فهرست مطالب

 

چکیده…………………………………………………………………………………………………………………… 1

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. 2

فصل اول :کلیات تحقیق

1-1 بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………. 4

1-2 پرسش اصلی تحقیق (مسأله تحقیق)…………………………………………………………………………. 5

1-3 اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 6

1-4 اهمیت تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 6

1-5 فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………. 7

1-6 روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 7

1-7 واژه ها و مفاهیم…………………………………………………………………………………………………. 8

1-8 مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 10

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

2-1پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 12

2-2شهر………………………………………………………………………………………………………………. 14

2-2-1 شهر بر اساس نگرش سیستمی………………………………………………………………………….. 16

2-2-2شهرنشینی……………………………………………………………………………………………………. 17

2-2-3 شهر نشینی در جهان سوم………………………………………………………………………………… 19

2-3عوامل موثر در پیدایش شهرها………………………………………………………………………………. 20

2-3-1-عوامل طبیعی………………………………………………………………………………………………. 20

2-3-2-عوامل اقتصادی…………………………………………………………………………………………… 21

2-3 -3-عوامل سیاسی…………………………………………………………………………………………….. 22

2-3-4-عوامل اجتماعی ـ فرهنگی و اعتقادی…………………………………………………………………. 22

2-4 عوامل موثر بر رشد و توسعه فیزیکی شهرها…………………………………………………………….. 23

2-4-1 عامل طبیعی………………………………………………………………………………………………… 23

2-4-2 عامل جمعیتی………………………………………………………………………………………………. 24

2-4-2-1  رشد طبیعی  جمعیت شهر ………………………………………………………………………….. 26

2-4-2-2  اثر مهاجرت …………………………………………………………………………………………… 27

2-4-2-3 اثر گسترش محدوده وادقام آبادیهای پیرامونی ………………………………………………….. 29

2-4-3 عامل اقتصادی……………………………………………………………………………………………… 29

2-4-4 عامل سیاسی……………………………………………………………………………………………….. 30

2-5 عوامل گسترش شهرها……………………………………………………………………………………….. 32

2-6 گسترش افقی و فیزیکی شهر……………………………………………………………………………….. 33

2-7 نقش و عملکرد شهر…………………………………………………………………………………………. 35

2- 8 طرحهای مختلف توسعه شهری……………………………………………………………………………. 36

2-8-1 شهر ستاره ای……………………………………………………………………………………………… 36

2-8-2 شهر خطی………………………………………………………………………………………………….. 37

2-8-3 شهر گسترده……………………………………………………………………………………………….. 39

2-8-4 شهر در مدل حلقه ای…………………………………………………………………………………….. 40

2-8-5 توسعه درد آور شهری ( زاغه ها و حلبی آبادها) ……………………………………………………. 41

2-8-6- ساخت دوایر متحد المرکز…………………………………………………………………………….. 41

2-8-7 بافت ستاره ای……………………………………………………………………………………………… 42

2-8-8 ساخت چند هسته ای……………………………………………………………………………………… 43

2-9 تعریف برنامه ریزی کاربری اراضی شهری……………………………………………………………… 44

2-10 اهداف برنامه ریزی کاربری اراضی شهری…………………………………………………………….. 45

2-10- 1 اهداف کلان ……………………………………………………………………………………………. 45

2-10-2  اهداف خرد یا ویژه…………………………………………………………………………………….. 45

2-11 فرایندبرنامه ریزی کاربری اراضی شهری………………………………………………………………. 47

2-12 طبقه بندی کاربری های شهری……………………………………………………………………………… 48

2-12-1  طبقه بندی زمینهای دایر……………………………………………………………………………….. 48

2-12-2 اراضی بایر یا بدون استفاده شهری…………………………………………………………………… 50

2-13 استانداردهای فضا و مقیاس عملکردی کاربریها………………………………………………………. 51

2-14معیار های مکان یابی در بر نامه ریزی کاربری اراضی شهری……………………………………….. 52

2-15مکاتب ونظریه های بر نامه ریزی کاربری اراضی شهری…………………………………………….. 53

2-15 -1مکتب كاركردگرایی…………………………………………………………………………………… 54

2-15 -2مکتب ساختارگرایی……………………………………………………………………………………. 55

فصل سوم : شناخت محدوده مورد مطالعه

3-1 خصوصیات جغرافیایی………………………………………………………………………………………. 58

3-1-1توپوگرافی…………………………………………………………………………………………………… 58

3-1-2آب و هوا …………………………………………………………………………………………………… 61

3-1-3 منابع آب……………………………………………………………………………………………………. 62

3-1-3-1 آبهای زیر زمینی……………………………………………………………………………………….. 62

3-1-3-2  آبهای سطحی…………………………………………………………………………………………. 62

3-1-3-2-1رودخانه شفارود…………………………………………………………………………………….. 63

3-1-3-2-2   رودخانه لمیر………………………………………………………………………………………. 63

3-1-3-2-3  رودخانه چاف رود……………………………………………………………………………….. 63

3-1-3-2-4  رودخانه دیناچال………………………………………………………………………………….. 64

3-1-4  خاک………………………………………………………………………………………………………. 64

3-1-4-1 خاکهای جلگه ای…………………………………………………………………………………….. 65

3-1-4-2 خاکهای کوهپایه………………………………………………………………………………………. 66

3-1-5  پوشش گیاهی…………………………………………………………………………………………….. 66

3-2 وجه تسمیه شهر رضوانشهر………………………………………………………………………………….. 67

3-3  شناخت خصوصیات اجتماعی و جمعیتی شهر رضوانشهر……………………………………………. 67

3-3-1 جمعیت……………………………………………………………………………………………………… 68

3-3-2بررسی خانواد و بعد خانوار………………………………………………………………………………. 71

3-3-3  ساخت جنسی و سنی……………………………………………………………………………………. 72

3-3-4 سواد…………………………………………………………………………………………………………. 75

3-3-5 مهاجرت …………………………………………………………………………………………………… 75

3-3-6 گویش…………………………………………………………………………………………………….. 75

3-4 ویژگیهای اقتصادی…………………………………………………………………………………………… 76

3-4-1 اشتغال و توزیع شغلی جمعیت…………………………………………………………………………… 76

3-4-2 صنعت……………………………………………………………………………………………………….. 78

 

3-4-3 کشاورزی…………………………………………………………………………………………………… 78

3-4-4 دامداری…………………………………………………………………………………………………….. 80

3-4-5 سایر فعالیتهای کشاورزی………………………………………………………………………………… 80

3-4-6 جمعیت شاغل بر حسب گروه های فعالیت…………………………………………………………… 81

3-5 خدمات…………………………………………………………………………………………………………. 81

3-5-1 خدمات حمل و نقل………………………………………………………………………………………. 84

3-5-2 خدمات تجاری و بازرگانی……………………………………………………………………………… 85

3-5-3 خدمات اداری، آموزشی، بهداشتی، درمانی………………………………………………………….. 86

فصل چهارم : پیدایش و گسترش و تحول شهر

4-1- تاریخچه پیدایش و روند گسترش شهر رضوانشهر……………………………………………………. 88

4-2- سابقه برنامه ریزی در شهر رضوانشهر…………………………………………………………………… 89

4-3- ساخت شهر قبل از تدوین طرح هادی شهر…………………………………………………………….. 90

4-4- ساخت شهر در طرح هادی شهر رضوانشهر……………………………………………………………. 93

4-5- بررسی و شناخت حوزه نفوذ مستقیم شهر……………………………………………………………… 95

4-6- تعیین و بررسی حوزه خدمات گیر روستایی برای تدقیق موقعیت و نقش شهر…………………… 96

4-7- تعیین حریم شهر و پهنه بندی آن………………………………………………………………………… 99

4-8- دانه بندی بافتهای شهر…………………………………………………………………………………… 100

4-9- ساختار شهر همراه با تعیین محدوده محلات شهر رضوانشهر ……………………………………. 100

4-10- بررسی تراكم طبقات ساختمانی شهر……………………………………………………………….. 102

4-11- نظام شبكه ای راه ها درون شهری وبرون شهری…………………………………………………… 104

4-11-1 نقش وکارکرد معابر………………………………………………………………………………….. 104

4-12- وضعیت كاربری های اراضی شهر رضوانشهر……………………………………………………… 106

14-12-1- كاربری مسكونی…………………………………………………………………………………… 106

4-12-2- كاربری تجاری………………………………………………………………………………………. 106

4-12-3- كاربری آموزش……………………………………………………………………………………… 106

4-12-4- كاربری مذهبی………………………………………………………………………………………. 109

4-12-5- كاربری فرهنگی…………………………………………………………………………………….. 109

4-12-6- كاربری درمانی و بهداشت………………………………………………………………………… 109

4-12-7- كاربری اداری……………………………………………………………………………………….. 109

4-12-8- پارك و فضای سبز ……………………………………………………………………………….. 110

4-12-9- كاربری ورزشی……………………………………………………………………………………… 110

4-12-10- كاربری تأسیسات و تجهیزات…………………………………………………………………… 110

4-12-11- صنایع و كارگاه های مزاحم……………………………………………………………………… 110

4-12-12- نظام و انتظامی……………………………………………………………………………………… 111

4-12-13- كاربری تاسیسات حمل ونقل……………………………………………………………………. 111

4-12-14- شبكه معابر………………………………………………………………………………………….. 111

4-13- عوامل موثر در گسترش شهر رضوانشهر……………………………………………………………. 114

4-13-1- عوامل طبیعی و گسترش شهر……………………………………………………………………… 117

4-13-2- عوامل زیرساختی و گسترش شهر………………………………………………………………… 118

4-13-2-1-حریم های لوله گاز………………………………………………………………………………. 118

4-13-2- 2  -کانالهای آبیاری………………………………………………………………………………… 119

4-13-2-3-  عبور خطوط انتقال برق فشار قوی……………………………………………………………. 119

4-13-3- عوامل اجتماعی و گسترش شهر………………………………………………………………….. 122

4-13-4- عوامل اقتصادی و گسترش شهر…………………………………………………………………… 125

4-13-4-1 اشغال شهر………………………………………………………………………………………….. 126

4-13-4-2 کشاورزی شهر…………………………………………………………………………………….. 128

4-13-5- عوامل سیاست گذاری شهر……………………………………………………………………….. 131

4-13-5- 1 تاثیرات طرح هادی در گسترش شهر رضوانشهر……………………………………………. 132

4-13-5- 2 گسترش شهر و الحاق روستاهای اطراف به محدوده شهر…………………………………. 134

4-13-5- 3 رشد و گسترش شهر و حوزه خدمات گیری شهر………………………………………….. 134

4-13-6رشد وگسترش حاشیه شهر…………………………………………………………………………… 136

4-13-7 شبكه ارتباطی و گسترش شهر………………………………………………………………………. 138

4-13-8- بررسی ارزش زمین در گسترش شهر…………………………………………………………….. 142

4-14-توانمندیها و محدودیت های توسعه فیزیكی شهر رضوانشهر…………………………………….. 144

4-15- پیامد ها مکانی و فضایی گسترش شهر رضوانشهر    …………………………………………….. 148

4-15-1- نابودی اراضی كشاورزی…………………………………………………………………………… 148

4-15-2- تغییر در نوع فعالیت اقتصادی……………………………………………………………………… 151

4-15-3- پیامد های اجتماعی گسترش شهر………………………………………………………………… 152

4-15-4- گسستگی بافت شهری و مشكلات خدمات رسانی……………………………………………. 153

4-15-5- آلودگی محیطی……………………………………………………………………………………… 153

4-16- دورنمای شهر رضوانشهر………………………………………………………………………………. 154

فصل پنجم: جمع بندی و پیشنهادات راهبردی

5-1-جمع بندی نهایی تحقیق………………………………………………………………………………….. 157

5-2- تحلیل فرضیه ها…………………………………………………………………………………………… 160

5-3- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………….. 163

ماخذ…………………………………………………………………………………………. 165

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………. 169

 

 

فهرست نقشه ها

نقشه(3-1) تقسیمات سیاسی شهرستان رضوانشهر……………………………………………………………… 59

نقشه (3-2) موقعیت جغرافیایی شهر رضوانشهر………………………………………………………………… 60

نقشه (4-1) محدوده ی توسعه شهر رضوانشهر در سال 1360……………………………………………….. 92

نقشه (4-2) محدوده توسعه شهر رضوانشهر در سال 1373…………………………………………………… 94

نقشه (4-3) محدوده محلات شهر رضوانشهر در سال 1390……………………………………………….. 101

نقشه (4-4) نقشه کاربری اراضی شهر رضوانشهر در سال 1374………………………………………….. 107

نقشه (4-5) نقشه کاربری اراضی شهر رضوانشهر در سال 1389………………………………………….. 108

نقشه (4-6) جهات توسعه شهر در سال 1374………………………………………………………………… 115

نقشه (4-7) جهات توعه شهر در دو دهه اخیر90-70……………………………………………………….. 116

نقشه (4-8) عوامل و موانع موثر در توسعه کالبدی شهر ……………………………………………………. 120

نقشه (4-9) محدوده توسعه و گسترش شهر رضوانشهر …………………………………………………….. 121

نقشه (4-10) روند توسعه شهر در سال 1374…………………………………………………………………. 129

نقشه (4-11) نقشه گسترش شهر در دوره های زمانی……………………………………………………….. 130

نقشه (4-12) تقسیمات شهری در سال 1374…………………………………………………………………. 133

نقشه (4-13) نقشه روستاهای الحاقی به شهر در دو دهه اخیر……………………………………………… 135

نقشه (4-14)نقشه های رشد و گسترش بخش های حاشیه شهر در سال 1390 ………………………… 137

نقشه (4-15) شبکه راه های شهری در سال1374……………………………………………………………. 140

نقشه (4-16) نقشه معابر شهر رضوانشهردر سال 1385………………………………………………………. 141

فهرست جداول

جدول (2-1) تعداد جمعیت شهر را بر حسب تعداد آن در جهان در آغاز قرن 21………………………. 19

جدول( 2-2) اهداف کلان در برنامه ریزی کاربری اراضی…………………………………………………. 45

جدول ( 2-3)طبقه بندی اراضی خالی مناسب توسعه صنعتی بر اساس دسترسی به تسهیلات زیربنایی. 51

جدول( 2-4) طبقه بندی اراضی خالی مناسب توسعه مسکونی بر اساس دسترسی به تسهیلات زیربنایی 51

جدول (3-1) مشخصات رودخانه شفارود………………………………………………………………………. 63

جدول (3-2) : جمعیت شهر رضوانشهر و تغییرات آن طی سالهای 85-45……………………………….. 69

جدول (3-3): جمعیت ونرخ رشدآن در شهر رضوانشهر……………………………………………………… 71

جدول (3-4): خانوار تعداد و بعد خانوار شهر رضوانشهر…………………………………………………….. 71

جدول (3-5) : جدول گروه های سنی……………………………………………………………………………. 73

جدول (3-6) : جمعیت شهر رضوانشهر به تفکیک گروه های سنی در سال 1375 و 1385……………. 74

جدول (3-7): جمعیت شاغل و بیکار شهر رضوانشهر بر اساس سرشماری سال 75 و 85………………. 78

جدول (3-8):تعداد انواع دام بخش مرکزی رضوانشهر در سال 1385……………………………………… 80

جدول  (3-9) : ترکیب شاغلین شهر رضوانشهر بر حسب گروه های اصلی فعالیت75-85…………….. 82

جدول (3-10) : شاغلین شهر رضوانشهر بر حسب بخشهای عمده اقتصادی 75-85…………………….. 84

جدول (4-1): جایگاه سکونتگاه های شهری وروستایی شهرستان رضوانشهر در طرح فرادست……… 98

جدول (4-2) : مساحت حریم شهر رضوانشهر و مساحت پهنه بندی آن در سال 1389…………………. 99

جدول (4-3) : سرانه کاربری های موجود در شهر رضوانشهر (بر حسب متر مربع) سال 1389………… 112

جدول (4-4) : کاربری های موجود در شهر رضوانشهر وحاشیه شهر (بر حسب متر مربع) 89…………. 113

جدول (4-5) جمعیت تغییرات آن و متوسط رشد سالانه جمعیت رضوانشهر طی 85-1325…………. 124

جدول (4-6) مهاجران وارد شده شهر رضوانشهر بر حسب اقامت75-85……………………………….. 125

جدول شماره (4-7)  ساختار اقتصادی جمعیت شاغل شهر رضوانشهر…………………………………… 127

  

فهرست نمودارها

نمودار (3-1): تعداد  جمعیت شهر رضوانشهر طبق سرشماری سالهای 65 ، 75 و 85…………………… 70

نمودار (3-2) : در صد نرخ رشد جمعیت شهر رضوانشهر در دهه های 75-65 و 85-75……………… 70

نمودار (3-3) : تعداد خانوار شهر رضوانشهر طبق سرشماری 65، 75 و 85……………………………….. 72

نمودار (3-4) : نمودار در صد جمعیت شهر به تفکیک گروه های عمده سنی1385…………………….. 74

نمودار (3-5) : نمودار ترکیب شاغلین شهر رضوانشهر بر حسب بخشهای عمده اقتصادی 85…………. 77

 

چکیده

توسعه روز افزون جمعیت شهرنشین کشور و عدم  پیش بینی اراضی کافی و مناسب برای توسعه شهرها، لزوم مکان یابی اراضی برای توسعه شهری ، چه با ارزیابی امکانات رشد کالبدی و توسعه شهرهای موجود همراه با تعیین جهات، حدود منطقی و مراحل مختلف توسعه انها در اینده و چه با تعیین نقاط روستایی که در اینده از نظر میزان جمعیت و عملکرد اقتصادی به شهر تبدیل میگردند و در نهایت با مکان یابی نقاط شهری جدید (شهر یا شهرک)و تعیین عملکرد و نقش اقتصادی انها و پیش بینی و میزان رشد تحولات جمعیت انها در اینده را در محدوده شهرستان ایجاب مینماید .تحقیق حاضر نیز با توجه به روند رو به رشد شهر نشینی در رضوانشهر و افزایش جمعیت که به تبع نیاز به توسعه و گسترش فیزیکی مطلوب شهری می باشد به دنبال شناخت تنگناها و امکانات توسعه فیزیکی شهر ،بررسی میزان تاثیر گذاری روند فعلی توسعه فیزیکی شهر بر محیط طبیعی و بخصوص اراضی کشاورزی پیرامون شهر و شناخت عوامل موثر بر توسعه فیزیکی شهر بر محیط طبیعی و بخصوص اراضی کشاورزی پیرامون شهر و شناخت عوامل موثر بر توسعه فیزیکی شهر بر محیط طبیعی و بخصوص اراضی کشاورزی پیرامون شهر و شناخت عوامل موثربرتوسعه فیزیکیبر محیط طبیعی و بخصوص اراضی کشاورزی پیرامون شهر و شناخت عوامل موثر بر توسعه فیزیکی و کالبدی شهر می باشد.با توجه به استقرار شهر در میان پیراموناراضی مرغوب کشاورزی،شالیزار و باغی و همچنین محدودیت هایی که از جهت دو پدیده طبیعی یعنی دریای خزر و کو ههای تالش وجود دارد و از طرف دیگر توسعه شهر در امتداد جاده ارتباطی ترانزیتی ، این پژوهش بر اساس اخرین یافته ها و نظریه ها و روش های علمی شهرسازی و همچنین با بهره گیری از اصول نوین توسعه پایدار شهری و با تحلیل و نقد طرحهاو برنامه های توسعه شهری انجام شده ، در صدد جلوگیری از انهدام و تخریب اراضی کشاورزی با توجه به نقش اقتصادی ان در زندگی اهالی و همچنین جلوگیزی از رشد بی قواره طولی و خطی شهر که حجم تراغیک منجر به اختلالدر زندگی  و کار شهرنشینان شده پرداخته است . در این راستا بر توسعه عمودی شهر و ایجاد زائدهای شهری تاکید و تصویه شده است

مقدمه

افزایش روز افزون جمعیت شهرهاکه از یک سو معلول مهاجرت روستائیان و نیروهای انسانی آزادشده               بخش کشاورزی در روستاها و روی آوردن آنها به شهرها و از سوی دیگر معلول رشد طبیعی جمعیت ساکن در  شهرها می باشد. مسئله تازه ای به وجود می آورد که آن ، گسترش شهر در تمام اطراف (اعم از متصل یا با فاصله کم از محدوده فعلی شهر) ومخصوصا درجهاتی است که بعلت وجود شرایط مناسب، تمایل به احداث ساختمان و مسکن در آن زیادتر می باشد که این امر باعث تغییر کاربری اراضی پیرامون شهری شده است.

هر گاه واقیعت گسترش شهر مورد توجه مسئولان قرار نگیرد و برای رشد و گسترش شهر ، چه از لحاظ گذربندیها و چه از جهت کاربری اراضی و مکانیابی تأسیسات عمده و اصلی شهری و اسلوبها وتراکم های ساختمانی طرح ریزی های لازم بلند مدت انجام نشود ، بدیهی است شهر بطور ناهماهنگ و ناموزون گسترش خواهد یافت ، اصلاح بعدی آن نیز غیر ممکن یا لااقل بسیار پر خرج خواهد بود.(هاشمی،14:1369)

این تحقیق بر آن است که جهات مختلف توسعه فیزیکی شهر رضوانشهر و تاثیر آن بر تغییرات کاربری اراضی را بررسی نموده و با تدوین راهبردهای هدفمند و اساسی از توسعه بدون برنامه شهر به ویژه از توسعه شهر بر روی اراضی کشاورزی مرغوب جلوگیری کند.

• بیان مسئله:

توسعه فیزیکی شهرها فرایندی است پویا که طی آن محدوده فیزیکی و کالبدی شهرها در جهات عمودی و افقی از حیث کمی و کیفی افزایش می یابد و اگر این روند سریع و بی برنامه باشد، سیستمهای شهری دچار مشکلات زیادی در آینده خواهد شد. با توجه به مهاجرت روزافزون انسانها از نقاط روستایی اطراف شهرها و یا نقاط دیگر که باعث افزایش تقاضای این افراد برای زمین شهری به منظور سکونت شده است و اگر نظارت بر این ساخت و سازها صورت نگیرد، علاوه بر از بین رفتن زمینهای مرغوب کشاورزی، شهر را با بحران های اقتصادی اجتماعی و محیطی مواجه می کند.

به بیان دیگر شهرها در گسترش و توسعه فیزیکی خود بر محدوده خود می افزایند و زمین اطراف و پیرامون خود را تصرف می کنند و هرچه قدر این تحولات سریعتر و بدون برنامه باشد، تغییر در میزان کاربری های اراضی شهری نیز سریع و بدون برنامه تر خواهد بود و مشکلات فراوانی چون ترکیب نامناسب و ناهمگون کاربری ها، عدم دسترسی مناسب به خدمات ابتدایی شهری  و استفاده نامناسب و غیر اصولی از اراضی و نهایتاً تخریب محیط زیست را به وجود می آورد

شهر رضوانشهر یکی از شهرهای جلگه ای استان گیلان بوده که دارای سطحی هموار با شیب ملایم از سمت جنوب بطرف شمال می باشد .

رضوانشهر در سالهای 45 و 55 جزء نواحی روستایی استان گیلان محسوب می شده است این شهر در سال 1353 خورشیدی از رضوان ده به رضوان شهر تغییر نام داد و در سال 1376 با جدا شدن از شهرستان تالش ، به شهرستان مستقلی مبدل گردید.(فاخته ، قربان، 1386 ص 163 )

دوم  92-1391

 

 

 

 

فهرست مطالب

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………….2

فصل اول

1-1: بیان مسأله. 4

1-2: ضرورت و اهمیت تحقیق.. 5

1-3: اهداف تحقیق.. 6

1-4: پیشینه تحقیق.. 6

1-5: سؤالات تحقیق.. 10

1-6: فرضیات تحقیق.. 10

1-7: روششناسی تحقیق.. 11

1-7-1: روش گردآوری اطلاعات… 11

1-7-2: ابزار گردآوری اطلاعات… 11

1-7-3: جامعه آماری ونمونه تحقیق.. 12

1-8: مشکلات و موانع تحقیق.. 12

فصل دوم

2-1: مفاهیم و واژگان تحقیق.. 15

2-1-1: ساماندهی.. 15

2-1-2: مسكن.. 15

2-1-3: سكونتگاه غیررسمی.. 15

2-1-4: اسکان غیر رسمی.. 16

2-1-5: حاشیه نشینی.. 16

2-2: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در کشورهای شمالی.. 19

2-3: حاشیه نشینی در جهان.. 21

2-4: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در کشورهای جنوب… 21

2-5: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در ایران.. 23

2-5-1: تاریخچه حاشیهنشینی در ایران.. 26

2-6: اصول نظری تبیین پدیدهی حاشیهنشینی.. 27

2-6-1: سطح كلان.. 28

2-6-2: سطح میانی.. 29

2-6-3: سطح خرد. 29

2-7: علل بروز حاشیهنشینی.. 32

2-7-1: بحرانهای حاصل از حاشیهنشینی در کلان شهرها 32

2-8: اسکان غیررسمی در ایران.. 32

2-8-1: انواع سکونتگاه های غیررسمی در ایران.. 33

2-8-2: مهمترین و عمده ترین علل پیدایش و گسترش اسکان غیر رسمی در ایران.. 33

2-9: ویژگیهای سکونتگاه های غیررسمی.. 36

2-10: ساماندهی و ارتقاء بخشی سکونتگاه های غیررسمی.. 38

2-11: راهکارها و سیاستهای تکاملی ساماندهی اسکان غیر رسمی در ایران و جهان.. 42

2-11-1: سیاست نادیدهانگاری یا بی تفاوتی.. 42

2-11-2: تحول در نظام اقتصادی – اجتماعی و ساختار جامعه. 43

2-11-3: سیاست تخریب و پراکنش…. 43

2-11-4: ساخت مسکن اجتماعی یا مسکن متعارف… 44

2-11-5: ارائه زمین و خدمات… 44

2-11-6: آزادسازی و تثبیت اقتصادی… 45

2-11-7: سیاست توانمندسازی… 45

2-11-8: ارتقای محیطی.. 46

2-12: راهحلهای متداول در ایران نسبت به موضوع اسکان غیر رسمی.. 47

2-13: مشکلات برنامه ریزی سکونتگاه های غیررسمی در ایران.. 48

2-13-1: مشکلات نظام تصمیمگیری… 48

2-13-2: عدم وجود دیدگاه فضایی در برخورد با این نواحی.. 48

2-14: مولفه های اجتماعی،اقتصادی،کالبدی ومدیریتی اسکان غیررسمی.. 49

2-15: عوامل تاثیر گذار در تشدید اسکان غیر رسمی.. 49

2-15-1:طرحهای شهری… 49

2-15-2 قوانین زمین شهری… 50

2-15-3: شهرهای جدید.. 50

2-16: برنامه توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی.. 51

2-17: نقش و اهداف ستاد ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی.. 52

2-17-1: عمدهترین دستاوردهای ملی.. 53

2-17-2: مشکلات  فرارو. 53

2-17-3: امکانات و فرصتهای پیشرو. 54

2-18: ضرورت ظرفیتسازی برای ارتقای توانمندی اجتماع محلی و ارتقاءبخشی سکونتگاه های غیررسمی   55

2-18-1: مفهوم ظرفیتسازی… 55

2-19: بررسی تاثیر سكونتگاه های غیر رسمی بر امنیت اجتماعی.. 58

2-20: پیامدهای سکونتگاه های غیررسمی بر اقتصاد شهر (تشدید نابرابریهای موجود) 59

2-21: اسکان غیررسمی و مدیریت شهری… 59

2-22: راهکارهای ساماندهی فضای شهری… 60

2-23: مهاجرت و اسكان غیررسمی.. 64

2-24: رابطه بین مهاجرت، بیكاری و اسكان غیررسمی.. 64

2-25: تجمیع زمین.. 66

2-26: فرایند تجمیع زمین.. 67

2-27: تجمیع زمین در ایران.. 69

2-27-1: تجمیع در مقیاس خرد (چند پلاک) 69

2-27-2: تجمیع متوسط (تجمیع چند بخش از بلوک و یا دو بلوک) 69

2-27-3: تجمیع کلان (در مقیاس بیش از دو سه بلوک) 69

2-28: تجمیع زمین و بافتهای فرسوده شهری… 72

 

2-29: جمعبندی از روش تجمیع زمین.. 73

2-30: طرحهای تجمیع.. 73

2-31: پیشینه و سابقه كابرد روش سازماندهی مجدد زمین در كشور ژاپن.. 75

2-32: مهمترین مزایای كاربرد روش سازماندهی مجدد زمین.. 79

2-33: فواید طرح سازماندهی مجدد زمین برای هر دو گروه مالكان و دولت… 81

2-34: انتقادهای بیان شده در مورد طرح سازماندهی مجدد زمین.. 82

2-35: مزایای روش یکپارچهسازی (سازماندهی مجدد زمین) 84

2-36: روش تنظیم مجدد زمین در قالب یک مشارکت دو طرفه بین دولت و مردم. 85

2-37: معرفی یک پروژه تعدیل و تنظیم دوباره قطعات زمین.. 87

2-37-1: اصول پروژه. 92

2-37-2: مشاركت شهروندان.. 95

2-37-3: سازماندهی و مدیریت… 95

2-37-4: مزایای این پروژه. 96

2-37-5: شروط لازم جهت اجرای پروژه تنظیم دوباره قطعات زمین.. 97

2-37-6: فرایند انجام پروژه. 99

2-38: نتیجه گیری… 102

فصل سوم

3-1: ویژگی‌های جغرافیای محدوده مورد مطالعه. 104

3-1-1: موقعیت جغرافیایی شهر بندر انزلی.. 104

3-1-2: زمین شناسی.. 105

3-1-3: توپوگرافی.. 106

3-2: ویژگی‌های اقلیمی شهر بندر انزلی.. 107

3-2-1: آب و هوا 107

3-2-2: درجه حرارت… 107

3-2-3: بارندگی.. 108

3-2-4: رطوبت نسبی.. 108

3-2-5: باد. 111

3-2-6: منابع آب… 112

3-2-7: خاک‌ شناسی.. 114

3-2-8: پوشش گیاهی.. 115

3-3: ویژگی‌های جغرافیای انسانی.. 116

3-3-1: نامواژه (وجه تسمیه) انزلی.. 116

3-3-2: تاریخچه شهر بندر انزلی.. 116

3-3-3: جمعیت و خانوار. 118

3-3-4: ساختار جنسی و سنی جمعیت… 119

3-3-5: حرکات جمعیتی (مهاجرت) 121

3-3-6: زبان و مذهب… 122

3-3-7: سواد. 123

3-4: ویژگی‌های اقتصادی شهر بندر انزلی.. 123

3-4-1: جمعیت فعال و غیر فعال.. 123

3-4-2: جمعیت شاغل برحسب گروه‌های عمده فعالیت… 124

3-4-3: سیمای کالبدی شهر بندر انزلی.. 127

3-4-4: محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی.. 127

3-4-5: کاربری اراضی شهر بندر انزلی.. 129

فصل چهارم

4-1: یافته های توصیفی.. 135

فصل پنجم

5-1: آزمون فرضیه. 156

5-1-1: فرضیه اول : هر قدر وسعت زمین ساکنین محله نویر کوچکتر باشد تمایل افراد به تجمیع بیشتر است. 156

5-1-2: فرضیه دوم :کمکهای ویژه همچون وام در تصمیم گیری ساکنین سکونتگاه ها ی غیر رسمی جهت نوسازی واحد و سازماندهی مجدد زمین موثر است. 156

5-2: نتیجه گیری… 157

5-3: پیشنهادات… 158

5-4: پیشنهادات وراهبردهای اصلاحی.. 158

5-4-1: راهبردهای اجتماعی.. 158

5-4-2: راهبردهای اقتصادی… 159

5-4-3: راهبردهای خدماتی.. 159

5-4-4: راهبردهای کالبدی… 160

5-4-5: راهبردهای مدیریتی.. 160

فهرست جداول

 

فهرست اشکال

 

فهرست اشکال

67

… 67

.. 68

70

   74

.. 75

.. 78

… 80

    81

… 82

82

.. 83

.. 86

…. 88

.. 89

…. 90

.. 91

.. 107

.. 115

.. 129

 

فهرست اشکال

 

چکیده

اسکان غیر رسمی ،از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است که به ویژه در نتیجه صنعتی شدن شتابان و نابرابری های منطقه ای شکل گرفته و شهرها را با مسائل عدید ه ای مواجه ساخته است. گسترش سكونت گاه های غیر رسمی با گسترش آسیب های اجتماعی نظیر فحشا، اعتیاد، سرقت و… رابطه مستقیم دارد. افزایش این سكونت گاه ها نیز تابعی از فقر ،افزایش قیمت اجاره مسكن و مسكن،نرخ بیكاری و…می باشد. سكونت گاه های غیر رسمی،بدلیل عدم ایمنی در ساخت همیشه تهدیدی برای ساكنین خود محسوب می گردند. افراد ساكن در این سكونت گاه ها ،هم خود در معرض انواع نا امنی ها قرار دارند و هم تهدیدی برای جامعه محسوب می گردند .این افراد به دلیل انزوای اجتماعی ، عقده های درونی، فقر مالی وضعف فرهنگی در درون خود به باز تولید جرم و انواع مفاسد اجتماعی می پردازند. وجود این سكونت گاه ها در حال حاضر عامل اصلی چالش در توسعه پایدار و ثبات اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی كلانشهرهای كشور محسوب می گردد. لذا تحقیق حاضر به بررسی ساماندهی اسکانهای غیر رسمی شهری با توجه به مدل LR در بندر انزلی پرداخته است .جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه شهروندان محله نویراست که با بهره گرفتن از 275نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید جهت سنجش از پرسشنامه به عنوان ابزار کار استفاده گردیده است و جهت تجزیه اطلاعات از آمار توصیفی (فراوانی ،درصد)و آمار استنباطی (خی دو )استفاده شده است.نتایج بدست آمده گویای این مهم بود که استفاده از وام دولتی و تجمیع زمین می تواند در ساماندهی اسکانهای غیر رسمی موثر واقع گردد.

واژگان كلیدی: ساماندهی، اسکان غیر رسمی ،مدل LR ، بندرانزلی

 

مقدمه

از سالهای قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و بخصوص پس ازآن در سال 1357 و اسقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران, با هجوم روستا نشینان به کلان شهر های ایران و گسترش و توسعه بی رویه شهرها به محدوده های پیرامونی آن باعث گردید تا علیرغم وجود تاسیسات و امکانات خدماتی و رفاهی در این محدوده ها ، سکونتگاه های غیر رسمی شکل گرفته و روز به روز بر رشد آن افزوده گردد. عدم وجود تاسیسات ، امکانات لازم و کافی ، خدمات و سرانه های استاندارد برای این فضاهای شهری باعث گردید تا معضلات اجتماعی بیش از پیش بروز کرده و به وقوع یک فاجعه و انفجار نزدیک گردد.در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی با مطالعات و تفکرات برنامه ریزان شهری، شهر های جدید در همجواری کلان شهرها تعریف و پایه گذاری شد، تا نسبت به ساماندهی و عدم توسعه شهرها اقدامی عاجل صورت پذیرد.پس از آن با توجه به روند رو به رشد مهاجرت به شهرهای بزرگ نه تنها شهرهای جدید تکافوی اسکان مهاجران را نمی داد بلکه سکونتگاه های غیر رسمی قبل نیز مجدداً رونق گرفته ,دچار تحول و توسعه گردید.

اسكان غیررسمی تاكنون در ایران با نامهای مختلفی به كار برده شده، بویژه: حاشیه­نشینی، زاغه­نشینی، مسكن نابهنجار، اسكان خود انگیخته، اسكان خودجوش. (حاتمی نژاد و همکاران، 1385: 133).

بر اساس سند توانمندسازی و ساماندهی سكونتگاه های غیررسمی، این گونه سكونتگاه ها در ایران دارای سه ویژگی عمده اند:

1. مسكن سازی شتابزده توسط استفاده كنندگان كه عمدتا به علت نداشتن پروانه ساختمانی و پیروی نكردن از برنامه ریزی رسمی شهرسازی، مجموعه ­ای نابسامان را به وجود آورده است؛
2. پیوستگی عملكردی با شهر اصلی و گسست كالبدی از آن با تجمعی از اقشار عمدتا كم­درآمد و فقیر؛

محیطی با كیفیت پایین زندگی و كمبود شدید خدمات و زیربناهای شهری و تراكم بالای جمعیتی (وزارت مسكن وشهرسازی، 1382: 2ـ1)

1-1: بیان مسأله

یکی از زمینه ­های ناپایداری توسعه­ شهری در طول زمان گونه­ای از سکونت با مشکلات
ویژه­ی آن است که در دوران معاصر از آن تحت عنوان اسکان غیررسمی می­توان نام برد. این­گونه سکونتگاه­ها که سیمای نازیبا، خدماتی پایین، ساکنینی کم­بنیه و مشاغلی ناپایدار دارند، محیطی آماده برای پذیرش نابهنجاری­های اجتماعی

 
فهرست مطالب

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

صفحه		عنوان
1	فصل اول: مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته(مرور منابع) –
2	1-1- مقدمه ای بر پلاستیک های بسته بندی مواد غذایی——-
6	1-2- بسته بندی فعال در صنعت مواد غذایی-
8	1-3- جاذب های اکسیژن—————-
13	1-3-1- انواع جاذب های اکسیژن——-
14	1-3-2- استفاده از جاذب های اکسیژن در بسته بندی مواد غذایی(یا جاذب های اکسیژن در ماتریس پلیمری)بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- ———
17	1-3-3-جاذب های اکسیژن بر پایه اسید آسکوربیک ——–
18	1-4- مروری بر تحقیقات گذشته———–
23	فصل دوم: مواد، روش تحقیق و نتایج—–
24	2-1- مواد مورد استفاده-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد-
24	2-1-1- پلی اتیلن با دانسیته پایین (LDPE)————–
25	2-1-2- اتیلن وینیل الکل(EVOH)—–
28	2-1-3- آسکوربیک اسید(Ascorbic Acid)————–
29	2-1-4- پلی اتیلن گلایکول(PEG)——
30	2-2- روش های فرایند و بررسی خواص–
30	2-2-1- دستگاه های فرایند ، روش تهیه نمونه ها و دستگاه های اندازه گیری و بررسی خواص—
30	2-2-1-1- مخلوط کن داخلی——
31	2-2-1-2- پرس گرم————-
33 33	2-2-2- تهیه آمیزه و فرمولاسیون—– 2-2-2-1-تهیه محلول حاوی جاذب اکسیژن———- 2-2-2-2- تهیه آمیزه پلیمری—–
34	2-3- آزمون های انجام شده و نتایج—-
35	2-3-1-  آزمون خواص مکانیکی- کشش—————-
39	2-3-2- آزمون گذردهی اکسیژن——
41	2-3-3- آزمون انتقال بخار آب——–
44	2-3-4- آزمون میزان جذب اکسیژن —
47	فصل سوم: بحث و نتیجه گیری پیشنهادها—————
48	3-1- خواص مکانیکی آمیزه ها ———–
50 51 52   53	3-2- گذردهی اکسیژن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد   3-3- انتقال بخار آب-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–   3-4- جذب اکسیژن با دستگاه کروماتوگرافی گازی———–     مراجع-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————–

 
 
 
 
 
 
 
 
 
فهرست جداول

جدول1-1-کاربردهای سیستم بسته بندی فعال———–7

جدول1-2- سیستم های جاذب اکسیژن—–20

جدول2-1- مشخصات پلی اتیلن سبک گرید  LF0200—-25

جدول2-2-  مشخصات اتیلن وینیل الکل—————26

جدول2-3-   مشخصات آسکوربیک اسید ————–28

جدول2-4-   مشخصات پلی اتیلن گلایکول ————29

جدول2-5-  فرمولاسیون و کد آمیزه های تهیه شده —–34

جدول2-6-  استاندارد آزمون کشش –35

جدول2-7-  شرایط مورد استفاده برای آزمون کشش فیلم بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—————36

جدول2-8- خواص مکانیکی آمیزه‌ها دارای ترکیب درصدهای متفاوت ازLDPE و درصد ثابت  EVOH در حضور ماده جاذب و افزودنی Ascorbic Acid/PEG در مقایسه با نمونه خالص((EVOH/LDPE.38

جدول2-9- نتایج آزمون انتقال عبور اکسیژن برای آمیزه‌ها دارای ترکیب درصدهای متفاوت ازLDPE و درصد ثابت  EVOH در حضور ماده جاذب و افزودنی Ascorbic Acid/PEG در مقایسه با نمونه خالصLDPE.-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—40 جدول2-10- نفوذ پذیری بخار آب برای آمیزه‌ها دارای ترکیب درصدهای متفاوت ازLDPE و درصد ثابت  EVOH در حضور ماده جاذب و افزودنی Ascorbic Acid/PEG در مقایسه با نمونه خالصLDPE. -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—————40

جدول2-11- شرایط دستگاه کروماتوگرافی گازی برای اندازه گیری گاز اکسیژن—————45 جدول2-12- اندازه گیری میزان اکسیژن موجود در ظرف آزمون با گذشت مدت زمان تعیین شده(برای آمیزه‌ها دارای ترکیب درصدهای متفاوت ازLDPE و درصد ثابت  EVOH در حضور ماده جاذب و افزودنی Ascorbic Acid/PEG در مقایسه با نمونه خالص((EVOH/LDPE.بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————46

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست تصاویر (اشكال و نمودارها)
عنوان	صفحه
شکل1-1- واکنش آسکوربیک اسید با اکسیژن————- شکل2-1- ویژگی های اتیلن وینیل الکل(EVOH)———	18 27
شکل2-2- ساختار مولکولی آسکوربیک اسید————- شکل2-3-شکل محفظه ی دستگاه مخلوط کن داخلی به همراه نمایی از سطح مقطع چرخانه ها—	28   31
شکل 2-4- شمایی از دستگاه پرس (Minitest Press)بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-	32
شکل2-5- نمایی از دستگاه اندازه گیری ضریب عبور گاز اکسیژنبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–	40
شکل2-6- ترازو و ظروف آزمون جهت  اندازه گیری میزان انتقال بخار آببلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–	43
شکل2-7- ظرف آزمون اندازه گیری میزان جذب اکسیژن از فیلم های تهیه شده حاوی جاذب اکسیژن نمودار2-1- نمودار میله ای تنش در نقطه‌ی شکست برای آمیزه‌ها دارای ترکیب درصدهای متفاوت زLDPE  و درصد ثابت  EVOH در حضور ماده جاذب و افزودنی Ascorbic Acid/PEG در مقایسه با نمونه خالص ((EVOH/LDPE.——- نمودار2-2- نمودار میله ای درصد ازدیاد طول در نقطه‌ی پارگی برای آمیزه‌ها دارای ترکیب درصدهای متفاوت ازLDPE و درصد ثابت  EVOH در حضور ماده جاذب و افزودنی Ascorbic Acid/PEG در مقایسه با نمونه خالص((EVOH/LDPE.—————	46     38       39
نمودار2-3- نتایج آزمون انتقال عبور اکسیژن برای آمیزه‌ها دارای ترکیب درصدهای متفاوت ازLDPE ودرصد  ثابت  EVOH در حضور ماده جاذب و افزودنی Ascorbic Acid/PEG در مقایسه با نمونه خالص((LDPE.——-–—	41
نمودار2-4- نتایج آزمون انتقال بخارآب برای آمیزه‌ها دارای ترکیب درصدهای متفاوت ازLDPE و درصد ثابت  EVOH در حضور ماده جاذب و افزودنی Ascorbic Acid/PEG در مقایسه با نمونه خالص((LDPE.——-	44

 
 
 
 
 
 
 

• مقدمه ای بر پلاستیک های بسته بندی مواد غذایی

هدف از انتخاب بسته­بندی مناسب افزایش مدت ماندگاری محصول و اطمینان از سلامت غذا در برابر میكروارگانیسم­ها و تغییرات زیستی و شیمیایی است، زیرا مهم ترین اهدافی که در بسته بندی محصولات غذایی مدنظر است افزایش زمان ماندگاری محصول یا همانshelf life ، كنترل میزان نفوذپذیری بخار آب، رطوبت و گازهای مختلف درون یا برون محصول بسته­بندی شده و حفظ کیفیت محصول در حین نگهداری و حمل و نقل تا زمان مصرف نهایی می باشد. افزون بر این، بسته­بندی نباید اثر نامطلوبی- مانند انتقال مواد سمی به واسطه واكنش بین بسته­بندی با ماده غذایی یا به وسیله میكروارگانیسم­های مضر موجود در ماده غذایی- بر محصول داشته باشد. به طوركلی، بسته­بندی باید دارای ظاهری زیبا، شكل و اندازه مناسب، مقاوم در برابر شكستن و پاره شدن طی عملیات مختلف پركردن، درزبندی و حمل و نقل باشد. با توجه به اینکه مواد بسته بندی به وسیله ماشین­های مختلف فرایند می­شوند، بنابراین خواص دیگری مانند: نرمش، چاپ­پذیری، قابلیت استفاده در ماشین­های لفاف، قابلیت دوخته شدن درگرما، شکل پذیری وغیره نیز باید داشته باشند]1[.
مواد پلیمری با توجه به برتری بر مواد فلزی و شیشه ای در بسیاری از جهات در بسته بندی مواد غذایی رشد زیادی داشته است (ازمهمترین این برتری­ها وزن کم و هزینه پایین می باشد). مهمترین خواص قابل توجه پلاستیک­های مصرفی در بسته بندی موادغذایی عبارتند از فرایند پذیری، خواص مکانیکی، پایداری در انبار، نفوذ ناپذیری، خواص نوری و خواص سطحی و…

• فرایند پذیری: پلاستیک­هایی که به عنوان مواد بسته بندی مصرف می­شوند باید این قابلیت را داشته باشند که به کمک روش های متداول شکل دهی مواد پلیمری مانند دمیدن، شکل دهی حرارتی و یا قالبگیری تزریقی فرایند شوند. مهمترین خواص فرایند پذیری به رفتار جریان مذاب و خواص حرارتی مانند سیل پذیری و پایداری مذاب پلاستیک مربوط می شود.
• خواص مکانیکی: بسته بندی های موادغذایی باید در مقابل نیروهای مکانیکی که در مراحل مختلف فرایند مانند بسته بندی، بارگیری و حمل ونقل به آنها وارد می شوند مقاوم باشند و هم شکل هندسی و استحکام خود را تا زمان مناسب حفظ کنند.
• خواص نوری: این خواص در مواردی که نیاز به شفافیت بالا برای زیبا جلوه دادن محصول و قابل دید بودن آن برای خریدار باشد و یا مواردی که نیاز به محافظت محصول در برابر نور می باشد اهمیت پیدا می­ کند.
• خواص سطحی: بسته بندی ها باید اطلاعات لازم مثل ترکیبات و طرز استفاده، تاریخ تولید و انقضای محصول را به مصرف کننده منتقل کنند. برای انجام این وظیفه یا باید از یک برچسب استفاده شود یا اینکه اطلاعات روی خود سطح چاپ شود که در این صورت خواص سطحی اهمیت پیدا می­ کند.
• خواص نفوذ پذیری: یکی از مهمترین خواص در بسته بندی موادغذایی، نفوذ پذیری آنها در مقابل آب، روغن وگازهایی مثل CO2 و O2 و بوها می­باشد. به طورکلی نفوذپذیری پلاستیک­ها تابع خواص پلیمر مثل ساختار شیمیایی، چگالی، بلورینگی، جهت یافتگی، جرم مولکولی، درجه شبکه ای شدن، دمای انتقال شیشه ­ای و حجم آزاد پلیمر می­باشد. نفوذ ناپذیری پلیمرها اختلاف زیادی با یکدیگر دارند و معمولا برای بدست آوردن نفوذ پذیری مناسب، ترکیبی از این مواد بکار می­روند ]3 و 4[.

 
ویژگیهای نفوذپذیری ( بازدارندگی) پلیمرهای بسته بندی از نظر موارد زیر حائز اهمیت است:

• حفظ اتمسفر درون بسته: میوه‌ها و سبزیها بعد از برداشت نیز به تنفس خود ادامه می‌دهند. تنفس میوه‌ها با تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیكی همراه است كه تازه‌گی و ماندگاری آنها را كاهش می‌دهد. در بسته‌بندی با اتمسفر كنترل شده تركیب گازهای داخل بسته را تغییر می‌دهند و معمولاً غلظت اكسیژن را كاهش و غلظت CO2 و N2 را بالا می برند. این كار سبب می‌شود شدت تنفس كاهش یابد و همچنین فعالیت میكروب‌ها و آنزیم‌های اكسایشی نیز كم ‌شود.
• جلوگیری از اکسایش تركیبات مواد غذایی مانند ویتامین ها و چربی‌ها
• جلوگیری از جذب رطوبت از محیط یا از دست دادن آب به محیط
• جلوگیری از افت آروما و مواد طعم‌زای مواد غذایی
• جلوگیری از جذب بوهای نامطلوب از محیط
• جلوگیری از دست دادن دی اکسید کربن در نوشابه های گازدار

 

فصل  1 مقدمه و هدف 1

فصل  2 کلیات و مروری بر منابع 5

2-1 تغییرات در خاک 5

2-2 تجزیه و تحلیل تغییرات به روش آمار کلاسیک 6

2-2-1متغیر تصادفی 7

2-3 شاخص‌های موقعیت توزیع 8

1-2-3میانگین 8

2-3-2میانه 8

2-4 شاخص‌های پراکنش توزیع 8

2-4-1واریانس 8

2-4-2انحراف معیار 9

2-4-3دامنه 9

2-5 شاخص‌های شکل توزیع 10

2-5-1ضریب تغییرات 10

2-5-2سنجش عدم تقارن 10

2-5-3جداول فراوانی و نمایش گرافیکی داده‌ها 11

2-6 تاریخچه زمین‌آمار 13

2-6-1                                                  متغیر تصادفی 17

2-6-2                                                  تابع تصادفی                                                 17

2-6-3………………………………. میدان تصادفی 17

2-6-4……………………………… متغیر ناحیه‌ای 17

2-6-5       1 فرضیات ایستایی 18

2-7 تغییرنما تجربی 21

2-7-1 فرمول نیم‌تغییرنما 22

2-7-2 بخش‌های تغییرنما 23

2-7-3 رفتار تغییرنما در نزدیکی مبدأ 24

2-7-4 رفتار تغییرنما در بخش میانی 24

2-8 مدل‌های تئوری تغییرنما 25

2-8-1 تغییرنما سقف‌دار 26

2-8-2 تغییرنما‌های بدون سقف 29

2-9 تفسیر نیم‌تغییرنما 32

2-9-1 همسان‌گردی و ناهمسان‌گردی 32

2-9-2 اثر روند بلند دامنه بر تغییرنما 35

2-9-3 اثر گودی 35

2-10 تخمین و درون‌یابی مکانی 36

2-10-1 تخمین عام و تخمین موضعی 36

2-10-2 روش وزن‌دهی عکس فاصله (IDW) 36

2-10-3 کریجینگ (تخمین‌گر آماری) 37

2-11    ارزیابی اعتبار روش‌های درون‌یابی 41

2-11-1میانگین خطا ….41

2-11-2میانگین مربعات خطای تخمین 42

2-11-3ریشه میانگین مربعات خطا 42

2-11-4واریانس تعدیل شده 42

2-11-5 ضریب تبیین                                    43

2-12 تفاوت آمار کلاسیک و زمین‌آمار 43

2-13 مروری بر تحقیقات انجام شده 44

فصل 3 مواد و روش‌ها 50

3-1 موقعیت منطقۀ مطالعاتی 50

3-2 تعیین نقاط نمونه‌برداری 52

3-3 تجزیه‌های فیزیکی و شیمیایی 53

 

3-3-1 اندازه‌گیری بافت خاک با روش هیدرومتری 53

3-3-2 هدایت الکتریکی(EC) عصارۀ اشباع 55

3-3-3 pH با روش گل اشباع 55

3-3-4 کربنات کلسیم معادل 56

3-3-5 کربن آلی با روش والکلی ‌و‌بلاک 56

3-3-6       اندازه‌گیری ازت کل به روش کجلدال 58

3-3-7 اندازه‌گیری پتاسیم قابل تبادل 59

3-3-8 تعیین فسفر قابل جذب (Olsen-P) 60

3-4 تجزیه و تحلیل‌های آماری 61

3-4-1 آمار توصیفی 61

3-4-2 آمار مکانی 63

3-4-3 تخمین مقادیر در نقاط نمونه برداری نشده 64

فصل 4 نتایج و بحث 69

4-1 پارامترهای توزیع فراوانی جمعیت مورد مطالعه 69

4-2 آنالیز همبستگی 75

4-2-1 تغییر نما 77

4-2-2 ارزیابی مدل‌های تغییرنما 77

4-2-3 تفسیر مؤلفه‌های نیم‌تغییرنماهای برازش داده شده بر ویژگی‌های خاک 82

4-3 ارزیابی اعتبار روش‌های درون‌یابی 83

4-4 پهنه بندی پراکنش مکانی خصوصیات فیزیکوشیمیایی در منطقه مورد مطالعه 86

فصل 5 93

5-1 نتایج کلی و پیشنهادات 93

5-2 پیشنهادات 94

 

 

فهرست اشکال

شکل ‏2‑1. رفتار تغییرنما در نزدیکی مبدأ

شکل ‏2‑2 رفتار تغییرنما در بخش میانی

شکل ‏2‑3تغییرنما اثر قطعه‌ای

شکل ‏2‑4 مدل کروی

شکل ‏2‑5 مدل نمایی

شکل ‏2‑6 مدل گوسی

شکل ‏2‑7 مدل خطی

شکل ‏2‑8. مدل دویسین

شکل ‏2‑9 مدل سهمی‌گونه

شکل ‏3‑1 موقعیت منطقه مطالعاتی و الگوی نمونه برداری

شکل ‏3‑2 نقشه واحدهای فیزیوگرافی منطقه مطالعاتی

شکل ‏3‑3 نقشه واحدهای زمین‌شناسی منطقه مطالعاتی

شکل ‏4‑1 هیستوگرام و نمودار Q-Q متغیر رس

شکل ‏4‑2 هیستوگرام و نمودارQ-Q  متغیر سیلت

شکل ‏4‑3 هیستوگرام و نمودار Q-Q واکنش خاک

شکل ‏4‑4 هیستوگرام و نمودارQ-Q  ازت کل

شکل ‏4‑5 هیستوگرام داده‌های مربوط به متغیر شوری قبل و بعد از تبدیل لگاریتمی

شکل ‏4‑6 نموادر  Q-Q داده‌های مربوط به متغیر شوری قبل و بعد از تبدیل لگاریتمی

شکل ‏4‑7 نیم تغییرنمای تجربی مربوط به سه پارامتر رس، شن و شوری

شکل ‏4‑8 نیم تغییرنمای تجربی مربوط به متغیرهای سیلت، واکنش خاک، آهک و پتاسیم

شکل ‏4‑9 نیم تغییرنمای تجربی مربوط به متغیرهای کربن آلی، ازت کل و فسفر قابل استفاده

شکل ‏4‑10نمایش نقاط اندازه‌گیری شده در مقابل نقاط برآورد شده برای شن و پتاسیم

شکل ‏4‑11 نقشه پهنه بندی رس، سیلت، شن، هدایت الکتریکی و واکنش خاک به کمک کریجینگ معمولی

شکل ‏4‑12 نقشه پهنه بندی کربنات کلسیم معادل، کربن آلی، ازت کل، فسفر و پتاسیم به کمک کریجینگ معمولی

 

فهرست جداول

جدول ‏4 -1 خلاصه آمار توصیفی خواص فیزیکی و شیمیایی اندازه‌گیری شده در منطقه مطالعاتی

جدول ‏4‑2 گروه‌بندی خواص خاک برپایه ضریب تغییرات (%CV)

جدول ‏4‑3 ماتریس ضرایب همبستگی خواص فیزیکوشیمیایی در منطقه نقده

جدول ‏4 -4 پارامترهای مدل‌های برازش داده شده بر نیم تغییرنمای برای هریک از صفات مورد مطالعه

جدول ‏4 -5 نتایج حاصل از آماره‌های ارزیابی خطا با روش کریجینگ معمولی

جدول ‏4 -6 نمایش ارزیابی دقت (ME) برای همه متغیرها با توان‌های مختلف روش IDW

جدول ‏2‑3 نمایش ارزیابی دقت (RMSE) برای همه متغیرها با توان‌های مختلف روش IDW

جدول ‏4 -8 ضریب همبستگی بین مقادیر پیش‌بینی شده و مقادیر مشاهده شده در روش کریجینگ معمولی

 

 

• 1              مقدمه و هدف

مقدمه

محیط زیست[1] دائماً در دو بعد در حال تغییر است. ویژگی‌های محیطی نتیجه کنش‌ها و برهم‌کنش‌های فرایندها عوامل گوناگون هستند. ممکن است هر فرایند بطور همزمان در چند مقیاس مختلف، به شکل غیر خطی و با بازخورد مثبت محلی عمل کند. محیط زیست که حاصل این فرایندهاست با پیچیدگی فراوانی، از محلی به محل دیگر و در بسیاری از مقیاس‌های مکانی (از مقیاس‌های میکرومتری[2] گرفته تا چندصد کیلومتری) تغییر می‌کند. تغییرات عمده محیطی به حد کافی واضح هستند، مخصوصاً زمانیکه آنها را در عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ای مشاهده می‌نماییم. سایر تغییرات پیچیده‌تر هستند و خصوصیاتی مانند درجه حرارت و ترکیبات شیمیایی به ندرت قابل مشاهده هستند. از اینرو بایستی سراغ اندازه‌گیری‌ها و تجزیه تحلیل نمونه‌ها برویم. از طریق توصیف تغییرات در مقیاس‌های مختلف مکانی، اغلب می‌توانیم بینشی از فرایندها و فاکتورهایی بدست بیاوریم که مسبب این تغییرات یا عامل کنترل‌کننده آن هستند و ازینرو آنها را در یک بعد مکانی پیش‌بینی نماییم و منابع را مدیریت کنیم. نوع مدیریت تأثیر معنی‌داری بر تغییرپذیری[3] خاک می‌گذارد. بررسی تغییرات خاک در میان مزرعه از طریق ارزیابی خاک، آزمایشات خاک و گیاه و بررسی عملکرد محصول صورت می‌گیرد، اما اغلب کشاورزان ترجیح می‌دهند که یک نوع مدیریت خاک و محصول را در سراسر مزرعه انجام دهند. چنین مدیریتی سبب افزایش هزینه‌های مدیریتی مزرعه، کاهش بازدهی اقتصادی، آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی و همچنین هدر‌رفت انرژی می‌گردد. دستیابی به سود بهینه و حفاظت محیط‌زیست به این نکته بستگی دارد که چگونه مدیریت‌های کشاورزی براساس شرایط خاک اعمال شوند (  خرمی‌زاده، 1388). یکی از خصوصیات مشترک علوم محیطی، ماهیت داده‌های آن‌ ها است. اغلب ویژگی‌های محیطی دارای پراکنش پیوسته در مکان بوده و از سوی دیگر نمونه‌برداری و اندازه‌گیری آن‌ ها در تمام نقاط واقع در محدوده مطالعاتی غیرممکن است. تغییرات مکانی خاک، به عنوان یکی از متغیرهای محیطی، عبارت از تغییر در یک خصوصیت خاک به عنوان تابعی از موقعیت جغرافیایی است. پدولوژی[4] به عنوان زیر مجموعه‌ای از علوم خاک، نقش اساسی در مطالعه عوامل و فرایندهای تشکیل خاک شامل کیفیت، وسعت، پراکنش و تغییرات مکانی خاک در مقیاس‌های مختلف برعهده دارد. از دیرباز تغییرات مکانی خاک‌ها مورد توجه خاکشناسان بوده و امروزه نیز چگونگی دستیابی به اطلاعات کمّی و دقیق از این تغییرات به منظور ارزیابی‌‌های کیفیت زیست محیطی خاک، ریسک آلودگی و سیر قهقرایی خواص خاک مورد توجه خاکشناسان است. اطلاعات در مورد توزیع مکانی ویژگی‌های خاک در منطقه مورد مطالعه، بخش ضروری اهداف مدیریتی، کشاورزی و سایر کاربرد‌های اراضی است. خاکشناسی علمی است که از روش‌های عددی[5] در مطالعاتش استفاده می کند. روش‌هایی مانند زمین‌آمار[6]، سنجش از دور[7]، سیستم اطلاعات جغرافیایی[8] (GIS)، مدل‌سازی زمین‌نما[9] و تئوری فازی[10] را می‌توان از روش‌های قابل کاربرد در خاکشناسی مطرح نمود (چوکو و همکاران، 2010). امروزه سیستم اطلاعات جغرافیایی در تمامی علومی که به نحوی با اطلاعات مکانی[11] سر و کار دارند به کار می‌رود. ازجمله کاربردهای رایج سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی در سراسر جهان، در علوم زمینی[12] و به ویژه علم خاکشناسی از شاخه کشاورزی است. امروزه از فناوری GIS برای ذخیره و نگهداری، تجزیه و تحلیل اطلاعات و بررسی روند تغییرات خصوصیات سطح زمین از جمله حاصلخیزی خاک، کاربری اراضی[13]، تهیه نقشه پراکندگی عناصر غذایی و غیره استفاده می‌گردد. تهیه نقشه ابزار نیرومندی برای درک توزیع فضایی خواص خاک در هر مقیاسی است، به علاوه اطلاعات مربوط به ویژگی‌های خاک، برای مدیریت اراضی زراعی و تصمیم‌گیری جهت انتخاب راهبردهای خاص برای مطالعه تفاوت ویژگی‌های خاک در مناطق گسترده‌تر کمک می کند (خرمی‌زاده و همکاران، 1388). بین ویژگی‌های خاک از نظر مکانی اختلاف وجود دارد و تغییر پذیری خاک‌ها تصادفی است (وبستر، 2000).

[1] Environment

[2] micrometer

[3] variability

[4] pedology

[5] Numerical technique

[6] Geostatistics

[7] Remote sensing

[8] Geo-spatial Information System

چکیده فارسی

مقدمه: شیوع روز افزون سکته مغزی، لزوم استفاده از ابزار و تکنیک های موثرتر در این بیماری جهت کاهش طول مدت درمان وتسریع و تسهیل بهبودی و برگشت عملکرد اندامهای مبتلا را می طلبد. بنابراین،  پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر بیوفیدبک بر دامنه حرکتی و عملکرد روزمره زندگی بیماران سکته مغزی انجام شد.

متود: تعداد 24 نفر بیمار مبتلا به سکته مغزی، با میانگین سنی 75/54 در این پژوهش شرکت کردند، که بطور تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شدند. با توجه به نقش کلیدی دست در انجام کارهای روزانه، عملکرد آن قبل و بعد از مداخله مورد ارزیابی اسپاستی سیتی با آزمون  آشورث ، ارزیابی دامنه حرکتی آرنج، مچ دست و انگشتان با گونیامتر و عملکرد روزمره زندگی با آزمون  بارتل قرار گرفت. دو گروه با تمرینات رایج کاردرمانی (گروه کنترل) و این تمرینات همراه با بیوفیدبک (گروه آزمایش) به مدت 3 ماه تحت درمان و بررسی قرار گرفتند.

یافته ها: با ارائه بیوفیدبک، شدت اسپاستیسیتی در دست 4 نفر از گروه آزمایش از 1 به صفر تقلیل یافت در حالیکه در گروه کنترل تنها یک نفرتقلیل اسپاستیسیتی داشت. استفاده از بیوفیدبک منجر به افزایش معنادار دامنه حرکتی  آرنج (P<0.001، مچ دست(P<0.003)  و انگشت(p<0.001)  نسبت به گروه کنترل شد. همچنین پس از مداخله، نمره بارتل در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنادار داشت (p<0.001).

 نتیجه گیری: استفاده از بیوفیدبک تراپی در ترکیب با درمان های روتین کاردرمانی تاثیر مضاغف و تعیین کننده بر بهبود دامنه حرکتی مفاصل اندام فوقانی و عملکرد روزمره زندگی دارد.

کلیدواژه: سکته مغزی، حرکت اکستنسیون مچ، الکترومیوگرافی بیوفیدبک

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش

(1-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………….      1

(2-1) بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………     2

(3-1) اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………………..     4

(4-1) تعریف مفاهیم……………………………………………………………………………………………..     6

(1-4-1) بیوفیدبک …………………………………………………………………………………………………..     6

(2-4-1) سکته مغزی ……………………………………………………………………………………………….    6

(3-4-1) دامنه حرکتی مفاصل دست ……………………………………………………………………………….     6

(4-4-1) وضعیت شناختی ………………………………………………………………………………………….    6

(5-4-1) عملکرد روزمره زندگی ………………………………………………………………………………….     7

(6-4-1) میزان تون عضلانی اسپاستیسیتی ……………………………………………………………………….      7

(5-1) اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………..     7

(1-5-1) هدف کلی………………………………………………………………………………………………….      7

(2-5-1) اهداف اختصاصی ……………………………………………………………………………………….      7

(3-5-1) اهداف کاربردی ………………………………………………………………………………………….      8

(6-1) سوالات و فرضیات ………………………………………………………………………………………..       8

 

فصل دوم: گستره نظری و پیشینه پژوهش…………………………………………………………….       10

(1-2) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………         10

(2-2) تعریف سکته مغزی ……………………………………………………………………………………….       10

(3-2) علت شناسی وشیوع…………………………………………………………………………….        11

(4-2) علل سکته مغزی………………………………………………………………………………………….        12

(1-4-2) سکته ایسمیک ………………………………………………………………………………………….       12

(2-4-2) سکته هموراژیک ………………………………………………………………………………………       12

(5-2) علائم سکته مغزی…………………………………………………………………………………………     13

(6-2) پیامدهای سکته مغزی……………………………………………………………………………………        13

(1-6-2) عوارض زودرس ……………………………………………………………………………………….     13

(2-2-6) عوارض دیررس ……………………………………………………………………………………….      13

(7-2) پیش آگهی …………………………………………………………………………………………………      14

(8-2) تاثیرات و عوارض سکته مغزی ………………………………………………………………………….     14

(1-8-2) مشکلات درکی-شناختی ………………………………………………………………………………..     14

(2-8-2) اختلالات کنترل حرکتی و تون عضلانی ………………………………………………………………     15

(9-2) درمان سکته مغزی…………………………………………………………………………………………     16

(10-2) توانبخشی و کاردرمانی در سکته مغزی …………………………………………………………………    16

(11-2) درمان های مورد استفاده در کاردرمانی ………………………………………………………………….    18

(1-11-2) رویکرد رشد عصبی …………………………………………………………………………………..    18

(2-11-2) مدالیته تحریک الکتریکی عملکردی (FES) …………………………………………………………    18

(3-11-2) رویکرد یادگیری حرکتی ………………………………………………………………………………    19

(4-11-2) درمان بوسیله ایجاد محدودیت حرکتی …………………………………………………………………    19

(5-11-2) درمان های کمکی رباتیک …………………………………………………………………………….    20

(6-11-2) رویکرد شناختی پس از سکته مغزی ………………………………………………………………….     20

(7-11-2) رویکرد تطابقی-جبرانی در توانبخشی پس از سکته مغزی …………………………………………..     21

(8-11-2) رویکرد جایگزین و مکمل …………………………………………………………………………….     21

(9-11-2) ماساژ درمانی ………………………………………………………………………………………….     22

(10-11-2) طب سوزنی ………………………………………………………………………………………….     22

(11-11-2) ریکی …………………………………………………………………………………………………     22

(12-11-2) نوروفیدبک …………………………………………………………………………………………..     22

(13-11-2) بیوفیدبک …………………………………………………………………………………………….     23

(12-2) تعریف بیوفیدبک …………………………………………………………………………………………..   26

(13-2) تاریخچه بیوفیدبک …………………………………………………………………………………………    27

 

(14-2) کاربرد بیوفیدبک ………………………………………………………………………………………….     27

(15-2) مکانیسم عملکرد بیوفیدبک ……………………………………………………………………………….     28

(16-2) تاثیر بیو فیدبک بر عملکرد اندام فوقانی …………………………………………………………………     28

(17-2) بررسی متون ………………………………………………………………………………………………    29

 

فصل سوم

(1-3) مقدمه ………………………………………………………………………………………………………..    38

(2-3) نوع مطالعه ………………………………………………………………………………………………….    38

(3-3) جامعه مورد بررسی …………………………………………………………………………………………    38

(4-3) معیار ورود ………………………………………………………………………………………………….     38

(5-3) معیار خروج ………………………………………………………………………………………………..     39

(6-3) متغییر ……………………………………………………………………………………………………….    39

(1-6-3) سکته مغزی ………………………………………………………………………………………………    39

(2-6-3) دستگاه بیوفیدبک …………………………………………………………………………………………    40

(3-6-3) دامنه حرکتی مچ دست ……………………………………………………………………………………   40

(4-6-3) اسپاستیسیتی ………………………………………………………………………………………………    41

(7-3) ابزار جمع آوری داده ها …………………………………………………………………………………….    41

(1-7-3) پرسشنامه اطلاعات فردی ………………………………………………………………………………..    41

(2-7-3)پرسشنامه وضعیت شناختی………………………………………………………………………………..    41

(3-7-3) پرسشنامه بارتل …………………………………………………………………………………………..    42

(4-7-3) آزمون آشورث اصلاح شده ……………………………………………………………………………….    43

(5-7-3) ارزیابی گونیامتری مفاصل………………………………………………………………………………..    43

(1-5-7-3) ارزیابی دامنه حرکتی اکستنسیون آرنج ………………………………………………………………..    43

(2-5-7-3) ارزیابی دامنه حرکتی اکستنسیون مچ دست…………………………………………………………….    43

(3-5-7-3) ارزیابی دامنه حرکتی اکستنسیون انگشتان دست ……………………………………………………….    44

(8-3) روش جمع آوری داده ها …………………………………………………………………………………….     44

(9-3) روش اجرا …………………………………………………………………………………………………..     44

(10-3) روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………….     46

(11-3) ملاحظات اخلاقی…………………………………………………………………………………………….     46

 

فصل چهارم:

(1-4) مقدمه……………………………………………………………………………………………     48

(2-4) بخش داده‌ها ی توصیفی …………………………………………………………………………………….   49

(3-4) تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………………………..     56

 

فصل پنجم:

(1-5) مقدمه …………………………………………………………………………………………………………..      61

(2-5) بحث و تفسیر یافته ها……………………………………………………………………………………….      61

(3-5) نتایج پژوهش ……………………………………………………………………………………………….       61

(4-5) نتیجه گیری کلی …………………………………………………………………………………………..       66

(5-5) محدودیت های پژوهش ……………………………………………………………………………………       67

(6-5) پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………..       67

 

 

 

 

فهرست جداول

جدول 1-4 توزیع متغیرهای جمعیت شناختی (دموگرافیك) بیماران مبتلا به سکته مغزی …………………………    50

جدول 2-4 بررسی همسانی دو گروه از نظر جنسیت، میزان تحصیلات با بهره گرفتن از آزمون کای-دو…………….    51

جدول 3-4 بررسی همسانی دو گروه از نظر دامنه حرکتی مفاصل، زمان پس از سکته مغزی و خدمات توانبخشی قبل از مداخله با آزمون من-ویتنی ………………………………………………………………………………………..      52

جدول 4-4 میانگین اسپاستی سیتی آزمودنی‌های دو گروه قبل و بعد از مداخله …………………………………..      52

جدول 5-4 توزیع میانگین و انحراف معیار نمرات دامنه حرکتی بیماران سکته مغزی …………………………     52

جدول 6-4 توزیع میانگین و انحراف معیار نمرات آزمون بارتل در بیماران سکته مغزی ……………………..      56

جدول 7-4 بررسی ارتباط عملکرد فعالیت های روزمره زندگی با دامنه حرکتی مفاصل  ………………………      57

جدول 8-4 تحلیل کوواریانس نمرات دامنه حرکتی آرنج پس از انجام مداخله ……………………………………      58

جدول 9-4 تحلیل کوواریانس نمرات دامنه حرکتی مچ دست پس از انجام مداخله ………………………………      59

جدول 10-4 تحلیل کوواریانس نمرات دامنه حرکتی انگشتان پس از انجام مداخله ………………………………  60

 

فهرست نمودارها

نمودار شماره 1-4 میانگین تغییرات شدت اسپاستی سیتی در گروه آزمون و کنترل در طی مداخله ……..     53

نمودار شماره 2-4 تغییرات دامنه حرکتی آرنج در دو گروه آزمون و کنترل قبل و بعد از مداخله ……………..     54

نمودار شماره 3-4 تغییرات دامنه حرکتی مچ دست در دو گروه آزمایش و کنترل قبل و بعد از درمان ………..       55

نمودار شماره 4-4 تغییرات دامنه حرکتی انگشتان در دو گروه آزمایش و کنترل قبل و بعد از درمان …………     56

نمودار شماره 5-4 توزیع میانگین نمرات آزمون بارتل در بیماران سکته مغزی ……………………………….   57

 

رفرنس ها ……………………………………………………………………………………………………….   70

 

ضمائم…………………………………………………………………………………………………………….

پیوست شماره 1 …………………………………………………………………………………………………   75

پیوست شماره 2 …………………………………………………………………………………………………   78

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

 

 

فصل اول

 

• مقدمه

آسیب های عروقی مغز شایعترین بیماری های ناتوان کننده دستگاه عصبی می باشد. سکته مغزی، حادثه مغزی عروقی است که در تعریف به معنای کاهش ناگهانی تامین جریان خون است که به علت اختلال در رگهای خونی ورودی مغز بوجود می آید. در نتیجه فقدان اکسیژن سبب می شود که بافت مغز آسیب ببیند یا حتی نابود شود. سکته مغزی در اثر هماتوم در مغز نیز اتفاق می افتد. این بیماری، حادثه ای مغزی – عروقی[1] است که بطور ناگهانی ایجاد شده و مربوط به عملکرد ناحیه ای (یا کلی) مغز می باشد که بیش از 24 ساعت تداوم می یابد و هیچ علت واضحی جز منشأ عروقی ندارد. این بیماری سبب مرگ حدود نیمی از مبتلایان شده و نیمی دیگر که زنده می مانند عمدتا دچار معلولیت های دائمی می شوند [1]. سکته مغزی یکی از شایعترین بیماری های نورولوژیک ناتوان کننده در سنین بزرگسالی است که در واقع علت بستری شدن نیمی از بیماران نورولوژیک است [2].

سکته مغزی می تواند اختلالات جسمی از قبیل: ضعف، کرختی عضلات صورت، بازو و پاها به خصوص در یک طرف بدن، عدم تعادل، کاهش هوشیاری، عدم توانایی تکلم، سردرد و گیجی، اختلالات بینایی، بی اختیاری ادرار و مدفوع، اشکال در بلع، کرختی و سوزش قسمت های بدن، اشکال در درک وضعیت و موقعیت، دو بینی و تاری دید و یا از دست دادن بینایی به خصوص در یک چشم وعدم توانایی در انجام حرکات ظریف گردد [1].

بروز اختلالات حرکتی، روانی منجر به عدم بکارگیری اندام، ضعف و فلج بیشتر، اختلال در انجام فعالیت های روزمره زندگی، وابستگی بیشتر و نهایتا کاهش سطح کیفیت زندگی می شود. بنابراین به علت بروز چنین اختلالاتی انجام درمان به موقع ضروری است. روش های درمانی نیز مشتمل بر جراحی در (صورت لزوم) برای برداشتن لخته از شریان مغزی، استفاده از داروهای حل کننده خون و نهایتا برنامه توانبخشی همچون فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی می باشد [1].

کاردرمانی یکی از شاخه های علوم توانبخشی است که با بهره گرفتن از تمرینات و فعالیت های هدفمند برای افراد مبتلا به بیماری های نورولوژیک از جمله سکته مغزی کاربردی است، در صورت انجام کاردرمانی به موقع و به میزان کافی، معلولیت و مشکلات ناشی از بیماری کاهش خواهد یافت و بیمار می تواند توانایی و استقلال از دست رفته خود را بازیابد [3]. در این فصل به بیان مسئله، اهمیت و ضرورت پژوهش، تعریف نظری و عملیاتی واژه های کلیدی پژوهش خواهیم پرداخت.

 

 

 

 

 

(2-1) بیان مسئله

از آنجا که تمامی فعالیت های جسمانی و روانی تحت کنترل مغز می باشد، آسیب به سلولهای مغزی بدلیل سکته مغزی  سبب ایجاد اختلال در فعالیت های جسمی و ذهنی فرد می گردد. این اختلالات جسمی و ذهنی تأثیرات شدیدی بر کیفیت زندگی می گذارد. تحقیقات نشان داده اند که دلیل اصلی اختلال عملکردی در فعالیت های روزمره زندگی پس از سکته مغزی، فلج اندام فوقانی است با وجود تأثیرات مهمی که اندام فوقانی بر فعالیت های روزمره زندگی  زندگی فرد مثل لباس پوشیدن، غذا خوردن و … دارد، آسیب در این ناحیه کیفیت زندگی را کاهش داده و پیامدهایی مثل افسردگی و کاهش اعتماد به نفس را در پی خواهد داشت [1].

کاردرمانی به عنوان بخشی از توانبخشی می تواند سهم مهمی در بهبودی و مدیریت بیماران سکته مغزی داشته باشد. کاردرمانگر به دلیل وسعت جنبه های درمانی که شامل: درمان در حیطه حرکت، شناخت و درک بیمار است؛ معمولا بیشترین زمان درمانی را نسبت به سایر اعضای تیم درمانی با بیمار صرف می کند، همچنین با بهره گرفتن از تکنیک های درمانی موثر که بیمار فعالانه در آن درگیر می شود باعث بهبودی اندام فوقانی می گردد. به واسطه این تکنیک های درمانی مهارت های عملکردی در بیمار تقویت می شود، آموزش مهارت های عملکردی باعث پیشرفت در بهبودی همه جانبه فعالیت های روزمره زندگی[2] و ارتقاء فعالیت های روزمره با بهره گرفتن از ابزار[3] می شود [4]. در این راستا هدف کاردرمانی بازگردانی بیماران به حداکثر توانایی فیزیکی، ذهنی و اجتماعی است. اساس فلسفی کاردرمانی، درمان فعالانه بیمار است؛ بطوریکه بتواند توانایی های فیزیکی و ذهنی موجود را در جهت بهبودی روز افزون بکار گیرد. انجام فعالیت های هدفمندی که سلامت روان و محیط اجتماعی و فیزیکی را میسر سازد. برای نیل به این مقصود کاردرمانگر پیشبرد همه جانبه بیمار را در نظر گرفته و مطابق با آن برنامه درمانی مؤثر را با بهره گرفتن از مدالیته مناسب که بهترین کیفیت درمان و در عین حال کوتاهترین و کم هزینه ترین نیز می باشد را بکار می بندد [2].

از آنجا ییكه معلولیتهای ناشی از سکته منجر به كاهش عملكرد روزانه و مشاركت اجتماعی افراد مبتلا می شود لذا کاردرمانی بعنوان بخش مهمی از توانبخشی برای رسیدن فرد به حداکثر استقلال کمک کننده است. برای دستیابی به این اهداف بلند مدت اهداف کوتاه مدتی در نظر گرفته می شود، از آن جمله: افزایش آگاهی از الگوهای حرکات طبیعی و پیشرفت پاسخ های ارادی و غیر ارادی، کاهش سینرژی های اکستنسوری یا فلکسوری، کاهش رفلکسهای مزاحم، کاهش اسپاستیسیته، افزایش قدرت و تحمل الگوهای حرکتی طبیعی، افزایش هماهنگی، کاهش یا رفع محدودیت دامنه حرکتی مفاصل، حمایت از عضو دردناک در موارد شانه درد[4] و افزایش دامنه حرکتی مفاصل، مشارکت فعالانه بیمار در فعالیت ها و کسب حداکثر استقلال در عملکرد روزمره زندگی می باشد [1]. در این پروسه از درمان های متفاوتی استفاده می شود. یکی از روش هایی که می توان جزء مداخلات درمانی توانبخشی سکته مغزی قرار داد، بیوفیدبک تراپی است.

سالهاست که استفاده های متفاوتی از بیوفیدبک در طب بالینی بیماریهای اسکلتی عضلانی و بیماران مغزی-نخاعی صورت گرفته است که در هر جنس و گروه سنی مطالعه شده است. در کار با بیوفیدبک بیشترین تأکید بر دریافت پاسخ نسبتاَ سریع بیمار، ایجاد مشارکت فعال بیمار، آموزش این تکنیک به بیمارجهت استفاده در منزل، افزایش استقلال بیمار و کاهش هزینه های بهداشتی می باشد. بیوفیدبک یک درمان نسبتا ساده و مؤثر برای بیماری های عصبی عضلانی است که برای گسترش مکان درمان حتی می توان آن را به خانواده بیمار آموزش داد [5].

در پروسه ایجاد سکته مغزی راه های حرکتی مرکزی اصلی که تنظیم تون نرمال را برعهده دارند آسیب می بینند و عملکرد آنها دچار اختلال می شوند ولی ممکن است برخی راه های حرکتی که قبلا بدون استفاده بوده اند بواسطه سکته مغزی آسیب نبینند، بیماران می توانند یاد بگیرند که این راه های حرکتی غیر فعال را فعال کنند، این عمل با آموزش بیوفیدبک به بیمار میسر است [6, 7].

درمان توانبخشی در سکته مغزی با تعامل بین تراپیست و بیمارهمراه است، وجود برخی ابزارها و مدالیته های پیشرفته در این تعامل تأثیر گذار است. با بهره گرفتن از ابزار بیوفیدبک، فرد در مهارتها تواناتر شده و این مهارت ها پیشرفت کرده تا بالاخره به عادات تبدیل می شوند. ولف در 1982 نشان داد [8] که تغییر در مهارت های فعالیت های روزانه زندگی به توانایی استنتاج اشکال خود فیدبکی ( شامل حس عمقی، حس وضعیت مفاصل و حس وضعیت) وابسته است. بهبود مهارت ها و انتقال آنها به فعالیت های روزمره زندگی صورت نمی گیرد مگر با افزایش قدرت، کسب دامنه حرکتی کافی و داشتن فیدبک مؤثر به همراه فعالیت های عملکردی که در پروسه درمان صورت می گیرد [9].

مکانیسم استفاده از بیوفیدبک تراپی هنوز روشن نشده است اما احتمالات زیادی در این مورد وجود دارد، مطالعات نیز چگونگی وقوع این مشاهدات را بخوبی پوشش نمی دهد. ولف [10] اساس استفاده از این مدالیته را چنین تشریح کرد: بیمارانی که پراپریوسپتیو[5] مصنوعی توسط دستگاه بیوفیدبک دریافت می کنند قادر می شوند کنترل مبهمی روی راه های پایین تر نورون های عصبی مرکزی فوقانی که هنوز آسیب ندیده اند بدست آورند، تا عملکرد از دست رفته با ایجاد تغییرات فیزیولوژیک در راه های حرکتی بواسطه دریافت فیدبک بدست آید [7].

بهبود مهارت ها و انتقال آن به فعالیت های روزمره زندگی با افزایش قدرت و انجام تمرینات عملکردی در طول پروسه درمان میسراست. برای دستیابی به این هدف استفاده از فیدبک بسیار کمک کننده است. واژه فیدبک، به معنی بازگشت بخشی از برونداد به درونداد در یک پروسه می باشد. فرد زمانی می تواند بر وضعیتی کنترل داشته باشد که اطلاعات لازم در مورد آن را دریافت کند. به این اطلاعات فیدبک یا پسخوراند گویند. فرد برای یادگیری رفتارهای جدید نیازمند اصلاح رفتارهای اشتباه است و برای نیل به این منظور بایستی  با مکانیسم های فیدبک (پسخوراند) این رفتارهای غلط را اصلاح کند، بنابراین پسخوراند یا فیدبک شیوه بسیار مؤثر، کارا و لازم برای اصلاح حرکات و رفتار می باشد [11]. امروزه بی شک استفاده از بیوفیدبک برای اختلالات حرکتی بطور گسترده پذیرفته شده است. معمولا ارائه فیدبک با الکترومیوگرافی همراه با سایر مداخلات توانبخشی برای کاهش رنج ناتوانی ناشی از بیماری های عصبی عضلانی استفاده می شود. این تکنیک با افزایش قدرت توانایی فرد برای انجام فعالیت های روزمره زندگی بالا می برد [10].

[1] cerebro vascular accident

[2] Activity of Daily Living

هدف: بیماری ناشی از رئوویروس‌های پرندگان از بیماریهای مهم اقتصادی در صنعت طیور می‌باشد، که در طیور گوشتی و بخصوص طیور مادر گوشتی موجب افزایش تلفات و موارد حذفی، آرتریت، تنوسینوویت و کاهش عملکرد و کاهش کیفیت تخم مرغ می‌گردد.

مواد و روش کار: در مطالعه حاضر تعداد پنج فارم مادر گوشتی که از نظر شرایط مدیریتی، تغذیه‌ای و بهداشتی دارای شرایط مشابهی بودند انتخاب گردیدند و در آن‌ ها دو بار از واکسن کشته Tri-Reo استفاده گردید. جهت بررسی تغییرات تیتر آنتی‌بادی از آزمایش الایزا استفاده گردید. جهت ارزیابی تاثیرات واکسن مصرفی قبل از تجویز واکسن و در هفته 4 و 8 بعد از تزریق واکسن و در سن 42 هفتگی از آزمایش الایزا استفاده گردید. جهت بررسی تاثیر واکسن بر افزایش تیتر آنتی بادی قبل و بعد از واکسیناسیون از آزمون t جفت نمونه‌ای استفاده بعمل آمد

نتایج و بحث:  نتایج مطالعه نشان داد که پس از تجویز واکسن تیتر آنتی‌بادی بطور بسیار معنی‌داری افزایش پیدا کرد (p<0.01). همچنین عیار آنتی‌بادی چهار هفته پس از تزریق واکسن 304/719±96/22487، هشت هفته پس از واکسیناسیون 236/579±64/24551، و در سن 42 هفتگی 876/447±20/18642 بود که نشان دهنده حفظ میزان آنتی‌بادی در طی دوره تولید می‌باشد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تجویز دو نوبت واکسن کشته رئوویروس Tri-Reo تیتر حفاظتی مناسبی در آزمایش الایزا ایجاد می کند که می‌تواند علاوه بر حفاظت گله‌های مادر گوشتی، نتاج این گله‌ها را نیز از علائم ناشی از رئوویروس حفاظت نماید.

کلمات کلیدی: رئوویروس پرندگان، گله‌های مادر گوشتی، الایزا، واکسیناسیون کشته

 

 

 

 

 

	فهرست مطالب
عنوان		صفحه

فصل اول : مقدمه 1

1-1- مقدمه 1

1-2- آرتریت ویروسی 2

1-2-1- تاریخچه 3

1-2-2- اپیدمیولوژی و شیوع 4

1-2-3- اتیولوژی 4

1-3- دسته بندی سویه های رئوویروس 6

1-3-1- کشت آزمایشگاهی رئوویروس 6

1-3-2- پاتوژنسیته 7

1-3-3- ارتباط رئوویروس با سن میزبان 9

1-4- انتقال 9

1-5- دوره کمون : 10

1-6- علائم : 11

1-6-1- علائم کالبدگشایی: 12

1-6-2- هیستوپاتولوژی : 13

1-7- ایمنی 13

1-8- تشخیص : 14

1-9- سرولوژی 15

1-10- کنترل و پیشگیری 16

فصل دوم : روش تحقیق 18

2-1-  روش تحقیق 18

2-1-1-برنامه واکسیناسیون 19

2-2-آزمایش ELISA 19

فصل سوم: نتایج 22

3-1- نتایج حاصل از بررسی عیار آنتی بادی قبل از واکسیناسیون در 5 فارم مورد مطالعه: 22

3-2- نتایج حاصل از بررسی عیار آنتی بادی 4 هفته پس از واکسیناسیون در 5 فارم مورد مطالعه: 23

3-3- نتایج حاصل از بررسی عیار آنتی بادی 8 هفته پس از واکسیناسیون در 5 فارم مورد مطالعه: 25

3-4- نتایج حاصل از بررسی عیار آنتی بادی در سن 42 هفتگی در 5 فارم مورد مطالعه: 26

 

3-5- نتایج حاصل  مقایسه عیار آنتی بادی قبل از واکسیناسیون و 4 هفته پس از واکسیناسیون در 5 فارم مورد مطالعه: 27

3-5- نتایج حاصل  مقایسه عیار آنتی بادی 4 و 8 هفته پس از واکسیناسیون در 5 فارم مورد مطالعه: 29

3-6- نتایج حاصل  مقایسه عیار آنتی بادی در 8 هفته پس از واکسیناسیون و سن 42 هفتگی در 5 فارم مورد مطالعه: 30

فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری 31

فصل پنجم: پیشنهادات 34

فهرست منابع: 35

منابع لاتین: 35

چکیده انگلیسی: 39

 

 

 

 

 

 

 

 

	فهرست جداول
عنوان		صفحه

جدول (3- 1): مقایسه نتایج حاصل از عیار آنتی بادی برعلیه رئوویروس با بهره گرفتن از آزمایش الایزا در 5 فارم مورد مطالعه 22

جدول (3- 2): مقایسه نتایج حاصل از عیار آنتی بادی برعلیه رئوویروس با بهره گرفتن از آزمایش الایزا، 4 هفته پس از واکسیناسیون در 5 فارم مورد مطالعه 24

جدول (3- 3): مقایسه نتایج حاصل از عیار آنتی بادی برعلیه رئوویروس با بهره گرفتن از آزمایش الایزا، 8 هفته پس از واکسیناسیون در 5 فارم مورد مطالعه 25

جدول (3- 4): مقایسه نتایج حاصل از عیار‌آنتی‌بادی برعلیه رئوویروس با بهره گرفتن از آزمایش الایزا، درسن42 هفتگی در5فارم مورد مطالعه 26

جدول (3- 5): مقایسه نتایج حاصل از عیار‌آنتی‌بادی برعلیه رئوویروس قبل و 4 هفته پس از واکسیناسیون در فارم‌های مورد مطالعه 28

جدول (3- 6): مقایسه نتایج حاصل از عیار‌آنتی‌بادی برعلیه رئوویروس 4 و 8 هفته پس از واکسیناسیون در فارم‌های مورد مطالعه 29

جدول (3- 7): مقایسه نتایج حاصل از عیار‌آنتی‌بادی برعلیه رئوویروس 8 هفته پس از واکسیناسیون و 42 هفتگی در فارم‌های مورد مطالعه 30

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

	فهرست نمودارها
عنوان		صفحه

(نمودار3- 1): نمودار مقایسه‌ای میانگین عیار آنتی بادی برعلیه رئوویروس قبل از واکسیناسیون در فارم‌های مورد مطالعه 23

(نمودار3- 2): نمودار مقایسه‌ای میانگین عیار آنتی بادی برعلیه رئوویروس 4 هفته پس از واکسیناسیون در فارم‌های مورد مطالعه 24

(نمودار3- 3): نمودار مقایسه‌ای میانگین عیار آنتی بادی برعلیه رئوویروس 8 هفته پس از واکسیناسیون در فارم‌های مورد مطالعه 26

(نمودار3- 4): نمودار مقایسه‌ای میانگین عیار آنتی بادی برعلیه رئوویروس در سن 42 هفتگی در فارم‌های مورد مطالعه 27

(نمودار3- 5): نمودار مقایسه‌ای میانگین عیار آنتی بادی برعلیه رئوویروس قبل و 4 هفته پس از واکسیناسیون در فارم‌های مورد مطالعه 28

(نمودار3- 6): نمودار مقایسه‌ای میانگین عیار آنتی بادی برعلیه رئوویروس 4 و 8هفته پس از واکسیناسیون در فارم‌های مورد مطالعه 29

(نمودار3- 7): نمودار مقایسه‌ای میانگین عیار آنتی بادی برعلیه رئوویروس هفته 8 پس از واکسیناسیون و 42 هفتگی در فارم‌های مورد مطالعه 30

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

	فهرست تصاویر
عنوان		صفحه

No table of figures entries found.

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول : مقدمه

 

1-1- مقدمه

رئوویروسها از اعضای جنس اورتو رئو ویروس و از خانواده ی رئو ویریده هستند (, 1996).  با توجه به جنس پرنده ی درگیر    می توانند علائم متفاوتی از خود نشان دهند. از لحاظ مشخصات آنتی ژنیک, پاتوتیپ , پاتوژنسیتی , رشد در محیط کشتهای متفاوت , حساسیت به تریپسین و گونه ی میزبان از همدیگر متمایز می‌شوند (, 2008).

رئوویروس ها از بافتهای متفاوت جوجه های مبتلا جدا شده اند که با توجه به عضو درگیر در آنها آرتریت/ تنوسینوویت ویروسی/ سندرم عدم جذب/ مشکلات تنفسی وگوارشی/ کاهش قدرت سیستم ایمنی وسندرم عدم رشد دیده میشود (, 1984).

Contents

 

Dedication. I

 

Acknowledgments. V

 

Abstract V

 

Introduction

1. overvie. 3

1.1. Statement of the Problem.. 8

 

1.2. Research questions. 10

 

1.3. Research hypothesizes. 10

 

1.4. Significance of the study. 11

 

1.5. Definition of technical terms. 11

 

Chapter two: Literature review

 

2.1 Literature review.. 17

 

2.2.  The related empirical studies. 24

 

 

3.1. Introduction. 32

 

3.2.Research questions. 32

 

3.3. participants. 32

 

3.4. collection procedure 33

 

3.5. Data analysis. 34

 

 

4.1. Overview.. 36

 

4.2 .Demographic statistics. 36

 

4.2.1. Demographic statistics regarding the age of the participants. 36

 

4.2.2. Demographic statistics regarding the age of the participants. 37

 

4.2.3. Demographic statistics regarding the language of participants. 38

 

4.2.4. Demographic statistics regarding the education of the participants. 38

 

Table4.4: Frequency distribution of respondents in terms of education group. 39

 

4.3. Descriptive statistics. 39

 

4.3. Investigating the research hypotheses. 42

 

4.3.1. First hypothesis. 42

 

4.3.2. Second hypothesis: 46

 

4.3.4. Fourth hypothesis. 53

 

4.4. As stated in chapter one, in this study four main hypothesis were formulated which are. 56

 

4.4.1. First hypothesis. 56

 

4.4.2. Second hypothesis. 58

 

4.4.3. Third hypothesis. 60

 

4.4.4. Fourth hypothesis. 61

 

4.4.Discussion. 62

 

 

 

5.1. Overview.. 66

 

5.2. Summary of the study. 66

 

5.3. Conclusion. 67

 

5.4. Implication for practice. 68

 

5.5. Limitations of study. 68

 

5.6. Suggestion for further research. 69

 

References. 71

 

Appendix. 78

 

 

List of Tables

 

Table4.1: Frequency distribution of respondents in terms of Gender 36

 

Table4.2. Frequency distribution of respondents in terms of Age group. 37

 

Table4.3. Frequency distribution of respondents in terms of language. 38

 

Table4.4: Frequency distribution of respondents in terms of education group. 39

 

Table4.5. the average and standard deviation of intensification scores used by all groups  39

 

 

Table 4.6.The average and standard deviation of explanation scores used by all groups: 40

 

Table 4.7.the average and standard deviation of all groups’ scores on taking responsibility  40

 

Table4.8: The average and standard deviation of all groups’ scores on concern for the hearer 41

 

Table 4.9: The average and standard deviation of all groups’ scores on denial of responsibility. 41

 

Table4.10: The average and standard  deviation of all groups’ score on offer of repair 42

 

Table 4.11: T- test for investigating the relationship between gender and intensification strategy. 43

 

Table 4.12: T- test for investigating the relationship between gender and explanation strategy. 43

 

Table 4.13: T- test for investigating the relationship between genders and taking responsibility. 44

 

Table 4.14: T-test for investigating the relationship between gender and concern for the hearer 44

 

Table 4.15: T- test for investigating the relationship between gender and denial of responsibility. 45

 

Table .4.16: T- test for investigating the relationship between gender and offer responsibility. 45

 

Table 4.17: T- test for investigating the relationship between age and intensification strategy. 46

 

Table 4.18: T- test for investigating the relationship between age and explanation strategy  47

 

Tabl4.19: T- test for investigating the relationship between age and taking responsibility strategy. 47

 

Table 4.20: T-test for investigating relationship between age and concern for the hearer strategy. 48

 

Table 4.21: T- test for investigating the relationship between age and denial of responsibility. 48

 

Table 22.4: T-test for investigating relationship between age and offer of repair strategy  49

 

Table 23-4: T- test for investigating the relationship between language and intensification strategy. 50

 

Table 24.4: T- test for investigating relationship between language and explanation strategy. 50

 

Table 25-4: T- test for investigating relationship between language and taking responsibility. 51

 

Table 4.26: T- test for investigating relationship between language and concern for the hearer. 51

 

Table 4.27: T- test for investigating relationship between language and denial of responsibility. 52

 

Table 4.28: T- test for the investigating the relationship between language and offer of repair strategy. 52

 

Table 4.29: T- test for investigating the relationship between education and intensification strategy. 53

 

Table4.30: T- test for investigating the relationship between education and explanation strategy. 54

 

Table4.31: T- test for investigating relationship between education and taking responsibility. 54

 

Table 4.32: T- test for investigating the relationship between education and concern for the hearer strategy. 55

 

Table 4.33: T- test for investigating the relationship between education and denial of responsibility strategy. 55

 

Table 4.34: T-test for investigating the relationship between education and offer of repair strategy. 56

 

Table 4.35. T- Test for investigating the relationship between gender and apology strategy  56

 

Table 4.36. T-test for investigating the relationship between age and apology strategy  58

 

Table 4.37. T- Test for investigating the relationship between language and apology strategies. 60

 

Table 4.38.To- Test for investigating the relationship between education and apology strategies. 61

 

 

List of figure

 

Figure 4.1. Frequency of respondents based on gender 37

 

Figure 4.2. Frequency of participants based on age. 37

 

Figure4.3. Frequency of respondents based on language. 38

 

Figure4.4. Frequency of participants based on education. 39

Abstract

 

The present study was aimed at exploring and describing apology strategies among Kurdish bilinguals in Ilam, Iran. It attempts to systematize the various strategies used for the purpose of apologizing from the pragmatic point of view. The current study involves 80 subjects of Kurdish bilinguals in Ilam, consisting of 40 male and 40 female subjects. The subjects were chosen randomly to participate in this study. The data of this study was collected through a controlled elicitation method based on questionnaire which is a modified version of ‘Discourse Compilation Test’. Descriptive and inferential statistical techniques such as T-Test have been used to show the meaningfulness of the relationship between gender, age, language, and education of respondents and their apology strategies. The prime finding of this study revealed that there is no meaningful relationship between gender, age, language and apology strategies used by Ilami people. However, education of respondents was found to be an effective factor on the use of apology strategy. The results indicated that the respondents have frequent tendency toward using “explanation”, “taking responsibility” and offer of “repair strategies”. They do not, however, show much inclination toward “intensification” and “concern for the hearer”.

 

Keyword: apology strategy, gender, bilinguals, speech act, Kurdish    

Chapter one

 

Introduction

 

1. Overview

 

“Apologies are defined as primarily social acts, carrying effective meaning “(Holmes, 1990, P.1550). According to Brown and Levinson, apologies are politeness strategies. An apology is primarily a social act. It is aimed at maintaining good relation between participants. To apologize is to act politely, both in vernacular sense and in more technical sense of paying attention to the addressee’s face needs (Brown and Levinson, 1987). An apology is a fundamental speech act which is a part of human communication occurs in every culture to maintain good relations between interlocutors.

 

Goffman (1967, p. 14) referred to an apology as a remedy, the one essential element in a remedial interchange. This term nicely highlights the central function of apologies to provide remedy for an offense and restore social equilibrium or harmony (Edmonson 1981, p. 280, leech, 1983, p. 25) (cited in Holmes, 1990, p. 159). Holmes(1990) defines an ‘apology’ is a speech act addressed to B’s face needs and intended to remedy an offense for which it takes responsibility , and thus to restore  equilibrium between A and B (where A is the apologizer and B is the person offended). Apologies, like compliments, are primarily aimed at maintaining on supporting the addressee’s and in some cases the apologizer’s “face” (Goffman 1967). According to Brown and Levinson (1987), apologies are negative politeness strategies because they are face treating to the apologizer.”

 

Olshtain (1985, p.184) defines an apology as “a speech act which   to intended to provide support for the hearer who was actually or potentially affected by violation”. when one offers an apology ,one shows willingness to humiliate oneself to an extent that make an apology a face-saving act for the hearer and face-threatening act for speaker. Apologies fall under expressive speech acts in which speakers attempt to indicate their attitude. In order for an apology to have an effect, it should reflect true feelings. One cannot effectively apologize to another and truly reach him/her unless one portrays honest feelings of sorrow and regret for whatever one has done (Gooder and Jacobs, 2000).

 

Apologies fall under expressive speech acts in which speaker attempt to indicate their state or attitude. In order for an apology to have an effect, it should reflect true feelings. One cannot effectively apologize to another and truly reach him/her unless one portrays honest feelings of sorrow and regret for whatever one has done” (fahmi, R. & fahmi, Rula, 2006, p.193).

 

An apology for Goffman (1971, p.140) is one type of ‘remedy’ among other. For Holmes (1995, p.155) it is a speech act that is intended to remedy the offense for which the apology take responsibility and as a result, to rebalance social relation between interlocutors”( Holmes 1995, cited in Nureeden 1993, p.281).

 

According to Olshtain and Cohen (1983, p.20) an apology is called for when social norms have been violated whether the offense is real or perceived. Every society has its own socio-cultural and communicative behaviors that relate to face (Goffman,1967) and politeness (Brown and Levinson, 1987) cognizant of the fact that interlocutors would under normal circumstances want to maintain the social face and be friendly and thus be liked (positive politeness). Interlocutors pay extra attention to their face need as well as the face-needs of all other international participants, interacts thus make every effort to save the face of all possible interactional participants. Leech (1983) labels this communicative strategy’ the tact maxim ̓ and notes that it is a strategy for avoiding conflict, specifically the goal of an apology as communicative strategy is the maintenance of harmony between interlocutors (Obeng 1999, p.712).

 

Olshtain and Cohen (1983, p.22) perceive apology as a social event when they point out that is performed when social norms are violated. Bergman and kasper (1993, p. 82) emphasize this view as they see that the purpose of apology is to reestablish social relation harmony after the offense is committed.