فهرست مطالب

عنوان                                                                                                  صفحه

چکیده………………………………………………………………………………………….    1

فصل  اول: کلیات تحقیق

1-1)مقدمه…………………………………………………………………………………….    3

1-2) بیان مساله……………………………………………………………………………….    3

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………..   4

1-4) اهداف تحقیق…………………………………………………………………………….    6

1-5) چهارچوب نظری تحقیق………………………………………………………………..     6

1-6) فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………    7

1-7) تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها…………………………………………………….   7

 1-8) قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………    8

فصل دوم: پیشینه و ادبیات تحقیق

بخش اول عملکرد سازمانی…………………………………………………………………….   10

2-1-1)تشریح مفهوم عملكرد………………………………………………………………….   10

2-1-2) تعریف عملکرد سازمانی……………………………………………………………..    11

2-1-3) سنجش عملکردسازمانی………………………………………………………………   14

2-1-4) رویکردهای سنجش عملکرد………………………………………………………….   15

2-1-5) معیارهایی برای سنجش عملکرد……………………………………………………..   15

2-1-6) عملکرد شرکت ها از  دیدگاه های مختلف……………………………………………    16

2-1-6-1) عملکرد شرکت از دیدگاه بازار مشتری…………………………………………….   16

2-1-6-2) عملکرد شرکت از دیدگاه بازارهای عوامل…………………………………………   18

2-1-6-3) عملکرد شرکت از دیدگاه بازارهای مالی…………………………………………..   18

2-1-7) مفهوم ارزیابی عملکرد سازمانی…………………………………………………….    20

2-1-8) ضرورت ارزیابی عملکرد…………………………………………………………….    21

2-1-9) مزایایی ارزیابی عملکرد………………………………………………………………   23

2-1-10) ویژگی های یک سیستم مطلوب اندازه گیری عملکرد……………………………….  24

2-1-11) اهداف ارزیابی عملکرد سازمانی……………………………………………………   25

2-1-12) سطوح ارزیابی عملکرد سازمانی…………………………………………………..   25

2-2-12) دیدگاه های سنتی و نوین در ارزیابی عملکرد………………………………………   38

2-1-13) مدیریت عملکرد…………………………………………………………………….    39

2-1-14) مدیریت عملکرد در سطح سازمانی………………………………………………….  42

بخش دوم: بازار گرایی…………………………………………………………………………   45

2- 2-1)مفهوم بازار گرایی……………………………………………………………………    45

2-2-2)ابعاد بازار گرایی………………………………………………………………………    47

2-2-3)رویکرد های قالب در بازارگرایی………………………………………………………   56

2-2-4)نتایج بازارگرایی……………………………………………………………………….    59

 بخش سوم: نوآوری…………………………………………………………………………..   62

2-3-1) مفهوم نوآوری………………………………………………………………………..   62

2-3-2) انواع نوآوری…………………………………………………………………………    62

2-3-3) رویکرد اساسی به نوآوری……………………………………………………………  64

2-3-4) فرایند نوآوری………………………………………………………………………..    65

بخش چهارم: مزیت رقابتی…………………………………………………………………….    66

2-4-1) مفهوم و تعریف مزیت رقابتی…………………………………………………………   66

2-4-2) مزیت رقابتی پایدار……………………………………………………………………    68

2-4-3) استراتژی‌های عمومی (ژنریك)  پورتر……………………………………………….   69

بخش پنجم : پیشینه تحقیق…………………………………………………………………….    72

فصل سوم : روش تحقیق

3-1 ) مقدمه…………………………………………………………………………………..    78

3-2) روش تحقیق…………………………………………………………………………….    78

3-3) فرایند اجرای تحقیق……………………………………………………………………..   79

3-4) جامعه و نمونه آماری……………………………………………………………………   79

3-5) روش جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………….80

3-6) ابزارهای جمع آوری داده ها و اطلاعات………………………………………………….80

3 -7) روایی وپایایی ابزار اندازه گیری………………………………………………………..   81

3 – 7 – 1 )روایی پرسشنامه…………………………………………………………………   81

3 – 7 – 2 )پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………   81

3-8) روش تجزیه وتحلیل داده ها………………………………………………………………83

 

فصل  چهارم: تجزیه وتحلیل داده ها و اطلاعات

4-1 ) مقدمه…………………………………………………………………………………..    85

4-2) توصیف متغیر های تحقیق……………………………………………………………….   85

4-3)بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقیق(آزمون کلوموگروف – اسمیرنف)…………………. 89

4-4 ) بررسی وضعیت متغیرهای تحقیق………………………………………………………   90

 

 

4-5) بررسی مدل تحقیق………………………………………………………………………    90

4-5-1)مدل  پایه تحقیق درحالت استاندارد…………………………………………………….   90

4-5-2)مدل پایه تحقیق درحالت اعداد معنی داری……………………………………………..  91

4-5-3)بررسی شاخص های معنی داری وبرازش مدل………………………………………..  92

4-5-4)آزمون فرضیه های تحقیق…………………………………………………………….    93

 

فصل  پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1) مقدمه……………………………………………………………………………………    96

5-2) خلاصه تحقیق……………………………………………………………………………    96

5-3) نتایج آمار توصیفی………………………………………………………………………    97

5-4) نتایج آمار استنباطی……………………………………………………………………..    98

5-5)مقایسه نتایج تحقیق حاضر با تحقیقات گذشته…………………………………………….  99

5-6)پیشنهادات در راستای نتایج تحقیق………………………………………………………100
5-7)پیشنهاد برای تحقیقات آینده………………………………………………………………102

منابع وماخذ……………………………………………………………………………………103

ضمائم…………………………………………………………………………………………110        

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

2- 1 )اهداف ارزیابی عملکرد سازمان………………………………………………………..    24

2-2) دسته بندی سطوح ارزیابی عملکرد……………………………………………………..   25

2- 3 )  ارزیابی دستگاه ها و کارکنان بر اساس نگرش نوین در مقایسه با نگرش سنتی…….. 39

جدول3- 1)  معرفی ابزار سنجش تحقیق………………………………………………………80

3-2) ضریب آلفای کرونباخ……………………………………………………………………    82

4- 1) توصیف متغیر نوآوری………………………………………………………………….   85

4-2) توصیف متغیر مزیت رقابتی……………………………………………………………..   86

4- 3) توصیف متغیر بازارگرایی………………………………………………………………    87

4- 4) توصیف متغیر عملکرد………………………………………………………………….   88

4- 5) آزمون کولموگروف- اسمیرنف………………………………………………………….  89

4- 6) نتایج آزمون تی تست متغیر های تحقیق………………………………………………..   90

4- 7) شاخص های معنی داری و برازش مدل…………………………………………………  93

5-1)جدول مقایسه تحقیق حاضرباتحقیقات مشابه…………………………………………..100        

 

 

 

فهرست نمودار ها

 4- 1) هیستوگرام  متغیر نوآوری…………………………………………………………….   86

4- 2) هیستوگرام  متغیر مزیت رقابتی…………………………………………………………   87

4- 3) هیستوگرام  متغیر بازارگرایی…………………………………………………………..   88

4- 4) هیستوگرام  متغیرعملکرد………………………………………………………………    89

4- 5) مدل پایه تحقیق درحالت استاندارد………………………………………………………   91

4- 6) مدل پایه تحقیق درحالت اعداد معنی داری………………………………………………  92

5-1)نمودار راداری مقایسه متغیر های اصلی تحقیق………………………………………….  98

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

1-1) مدل تحقیق……………………………………………………………………………….   6

2-1) چارچوب روش AMBITE…………………………………………………………………    27

2-2) چهار وجه کارت امتیازی متوازن………………………………………………………..   29

2-3) وجه مشتری معیارهای اساسی…………………………………………………………..  32

2-4) شمای کلی مدل مالکوم بالدریج………………………………………………………….   36

2-5) مدل  EFQM………………………………………………………………………………    37

 2-6) اجزاء اصلی مدیریت عملکرد…………………………………………………………..    42

2-7) مدیریت عملکرد در سطح سازمانی………………………………………………………  44

2-8) فرایند نوآوری هاشیلد……………………………………………………………………   65

2-9) تاثیر شیستگی های سازمانی ومزیت رقابتی بر عملکرد سازمانی……………………….76

5-3)مدل پیشنهادی برای تحقیقات بعدی……………………………………………………..102       

 

 

 

چکیده:

اهداف: هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر بازارگرایی بر عملکرد شرکت های تولیدی در استان گیلان از طریق نوآوری ومزیت رقابتی  است.

روش ها: جامعه آماری تحقیق ، شامل شرکت های تولیدی استان گیلان است که 36 مجموعا1850شرکت برآرود شد و 136 شرکت به روش نمونه گیری  تصادفی از بین آنها انتخاب شد. پرسشنامه  ای شامل 61سوال برای جمع آوری اطلاعات  به صورت میدانی مورد استفاده واقع گردید. همچنین از آزمون معادلات ساختاری  به کمک نرم افزار LISREL8.53  برای آزمون فرضیه های تحقیق  استفاده شد.

یافته ها و نتایج: یافته های تحقیق بیانگر وجود تاثیر بازار گرایی بر نوآوری  وتاثیر نوآوری برمزیت رقابتی است. همچنین در نهایت مشخص شد که مزیت رقابتی نیز بر عملکرد تاثیر مثبت دارد.

کلید واژه: بازارگرایی، نوآوری، مزیت رقابتی ، عملکرد

 

 

فصل اول کلیات تحقیق

 

 

1-1)مقّدمه

امروزه در نتیجه جهانی سازی، آزاد شدن بازارها و خصوصی سازی، بیشتر محیط های تجاری، با چالشهای عمده ای برای حفظ هوّیت و ادامه فعّالیت خود به عنوان شرکتهایی کارآمد مواجه می باشند. به این دلیل همواره در اکثر سازمان های جهان مدیران و رهبران سازمانی درپی ارتقاء و بهبودعملکرد سازمان های خویش هستند چرا که عملکرد هرشرکت مبنایی برای ادامه فعّالیت ویا تعطیلی آن شرکت است به این ترتیب شناسایی عوامل مؤّثربرعملکرد هر واحد تولیدی می تواند به شرکت ها در ارتقای عملکردخود کمک شایان توجّهی نماید. این تحقیق به دنبال بررسی تاثیر غیر مستقیم بازارگرایی برعملکرد شرکت ها از طریق متغیر های  نوآوری ومزیت رقابتی  است. مطالعه بر روی رابطه بین

چکیده

در محیط رقابتی و پرچالش امروزی، سازمان­ها بیش از هرچیز، بر ایجاد روابط پایدار و سودآور با مشتریان تأكید می­كنند. بازاریابی سنتی در تئوری و عمل، همواره بر جذب مشتریان جدید و افزایش فروش تأكید می­كرده است؛ اما امروزه، این دیدگاه تغییر یافته و واقعیت­های جدیدی پیش روی بازاریابان شركت­ها گشوده شده است.

هدف کلی این تحقیق، تبیین فرایند وفاداری مشتریان بانکی از طریق سفارشی­سازی خدمات است. روش تحقیق از نوع توصیفی و هدف آن کاربردی است و روش گردآوری داده ­ها میدانی و ابزار آن پرسشنامه است . در تحقیق حاضر جامعه آماری مورد مشتریان برتر(ویژه) شعب بانک صادرات گیلان با تعداد 443 نفر است. با در نظر گرفتن تعداد کل جامعه آماری و با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه 206 نفر است که تعداد 240 پرسشنامه با بهره گرفتن از روش نمونه­برداری غیراحتمالی در دسترس توزیع شد. در نهایت تعداد 216 پرسشنامه از مشتریان جمع­آوری شد و اطلاعات مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت.با تجزیه و تحلیل داده ­ها مشخص گردید که سفارشی سازی خدمات با کیفیت ادراک شده، رضایت مشتری و اعتماد مشتری ارتباط معنی­داری دارد اما با وفاداری مشتری رابطه معنی­داری ندارد. همچنین نتایج نشان داد که اعتماد مشتری و رضایت مشتری در تقویت و تضعیف ارتباط بین سفارشی سازی خدمات و وفاداری مشتری تاثیری ندارد.

 

 

 

 

فصل اول کلیات تحقیق

 

 

 

• مقدمه

در محیط رقابتی و پرچالش امروزی، سازمان­ها بیش از هرچیز، بر ایجاد روابط پایدار و سودآور با مشتریان تأكید می­كنند. بازاریابی سنتی در تئوری و عمل، همواره بر جذب مشتریان جدید و افزایش فروش تأكید می­كرده است؛ اما امروزه، این دیدگاه تغییر یافته و واقعیت­های جدیدی پیش روی بازاریابان شركت­ها گشوده شده است. بازاریابی نوین، شركت­ها را علاوه بر تلاش برای كسب مشتریان جدید، به حفظ و نگهداری مشتریان كنونی و ایجاد رابطة دائمی با آن­ها رهنمون می­سازد. وفاداری واقعی به یک رابطة بالغانة روانشناختی نسبت به یک نشان تجاری، محصول یا شركت احتیاج دارد(حمیدی­زاده و همکاران،1388). در این راستا بسیاری از سازمان­ها برنامه ­های وفاداری مشتریان را به عنوان بخشی از فعالیت­های توسعه روابط گسترش داده­اند. وفاداری مشتری مفهوم پیچیده­ای می­باشد و به تمایل خرید دوباره و تحلیل قیمت مصرف­ کنندگان بر­میگردد. رشد وفاداری مشتری درآمد آینده را

 با مشتریان فعلی ایمن می­ کند، بر این اساس وفاداری مشتری هدف نهایی سازمان­ها و شرکت­ها می­باشد(Dick- Kunal,2011). در این میان صنعت بانک نیز از این قاعده مستثنی نمی ­باشد و برای جذب و حفظ مشتریان به دنبال استراتژی­ های گوناگون مدیریتی می­باشند. امروزه مدیران بانک­ها با توجه به فعال شدن بانک­های خصوصی برای جلوگیری از گرایش یافتن مشتری به سمت رقبا بیش از هر زمانی می­بایست در پی نیازها و خواسته­ های مشتریان باشند(خوش سیما؛1382).

با توجه به اینکه هدف اصلی این تحقیق تبیین فرایند وفاداری مشتریان بانکی از طریق سفارشی­سازی خدمات است، لذا در این فصل ابتدا به بیان مساله و در ادامه اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق و چارچوب نظری و در نهایت مدل پیشنهادی تحقیق پرداخته می­ شود.

 

• بیان مسأله

ضرورت بقای هر سازمانی این است که مشتریانش را حفظ کرده و از اتلاف منابع برای جذب دوباره مشتریان بپرهیزد. نتایج بررسی­ها نشان می­دهد که به طور معمول بانک­ها هرساله نزدیک به 20 تا 40 درصد از مشتریان خود را از دست می­دهند. این آمار با کمی تغییر به سایر سازمان­های خدماتی نیز قابل تعمیم است. واقعیت آن است که در دنیای پر رقابت امروز حفظ و نگهداری مشتریان کنونی به مراتب کم هزینه­تر و ساده­تر از جذب مشتریان جدید است(فتاحی- اعظمی؛1388).وفاداری مشتری داشتن تعهدی عمیق برای خرید مجدد یا حمایت از یک محصول یا خدمت مورد علاقه است كه علی رغم وجود تأثیرات موقعیتی و تلاش­ های بازاریابی رقبا، موجب تكرار خرید یک نام تجاری یا مجموعه محصولات یک نام تجاری در آینده می­ شود(Brodie et al,2009). اگر بازاریاب­ها، خدمات و محصولات سفارشی ارائه بدهند، آن­چه در مقابل دریافت می­ کنند وفاداری بیش­تر مشتریان است. پس سفارشی­سازی خدمات در واقع یک متغیر قانونی است که هر ارائه دهنده خدمات می ­تواند تجارت خود را با توجه به آن کنترل کند و با قراردادن سیاست­های تجاری خود بر مبنای آن به حفظ مشتریان خود بکوشد. ارائه کنندگان خدمات می­توانند از سفارشی­سازی به عنوان ابزاری موثر نه تنها برای ایجاد رضایت بیش­تر در مشتری بلکه برای افزایش وفاداری مشتریان نیز استفاده کنند(Coelho – Henseler,2012). کولهو و هنسلر در تحقیقات خود یکی از مولفه­های موثر بر وفاداری مشتری را سفارشی­سازی خدمات می­دانند. سفارشی­سازی به معنای ارائه­ محصول به مشتری به گونه­ ای است كه مشتری خود بتواند عناصر اساسی مربوط به محصول و آرایش آن را درون مجموع مدل­های انتخابی كه از قبل تحت این برند یا نام تجاری تعریف شده است اصلاح و یا تعدیل نماید(مشبكی و همکاران؛1389). کولهو و هنسلر (2012) در تحقیقی که انجام دادند متغیرهای رضایت مشتری، اعتماد مشتری و کیفیت خدمات را به عنوان  متغیرهای میانجی در رابطه­ بین سفارشی­سازی خدمات یا محصول و وفاداری مشتری مورد بررسی قرار دادند. رضایت مشتری احساس مثبتی است که در فرد پس از استفاده از کالا یا دریافت خدمت ایجاد می­ شود، احساس مورد نظر از تقابل انتظارات مشتری و عملکرد عرضه کننده به وجود می‌آید(Brodie et al,2009). همچنین اعتماد مشتری به عنوان اعتقاد و یا انتظار از این­كه گفته و یا تعهدی كه فروشنده عنوان می­كند، قابل اتكاء است و فروشنده از آسیب­پذیری خریدار سو استفاده نخواهد كرد، تعریف می­ شود(باصری و همکاران؛1391). علاوه بر این اساساً برای رابطه میان سفارشی­سازی سرویس­ها و کیفیت خدمات دو توضیح وجود دارد. نخست، سفارشی سازی خود نشانه­ای از کیفیت بالاست (این یعنی سفارشی سازی نقش ضامن کیفی را بازی می­ کند). دوم، سفارشی­سازی یک عامل محرک برای کیفیت خدمات است (Coelho – Henseler,2012). بنابراین كیفیت درک شده مجموعه ­ای از خصوصیات و مشخصات یک كالا یا خدمات است كه احتیاجات و رضایت مصرف كننده را تأمین می­كند(باصری و همکاران؛1391). بسیاری از بانك­ها بر این باورند كه سودآوری مشتریانشان از قانون20/80 پیروی می­كند یعنی اینكه 80 درصد سودآوری بانك را 20 درصد مشتریان تأمین می­كنند و جذب مشتریان جدید، دارای هزینه­ای پنج برابر هزینه بازآوری مشتریان فعلی است به عبارتی افزایش در میزان وفاداری مشتریان بانک­ها از آن جهت مهم تلقی می­ شود که باعث کاهش هزینه­ های جذب مشتریان جدید شده، در نتیجه منجر به کسب مزیت رقابتی و نیز سودآوری مالی بانک خواهد شد(همان منبع).

با توجه به مطالب مطرح شده سوال اصلی تحقیق این است که : فرایند ایجاد وفاداری مشتریان بانکی از طریق سفارشی سازی خدمات بانک­های صادرات استان گیلان چگونه است؟

 

درصحنه روابط بین‌الملل، دولت‌ها ابزارهای متفاوتی جهت پیشبرد اهداف و منافع ملی خود به کار می‌برند که بخشی از این ابزارها مادی و بخشی غیرمادی است. به نحوی که این ابزارها عمدتاً به شکل غیرمستقیم برمنافع مهم دولت‌های رقیب، اثر گذاشته وباعث تغییررفتار آن‌ ها می‌شود. دردورانی که توسل به زور در روابط بین‌الملل کاهش یافته یا حداقل دولت‌ها احتیاط بیشتری درتمسک به این ابزار دارند، تاثیرگذاری بر حوزه‌های حساس شکل دیگری یافته است که تحریم نمودی از آن است.

تحریم‌هایی که در سال‌های اخیر به خاطر مسئله هسته ای ایران، علیه این کشور وضع شد، روابط ایران را با دیگر کشورها تحت تأثیر قرار داده و بدین ترتیب منافع این کشور را متأثر نمود. متعاقب تحریم‌ها، ایران روابطش را با بسیاری از کشورها بخصوص کشورهای اروپایی از دست داد و بدین ترتیب، روابط رو به رشد ایران با چین به ویژه در حوزه اقتصاد و تجارت شتاب بیشتری یافت. اما با انجام مذاکرات بین ایران و گروه 5+1 و احتمال لغو تحریم‌ها و بازگشت بازیگرانی اقتصادی که سابقاً در ایران فعال بودند، روابط و همکاری‌های این کشور با چین تحت تأثیر قرار می‌گیرد. سؤالی که مطرح است این که با کاهش تحریم‌ها علیه ایران، چشم انداز آینده روابط اقتصادی ایران و چین چگونه است؟ و پاسخ ما به سؤال این است که با کاهش تحریم‌ها علیه ایران، چشم انداز اقتصادی ایران و چین روند نزولی خواهد داشت.

واژگان کلیدی: تحریم، ایران، چین، روابط اقتصادی و تجاری.

فهرست مطالب

 

مقدمه. 7

فصل اول: 9

کلیات تحقیق. 9

1-1-بیان مسئله. 10

1-2-اهمیت موضوع تحقیق. 12

1-3-سؤال تحقیق. 12

1-4-فرضیه تحقیق. 12

1-5-انگیزه تحقیق. 12

1-6-روش تحقیق. 13

1-7- قلمرو تحقیق. 13

1-8-روش گردآوری اطلاعات.. 13

1-9-متغیرهای پژوهش… 13

1-10- تعریف مفاهیم و اصطلاحات کلیدی.. 14

1-11- پیشینه پژوهش… 14

1-12-سازماندهی پژوهش… 17

 

فصل دوم: 18

چارچوب نظری.. 18

2-1- تحریم. 19

2-1-1- آسیب پذیری کشور مورد هدف تحریم. 21

2-2- ابعاد نظری تحریم: 22

2-2-1- نظریه سمبولیک… 24

2-2-2- نظریه بازدارندگی.. 24

2-3- تحریم به عنوان سیاست بعد از جنگ سرد. 25

2-4- هزینه های تحریم. 26

2-5- کارایی سیاسی و اقتصادی تحریم ها 28

2-6- اثربخشی تحریم. 31

2-7- انواع تحریم ها: 33

2-7-1- تحریم های خصوصی.. 33

2-7-2- تحریم های بین المللی.. 34

2-8- تحریم های یک جانبه: ناقض حق توسعه. 38

2-9- تحریم های اقتصادی: 39

2-9-1- تحریم اقتصادی و منشور سازمان ملل متحد. 43

 

2-9-2- مقایسه تحریم های مالی و تجاری.. 45

2-9-3- تحریم اقتصادی یکجانبه ناقض حقوق بین الملل است.. 47

2-10- سیاست خارجی.. 49

2-11- عوامل مؤثر بر سیاستگذاری خارجی: 51

2-11-1- ارزش‌ها و اعتقادات.. 51

2-11-2- زمینه های تاریخی و فرهنگی.. 52

2-11-3- تصویر کلی از سیاست بین‌المللی.. 52

2-11-4- برداشت‌ها 52

2-11-5- مشکلات داخلی و افکار عمومی.. 52

2-11-6- نیازهای داخلی.. 53

2-11-7- ساختار نظام بین الملل. 53

فصل سوم: 54

پیشینه روابط ایران و چین.. 54

3-1- پیشینه تاریخی روابط ایران و چین.. 55

3-2- مناسبات ایران و چین در دوران اسلامی.. 56

3-3- روابط ایران و چین پس از تأسیس چین نوین.. 59

3-4- مناسبات ایران و چین پس از سیاست درهای باز چین.. 65

3-5- روابط تجاری ایران و چین؛ از دیرباز تاکنون. 68

فصل چهارم: 71

تحریم های یک جانبه و بین المللی علیه ایران و تأثیر آن بر روابط ایران و چین.. 71

4-1- پیشینه تحریم علیه ایران. 72

4-2- تحریم های یکجانبه: 73

4-2-1- تحریم های امریکا 74

4-2-1-1- آثار تحریم های امریکا 81

4-2-2- تحریم های اتحادیه اروپا: 85

4-2-2-1- ریشه ها و اهداف تحریم. 87

4-2-2-2- آثار تحریم ها 88

4-3- تحریم های بین المللی.. 89

قطعنامه ۱۶۹۶. 90

قطعنامۀ ۱۷۴۷. 91

قطعنامه 1803. 91

قطعنامه 1835: 92

قطعنامه ۱۹۲۹. 93

4-4- اهداف تحریم ها علیه ایران: 93

4-4-1- تسلیم یا براندازی نظام جمهوری اسلامی.. 94

4-4-2- روی کار آوردن عناصر غربی.. 95

4-5- پیامد تحریم ها علیه ایران: 96

4-5-1- تأثیر دوجانبه تحریم بر روابط ایران و چین.. 99

4-5-2- استفاده چین از غیبت رقبای غربی در بازار ایران. 100

4-5-3- مشکل در مبادلات بانکی ایران و چین.. 102

فصل پنجم: 107

کاهش تحریم ها در دولت روحانی و نقش آن در روابط تجاری ایران و چین.. 107

5-1- نقش سیاست خارجی در کاهش تحریم ها 108

5-2- روند کاهش تحریم ها در دولت روحانی.. 110

5-3- کاهش تحریم های امریکا 112

5-4- کاهش تحریم های اتحادیه اروپا 113

5-5- رویکرد چین نسبت به اعمال تحریم علیه ایران: 116

5-5-1- منافع چین.. 118

5-5-2- منافع ایران: 122

5-5-2-1- چشم انداز روابط  اقتصادی ایران و چین.. 122

5-5-2-2- توسعه همکاری اقتصادی.. 127

5-5-2-3- چشم انداز سرمایه گذاری خارجی چین در ایران. 133

5-6-روندروبه رشدروابط تجاری دوکشور پس ازکاهش تحریم ها علیه ایران. 137

نتیجه گیری.. 143

منابع و مآخذ. 149

کتب.. 150

مقالات.. 151

منابع اینترنتی.. 154

مقدمه

در سال‌های گذشته رابطه بازرگانی و اقتصادی ایران و چین گسترش قابل ملاحظه‌ای داشته است. بخشی از این روند طبیعی است، چون چین به عنوان یک قدرت اقتصادی نوظهور رابطه بازرگانی خود را با بسیاری از کشورها گسترش داده است. در سال ۲۰۰۰ مجموع صادرات و واردات کالا بین آمریکا و چین کمتر از ۱۱۷ میلیارد دلار بود. در سال ۲۰۱۲ این رقم بیش از ۵۳۸ میلیارد دلار و در 9 ماهه نخست سال ۲۰۱۳ بیش از ۴۰۷ میلیارد دلار بوده است. از سوی دیگر تحریم‌ها و تشدید آن علیه ایران موجب شد ایران به دنبال شریک‌های تجاری ای بگردد که حاضر به دور‌زدن تحریم‌ها یا دستکم سختگیر نبودن باشند. در این راستا بی‌گمان چین رتبه نخست را داشته است. ولی باید توجه داشت که چنین رابطه‌ای در مجموع به سود ایران نمی‌توانست باشد.

تردیدی نیست که بازرگانی بین‌المللی به سود هر دو طرف است. ولی این در صورتی است که هر دو کشور بی‌هیچ محدودیتی شریکان تجاری و طرف‌های معامله خود را انتخاب کنند. افزون بر این، دست دو طرف باید باز باشد تا بتوانند شرایط معامله را تا حد امکان با نیازهای خود هماهنگ سازند و سود خود را در داد و ستد تضمین کنند. هرگاه به دلیلی دست یک طرف بسته باشد یا گزینه دیگری نداشته باشد، حکم کلی که بازرگانی بین‌المللی به سود هر دو طرف است الزاماً درست نیست. با وجود تحریم‌ها و تهدیدهای آمریکا، به ویژه پس از محدود شدن دسترسی ایران به شبکه پولی و بانکی بین‌المللی، رابطه با چین یک‌طرفه و به زیان ایران بود. در ظاهر چین وانمود می‌کند که در کنار ایران و در برابر آمریکا ایستاده است. ولی کل تجارت چین و ایران یک دهم بازرگانی کالا بین چین و آمریکا نیست. هیچ آدم عاقلی مشتری به آن بزرگی را به خاطر مشتری کوچک ناراحت نمی‌کند. کاری که چینی‌ها کرده‌اند این است که نفت ایران را که کالایی ارزشمند است خریده‌اند و در برابر اجناس کم‌کیفیت خود را به ایران فروخته‌اند. البته در این راه پایین نگه داشتن نرخ ارزهای خارجی با ریختن پول نفت در بازار که تا سال گذشته ادامه داشت به واردات از چین و دیگر کشورها کمک کرده بود. در واقع این یارانه‌ای بود که دولت به تولیدکنندگان خارجی می‌پرداخت و عملاً مانع گسترش صادرات ایران می‌شد. پس از آنکه تحریم‌های بانکی و پولی هم به میان آمد، مشکل ایران بیشتر شد.

اکنون که برخی تحریم‌ها برداشته شده یا سبک‌تر شده‌اند و امید است که در آینده همه تحریم‌ها برداشته شوند، لازم است که ایران در سیاست‌های مربوط به بازرگانی خارجی خود تجدیدنظر کند. این حرف بدان معنی نیست که ایران الزاماً روابط خود را با چین کاهش دهد. بلکه به این معنی است که در هر موردی از جمله واردات، صادرات و سرمایه‌گذاری کشورهای دنیا برای معامله با ایران در یک ردیف هستند و آن که شرایط و کیفیت بهتر و هزینه کمتر داشته باشد البته شریک تجاری و طرف معامله خواهد بود.

-1-بیان مسئله

استفاده از ابزار اقتصادی،‌ مالی و تکنولوژیکی، یکی از روش‌های مؤثر در اجرای سیاست خارجی و تحقق اهداف و تأمین منافع دولت‌هاست. در ساختار کنونی نظام بین الملل کشورهایی به چنین روش‌هایی مبادرت می‌ورزند که دارای ثبات هژمونیک باشند. قراین و شواهد نشان داده‌اند که کشور یا کشورهایی که دارای ثبات هژمونیک باشند، الگوهای رفتاری آن‌ ها به عنوان دولت پیشوا، می‌تواند در حفظ همکارهای بین المللی تأثیر به سزایی داشته باشد.

در ساختار کنونی نظام بین الملل، ایالات متحده آمریکا را می‌توان به عنوان کشوری یاد کرد که از ویژگی‌های ثبات هژمونیک، ویژگی‌هایی چون: تسلط در فناوری و اقتصاد پیشرفته، برخورداری از یک اقتصاد رو به رشد و حمایت قدرت سیاسی از طریق قدرت نظامی برخوردار است و الگوهای رفتاری آن در عرصه‌های سیاست خارجی توانسته مجموعه ای همسو از دولت‌ها را گرد هم آورد تا از منافعی که این کشور به صورت کالای عمومی و مجانی برای آنان فراهم کرده

فهرست مطالب 

عنوان                                                                                                              صفحه

 

فصل اول: طرح تحقیق (کلّیات تحقیق)

1ـ 1)مقدّمه.. 2

1ـ 2) بیان مساله.. 3

1ـ 3) اهمیت و ضرورت تحقیق.. 5

1-4) سوال اصلی تحقیق.. 6

1ـ 5) اهداف تحقیق.. 6

1ـ 6) چهارچوب نظری تحقیق.. 7

1ـ 7) فرضیه های تحقیق.. 10

1ـ 8) تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق.. 11

1ـ 8ـ 1)  مزیت رقابتی.. 11

1ـ 8ـ 2) سرمایه فکری.. 12

1ـ 8ـ 3) کارآفرینی.. 14

1ـ 8ـ 4) قابلیت ها.. 15

1ـ 9ـ قلمرو تحقیق.. 16

فصل دوم: ادبّیات موضوعی تحقیق

بخش اول: مزیت رقابتی

2- 1-1) مقدمه.. 19

2-1-2) انواع مزیت های رقابتی.. 20

2-1-3)دیدگاه های مزیت رقابتی.. 23

2- 1-4) مدل الماس ملی.. 31

بخش دوم : سرمایه فکری

2ـ 2-1) مقدمه.. 36

2ـ 2ـ 2) تعریف دارایی و تقسیم بندی آن.. 37

2ـ 2ـ 3) تشریح دارایی نامشهود.. 37

جدول( 2-1) تعاریفی در مورد منابع نامشهود .. 39

2ـ 2ـ 4) مدیریت دانش :.. 40

2ـ 2ـ 5) تشریح سرمایه فکری :.. 41

2ـ 2ـ 6)  مدل های مختلف سرمایه فکری.. 44

2ـ 2ـ 7)  کاربرد سرمایه فکری.. 53

2ـ 2ـ 8) درجه بندی سرمایه فکری.. 56

2ـ 2ـ 9) ارزش پویای سرمایه فکری.. 58

2ـ 2ـ 10) شاخص سرمایه فکری ملی.. 59

بخش سوم: کارآفرینی

2- 3-1) مقدمه.. 62

2ـ 3-2) مفهوم کارآفرینی.. 63

2- 3-3) رویکردهای کارآفرینی.. 64

2ـ 3-4)  مدل های کارآفرینی.. 66

2-3-3-1) مدل های محتوایی.. 67

2-3-3-2) مدل های فرایندی.. 67

2-3-5)  نظریه های فرهنگ کارآفرینی.. 72

2- 3-6) انواع کارآفرینی.. 74

2ـ 3-7) ویژگی های افراد کارآفرین.. 76

2- 3-8)  فرایند کارآفرینی.. 76

2- 3-9) کار آفرینی استراتژیک.. 78

2-3-10) بازاریابی ، کارآفرینی و مزیت رقابتی.. 82

2ـ 3-11) ابعاد کارآفرینی سازمانی.. 84

2-3-12) موانع کارآفرینی در ایران :.. 86

بخش چهارم : قابلیت ها

2-4 -1) مقدمه.. 90

2-4-2)  قابلیت‌های نوآوری.. 91

2- 4-3) مدل های نوآوری.. 94

2-4-4) نوآوری بسته.. 96

2-4-5) نوآوری کاربر.. 97

2-4-6) نوآوری باز.. 98

2- 4-7) مدل های مدیریت استراتژیک نوآوری در خدمات.. 100

2- 4-8)  منابع نوآوری.. 105

2-4-9)  شاخص های سنجش نوآوری.. 105

2-4-10) بازاریابی نوآورانه.. 106

2-4-11) قابلیت‌های بازاریابی.. 108

2ـ 4-12) مدیریت بازاریابی.. 109

2ـ 4-13) بازاریابی خدمات .. 109

2ـ 4-14) طبیعت و ویژگی های خدمات.. 110

2ـ 4-15) آمیزه بازاریابی خدمات.. 111

2ـ 4-16) خط مشی های بازاریابی برای موسسات خدماتی.. 114

2ـ 4-17) قابلیت های بازاریابی و عملکرد.. 116

 

بخش پنجم: پیشینه تحقیق

2-5-1) مقدمه.. 119

2-5-1-1) تحقیقات خارجی.. 118

2-5-2) تحقیقات داخلی.. 119

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1) مقدمه.. 125

3ـ 2) روش تحقیق.. 125

 

3-3) جامعه آماری و حجم نمونه.. 125

3-3-1) جامعه آماری.. 125

3-3-2) روش نمونه گیری.. 125

3-3-3) حجم نمونه.. 125

3-4) روش ها و ابزار گردآوری اطلاعات.. 126

3-5) سنجش روایی و پایایی پرسشنامه.. 128

3-5-1) روایی.. 127

3-5-2) پایایی.. 128

3-6) روش آماری تجزیه و تحلیل داده ها.. 129

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات

 

4ـ 1) مقدّمه.. 134

4-2) توصیف متغیرهای جمعیت شناختی.. 134

4ـ 2ـ 1) آمار توصیفی متغیر جنسیت.. 134

4-2-2) آمارتوصیفی متغیر سن.. 135

4-2-3) آمار توصیفی متغیر سابقه کار.. 136

4-2-4) آمار توصیفی متغیر تحصیلات.. 137

4ـ 3) آمار توصیفی متغیرهای اصلی تحقیق.. 138

4-3-1) آمار توصیفی متغیر مزیت رقابتی.. 138

4-3-2) آمار توصیفی متغیر سرمایه فکری.. 139

4-3-3)  آمار توصیفی متغیر کارآفرینی.. 140

4-3-4 ) آمار توصیفی متغیر قابلیت ها.. 141

4-4) بررسی آزمون مدل تحقیق.. 142

4-4-1) مدل در حالت تخمین استاندارد.. 142

4-4-2) مدل در حالت تخمین ضـرایب T. 143

4-5) ضریب تعیین مدل.. 144

4-6) بررسی فرضیه های تحقیق.. 144

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات تحقیق

5ـ 1) مقدّمه.. 146

5ـ 2) نتیجه گیری.. 146

5-2-1) نتایج بررسی توصیفی داده ها.. 146

5-2-2) نتایج آمار استنباطی.. 147

5-3) بحث.. 149

5-4) پیشنهادها بر مبنای یافته های تحقیق.. 151

5-5) پیشنهاد برای تحقیقات آینده.. 154

5-6) محدودیت های تحقیق.. 154

منابع و ماخذ.. 156

پیوست ها.. 166

پیوست1: سو الات پرسشنامه.. 167

پیوست 2: خروجی لیزرل.. 170

پیوست 3: آزمون مدل علی تحقیق.. 173

پیوست 4: محاسبات ضرایب آلفای کرونباخ.. 175

پیوست 5: توصیف متغیرهای تحقیق.. 184

Abstract 188

 

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                                              صفحه

جدول( 2-1) تعاریفی در مورد منابع نامشهود.. 39

جدول (2-2)  مراحل مدل تعاملی.. 95

جدول( 2ـ3 ) انواع نوآوری از دیدگاه تروت.. 104

جدول(3-1) صفات کیفی و ارزش های عددی گزینه های پرسشنامه.. 126

جدول (3-2) توزیع سوالات پرسشنامه.. 127

… 129

جدول (4ـ1) آمار توصیفی متغیر جنسیت.. 134

جدول (4ـ2) آمار توصیفی متغیر سن.. 135

جدول (4ـ3) آمار توصیفی متغیر سابقه کار.. 136

جدول( 4ـ4 ) آمار توصیفی متغیر تحصیلات.. 137

جدول( 4ـ5 ) آمار توصیفی متغیر مزیت رقابتی.. 138

جدول( 4ـ6 ) آمار توصیفی متغیر سرمایه فکری.. 139

جدول (4-7) جدول متغیر کارآفرینی.. 141

جدول (4-8) جدول متغیر کارآفرینی.. 142

جدول ( 4-9 ) مهمترین شاخصهای نیکویی برازش مدل پژوهش.. 144

جدول ( 4-10 ) محاسبه اثرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای مدل بر یکدیگر   145

جدول ( 4-11 ) نتایج مدل ساختاری.. 145

جدول ( 5-1 ) توصیف متغیر مزیت رقابتی.. 147

جدول ( 5-2 ) توصیف متغیر سرمایه فکری.. 147

جدول ( 5-3 ) توصیف متغیر کارآفرینی.. 148

جدول ( 5-4 ) توصیف متغیر قابلیت‌ها.. 148

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                              صفحه

شکل(1-1) مدل ارائه شده در تحقیق لی و هسیه.. 7

شکل (1-2) مدل ارائه شده در تحقیق باتانی و الزوابی.. 8

شکل(1ـ3) مدل ارائه شده در تحقیق مامر زرنلر و همکاران.. 8

شکل (1-4) مدل ارائه شده در تحقیق میچالسکی و همکاران.. 9

شکل  (1-5) مدل مفهومی تحقیق.. 10

شکل (2ـ1) نیروهای پیش برنده رقابت در صنعت.. 24

شکل (2-2) زنجیره ارزش پورتر.. 28

شکل 2ـ3 : مدل الماس ملی.. 32

شکل (2-4) مدل سرمایه فکری ادوینسون و مالون.. 45

شکل (2-5) مدل سرمایه فکری بروکینگ.. 46

شکل (2-6) مدل سرمایه فکری روس.. 47

شکل (2-7) مدل سرمایه فکری سالیوان.. 48

شکل (2-8) مدل سرمایه فکری استیوارت.. 49

شکل(2-9) مدل سرمایه فکری بونفرر.. 49

شکل(2-10) مدل سرمایه فکری هانس و لاواندال.. 50

شکل 2(ـ11) : مدل بنتیس… 53

شکل (2ـ12) اتصال استراتژی رقابتی به سرمایه فکری.. 55

شکل (2-13) چهارچوب مفهومی مدل درجه بندی شاخص سرمایه فکری.. 57

شکل(2-14) چهار بعد مدل ارزش پویای سرمایه فکری… 58

شکل (2ـ15) مدل اندازه گیری ارزش پویای سرمایه فکری.. 59

شکل( 2ـ16) مدل مفهومی شاخص سرمایه فکری ملی… 60

شکل( 2ـ17 ) معادله کارآفرینی.. 68

شکل( 2ـ18 ) فرایند کارآفرینی  .. 69

شکل (2ـ19 ) نمودار فرایند کارآفرینی.. 70

شکل (2-20) متغیرهای ایجاد شرکت نوپا  .. 71

شکل( 2ـ21 ) ابعاد کارآفرینی استراتژیک.. 80

شکل (2ـ22) نوآوری بسته… 97

شکل (2ـ 23) نوآوری باز   .. 99

شکل( 2ـ24 ) دیدگاه استراتژیک و تیم کاری ، نتایج و تاثیر آن بر نوآوری   102

شکل( 2ـ25 ) مدل پنج وجهی کافمن ففر.. 103

شکل (4ـ1)  نمودار هیستوگرام متغیر جنسیت.. 135

شکل (4ـ2) نمودار هیستوگرام متغیر سن.. 136

شکل( 4ـ3)  نمودار هیستوگرام متغیر سابقه کار.. 137

شکل( 4ـ4 )  نمودار هیستوگرام متغیر تحصیلات.. 138

شکل( 4ـ5 )  نمودار هیستوگرام متغیر مزیت رقابتی.. 139

شکل (4ـ6)  نمودار هیستوگرام متغیر سرمایه فکری.. 140

شکل ( 4-7 ) نمودار هیستوگرام متغیر کارآفرینی.. 141

شکل( 4ـ8 ) نمودار هیستوگرام متغیر قابلیت‌ها.. 142

شکل( 4ـ9 ) مدل آزمون شده در حالت تخمین استاندارد.. 143

شکل( 4ـ10 ) مدل آزمون شده در حالت تخمین ضرایب t. 144

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

عصر حاضر با هیچ بک از اعصار گذشته قابل قیاس نیست. ویژگی غالب این عصر دانش مداری، اطلاعات محوری و نرخ بالای تغییرات در عرصه های مختلف است. این حقیقتی است که فضای کسب و کارها را دربرگرفته است و بیانگر پیچیدگی بازارهای جهانی روزافزون بازارها و پویایی محیط فراروی شرکت ها و موسسات تولیدی و خدماتی است. سازمان ها برای مصون ماندن از نیروهای محیطی و نیز سازگاری با الزامات رقابتی، چاره ای جز کسب و استفاده از مزیت رقابتی ندارند.بنابراین مزیت رقابتی مساله ای است که باید تمام سازمان های فعال در عرصه بازار به آن توجه کنند. در اقتصاد نوین، تولید ثروت و رشد اقتصادی عمدتا از دارایی های نامشهود به خصوص سرمایه فکری سرچشمه می گیرد.بر همین اساس برای کشوری همچون ایران که در سند چشم انداز 20 ساله خود قصد دارد گوی رقابت در اقتصاد و تجارت از همسایگان خود برباید، باید اقتصاد مبتنی بر دانش ابزاری راهبردی تلقی شود. یکی از فعالیت هایی که در جهت تحقق اقتصاد دانش محور باید صورت گیرد، توجه به نظام بانکی کشور است. علاوه بر این امروزه بانک های پیشرو سعی می نمایند که از طریق ارضا کردن عوامل پر اهمیت برای مشتریان به بهترین نحو ممکن، سودآوری خود را افزایش دهند. اما بسیاری از بانک ها از روش های کاربردی بازاریابی خدمات خود غافل شده اند. در بازار کسب و کار امروزی تنها سازمان هایی می توانند در میدان رقابت باقی بمانند که خود را با این تغییرات همسو ساخته اند. بانک ها به دو دلیل روش های نوین را جایگزین عملکردهای سنتی شعبه می کنند: اولا: ایجاد و نگهداری شعبه به علت هزینه سربار بالایی که دارد. ثانیا: فن آوری و نوآوری نوعی تمایز و مزیت رقابتی برای بانک ها محسوب می شود. لذا این تحقیق متمرکز بر تبیین مزیت رقابتی پایدار در نظام بانکداری می باشد. مطالعات مختلف بیانگر این است که متغیرهای سرمایه فکری، کارآفرینی و قابلیت ها می توانند در ایجاد مزیت رقابتی اثرگدار باشند که در این تحقیق به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده اند. مدل این تحقیق براساس مدل های لی و هسیه(2010)، باتانی و الزوابی(2011)، زرنلر و همکاران (2008) و میچالسکی و همکاران (2008) طراحی شده است. جنبه نوآوری در این تحقیق تبیین مزیت رقابتی بانک های استان گیلان می باشد. مزیت رقابتی براساس سازه های کیفیت، زمان و هزینه، سرمایه فکری براساس سازه های سرمایه ساختاری، انسانی و مشتری، کارآفرینی براساس سازه های پیشگامی، نوآوری و ریسک پذیری، قابلیت ها براساس سازه های نوآوری و بازاریابی می باشند. هدف کلی این تحقیق، طراحی و آزمون مدل علی، جهت تبیین مزیت رقابتی پایدار در بانک های استان گیلان می باشد. جامعه آماری این تحقیق بانک های خصوصی و دولتی در استان گیلان در تابستان 1392 می باشد. نمونه گیری با بهره گرفتن از روش تصادفی انجام گردید. حجم نمونه 170 تعیین شد. روش این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ جمع­آوری داده ­ها، توصیفی است. روش گردآوری داده ­ها و اطلاعات، میدانی و نیز ابزار جمع­آوری داده ­ها، پرسشنامه­­ی استاندارد می­باشد. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، مدل­یابی معـادلات ساختاری با بهره گرفتن از نرم­افزار لیزرل بوده است. در نهایت با آزمودن فرضیه ­ها، نتایج تجزیه و تحلیل­ها نشان می­دهد که بین مزیت رقابتی و کارآفرینی، قابلیت ها و سرمایه فکری رابطه مثبت وجود دارد. همچنین بین سرمایه فکری با کارآفرینی، سرمایه فکری با قابلیت ها، کارآفرینی با قابلیت ها ارتباط مثبت وجود دارد.

 

واژگان کلیدی : مزیت رقابتی، سرمایه فکری، کارآفرینی، قابلیت ها، مدل­یابی معادلات ساختاری.

 

 

فصل اول:   کلیّات تحقیق

 

 

1ـ 1)مقدّمه

برای رشد و سودآوری واقعی شرکت ها، شایستگی های نقش مهم دارند. به طوری که  باعث ایجاد مزیت رقابتی[1] برای آن ها می شود.کسب مزیت رقابتی به صورت تصادفی و بدون برنامه حاصل نمی شود، بلکه بایستی سازمان ها با تفکر و طراحی چهارچوب های علمی در این راستا حرکت کنند. محصولات برجسته، فن آوری پیشرفته و مانند آن، اگر در خلق مزیت رقابتی موثر نباشند، هیچ اثری در موفقیت شرکت نخواهند داشت ( حمیدی، 1387، ص ص7-6 ). با این توضیحات می توان گفت مفهوم مزیت رقابتی، توانایی شرکت ها در جذب نظر مشتریان نسبت به رقبا با تکیه بر قابلیت ها و ظرفیت های سازمان است به طوری که رقبا قادر نباشند به طور هم زمان به تحقق این ارزش ها و ایجاد جایگزین برای آن اقدام کنند( مومنی، 1388، ص80 ).این مزیت می تواند در هریک از عناصر آمیخته بازاریابی[2] وجود داشته باشد.

ایده مزیت رقابتی پایدار در سال 1984 زمانی ظهور پیدا کرد که نشان داده شد که انواع مختلفی از استراتژی ها به ایجاد مزیت رقابتی کمک می کند. توضیح واقعی مزیت رقابتی در سال 1985 توسط پورتر[3] بیان شد که گفته شد انواع مختلف استراتژی های رقابتی شرکت ها که شامل تمرکز، تمایز و هزینه پایین می باشد موجب به وجود آمدن مزیت رقابتی پایدار خواهد شد.هرچند منابع کهن مزیت رقابتی مانند ظرفیت های تولید، آزمایشگا ه ها، دسترسی به منابع مالی، کانال های توزیع یا صرفه مقیاس، ضروری اند اما امروزه برای کامیابی در دنیای کسب و کار کافی نیست( معصومی، 1390، ص128). به طور مثال هم اکنون موضوع سرمایه فکری در سازمان های امروزی به یکی از موضوعات اساسی و محوری تبدیل گردیده و سازمان ها برای رسیدن به بهره وری[4] بیشتر و حفظ   و بقا خود بایستی به شناسایی و ارزیابی این سرمایه ها بپردازند ( رفیعی، 1390، ص ص 125-123).

تغییر در محیط بیرونی سازمان ها به خصوص بانک ها از قبیل رشد روزافزون علم و فن آوری، جهانی شدن، مقررات زدایی و ورود موسسات مالی جدید نیز، سبب شده تا صنعت بانکداری بسیار رقابتی شود. بانک ها به عنوان موسسات ادامه دهنده خدمات مالی به نظام مشتری محور[5] و نه محصول محور[6] روی آورده اند. نوآوری به عنوان استفاده از دانش برای ارائه یک محصول یا خدمت جدید که مورد تقاضای مشتریان است تعریف می شود. ( فکور، 1387، ص39 ). لذا توجه به نوآوری سازمانی به عنوان یک شایستگی کلیدی متمایز سازمان در جهت تامین و تضمین مزیت رقابتی ضرورت پیدا نموده است ( عقیقی، 1385، ص3). امروزه گرایش به کارآفرینی، یکی از استراتژی های جدید در سازمان ها محسوب می شود تا با تقویت نوآوری، ابتکار عمل و ریسک پذیری، شرایط ورود موثر بانک ها به فرایند کارآفرینی فراهم شود. با وجود این، خدمات نظام بانکی کشور از تنوع، کیفیت و سرعت لازم برخوردار نیست و در فرایند تجهیز منابع و تخصیص آن و نیز خدمات رسانی به مشتریان با ناکارآمدی مواجه است. برای برطرف کردن مسایل نظام بانکی، ایجاد بسترها و زمینه های مناسب برای افزایش کارآفرینی[7] می تواند الگویی اثربخش برای دستیابی به نوآوری، ارائه محصولات جدید و در نهایت، بهبود کیفیت خدمات رسانی باشد. لذا این تحقیق متمرکز بر تبیین مزیت رقابتی پایدار در نظام بانکداری می باشد.

 

 

1ـ 2) بیان مساله

عصر حاضر با هیچ یک از اعصار گذشته قابل قیاس نیست.ویژگی غالب این عصر دانش مداری[8] که شامل اطلاعات محوری[9] و نرخ بالای تغییرات در عرصه های مختلف است. این واقعیتی است که فضای کسب و کار[10] را در برگرفته است و بیانگر پیچیدگی روزافزون بازارهای جهانی[11] و پویایی محیط فراروی شرکت ها و موسسات تولیدی و خدماتی است ( باقری ، 1391، ص5 ).سازمان ها برای مصون ماندن از نیروهای محیطی[12] و نیز سازگاری با الزامات رقابتی ، چاره ای جز کسب و استفاده از مزیت رقابتی[13] ندارند. بنابراین مزیت رقابتی مساله ای است که باید تمام سازمان های فعال در عرصه بازار به آن توجه کنند. مزیت رقابتی عاملی است که یک سازمان با آن قادر است یک وضعیت دفاعی یا حمله ای در برابر رقبایش ایجاد کند و شامل قابلیت هایی[14] می باشد که به یک سازمان امکان می دهد خودش را از رقبایش متمایز کند (Li et al,2006,p111 ).پورتر[15] معتقد است مزیت رقابتی از طریق ایجاد ارزش برای مشتریان تحقق می یابد و ارزش نیز با ارائه کالا و خدمات متمایز[16] از رقبا و بهای تمام شده [17]کمتر تجلی می یابد .( باقری ، 1391،ص5). بررسی وضعیت شرکت های ایران گویای آن است که پایین بودن مزیت رقابتی باعث عقب ماندن آن ها در محیط رقابتی شده که این مشکل روز به روز در حال گسترش است . با توجه به ساختار رقابتی در صنایع مختلف ، شرکت ها باید در پی آن بوده که با تقویت موضع رقابتی به طراحی استراتژی هایی که باعث به وجود آمدن مزیت رقابتی برایشان می شود بپردازند.تا اوایل دهه 1950 ، عامل اصلی عقب ماندگی و عدم مزیت کشورهای در حال توسعه را عمدتا کمبود سرمایه های مالی و فیزیکی می دانستند. در اقتصاد نوین ، تولید ثروت و رشد اقتصادی عمدتا از دارایی های نامشهود به خصوص سرمایه فکری [18] سرچشمه می گیرد.بر همین اساس برای کشوری همچون ایران که در سند چشم انداز 20 ساله خود قصد دارد گوی رقابت را در اقتصاد و تجارت از همسایگان خود برباید ، باید اقتصاد مبتنی بر دانش[19] ، ابزاری راهبردی تلقی شود. یکی از فعالیت هایی که در جهت تحقق اقتصاد دانش محور باید صورت گیرد ، توجه به نظام بانکی کشور است .

از کاستی های نظام بانکی کشور ، ساختار دولتی و حجم عظیم آن است که سبب شده چنان که شاید و باید به شاخص های غیر مالی و در راس آن ها به سرمایه فکری توجهی صورت نگیرد.در بحث ساختاری ، کاهش تصدی دولت و کوچک کردن اندازه آن و در عین حال ارتقای نیروهای کیفی از اقداماتی است که می تواند در دستور کار قرار گیرد.هرچند گام هایی در حوزه ی کارآفرینی[20] و قابلیت ها در بانکداری کشور برداشته شده است ، اما به نظر نمی رسد که این اقدامات از انسجام و ارتباط کافی برخوردار باشند. بنابراین بانک ها باید دارایی های خود را از نو طبقه بندی کنند.بانک ها باید درک کنند که چگونه سرمایه فکری می تواند اهداف راهبردی آن ها را محقق سازد.این امر مستلزم کمی کردن سهم سرمایه فکری در ارزش سازمان است. با توجه به تفاوت سطح نظام بانکی ایران در مقایسه با کشورهای توسعه یافته و نقصان شرایط رقابت بانکداری و هم چنین ، تازه تاسیس بودن بانک های خصوصی ، بهره گیری از سرمایه فکری و دانش روز ، عرصه گسترده ای است ( شجاعی ، 1388، ص108).

با توجه به افزایش رقابت در صنعت بانکداری[21] ، بانک ها برای باقی ماندن در صحنه رقابت نیاز دارند که براساس قابلیت ها به مشتریان خدمات متمایزی ارائه دهند . امروزه بانک ها ی پیشرو سعی می نمایند که از طریق کارآفرینی به بهترین نحو ممکن ، سودآوری خود را افزایش دهند. اما بسیاری از بانک ها از روش های کاربردی بازاریابی خدمات خود غافل شده اند ( عارف نژاد ، 1390، ). در کل در بازار کسب وکار امروزی تنها سازمان هایی می توانند در میدان رقابت باقی بمانند که خود را با این تغییرات همسو سازند . در این میان بانک ها به عنوان سازمان های ارائه دهنده خدمات مالی از این قاعده مستثنی نیستند. بانک ها به دو دلیل روش های نوین را جایگزین عملکردهای سنتی شعبه می کنند،اولا ایجاد و نگهداری شعبه به علت هزینه سربار بالایی که دارد.ثانیا، فن آوری و نوآوری[22] نوعی تمایز و مزیت رقابتی برای بانک ها محسوب می شود ( فکور ، 1387 ، ص35 ). لذا این تحقیق متمرکز بر تبیین مزیت رقابتی پایدار در نظام بانکداری در قالب یک مدل علی می باشد.

[1] Competitive Management

[2] Marketing Mix

[3] Michael Porter

[4] Productivity

[5] Customer Orientation

[6] Product Orientation

[7] Entrepreneurship

1Knowledge Bases

Central Information

Business

Global Markets

Environmantal Forces

Competitive Advantage

Capabilities

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                            صفحه

چکیده. 1

فصل اول:طرح تحقیق

مقدمه………………………………………….. 3

1-1 بیان مسئله. 3

1-2  اهمیت پژوهش. 5

1-3  اهداف پژوهش. 7

1-4  سوال اصلی تحقیق. 7

1-5  سوالات فرعی تحقیق. 7

1-6  فرضیات تحقیق. 7

1-7  مدل تحلیلی پژوهش. 9

1-8 تعاریف نظری و عملیاتی. 10

1-9  طرح پژوهش و روش های تجزیه و تحلیل داده ها. 11

1-10 مدل فرایند پژوهش. 12

فصل دوم:پیشینه تحقیق

مقدمه. 14

2-1 بخش اول: مباحث نظری. 14

2-1-1 ) تاریخچه مدیریت دانش. 14

2-1-2 ) هرم دانش. 16

2-1-3 ) انواع دانش. 20

2-1-4 ) تعریف مدیریت دانش. 24

2-1-5 ) اصول مدیریت دانش. 26

2-1-6 ) نظریه های مدیریت دانش. 27

2-1-7) رویکردهای مدیریت دانش. 29

2-1-8 ) مدل های مدیریت دانش. 31

2-1-9 ) تئوری های مدیریت دانش. 40

2-1-10 ) استراتژی های مدیریت دانش. 45

2-1-11)  مزایای مدیریت دانش. 52

2-1-12) چالش ها و موانع. 56

2-1-13 ) عوامل بنیادی موفقیت در مدیریت دانش. 79

2-1-14 ) ارزیابی موفقیت مدیریت دانش. 86

2-1-15) صنعت بانکداری. 87

2-2 بخش دوم: مباحث پژوهشی. 102

2-2-1 ) پژوهش های داخل کشور. 102

2-2-2 ) پژوهش های خارج از کشور. 106

2-3) چهارچوب نظری تحقیق. 114

فصل سوم:روش شناسی

مقدمه. 116

3-1) روش تحقیق. 116

3-2 )جامعه آماری و حجم نمونه. 116

3-3 ) ابزار جمع آوری داده ها و اطلاعات. 118

3-4) نحوه اجرای تحقیق. 118

3-5 ) روش تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات. 119

3-6) آزمون توزیع نرمال داده ها. 119

3-7) ابزار کار. 119

فصل چهارم:یافته های تحقیق

مقدمه . 126

4-1)  بررسی عوامل جمعیت شناختی(دموگرافی). 126

4-1-1)  وضعیت جنسیت پاسخگویان. 126

 

4-1-2) توزیع سنی پاسخگویان. 127

4-1-3) وضعیت سطح تحصیلات پاسخگویان. 128

4-1-4)وضعیت سنوات خدمت پاسخگویان. 129

4-2) آزمون فرض ها. 131

4-3) آزمون تفاوت تأثیر جنسیت در دیدگاه افراد نسبت به موانع فراروی مدیریت دانش. 134

4-4) آزمون تأثیر سن در دیدگاه افراد نسبت به موانع فراروی در مدیریت دانش. 136

4-5) آزمون تأثیر تحصیلات در دیدگاه افراد نسبت به موانع فراروی مدیریت دانش. 141

4-6) آزمون تأثیر سابقه شغلی در دیدگاه افراد نسبت به موانع فراروی در مدیریت دانش. 146

فصل پنجم:نتیجه گیری وپیشنهادها

مقدمه. 153

5-1 )خلاصه پژوهش. 153

5-2 ) بررسی نتایج تحقیق. 153

5-3 ) پیشنهادها. 156

5-3-1) پیشنهادها. 165

فهرست منابع فارسی. 168

فهرست منابع لاتین. 173

پیوست ها. 174

 

 

 

فهرست جدول ها

عنوان                                                   صفحه

3-1. جدول: ارتباط سوالات پرسشنامه با فرضیه ها. 118

3-2. جدول: پایایی پرسشنامه در قسمت های مربوط به هر فرضیه. 122

4-1. جدول: توزیع فراوانی جنسیت پاسخگویان. 127

4-2. جدول: توزیع فراوانی سن پاسخگویان. 127

4-3. جدول: توزیع فراوانی سطح تحصیلات پاسخگویان. 128

4-4. جدول: توزیع فراوانی سنوات خدمت پاسخگویان. 129

4-5. جدول: میانگین و انحراف معیار سوال های پرسشنامه. 130

4-6. جدول: آزمون فرض موانع فراروی ورود مدیریت دانش. 132

4-7. جدول: آزمون فرض موانع فراروی پیاده سازی مدیریت دانش. 133

4-8. جدول: آزمون فرض موانع فراروی بکارگیری مدیریت دانش. 133

4-9. جدول: آزمون تأثیر جنسیت در دیدگاه افراد نسبت به موانع ورود  134

4-10. جدول: آزمون تأثیر جنسیت در دیدگاه افراد نسبت به موانع پیاده سازی. 135

4-11. جدول: آزمون تأثیر جنسیت در دیدگاه افراد نسبت به موانع بکارگیری. 136

4-12. جدول: آزمون تأثیرتفاوت گروه های سنی در مورد موانع ورود  137

4-13. جدول: آزمون تأثیرتفاوت گروه های سنی در مورد موانع پیاده سازی  138

4-14. جدول: آزمون تأثیرتفاوت گروه های سنی در مورد موانع بکارگیری  140

4-15. جدول: آزمون تأثیرتفاوت گروه های تحصیلی در مورد موانع ورود  142

4-16. جدول: آزمون تأثیرتفاوت گروه های تحصیلی در مورد موانع پیاده سازی. 143

4-17. جدول: آزمون تأثیرتفاوت گروه های تحصیلی در مورد موانع بکارگیری  145

4-18. جدول: آزمون تأثیرتفاوت گروه های سابقه شغلی در مورد موانع ورود. 147

4-19. جدول: آزمون تأثیرتفاوت گروه های سابقه شغلی در مورد موانع پیاده سازی. 148

4-20. جدول: آزمون تأثیرتفاوت گروه های سابقه شغلی در مورد موانع بکارگیری. 150

5-1. جدول:  نتیجه آزمون فرضیه ها. 155

 

 

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                                                       صفحه

1-1. نمودار: مدل تحلیلی پژوهش. 9

1-2. نمودار: مدل فرایند پژوهش. 12

4-1. نمودار: نمودار دایره ای وضعیت جنسیت پاسخگویان. 127

4-2. نمودار: نمودار ستونی توزیع سنی پاسخگویان. 128

4-3. نمودار: نمودار ستونی توزیع سطح تحصیلات پاسخگویان. 129

4-4.نمودار ستونی توزیع سنوات خدمت پاسخگویان. 130

 

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                                                                                         صفحه

2-1. شکل: مدل حلزونی مدیریت دانش نوناكا و تاكوچی. 32

2-2. شکل: تئوری مدیریت دانش جامعه گرا. 44

 

 

 

 

 

چکیده:

در دنیای پرشتاب امروز، تغییر و تحول جز جدایی ناپذیر سازمان ها محسوب می شود. به گفته پیتر سنگه تنها اصل ثابت تغییر است.لذا تنها راه چاره برای ادامه حیات سازمان ها همراه شدن با این تغییر و تحولات است.مدیریت دانش مقوله ایست که سازمان ها را در دستیابی به این مهم یاری می نماید. مدیریت دانش فرایند خلق،تسهیم، انتقال و حفظ دانش به گونه ای است که بتوان آن را به گونه ای اثربخش در سازمان به کار برد.

با توجه به نقش بسیار مهم بانک ها در اقتصاد کشور مقوله دانش برای تبدیل شدن بانک ها به یک سازمان دانش محورضروری به نظر می رسد. ملزوماتی چون استراتژی سازمانی، فرهنگ دانش محور،ساختار سازمانی دانش محور،نظام جبران خدمات مناسب،رهبری دانش محور، تکنولوژی کارآمد وآموزش مناسب در روند دانش محور شدن نقشی حیاتی ایفا می كنند. كاركرد نا مناسب هر یک از این عوامل به منزله مانعی بر سر راه  دانش محور شدن بانک ها می باشد. لذا هر یک از این موانع باید در زمانی مناسب از میان برداشته شوند تا بانک ها به سازمان هایی دانش محور تبدیل شده و از مزایای یک سازمان دانشی بهره مند شوند.با توجه به موارد فوق ضرورت انجام یک تحقیق در مورد شناسایی موانع حركت این سازمان ها در مسیر دانش محور شدن امری ضروری به حساب می آید.

جامعه آماری این تحقیق مجموعه كاركنان بانک های مستقر در شهرستان بجنورد است. این پژوهش براساس داده های جمع آوری شده از یک نمونه 150 نفری از کارکنان سطوح میانی و عالی بانک ها انجام شده است.برای سنجش پایایی پرسشنامه این تحقیق آزمون كرونباخ روی پرسشنامه انجام شد و مقدار ضریب آن برابر 74/0 بدست آمد.

نتایج این طرح نشان می دهد که استراتژی سازمان، فرهنگ، ساختار سازمانی، رهبری، آموزش، تکنولوژی ونظام جبران خدمات موانعی بر سر راه حركت به سوی استقرار مدیریت دانش در بانک های شهرستان بجنورد هستند.

 

کلیدواژه ها:مدیریت دانش،بانک،موانع،سازمان

 

 

 

 

 

فصل اول

طرح تحقیق

 

 

مقدمه:

در این فصل ابتدا به بیان مسئله مورد بررسی در پژوهش پرداخته وسپس اهمیت موضوع شرح داده خواهد شد. پس از آن هدف از انجام پژوهش ذکر می گردد و محقق سوالاتی را که در طول فرایند تحقیق در جستجوی پاسخی برای آنهاست مطرح می نماید.در ادامه فرضیات تحقیق ذکر می گردد.سپس محقق مدلی تحلیلی از پژوهش ارائه نموده وپس از آن به متغیرهای تحقیق و تعاریف نظری و عملیاتی می پردازد.در پایان نیز به طرح پژوهش و روش های تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته و مدلی از فرایند پژوهش ارائه می شود.

1-1)بیان مسئله:

 

شناخت فعالیت های دانشی سازمان ها گامی در راستای نیل به مهندسی ارزش منابع و دارایی های سازمان است. توجه به منابع و شناخت دارایی های دانشی سازمان، توانمندی بهره گیری از فرصت های آتی و گذر موفق از تنگناها و ارتقای مهارت رویارویی با تهدیدها و تبدیل آنها را به فرصت ارتقا می بخشد(حمیدی زاده،17:1386).

مدیریت دانش رویکردی یکپارچه به شناسایی،کسب و استخراج،بازیابی،ارزیابی،تسهیم و خلق کلیه منابع دانش سازمان است به گونه ای که سازمان را در جهت دستیابی به اهداف سازمانی کمک نماید.هدف مدیریت دانش برقراری ارتباط بین خبرگان و افراد مجرب سازمان با افرادی است که نیاز به دانش خاصی دارند.ایجاد چنین ارتباطی به کمک فرایندها و ابزارهای مدیریت دانش تسهیل می گردد.موفقیت در زمینه مدیریت دانش نیازمند ایجاد یک محیط جدید کاری می باشد که دانش و تجربه بتوانند به  راحتی تسهیم شوند(نظافتی و دیگران،1:1385).

عدم بهره گیری از مدیریت دانش درسازمان مشکلات و زیان هایی را به همراه خواهد داشت.سازمانی که از مدیریت دانش بهره نمی گیرد نشانه های ابداع و ابتکار در آن ظاهر نخواهد شد.همچنین بخش عظیمی از دانشی که در محیط

در این میان جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور اسلامی که داعیه­دار برقراری نظام سیاسی مبتنی بر اسلام است نمی ­تواند از نظریات و مفاهیم مطرح در علوم سیاسی­ای استفادهکند که کمترین سنخیتی با افکار و اندیشه­ های اسلامی داشته و در بستر دیگری رشد نموده ­اند. استفاده از چنین اندیشه­هایی خطر تغییر هویّت و ماهیّت نظام سیاسی واجتماعی کشور اسلامی ایران را به دنبالخواهد داشت. اینجاست که بحث لزوم جنبش نرم­افزاری و تولید علم مطرح شده و به فرموده­ی مقام معظّم رهبری حیات و ممات نظام جمهوری اسلامی به این امر بسته است.

چنانچه جامعه­ علمی و نخبگان ما در حوزه­ علوم سیاسی به سمت جنبش نرم­افزاری و تولید علم حرکت نکرده و اقدام به بومی­سازی آن نکنند باید منتظر چنین عواقبی بود.

 

2-1-طرح مسأله

علوم سیاسی از آن دست رشته­هایی است که نقش بسیار مهمی در شناخت و مدیریت جوامعانسانی دارد. هماره تغییر و تطورهایی که در این رشته رخ می­داده سرمنشأ حرکت­های بزرگ در تاریخ بوده است. در واقع به نوعی می­توان علوم سیاسی را علم درمان دردهای یک جامعه دانست. نکته­ای که در  اینجا مهم به نظر    می­رسد این است که این علم به شدّت متأثر از متن فلسفی، اجتماعی، فرهنگی و حتّی اخلاقی­ای است که در آن شکل می­گیرد و مبتنی بر همان متن به ارائه­ راهکار می ­پردازد. بنابراین بین علوم سیاسی و آن جامعه­ای که  این علم در آن شکل گرفته است ارتباط عمیقی وجود دارد. امروزه اکثر نظریاتی که در حوزه­ علوم سیاسی مطرح است متأثر از فضای بعد از رنسانس و عصر روشنگری است. فضایی که مفاهیمی چون اومانیسم و سکولاریسم در رأس مفاهیم آن قرار دارند. بنابراین به نظر می­رسد این علوم در جامعه ما که از لحاظ دیدگاه فلسفی، اجتماعی، فرهنگی و بالاخص اخلاقی با غرب جدید متفاوت است چندان کارایی نداشته باشد و  تجربه­ی 30 سال پس از انقلاب و ضعف و رخوتی که در علوم سیاسی در دانشگاه­های ما در این دوران شاهدش بودیم سندی بر این مدعاست. گویی که این علوم بیگانه با جامعه ما هستند و  این یک واقعیّت است.  این علوم به هیچ­وجه متناسب با مؤلفه­ های فکری، فلسفی، فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی ما نبوده است. تأکید و اصرار بر استفاده از این علوم که بسیاری از نظریات و مفاهیم آن در بستر زمانی بعد از رنسانس، در حوزه­ اروپای غربی و در غالب پارادایم اومانیسم و لیبرالیسم مطرح شده است ممکن است آثار مخربی در جامعه­ برجای بگذارد.

بنابراین بازنگری در علوم سیاسی موجود، امری ضروری به نظر می­رسد و  این امر بطور منطقی و دقیق شکل نمی­گیرد مگر با جنبش نرم­افزاری و تولید علم در علوم سیاسی. با تولید علم در علوم سیاسی است که می­توان امید به شکل­ گیری و تدوین علوم سیاسی­ای داشت که مبتنی بر مؤلفه­ های فکری، فلسفی، اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی باشد تا از  این طریق بتواند آن کارایی لازم و مفید در راستای درمان دردهای کشور را داشته باشد.

 

3-1-سؤال اصلی پژوهش

سؤال محوری که در این پژوهش به دنبال پاسخ دادن به آن هستیم این است که مبانی و اصول جنبش     نرم­افزاری و تولید علم در علوم سیاسی چیست؟

 به تعبیر دیگر برای تولید علم در علوم سیاسی چه مقدّماتی لازم است و اصول انجام این کار بر چه چیزهایی بنا شده است؟ توجّه شود که ما در این پایان نامه به دنبال تولید علم در علوم سیاسی نیستیم. یعنی قرار نیست نظریه­ای جدید در علوم سیاسی ارائه کنیم. بلکه       می­خواهیم راه­های تحقق چنین امری را تبیین کنیم.

 

4-1- روش­شناسی پژوهش

ما در این پایان نامه سعی بر آن داریم تا ابتدا با ارائه تعریفی روشن از تولید علم، مبانی و اصول آن را در علوم سیاسی مطرح نماییم. لازم است به این نکته اشاره شود که ما در این پایان نامه قصد تولید علم در علوم سیاسی را نداریم. بلکه می­خواهیم به مقدّمات و مبانی چنین حرکتی در علوم سیاسی اشاره کنیم. لازمه­ی تبیین مبانی تولید علم در علوم سیاسی، داشتن نگاهی کلان­نگر است. یعنی باید ابتدا از زاویه­ی مفهوم علم و سپس علومانسانی وارد بحث علوم سیاسی شد. بسیاری از مؤلفه­ ها و مبانی­ای که در باب تولید علم در علوم سیاسی مطرح است ابتدا باید در چهارچوب مفهوم علم و علوم­انسانی تبیین شود. ابتدا باید بسیاری از مبانی و مؤلفه­ ها در علم و علوم­انسانی تغییرکند، سپس وارد بحث علوم سیاسی شویم. از همین رو در این پایان نامه نگاه از بالا به پایین، سیر از علم به علوم­انسانی و از علوم­انسانی به علوم سیاسی است. « فلسفه­ی علوم سیاسی زیرمجموعه‏ای از فلسفه­ی علوم اجتماعی، و فلسفه­ی علوم اجتماعی زیرمجموعه‏ای از فلسفه­ی علم به شمار می‏رود. پس پژوهش از فلسفه­ی علم به سمت فلسفه­ی علوم اجتماعی و سپس فلسفه­­ی علوم سیاسی، حركت از کلّی به جزئی است» (حقیقت، 1382: 162)

نوع نگاه ما در این پایان نامه مبتنی بر فلسفه­ی علم است. در همین راستا ما مبانی تولید علم در علوم سیاسی را از سه منظر هستی­شناسی، معرفت­شناسی و روش­شناسی که خود بخشی از فلسفه­ی علم است، تبیین می­کنیم. این سه مفهوم رابطه­ مسقیمی با هم داشته و بترتیب هر کدام تعیین کننده­ دیگری    می­باشد. این سه حوزه­ هستی­شناسی، معرفت­شناسی و روش­شناسی ابتدا در چهارچوب علم، سپس علوم­انسانی و در نهایت علوم سیاسی مطرح می­ شود. سعی شده در این سه حوزه مبتنی بر پاردایم اسلامی عمل شود. یعنی تفکر اسلامی در این موارد اساس کار ما قرار می گیرد.

البتّه نباید از این نکته غافل شد که یکی از پایه­ های تبیین مبانی و اصول جنبش تولید علم حرکت در بستر فسلفه­ی علم و مبتنی بر مؤلفه های آن است. جنبه­ مهم دیگری که باید مبانی و اصول جنبش نرم­افزاری و تولید علم بر اساس آنها شکل بگیرد جامعه ­شناسی علم است. یعنی بررسی مؤلفه­ های اجتماعی مؤثر بر تولید علم. این بخش از کار میتواند در قالب پایان نامه و پژوهش مستقلی توسط علاقه­مندان به این حوزه­ مطالعاتی پی­گیری شود، ولیکن در این پایان نامه سعی شده حداقل در قسمت ارائه راهکارها و پیشنهادات به برخی از مؤلفه­ های اجتماعی در تولید علم نیز توجه شود.

روش مورد استفاده در این پایان نامه مبنایی و تئوریک بوده و مطالعات کتابخانه­ای اساس کار جمع آوری  داده ­ها می­باشد.

نکته­ای که لازم است در اینجا توضیح داده شود این است ما در حوزه فکری و فلسفی در این پایان نامه قرآن را مبنا  و اساس کار خود قرار می­دهیم. یعنی هر جا که بحث از اسلام و مبانی اسلام و معارف اسلامی می­کنیم در واقع قرآن و حدیث را معیار قرار داده­ایم.

 

5-1- پیشینه­ی پژوهش

در زمینه­ شناخت مفهوم و معنای جنبش نرم­افزاری و تولید علم آثار متعدّدی در قالب کتاب و مجموعه مقالات سمینارها منتشر شده که از آن جمله می­توان به « منشور آزاداندیشی و تولید علم » تهیه شده در دبیر خانه­ی نهضت آزاداندیشی و تولید علم، « تحلیل گفتمانی جنبش نرم­افزاری و تولید علم در کشور »  اثر دکتر حسن فیروزآبادی، « تولید علم و فناوری­ها ( اصول و راهبردها) » اثر حسین عصاریان­نژاد اشاره کرد. در باب تولید علم در علومانسانی نیز میتوان به « جایگاه علوم­انسانی در تولید علم » اثر علی شریعتمداری اشاره کرد.

در حوزه­ پژوهش و پایان نامه اثری که بطور مستقل به جنبش نرم­افزاری و تولید علم پرداخته و بطور خاص آن را در حوزه­ علوم سیاسی بررسی کرده باشد یافت نشد. البتّه بودند مقالاتی مانند چشمانداز علوم سیاسی اسلامی و ایرانی نوین (علیرضا صدرا، 1382) علم سیاست در ایران؛ از بازشناسی تا بازسازی (مسعود پورفرد، 1383) بحران روش‏شناسی در علوم سیاسی ‏(سیّد صادق حقیقت، 1382) بحران علم سیاست در ایران‏ (مقصود رنجبر، 1382) و… امّا هیچ کدام بطور مشخص به بحث جنبش نرم­افزاری و تولید علم در علوم سیاسی نپرداخته بودند.

قیمت :14700 تومان

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

 

و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

 

پشتیبانی سایت :        *       parsavahedi.t@gmail.com

اگر چه موضوع مشارکت از قدمتی معادل حیات بشری برخوردار بوده و با مفاهیمی نظیر همکاری، همیاری و مساعدت مرتبط می‌باشد اما  از نیمه دوم قرن بیستم برای اکثر جوامع به موضوعی کلیدی تبدیل شده است. مشارکت همچنین دارای ابعاد مختلفی می‌باشد که یکی از مهم ترین آنها مشارکت سیاسی می‌باشد. مشارکت سیاسی امروزه به عنوان یکی از مهم ترین مؤلفه‌های مشروعیت هر نظام سیاسی محسوب می‌شود و با مفهوم توسعه سیاسی پیوند معناداری دارد لذا از آن جایی که توسعه سیاسی جوامع در گرو استفاده از تمامی ظرفیتهای انسانی آنها می‌باشد و با توجه به این که زنان نیمی از جمعیت هر کشور را تشکیل می‌دهند لذا جوامع برای رسیدن به امر توسعه سیاسی پایدار باید بسترها و زمینه‌های لازم برای مشارکت سیاسی این قشر از جامعه را فراهم آورده و در جهت رفع موانع موجود بر راه مشارکت سیاسی آنان تلاش نمایند. پیرو همین مسأله، موضوع پژوهش حاضر، مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب: چالش‌ها و راه کارها می‌باشد که به روش توصیفی- تحلیلی و در چارچوب نظریه فرهنگ سیاسی گابریل آلموند و سیدنی وربا انجام شده است و در پی پاسخگویی به این سؤالات است که مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب چه وضعیتی داشته و مهم ترین چالش فراروی مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب کدام چالش بوده است؟ و همچنین عملی ترین راه کار در خصوص رفع موانع موجود بر راه مشارکت سیاسی زنان کدام راه کار می‌باشد.

نتایج این پژوهش در برگیرنده این نکات است که مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب افزایش یافته است و فرهنگ سیاسی(از نوع تبعی) مهم ترین چالش فراروی مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب بوده است و تغییر فرهنگ سیاسی از راه آموزش، عملی ترین راه کار این رساله در خصوص رفع موانع موجود می‌باشد.

 

کلید واژگان: مشارکت، مشارکت سیاسی، توسعه سیاسی، فرهنگ سیاسی، زنان

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                              صفحه

فصل اول: کلیات پژوهش                                                                                                        

1-1 شرح و بیان مسأله پژوهش 1

1-2 واژه‌ها و اصلاحات کلیدی 3

1-2-1 مشارکت 3

1-2-2 مشارکت سیاسی 3

1-2-3 توسعه سیاسی 3

1-2-4 فرهنگ سیاسی 3

1-3 پیشینه و تاریخچه موضوع تحقیق 4

1-4 اهمیت و ارزش تحقیق 6

1-5 اهداف تحقیق 7

1-6 سؤال و فرضیه‌های تحقیق 7

1-7 روش تحقیق 7

1-8 کاربرد نتایج تحقیق 7

فصل دوم:کلیات پژوهش

 مقدمه: 9

2-2  مشارکت: 10

2-3 مشارکت سیاسی: 11

2-3-1عوامل اثر گذار بر مشارکت سیاسی: 13

2-3-2 کارکردهای مشارکت سیاسی: 14

2-4  فرهنگ: 15

2-5  فرهنگ سیاسی: 17

عنوان                                                                                                              صفحه

2-6-1 سطوح تحلیل فرهنگ سیاسی از دید آلموند و وربا: 19

2-6-2 جهت گیر ی‌های فرهنگ سیاسی از دید آلموند و وربا: 20

2-6-3 انواع فرهنگ سیاسی از دید آلموند و وربا: 20

فصل سوم: تبیین جایگاه مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب و عوامل موثر بر فزونی آن

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………27

3-2 گذری اجمالی بر مشارکت سیاسی زنان در ایران قبل از انقلاب: 27

3-3 عوامل مؤثر در افزایش مشارکت سیاسی زنان پس از انقلاب: 30

3-3-1 انقلاب، فراهم شدن فرصت برای مشارکت زنان: 30

3-3-2 جنگ تحمیلی و تبیین نقش زنان : 33

3-3-3 تغییر فرهنگ سیاسی در ایران پس از انقلاب: 35

3-3-4 زمینه‌های سیاسی افزایش مشارکت زنان در قانون اساسی جمهوری اسلامی: 37

3-3-5 تغییر نگاه رهبران مذهبی  به زن : 43

3-3-6 گسترش طبقه متوسط جدید و خواسته‌های آنان: 49

3-3-7 گسترش حضور زنان در مراکز آموزش عالی: 51

3-3-8 جنبش زنان(فمنیسم): 55

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………60

فصل چهارم: موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب

 

مقدمه:   62

4-2 فرهنگ سیاسی تبعی به عنوان مهمترین چالش فرا روی مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب: 66

4-2- 1فرهنگ آمریت: 66

4-2-2 بی اعتمادی سیاسی: 67

عنوان                                                                                                              صفحه

4-2-3 سیاست گریزی: 70

4-2-4 توهم توطئه: 70

4-2-5 خشونت سیاسی: 71

4-2-6 عدم تساهل و سعه صدر: 72

4-3 سایر موانع موجود بر راه مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب: 73

4-3-1 موانع ساختاری: 73

4-3-2 موانع غیر ساختاری: 77

4-3-2-1 عدم اعتماد به نفس در زنان: 77

4-3-2-2 احساس بی قدرتی در تأثیر گذاری سیاسی: 78

4-3-2-3 فقدان انگیزه پیشرفت: 79

4-4 جامعه پذیری مردسالارانه: 81

4-5 الگوی رفتار سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب: 83

4-5-1 پیروی زنان از شوهران خویش در رفتار‌های سیاسی: 83

4-5-2 سنت گرایی زنان: 83

4-5-3 محافظه کاری زنان از نظر سیاسی: 84

4-5-4 سیاست گریزی زنان: 84

4-6 غالب بودن فرهنگ مردسالاری: 84

4-7 نابرابری جنسی: 86

4-8 تعاملات شکاف جنسیتی و دولت در ایران پس از انقلاب: 88

 نتیجه گیری: 91

فصل پنجم: راه کارهای افزایش مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب

مقدمه……………… 93

 

عنوان                                                                                                              صفحه

5-2 اهداف آموزش: 94

5-3 تحول فرهنگی از راه آموزش  به عنوان مهم ترین راهکار افزایش مشارکت سیاسی زنان پس از انقلاب:  94

5-4 تأثیر نهاد مدرسه در فرایند جامعه پذیری سیاسی: 99

5-5 تأثیر پدیده جهانی شدن بر فرهنگ سیاسی: 101

5-6 برابری جنسیتی: 102

5-7 مهندسی فرهنگی: 103

5-8 ارتقای وزن اجتماعی زنان: 105

5-9 بهینه سازی نهادهای رسمی ویژه زنان: 106

5-10 تحولات ساختاری در سیاست‌های فرهنگی و مشارکت سیاسی زنان: 107

5-11 طرح توان مند سازی زنان: 107

5-11-1 توان مند سازی اقتصادی: 109

5-11-2 توان مند سازی فرهنگی: 110

5-12 طرح پیشنهادی منشور اصول مشارکت سیاسی – اجتماعی زنان: 110

5- 13زنان و سیاست‌های کلان تقویت مشارکت سیاسی آنان: 112

5-14 زنان و اصول راهبردی تقویت مشارکت سیاسی آنان: 112

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………..116

نتیجه گیری و تحلیل نهایی………………………………………………………………………………………………………………118

منابع و مأخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………….123

1-1         شرح و بیان مسأله پژوهش

انسان موجودی اجتماعی است و براساس طبع اجتماعی خویش به اجتماع روی آورده است. زندگی اجتماعی نیز در طول تاریخ همواره بر پایه مساعدت و مشارکت استوار بوده است. بنابراین، مشارکت از دیرباز با زندگی انسان پیوند داشته است. مشارکت در زندگی بدان اندازه اهمیت دارد که ارسطو آن را محور “زندگی سیاسی”  قرار داد و شهروند را کسی دانست که از حق مشارکت در امور قضایی و شورائی برخوردار است(اسکاف،460:1975). بر اساس دیدگاه ارسطو، مشارکت حق همه شهروندان است. بر همین اساس، چاره مؤثر همه مسایل محلی، ملی و بین المللی در حول یک محور برابر و آن هم تنها از طریق احقاق حق مشارکت در تمامی فرایندهای تصمیم گیری امکان پذیر می‌باشد(طایفی،61:1373 -60).

مفهوم مشارکت سیاسی، پدیده­ای جدید و به دولت- ملت‌های مدرن تعلق دارد. این مفهوم، بعد از معاهده وستفالی وارد حوزه فرهنگ و جامعه شناسی سیاسی شده و امروزه به عنوان یکی از مهم ترین مؤلفه­ های مشروعیت هر نظام سیاسی محسوب می­گردد(افتخاری،260:1380). بسیاری از پژوهشگران، درباره اهمیت مشارکت سیاسی به مثابه یک عامل اساسی در تضمین سلامت دموکراسی‌های مدرن اظهار نظر کرده‌اند. هلسیوم، مشارکت سیاسی را شرکت کردن یا درگیر شدن فرد در فعالیت‌های سیاسی می‌داند و رأی دادن در انتخابات را نمونه بارز مشارکت سیاسی  به شمار می آورد(هلسیوم،182:2002). به نظر راش، مشارکت سیاسی درگیر شدن فرد در سطوح مختلف فعالیت در نظام سیاسی، از عدم درگیری تا داشتن مقام رسمی است(راش، 123:1377).

مشارکت سیاسی، یکی از شاخصه‌های بسیار مهم توسعه سیاسی محسوب می‌شود.  همچنین با مفهوم فرهنگ سیاسی ارتباط تنگاتنگی دارد چرا که افراد در بستر فرهنگ سیاسی که از طریق جامعه پذیری سیاسی برای آنان درونی شده است وارد فعالیت‌های سیاسی می‌شوند. در فرایند مشارکت سیاسی، عوامل گوناگونی چون سن، جنس، مذهب، موقعیت اجتماعی، انگیزه سیاسی و تحرک اجتماعی تأثیر دارند اما عواملی نیز ممکن است مانع مشارکت سیاسی شوند. ازجمله: عدم پاسخگویی مسئولین حکومتی، نداشتن آزادی در حقوق مدنی، کنترل مطبوعات، استفاده از پلیس علنی و سرکوب جنبش‌ها و احزاب سیاسی(صبوری،142:1384).

با توجه به مطالب ذکر شده، باید اذعان شود که گرچه مشارکت در امور سیاسی برای اولین بار حدود دویست سال پیش از طریق حق انتخاب، صرفاً برای مردان، رواج یافت؛ لیکن مشارکت زنان در سیاست در مقایسه با مردان به گونه‌ای متفاوت بوده است زیرا زنان با تأخیری صد ساله به حق رأی و مشارکت در سیاست دست یافتند. در گذشته به لحاظ عدم نیاز به مهارت، مشارکت سیاسی زنان نیاز به آموزش و کسب تخصص نداشت لیکن با شروع انقلاب صنعتی عرصه فعالیت زنان نیز دگرگون شد.

امروزه با وقوع تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی در جوامع و با توجه به رشد و توسعه سیاسی- اجتماعی، گسترش آموزش و پرورش و وسایل ارتباط جمعی نحوه و میزان فعالیت زنان در ابعاد مختلف تحول یافته است اما با این وجود، آنچه بدیهی می نماید این است که کماکان درصد مشارکت سیاسی زنان در امور سیاسی و اجتماعی کمتر از مردان است.

آن­چه در پژوهش حاضر از اهمیت برخوردار است، بحث راجع به جایگاه و نقش زنان در عرصه سیاست می‌باشد. با توجه به این که زنان نیز به عنوان نیمی از آحاد جامعه، منشأ راهگشائی ملی هستند که ایده‌ها و تدابیر فکری آنها می‌تواند موجب بالا رفتن کیفیت زندگی عموم شود و از آن جایی که این قشر اجتماعی از حساس ترین اقشار جامعه محسوب می‌گردند لذا بررسی زمینه حضور زنان در عرصه سیاست و اجتماع ضروری می نماید. همچنین لازم به ذکر است که بررسی مشارکت سیاسی تمامی‌شهروندان اعم از زن و مرد، در هر جامعه‌ای در بستری از فرهنگ سیاسی حاکم بر آن امکان پذیر می‌باشد.