

2-2 شاخص‌های شناختی و رفتاری عرضه‌کنندگان………… 18

2-3 تعریف مدیریت ارتباط با مشتری………………. 21

2-4 تاریخچه CRM…………………………….. 23

2-5 انواع فناوری CRM………………………… 23

2-6 چالش های اجرایی CRM……………………… 24

2-7- مزایای بکارگیری سیستم های مدیریت ارتباط با مشتری CRM   25

2-8 چارچوب گارتنر……………………………. 26

2-9- سیر تحول CRM………………………….. 27

2-9-1-تحول در بازاریابی در گذر زمان……………. 27

2-9-2-دلایل ظهور بازاریابی رابطه‌ای……………… 28

2-9-3-  دلایل مطرح شدن CRM……………………. 28

2-9-4-دوره تکامل مدیریت ارتباط با مشتری………… 28

2-9-5-خصوصیت مشتری امروز……………………… 29

2-9-6-چرا سازمان‌ها توجه زیادی به پیاده سازی CRM دارند؟  29

2-9-7-مزایای ارتباط با مشتری………………….. 30

2-10 مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی…………. 31

2-10-1-حیطه قلمرو e – CRM…………………………………………………. 32

2-11 علل موفقیت یا شکست CRM…………………. 32

2-12 اهداف CRM از دیدگاه اندیشمندان………….. 33

2-12-1-اهداف CRM از دیدگاه بارنت……………… 33

2-12-2-اهداف CRM از نقطه نظر نول……………… 34

2-12-3- اهداف CRM  از نظر سویفت………………. 34

2-12-4-اهداف  CRM از نقطه نظر كالا كوتا و رابینسون. 35

2-12-5-اهداف CRM از دیدگاه گالبریث و راجرز…….. 35

2-13- پیش نیازهای اصلی اجرای CRM……………… 36

2-14 چالش‏های اجرایی CRM…………………….. 39

2-15- بخش دوم: کیفیت زندگی کاری……………….. 40

2-16 کیفیت چیست……………………………… 40

2-16-1-سطوح کیفیت……………………………. 40

2-16-2-زندگی کاری……………………………. 42

2-17 پیشینه کیفیت زندگی کاری………………….. 42

2-18 مفاهیم کیفیت زندگی کاری………………….. 45

2-19 بهره وری و کیفیت زندگی کاری………………. 46

2-20- بهسازی کیفیت زندگی کاری…………………. 47

2-21 برنامه های کیفیت زندگی کاری………………. 48

2-21-1-موانع برنامه های کیفیت زندگی کاری……….. 48

2-22 ابعاد کیفیت زندگی کاری از دیدگاه والتون……. 49

2-23 مهمترین عوامل موثر بر ارتقاء کیفیت زندگی کاری. 52

2-23-1-سیستم های فنی-اجتماعی………………….. 52

2-23-2-برخی از اصول ویژه برگرفته از سیستم های فنی- اجتماعی   52

2-23-3- گروه های کاری خودگردان………………… 53

2-23-4-مشخصات گروه های کاری خود گردان………….. 53

2-23-5-فرایند به کار گیری گروه های کاری خود گردان.. 54

2-24 طراحی مناسب مشاغل بهبود کیفیت زندگی کاری…… 55

2-24-1-نگرش سیستمی به طراحی شغل……………….. 56

2-24-2- دیدگاه کلی از طراحی شغل……………….. 56

2-25- تاثیر متقابل بهره وری و کیفیت زندگی کاری….. 57

2-26 رابطه زمان بندی کار با کیفیت زندگی کاری……. 58

2-27 ارتباط بین نظام مشارکت و بهبود کیفیت زندگی کاری 59

2-28 نقش فرهنگ در بهبود کیفیت زندگی کاری……….. 59

2-29 روش نوین در ارزیابی کیفیت زندگی کاری………. 60

2-30 روابط بین نیروی کار و کیفیت زندگی کاری…….. 60

2-31 اهداف کیفیت زندگی کاری…………………… 61

2-32 ابعاد کیفیت زندگی کاری…………………… 61

2-33 اهداف برنامه های کیفیت زندگی کاری…………. 62

2-34 موانع برنامه های کیفیت زندگی کاری…………. 63

2-35 استراتژی ها و راهبردهای بهبود کیفیت زندگی کاری 63

2-36 پیشینه تحقیق……………………………. 65

فصل سوم : روش انجام تحقیق

مقدمه………………………………………. 74

3-1 روش تحقیق  ……………………………… 75

 

3-2 جامعه آماری …………………………….. 75

3-3 نمونه گیری………………………………. 75

3-4 حجم نمونه……………………………….. 76

3-5 روش و ابزار جمع آوری داده های تحقیق………… 76

3-6 روش سنجش روایی…………………………… 76

3-7 روش سنجش پایایی………………………….. 77

3-8 روش تحلیل داده ها ……………………….. 77

3-8-1- روش ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ………………… 77

3-8-2- روش اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻲ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ای……………. 78

3-9 محدویت های تحقیق ………………………… 78

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه ……………………………………… 80

4-1 توصیف متغیرهای تحقیق……………………… 80

4-1-1- مشخصات فردی پاسخگویان………………….. 80

2-4 آزمون فرضیات…………………………….. 124

فصل پنجم : نتیجه‌گیری و پیشنهادات

مقدمه ……………………………………… 134

5-1 نتایج آمار توصیفی ……………………….. .134

5-2 نتایج آمار استنباطی ……………………… 137

5-3 پیشنهاد بر اساس آزمون فرضیات ……………… 139

5-4 پیشنهاد برای تحقیقات آتی………………….. 141

منابع و مراجع……………………………….. 142

ضمیمه-پرسشنامه………………………………. 146

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                          صفحه

جدول3-1-اعداد مربوط به آلفای کرونباخ…………… 77

جدول4-1)فراوانی شاخص های توصیفی كلیه متغیرهای مستقل پرسشنامه 80

جدول4-2)فراوانی جنسیت پاسخگویان مورد مطالعه…….. 81

جدول4-3)فراوانی میزان تحصیلات پاسخگویان مورد مطالعه. 82

جدول4-4)فراوانی سن پاسخگویان مورد مطالعه……….. 83

جدول4-5)فراوانی سابقه کار پاسخگویان مورد مطالعه…. 84

جدول4-6)فراوانی سوال اول……………………… 85

جدول4-7)فراوانی سوال دوم……………………… 86

جدول4-8)فراوانی سوال سوم……………………… 87

جدول4-9)فراوانی سوال چهارم……………………. 88

جدول4-10)فراوانی سوال پنجم……………………. 89

جدول4-11)فراوانی سوال ششم…………………….. 90

جدول4-12)فراوانی سوال هفتم……………………. 91

جدول4-13)فراوانی سوال هشتم……………………. 92

جدول4-14)فراوانی سوال نهم…………………….. 93

جدول4-15)فراوانی سوال دهم…………………….. 94

جدول4-16)فراوانی سوال یازدهم………………….. 95

جدول4-17)فراوانی سوال دوازدهم…………………. 96

جدول4-18)فراوانی سوال سیزدهم………………….. 97

جدول4-19)فراوانی سوال چهاردهم…………………. 98

جدول4-20)فراوانی سوال پانزدهم…………………. 99

جدول4-21)فراوانی سوال شانزدهم…………………. 100

جدول4-22)فراوانی سوال هفدهم…………………… 101

جدول4-23)فراوانی سوال هیجدهم………………….. 102

جدول4-24)فراوانی سوال نوزدهم………………….. 103

جدول4-25)فراوانی سوال بیستم…………………… 104

جدول4-26)فراوانی سوال بیست و یکم………………. 105

جدول4-27)فراوانی سوال بیست و دوم………………. 106

جدول4-28)فراوانی سوال بیست و سوم………………. 107

جدول4-29)فراوانی سوال بیست و چهارم…………….. 108

جدول4-30)فراوانی سوال بیست و پنجم……………… 109

جدول4-31)فراوانی سوال بیست و ششم………………. 110

جدول4-32)فراوانی سوال بیست و هفتم……………… 111

جدول4-33)فراوانی سوال بیست و هشتم……………… 112

جدول4-34)فراوانی سوال بیست و نهم………………. 113

جدول4-35)فراوانی سوال سی ام…………………… 114

جدول4-36)فراوانی سوال سی و یکم………………… 115

جدول4-37)فراوانی سوال سی و دوم………………… 116

جدول4-38)فراوانی سوال سی و سوم………………… 117

جدول4-39)فراوانی سوال سی و چهارم………………. 118

جدول4-40)فراوانی سوال سی و پنجم……………….. 119

جدول4-41)فراوانی سوال سی و پنجم……………….. 120

جدول4-42)فراوانی سوال سی و ششم………………… 121

جدول4-43)فراوانی سوال سی و هفتم……………….. 122

جدول4-44)فراوانی سوال سی و هشتم……………….. 123

جدول 4-45)جدول تحلیل رگرسیون فرضیه1……………. 124

جدول 4-46) جدول تحلیل رگرسیون فرضیه2…………… 125

جدول 4-47)جدول تحلیل رگرسیون فرضیه3……………. 126

جدول 4-48)جدول تحلیل رگرسیون فرضیه4……………. 127

جدول 4-49)جدول تحلیل رگرسیون فرضیه5……………. 128

جدول 4-50)جدول تحلیل رگرسیون فرضیه6……………. 129

جدول 4-51)جدول تحلیل رگرسیون فرضیه7……………. 130

جدول 4-52)جدول تحلیل رگرسیون فرضیه8……………. 131

جدول 4-53) نتایج آزمون فرضیه های تحقیق…………. 132

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                          صفحه

نمودار4-1- جنسیت پاسخگویان مورد مطالعه…………. 81

نمودار4-2-میزان تحصیلات پاسخگویان مورد مطالعه……. 82

نمودار4-3-سن پاسخگویان مورد مطالعه…………….. 83

نمودار4-4-سابقه پاسخگویان مورد مطالعه………….. 84

نمودار4-5-فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال اول….. 85

نمودار4-6- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال دوم…. 86

نمودار4-7-فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سوم….. 87

نمودار4-8-فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال چهارم… 88

نمودار4-9- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال پنجم… 89

نمودار4-10- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال ششم… 90

نمودار4-11- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال هفتم.. 91

نمودار4-12 فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال هشتم… 92

نمودار4-13- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال نهم… 93

نمودار4-14- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال دهم… 94

نمودار4-15-فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال یازدهم. 95

نمودار4-16- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال دوازدهم 96

نمودار4-17- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سیزدهم 97

نمودار4-18- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال چهاردهم 98

نمودار4-19- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال پانزدهم 99

نمودار4-20-فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال شانزدهم 100

نمودار4-21- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال هفددهم 101

نمودار4-22- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال هیجدهم 102

نمودار4-23- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال نوزدهم 103

نمودار4-24-فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال بیستم.. 104

نمودا4-25- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال بیست و یکم   105

نمودار4-26- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال بیست و دوم  106

نمودار4-27 فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال بیست و سوم   107

نمودار4-28- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال بیست و چهارم    108

نمودار4-29- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال بیست و پنجم 109

نمودار4-30-فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال بیست و ششم   110

نمودار4-31- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال بیست و هفتم 111

نمودار4-32- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال بیست و هشتم 112

نمودار4-33- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال بیست و نهم  113

نمودار4-34- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سی ام. 114

نمودار4-35- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سی و یکم    115

نمودار4-36- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سی و دوم    116

نمودار4-37- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سی و سوم    117

نمودار4-38-فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سی و چهارم   118

نمودار4-39- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سی و چهارم  119

نمودار4-40- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سی و پنجم   120

نمودار4-41- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سی و ششم    121

نمودار4-42-فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سی و هفتم    122

نمودار4-43- فراوانی گزینه مورد انتخاب درسوال سی و هشتم   123

 

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                          صفحه

شکل2-1- ماتریس سودآوری……………………….. 30

شکل 2-2 نمونه‏ای از جریان اطلاعات را در یک سیستم CRM 38

 

چکیده

با توجه به توسعه فضای رقابتی میان چالش جلب رضایت مشتری و ایجاد وفاداری بیشتر، تداعی می‌كند   شركت ها و سازمان ها با توسل به استراتژی های جدید بازاریابی در جهت جلب هر چه بیشتر رضایت    مشتریان شان باشند. یكی از راهبردهای نیل به این هدف،  راهبرد بازاریابی رابطه مند و مدیریت ارتباط با مشتری است. موضوع کیفیت زندگی کاری و رابطه آن با مدیریت ارتباط با مشتری در این تحقیق مورد بررسی است. با توجه به این نکته که نظام ارزشی کیفیت زندگی کاری و مدیریت ارتباط با مشتری را به عنوان متغیرهایی مهم در مطالعه مدیریت راهبردی مورد توجه قرار می دهند، سوال اصلی تحقیق این است که کیفیت زندگی کاری چه رابطه ای با مدیریت ارتباط با مشتری در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان دارد؟ فرضیات تحقیق عبارتند از: 1: بین مدیریت ارتباط با مشتری و پرداخت کافی و مناسب در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان رابطه وجود دارد.2: بین مدیریت ارتباط با مشتری و شرایط کاری امن در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان رابطه وجود دارد.3: بین مدیریت ارتباط با مشتری و ایجاد فرصت برای رشد در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان رابطه وجود دارد.4: بین مدیریت ارتباط با مشتری و امکان توسعه قابلیت های فردی برای کارکنان در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان رابطه وجود دارد.5: بین مدیریت ارتباط با مشتری و قانون گرایی در سازمان در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان رابطه وجود دارد.6: بین مدیریت ارتباط با مشتری و انسجام اجتماعی سازمان در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان رابطه وجود دارد.7: بین مدیریت ارتباط با مشتری و حقوق فردی در سازمان در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان رابطه وجود دارد.8: بین مدیریت ارتباط با مشتری و فضای کلی زندگی کارکنان در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان رابطه وجود دارد. جامعه آماری تحقیق حاضر کارکنان شعبات مختلف سازمان تامین اجتماعی استان گیلان می‌باشد.با توجّه به محدود و مشخص بودن تعداد افراد جامعه، حجم نمونه که در این تحقیق بکار رفته است به کمک جدول مورگان  برآورد شده است که مقدار آن با توجه به شعبات سازمان تامین اجتماعی استان گیلان برابر با 254 می باشد.نتایج آمار استنباطی نشان داد تمامی متغیرهای مستقل با مدیریت ارتباط با مشتری رابطه مثبت دارند.

واژگان کلیدی: مدیریت ارتباط با مشتری، کیفیت زندگی کاری، سازمان تامین اجتماعی، انسجام اجتماعی در سازمان

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

1-1- مقدمه

شركت ها و موسسات دریافته اند كه نگهداری مشتریان موجود بسیار سودآورتر از جذب مشتریان جدید است. نگه داشتن مشتریان قدیم 4 تا 6 برابر كم هزینه تر از ایجاد مشتریان جدید است. مشتریان وفادار فقط روی قیمت حساسیت ندارند بلكه به عنوان حامی و طرفدار سازمان عمل كرده و در نتیجه به جذب مشتریان جدید در سازمان نیز كمك می كنند. بر خلاف گذشته بسیاری از شركت ها علاوه بر توجه و بهبود روابط با عرضه كنندگان و شركای واقع در زنجیره عرضه،  مشتاقانه علاقه مند به ایجاد پیوند و وفاداری عمیق با مشتریان نهایی خود می باشند. اینكه در گذشته شركت ها اهمیت چندانی برای مشتریان قائل نبودند می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد كه بعضی از آنها به قرار زیرند : احتمالاً‌،  مشتریان با فروشندگان محدودی روبرو بودند یا آنكه تمام آن فروشندگان از نظر ارائه خدمات،  در وضعیت چندان خوبی قرار نداشتند،  یا رشد و توسعه بازار آن قدر سریع بود كه شرکت درباره تامین رضایت مشتریان نگرانی چندانی به خود راه نمی داد. واضح است هم اكنون وضع كاملاً‌ دگرگون شده است. (كاتلر،  1384،  ص 84)

با توجه به توسعه فضای رقابتی میان،  چالش جلب رضایت مشتری و ایجاد وفاداری بیشتر تداعی می كند (هنرپرور و شریعت پناهی،  1385،  ص 4) شركت ها و سازمان ها باید با توسل به استراتژی های جدید بازاریابی در جهت جلب هر چه بیشتر رضایت مشتریان شان باشند. یكی از راهبردهای نیل به این هدف،  راهبرد بازاریابی رابطه مند و مدیریت ارتباط با مشتری است.

مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) در ساده ترین بیان،  قرار دادن مشتری در قلب كسب و كار و بالاترین درجه اهمیت است. هدف بنگاه ها به دست آوردن نگرشی كامل به تمام نیازهای مشتریان خود و احاطه به احتیاجات آنها برای جلب رضایت بیشتر و افزایش سوددهی ناشی از تراكنش های مالی انجام شده از مشتریان با بهره گرفتن از تكنولوژی است.

در عصر حاضر عوامل بسیاری بر تصمیم خرید مشتری تاثیر می گذارد اما مشتریان محصولات و خدماتی را خریداری می كنند كه انتظاراتشان را برآورده یا فراتر از آن بوده و توجه اختصاصی شده كاركنان را در برداشته باشد. یک سازمان ملزم است تا انتظارات مشتریان را به صورت سازگاری برآورده كند تا به بقای  بلند مدت خود كمك كند. این مسئله امروزه با وجود رقابت بی رحمانه و جهانی دارای اعتبار خاصی است.

یکی دیگر از مفاهیمی که امروزه در مدیریت معاصر به موضوع اجتماعی عمده ای در سراسر دنیا مبدل شده است،  مفهوم کیفیت زندگی کاری است ( Lothans , 1998 : 5 ). در حالی که در دهه های گذشته فقط بر زندگی شخصی ( غیرکاری ) تاکید می شد. طرفداران نظریه کیفیت زندگی کاری در جستجوی نظام های جدیدی برای کمک به کارکنان هستند تا آنها بتوانند بین زندگی کاری و زندگی شخصی خود تعادل برقرار کنند ادگار و بودین کیفیت زندگی کاری را مجموعه شرایط واقعی کار در سازمان می دانند و معتقدند کیفیت زندگی کاری نگرش و احساس کارکنان از کار خود را به صورت خاص نشان می دهد                     ( Beaudoin & Edgar , 2003 : 106 ). و مشتمل برجنبه وسیعی از محیط کاری است که بریادگری و سلامت کارکنان تاثیر می گذارد ( Cole & etal , 2005 : 5 ). با توجه به مطالب فوق الذکر در این پژوهش سعی می شود که رابطه میان کیفیت زندگی کاری و مدیریت ارتباط با مشتری در سازمان تأمین اجتماعی استان گیلان مورد بررسی قرار گیرد.

 

1-2- بیان مساله

اصطلاح کیفیت زندگی کاری در سالهای اخیر رواج زیادی داشته‌ است. اما در مورد معنای این اصطلاح توافق کمی وجود دارد، در عین حال می توان گفت حداقل دو استفاده شایع از آن وجود دارد: اول اینکه کیفیت زندگی کاری اشاره به مجموعه ای از نتایج برای کارکنان نظیر رضایتمندی شغلی، فرصت های رشد، مسائل روانشناختی، امنیت شغلی، روابط انسانی کارفرما، کارکنان و میزان پایین بودن حوادث دارد. دوم، کیفیت زندگی کاری همچنین به مجموعه ای از کارها یا عملکردهای سازمانی نظیر مدیریت مشارکتی،   غنی سازی شغلی و شرایط کاری مطمئن اشاره دارد. در این رابطه برنامه‌های کیفیت زندگی کاری ممکن است به عنوان راهبرد مدیریت منابع انسانی شامل عملکردهای کیفیت زندگی کاری و بهبود برنامه‌های کیفیت زندگی کاری و بهبود کارآیی و بهره‌وری سازمانی در نظر گرفته شود (رودکی، ۱۳۸۲ )

امروزه در مدیریت معاصر مفهوم کیفیت زندگی کاری به موضوع اجتماعی عمده‌ای در سراسر دنیا مبدل شده است(Luthans،(1998، در حالی که در دهه‌ های گذشته فقط بر زندگی کاری در جستجوی نظامهای جدیدی برای کمک به کارکنان هستند تا آنها بتوانند بین زندگی کاری و زندگی شخصی خود تعادل برقرار کنند(Akdere،2006). برنامه کیفیت زندگی کاری شامل هرگونه بهبود در فرهنگ سازمانی است که باعث رشد و تعالی کارکنان در سازمان می‌شود(Filippo،1998). از این‌رو، نظام ارزشی کیفیت زندگی کاری سرمایه‌گذاری بر روی افراد را به عنوان مهم‌ترین متغیر در معادله مدیریت راهبردی مورد توجه قرار می‌دهد(Shareef،1990) یافته‌های مطالعاتی نشان می‌دهد که اجزای این برنامه‌ها موجب کاهش میزان شکایت کارکنان، کاهش نرخ غیبت از کار، کاهش میزان اعمال مقررات انظباطی، افزایش نگرش مثبت کارکنان و افزایش مشارکت آنان در برنامه‌های نظام پیشنهادها بوده‌ است ( Gordon،  1993) از طرف دیگر، برآورده ساختن نیازهای کارکنان به بهسازی وکارایی بلندمدت سازمان نیز منجر خواهد شد. (Shareef،1990)

امروزه بیشتر تحقیقات تجربی که در زمینه کیفیت زندگی کاری انجام شده‌است، به طور ضمنی چشم انداز جدیدی از رضایت شغلی و مفاهیم وابسته به حرفه و شغل را پذیرفته‌اند Cherose et al)، (2006 اگر چه در بعضی از متون کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی به عنوان مفاهیمی مترادف در نظر گرفته شده‌اند، لیکن بسیاری از صاحب نظران علم مدیریت و روانشناسان صنعتی اعتقاد دارند که کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی از نظر مفهوم متفاوت هستند. تفاوت کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی در این نکته است که رضایت شغلی یکی از نتایج کیفیت زندگی کاری استSirgy et) ، (2001 دانا و گریفین معتقدند که کیفیت زندگی کاری به مثابه هرمی است که مفاهیم آن را شامل رضایت از زندگی ‍[در راس هرم]، رضایت شغلی[در اواسط آن] و نیز رضایت از سایر جنبه‌های مختص کار نظیر رضایت از میزان حقوق، همکاران و ناظران می‌شود.

یک برنامه کیفیت زندگی کاری به معنی فرایندی است که بوسیله آن همه اعضای سازمان از راه مجاری ارتباطی باز و مناسبی که برای این مقصود ایجاد شده‌است در تصمیم هایی که بر شغل هایشان بخصوص، و بر محیط کارشان به طور کلی اثر می گذارد به نوعی دخالت می یابند و در نتیجه مشارکت و خشنودی آنان از کار بیشتر می‌شود و فشار عصبی ناشی از کار برایشان کاهش می یابد. در واقع کیفیت زندگی کاری نمایانگر نوعی فرهنگ سازمانی یا شیوه مدیریت است که کارکنان بر اساس آن احساس مالکیت، خودگردانی، مسئولیت و عزت نفس می کنند.

در اینکه سازمانها برای پدیدآوردن این گونه احساس‌ها در کارکنان خود چه می کنند تفاوتهایی وجود دارد. به طورکلی در سازمانی که به داشتن برنامه ای کامیاب در کیفیت زندگی کاری شهرت دارد، دادن و دریافت کردن پیشنهادها، پرسش ها و انتقاداتی که می توانند به هرگونه بهبود در کار منجر شود رغبت وجود دارد. در چنین فضایی، ناخشنودی خلاق نشانه ای از توجه و دلسوزی سازنده و نه خرده گیری کوبنده برای سازمان به شمار می آید. با توجه به موارد مذکور می توان اینگونه عنوان کرد که «کیفیت زندگی کاری» یعنی امکان ارضای بیشتر نیازهای شخصی کارکنان، وجود امنیت برای افراد به نحوی که آنها بتوانند با خیال راحت در کنار دیگران به زندگی خود ادامه دهند و احساس مفید بودن بنمایند و مقبول دیگران واقع شوند و در نهایت برای افزایش مهارت و دانش خود فرصت داشته باشند (رودکی، ۱۳۸۲).

موضوع کیفیت زندگی کاری و رابطه ی آن با مدیریت ارتباط با مشتری در این تحقیق مورد بررسی است.

چکیده

از جمله با ارزش­ترین دارایی­ های هر شرکت اعتبار، پرستیژ و تصویر برند آن شرکت می­باشد. هرچه تاثیرگذاری این عوامل در ذهن مصرف­ کنندگان بیشتر باشد تمایل به خرید محصولات شرکت افزایش یافته و شرکت می ­تواند به منافع بیشتری دست­یابد. هدف این تحقیق، مطالعه اثر پرستیژ، اعتبار و تصویر برند بر قصد­ خرید مجدد می­باشد. این مطالعه از لحاظ نتیجه کاربردی و از نظر هدف توصیفی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق خریداران تلفن همراه در سطح شهر یزد می باشند كه با بهره گرفتن از فرمول نمونه گیری كوكران تعداد 213 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ­های جمع­آوری شده، از روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که اعتبار­ برند، پرستیژ برند و تصویر برند بر کیفیت درک­شده و صرفه­جویی در هزینه اطلاعات تأثیر مثبت و معنی داری دارند. همچنین مشخص شد که اعتبار و تصویر برند بر ریسک درک­شده دارای تأثیر منفی و معنی داری می­باشند. بعلاوه کیفیت درک شده و صرفه­جویی در هزینه اطلاعات بر قصد­ خرید مجدد تأثیر مثبت  و معنی­داری دارند. درحالی­که ریسک درک­­شده دارای تأثیر منفی و معنی­داری بر قصد­ خرید مجدد ­می باشد. همچنین بنا­بر یافته های تحقیق، پرستیژ برند بر ریسک درک­شده و ریسک درک­شده بر صرفه­جویی در هزینه اطلاعات تأثیر معنی­داری نداشته است. علاوه­بر­این، تأثیر تعدیلگری درگیری محصول بر رابطه کیفیت درک­شده و قصد­ خرید مجدد و تأثیر تعدیلگری دانش محصول بر رابطه ریسک درک­شده و قصد­ خرید مجدد مورد پذیرش واقع نشد.

 

کلید واژه: اعتبار برند، پرستیژ برند، تصویر­ برند، کیفیت درک شده، ریسک درک شده، قصد­ خرید مجدد

 

فهرست مطالب

فصل اول) کلیات تحقیق

1-1) مقدمه.. 2

1-2)  بیان مسئله 2

1-3) اهمیت و ضرورت پژوهش 3

1-4) اهداف تحقیق 4

1-5) سوالات تحقیق 4

1-7) تعریف اصطلاحات تخصصی تحقیق 6

1-7-1 ) اعتبار برند .. 6

1-7- 2) پرستیژ برند.. 7

1-7-3) تصویر برند.. 7

1-7-4) کیفیت درک شده.. 7

1-7- 5) صرفه جویی در هزینه اطلاعات.. 8

1-7-6) ریسک درک شده.. 8

1-7-7) درگیری محصول.. 8

1-7-8) دانش محصول.. 9

1-7-9) قصد خرید مجدد.. 9

1-8 ) قلمرو تحقیق 10

1-8-1 ) قلمرو موضوعی.. 10

1-8-2 ) قلمرو مکانی.. 10

1-8-3 ) قلمرو زمانی.. 10

1-9 ) خلاصه و جمع بندی 10

 

 

فصل دوم) ادبیات تحقیق

2-1) مقدمه 12

2-2) مبانی نظری تحقیق 13

2-2-1) برند.. 13

2-2-2) خصوصیات برند.. 14

2-2-3) مفهوم پرستیژ برند.. 15

2-2-4) مفهوم اعتبار برند.. 18

2-2-5) مفهوم تصویر برند.. 19

2-2-6) مفهوم کیفیت درک شده.. 21

2-2-7) مفهوم ریسک درک شده.. 22

2-2-8 ) مفهوم صرفه­جویی در هزینه اطلاعات.. 25

2-2-9) مفهوم درگیری محصول.. 25

2-2-9-1) درگیری ذهنی مصرف کننده.. 26

2-2-10) مفهوم دانش محصول.. 27

2-2-10-1) خصوصیات دریافت شده محصول.. 28

2-2-10-2) وی‍‍‍‍‍ژگی محصولات.. 28

2-2-11) مفهوم قصد خرید مجدد.. 31

2-2-11-1) تاثیر پنج بعد مختلف تصویر ذهنی قیمت روی قصد خرید   32

2-2-11-2) تاثیرطبقه اجتماعی بر تصمیم خرید.. 35

2-2-11-3) فرایند خرید.. 36

2-2-11-4) پیش بین رفتار خریداران با بهره گرفتن از مدل مازلو.. 37

2-2-11-5) درك فرایند خرید.. 39

2-2-11-6) مدل­های مرتبط با قصد خرید.. 41

2-2-11-6-1) مدل استفان زیلک.. 41

2-2-11-6-2) مدل لوی و گندل.. 43

2-3) پیشینه پژوهش 45

2-3-1) مطالعات انجام شده در داخل کشور.. 45

2-3-2) مطالعات انجام شده در خارج کشور.. 52

2-4) توسعه فرضیات 59

2-5) خلاصه و جمع بندی 66

فصل سوم) روش­شناسی تحقیق

3-1) مقدمه 68

 

3-2) روش تحقیق 68

3-3) جامعه آماری پژوهش 70

3-4)حجم نمونه و روش نمونه گیری 70

3-5) روش و ابزارگردآوری اطلاعات 71

3-6) روایی و پایایی 72

3-6-1)روایی.. 72

3-6-2) پایایی.. 73

3-6-2-1) تحلیل عاملی.. 74

3-7) روش تجزیه و تحلیل داده ­ها 75

3-8) نرم افزارهای تجزیه و تحلیل داده ­ها 75

3-9) خلاصه و جمع بندی 75

فصل چهارم) تجزیه و تحلیل داده ­ها

4-1) مقدمه 78

4-2) آمار توصیفی 78

4-2) ویژگی های جمعیت شناختی 78

4-3) آمار استنباطی 80

4-3-1) تعیین نرمال و غیر نرمال بودن داده ­ها.. 80

4-3-2) بررسی برازش مدل پژوهش.. 80

4-3 -3) ارزیابی مدل اندازه‌گیری (مدل بیرونی).. 81

4-3-3-1) بار عاملی شاخص ها یا سوال های پرسشنامه.. 81

4-3-3-2) پایایی مدل بیرونی.. 82

4-3-3-1-2) ضریب آلفای کرونباخ.. 82

4-3-3-1-1) پایایی ترکیبی (CR).. 83

4-3-3-3) روایی مدل بیرونی.. 84

4-3-3-2) روایی همگرا.. 84

4-3-3-3) روایی واگرا.. 85

4-3-3-3-1) روش بارهای عاملی متقابل.. 85

4-3-3-3-2) روش فورنل و لاکر.. 87

4-3-4) ارزیابی مدل اندازه‌گیری (مدل بیرونی).. 89

4-3-4-1) اندازه و معناداری ضرایب مسیر.. 90

4-3-4-1-1) ضرایب معناداری Z (مقادیر t- value).. 90

4-3-4-1-2) ضریب رگرسیونی مسیرها.. 91

(R Squars).. 92

4-3-4-1-4) اندازه اثر . 92

4-3-4-1-5) کیفیت پیش بینی کنندگی ().. 94

4-3-4-1-6) معیارRedundancy. 95

4-4-3) بررسی مدل کلی پژوهش.. 95

4-5) نتایج حاصل از آزمون فرضیه ­ها 96

4-6) اثر تعدیلگری 98

4-7) مدل اصلاح شده پژوهش 100

4-8) مقایسه شاخص ­های مدل اولیه و مدل اصلاح شده 101

4-9) خلاصه و جمع بندی 102

فصل پنجم) نتیجه ­گیری و پیشنهادها

5-1) مقدمه 104

5-2) خلاصه تحقیق 104

5-3) مدل نهایی پژوهش 105

5-4) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه های پژوهش 106

5-4-1) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه اول.. 106

5-4-2) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه دوم.. 106

5-4-3) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه سوم.. 107

5-4-4) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه چهارم.. 107

5-4-5) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه پنجم.. 108

5-4-6) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه ششم.. 108

5-4-7) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه هفتم.. 109

5-4-8) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه هشتم.. 109

5-4-9) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه نهم.. 110

5-4-10) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه دهم.. 110

5-4-11) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه یازدهم.. 111

5-4-12) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه دوازدهم.. 111

5-4-13) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه سیزدهم.. 112

5-4-14) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه چهاردهم.. 112

5-4-15) نتیجه ­گیری­های مبتنی بر فرضیه پانزدهم.. 113

5-5) نتیجه ­گیری کلی تحقیق 113

5-6) پیشنهادهای­کاربردی و مدیریتی 114

5-7) پیشنهادهایی برای تحقیق­های آتی 115

5-8) محدودیت و مشکلات پژوهش 115

5-9) خلاصه و جمع بندی 115

پیوست­ها 117

منابع 131

 

 

فهرست جداول

جدول(2-1) خلاصه نتایج تحقیقات انجام شده در ارتباط با موضوع تحقیق در داخل کشور 49

جدول (2-2) خلاصه نتایج تحقیقات انجام شده در ارتباط با موضوع تحقیق در خارج کشور 55

جدول (3-1) ترکیب سؤالات پرسشنامه 72

جدول (3-2) منابع مقیاس­های سنجش 73

جدول (3-3) بررسی پایایی با آلفای کرونباخ 74

جدول (4-1) ویژگی های جمعیت شناختی نمونه آماری 79

جدول( 4-2 ) نتایج آزمون کولموگروف – اسمیرنوف 80

جدول ( 4-3) بار عاملی سوال های پرسشنامه 81

جدول (4-4) ضریب آلفای کرونباخ 83

جدول (4-5) پایایی ترکیبی 84

جدول( 4-6) روایی همگرا 85

جدول(4-7) بارهای عاملی متقابل 86

جدول (4-8) داده ­های اولیه وارد شده در نرم افزار اکسل 88

جدول (4-9) جدول فورنل- لارکر پس از جایگذاری مقادیر ریشه دوم  AVE 89

جدول (4-10) ضرایب معناداری Z (مقادیر t- value) 90

جدول (4-11) ضریب رگرسیونی مسیرها 91

92

93

) 94

جدول (4-15) معیارRedundancy 95

جدول (4-16) نتایج حاصل از آزمون فرضیه ­ها 96

جدول (4-17) بار عاملی مدل اصلاح شده تحقیق 97

جدول (4-18) مقایسه شاخص ­های مدل پیشنهادی اولیه و مدل اصلاح شده پژوهش 101

 

فهرست شکل­ها

شکل (1-1) مدل پژوهش 6

شكل (2-1) مراحل فرایند خرید كالا توسط ­مشتری 36

شكل (2-2) سلسله مراتب اثرات در فرایند خرید 40

شکل (2-3) مدل استفان زیلک 41

شکل (2-4) مدل لوی و گندل 44

شکل (2- 5) مدل عملیاتی تحقیق 66

شکل (3-1) فرایند تحقیق 69

شکل (4-1) متغیر تعدیلگر درگیری محصول ­بر کیفیت درک شده و قصد خرید مجدد 98

شکل (4-2) متغیر تعدیلگر دانش محصول بر ریسک درک شده و قصد خرید مجدد 99

شکل (4-3) مدل اصلاح شده تحقیق در حالت آماره­های t 100

شکل(5-1) مدل نهایی پژوهش 105

 

 

 

1-1) مقدمه

اعتبار و ارزش درک شده نام­تجاری اغلب به عنوان دو ویژگی بسیار مهم محسوب می­شوند که بازاریابان برای اتخاذ و ساخت یک نام­تجاری قوی به آن نیاز دارند (ونرین[1]، 2005). اعتبار یک نام تجاری، به معنای اعتماد درک شده در مورد توانایی و میل به ارائه­ مداوم چیزی که وعده داده شده است، می­باشد و سود زیادی را برای مشتری و شرکت­ها فراهم می­ کند. در واقع، خرید یک نام تجاری معتبر برای مشتری کیفیتی را تضمین می­ کند که می­توانند آن را به حساب بیاورند. برای شرکت­ها، یک نام­تجاری معتبر به این معنی است که تلاش­ های بازاریابی به علت احتمال تشدید پذیرش پیام، مقرون به صرفه­تر خواهد بود، بنابراین باعث فروش بیشتر شرکت­ها در پی مراجعه و تکرار خرید مشتری می­ شود. مقالات نشان می­دهدکه تبلیغات به تنهایی دارای محدودیت­هایی درشکل­دهی اعتبار نام­های تجاری قوی می­باشد، اما می ­تواند با اضافه کردن انتظارات اعتبار آن را ارتقاء دهد به طوری که مشتری وقتی محصول­را­خریداری و استفاده می­ کند آن­را تایید خواهد کرد.

ویژگی مهم دیگر برای ساخت یک نام تجاری قوی وجود یک ارزش درک شده بالا در یک نام تجاری است. با اینکه ابعاد بسیار مختلفی از ارزش درک شده محصول یا نام تجاری در مقالات تعریف شده ­اند، برند با کیفیت درک­شده توسط

فهرست مطالب

 

چکیده :.. 1

فصل اول کلیات تحقیق.. 2

1-1)مقدمه:.. 3

2-1)بیان مسأله پژوهش.. 3

3-1) اهمیت و ضرورت موضوع پژوهش.. 5

4-1) چارچوب نظری تحقیق:.. 6

5-1) اهداف پژوهش.. 7

6-1) مدل مفهومی تحقیق:.. 8

7-1) متغیرهای پژوهش.. 8

8-1) سوالات پژوهش.. 8

1-8-1) سوال.. 8

9-1) فرضیه های پژوهش.. 9

1-9-1) فرضیه اصلی : 9

1-9-1) فرضیه های  فرعی : 9

10-1) قلمرو پژوهش.. 9

11-1) روش پژوهش.. 9

12-1) گردآوری اطلاعات پژوهش.. 9

13-1) جامعه آماری و حجم نمونه.. 10

14-1) کاربران پژوهش.. 10

15-1) واژگان و اصطلاحات کلیدی.. 10

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه تحقیق.. 13

 

بخش اول مدیریت دانش.. 13

1-1-2)تعاریف مدیریت دانش.. 14

2-1-2) روند مدیریت دانش:.. 14

3-1-2) ویژگی های مدیریت دانش:.. 15

4-1-2) اصول مدیریت دانش:.. 15

5-1-2) نظریه های مدیریت دانش:.. 16

6-1-2) دلایل اهمیت به كارگیری مدیریت دانش:.. 16

7-1-2) اهداف مدیریت دانش:.. 17

8-1-2) گامهای مدیریت دانش:.. 17

9-1-2) عوامل کلیدی موفقیت دانش:.. 18

10-1-2) مدل های پیاده سازی مدیریت دانش.. 20

1-10-1-2) مدل هیکس.. 20

2-10-1-2) مدل مك الروی.. 21

3-10-1-2) مدل بك من.. 21

4-10-1-2) مدل 7C. 22

5-10-1-2) مدل نوناكا و تاكوچی.. 23

2-1-10-6) مدل پایه های ساختمان دانش.. 26

بخش دوم سرمایه فکری.. 29

2-2) سرمایه فكری:.. 30

1-2-2) اجزای سرمایه فکری:.. 30

1-1-2-2) سرمایه انسانی:.. 30

2-1-2-2) سرمایه ساختاری:.. 31

3-1-2-2) سرمایه رابطه ای:.. 31

.. 32

3-2-2) تاریخچه سرمایه فکری:.. 33

4-2-2) مدیریت دانش و سرمایه فکری:.. 35

5-2-2) نظریه های مربوط به سرمایه فكری:.. 35

6-2-2) مدل ها والگوهای سرمایه فكری:.. 36

1-6-2-2) ادوینسون و  مالونه  ( 1997).. 37

2-6-2-2) سویبی (1997).. 37

3-6-2-2) استوارت (1997).. 38

4-6-2-2) پتی  ( 2000).. 38

5-6-2-2) چن و همكارانش (2004).. 38

7-2-2) اندازه گیری سرمایه فكری: 39

8-2-2) اهداف اندازه گیری سرمایه فكری :.. 40

9-2-2) منافع و مزایای اندازه گیری سرمایه فكری :.. 40

10-2-2) پیچیدگی اندازه گیری سرمایه فكری از نظر روس( 1997):.. 41

11-2-2) طبقه بندی روش های اندازه گیری سرمایه فکری:.. 41

1-11-2-2) طبقه اول: روش های سرمایه فکری مستقیم.. 41

1-1-11-2-2) مزایای روش های سرمایه فکری مستقیم:.. 41

2-1-11-2-2) معایب روش های سرمایه فکری مستقیم:.. 42

2-11-2-2) طبقه دوم: روش های سرمایه گذاری بازار.. 43

3-11-2-2) طبقه سوم: روش های بازگشت روی دارایی ها.. 43

4-11-2-2) طبقه چهارم: روش های کارت امتیازی.. 44

12-2-2) روش های اندازه گیری سرمایه فكری :.. 44

1-12-2-2) ارزش افزوده اقتصادی:.. 44

2-12-2-2) ارزش نامشهود محاسبه شده :.. 45

3-12-2-2) روش های اندازه گیری سرمایه فكری روش كارت امتیازی متوازن : 45

4-12-2-2) روش های اندازه گیری سرمایه فكری هدایت كننده اسكاندیا: 46

5-12-2-2) كیوی توبین:.. 46

6-12-2-2) روش های اندازه گیری سرمایه فكری ارزش بازار به دفتر : 46

7-12-2-2) روش های اندازه گیری سرمایه فكری برگه متوازن نامحسوس : 47

8-12-2-2) روش های اندازه گیری سرمایه فكری امتیازات ثبت شده تقدیر موزون : 47

9-12-2-2) حسابداری منابع انسانی.. 48

10-12-2-2) ترازنامه نامرئی :.. 48

11-12-2-2) جستجوگر ارزش:.. 48

12-12-2-2) نتایج امتیازی زنجیره  ارزش :.. 49

13-2-2) شاخصهای عملكرد مالی:.. 52

14-2-2)فرمولهای محاسباتی و روش های کمی جهت محاسبه ارزش سرمایه های فکری:.. 53

 

بخش سوم پیشینه تحقیق.. 55

3-2) پیشینه تحقیق:.. 56

1-3-2) تحقیقات مشابه داخلی.. 56

(2-3-2تحقیقات مشابه خارجی.. 60

فصل سوم روش‌ اجرای پژوهش .. 62

1-3) مقدمه:.. 63

2-3) روش تحقیق.. 63

3-3) جامعه آماری.. 64

1-3-3)روش نمونه گیری پژوهش.. 64

4-3) مدل مفهومی تحقیق.. 65

5-3) سوالات پژوهش:.. 66

3-6)فرضیه های پژوهش.. 66

3-5) روش و ابزار گرد آوری اطلاعات :.. 67

3-5-1)ساختار پرسشنامه مدیریت سرمایه فکری.. 67

3-5-2)ساختار پرسشنامه عملکرد مالی.. 67

3-6)روایی و پایایی پرسشنامه.. 68

1-6-3) روایی تحقیق:.. 68

3-6-2)پایایی تحقیق:.. 68

7-3)  روش تجزیه و تحلیل اطلاعات :.. 70

8-3)آزمون فرضیه:.. 71

فصل چهارم یافته های پژوهش.. 72

1-4)مقدمه:.. 73

2-4)توصیف ویژگی های جمعیت شناختی جامعه آماری پژوهش.. 73

1-2-4)  جنسیت جامعه آماری.. 73

2-2-4)وضعیت تاهل.. 74

3-2-4)سن جامعه آماری.. 75

4-2-4) تحصیلات جامعه آماری.. 75

5-2-4)رشته تحصیلی جامعه آماری.. 76

6-2-4)عنوان شغلی جامعه آماری.. 77

7-2-4)سابقه خدمت جامعه آماری در سازمان.. 79

3-4)تحلیل داده های تحقیق :.. 80

4-4)آزمون فرضیه ها توسط ضریب همبستگی اسپیرمن:… 83

5-4) تجزیه وتحلیل ها رگرسیون متغیرها به تفکیک هرفرضیه.. 83

(1-5-4آزمون فرضیه اصلی.. 83

(2-5-4آزمون فرضیه های فرعی : 85

(1-2-5-4آزمون فرضیه فرعی اول.. 85

(2-2-5-4آزمون فرضیه فرعی دوم.. 87

(3-2-5-4:آزمون فرضیه فرعی سوم.. 88

(6-4:پاسخ به سوالات پژوهش:.. 89

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهاد ها.. 92

1-5)مقدمه:.. 93

(2-5ارزیابی و تشریح فرضیه های آزمون.. 93

(1-2-5فرضیه اصلی.. 93

(2-2-5فرضیه فرعی شماره 1.. 94

(3-2-5 فرضیه فرعی شماره 2.. 94

(4-2-5فرضیه فرعی شماره 3.. 94

(3-5 پیشنهادات پژوهش.. 95

(1-3-5 پیشنهاداتی در راستای فرضیه های پژوهش.. 95

(2-3-5 پیشنهاداتی برای پژوهش های آتی.. 95

(4-5محدودیتهای پژوهش.. 96

( منابع و پیوست ها).. 97

منابع فارسی:.. 98

منابع لاتین:.. 100

پیوست ها.. 102

پرسشنامه:.. 111

Abstract. 113

 

 

فهرست نمودارها

 

نمودار1-1(مدل مفهومی تحقیق منبع فرضیات پژوهش). 8

نمودار 1-2(اجزای سرمایه فکری). 11

نمودار 4-1 جنسیت(منبع:دادهای پژوهش). 74

نمودار 4-2 وضیعت تاهل (منبع:دادهای پژوهش). 74

نمودار 4-3 جنسیت(منبع:دادهای پژوهش). 75

نمودار 4-4 تحصیلات افراد(منبع:دادهای پژوهش). 76

نمودار 4-5 رشته تحصیلی (منبع:دادهای پژوهش). 77

نمودار 4-6 عنوان شغلی (منبع:دادهای پژوهش). 78

نمودار 4-7 سابقه کار (منبع:دادهای پژوهش). 79

 

فهرست جدول ها

جدول (2-1)عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش(زمردیان و رستمی،1389،50). 20

جدول (2-2) تبدل دانش بین شکل های نهان و آشکار آن. 26

جدول(2-3)تلاش های تاثیر گذار بر سیر تاریخی سرمایه فکری( خاوندکار و متقی،1388، 47-48). 34

جدول (2-4)طبقه بندی سرمایه های فكری از دیدگاه پتی و گوتری.. 38

جدول(2-5)شمای کلی روش های اندازه گیری سرمایه فکری.. 52

جدول2-6) : راهنمای فرمولهای سرمایه فکری ( انواری رستمی و همکاران ، 1384). 54

جدول 4-1 جنسیت(منبع:دادهای پژوهش). 73

جدول 4-2 وضیعت تاهل(منبع:دادهای پژوهش). 74

جدول 4-3 سن افراد(منبع:دادهای پژوهش). 75

جدول 4-4 تحصیلات افراد(منبع:دادهای پژوهش). 76

جدول 4-5 رشته تحصیلی(منبع:دادهای پژوهش). 77

جدول 4-6 عنوان شغلی (منبع:دادهای پژوهش). 78

جدول 4-7 سابقه کار (منبع:دادهای پژوهش). 79

جدول 4-8 نرمال بودن متغیرها 80

جدول 4-9(تاثیر حذف سوالات بر میانگین و واریانس و آلفای کرونباخ پژوهش). 82

جدول 4-10 مقدار ضریب همبستگی.. 83

جدول 4-11(ضریب همبستگی اسپیرمن برای فرضیه اصلی). 84

جدول 4-12 بررسی تاثیر سرمایه فکری بر عملکرد مالی بر اساس آزمون رگرسیون. 84

جدول 4-13(ضریب همبستگی اسپیرمن برای فرضیه فرعی اول). 86

جدول 4-14بررسی تاثیر سرمایه انسانی بر عملکرد مالی بر اساس آزمون رگرسیون. 86

جدول 4-15(ضریب همبستگی اسپیرمن برای فرضیه فرعی دوم). 87

جدول 4-16بررسی تاثیر سرمایه ساختاری بر عملکرد مالی بر اساس آزمون رگرسیون. 87

جدول 4-17(ضریب همبستگی اسپیرمن برای فرضیه فرعی سوم). 88

جدول 4-18 بررسی تاثیر سرمایه مشتری بر عملکرد مالی بر اساس آزمون رگرسیون. 89

جدول 4-19 الگوی تفسیر ضریب هم بستگی پیرسون(بامنی مقدم،1390). 90

جدول 4-20جدول شدت متغیرهای معنا دار. 90

جدول 5-1 وضیعت فرضیه ها 94

فهرست شکل ها

شکل 2-1- مدل 7C. 23

شکل 2-2 مدل حلزونی مدیریت دانش نوناکا و تاکوچی.. 24

شکل2-3 – نحوه و اجزای شكل گیری مراحل چهارگانه مدل نوناكا و تاكوچی.. 25

شکل2-4 مدل پایه های ساختمان مدیریت دانش.. 27

شکل(2-5) فرایند مدیریت دانش(دستگیر و محمدی، 88). 32

شکل(2-6)طرح ارزش اسكاندیا 37

شکل(2-7)مدل چن و همكارانش از سرمایه فكری و روابط بین آنها 39

 

چکیده :

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مدیریت سرمایه فکری با عملکرد مالی در بانک پارسیان می باشد.  برای این منظور بعد از مرور ادبیات تحقیق، 4 فرضیه شامل یک فرضیه اصلی و سه فرضیه فرعی تدوین گردید.برای آزمون فرضیه های  پژوهش  از پرسشنامه ای که میان جامعه آماری توزیع شده، استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را تمام کارکنان و مدیران  بانک پارسیان شعبه غرب تهران که تعداد آن 472نفر  تشکیل می دهند که از این تعداد به عنوان نمونه 450 نفر انتخاب شده اند. در این پژوهش  از روش  تصادفی  خوشه ای  استفاده شده است. در این پژوهش از تکنیک های آمار توصیفی برای  بررسی و تجزیه و تحلیل متغییرهای جمعیت شناختی  و ازآزمون کلموگروف-اسمیرنف نرمال و غیر نرمال بودن  متغیرها استفاده شده است هم چنین از آزمون همبستگی اسپیرمن و نیز تحلیل رگرسیون چندگانه برای تجزیه و تحلیل فرضیه ها استفاده گردید نتایج نشان می دهد که میزان همبستگی بین سرمایه فکری و عملکرد مالی با مدیریت دانش 0.557 و این میزان هم بستگی در سطح بالایی است. هم چنین ضریب میزان تغییرات بیانگر این است که 31 درصد از تغییرات متغییر وابسته عملکرد مالی توسط متغیر مستقل سرمایه فکری پوشش داده میشود و میزان بتای به دست آمده در رگرسیون برای متغییر سرمایه انسانی 0.448و  برای سرمایه ساختاری 0.227- و برای سرمایه مشتری 0.556 است و بجز سرمایه ساختاری بقیه فرضیه ها از آنجاییکه سطح معنا داری آنها کمتر از 0.05 معنی داری می باشد.با توجه به آزمون F فیشر به جز سرمایه ساختاری نسبت بقیه متغیر ها با عملکرد مالی رابطه خطی وجود دارد زیرا سطح معنا داری آنها کمتر از 5 درصد می باشد.

کلید واژه:سرمایه فکری،عملکرد مالی،سرمایه انسانی،سرمایه ساختاری،سرمایه مشتری،مدیریت دانش

 

 

فصل اول

(کلیات پژوهش)

 

 

1-1)مقدمه:

سازمان ها در حال وارد شدن به اقتصاد مبتنی بر دانش هستند ، اقتصادی که در آن دانش و دارایی های نامشهود به عنوان مهمترین مزیت رقابتی سازمانها شناخته شده است . یکی از اجزای دارایی نامشهود سرمایه فکری می باشد که تاثیر مهمی بر عملکرد و پیاده سازی استراتزیک سازمان دارد از این رو  شناسایی ، اندازه گیری و مدیریت سرمایه فکری دارای اهمیت خاصی است  و منجر به مشاهده ارزش واقعی سازمان ها می شود.( وطنی،1389). دراکر[1] (1993) اندیشمند معروف مدیریت می گوید:« ما در حال وارد شدن به یک جامعه دانشی هستیم که در آن منافع اقتصادی اصلی، دیگر سرمایه بیشتر، منابع طبیعی و نیروی کار بیشتر و … نیست. قرن 21، قرن اقتصادی دانشی است.در اقتصاد دانشی، دانش یا سرمایه فکری به عنوان یک عامل تولید ثروت در مقایسه با سایر دارایی های مشهود فیزیکی ارجحیت بیشتری پیدا می کند. در این اقتصاد، داراییهای فکری بخصوص سرمایه انسانی جزو مهمترین دارایی های سازمان محسوب می شود و موفقیت بالقوه سازمانها ریشه در فعالیت های فکری آنها دارد تا دارایی های مشهود(صدقی گلدی، 1386). امروزه نحوه ی استفاده از دارایی های نامشهود تأثیر بسیار مهمی در موقعیت و بقای سازمان ها دارد. به طوری که این موضوع باعث بوجود آمدن حوزه مطالعاتی و تحقیقاتی جدیدی در مدیریت شده است. در یک طبقه بندی ساده دارایی های نامشهود به دو دسته تقسیم می شود که یکی از مهمترین اجزاء آن سرمایه فکری است که تأثیر مهمی بر روی عملکرد و پیاده سازی استراتژی های سازمانی دارد از این رو، شناسایی، اندازه گیری و مدیریت سرمایه فکری دارای اهمیت خاصی است( گلدی صدقی، 1386).این پژوهش کوششی است از سوی محقق تا تاثیر  سرمایه فکری و اجزای سه گانه آن را بر عملکرد مالی بانکها(به طور خاض بانک پارسیان )بسنجد.در این فصل کلیات تحقیق نظیر بیان مساله و اهمیت آن و اهداف پژوهش که مد نظر محقق است  ارائه می شود تا ذهن خواننده در مورد تحقیق در مسیر روشنی قرار بگیرد و چارچوب اصلی در ذهن خواننده ایحاد شود.

2-1)بیان مسأله پژوهش

در قرن بیستم اقتصاد مبتنی بر صنعت بود . در این قرن هر شركتی و هر كشوری كه دارایی های فیزیكی و سرمایه های مادی و مشهود بیشتری داشت ثروت بیشتری تولید می كرد. اما قرن 21 اقتصاد مبتنی بر دانش است. به عنوان مثال ستارامن[2] و همكارانش به نقل از كندریک یكی از اقتصاد دانان آمریكا بیان می كنند كه در سال 1925 نسبت دارایی های نامشهود به دارایی های مشهود 30 به 70 بود. اما در دهه 1990 به نسبت 63 به 37افزایش یافت. استوارت[3] سرمایه انسانی را مهمترین دارایی سازمان تلقی می كند . بنابراین انتظار می رود شركت هایی كه از سرمایه فكری و انسانی بالاتری برخوردارند عملكرد مالی آنها نیز بالاتر باشد.

سرمایه فكری سرمایه ای فراتر از دارایی های فیزیكی و دارایی های مشهود است . امروزه سهم سرمایه فكری به دلیل تولید دانش و اطلاعات و درنتیجه تولید ثروت در اقتصاد مبتنی بر دانش می تواند نقش مهمی در خلق ارزش افزوده و تولید ناخالص داخلی داشته باشد . به همین دلیل در سطح بنگاه های اقتصادی نیز عملكرد مالی شركت ها می تواند تحت تأثیر دارایی های فكری و سرمایه انسانی قرارگیرد.( عباسی،1389)

در اقتصاد امروز ، دانش به عنوان مهمترین سرمایه ، جایگزین سرمایه مالی و فیزیكی شده است . در طول عصر صنعت بهای تمام شده دارایی ها ، كارخانجات ، تجهیزات و مواد خام بود كه برای موفقیت یک تجارت لازم بود اما در عصر اطلاعات این استفاده موثر از سرمایه های فكری است كه معمولاً در موفقیت یا شكست یک مجموعه مؤثر است . بنابراین مدیران نیاز دارند كه بتواند اثر تلاش های مدیریت را بر عملكرد سازمان خود اندازه گیری كند . اغلب شاخص های عملی مدیریت دانش برای اندازه گیری دارایی های دانش یا سرمایه فكری متمركز هستند و فرض می كند كه خروجی مدیریت دانش بر میزان سرمایه گذاری سازمان مؤثر است .(همتی،1389) نكته ی قابل بررسی آن است كه  سرمایه فكری در واقع مدیریت سرمایه گذاری سازمان را بر عهده دارد كه بنا بر نظر صاحبنظران در مقابل سرمایه فیزیكی قرار گرفته یا به نوعی مكمل آن است . سرمایه فکری ،دانشی است که می تواند به سود تبدیل شود و به عنوان دارایی پنهان شناخته می شود. بنابراین به کارگیری آن موجب افزایش توان رقابتی شرکت و سودآوری آتی آن می شود سرمایه فكری ، سرمایه ای است كه ناملموس و نامشهود بوده و از لحاظ كمی اندازه گیری آن سخت و دشوار است . ولی از سویی باید به این نكته توجه داشت كه ارائه شاخص های مدون و حتی الامكان كمی است كه می تواند بكارگیری سرمایه فكری در سازمان را برای مدیران توجیه كند . این گفته لرد كلوین در اینجا می تواند صادق باشد و اهمیت تدوین شاخص ها و سنجش های اندازه گیری مدیریت دانش و سرمایه فكری را نشان دهد : “وقتی از آنچه صحبت می كنید ، بتوانید آن را به صورت كمی و عددی بیان نموده و اندازه گیری كنید ، می توانید درك مناسبی از آن بدست آورید . اما در مقابل ، وقتی نتوانید منظور خود را به صورت كمی و عددی بیان كنید در واقع نمی توانید درك و شناخت مناسبی از آن حاصل نمایید ”  لذا تاثیری که سرمایه فکری می توانند در ابعاد مختلف مالی و غیر مالی شرکت ایفا کند امری انکار ناپذیر است بنابراین شناسایی سهم آن درصورتهای مالی میتواند ضروری باشد (مادیشن[4] 2011).

به بیان دیگر اقتصاد صنعتی جای خود را به اقتصاد دانش محور داد. در اقتصاد صنعتی عوامل اصلی تولید ثروت اقتصادی، داراییهای فیزیکی و مشهود مانند زمین، نیروی کار، پول و ماشین آلات و … میباشند و ترکیب این عوامل است که در نهایت موجب تولید ثروت می شود. در این نوع اقتصاد، دانش به عنوان کلیدی ترین عامل ایجاد ارزش و ثروت، نقش ناچیزی ایفا میکند. در اقتصاد دانش محور[5] به دانش و سرمایه فکری[6]به عنوان عامل اصلی تولید ثروت در مقایسه با سایر داراییهای مشهود و فیزیکی جایگاه مهمتری اختصاص مییابد. در بازارهای رقابتی فعلی که هدف سازمانها کسب سهم بیشتر بازار از طریق ایجاد مزیتهای رقابتی است، موفقیت یک سازمان در گروی بکارگیری و مدیریت عنصر دانش[7] و سرمایه فکری در تمامی ابعاد سازمانی است.( زمانیان،1389)

هدف اساسی این پژوهش مطالعه تاثیر سرمایه فکری به عنوان ابزار مدیریت دانش بر عملکرد مالی صنعت بانکداری است.

[1] Druker

[2] Seetharaman A.

پژوهش حاضر با هدف مقایسة تطبیقی تأثیر قابلیت اعتماد برند بر مشتریان بانک‌های سپه (نخستین بانک ایرانی) و اقتصاد نوین (نخستین بانک خصوصی) در سال 1392 انجام شده است. این مطالعه از منظر هدف کاربردی و از دیدگاه جمع آوری داده‌ها، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی و مبتنی بر معادلات ساختاری می‌باشد. جامعه آماری پژوهش متشکل از مشتریان شعب ممتاز و درجه یک بانک‌های سپه و اقتصاد نوین در سطح شهر تهران بوده است. نمونه‌گیری بر اساس روش تصادفی طبقه‌بندی صورت گرفته و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران برای جوامع نامحدود استفاده و از این طریق حجم نمونه معادل 384 نفر برآورد شده است. جهت بررسی تأثیر قابلیت اعتماد برند بر نمونه پژوهش، ابتدا تأثیر متغیرهای ادراکی برند شامل تعهد وفاداری، تعهد مستمر و رضایت بر تمایلات رفتاری مشتریان (توصیه‌های کلامی مشتریان و نیز تمایل آنان به تغییر بانک) و سپس تأثیر قابلیت اعتماد برند بر متغیرهای ادراکی (رضایت، تعهد مستمر و تعهد وفاداری) بررسی و مورد آزمون قرار گرفته است. یافته‌های حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که در بانک اقتصاد نوین ارتباط بین رضایت مشتریان و توصیه‌های کلامی مورد تایید قرار نگرفته، همچنین در بانک سپه نیز ارتباط بین رضایت مشتریان و تمایل آنها به تغییر بانک معنادار نشده است. با این وجود نتایج حاصل از سایر فرضیات گویای آنست که قابلیت اعتماد برند نقش بسیار مهم و کلیدی در بهبود تمایلات رفتاری مشتریان ایفا می کند. با توجه به نقش و تأثیرگذاری قابلیت اعتماد برند بر رفتار مشتریان توصیه می‌شود مدیران به این مقوله توجه ویژه داشته و این مهم را در مدیریت ارتباط با مشتریان همواره لحاظ نموده و استراتژی‌ها و برنامه‌های مناسب‌تری در راستای توسعه مشتریان وفادار خود طراحی نمایند.

کلید واژه‌ها: مدیریت ارتباط با مشتری، قابلیت اعتماد برند، رضایت، تعهد، وفاداری مشتری، رفتار مشتری.

 

 

• مقدمه

با تشدید رقابت در تجارت و تغییرات سریع فن­آوری و نیز افزایش قدرت و حق انتخاب مصرف­كنندگان، موفقیت از آن شركت­هایی خواهد بود كه قادر باشند به شکل شایسته ­تری انتظارات و ارزش­های مورد نظر مشتریان را درك و شناسایی كرده و به نحو مطلوب به آنها پاسخ دهند (وانگ و همکاران[1]، 2004).

در هر سازمانی، چه تولیدی و چه خدماتی، مهم­ترین عامل برای بقا و رشد سازمان، مشتریان آن هستند و چنان­چه سازمان در جلب رضایت و وفاداریشان موفق شود و بتواند آن­ها را حفظ كند، زمینه­ رشد و بقای طولانی مدت خود را مهیا كرده است. افزایش رقابت در بخش خدمات، باعث توجه بیشتر به حفظ مشتریان فعلی و تلاش برای جذب مشتریان جدید شده است. پژوهش­ها نشان می­ دهند که سود یک شرکت با ادامه روابط مشتریانش به شدت افزایش می­یابد (خورشیدی و کاردگر، 1386).

برند، یکی از ابزارهای ارتباطی مهم در مجموعه­ی مدیریت ارتباط با مشتری محسوب می­ شود و به دو دلیل برای مشتریان ارزشمند است: اول اینکه ریسک مصرف ­کننده را کاهش می­دهد و دوم در هزینه­ های تصمیم ­گیری صرفه­جویی می­ کند. اگر مشتریان از یک برند، مایوس و ناامید شوند، تمام سرمایه ­گذاری­های شرکت و سودهای آینده آن در معرض خطر قرار می­گیرند. پس برند همانند یک اهرم عمل کرده و شرکت را تشویق می­ کند تا به طور مناسب به تعهداتش عمل کند (سویینی و سویت[2]، 2008).

اعتماد به برند اهمیت زیادی برای افزایش وفاداری مشتریان به برند دارد. به عنوان مثال، اگر اعتماد به برند كم باشد هرچقدر رضایت از محصول و خدمات بالا باشد باز هم این رضایتمندی خنثی می­ شود و از سوی دیگر، اعتماد به برند می ­تواند رضایت مشتریان را به وفاداری تبدیل كند (یوآل­ها[3]،2004).

این پژوهش در پی مقایسه­ تاثیر اعتماد برند بر مشتریان، بین بانک­های دولتی و خصوصی است.

 

 

• بیان مسئله

هدف اصلی هر سازمان علاوه بر فروش محصول خود، ایجاد نوعی رابطه و پیوند پایدار بین محصول وگروه خاصی از مشتریان است. عصاره­ی این رابطه­ پایدار، نوعی تعهد و وفاداری مشتری نسبت به محصول را به دنبال دارد. فرایند ایجاد چنین تعهدی نسبت به یک محصول با نام تجاری (برند) خاص شامل مراحل آشنا شدن مشتری با محصول، شناخت پیدا كردن نسبت به آن و سپس ترجیح محصول با نام تجاری (برند) خاص را در برمی­گیرد. در صورت موفقیت آمیز بودن چنین فرایندی، وفاداری مشتری، موفقیت سازمان و مایوس شدن سایر رقبا تضمین خواهد شد (جوانمرد و سلطان زاده، 1388).

در دنیای رقابتی امروز كه كالاها از نظر فیزیكی تمایز چندانی با یكدیگر ندارند، یک نام تجاری (برند) معتبر كه وسیله­ ارتباطی بسیار مهمی در فرایند مدیریت ارتباط با مشتری است، می ­تواند مزیت رقابتی چشمگیری ایجاد كند. نام­های تجاری (برند) به مصرف­كنندگان، ابزاری برای انتخاب ارائه می­ دهند و تنها وجود نام­های تجاری (برند) است كه موجب می­ شود یک محصول از محصول دیگر به آسانی متمایز شود. امروزه، مشتریان كالاها و خدمات در كشورهای مختلف به ویژه كشورهای توسعه یافته، هزینه­ بیشتری را برای كالاهای دارای برند معروف می­پردازند، زیرا برند بخش قابل توجهی از اطمینانی را كه مشتری به دنبال آن است، اعطا می­كند.                                                                        موضوع مهم در بخش خدمات رابطه­ای مانند بانكداری، جا به ­جایی مشتری است چرا که سودآوری در این­گونه مدل­های داد و ستد به روابط بلند مدت با مشتریان بستگی دارد و بررسی رضایت و کیفیت خدمات، ابزارهای اصلی برای افزایش روند حفظ مشتری هستند (وظیفه دوست و همکاران، 1388).

بدین منظور، مطالعه­ حاضر، نقش برند را در مدیریت گردش و جا به ­جایی مشتریان فعلی خدمات رابطه­ای، بررسی می­ کند. این پژوهش نشان می­دهد كه برند در مدیریت روابط بلند­مدت با مشتری، دارای نقش چشمگیری است و چگونگی ارتباط ابزارهای معمول مدیریت ارتباط با مشتری، رضایت و كیفیت خدمات، با اعتبار برند را شرح می­دهد.

مدیریت گردش و جا به ­جایی مشتری، اولویت درجه­ اول مجریان صنایع خدماتی از قبیل صنعت بانكداری است. این مطلب در بازاریابی جدید پذیرفته شده است كه به دست آوردن مشتریان جدید، هزینه­ بسیار بیشتری دارد تا این­که رابطه­ خود را با مشتریان موجود گسترده و عمیق­تر کنیم. بنابراین با توجه به این نکته که صنعت بانکداری نمونه ­ای از خدمات رابطه­ای بلندمدت­تر بوده و نیازمند برقراری رابطه­ای رسمی میان مشتری و شرکت است، از دست دادن یک مشتری را بررسی کنیم (سویینی و سویت،2008 ).

امروزه، قسمت عمده­ای از تولید ناخالص اقتصاد كشورهای توسعه یافته، بخش­های خدماتی هستند، در حالی که پژوهش­های اندکی برای ارتقای عملكرد نام­های تجاری (برند) خدمات، انجام گرفته است (بردی و بوردو[4]، 2008). به سبب ویژگی­هایی مانند ناملموسی، ناهمگونی، تفكیک ناپذیری و ناپایداری نام­گذاری تجاری كالاهای فیزیكی متمایز است. پژوهش­های انجام گرفته در بخش­های خدماتی مثل فروشگاه­های خرده­فروشی و بانك­ها، نشان می­دهد كه ابعاد نام تجاری (برند) مثل شواهد نام تجاری (برند) و ارتباطات نام تجاری (برند) به طور اساسی بر رضایت و نگرش مصرف­كننده و در نهایت، بر قصد خرید دوباره نام تجاری (برند) در بخش خدمات تاثیر می­گذارد (چرناتونی و سگال[5]، 2003).

یک برند زمانی دارای قدرت است كه بتواند رفتار مصرف­كنندگانی كه به آن برند می­نگرند را تحت تاثیر قرار داده و ترجیحات، گرایش­ها و رفتار خرید را برای آن برند به شکلی عادی، تكراری و روزمره کند (متامنی و شاهرخی[6]، 1998). امروزه، برند جزء مهم و لاینفك در راهبرد بازاریابی است و بازاریابی برندها، در قلب تجارت قرار دارد و ساختاربندی بسیاری از بهترین شركت­های معروف جهان مانند پراكتر اند گمبل و مارس بر پایه برندشان صورت می­گیرد (باکر و همکاران[7]، 2002).

هدف این پژوهش مقایسه­ تاثیر اعتماد برند بانک­های دولتی و خصوصی بر مشتریان است و از این طریق، علاوه بر نشان دادن اهمیت این عامل بر مشتریان، بانک­ها در یک چهارچوب رقابتی بین دولتی و خصوصی به نقاط ضعف و قوت خود در این زمینه آگاه شده و در جهت بهره­ گیری یا اصلاح آن بر­آیند.

[1].  Wang

[2].  Sweeney & Swait

[3].  Youal Ha

[4].  Brady & Bourdeau

[5].  Chernatony & Segal

[6]. Motameni & Shahrokhi

[7].  Baker

چکیده

 

 

پژوهش حاضر با هدف مقایسة تطبیقی تأثیر قابلیت اعتماد برند بر مشتریان بانک‌های سپه (نخستین بانک ایرانی) و اقتصاد نوین (نخستین بانک خصوصی) در سال 1392 انجام شده است. این مطالعه از منظر هدف کاربردی و از دیدگاه جمع آوری داده‌ها، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی و مبتنی بر معادلات ساختاری می‌باشد. جامعه آماری پژوهش متشکل از مشتریان شعب ممتاز و درجه یک بانک‌های سپه و اقتصاد نوین در سطح شهر تهران بوده است. نمونه‌گیری بر اساس روش تصادفی طبقه‌بندی صورت گرفته و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران برای جوامع نامحدود استفاده و از این طریق حجم نمونه معادل 384 نفر برآورد شده است. جهت بررسی تأثیر قابلیت اعتماد برند بر نمونه پژوهش، ابتدا تأثیر متغیرهای ادراکی برند شامل تعهد وفاداری، تعهد مستمر و رضایت بر تمایلات رفتاری مشتریان (توصیه‌های کلامی مشتریان و نیز تمایل آنان به تغییر بانک) و سپس تأثیر قابلیت اعتماد برند بر متغیرهای ادراکی (رضایت، تعهد مستمر و تعهد وفاداری) بررسی و مورد آزمون قرار گرفته است. یافته‌های حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که در بانک اقتصاد نوین ارتباط بین رضایت مشتریان و توصیه‌های کلامی مورد تایید قرار نگرفته، همچنین در بانک سپه نیز ارتباط بین رضایت مشتریان و تمایل آنها به تغییر بانک معنادار نشده است. با این وجود نتایج حاصل از سایر فرضیات گویای آنست که قابلیت اعتماد برند نقش بسیار مهم و کلیدی در بهبود تمایلات رفتاری مشتریان ایفا می کند. با توجه به نقش و تأثیرگذاری قابلیت اعتماد برند بر رفتار مشتریان توصیه می‌شود مدیران به این مقوله توجه ویژه داشته و این مهم را در مدیریت ارتباط با مشتریان همواره لحاظ نموده و استراتژی‌ها و برنامه‌های مناسب‌تری در راستای توسعه مشتریان وفادار خود طراحی نمایند.

کلید واژه‌ها: مدیریت ارتباط با مشتری، قابلیت اعتماد برند، رضایت، تعهد، وفاداری مشتری، رفتار مشتری.

 

 

• مقدمه

با تشدید رقابت در تجارت و تغییرات سریع فن­آوری و نیز افزایش قدرت و حق انتخاب مصرف­كنندگان، موفقیت از آن شركت­هایی خواهد بود كه قادر باشند به شکل شایسته ­تری انتظارات و ارزش­های مورد نظر مشتریان را درك و شناسایی كرده و به نحو مطلوب به آنها پاسخ دهند (وانگ و همکاران[1]، 2004).

در هر سازمانی، چه تولیدی و چه خدماتی، مهم­ترین عامل برای بقا و رشد سازمان، مشتریان آن هستند و چنان­چه سازمان در جلب رضایت و وفاداریشان موفق شود و بتواند آن­ها را حفظ كند، زمینه­ رشد و بقای طولانی مدت خود را مهیا كرده است. افزایش رقابت در بخش خدمات، باعث توجه بیشتر به حفظ مشتریان فعلی و تلاش برای جذب مشتریان جدید شده است. پژوهش­ها نشان می­ دهند که سود یک شرکت با ادامه روابط مشتریانش به شدت افزایش می­یابد (خورشیدی و کاردگر، 1386).

برند، یکی از ابزارهای ارتباطی مهم در مجموعه­ی مدیریت ارتباط با مشتری محسوب می­ شود و به دو دلیل برای مشتریان ارزشمند است: اول اینکه ریسک مصرف ­کننده را کاهش می­دهد و دوم در هزینه­ های تصمیم ­گیری صرفه­جویی می­ کند. اگر مشتریان از یک برند، مایوس و ناامید شوند، تمام سرمایه ­گذاری­های شرکت و سودهای آینده آن در معرض خطر قرار می­گیرند. پس برند همانند یک اهرم عمل کرده و شرکت را تشویق می­ کند تا به طور مناسب به تعهداتش عمل کند (سویینی و سویت[2]، 2008).

اعتماد به برند اهمیت زیادی برای افزایش وفاداری مشتریان به برند دارد. به عنوان مثال، اگر اعتماد به برند كم باشد هرچقدر رضایت از محصول و خدمات بالا باشد باز هم این رضایتمندی خنثی می­ شود و از سوی دیگر، اعتماد به برند می ­تواند رضایت مشتریان را به وفاداری تبدیل كند (یوآل­ها[3]،2004).

این پژوهش در پی مقایسه­ تاثیر اعتماد برند بر مشتریان، بین بانک­های دولتی و خصوصی است.

 

 

• بیان مسئله

هدف اصلی هر سازمان علاوه بر فروش محصول خود، ایجاد نوعی رابطه و پیوند پایدار بین محصول وگروه خاصی از مشتریان است. عصاره­ی این رابطه­ پایدار، نوعی تعهد و وفاداری مشتری نسبت به محصول را به دنبال دارد. فرایند ایجاد چنین تعهدی نسبت به یک محصول با نام تجاری (برند) خاص شامل مراحل آشنا شدن مشتری با محصول، شناخت پیدا كردن نسبت به آن و سپس ترجیح محصول با نام تجاری (برند) خاص را در برمی­گیرد. در صورت موفقیت آمیز بودن چنین فرایندی، وفاداری مشتری، موفقیت سازمان و مایوس شدن سایر رقبا تضمین خواهد شد (جوانمرد و سلطان زاده، 1388).

در دنیای رقابتی امروز كه كالاها از نظر فیزیكی تمایز چندانی با یكدیگر ندارند، یک نام تجاری (برند) معتبر كه وسیله­ ارتباطی بسیار مهمی در فرایند مدیریت ارتباط با مشتری است، می ­تواند مزیت رقابتی چشمگیری ایجاد كند. نام­های تجاری (برند) به مصرف­كنندگان، ابزاری برای انتخاب ارائه می­ دهند و تنها وجود نام­های تجاری (برند) است كه موجب می­ شود یک محصول از محصول دیگر به آسانی متمایز شود. امروزه، مشتریان كالاها و خدمات در كشورهای مختلف به ویژه كشورهای توسعه یافته، هزینه­ بیشتری را برای كالاهای دارای برند معروف می­پردازند، زیرا برند بخش قابل توجهی از اطمینانی را كه مشتری به دنبال آن است، اعطا می­كند.                                                                        موضوع مهم در بخش خدمات رابطه­ای مانند بانكداری، جا به ­جایی مشتری است چرا که سودآوری در این­گونه مدل­های داد و ستد به روابط بلند مدت با مشتریان بستگی دارد و بررسی رضایت و کیفیت خدمات، ابزارهای اصلی برای افزایش روند حفظ مشتری هستند (وظیفه دوست و همکاران، 1388).

بدین منظور، مطالعه­ حاضر، نقش برند را در مدیریت گردش و جا به ­جایی مشتریان فعلی خدمات رابطه­ای، بررسی می­ کند. این پژوهش نشان می­دهد كه برند در مدیریت روابط بلند­مدت با مشتری، دارای نقش چشمگیری است و چگونگی ارتباط ابزارهای معمول مدیریت ارتباط با مشتری، رضایت و كیفیت خدمات، با اعتبار برند را شرح می­دهد.

مدیریت گردش و جا به ­جایی مشتری، اولویت درجه­ اول مجریان صنایع خدماتی از قبیل صنعت بانكداری است. این مطلب در بازاریابی جدید پذیرفته شده است كه به دست آوردن مشتریان جدید، هزینه­ بسیار بیشتری دارد تا این­که رابطه­ خود را با مشتریان موجود گسترده و عمیق­تر کنیم. بنابراین با توجه به این نکته که صنعت بانکداری نمونه ­ای از خدمات رابطه­ای بلندمدت­تر بوده و نیازمند برقراری رابطه­ای رسمی میان مشتری و شرکت است، از دست دادن یک مشتری را بررسی کنیم (سویینی و سویت،2008 ).

امروزه، قسمت عمده­ای از تولید ناخالص اقتصاد كشورهای توسعه یافته، بخش­های خدماتی هستند، در حالی که پژوهش­های اندکی برای ارتقای عملكرد نام­های تجاری (برند) خدمات، انجام گرفته است (بردی و بوردو[4]، 2008). به سبب ویژگی­هایی مانند ناملموسی، ناهمگونی، تفكیک ناپذیری و ناپایداری نام­گذاری تجاری كالاهای فیزیكی متمایز است. پژوهش­های انجام گرفته در بخش­های خدماتی مثل فروشگاه­های خرده­فروشی و بانك­ها، نشان می­دهد كه ابعاد نام تجاری (برند) مثل شواهد نام تجاری (برند) و ارتباطات نام تجاری (برند) به طور اساسی بر رضایت و نگرش مصرف­كننده و در نهایت، بر قصد خرید دوباره نام تجاری (برند) در بخش خدمات تاثیر می­گذارد (چرناتونی و سگال[5]، 2003).

یک برند زمانی دارای قدرت است كه بتواند رفتار مصرف­كنندگانی كه به آن برند می­نگرند را تحت تاثیر قرار داده و ترجیحات، گرایش­ها و رفتار خرید را برای آن برند به شکلی عادی، تكراری و روزمره کند (متامنی و شاهرخی[6]، 1998). امروزه، برند جزء مهم و لاینفك در راهبرد بازاریابی است و بازاریابی برندها، در قلب تجارت قرار دارد و ساختاربندی بسیاری از بهترین شركت­های معروف جهان مانند پراكتر اند گمبل و مارس بر پایه برندشان صورت می­گیرد (باکر و همکاران[7]، 2002).

هدف این پژوهش مقایسه­ تاثیر اعتماد برند بانک­های دولتی و خصوصی بر مشتریان است و از این طریق، علاوه بر نشان دادن اهمیت این عامل بر مشتریان، بانک­ها در یک چهارچوب رقابتی بین دولتی و خصوصی به نقاط ضعف و قوت خود در این زمینه آگاه شده و در جهت بهره­ گیری یا اصلاح آن بر­آیند.

• اهمیت و ضرورت پژوهش

از آغاز دهه­ 1990 اتفاق نظر جهانی بین صاحب­نظران پدیدار شده است که سازمان­های مشتری­گرا و بازارگرا در بازارهای رقابت جهانی، موفق­ترند. سودمندترین و مناسب­ترین راهبرد برای بانک­ها، مشتری­مداری است. در حقیقت، این جمله را قدری قوی­تر می­توان بیان کرد و گفت که بنیان و اساس نظام بانکی، مشتری است (ونوس و صفائیان، 1383).

شركت­ها در بازار، برای ایجاد تمایز بین محصولات خود و رقبا، از راهبرد­ها و روش­های گوناگون بازاریابی، استفاده می­كنند. یكی از تصمیم­های مهم، تصمیم در مورد انتخاب نام تجاری (برند) برای شرکت است. اگر نام تجاری (برند) با رعایت نكات دقیق روان شناختی، مطالعه­ رفتار مصرف­كنندگان و با توجه به اصول صحیح بازاریابی انتخاب شده باشد، موفقیت یک شرکت را در بازار تا حدود زیادی تضمین می­كند. نام­های تجاری (برند) از زمره­ی با ارزش­ترین دارایی­ های یک شركت محسوب می­شوند كه باعث افزایش ارزش نهایی محصول می­ شود. در واقع، نام تجاری (برند) خلاصه­ای از فعالیت­های شرکت است که به ارتباط مشتری با شرکت می­انجامد.

در دنیای پر رقابت امروز كه سرعت ورود رقبای جدید به بازار و ارائه خدمات متفاوت بسیار بالا است، با توجه به هزینه­ های بالای یافتن مشتریان جدید، حفظ مشتریان فعلی بسیار مهم است. برای این منظور داشتن رابطه­ عمیق با مشتریان بسیار مهم است كه می­توانیم با بهره گرفتن از اعتبار نام تجاری (برند) خود، به این هدف دست یابیم (لوئیس و لومبرت[8]، 2010).

بحث برند از جمله مباحثی است که امروزه در کانون توجه شرکت­ها و فعالان بازار قرار گرفته است. به دنبال آن مسئله­ وفاداری به برند، از مسائل مهم و حتی می­توان گفت، حیاتی در بازاریابی امروز دنیا و به خصوص بازارهای بالغ به شمار می­رود. امروزه، در عصری زندگی می­کنیم که دیگر گرایش­های تولید، محصول و فروش نمی ­تواند بقای یک شرکت را در بازار تضمین کند. مشتریان و رقبا، هوشمند­تر شده و تمامی شرکت­هایی که خواهان بقای خود در این محیط هستند، خواسته یا ناخواسته باید به گرایش بازاریابی و حتی بازاریابی اجتماعی روی آورند. موضوعی که با کمی دقت می­توان آن را در اعمال و اقدامات اخیر شرکت­های داخلی کشورمان، مشاهده کرد؛ چرا که بخش عمده­ای از بازار ما، رقابتی شده و بخشی از آن نیز در حال رقابتی شدن است (حسینی و رضایی، 1390).

در تمامی پژوهش­ها، اهمیت وفاداری مشتریان در ایجاد سودآوری شركت­ها مورد قبول قرار گرفته و بررسی­های مفیدی درباره همبستگی بین وفاداری و سودآوری به صورت نظری و عملی انجام گرفته است. این بررسی­ها پیشنهاد كرده­اند كه وفاداری مشتریان، اثرات مثبتی بر سودآوری، هم از طریق كمك به كاهش هزینه­ های بازرگانی و هم از طریق افزایش فروش به هر مشتری دارد (رفیق[9]، 2005).

هم­چنین، نتایج مطالعات نشان می­دهدكه تصویر برند[10] بر روی فهم مشتریان از كیفیت محصولات و خدمات، تاثیر خاصی دارد و اعتبار شركت بر روی فهم مشتری و وفاداری او موثر است. شركت­ها باید نسبت به تاثیر تصویر برند در وفاداری مشتریان و در نتیجه سودآوری شركت توجه بیشتری کنند. (ایبه و همکاران[11]، 2005).

بانک­ها در طی سال­های اخیر با چالش­های فراوانی روبه­رو بوده ­اند که مهم­ترین چالش­، گسترش دامنه­ رقابت بین آن­ها و افزایش سطح دانش و آگاهی مشتریان است. این رقابت تنگاتنگ در میان  بانک­های ایرانی به دلیل افزایش تعداد بانک­های خصوصی و تبدیل برخی بانک­های دولتی به خصوصی به وجود آمده است، لیکن به نظر می­رسد که بانک­ها، رویکرد مدونی برای شناخت و درک مشتریان خود و برآورده نمودن بهتر نیازها و جلوگیری از گرایش مشتریان به بانک­های دیگر تدوین نکرده ­اند. هم­چنین هزینه­ های پایین تغییر بانک برای مشتریان ایرانی و پیوستن آن­ها به بانک­های رقیب، از وجود نداشتن برنامه ­های وفادارسازی بانک­ها جهت خلق ارزش­های ماندگار برای مشتریان ناشی می­ شود. در حقیقت بانک­ها با فراهم کردن عوامل وفادارسازی مشتریان، می­توانند هزینه­ های جا به ­جایی بانک را برای مشتریان افزایش ­دهند. در این میان یکی از عوامل تاثیرگذار بر وفاداری مشتریان، قابلیت اعتماد برند بانک­هاست. در واقع زمانی که مشتریان امکان مقایسه­ خدمات بانک­های مختلف را با یکدیگر ندارند، به طور معمول از آنچه در اختیار دارند مانند تصویر یا برند بانک برای تصمیم ­گیری استفاده می­ کنند (دهدشتی و دیگران، 1389).

قابلیت اعتماد یک برند در اثر سال­ها فعالیت و ارتباط با مشتریان و برآوردن و عمل کردن به آنچه که به مشتریان وعده داده شده و هم­چنین ارائه­ خدمات و کالاهای دارای کیفیت برتر و یا حداقل مطلوب برای مشتریان به وجود می­آیدکه حاصل توانایی و تخصص شرکت بوده است. این قابلیت اعتماد نیز در طی زمان، فقط از طریق روابط متقابل تکراری مشتری – شرکت ایجاد و متبلور می­ شود. اگر اعتماد به شرکت از بین برود، برند نیز به سرعت از بین خواهد رفت. از این رو، انجام پژوهش­هایی در زمینه­ عوامل تاثیرگذار بر وفاداری مشتریان ضروری است. اهمیت اعتماد مشتریان به برند به عنوان یکی از عوامل موثر بر وفاداری تا حدی است که بسیاری از شرکت­ها و سازمان­های خدماتی، بودجه­ های هنگفتی را به پژوهش، پیگیری و بازبینی برندینگ و اجرای قول­های نام تجاری (برند) اختصاص داده­اند تا باعث شوند برند، بهتر بتواند بر صاحبان منافع و مشتریان خود تاثیر بگذارد و با آن­ها همکاری کند (دهدشتی شاهرخ و همکاران، 1389).

با در نظر گرفتن این مهم، در این پژوهش، تاثیر اعتماد برند بانک­های دولتی و خصوصی بر مشتریان و مقایسه­ دو بانک سپه و اقتصاد نوین مورد بررسی قرار می­گیرد.

• اهداف پژوهش

هدف اصلی:

– مقایسه­ بانک­های دولتی و خصوصی از لحاظ میزان تاثیر اعتماد برند بر مشتریان

اهداف فرعی:

– سنجش تاثیر قابلیت اعتماد برند بانک بر تعهد وفاداری مشتریان

– سنجش تاثیر قابلیت اعتماد برند بانک بر تعهد مستمر مشتریان

– سنجش تاثیر قابلیت اعتماد برند بانک بر رضایت مشتریان

[1].  Wang

[2].  Sweeney & Swait

[3].  Youal Ha

[4].  Brady & Bourdeau

[5].  Chernatony & Segal

[6]. Motameni & Shahrokhi

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                     صفحه

فصل اول :  کلیات تحقیق.. 2

1-1) مقدمه.. 3

1-2)  بیان مساله: 4

1-3)  ضرورت تحقیق.. 6

1-4)  اهداف تحقیق.. 8

1-4-1) هدف اصلی تحقیق.. 8

1- 4-2) اهداف فرعی تحقیق.. 8

1-5) فرضیات تحقیق.. 9

1-5-1) فرضیه اصلی تحقیق.. 9

1-5-2) فرضیه های فرعی تحقیق.. 9

1-6) مدل مفهومی تحقیق.. 10

1-7)  قلمرو تحقیق.. 10

1-7-1)  قلمرو موضوعی تحقیق.. 10

1-7-2)  قلمرو مکانی تحقیق.. 11

1-7-3)  قلمرو زمانی تحقیق.. 11

1-8)  تعریف اصطلاحات و واژگان.. 11

1-8-1) تعاریف نظری.. 11

1-9)  مراحل اجرایی تحقیق.. 14

فصل دوم:  مروری بر ادبیات و پیشینه ی تحقیق.. 15

2-1)  بخش اول: مروری بر ادبیات تحقیق.. 16

2-1-1)  مدیریت ارتباط با مشتری (CRM).. 16

2-1-2)  مشتری مداری.. 18

2-2) بخش دوم :  مروری بر پژوهش های  انجام شده.. 18

2-3)  بخش سوم : مدل مفهومی تحقیق.. 22

فصل سوم : روش تحقیق.. 26

3-1) مقدمه.. 27

3-2) نوع و روش تحقیق.. 27

3-3) جامعه آماری.. 28

3-4) روش نمونه‌گیری و حجم نمونه.. 28

3-5)  ابزار جمع آوری اطلاعات.. 29

3-5-1) گویه ها/ پرسش های مربوط به متغیرهای مکنون.. 30

3-5-2) مقیاس اندازه گیری.. 39

3-5-3) روایی و پایایی پرسشنامه.. 39

3-6) شیوه های تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 40

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها.. 41

4-1)  مقدمه.. 42

4-2)  بخش اول: آمار توصیفی.. 42

4-2-1)  چگونگی توزیع افراد نمونه بر حسب متغیرهای جمعیتشناختی.. 42

4-2-2) چگونگی توزیع متغیرهای پژوهش بر اساس شاخصهای مرکزی و پراکندگی   46

4-3) محاسبه پایایی متغیرهای تحقیق.. 47

4-3-1)  محاسبه پایایی با روش آلفای کرونباخ.. 47

4-4) آمار استنباطی.. 49

4-4-1)  آزمون کولموگروف اسمیرنف.. 49

4-4-2)  آزمون بارتلت.. 50

4-4-3)  تحلیل عاملی تأییدی مولفه های پژوهش.. 50

4-4-5)  مدل ساختاری.. 73

4-4-6)  رتبه بندی متغیرهای تحقیق با آزمون فریدمن.. 83

4-4-7)  نتایج بررسی میزان پذیرش CRM.. 84

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها.. 90

5-1)  مقدمه.. 91

5-2) نتیجه گیری از یافته های تحقیق.. 92

5-3) پیشنهادهای تحقیق.. 99

5-4) محدودیت های تحقیق.. 100

پیوست ها.. 101

فهرست منابع.. 107

منابع فارسی.. 107

منابع غیرفارسی.. 109

چکیده انگلیسی.. 111

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                                   صفحه

جدول(2-1). عناصر كلیدی مدیریت ارتباط با مشتری.. 18

جدول(3-1). گویه های مربوط به متغیر پذیرش CRM.. 30

جدول(3-2). گویه های مربوط به متغیر مزایای نسبی CRM.. 31

جدول(3-3). گویه های مربوط به متغیر سازگاری.. 32

جدول(3-4). گویه های مربوط به متغیر پیچیدگی.. 32

جدول(3-5). گویه های مربوط به متغیر آزمون پذیری.. 33

جدول(3-6). گویه های مربوط به متغیر رویت پذیری.. 33

جدول(3-7). گویه های مربوط به متغیر دسترسی به فن آوری اطلاعات.. 34

جدول(3-8). گویه های مربوط به متغیر شدت رقابت.. 34

جدول(3-9). گویه های مربوط به متغیر نگرش نسبت به تغییر.. 35

جدول(3-10). گویه های مربوط به متغیر بازارگرایی.. 35

جدول(3-11). گویه های مربوط به متغیر نوآوری گرایی.. 36

جدول(3-12). گویه های مربوط به متغیر فرهنگ گروه سازمانی.. 37

جدول(3-13). گویه های مربوط به متغیر استفاده از اطلاعات.. 37

جدول(3-14). گویه های مربوط به اثرات پذیرش CRM.. 38

جدول(3-15). شکل امتیازدهی به پرسشنامه ها.. 39

جدول (4-1). توزیع فراوانی پاسخدهندگان برحسب جنسیت.. 43

جدول(4-2). توزیع فراوانی سن پاسخ دهندگان.. 43

جدول(4-3). توزیع فراوانی تحصیلات پاسخ دهندگان.. 44

جدول(4-4). توزیع فراوانی سابقه کار پاسخ دهندگان.. 45

 

جدول (4-5).  شاخصهای مرکزی و پراکندگی متغیرها.. 47

جدول( 4-6). ضریب آلفای کرونباخ برای هر کدام از ابعاد پرسشنامه.. 48

جدول( 4-7). سطح معنی‌داری آزمون كولموگروف – اسمیرنف شاخص ها.. 49

جدول(4-8). نتایج آزمون بارتلت.. 50

جدول (4-9). کلیه شاخص های نیکویی برازش و مقدار قابل قبول برای آن ها   51

جدول( 4-10). شاخص های برازش مدل تعامل با CRM.. 52

جدول (4-11). شاخص های برازش مدل اصلاحی تعامل با CRM.. 53

جدول( 4-12). آماره تی و سطح معناداری مربوط به گویه های متغیر مکنون تعامل با CRM.. 53

جدول(4-13). شاخص های برازش مدل مزیت نسبی.. 55

جدول (4-14). شاخص های برازش مدل اصلاحی مزیت نسبی.. 55

جدول( 4-15). آماره تی و سطح معناداری مربوط به گویه های متغیر مکنون مزیت نسبی.. 55

جدول(4-16). شاخص های برازش مدل سازگاری.. 56

جدول (4-17). آماره تی و سطح معناداری گویه های مربوط به متغیر مکنون سازگاری.. 56

جدول (4-18). شاخص های برازش مدل پیچیدگی.. 57

جدول( 4-19). آماره تی و سطح معناداری گویه های مربوط به متغیر مکنون پیچیدگی.. 57

جدول(4-20).  شاخص های برازش مدل قابلیت در دسترس درک شده از راه حل های IT. 58

جدول( 4-21). شاخص های برازش مدل اصلاحی قابلیت در دسترس درک شده از راه حل های IT. 58

جدول( 4-22). آماره تی و سطح معناداری مربوط به متغیر مکنون دسترسی به فن آوری اطلاعات.. 59

جدول (4-23).  شاخص های برازش مدل شدت رقابت.. 60

جدول( 4-24). شاخص های برازش مدل اصلاحی شدت رقابت.. 60

جدول( 4-25). آماره تی و سطح معناداری گویه های مربوط به متغیر مکنون شدت رقابت.. 61

جدول (4-26). شاخص های برازش مدل نگرش نسبت به تغییر.. 61

جدول (4-27). آماره تی و سطح معناداری گویه های مربوط به متغیر مکنون نگرش نسبت به تغییر.. 62

جدول (4-28). شاخص های برازش مدل بازارگرایی.. 63

جدول( 4-29). شاخص های برازش مدل اصلاحی بازارگرایی.. 63

جدول( 4-30). آماره تی و سطح معناداری گویه های مربوط به متغیر مکنون بازارگرایی.. 64

جدول (4-31). شاخص های برازش مدل گرایش به نوآوری.. 65

جدول(4-32). آماره تی و سطح معناداری گویه های مربوط به متغیر مکنون گرایش به نوآوری.. 66

جدول(4-33). شاخص های برازش مدل فرهنگ گروه سازمانی.. 66

جدول (4-34).  شاخص های برازش مدل اصلاحی فرهنگ گروه سازمانی.. 67

جدول (4-35). آماره تی و سطح معناداری گویه های مربوط به متغیر مکنون فرهنگ گروه سازمانی.. 67

جدول (4-36). شاخص های برازش مدل استفاده از اطلاعات.. 68

جدول (4-37). آماره تی و سطح معناداری گویه های مربوط به متغیر مکنون استفاده از اطلاعات.. 68

جدول (4-38). شاخص های برازش مدل رضایت مشتری.. 69

جدول (4-39). آماره تی و سطح معناداری گویه های مربوط به متغیر مکنون رضایت مشتریان.. 70

جدول (4-40). شاخص های برازش مدل رضایت کارکنان.. 70

جدول (4-41).  شاخص های برازش مدل اصلاحی رضایت کارکنان.. 71

جدول (4-42). آماره تی و سطح معناداری گویه های مربوط به متغیر مکنون رضایت کارکنان.. 71

جدول (4-43).  شاخص های برازش مدل عملکرد.. 72

جدول (4-44).  شاخص های برازش مدل اصلاحی عملکرد.. 72

جدول (4-45). آماره تی و سطح معناداری گویه های مربوط به متغیر مکنون عملکرد تجاری.. 73

جدول (4-46). کدگذاری متغیرهای مدل ساختاری.. 73

جدول (4-47).  نتایج مدل ساختاری.. 75

جدول (4-48).  شاخص های برازش مدل.. 75

جدول (4-49).  شاخص های برازش مدل اصلاح شده.. 76

جدول (4-50). نسبت بحرانی و سطح معناداری مدل نهایی با در نظر گرفتن متغیر میانجی.. 76

جدول (4-51). شاخص های برازش مدل ساختاری بدون متغیر میانجی.. 77

جدول (4-52). نسبت بحرانی و سطح معناداری مدل ساختاری بدون متغیر میانجی   77

جدول (4-53).  رتبه بندی متغیرهای تحقیق.. 83

جدول (4-54).  سطح معناداری آزمون فریدمن.. 84

جدول(4-55).  پاسخ به سوالات پذیرش CRM و تحلیل براساس  نتایج خوداظهاری   86

جدول(4-56). پاسخ به سوالات پذیرش CRM و تحلیل براساس  تحلیل خوشه ای   88

جدول(4-57). تفاوت های بین نتایج وضعیت پذیرش CRM حاصل از دو روش خوداظهاری و خوشه ای.. 89

 

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                                     صفحه

شکل(1-1). مدل مفهومی تحقیق.. 10

شکل(1-2) . مدل اجرایی تحقیق.. 14

شکل(2-1). سه جزء محوری مدیریت ارتباط با مشتری.. 17

شکل(2-2). تقسیم بندی انواع متغیرها براساس رابطه شان در یک تحقیق.. 23

شکل(2-3). مدل مفهومی پذیرش CRM.. 25

شکل ( 5-1). مدل نهایی تحقیق.. 98

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                                     صفحه

نمودار (4-1). درصد فراوانی پاسخدهندگان برحسب جنسیت.. 43

نمودار (4-2). وضعیت سن پاسخ دهندگان.. 44

نمودار (4-3). وضعیت تحصیلی پاسخ دهندگان.. 45

نمودار (4-4). وضعیت سابقه کاری پاسخ دهندگان.. 46

نمودار ( 4-5).  تحلیل عاملی تأییدی متغیر تعامل با CRM با ضریب استاندارد   52

نمودار (4-6). مدل اصلاحی متغیر تعامل با CRM با ضریب استاندارد.. 53

نمودار( 4-7). تحلیل عاملی تأییدی متغیر مزیت نسبی با ضریب استاندارد   54

نمودار( 4-8). مدل اصلاحی متغیر مزیت نسبی با ضریب استاندارد.. 55

نمودار )4-9(. تحلیل عاملی تأییدی متغیر سازگاری با ضریب استاندارد.. 56

نمودار (4-10). تحلیل عاملی تأییدی متغیر پیچیدگی با ضریب استاندارد   57

نمودار (4-11). تحلیل عاملی تأییدی متغیر قابلیت در دسترس درک شده از راه حل های IT با ضریب استاندارد.. 58

نمودار (4-12). مدل اصلاحی متغیر قابلیت در دسترس درک شده از راه حل های IT با ضریب استاندارد.. 59

نمودار (4-13). تحلیل عاملی تأییدی متغیر شدت رقابت با ضریب استاندارد   60

نمودار( 4-14). مدل اصلاحی متغیر شدت رقابت با ضریب استاندارد.. 60

نمودار( 4-15). تحلیل عاملی تأییدی متغیر نگرش نسبت به تغییر با ضریب استاندارد.. 61

نمودار (4-16). تحلیل عاملی تأییدی متغیر بازارگرایی با ضریب استاندارد   63

نمودار (4-17). مدل اصلاحی متغیر بازارگرایی با ضریب استاندارد.. 64

نمودار (4-18). تحلیل عاملی تأییدی متغیر گرایش به نوآوری با ضریب استاندارد.. 65

نمودار (4-19). تحلیل عاملی تأییدی متغیر فرهنگ گروه سازمانی با ضریب استاندارد.. 66

نمودار (4-20). مدل اصلاحی متغیر فرهنگ گروه سازمانی با ضریب استاندارد   67

نمودار (4-21).  تحلیل عاملی تأییدی متغیر استفاده از اطلاعات با ضریب استاندارد.. 68

نمودار (4-22). تحلیل عاملی تأییدی متغیر رضایت مشتری با ضریب استاندارد   69

نمودار (4-23). تحلیل عاملی تأییدی متغیر رضایت کارکنان با ضریب استاندارد.. 70

نمودار (4-24). مدل اصلاحی متغیر رضایت کارکنان با ضریب استاندارد.. 71

نمودار (4-25).  تحلیل عاملی تأییدی متغیر عملکرد با ضریب استاندارد   72

نمودار (4-26). مدل اصلاحی متغیر عملکرد با ضریب استاندارد.. 72

نمودار (4-27). مدل ساختاری تحقیق با متغیر میانجی با ضریب استاندارد   74

نمودار (4-28). مدل نهایی ساختاری تحقیق با متغیر میانجی با ضریب استاندارد.. 76

نمودار (4-29). مدل نهایی ساختاری تحقیق بدون متغیر میانجی با ضریب استاندارد.. 77

نمودار (4-30).  نتایج پذیرش CRM حاصل از اظهارات خود افراد.. 85

نمودار(4-31). نتایج پذیرش CRM با خوشه بندی داده ها.. 87

 

چکیده

 

اعتقاد بر این است که مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)  می تواند  در  توانمندسازی سازمان ها در جهت پی بردن به  تمرکز مشتری بسیار مفید باشد و  از همین رو  در دستور کار بسیاری از سازمان ها قرا ر گرفته است. هر چند مطالعات زیادی روی مقوله مدیریت ارتباط با مشتری انجام شده است ولی مطالعات محدودی بر روی عوامل تاثیرگذار بر میزان پذیرش مدیریت ارتباط با مشتری وجود دارد. در این مطالعه با بهره گرفتن از اطلاعات جمع آوری شده از شعب بانک حکمت ایرانیان و  به منظور  دستیابی به دو هدف زیر از مدل مفهومی پیشنهاد شده توسط راجرز (1995)  استفاد شده است:

• بررسی عواملی که بانک را به پذیرش مدیریت ارتباط با مشتری سوق می دهند.
• اثرات مدیریت ارتباط با مشتری بر عملکرد بانک

مدل مفهومی با فرضیاتی مرتبط و با بهره گرفتن از اطلاعات حاصل از  پرسشنامه هایی که توسط کارمندان شعب بانک حکمت ایرانیان در سراسر کشور تکمیل شده بود مورد آزمون قرار گرفت.  مهمترین یافته های تحقیق با توجه به پیامدهای آن برای محققان و پژوهشگران مورد بحث قرار گرفتند. نتایج تحلیل نشان داد که براساس مدل پیشنهادی راجرز متغیرهای سازگاری، آزمون پذیری، نگرش نسبت به تغییرات، بازارگرایی و گرایش به نوآوری از عوامل تاثیرگذار بر تعامل با CRM می باشد. همچنین مشخص شد که استفاده از اطلاعات، متغیری میانجی بین تعامل با CRM و عملکرد  می باشد. در نهایت نیز معلوم گردید که تعامل با CRM بر روی  رضایت مشتری، رضایت کارمندان و عملکرد تجاری بانک تاثیرگذار می باشد. در انتها محدودیت های مطالعه همراه با توصیه هایی برای تحقیقات آینده گزارش شده است.

 

واژگان کلیدی: مدیریت ارتباط با مشتری، CRM، بانک، پذیرش

 

فصل اول :  کلیات تحقیق

 

• مقدمه

در سال های اخیر به دلیل مشکلات مختلف اقتصادی، اجتماعی و دولتی بودن نظام بانکی و مهم‌تر از همه فزونی میزان تقاضا بر عرضه، همواره بانکهای کشور مشتری ‌مداری و ارکان آن را مورد بی‌توجهی قرار داده‌اند و نتوانسته‌اند به نحو احسن از بازاریابی نوین استفاده نمایند. با توجه به تغییرات محیطی که پیش رو داریم، بانک‌ها بایستی پیشاپیش به تجهیزنمودن خود، شناسایی نیازها، توقعات مشتریان و همچنین توجه به وضعیت بازار اهمیت قایل شوند، زیرا هر بانکی بتواند زودتر از رقبا این نیازها را شناسایی و برآورده کند در میدان رقابت پیروز و سرافراز خواهد بود.

امروزه وجود رابطه قوی با مشتریان مهمترین رمز موفقیت در هر كسب وكار است. از این رو مفهوم مدیریت ارتباط با مشتری كه به معنی تلاش سازمان جهت ایجاد و ارائه ارزش به مشتری است بسیار موردتوجه قرار گرفته است(سالارزهی و همکاران،1390).

گذر از اقتصاد صنعتی و از میان‌رفتن مرزهای جغرافیایی برای کسب و کار و به‌تبع آن شدت ‌یافتن رقابت باعث شده تا مشتری به عنوان رکن اساسی، محور اصلی فعالیت‌های بانک مطرح شود. سازمان ها به این مهم دست یافته اند که حفظ مشتریان فعلی ارزان تر از جذب مشتریان جدید است و بهترین راه حفظ مشتریان، به دست آوردن رضایت آنان است. همچنین تحقیقات نشان می دهند که رضایت مشتریان می تواند منجر به نام تجاری معتبر و در نتیجه سودآوری موسسه شود. مدیریت ارتباط با مشتریان در دهه 90 میلادی همراه با توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک رویکرد مهم در کسب و کار با هدف بازگشت به بازاریابی فردی تعریف شد و تکامل یافته است(ایجاز، 2005) .

در چند سال گذشته به دلیل مشکلات مختلف اقتصادی، اجتماعی و دولتی بودن نظام بانکی و مهمتر از همه فزونی میزان تقاضا بر عرضه، همواره بانک های کشور مشتری مداری و ارکان آن را مورد بی توجهی قرار داده اند و نتوانسته اند به نحو احسن از بازاریابی نوین استفاده نمایند. مردم به علت عدم توجه و بها ندادن به نیازها و خواسته هایشان و ارائه خدمات یکسان و مشابه توسط تمامی شعب بانکهای کشور هیچگونه انگیزه ای برای مراجعه به شعب بانکها نداشته اند (شهرکی، 1388).

با توجه به اینكه امروزه قدرت فروشنده به خریدار انتقال یافته است، سازمان ها متوجه این امر شده اند كه رقابت با محصولات متمایز و ارزان تر كافی نیست، و مزیت رقابتی صرفاً از طریق محصولات متمایز به دست نمی آید، بلكه از طریق ارتقای روابط با مشتری حاصل می شود. در عین حال، مشتریان هزینه های متغیر پایینی را متحمل می شوند و به سهولت می توانند وفاداریشان را ازیک شركت به شركت دیگر تغییر جهت دهند. در حال حاضر وفاداری مشتری به یک شركت و رضایت وی از محصول و خدمات شركت به عنوان دو عامل اساسی، ذهن مدیران را به خود مشغول كرده است(صوفی و همکاران، 1392).

امروزه همه بانکها و موسسات سعی و تلاش می کنند که سهم بیشتری را در بازار به دست آورند و رهبری بازار را در کنترل خود بگیرند. یکی از عواملی که به بانکها و موسسات در مسیر توسعه و موفقیت امور بانکی کمک می کند جذب وحفظ مشتری می باشد. ایجاد وفاداری در مشتریان بخصوص مشتریان بانکی  مفهومی است که در کسب و کارهای امروزی به لحاظ اینکه مشتریان وفادار به صورت مؤلفه اصلی موفقیت بانکها درآمده‌اند، مورد توجه بیش از پیش قرار گرفته است. افزون بر این به لحاظ این واقعیت که انتظارات مشتریان نیز دائماً در حال افزایش است، بانکها ملزم هستند تا فراتر از نیاز اولیه ارضای مشتریان رفته، انتظارات آنها را نیز تأمین کرده، کانون توجه خود را از ارضای صرف مشتری به ایجاد وفاداری و اعتماد از طریق ایجاد ارتباطی بلندمدت، دو جانبه و سودآور برای هر دو طرف معطوف نمایند( باسو و همکاران، 1994). در همین راستا  این عنوان را برای پژوهش خویش برگزیدیم تا بتوانیم در دنیای رقابتی امروز یاریگر مدیران باشیم و به آنان در جهت حفظ مشتریان سابق و جذب مشتریان جدید گامی هرچند کوچک برداریم.در این فصل ابتدا به بیان مسئله و ضرورت تحقیق می پردازیم و سپس به کمک ادبیات و پیشینه تحقیق به تعاریفی کلی از مفاهیم موجود در تحقیق پرداخته و سپس مراحل تحقیق را در قالب نمودار بیان می داریم.

1-2)  بیان مساله:

یکی از عواملی که به بانکها و موسسات در مسیر توسعه و موفقیت امور بانکی کمک می کند جذب مشتریان جدید وحفظ مشتریان فعلی می باشد. ایجاد وفاداری در مشتریان در کسب و کارهای امروزی به لحاظ اینکه مشتریان وفادار تاثیر بسزایی درموفقیت موسسات ایفا می کنند، مورد توجه بیش از پیش قرار گرفته است. هیچ کسب و کاری به جز سازمان‌های انحصاری دولتی نمی‌توانند بدون داشتن مشتریانی وفادار بقا داشته باشند.یكی از پیش نیازهای وفاداری مشتریان، بویژه در حوزه خدمات، رضایت مشتری است. بنابر این بانکهادر جهت دستیابی به چشم انداز و اهداف کلان خویش که همان کسب بالاترین سهم بازار در صنعت است باید رضایت مشتریان خود را افزایش  دهد. لذا مدیریت ارتباط با مشتری بهترین راه حل در جهت دستیابی به این مهم است.در این پژوهش، میزان پذیرش  مدیریت ارتباط با مشتری متغیر وابسته و عوامل مرتبط با آن متغیر مستقل می باشد.

با تغییر پارادایم از محصول محوری به مشتری محوری و با توجه به اینكه در محیط رقابتی امروز استفاده از روش های بازاریابی سنتی ، محدودیت های زیادی را برای سازمان ها ایجاد كرده است، مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) برای ایجاد یک رابطه خاص با مشتری،ایجاد ارزش بیشتر برای سازمان ها ،ارائه شده است(مقدم و همکاران، 1389).

امروزه سازمانها در دوران اقتصاد مشتری مدار فعالیت می كنند كه در این دوران، مشتری حاكم واقعی بازار است. بنابراین سازمانها باید بیاموزند كه چگونه از تمركز بر محصول یاخدمات به سمت تمركز بر مشتریان حركت كنند. آنها باید مشتریان را به عنوان یک دارایی در نظر بگیرند كه نیاز به مدیریت و رساندن به بالاترین میزان بازدهی دارد (رنجبریان، 1999) .

با توجه به اینكه سازمانهاتشخیص داده اند كه مشتریان مهمترین دارایی آنها محسوب می شوند، بنابراین به روابط با مشتریان به عنوان تعاملاتی  سودمند می نگرند كه نیازمند مدیریت صحیح می باشد( پلاکویاناکی و همکاران، 2006). به طوری كه دنیای رقابتی امروز سازمانها را بر آن داشته است تا به مشتریان اهمیت بیشتری دهند و به جای توجه به تولید انبوه به مشتری و رضایت وی توجه كنند (سهرابی وهمکاران,1385).

تمایل دنیای كسب و كار به تمایز محصولات و خدمات با یک میل جدید یعنی مشتری جایگزین شده است كه منجر به ظهور مجدد فلسفه یک به یک می شود به طوری كه سازمان با مشتری ارتباط برقرار كرده و رابطه اش را به صورت

فهرست مطالب

عنوان……………………………………….. صفحه

چکیده………………………………………… 1

فصل اول :  کلیات تحقیق

1-1-  مقدمه…………………………………… 3

1-2- بیان مسأله……………………………….. 4

1-3- ضرورت و اهمیت موضوع……………………….. 6

1-4- اهداف پژوهش………………………………. 8

1-5- سؤال تحقیق……………………………….. 8

1-6- فرضیه های تحقیق…………………………… 8

1-7- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها……………. 9

1-8- قلمرو تحقیق………………………………. 10

 

فصل دوم : ادبیات تحقیق

بخش اول : عملکرد سازمانی……………………….. 12

2-1-1- مقدمه………………………………….. 12

2-1-2- تعاریف و مفهاهیم عملکرد سازمانی…………… 12

2-1-3- معیارهایی برای سنجش عملکرد……………….. 13

2-1-4- عوامل موثر بر عملکرد سازمانی……………… 14

بخش دوم : اقدامات مدیریت منابع انسانی…………………………………………………………………………………….  17

2-2- 1- مقدمه…………………………………. 17

2-2-2- مدیریت…………………………………. 18

2-2-3- منابع انسانی……………………………. 19

2-2-4- مدیریت منابع انسانی……………………… 20

2-2-5- مدیریت منابع انسانی و مدیریت كاركنان………. 21

2-2-6- واكنش ها به مدیریت منابع انسانی…………… 22

2-2-7- رویکردهای مدیریت منابع انسانی…………….. 23

2-2-8- اهداف مدیریت منابع انسانی………………… 24

2-2-9- وظایف مدیریت منابع انسانی………………… 25

2-2-10- ویژگی فعالیت های مدیریت منابع انسانی……… 25

2-2-11- اقدامات مدیریت منابع انسانی……………… 26

2-2-12- اقدامات مدیریت منابع انسانی و عملکرد نوآوری.. 28

2-2-13- اهمیت مدیریت منابع انسانی برای سازمان ها….. 30

2-2-14- نقش های مدیریت منابع انسانی……………… 31

بخش سوم : مسئولیت اجتماعی………………………. 34

2-3-1- مقدمه………………………………….. 34

2-3-2- تعاریف، ابعاد و مؤلفه های تشکیل دهنده مسئولیت اجتماعی  36

2-3-3- ابعاد مسئولیت سازمانی و جایگاه مسئولیت اجتماعی 40

2-3-4- اصول مسئولیت اجتماعی   ………………….. 41

2-3-5- دیدگاه های مختلف مسئولیت های جامعه……………………………………………………………………………42

2-3-6- مسئولیت اجتماعی سازمان ها و منافع آن………. 43

2-3-7- تعهد اجتماعی تا پاسخگویی اجتماعی………….. 44

2-3-8- مبانی فلسفی دیدگاه های مسئولیت اجتماعی…….. 45

2-3-9- ایجاد ارزش از طریق مسئولیت اجتماعی (CRS) :…. 45

2-3-10- نقش مدیران ارشد شرکتها در گسترش مسئولیت اجتماعی   48

2-3-11- دیدگاه اسلام به مسئولیت اجتماعی…………… 49

2-3-12- موانع اجرای مسئولیت اجتماعی سازمان……….. 59

بخش چهارم: پیشینه تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور    53

چارچوب نظری تحقیق……………………………… 56

فصل سوم : روش تحقیق

3-1- مقدمه……………………………………. 59

3-2- روش تحقیق………………………………… 59

3-3- جامعه  و نمونه آماری………………………. 60

3-4- روش ها و ابزار جمع آوری اطلاعات……………… 61

3-5- روایی  و پایایی  ابزار گردآوری اطلاعات……….. 63

3-6- روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها………… 64

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات تحقیق

4-1- مقدمه……………………………………. 66

4-2- توصیف متغیر های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان……. 66

4-3- توصیف متغیرهای تحقیق………………………. 69

4-4- آزمون کلوموگروف – اسمیرنف(آزمون نرمالیته)……. 72

4-5- بررسی مدل تحقیق…………………………… 73

4-6-آزمون فرضیه ها…………………………….. 75

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات تحقیق

5-1- مقدمه……………………………………. 78

5-2- نتایج بررسی توصیفی جمعیت شناختی پاسخ دهندگان…. 78

5-3- توصیف متغیرهای تحقیق………………………. 78

5-4- نتایج آمار استنباطی……………………….. 79

5-5- پیشنهادات بر اساس فرضیه های تحقیق…………… 80

 

5-6- پیشنهادات برای تحقیقات آینده……………….. 82

5-7- محدودیت های پژوهش…………………………. 82

منابع و مآخذ……………………………………… 84

ضمائم…………………………………………….. 91

 

 

فهرست جداول

جدول 2-1-  خلاصه تحقیقات انجام شده……………….. 56

جدول 3-1- سؤالات پرسشنامه……………………….. 62

جدول 3-2- پایایی متغیرهای تحقیق…………………. 64

جدول 4- 1- توصیف متغیر جنسیت پاسخ دهندگان………… 66

جدول 4- 2- توصیف وضعیت تأهل پاسخ دهندگان…………. 67

جدول4-3- توصیف سن پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………………….68

جدول4-4- توصیف تحصیلات پاسخ دهندگان………………. 69

جدول4-5- توصیف متغیر اقدامات منابع انسانی………… 69

جدول4-6- توصیف متغیر مسئولیت پذیری اجتماعی……….. 70

جدول4-7- توصیف متغیر نتایج عملکرد……………….. 71

جدول4- 8-آزمون کولموگروف- اسمیرنف……………….. 72

جدول 4-9- شاخص های معنی داری و برازش مدل…………. 75

 

فهرست نمودارها

نمودار 2-1- مدل مفهومی تحقیق……………………. .57

نمودار 4-1- نمودار ستونی جنسیت پاسخ دهندگان………. .67

نمودار4-2- نمودار ستونی وضعیت تأهل پاسخ دهندگان…… .67

نمودار4-3- نمودار ستونی سن پاسخ دهندگان………….. .68

نمودار4-4- نمودار ستونی تحصیلات پاسخ دهندگان………. .69

نمودار4-5- هیستوگرام  متغیر اقدامات منابع انسانی….. .70

نمودار4-6- هیستوگرام  متغیر مسئولیت پذیری اجتماعی…. .71

نمودار4-7- هیستوگرام  متغیر نتایج عملکرد…………. .72

نمودار 4-8- آزمون مدل تحقیق (حالت اعداد استاندارد)… .73

نمودار 4-9- آزمون مدل تحقیق (حالت اعداد معنی داری)… .74

 

 

 

چکیده

مدیریت منابع انسانی به عنوان یک عملکرد مدیریتی، می تواند نقش مؤثر در مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها عمل نماید.از نظر اجتماعی، سازمان های مسئول بر این باورند که از کارکنان خود باید بهتر مراقبت نمایند و در جستجوی راهی برای بهبود شرایط کاری و رفاه آنها باشند و این کار باید به صورت مستمر صورت گیرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیراقدامات مدیریت منابع انسانی از طریق مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها بر عملکرد سازمانی منطقه آزاد تجاری- صنعتی انزلی و شرکت های محدوده است. متغیر مستقل این پژوهش اقدامات مدیریت منابع انسانی است. مدیریت منابع انسانی معطوف به سیاست‌ها، اقدامات و سیستم‌هایی است كه رفتار، طرز فكر و عملكرد كاركنان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. متغیر وابسته این پژوهش عملکرد سازمانی است. عملکرد هم به چگونگی انجام وظایف، فعالیتها و نتایج حاصله از آنها اطلاق می شود. مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها نقش متغیر میانجی در این پژوهش دارد. مسئولیت اجتماعی، مجموعه وظایف و تعهداتی است که سازمان باید در جهت حفظ و کمک به جامعه ای انجام دهد که در آن فعالیت می کند. فرضیات این پژوهش بر اساس تأثیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته با توجه به نقش میانجی است. جامعه آماری پژوهش، شرکت های محدوده منطقه آزاد انزلی با مجموع 300 شرکت است. حداقل حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران، جامعه محدود 124 شرکت تخمین زده شده است که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. یافته ها، تمامی فرضیه های اصلی و فرعی پژوهش را تأیید کرده و تأثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی از طریق مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها بر عملکرد سازمانی را معنی دار کرده است.

 

مفاهیم کلیدی : اقدامات مدیریت منابع انسانی، مسئولیت پذیری اجتماعی، عملکرد سازمانی

 

فصل اول   کلیات تحقیق

 

 

1-1- مقدمه

با توجه به تغییر و تحولات عصر حاضر و با ورود سازمان ها به اقتصاد دانش محور، امروزه نیروی انسانی به عنوان حیاتی ترین عنصر استراتژیک و اساسی ترین راه برای افزایش اثربخشی و كارایی سازمان محسوب می شود. از این رو، نیروی انسانی متهعد به اهداف و ارزش های سازمان، نه تنها عاملی برای برتری یک سازمان نسبت به سازمان دیگر، بلكه به عنوان یک مزیت رقابتی پایدار برای بسیاری از سازمان ها تلقی می گردد(نایب پور، سعیدی، رئیسی، 1391، ص 136).

در این راستا، بهره مندی و بكارگیری مطلوب منابع انسانی در حیطه وظایف مدیران منابع انسانی سازمان بوده و سرمایه گذاری واقعی در سرمایه انسانی و اجرای اقدامات منابع انسانی ممكن است منجر به افزایش عملكرد و اثربخشی سازمان گردد. اخیراً یافته های مطالعات یاندت[1]، نشان داد كه اقدامات منابع انسانی به طور مستقیم بر عملكرد سازمان تاثیر گذار نیست، بلكه این اقدامات به تقویت ویژگی هایی در سرمایه انسانی كمك كرده و نهایتاً منتهی به ایجاد ارزش در سازمان می شود(حاج کریمی، طبرسا، رحیمی، 1387، ص 24).

مسئولیت اجتماعی شرکتها[2] نیز به ارائه روش هایی می پردازد که سازمانها در فضاهای کسب و کار خود به آن عمل می کنند و پاسخگوی توقعات جامعه، انتظارات تجاری، قانونی، اخلاقی و اجتماعی آنان هستند. چرا که سازمانها مسئولیتهای بزرگی در زمینه اجتماعی، اقتصادی و محیطی در قبال کارکنان، سهامداران، مشتریان، دولت، تامین کنندگان و تمامی ذینفعان خود برعهده دارند. بدون شک، چنانچه افراد، گروه ها، سازمانها و مؤسسات مختلف جامعه، خود را نسبت به رویدادها، اتفاقات و بحرانهای مختلف مسئول دانسته و هریک در حدود مسئولیت و حیطه کاری خویش در حل بحرانهای فوق تلاش نمایند، بسیاری از مشکلات کاسته شده و جامعه ای سالم و آرام به وجود خواهدآمد. به عبارت دیگر، سازمان به هر نحوی که عمل کند، عملکردش روی

جامعه تاثیرمی گذارد. بنابراین سازمان ها باید به کارهایی دست بزنند که موردقبول جامعه و منطبق با ارزشهای آن باشد. سازمان هایی که نتوانند خود را با این مهم تطبیق دهند، در عرصه عمل موفق نخواهند بود. به عبارت دیگر، سازمانها برای آنکه بتوانند جایگاه خود را در جامعه حفظ نموده یا بهبود بخشند، به نحوی که باعث ادامه بقای آنها و موفقیتشان در کار شود، لازم است که به مسئولیت اجتماعی توجه لازم را داشته باشند(رویایی، مهردوست، 1388، ص 44).

1-2- بیان مسأله

در عرصه اقتصادی کنونی که رقابت و بین المللی شدن فعالیت های اقتصادی فراگیر شده است و مدیران در اجرای یکی از مهم ترین کارکردهای مدیریتی یعنی کنترل و برنامه ریزی تحت فشار قرار دارند، عدم استفاده از ابزارهای ارزیابی عملکرد و برنامه ریزی صحیح و دقیق و عدم ترسیم بهینه آینده شرکت امکان ادامه مدیریت و راهبری را با مشکل رو به رو می کند. رشد و تعالی شرکت، افزایش سودآوری و کارایی و بهره وری و بهبود کیفیت خدمات و بازاریابی کافی و پویا در گرو برنامه ریزی صحیح و کنترل و ارزیابی عملکرد عوامل درون و برون سازمانی است که سازمان در ادامه فعالیت وخدمات رسانی با آن ها در ارتباط است(جزئی؛1388، ص 130).

با وجود پیشرفتهای عظیم اخیر در عرصه های مختلف، انسانها همچنان مهره های اصلی سازمان را تشکیل میدهند كه موفقیت سازمانها در جهت تحقق اهداف شان وابسته به نحوه نگرش آنان نسبت به انسان و چگونگی به كارگیری این نیروها است. (هاشمی، امین زاده،1390،ص5).

مسئولیت اجتماعی شرکتها به ارائه روش هایی می پردازد که سازمانها در فضاهای کسب و کار خود به آن عمل می کنند و پاسخگوی توقعات جامعه، انتظارات تجاری، قانونی، اخلاقی و اجتماعی آنان هستند. چرا که سازمانها مسئولیتهای بزرگی در زمینه اجتماعی، اقتصادی و محیطی در قبال کارکنان، سهامداران، مشتریان، دولت، تامین کنندگان و تمامی ذینفعان خود برعهده دارند.بدون شک، چنانچه افراد، گروه ها، سازمانها و مؤسسات مختلف جامعه ، خود را نسبت به رویدادها، اتفاقات و بحرانهای مختلف مسئول دانسته و هریک در حدود مسئولیت و حیطه کاری خویش در حل بحرانهای فوق تلاش نمایند، بسیاری ازمشکلات کاسته شده و جامعه ای سالم و آرام به وجود خواهدآمد(رویایی، رمضانعلی، مهردوست، 1388،ص44).

به عقیده کارشناسان مزایای مسئولیت اجتماعی شرکت ها نسبتاً تقسیم بندی شده است.برخی،رابطه چندین سهامدار و تمایل آنها برای سرمایه گذاری در فعالیت های مسئولیت اجتماعی شرکت هارا شناسایی نموده اند، در حالیکه برخی دیگر به مسئولیت اجتماعی شرکت به عنوان یک هزینه اضافی نگاه می کنند. این افراد بحث می کنند که ایده CSR ، با منافع افزایش سود سهامداران منافات دارد و با هم در انطباق نمی باشند (Buciuniene &Kazlauskaite,2012,p7)  . مدیریت منابع انسانی[3] به عنوان عملکرد مدیریتی یک سازمان می تواند یک هدف در مسئولیت اجتماعی شرکت ها عمل نماید.از نظر اجتماعی، سازمان های مسئول بر این باورند که از کارکنان خود باید بهتر مراقبت نمایند و در جستجوی راهی برای بهبود شرایط کاری و رفاه آنها باشند و این کار باید به صورت مستمر صورت گیرد. البته از طرف دیگر، این کار از طریق کارکنان سازمان نیز باید صورت گیرد تا مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان بتواند در فعالیت های روزمره خود را آشکار سازد. چنین فعالیت هایی، با مسئولیت اجتماعی سازمان همراه است تا از طریق تعامل روزمره با مشتریان و سایر سهامداران خارجی چه از داخل و چه از خارج از سازمان  ارتباط برقرار نمایند.(shoemaker & et al,2006,p451)

اجرای سیاست های مسئولیت پذیری اجتماعی به شدت به روابط متقابل و همکاری های دو جانبه کارکنان وابسته است و این بر نقش مدیریت منابع انسانی تأکید دارد. برای آسان کردن ارزش هماهنگ، سازمانها باید به انتخاب کارکنان با اصول اخلاقی خاص بپردازند و سیستم های ارتقاء را توسعه دهند که باعث افزایش عملکرد اجتماعی کارکنان می شود و برای ارزش های هماهنگ، به کارکنان پاداش می دهد و آموزش ها و توسعه های لازم را برای آنها فراهم می آورد.(Orlitzky & Swanson,2006)

استفاده از کارکنان در فعالیت های مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان نیاز به توسعه ویژگی های رفتاری و نگرشی مثبت آنها دارد. بنابراین، مدیریت منابع انسانی نقش مهمی را در کسب آن ایفا می کند و این به عنوان یکی از ابزارهای توسعه حمایت و پشتیبانی از کارکنان و ایجاد تعهدات لازم برای اجرای سیاست ها و عملکردهای مسئولیت اجتماعی شرکت ها به شمار می آید (Baptista,2008).

فعالیت های CSR (وابسته به کارکنان) مانند سرمایه گذاری شرکت و دخالت در عملکردهای HRM وابسته به CSR ، سیاست های سازمانی و عملکردها در محیط کار پویای امروزی یعنی جایی که سازمانها بویژه با تعهدات کم کارکنان و عدم حضور زیاد آنها مواجه هستند را ایجاد نموده است. تحقیقات دریاره رابطه عملکرد HRM نشان می دهد که تعهدات سازمانی و سرمایه گذاری می تواند به صورت عملکردهای HRM ظاهر شود که منتهی به چرخش کاری کمتر کارکنان و تعهدات سازمانی بالاتر و غیبت کمتر آنها در سازمانها می شود. همچنین دخالت در CSR بویژه دخالت در عملکردهای HRM که به نوعی به CSR وابسته است دارای تأثیر مثبتی بر تعهدات کارکنان می باشد. این امر با کاهش چرخش کاری و کاهش غیبت از کار در ارتباط است و کارکنان بویژه به صورت مثبت به تعهدات سازمانی پاسخ می گویند. با توجه به روندهای اصلی در بازار کار جاری و تغییر رویکردهای کار و مکان کار، دخالت در عملکردهای HRM که به CSR وابسته است، پیش زمینه اصلی برای توسعه عملکردهای سازمانی فراهم نموده است (Buciuniene &Kazlauskaite,2012,p9)  .

سیاست های رسمی مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان ها دربرگیرنده مسائلی چون : صورت وضعیت های مکتوب و غیر مکتوب، صورت وضعیت متنوع و کد اخلاقی و صورت وضعیت ارزش شرکت می باشد. عملکردهای اقدامات مدیریت منابع انسانی (مربوط به مسئولیت پذیری اجتماعی) عملکردهای زیر را تحت شعاع قرار داده است: برنامه های عملکرد سازمانی شامل استخدام و بکارگیری مسئولانه، آموزش و پیشرفت های شغلی گروهی از افراد بدون مزیت مانند کارگران پیر، اقلیت ها (کارگران 50 سال به بالا)، افراد معلول، زنان و کارگران کم مهارت، کارگران جوان (زیر 25 سال)، مدیریت انعطاف پذیر زمان کاری و تناوب و چرخش شغلی، ارتباطات، به اشتراک گذاشتن سود و طرح مالکیت سهام، سلامت و رفاه کارکنان که باید منطبق با زندگی کاری و خانوادگی باشد. نتایج حاصل از عملکرد شامل غیبت از کار و چرخش کاری (نتایج مربوط به منابع انسانی)، سطح بهره وری، کیفیت خدمات، میزان نوآوری ها، موضوعات محیط زیست (نتایج سازمانی) می باشد (Buciuniene &Kazlauskaite,2012,P 11-12)  .

بیش از 9 سال از تأسیس و راه اندازی منطقه آزاد انزلی می گذرد. در گذر این سال ها با وجود هزینه های انجام شده، این منطقه با مشکلات و چالش هایی روبرو است که این امر سبب شده به بسیاری از اهداف خود نرسد. در این منطقه هنوز زیر ساخت ها و ابنیه لازم برای تعریف یک مدل توسعه و سازمان یافته مطابق با استانداردهای بین المللی در دسترس نیست. برغم ظرفیت ها و توانمندی های بالقوه ای که در این منطقه وجود دارد اما فعالیت های اقتصادی و بازرگانی با دشواری ها و پیچ و خم های زیادی روبرو است که مشکلات زیادی را برای دست اندرکاران این حوزه به وجود می آورد. در بخش صادرات نیز با مشکلات جدی مواجه می باشد؛ بطوریکه این منطقه به پایگاه شمال کشور برای ورود کالا به کشور تبدیل شده است. قسمت اعظم مواد اولیه و قطعات نیمه ساخته شده صنایع مستقر در این منطقه وارداتی است. از سوی دیگر صنایع داخلی نیز دارای ساختاری وابسته می باشد. بدین لحاظ نمی توان خالص صادرات

فهرست مطالب

چکیده …………………………………………………………………………………………………………………………………1

فصل اول

• مقدمه…………………………………. 3
• بیان مسئله و چگونگی برگزیدن موضوع پژوهش…… 3
• اهمیت و ضرورت پژوهش…………………….. 4
• مروری بر ادبیات پژوهش…………………… 5
• اهداف پژوهشی…………………………… 9
• فرضیه‌های پژوهش…………………………. 10
• متغیرها و مدل پژوهش…………………….. 10
• روش پژوهش……………………………… 15
• روش‌ها و ابزار گردآوری اطلاعات…………….. 15
• روش تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………… 16
• قلمرو پژوهش……………………………………… 16
• جامعه و نمونه آماری پژوهش……………………………. 17
• تعاریف واژگان کلیدی…………………………… 17
• ساختار پژوهش……………………………………… 18
• خلاصه فصل 19

فصل دوم

• مقدمه…………………………………. 21
• مفهوم وجوه نقد…………………………. 23
• اهمیت جریان وجه نقد…………………….. 24
• رویکردهای تحقیقی درارتباط با سودمندی اقلام تعهدی در پیش بینی جریانهای نقـدی ………………………… 26
• عوامل موثر بر پیش بینی جریانهای نقدی……… 29
• تعریف مدیریت سود……………………….. 30
• اهمیت مدیریت سود ………………………. .30
• مدیریت سود یا تقلب……………………… 31
• انگیزه های مدیریت سود…………………… 32
• كشف مدیریت سود…………………………………… 37
• تعریف اقلام تعهدی…………………………………. 39
• کیفیت اقلام تعهدی…………………………………. 40
• مدل های موجود برای بررسی کیفیت اقلام تعهدی……………… 41
• کیفیت اقلام تعهدی به عنوان معیاری برای اندازه گیری کیفیت سود 43
• ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺮﯾﺎﻧﺎت ﻧﻘﺪی ﺑﻪ ﺳﻮد…………………………. 44
• ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﮐﻞ اﻗﻼم ﺗﻌﻬﺪی………………. 44
• ﺑﺮآورد ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ارﺗﺒﺎط اﻗﻼم ﺗﻌﻬﺪی ﺑﺎ ﻧﻘﺪ ……………… 45
• ارﺗﺒﺎط ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮدن در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی و اراﺋﻪ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ………. 45
• مدیریت سود و مدیریت اقلام تعهدی………………………. 47
• تحقیقات انجام شده در خارج از کشور ……………………. 50
• تحقیقات انجام شده در داخل کشور……………………….. 53

فصل سوم

3-1- مقدمه………………………………… 57

3-2( جامعه آماری پژوهش……………………… 57

3-3) تعیین حجم نمونه پژوهش………………….. 57

3-4) اهداف مشخص تحقیق………………………. 59

3-5) سوال‌های پژوهش…………………………. 60

3-6) فرضیه‌های پژوهش………………………… 60

3-7) روش پژوهش……………………………..   61

3-8) روش و ابزار جمع‌ آوری اطلاعات……………… 61

3-9) تعریف متغیرها و نحوه محاسبه آن ها ……….   62

3-10) مدل‌های پژوهش…………………………. 66

3-11) اعتبار درونی و برونی پژوهش…………….. 67

3-12) روش واکاوی مدل‌ها و آزمون فرضیات………… 67

3-13) روش داده‌های پانل……………………… 68

3-14) روش اثراث ثابت……………………….. 69

3-15) آزمون چاو یا F مقید…………………… 70

3-16) آزمون هاسمن………………………….. 71

3-17) آزمون معنی دار بودن مدل……………….. 71

3-18) آزمون معنی دار بودن ضرایب……………… 71

3-19) آزمون مربوط به بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها 72

3-20) آزمون‌های مربوط به مفروضات مدل رگرسیون خطی.. 72

3-21)  فرض نرمال بودن باقیمانده‌ها……………. 72

3-22) فرض عدم وجود هم‌خطی بین متغیرهای مستقل…… 73

3-23) فرض مستقل بودن باقیمانده‌ها…………….. 74

3-24) فرض عدم وجود ناهمسانی واریانس ها میان باقیمانده‌ها  74

3- 25) فرض عدم وجود خطای تصریح مدل و خطی بودن مدل 75

فصل چهارم

4-1) مقدمه………………………………… 77

4-2) آمار توصیفی متغیرهای تحقیق……………… 77

4-3) آزمون نرمال بودن توزیع متغیر وابسته تحقیق…   79

4-4)آزمون ایستایی متغییرهای پژوهش …………………………………………………………………………………..82

4-5) بررسی همبستگی میان متغیرهای تحقیق……….. 83

 

 

4-6) بررسی هم‌خطی میان متغیرهای مستقل…………. 86

4-7) نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های تحقیق………. 86

4-8) خلاصه فصل……………………………… 96

فصل پنجم

5-1) مقدمه………………………………… 98

5-2) خلاصه پژوهش……………………………. 98

5-3) نتایج آزمون فرضیه……………………… 99

5-4)نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………..100

5-5) محدودیت‌های تحقیق ……………………… 100

5-6) پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج تحقیق………… 101

5-7) پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آینده…………. 101

5-8) خلاصه فصل……………………………… 102

منابع و مآخذ………………………………. 103

پیوست……………………………………………………………………………………………………………………………….111

 

 

 

 

فهرست جداول

 

فصل 2

جدول 2- 1 نمایندگان اقلام تعهدی……………………………………………………………………………………………..49

جدول 2-2 خلاصه تحقیقات انجام شده درخارج ازکشور……………………………………………………………….50

جدول2-3 خلاصه تحقیقات انجام شده در داخل کشور………………………………………………………………….53

فصل 3

جدول3 -1 روندانتخاب نمونه آماری ………………………………………………………………………………………….58

جدول 3-2 فراوانی اعضای نمونه به تفکیک نوع صنعت ………………………………………………………………..59

فصل 4

جدول 4-1 آمارتوصیفی متغییرهای تحقیق ……………………………………………………………………………………79

جدول 4-2 نتایج آزمون نرمال بودن متغییرارزیابی وپیش بینی جریان های نقدی آتی …………………………80

جدول 4-3 نتایج آزمون نرمال بودن بعدازنرمال سازی ……………………………………………………………………82

جدول 4-4 آزمون مانایی داده ها ………………………………………………………………………………………………..84

جدول 4-5 ماتریس ضرایب همبستگی ………………………………………………………………………………………..85

جدول 4-6 نتایج آزمون چاو وهاسمن برای مدل اول……………………………………………………………………..87

جدول 4-7 نتایج آزمون های مربوط به مفروضات آماری مدل اول…………………………………………………..88

جدول 4-8 نتایج آزمون فرضیه اول………………………………………………………………………………………………89

جدول 4-9 نتایج آزمون چاو وهاسمن برای مدل دوم……………………………………………………………………..91

جدول 4-10نتایج آزمون های مربوط به مفروضات آماری مدل دوم………………………………………………….91

جدول 4-11  نتایج آزمون فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………..93

جدول 4-12نتایج آزمون چاووهاسمن برای مدل سوم…………………………………………………………………….94

جدول 4-13نتایج آزمون های مربوط به مفروضات آماری مدل سوم………………………………………………..95

جدول 4-1.نتایج آزمون فرضیه سوم…………………………………………………………………………………………….95

پیوست

جدول الف-1  فهرست شرکتهای نمونه آماری تحقیق…………………………………………………………………..113

 

 

فهرست نمودارها

فصل 4

نمودار4-1 نمایش عدم نرمال بودن توزیع متغییروابسته……………………………………………………………………81

نمودار4-2 نمایش نرمال بودن توزیع متغییروابسته……………………………………………………………….83

 

 

چكیده:

هدف این پژوهش، بررسی نقش اقلام تعهدی در ارزیابی و پیش‌بینی جریان‌های نقدی شركت‌ها است. این پژوهش از نوع مطالعه کتابخانه‌ای و تحلیلی- علی بوده و مبتنی بر تحلیل داده‌های تابلویی (پانل دیتا) است. در این پژوهش اطلاعات مالی 103 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1386 تا 1391 بررسی شده است (618 شرکت – سال). برای تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده‌ی پژوهش از نرم‌افزار 7 Eviews  استفاده شده است. نتایج تحقیق در ارتباط با تایید فرضیه اول پژوهش نشان از آن داشت که اقلام تعهدی اختیاری تاثیر معنادار و مستقیمی در ارزیابی و پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی دارند. همچنین با توجه به تجزیه و تحلیل‌های صورت گرفته در ارتباط با  فرضیه دوم پژوهش به این نتیجه رسیدیم که اقلام تعهدی غیر اختیاری تاثیر معناداری در ارزیابی و پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی ندارند. در نهایت نتایج پژوهش در ارتباط با تایید فرضیه سوم پژوهش حاکی از آن بود که اقلام تعهدی كل تاثیر معنادار و مستقیمی در ارزیابی و پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی دارند.بطورمختصر نتایج حاصل ازپژوهش بیانگرآنست که اقلام تعهدی اختیاری وکل تاثیرمعنی دارومستقیمی در پیش بینی جریان های نقدی آتی دارند، اما اقلام تعهدی غیراختیاری تاثیرمعنی داری در پیش بینی جریان های نقدآتی ندارند.

واژه های کلیدی:

اقلام تعهدی اختیاری، پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی، اقلام تعهدی غیر اختیاری، اقلام تعهدی كل و پانل دیتا.

 

فصل اول

كلیات تحقیق

 

• مقدمه

در فصل اول پس از بیان مسئله و چگونگی برگزیدن موضوع پژوهش، اهمیت و ضرورت تحقیق و ادبیات تحقیق را مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ سپس اهداف تحقیق را بیان نموده و در ادامه به بیان فرضیه‌ها، متغیرها و مدل پژوهش می‌پردازیم. همچنین روش، ابزار گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات، قلمرو و جامعه آماری پژوهش را در قالب بندهای جداگانه، بیان می‌کنیم. تعاریف عملیاتی واژگان کلیدی تحقیق نیز در این فصل آورده شده و در نهایت به ساختار کلی پژوهش اشاره شده است.

1-2– بیان مسئله و چگونگی برگزیدن موضوع پژوهش

پیش بینی جزء مهمی از فرایند تصمیم گیری است، زیرا تصمیم گیری، آن‌چه در آینده رخ خواهد داد را منعكس می‌كند. در تصمیم گیری اقتصادی، پیش‌بینی مالی فعالیت مهمی محسوب می شود. نیاز به پیش بینی جریان وجوه نقد در تصمیمات اقتصادی مختلف وجود دارد زیرا جریان های نقدی مبنایی برای پرداخت سود سهام، بهره، بازپرداخت بدهی و… هستند (بارث، 2006). یكی از اطلاعات بدست آمده از سیستم های اطلاعاتی “اقلام تعهدی شرکت ها” است كه بر مبنای تعهدی محاسبه گردیده و در صورتهای مالی نشان داده می‌شود (لرك و ویلنگر، 2008). از آنجایی كه سود حسابداری بر مبنای تعهدی توسط بسیاری از استفاده‌كنندگان اطلاعات مالی برای اندازه‌گیری عملكرد شركت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، بنابراین به عنوان یک قلم مهم محسوب می‌شود (ارپوت و زنگ، 2009). اقلام تعهدی آسانتر از جریانات نقدی دستخوش تغییر و دستكاری می شوند، از این رو مدیریت می تواند منجر به افزایش زمینه اشتباهات دراقلام تعهدی گردد(کیم وهمکاران،2010).بااین حال، وجود مدیریت سود به معنای وجود اشتباهات در اقلام تعهدی، و در نتیجه، ثبات كمتر اقلام تعهدی نمی باشند (پون و گرنگر، 2003). اشتباه در اقلام تعهدی ناشی از دو موضوع می باشد. اول اینكه، برخی از اشتباهات به این دلیل می تواند رخ بدهد كه برخی از اقلام تعهدی، تحت نظر برخی از قواعد حسابداری، از قابلیت اتكای بسیار پایینی برخوردارند و دوم اینكه، برخی از اشتباهات به دلیل برآورد از اثرات اقتصادی آتی رویدادهای جاری وگذشته بوجود می آیند (دیركس و فرین، 2002). اولسن و همكاران (2005)، پیشنهاد كردند كه توضیحات بیشر در ارتباط با رابطه بین اقلام تعهدی و پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی باید كانون توجه قرار گیرد و افشای لازم در ارتباط با آن‌ ها صورت گیرد. بازار سرمایه محل تقابل دو گروه عمده سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران (شركتها)است و در این میان حسابداری نقش رابط بین این دو گروه را ایفا می کند (جكسون، 2008). با توجه به اهمیت به سزای جریان های نقدی، نیاز به پیش بینی جریان وجوه نقد در تصمیمات اقتصادی مختلف وجود دارد. اهمیت این پیش بینی توسط بنیادهای استانداردگذاری ملی و بین المللی حمایت شده و در این راستا محققین بطور مكرر از داده های حسابداری تعهدی و نقدی برای این پیش بینی استفاده نموده و نتایج متناقضی حاصل شده است. در تحقیقات انجام شده قبلی عمدتا” شركت های مورد مطالعه بصورت مستقل جهت پیش بینی جریان های نقدی مورد بررسی قرار گرفته و آزمون های فرض مربوطه در تك تك شركت ها انجام شده است، در حالی كه در این تحقیق اطلاعات تعدادی شركت بصورت یكجا باتوجه به سال مالی مورد بررسی خواهد گرفت. در این پژوهش تاثیر نقش اقلام تعهدی در ارزیابی و پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. به همین دلیل از متغیر ارزیابی و پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی به عنوان متغیر وابسته و از متغیرهای اقلام تعهدی اختیاری، اقلام تعهدی غیر اختیاری و اقلام تعهدی كل به عنوان متغیرهای مستقل استفاده خواهیم کرد. همچنین برای تعیین یک رابطه مناسب و درست بین متغیرهای وابسته و مستقل از متغیرهای کنترلی مانند: متغیر مصنوعی‌ تقسیم سود، نسبت نوسانات درآمد كل، بازده سهام، نسبت زمانی قیمت و مانده وجوه نقد که بر روی متغیرهای مستقل به صورت غیر مستقیم تاثیر دارند، استفاده خواهیم کرد. هدف اصلی این تحقیق پاسخ به این پرسش است که آیا اقلام تعهدی در پیش بینی جریان های نقدی آتی در شرکت  های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیرگذار است یا نه؟

1-Barth,2006

2-Lorek and Willinger,2008

3-Orpurt and Zang,2009