فهرست مطالب                                                                      صفحه

چکیده                                                                                     1

مقدمه                                                                                      2

فصل اول(کلیات تحقیق)                                                             

بیان مساله                                                                                 4

ضرورت واهمیت مساله                                                                6

اهداف تحقیق                                                                             7

فرضیه تحقیق                                                                             7

تعریف مفاهیم                                                                          7

روش پژوهش                                                                          8

روش های جمع آوری اطلاعات                                                      8

سازماندهی تحقیق                                                                       9

فصل دوم(مروری برادبیات تحقیق)

سابقه وفواید فرهنگ مردم                                                             11

معرفی روستای دشتاب                                                                12

آب وهوا واقلیم                                                                          12

موقعیت جغرافیایی                                                                     13

ویژگی های ساختاری                                                                  13

مناطق دیدنی،تاریخی وطبیعی                                                        13

مجموعه قلعه های تاریخی دشتاب                                                   14

سوغات                                                                                   15

اقتصاد                                                                                    15

کشاورزی                                                                                15

دامپروری                                                                                16

حمل ونقل                                                                                16

روستاهاوآبادی ها                                                                       16

فصل سوم روش تحقیق(روش میدانی)

روش های میدانی                                                                    19

افرادی که با آنها کار نموده ام                                                      20

فصل چهارم (یافته های تحقیق)

مراسم عروسی از طلبونی تاعقد                                                      22

عزاها وسوگ ها                                                                        28

لالایی های دشتاب                                                                      30

نقش پدر درلالایی                                                                       32

لالایی آرزوهاوآرمانها                                                                 33

دوبیتی ها                                                                                45

آبادون ها                                                                                 61

داستان ها                                                                                 66

ضرب المثل ها                                                                         70

چیستان ها                                                                                71

واژه ها وکلمات                                                                         72

انواع بازی ها                                                                           128

1-بازی های نمایشی                                                                   128

2-بازی های ورزشی                                                                  128

3-بازی های ذهنی-تجسمی                                                           129

1-1-چوب بازی                                                                        129

1-2- دستمال بازی                                                                     131

2-1- گوبازی                                                                           132

2-2- سکلوبازی                                                                        133

2-3- سنگ کهنی                                                                      135

2-4- طناب کشی                                                                       136

2-5- لپربازی                                                                        137

3-1- کورپتنگ شاهو                                                                 138

3-2- قله بازی                                                                          139

3-4- عارسوبازی                                                                      141

4-4- دستمال پشتی                                                                    142

4-5- عاشقوبازی                                                                       143

فصل پنجم(نتیجه گیری)

نتیجه گیری                                                                          146

منابع ماخذ                                                                             147

چکیده

فرهنگ وادبیات عامه میراث ماندگارگذشتگان ماست که امروز نسل جوان ونوجوان کشور بایستی در ابعاد گوناگون آن را شناسایی وحفظ کنند. فرهنگ وادبیات عامه ایران به دلیل نقش آفرینی ادب دوستان وفارسی زبانان شیرین ودلپسند است

اینجانب به پیشنهاد استاد فرزانه ام جناب دکترهوشمنداسفندیارپور براین شدم تا آثار فرهنگی وادبی منطقه دشتاب را که موطن اصلی من است با راهنماییهای ایشان جمع آوری نموده وبه زادگاه خودم خدمتی نمایم.

یکی از ویژگی های حرکت علمی وپژوهشی من در این برنامه آشنایی با فرهنگ وادبیات مردم منطقه بود زیرا موجب گردید تا در تمام آبادی ها وسکونت گاه های منطقه حضور پیدا کنم وشاهد برگزاری مراسم محلی باشم این امر موجب آگاهی من از آداب ورسوم-ویژگی های فرهنگی وادبی،اقتصادی، اجتماعی، دینی وفرهنگی مردم شد واز بسیاری رخدادها واتفاقات وبرنامه های عمومی آگاهی یافتم وهمین آگاهی برای پرداختن به موضوع تحقیق وشناسایی افرادوموضوعات فرهنگی مرا یاری کرد. از معایب حرکت پژوهشی وعلمی من نیز شتاب زدگی برای رسیدن به زمان دفاع پایان نامه،محدودیت زمانی توام با حجم شدید فعالیت های کاری بود که عقیده دارم کار انجام شده همه قابلیت های فرهنگی وادبیات عامه منطقه را پوشش نداده است پژوهش حاضر مشتمل بر پنج فصل می باشدکه فصل اول آن (کلیات تحقیق)، فصل دوم (مروری برادبیات تحقیق)،( فصل سوم روش تحقیق(روش میدانی))، فصل چهارم(یافته های تحقیق) ،   فصل پنجم(نتیجه گیری)،

درپایان پس از سپاس بی کران الهی از تمام کسانی که برای تدوین این مجموعه مرا یاری کرده اند تقدیر وتشکر می نمایم وامیدوارم ضعف نگارشی وکاستی های علمی اینجانب را با اندیشه خردمندانه خویش مورد بخشش قرار داده وبرای اصلاح آن درآینده همراهی فرمایند.

واژگان کلیدی:ادبیات عامه،دشتاب،لالایی ها  

مقدمه

نگاهی از بام تیره وهوس آلودسده بیستم به گذشته ، جهان را پهنه دگرگونی های بی شمار نشان میدهد؛دگرگونیهایی كه گاه نابودی و نامرادی ، وزمانی ، امید و كامروایی به ارمغان آورده وپرونده زندگی انسان را از لحظه های زشت و زیبا آكنده است. بررسی فراز ونشیب های تاریخ،بشررابدین حقیقت رهنمون میكند كه پدیده های خوب و بد جوامع انسانی ، چیزی جز بازتاب فرهنگها نیست. به عبارت دیگر،فرهنگ،خاستگاه همه پیشرفتها،نوآوریها یا همه عقب ماندگی ها به شمارمی آید.فرهنگ و ادبیات عامه میراث ماندگار گذشتگان ماست که امروز نسل جوان ونوجوان کشور بایستی در ابعاد گوناگون آن را شناسایی و حفظ نمایند .با توجه به این که شناخت آداب و رسوم وباورهای عامیانه هر روستا نشان از هویت فرهنگی آن روستا می باشد . روستای دشتاب از قدمت فرهنگی بسیار طولانی برخوردار می باشد. و هنوز در این روستا شاهد آن هستیم که ارزشها وباورها توسط پدران و گذشتگان نسل به نسل انتقال یافته و با توجه به مدرن شدن جامعه امروزی هنوز شاهد برجای ماندن بسیاری از اداب رسوم واصلاحات گذشته در میان نسل جوان هستیم  ما در این پژوهش سعی داریم . با بررسی وشناخت اصلاحات و اداب و رسوم منطقه دشتاب به نوعی انتقال دهنده این ارزشها و باورها به نسل جدید باشیم زیرا لازم است فرهنگ عامیانه هر منطقه حفظ شود . چرا که به عنوان شناسنامه آن منطقه محسوب می گردد.این پژوهش به  بررسی فرهنگ و آداب ورسوم منطقه دشتاب می پردازد.

بیان مسأله

از آنجا كه شناخت و هویت یک قوم ریشه در فرهنگ، آداب ورسوم وسنن مختلف آن قوم دارد برای شناسایی ومعرفی هر گروه می بایست به سراغ فرهنگ آن گروه رفت. به گواهی وشهادت شیوه زندگی وپیروی كردن انسان از طبیعت و وضعیت اقلیمی و آب وهوایی وتحمل سختیها و خشونت های طبیعت ودر عین حال دسترسی به منابع طبیعی واقلیمی یكی از شیوه های متداول زندگی اجتماعی انسان در نقاط مختلف جهان از جمله كشور ایران می باشد. انسان قبل از اینكه سكونتگاه مناسبی برای ادامه حیات خویش بر گزیند به حركت در اقصی نقاط زمین پرداخته تا بهتربتواند نیازهای مختلف خود را برآورده سازد. وبا پیشرفت های علمی وصنعتی ودر نتیجه چیرگی انسان بر طبیعت كم كم در یک نقطه