ﭼﮑﯿﺪه

 

ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ آدﻟﺮ، ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻧﻘﺸﻪی ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﻓـﺮاد را در رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ اﻫـﺪاف ﺧـﻮد در زﻧـﺪﮔﯽ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ در ﻃﻮل ﺗﺤﻮل ﺧﻮد از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻮ ﺧـﺎﻧﻮادﮔﯽ و زﻣﯿﻨـﻪی اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ ﺗـﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد. ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪی ﺧﻮد ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ زﻣﯿﻨﻪی اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ ﻗـﺮار ﻣـﯽﮔﯿﺮﻧـﺪ. ﻫـﺪف: ﺑﺮرﺳـﯽ ﻧﻘـﺶ ﻗﻮﻣﯿﺖ در ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ و ﻧﯿﺰ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘـﺮوری در ﺷـﮑﻞﮔﯿـﺮی ﺳـﺒﮏ زﻧـﺪﮔﯽ آدﻟﺮی ﻫﺪف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮد. روش: ﺳﻪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪی ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎی اﺳﺎﺳﯽ آدﻟﺮی ﺑﺮای ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﯿﻦ ﻓـﺮدی- ﻧﺴـﺨﻪ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن BASIS-A) ﯾﺎ آزﻣﻮن ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ)، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪی ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﭘﺮﺳﺸـﻨﺎﻣﻪی ﺟﻤﻌﯿـﺖﺷﻨﺎﺳـﯽ ﺗﻄﺎﺑﻖﭘﺬﯾﺮی ﺑﺮ روی374 ﻧﻮﺟﻮان داﻧﺶ آﻣﻮز ﺳﺎل ﺳﻮم ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ 188) دﺧﺘﺮ و 186 ﭘﺴﺮ) ﺑﺎ ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ ﺳـﻨﯽ 17/2، از ﺳﻪ ﮔﺮوه ﺗﺮك، ﮐﺮد و ﻓﺎرس ﮐﻪ ﺑﻪ روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی ﺧﻮﺷﻪای ﻣﺮﺣﻠﻪای اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ، اﺟﺮا ﺷﺪ. ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿـﻞ دادهﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻟﻮﺟﯿﺴﺘﯿﮏ، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ ﯾﮏ راﻫﻪ، رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺧﯽ دو و آزﻣﻮن t ﻣﺴﺘﻘﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ: ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻗﻮﻣﯿﺖ ﺗﺮك ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوری ﻣﻘﺘﺪراﻧﻪ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺒﺖ و ﺳـﺒﮏ ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎراﻧﻪ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻔﯽ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻗﻮﻣﯿﺖ ﺗﺮك ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﺎرآﻣﺪن و ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﺗـﺮك و ﻓﺎرس ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺤﺘﺎط ﺑﻮدن را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﺎدار و ﻣﺜﺒﺖ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. از ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏﻫﺎی ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوری، ﺳﺒﮏ ﺳﻬﻞ ﮔﯿﺮاﻧﻪ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺤﺘﺎط ﺑﻮدن، ﺳﺒﮏ ﻣﺴﺘﺒﺪاﻧﻪ ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﺗﻌﻠﻖ- ﻋﻼﻗﻪی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﮐﻨﺎرآﻣـﺪن، ﻧﯿـﺎز ﺑﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ، ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺑﻮدن و ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﻤﺎل و ﺳﺒﮏ ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎراﻧﻪ ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﺎر آﻣـﺪن، ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ، ﻣﺤﺘﺎط ﺑﻮدن، ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺑﻮدن و ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﻤﺎل را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﺎ دار و ﻣﻌﮑﻮس ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ. ﻣﻘﺎﯾﺴﻪی ﺑﯿﻦ ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎ در ﻣﻮرد اﺛﺮ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری ﺑﺮ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد ﺗﻔﺎوتﻫﺎﯾﯽ را ﺑﯿﻦ ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻧﺸـﺎن داد. ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻔﺎوتﻫﺎی ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ ﻧﯿﺰ در ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری، ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ و ﻣﯿﺰان ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی ﺑـﺎ ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﺟﺎﻣﻌـﻪی ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی ﺑﺎ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ و ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری ﻣﺮﺗﺒﻂ ﯾﺎﻓﺖ ﺷـﺪ. ﺑﺤﺚ: ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﺑـﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﺗﺄﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ و ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوری از ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻗﻮﻣﯿﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ اﻫﻤﯿﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﮐﺎر ﺑﺎ اﻓﺮاد از ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻘﺸﯽ ﮐﻪ رﻓﺘﺎرﻫـﺎی ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘﺮوری واﻟﺪﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮزﻧﺪان ﺑﺎزی ﮐﻨﺪ، ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺤـﺪودﯾﺖﻫـﺎ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی آﯾﻨﺪه اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ.

 

 

ﮐﻠﯿﺪ واژهﻫﺎ: ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری، ﻗﻮﻣﯿﺖ، ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی، ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ

 

ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ

ﻓﺼﻞ اول……………………………………………………………………………………………………………………. 1

 

ﻣﻘﺪﻣﻪ…………………………………………………………………………………………………………………… 2

ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺄﻟﻪ……………………………………………………………………………………………………………… 3

 

اﻫﻤﯿﺖ و ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………….. .. 6

اﻫﺪاف ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………………………….. 9

 

ﺳﺆالﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………………………. 9

 

ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻧﻈﺮی و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ…………………………………………………………………………………….. 10

ﻓﺼﻞ دوم…………………………………………………………………………………………………………………. 12

 

آدﻟﺮ و روان ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﺮدی 13………………………………………………………………. …………………………..

ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 17……………………………………………………………………………. …………………………..

ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 22………………………………………………………………… …………………………..

ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ زﻧﺪﮔﯽ 23………………………………………………………………………. …………………………..

ﻧﻘﺶ ﺧﺎﻧﻮاده در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 24…………………………………………. …………………………..

 

ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری…………………………………………………………………………………………………………… 26

اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری 27…………………………………………………………….. …………………………..

ﻧﻘﺶ ﻓﺮﻫﻨﮓ در ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری 32………………………………………………… …………………………..

ﻧﻘﺶ ﻓﺮﻫﻨﮓ در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 38…………………………………………. …………………………..

ﻗﻮﻣﯿﺖ 39………………………………………………………………………………….. …………………………..

ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی اﯾﺮاﻧﯽ………………………………………………………………………………………………….. 40

ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی 45……………………………………………………………………….. …………………………..

ﻓﺼﻞ ﺳﻮم 48………………………………………………………………………………………… …………………………..

 

روش ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………………………….. 49

ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………………….. 49

 

روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی……………………………………………………………………………………………………… 50

 

اﺑﺰارﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………………………. 51

ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 51……………………………………………………………………….. (BASIS- A)

 

ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪی ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری…………………………………………………………………………………… 53

ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪی ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی……………………………………………………………………… .. 56

 

روش اﺟﺮای ﭘﮋوﻫﺶ و ﮔﺮد آوری دادهﻫﺎ………………………………………………………………………………. 56

ﺷﯿﻮهی ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ………………………………………………………………………………………. . 57

 

ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم……………………………………………………………………………………………………………… 58

 

ﺗﻮﺻﯿﻒ آﻣﺎری دادهﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………. 59

 

آزﻣﻮن ﺳﺆالﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………………… 60

ﺳﺎﯾﺮ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ………………………………………………………………………………………………………….. . 86

 

ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪی ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………….. .. 86

 

 

ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ………………………………………………………………………………………………………………… 89

 

ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی………………………………………………………………………………………………….. 90

 

ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ…………………………………………………………………………………………………………. 101

ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات………………………………………………………………………………………………………….. . 102

 

ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎی ﮐﺎرﺑﺮدی…………………………………………………………………………………………….. 102

ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺸﯽ…………………………………………………………………………………………….. 102

ﻣﻨﺎﺑﻊ 104…………………………………………………………………………………….. …………………………..

 

ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳﯽ…………………………………………………………………………………………………………. 105

ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ……………………………………………………………………………………………………….. 109

 

ﭘﯿﻮﺳﺖﻫﺎ……………………………… 117………………………………………………………….. ………………………

 

ﭘﯿﻮﺳﺖ ﯾﮏ. ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 118………………………………………………………………… (BASIS-A)

 

ﭘﯿﻮﺳﺖ دو. ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری………………………………………………………………………….. 121

ﭘﯿﻮﺳﺖ ﺳﻪ. ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی ﺗﺮكﻫﺎ……………………………………………………… 125

 

ﭘﯿﻮﺳﺖ ﭼﻬﺎر. ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی ﮐﺮدﻫﺎ…………………………………………………….. 127

 

ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺟﺪولﻫﺎ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ﻋﻨﻮان ﺟﺪول	ﺻﻔﺤﻪ
ﺟﺪول :3-1 وﺿﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ- اﻗﺘﺼﺎدی ﺧﺎﻧﻮاده آزﻣﻮدﻧﯽﻫﺎ	50
ﺟﺪول :3-2 ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﺑﻌﺎد ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری	54
ﺟﺪول :4-1 ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و اﻧﺤﺮاف اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺑﻌﺎد ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻗﻮﻣﯿﺖ و ﺟﻨﺴﯿﺖ	59
ﺟﺪول:4-2 ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻟﻮﺟﺴﺘﯿﮏ ﺑﺮای ﻗﻮﻣﯿﺖ و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری	61
ﺟﺪول:4-3 ﺿﺮاﯾﺐ رﮔﺮﺳﯿﻮن در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﻗﻮﻣﯿﺖ و ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری	62
ﺟﺪول :4-4 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺑـﺮای ﻗﻮﻣﯿـﺖ و ﻣﺘﻐﯿـﺮ ﻣـﻼك
ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ	63
ﺟﺪول :4-5 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﻗﻮﻣﯿﺖ و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ	64
ﺟﺪول :4-6 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺑﺮای اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘـﺮوری
و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ	65
ﺟﺪول :4-7 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ	67
ﺟﺪول:4-8 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑـﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و
ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺗﻌﻠﻖ- ﻋﻼﻗﻪی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	68
ﺟﺪول:4-9 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿـﺮ ﻣـﻼك ﺗﻌﻠـﻖ- ﻋﻼﻗـﻪی اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ در
ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	69
ﺟﺪول:4-10 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و
ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﮐﻨﺎر آﻣﺪن در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	69
ﺟﺪول :4-11 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿـﺮ ﻣـﻼك ﮐﻨـﺎر آﻣـﺪن در ﻗﻮﻣﯿـﺖﻫـﺎی
ﻣﺨﺘﻠﻒ	70
ﺟﺪول:4-12 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و
در ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮی در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	70
ﺟﺪول:4-13 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮی در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫـﺎی
ﻣﺨﺘﻠﻒ	71
ﺟﺪول:4-14 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و
ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	71
ﺟﺪول:4-15 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣـﻼك ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ ﺗﺄﯾﯿـﺪ در ﻗﻮﻣﯿـﺖﻫـﺎی
ﻣﺨﺘﻠﻒ	72
ﺟﺪول:4-16 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و
ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﺤﺘﺎط ﺑﻮدن در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	72
ﺟﺪول:4-17 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣـﻼك ﻣﺤﺘـﺎط ﺑـﻮدن در ﻗﻮﻣﯿـﺖﻫـﺎی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ﻣﺨﺘﻠﻒ	73
ﺟﺪول:4-18 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و
ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺨﺖ ﮔﯿﺮی در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	73
ﺟﺪول:4-19 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣـﻼك ﺳـﺨﺖ ﮔﯿـﺮی در ﻗﻮﻣﯿـﺖﻫـﺎی
ﻣﺨﺘﻠﻒ	74
ﺟﺪول:4-20 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و
ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺑﻮدن در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	74
ﺟﺪول:4-21 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﺴـﺘﺤﻖ ﺑـﻮدن در ﻗﻮﻣﯿـﺖﻫـﺎی
ﻣﺨﺘﻠﻒ	75
ﺟﺪول:4-22 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و
ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪی ﻫﻤﻪ ﺑﻮدن در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	75
ﺟﺪول:4-23 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿـﺮ ﻣـﻼك ﻣـﻮرد ﻋﻼﻗـﻪی ﻫﻤـﻪ ﺑـﻮدن در
ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	76
ﺟﺪول:4-24 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و
ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﻤﺎل در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	76
ﺟﺪول:4-25 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮای رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ ﮐﻤـﺎل
در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	77
ﺟﺪول:4-26 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و
ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﻼﯾﻤﺖ در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	77
ﺟﺪول:4-27 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﻼﯾﻤﺖ در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ	78
ﺟﺪول :4-28 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن t ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﯾﺴﻪی ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ دﺧﺘﺮان و ﭘﺴﺮان	79
ﺟﺪول :4-29 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن χ2 ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ راﺑﻄﻪ ﺟﻨﺴﯿﺖ (در ﮐﻞ و در ﻣﯿﺎن ﻫﺮ ﻗﻮم) و اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری	80
ﺟﺪول :4-30 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری	81
ﺟﺪول:4-31 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺷﻔﻪ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﯾﺴﻪی ﺗﻔﺎوت ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی در اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری	81
ﺟﺪول:4-32 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣـﺎری ﺑـﺮای ﺗﻄـﺎﺑﻖ ﭘـﺬﯾﺮی و ﻣﺘﻐﯿـﺮ ﻣـﻼك
ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ	83
ﺟﺪول :4-33 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ	84
ﺟﺪول :4-34 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن t ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪی ﻣﯿﺰان ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی در دﺧﺘﺮان و ﭘﺴﺮان	85
ﺟﺪول :4-35 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن t ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪی ﻣﯿﺰان ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی در ﺗﺮكﻫﺎ و ﮐﺮدﻫﺎ	85
ﺟﺪول :4-36 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن χ2 ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ راﺑﻄﻪ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و وﺿﻌﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ	86

 

ﻓﺼﻞ اول

 

ﻣﻘﺪﻣﻪ

 

 

ﺧﺎﻧﻮاده اوﻟﯿﻦ ﻧﻬﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻮدك ﺑﻪ آن وارد ﺷﺪه و زﻧﺪﮔﯽ ﭘﺮ ﻓﺮاز و ﻧﺸﯿﺐ ﺧﻮد را در دﻧﯿﺎ از آﻧﺠﺎ آﻏـﺎز ﻣﯽﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﻼﻓﺼﻞ ﮐﻮدك از اوﻟﯿﻦ ﺳﺎﻋﺎت زﻧﺪﮔﯽ، در ﮐﻨﺎر ﻋﺎﻣﻞ وراﺛﺖ، ﺷﮑﻞ دﻫﻨﺪهی ﺷﺨﺼﯿﺖ و رﻓﺘـﺎر وی ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺑﺴﯿﺎری از ﻋﺎدات، ﮔﺮاﯾﺶﻫﺎ و اﻋﺘﻘﺎدات ﮐﻮدك در ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻨﯿﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷـﻮد (ﺷـﻌﺎری ﻧـﮋاد، .(1372 ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺟﺎی ﺗﻌﺠﺐ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد اﮔﺮ اﯾﻦ ﻧﻬﺎد ﮐﺎﻧﻮن ﻋﻤﺪهی ﺗﻮﺟﻪ روانﺷﻨﺎﺳﺎن ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد.

 

آدﻟﺮ1، ﺑﻨﯿﺎنﮔﺬار روانﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﺮدی2، ﺑﺮای ﺗﺠﺎرب اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اوﻟﯿﻪی ﮐﻮدك اﻫﻤﯿـﺖ زﯾـﺎدی ﻗﺎﺋـﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ. ﺑـﻪ ﻋﻘﯿﺪهی وی ﮐﻮدك ﺑﺎ ﺗﻌﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎرب ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه در ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ دﻧﯿﺎی ﺑﯿﺮوﻧﯽ، ﭘﺎﯾﻪ و اﺳﺎﺳـﯽ ﺑـﺮای رواﺑـﻂ و ﺗﻌـﺎﺑﯿﺮ ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ (آدﻟﺮ، 1954؛ ﺑﺎرﮐﻠﯽ3، 1971، ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی و ﻧﺎﺻـﺮی، .(1384 ﺑـﻪ ﻫﻤـﯿﻦ ﺧـﺎﻃﺮ ﻣﺎﻫﯿـﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪی ﺧﺎﻧﻮاده4 ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻋﺎﻣﻠﯽ ﭘﻮﯾﺎﯾﯽﻫﺎ، ارزشﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺧﺎﻧﻮاده، ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎص آدﻟﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ (واﺗـﺲ و ﺷﻠﻤﻦ5، 2003؛ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﺗﺮاﺳﺘﯽ6و ﻫﻤﮑﺎران، .(2004 از ﺟﻤﻠـﻪ ﻣﺒﺎﺣـﺚ ﻣﻄـﺮح در ﺣـﻮزهی ﺧـﺎﻧﻮاده ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘﺮوری7 واﻟﺪﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در رﺷﺪ و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻓﺮد در دوران ﮐـﻮدﮐﯽ، اﯾﺠـﺎد ﺳـﺎزﮔﺎریﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ و ﺧﺼـﺎﯾﺺ ﺑﻌﺪی ﺷﺨﺼﯿﺖ وی ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻓﺮاوان و ﻋﻤﯿﻘﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

 

زﻣﯿﻨﻪی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻮدك ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ارزشﻫﺎ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳﺖ، در رﺷﺪ و ﺗﺤـﻮل ﺷﺨﺼـﯿﺖ وی ﻣـﺆﺛﺮ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﺎص ﯾﮏ ﮔﺮوه از اﺟﺘﻤﺎع ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ روی ﺷﺨﺼﯿﺖ ﯾـﮏ ﮐـﻮدك ﺑﮕﺬارد، ﺑﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار دادن اﻓﮑﺎر و اﻋﻤﺎل و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﮐﻮﺷﺶﻫﺎی ﺗﺮﺑﯿﺘـﯽ واﻟـﺪﯾﻦ وی ﻧﯿـﺰ ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﻪای دﯾﮕـﺮ در ﺻﺤﻨﻪی زﻧﺪﮔﯽ او ﺧﻮدﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد اﺛﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺮ اﻋﻤﺎل ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری واﻟﺪﯾﻦ و ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﺣﺎﺻﻞ از آن در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن از ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﺮاﻧﯽ ﭼﻨﺪان ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﯿﺴﺖ و اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ در ﺗﻼش ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ آن اﺳﺖ.

 

Adler ١ Individual psychology ٢ Barclay ٣ family constellation ٤ Watts & Shulman ٥ Trusty ٦ parenting style ٧

 

ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺄﻟﻪ

 

 

رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻓﺮدی آدﻟﺮ ﻧﻈﺮﯾﻪای ﮐﻞﻧﮕﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺷﻨﺎﺧﺖ در ﯾﮏ زﻣﯿﻨﻪی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ. ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻓﺮدی ﻣﻔﻬﻮم ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ1ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد آدﻟﺮ از ﺳﻦ رﺷﺪ زﺑـﺎن ﺗـﺎ ﺣـﺪود ﺳـﻦ ﭘﻨﺞ، ﺷﺶ ﺳﺎﻟﮕﯽ، ﮐﻮدك اﻫﺪاﻓﯽ را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ راﻫﻨﻤﺎی وی ﺑﻪ ﺳﻮی ﺑﺰرﮔﺴﺎﻟﯽ ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ (ﻫﺎﯾﻠﻨـﺪ2، .(2008 روشﻫﺎی ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮدی ﮐﻪ ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﯾﻦ اﻫﺪاف ﺑﺮﻣﯽﮔﺰﯾﻨﺪ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد. ﺳـﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎندﻫﯽ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن اﻓﮑﺎر، ادراﮐﺎت و اﻋﻤﺎل ﻓﺮد و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑـﺎ وﺣـﺪت ﺑﺨﺸـﯿﺪن ﺑـﻪ ﮐـﺎرﮐﺮد وی، زﻣﯿﻨﻪی دﺳﺖﯾﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻫﺪاف را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ (ﻣﯿﺮاﻧﺪا3، .(1994 ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﯾﮏ اﻟﮕﻮی ﻓﻌﺎل و ﻫﺪف ﻫﺪف ﻣﺤﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺘﺎ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ (اﺳﺘﺮاچ4، .(2003

 

آدﻟﺮ در ﺧﺼﻮص ﻧﺤﻮهی ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻋﻘﯿﺪه داﺷﺖ ﮐﻪ ﮐﻮدك ﺑﻪ واﺳﻄﻪی ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ واﻟﺪﯾﻦ و دﯾﮕـﺮان ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻃﺮﺣﻮارهﻫﺎ و ﺷﻨﺎﺧﺖﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﺎری رﺳﺎن وی در ﻓﻬﻤﯿﺪن و درك ﻣﻌﺎﻧﯽ و اﺳـﺘﻔﺎده از آﻧﻬـﺎ در ﺟﻬﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. در ﻧﺘﯿﺠﻪی ﺗﻌﺪاد زﯾﺎد اﯾﻦ ﺗﻌﺎﻣﻼت، ﮐﻮدك ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ را رﺷﺪ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑـﺎ ﻣﺸـﮑﻼت و ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ آﯾﻨﺪه را ﺑﺮای وی ﻣﯿﺴﺮ ﻣﯽﺳﺎزد (آﻧﺰﺑﺎﮐﺮ5 و آﻧﺰﺑﺎﮐﺮ، 1956؛ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﻫﺎﯾﻠﻨﺪ، .(2008

 

ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ رواﺑﻂ ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎ واﻟﺪﯾﻦ ﺧﻮد در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ آﻧﻬﺎ، روشﻫﺎی ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ ﯾـﺎ ﺳﺒﮏﻫﺎی ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ واﻟﺪﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺳﺒﮏﻫـﺎی ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘﺮوری ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از ﻧﮕﺮشﻫﺎ، اﻋﻤﺎل و اﻇﻬﺎرات ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ واﻟﺪﯾﻦ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﮐـﻪ ﻣﺎﻫﯿـﺖ ﺗﻌـﺎﻣﻼت واﻟـﺪ-ﮐـﻮدك را در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ (ﮔﻼﺳﮕﻮ6 و ﻫﻤﮑﺎران، 1997؛ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از اﺳـﻠﯿﮑﺮ7و ﻫﻤﮑـﺎران، .(2005 ﺑﺎﻣﺮﯾﻨـﺪ8

 

ﺑﺎﻣﺮﯾﻨﺪ8 در ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اوﻟﯿﻪی ﺧﻮد راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ و اﺛـﺮات آن روی ﺷﺎﯾﺴـﺘﮕﯽ ﮐﻮدﮐـﺎن ﺳـﻪ ﻧـﻮع ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮد- ﺳﺒﮏ ﻣﻘﺘﺪراﻧﻪ9، ﻣﺴﺘﺒﺪاﻧﻪ10 و ﺳـﻬﻞ ﮔﯿﺮاﻧـﻪ1 ، ﮐـﻪ ﻣﮑـﻮﺑﯽ و ﻣـﺎرﺗﯿﻦ2 ﺳـﺒﮏ ﺳـﻬﻞ