چکیده پژوهش

بازار الکترونیکی سیستم اطلاعاتی بین­سازمانی است که به خریداران و فروشندگان شرکت­کننده در برخی از بازارها، مستقل از طرف سوم، اجازه می­دهد اطلاعات و پیشنهادهایی در مورد قیمت و محصول ارائه دهند. به­كارگیری این نوآوری جدید توسط شركت­ها چه كوچك و چه بزرگ موجب خلق مزایای متعددی شده و این مزایا سبب تقویت انگیزه شركت­های كوچك و متوسط به این پدیده شده است. شركت­های كوچك و متوسط به دلیل نقش مهم در اقتصاد كشور ایران درصورت به­كارگیری بازار الكترونیكی می­توانند بهره­وری و كارآیی كل سیستم اقتصادی را ارتقاء بخشند. اما چنانچه این شرکت­ها از آمادگی کافی برای ورود به بازارهای الکترونیکی برخوردار نباشند با شکست رو به رو خواهند شد و سیستم اقتصادی را دچار مشکل خواهند کرد. لذا ارزیابی آمادگی آنها از اهمیت ویژه برخوردار است. از این رو در این  پژوهش تلاش می­ شود تا به شناسایی عوامل ارزیابی آمادگی شرکت­های کوچک و متوسط در استفاده از بازار الکترونیکی پرداخته شود. بدین منظور بر اساس تحقیقات قبلی و مطالعه ادبیات مرتبط با موضوع، عوامل فنی، سازمانی و بین سارمانی، به­عنوان عوامل كلیدی شناسایی شده­ و مولفه­ها و شاخص ­های مرتبط با هر یک از آنها ارائه شده ­اند. پرسشنامه 41 سوالی با طیف لیكرت هفت نقطه­ای طراحی شده است. ضریب پایایی كلی پرسشنامه با بهره گرفتن از روش آلفای كرونباخ معادل 76/0محاسبه گردید. حجم نمونه در این پژوهش 52 می­باشد. تایید آزمون تی نشان داد عوامل فنی، سازمانی و بین­سازمانی (3فرضیه اصلی) به همراه كلیه زیر عوامل مرتبط (13فرضیه فرعی) همگی تایید شده ­اند. آزمون فریدمن نیز حاكی از اهمیت عوامل فنی بیش از عوامل سازمانی و بین­سازمانی می­باشد. در پایان آمادگی 5شرکت کوچک و متوسط فعال در صنعت فرش ارزیابی گردید.

واژه­ های كلیدی: عوامل فنی، عوامل سازمانی، عوامل بین­سازمانی، بازار الکترونیکی، شرکت­های کوچک و متوسط

 

عنوان                                                     فهرست مطالب                                                  شماره صفحه

فصل اول :.. 1

1-1. مقدمه.. 2

1-2. بیان مسئله.. 3

1-3. اهمیت و ضرورت تحقیق.. 4

1-4. اهداف تحقیق.. 6

1-4-1. هدف اصلی.. 6

1-4-2. اهداف فرعی.. 6

1-5. سوالات تحقیق.. 6

1-5-1. سوالات و فرضیات اصلی.. 6

1-5-2. سوالات و فرضیات فرعی.. 7

1-6. مدل مفهومی پژوهش.. 9

1-7. قلمرو زمانی و مکانی تحقیق.. 10

1-7-1. قلمرو موضوعی.. 10

1-7-2. قلمرو مکانی.. 10

1-7-3. قلمرو زمانی.. 10

1-8. تعاریف اصطلاحات و متغیرهای تحقیق.. 10

فصل دوم :.. 12

2-1. مقدمه.. 13

2-2. تجارت الکترونیکی.. 14

2-2-1. منافع تجارت الکترونیکی.. 15

2-3.  بازار الکترونیکی.. 18

2-3-1.  اجزای تشکیل دهنده بازار الکترونیکی.. 20

2-3-2. انواع بازار الکترونیکی.. 20

2-4.  آمادگی الکترونیکی.. 21

2-4-1. لزوم آمادگی الکترونیکی.. 23

2-4-2. اهداف آمادگی الکترونیکی.. 24

2-4-3. ارزیابی آمادگی الکترونیکی.. 25

2-5. بنگاه های کوچک و متوسط.. 29

2-6.  بکارگیری بازار الکترونیکی توسط بنگاه های کوچک و متوسط.. 32

2-6-1. کسب وكارهای كوچك.. 32

2-6-2.  كسب وكارهای متوسط.. 32

2-7. صنعت فرش.. 34

2-7-1. فرش و بازار الکترونیکی.. 36

2-8. نمونه ای از بازارهای الکترونیکی عمومی.. 37

2-8-1. ebay. 37

2-8-2. علی بابا.. 38

2-8-3. بازار الکترونیکی ایران.. 39

2-9. جمع بندی ادبیات موضوعی.. 40

2-10. پژوهش های پیشین.. 42

2-10-1. تحقیقات داخلی.. 42

2-10-2.  تحقیقات خارجی.. 45

فصل سوم :.. 54

3-1. مقدمه.. 55

3-2. روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش.. 55

3-2-1.  روش تحقیق از منظر هدف پژوهش.. 55

3-2-2.  روش تحقیق از منظر فرایند و روش گردآوری اطلاعات.. 57

3-3. متغیرهای پژوهش.. 58

3-3-1. تقسیم بندی متغیرها بر اساس رابطه.. 58

3-3-2. تقسیم بندی متغیرها بر اساس ارزش.. 59

3-3-3. تعریف متغیرها.. 60

3-4. جامعه و نمونه آماری.. 65

3-4-1. جامعه آماری.. 65

3-4-2. نمونه آماری.. 66

3-4-3. نمونه گیری.. 66

3-4-4. برآورد حجم نمونه.. 66

 

3-5. روش گردآوری اطلاعات.. 67

3-5-1.  مقیاس بندی پاسخ سوالات پرسشنامه.. 68

3-5-2. روش توزیع پرسش نامه.. 69

3-5-3. روائی و پایائی ابزار پژوهش.. 69

3-6. تجزیه و تحلیل داده و آزمون فرضیه.. 72

3-6-1. تجزیه و تحلیل داده ها.. 72

فصل چهارم :.. 75

4-1. مقدمه.. 76

4-2. آمار توصیفی.. 76

4-2-1. تحصیلات.. 77

4-2-2. رشته تحصیلی.. 78

4-2-3. سابقه کار.. 79

4-2-4. سمت سازمانی.. 80

4-3. آمار استنباطی.. 81

4-3-1. آزمون فرضیات.. 82

4-3-2. رتبه بندی عوامل.. 96

4-4. ارزیابی آمادگی 5شرکت فعال در صنعت فرش.. 101

فصل پنجم :.. 106

5-1. مقدمه.. 107

5-2. تحلیل نتایج جمعیت شناختی.. 108

5-3. مقایسه نتایج پژوهش با نتایج پژوهش های پیشین.. 108

5-4. ارائه پیشنهادها.. 119

5-5.  محدودیت های پژوهش.. 121

5-6.  پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی.. 122

منابع.. 124

پیوست شماره 1.. 129

پیوست شماره 2.. 132

پیوست شماره 3.. 136

 

 

 

 

 عنوان                                                       فهرست جدول­ها                                                  شماره صفحه

جدول 2-1. عناوین شاخص های مدل های ارزیابی آمادگی الکترونیکی.. 27

جدول 2-2.  مقایسه شاخص های الگوهای مذکور با مدل مورد بررسی این تحقیق   28

جدول 2-3. خلاصه ای از پژوهش های مرتبط و یافته های آن ها.. 49

جدول3-1. تعریف عملیاتی.. 61

جدول 3-2 طیف لیکرت.. 69

جدول 3-3. سوالات مربوط به هر متغیر.. 69

جدول 3-4. آلفای کرونباخ متغیرهای تحقیق.. 72

جدول 4-1.  توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب تحصیلات.. 77

جدول 4- 2.  توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب رشته تحصیلی   78

جدول 4-3.  توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب سابقه کار.. 79

جدول 4-4.  توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب سمت سازمانی   80

جدول  4-5. اهمیت عوامل فنی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 83

جدول 4-6. اهمیت بعد قابلیت تبادل اطلاعات برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 84

جدول 4-7. اهمیت بعد زیرساخت الکترونیکی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 85

جدول 4-8.  اهمیت بعد استانداردها برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 86

جدول 4-9. اهمیت بعد سازگاری برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 87

جدول 4-10. اهمیت عوامل سازمانی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 87

جدول 4-11. اهمیت بعد زیرساخت تغییر برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 88

جدول 4-12. اهمیت بعد رهبری و مدیریت برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 89

جدول 4-13. اهمیت بعد فرهنگ سازمانی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 90

جدول 4-14. اهمیت بعد زیرساخت مالی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 90

جدول  4-15. اهمیت بعد ساختار سازمانی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 91

جدول 4-16. اهمیت بعد محصول/خدمات برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 92

جدول ‌ 4-17. اهمیت عوامل بین سازمانی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 93

جدول  4-18. اهمیت بعد مشتریان/تامین کنندگان برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 94

جدول  4-19. اهمیت بعد رقبا برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 95

جدول 4-20. اهمیت عوامل محیطی برای آمادگی شرکتهای کوچک و متوسط در بازار الکترونیکی.. 95

جدول ‌4-21. آزمون معناداری تفاوت میانگین رتبه میزان اهمیت ابعاد عوامل فنی در آمادگی سازمانها برای بازار الکترونیکی.. 96

جدول 4-22. میانگین رتبه مرتب شده‌ هر یک از ابعاد عوامل فنی.. 97

جدول 4-23.  آزمون معناداری تفاوت میانگین رتبه میزان اهمیت ابعاد عوامل سازمانی در آمادگی سازمانها برای بازار الکترونیکی.. 97

جدول 4- ‌24. میانگین رتبه مرتب شده‌ هر یک از ابعاد عوامل سازمانی   98

جدول  4-25. آزمون معناداری تفاوت میانگین رتبه میزان اهمیت ابعاد عوامل بین سازمانی در آمادگی سازمانها برای بازار الکترونیکی.. 98

جدول 4-26. میانگین رتبه مرتب شده‌ هر یک از ابعاد عوامل بین سازمانی   99

جدول  4-27. آزمون معناداری تفاوت میانگین رتبه میزان اهمیت ابعاد در آمادگی سازمانها برای بازار الکترونیکی.. 99

جدول 4-28. میانگین رتبه مرتب شده‌ هر یک از ابعاد.. 100

جدول 4-29. آزمون معناداری تفاوت میانگین رتبه میزان اهمیت تمامی مولفه ها در آمادگی سازمانها برای بازار الکترونیکی.. 100

جدول 4-30- میانگین رتبه مرتب شده‌ مولفه ها.. 101

 

 

 

عنوان                                                فهرست شکل­ها و نمودارها                                              شماره صفحه

شکل 1-1. مدل مفهومی پژوهش.. 9

شکل2-1. مدل نهایی پژوهش.. 53

نمودار4-1. توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تحصیلات.. 77

نمودار4-2. توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب رشته تحصیلی.. 79

نمودار 4-3 توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سابقه کار.. 80

نمودار 4-4. توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سمت سازمانی.. 81

شکل 4-5. نتایج مقایسه شرکت ها بر اساس عوامل کلیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 102

شکل 4-6. نتایج مقایسه شرکت ها بر اساس مولفه های عوامل فنی———— 103

شکل 4-7.نتایج مقایسه شرکت ها بر اساس مولفه های عوامل سازمانی      104

شکل 4-8. نتایج مقایسه شرکت ها بر اساس مولفه های عوامل بین سازمانی      105

 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

 

 

 

1-1. مقدمه

انسان در عصری زندگی می­ کند که تقاضای بسیار زیادی برای اطلاعات وجود دارد و این امر به طور چشم­گیری توسط اینترنت تسهیل شده است .قدرت ارتباطی قوی از طریق اینترنت، امکان هماهنگی، کنترل، عملیات بهتر و اطلاع رسانی مناسب را فراهم ساخته است و باعث ایجاد فرصت برای سازمان­های متکی بر بازارهای الکترونیکی[1] شده و از طرف دیگر، تهدیداتی را همچون امکان از دست دادن سهم بازار، ورود رقبای جدید و معرفی محصولات جانشین متنوع برای سازمان­هایی که در استفاده از این فناوری­ها دچار تعلل شده ­اند، ایجاد کرده است (فرزام نیا،1387).

بسیاری از بنگاه­ها به­ دلیل اینکه نمی­دانستند چگونه از اینترنت استفاده کنند و نتوانستند خود را با محیط جدید وفق دهند، دچار ورشکستگی شدند. برخی سازمان­ها نیز بدون آماده کردن پیش­نیازهای لازم، به استفاده از بازارهای الکترونیکی روی آورده­اند که باعث ایجاد مشکلات عدیده­ای برای آنها شده است. در مورد بنگاه­های کوچک، چنانچه در استفاده از بازارهای الکترونیکی دچار مشکل شوند، تاثیر این مشکلات بیشتر خواهد بود. بر این اساس لازم است ابتدا میزان آمادگی بنگاه­ها برای شرکت در بازارهای الکترونیکی در ابعاد مختلف سنجیده شود و چنانچه آمادگی لازم برای استفاده از این بازارها را داشتند، اقدام به ایجاد زمینه ­های حضور در بازارهای الکترونیکی نمایند و در صورتیکه آمادگی لازم در برخی ابعاد وجود نداشت، به بهبود و مهیا نمودن پیش­نیازهای لازم بپردازند (Fawzy and Dworski,2010).

بازار الکترونیکی سیستم اطلاعاتی بین­سازمانی است که به خریداران و فروشندگان شرکت­کننده در برخی از بازارها، مستقل از طرف سوم، اجازه می­دهد اطلاعات و پیشنهاداتی در مورد قیمت و محصول ارائه دهند (Gottschalk and Abrahamsen,2002). بازار الکترونیکی، امکان انجام معاملات مرتبط در  محیط­های متعامل و شبکه شده دیجیتالی را فراهم می آورد. این بازارها زیرساخت­هایی ایجاد می­ کنند برای اینکه به تامین­کنندگان و خریداران اجازه دهند که در محیط آن­لاین تعامل کنند (Warkentin,2002).

عمده استفاده از بازارهای الکترونیکی توسط شرکت­ها و سازمان­های بزرگ می­باشد، ولی در سال­های اخیر توجه برخی شرکت­های با مقیاس کوچکتر نیز به سوی این نوع بازارها و مبادلات از طریق آن­ها جلب شده است. بنگاه­های کوچک و متوسط[2] نقش چشمگیری را در اقتصاد بین ­المللی ایفا می­ کنند. بنگاه­های کوچک و متوسط در برقراری اقتصاد پویا و سالم با ملل صاحب صنعت و معرفی ابداعات و نوآوری­ها نقش موثری دارند (Al-Qirim,2004).

به همین دلیل موضوعات و پدیده­هایی که بر عملکرد این نوع سازمان­ها اثرگذار است، اثرات زیادی بر وضعیت کسب و کار در کشورها و ایجاد تغییرات در عوامل اقتصادی محیط­های جهانی دارد. بر این اساس لازم است این گونه سازمان­ها در به­ کارگیری فناوری­ها جدید به بررسی شرایط خود و میزان مهیا بودن پیش­شرط­های لازم در این زمینه بپردازند تا بتوانند استفاده موثری از آن­ها داشته باشند. اهمیت این موضوع در خصوص صنایعی مانند صنعت فرش که شرکت­های کوچک و متوسط در آن دارای اهمیت بالا بوده و در صادرات غیرنفتی نیز سهم قابل توجهی دارند، اهمیت بیشتری دارد.

1-2. بیان مسئله

بنگاه­های کوچک و متوسط، در اکثر کشورها به عنوان عناصر مهم در پیشرفت­های اقتصادی- اجتماعی شناخته شده اند. این بنگاه­ها خصوصاً در ایجاد فرصت­های شغلی با سرمایه ­گذاری های پائین، توسعه­های منطقه­ای، توسعه­های سازمانی شرکت­های متکی بر اصول تکنولوژی، نوآوری محصولات و ایجاد روش­های نوین، اهمیت بسزایی دارند. نگاهی به نظام اقتصادی- اجتماعی در بسیاری از کشورهای پیشرفته و نو­توسعه یافته جهان نشان می­دهد که ایجاد و حمایت از بنگاه­های کوچک و متوسط یکی از اولویت­های اساسی در برنامه ­های توسعه اقتصادی این کشورها است (تولایی و علیرضایی،1387).

این بنگاه­های اقتصادی علی­رغم آنکه به سرمایه ­گذاری کمتری نیاز دارند، بازدهی بیشتری داشته و درایجاد اشتغال، ایجاد بستر مناسب برای نوآوری و اختراعات و افزایش صادرات این کشورها، نقش مهمی دارند. در بسیاری از کشورها این بنگاه­ها، تامین­کنندگان اصلی اشتغال جدید، مهد تحول و نوآوری و پیشرو در ابداع فناوری های جدید بوده اند. از سوی دیگر این صنایع به دلیل ویژگی­های منحصر به فرد خود می ­تواند از جاذبه­های فراوانی برای بخش خصوصی برخوردار باشد، که این امر بسته به شرایط داخلی اقتصادی کشورها، قوانین و سیاست­های حمایتی در کشورهای مختلف به عنوان الگویی موفق برای توانمند­سازی علمی و صنعتی معرفی شده است (تولایی و علیرضایی،1387).

در سال­های اخیر تجارت مبتنی بر اینترنت رواج بیشتری یافته است. اینترنت به شرکت­ها کمک می­ کند تا از راه­های جدید مانند افزودن ارزش افزوده به محصولات و خدمات به ایجاد و جذب سود بپردازند. آنها محصول یا خدمت جدیدی را به مشتری ارائه می­دهند، اطلاعات یا خدمات اضافی را همراه با محصولات یا خدمات سنتی ارائه می­ دهند و محصول یا خدمتی را با هزینه ای کمتر از مدل سنتی فراهم می­ کنند. تجارت آن­لاین به تدریج جایگزین کسب و کارهای متداول می­ شود. اطلاعات بیشتری بخصوص هنگام استفاده از بازارهای الکترونیکی از طریق اینترنت مبادله می­ شود. فرایند تطبیق عرضه و تقاضا در 20سال اخیر پیچیده و مشکل شده است، لذا بازار الکترونیکی نقش حیاتی در مدیریت کسب و کار ایفا می­ کند. بازارهای الکترونیکی نوید بهبود بازدهی بازار، کاهش هزینه مبادلات و ایجاد درآمد جدید را می­ دهند (Zolatan alpar,2010).

به­كارگیری بازار الكترونیكی نیازمند آماده سازی زیرساخت­های ضروری است. آماده سازی زیرساختارهای ضروری به نوبه خود مستلزم ایجاد تغییرات نرم افزاری و سخت افزاری در سازمان است. از جمله تغییرات نرم افزاری می­توان به تغییر نگرش مدیران و كاركنان نسبت به فناوری و تجارت الكترونیكی، كسب مهارت­ های مدیریتی و كاربردی و كارآفرینانه، ریسك پذیری ، تغییر در فرایندهای كاری، تغییر در ساختار سازمانی و …اشاره نمود. تغییرات سخت افزاری شامل مواردی مانند: خرید رایانه و و ایجاد شبكه، تامین مالی و… اشاره نمود (mehrtens et al.,2001) .

با توجه به اینكه صنعت فرش افراد زیادی را به خود مشغول كرده است، می ­تواند عاملی مهم در ایجاد اشتغال­های دائمی و فصلی برای افراد جامعه باشد. همچنین این کالا از دیرباز به عنوان اصلی‌ترین کالاهای صادراتی ایران به شمار می‌رود. به عبارت دیگر مهم­ترین جنبه­ها­ی اقتصادی فرش دستبافت را می­توان در اشتغال­زایی ، تحصیل ارز و کمک به بهبود اقتصاد دانست (صبوری خسروشاهی،1382).

به نظر می‌رسد فروش اینترنتی این کالا می‌تواند تأثیر چشمگیری در میزان فروش آن داشته باشد. ارتباط مستقیم میان خریدار و فروشنده بدون محدودیت زمانی و مكانی، دستیابی سریع به اطلاعات در حجم وسیع، صرفه جویی­های زمانی

چکیده

سازمان­ها و به ویژه سازمان­های آموزشی و پژوهشی نیازمند برنامه ­ریزی راهبردی و تعیین اهداف بلندمدت هستند. در محیط پویای جهانی، آن­ها بایستی رفتاری فعال و پویا از خود نشان داده و محیط پویای خود را با نگاهی جامع رصد و شناسایی نمایند. سازمان­ها برای کسب موفقیت بایستی عوامل دستیابی به اهداف خود را شناسایی و تحلیل کنند و در برنامه ­ریزی و تصمیم­گیری، به عوامل موفقیت توجه نمایند. لذا باید موانعی که بر سر راه دستیابی به اهداف وجود دارد شناسایی و در جهت کاهش اثر آن گام برداشت. همچنین عواملی که باعث رسیدن به اهداف می­ شود را شناسایی و در جهت تقویت و حمایت از آن کوشید. از سوی دیگر نگاه کلی به عوامل دستیابی به اهداف سازمان و میزان تاثیر آن­ها برای سازمان بسیار مفید است. این پژوهش در راستای دستیابی به این اهداف صورت گرفته است.

در این پژوهش اهداف بلندمدت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس برای بررسی انتخاب شده است. عوامل موثر در موفقیت آموزش دانشگاه از ادبیات موضوع و محیط، شناسایی و از میان مدل­های تحلیل آن (پویایی سیستمها،تحلیل سلسله مراتبی ، زنجیره حیاتی موفقیت ، نگاشت ادراکی فازی) رویکرد نگاشت ادراکی فازی انتخاب می­ شود. نگاشت ادراکی فازی، گرافی جهتدار است که به بیان روابط علت و معلولی بین عوامل در سیستم­های پیچیده می ­پردازد. این نقشه حقایق، اشیاء و فرایندها را به ارزش­ها، سیاست­ها و اهداف ارتباط می­دهد.

پس از شناسایی عوامل موفقیت در حوزه آموزش ، عوامل مذکور در سه حوزه ورودی (بودجه، امکانات، اطلاعات، منابع انسانی)، فرایند (برنامه ­ریزی و کنترل و نظارت) و خروجی­ها تقسیم ­بندی می­شوند. سپس روابط علی بین آنها و میزان تاثیر عوامل بر یکدیگر و اهداف مشخص می­شوند. در مرحله بعدی نگاشت ادراکی فازی عوامل موفقیت در حوزه آموزش رسم می­شوند. پس از رسم نگاشت ادراکی فازی ، عوامل حیاتی موفقیت با دو رویکرد مسیر کلیدی و مرکزیت شناسایی شده و در ادامه به تحلیل عوامل و سناریوها پرداخته می­ شود. نتایج پژوهش نشان می­دهد که استفاده از رویکرد نگاشت ادراکی فازی برای بررسی عوامل موفقیت و دستیابی به اهداف سازمان­ها مفید است.

 

 

 

عنوان

صفحه

فهرست

 

1-1- مقدمه.. 2

1-2- بیان مسئله.. 2

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش.. 2

1-4- اهداف پژوهش.. 7

1-5- سوالات پژوهش.. 8

1-6- قلمرو پژوهش.. 8

1-7- مراحل و روش تحقیق.. 9

1-8- تعریف کلیدواژه ها و اصطلاحات.. 10

1-9- موانع و محدودیت های پژوهش.. 11

1-10- ساختار کلی پژوهش.. 12

2- 1-  مقدمه.. 14

2-2- مدیریت و برنامه ریزی راهبردی.. 14

2-2-1- اهداف راهبردی (بلند مدت) سازمان.. 17

2-2-2- برنامه ریزی راهبردی در آموزش عالی.. 18

2-2-3- اهداف مراکز آموزش عالی.. 19

2-2-4- کارکردهای اصلی آموزش عالی.. 21

2-3- عوامل حیاتی موفقیت و عوامل كلیدی موفقیت.. 22

2-3-1- منابع و ریشه های عوامل حیاتی موفقیت.. 27

2-3-2- روش های شناسایی و استخراج  عوامل حیاتی موفقیت.. 28

2-4- نقش عوامل حیاتی موفقیت در برنامه ریزی و تعیین اهداف سازمان   28

2-5- شناسایی  عوامل حیاتی موفقیت آموزش و پژوهش در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی.. 30

2-5-1- عوامل موثر در فعالیت های آموزشی مراکز آموزش عالی.. 30

2-6- روش های به کارگیری و تحلیل عوامل حیاتی موفقیت.. 38

2-6-1- زنجیره حیاتی موفقیت .. 38

2-6-2- فرایند تحلیل سلسله مراتبی .. 39

2-6-3- پویایی های سیستم .. 41

2-7- منطق و تفکر فازی.. 42

2-7-1- پیشینه منطق فازی.. 44

2-7-2- منطق فازی و روابط علی.. 45

2-7-5- سیستم‌های فازی.. 46

2-7-6- مجموعه‌های فازی‌ 48

2-7-7- اعداد فازی.. 49

2-8- نگاشت های ادراكی.. 51

2-9- نگاشت های ادراکی فازی .. 53

2-9-1- روش های ترکیب نگاشت های ادراکی فازی.. 60

2-9-2- خوشه بندی نگاشت های ادراکی فازی.. 64

2-10-3- حوزه های کاربردی نگاشت های ادراکی فازی.. 65

2-10- روش های ساخت و یادگیری نگاشت های ادراکی فازی.. 67

2-10-1- روش های دستی در توسعه مدلهای  نگاشت های ادراکی فازی   68

2-10-2- روش های یادگیری نگاشت های ادراکی فازی.. 73

2-10-3- پیشینه نگاشت های ادراکی فازی در ایران.. 86

2-11- محیط نگاری پژوهش.. 92

2-11-1- معرفی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس  .. 92

تحقیق

3-1- مقدمه.. 99

3-2- روش تحقیق.. 99

3-3- مراحل انجام تحقیق.. 103

3-4- جامعه آماری.. 106

3-5- نمونه گیری تحقیق.. 106

3-6- روش ها و ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات.. 110

 

3-6-1- روش پرسشنامه.. 111

3-7- روایی و پایایی ابزار سنجش پرسشنامه.. 112

3-7-1- روایی ابزار گردآوری اطلاعات.. 113

3-7-2- پایایی ابزار گردآوری اطلاعات.. 114

4-1- مقدمه.. 118

4-2- تجزیه و تحلیل توصیفی.. 118

4-2-1- تجزیه و تحلیل توصیفی جمعیت شناختی.. 118

4-3- تجزیه و تحلیل استنباطی و آزمون فرض برای سوالات پرسشنامه ها   123

4-3-1- تعیین روایی سوالات پرسشنامه (آ-1) حوزه آموزش با کمک فرمول لاشه.. 123

4-3-2- آزمون فرض آماری برای سوالات پرسشنامه های (آ-2).. 123

4-4- مدل سازی عوامل موثر بر فعالیت های آموزش و پژوهش و تولید علم با کمک نگاشت ادراکی فازی.. 127

4-5- مدل سازی عوامل موثر بر فعالیت های آموزشی دانشکده با کمک نگاشت های ادراکی فازی.. 130

4-6- تحلیل عوامل حیاتی موفقیت.. 130

4-6-1- رویکرد مرکزیت در تعیین  عوامل حیاتی موفقیت حوزه آموزش   140

4-6-2- رویکرد مسیر اصلی در تعیین عوامل حیاتی موفقیت حوزه آموزش   143

گیری و ارائه پیشنهادها

5-1- مقدمه.. 150

5-2- نتیجه گیری.. 151

5-2-1- نتایج اجرا و پیاده سازی مدل.. 151

5-2-2- پاسخ به سوالات پژوهش.. 154

5-2-3- ویژگی ها و نوآوری های پژوهش.. 155

5-3- ارائه پیشنهادها.. 155

5-4-1- پیشنهادهایی به مدیران حوزه آموزش دانشکده.. 155

5-4-3- پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی.. 156

.. 159

.. 173

پیوست(1): پرسشنامه (آ-1) جهت بررسی روایی عوامل مؤثر در موفقیت فعالیت های آموزشی دانشکده.. 173

پیوست(2): پرسشنامه(آ-2) جهت بررسی پایایی عوامل مؤثر در موفقیت فعالیت­های آموزشی دانشگاه 178

پیوست(3): نتایج آزمون فرض مربوط به عوامل موثر در فعالیت های آموزشی   188

پیوست(4): خروجی نرم افزار FCMapper حوزه آموزش.. 191

پیوست(5): خروجی نرم افزار FCMapper حوزه آموزش.. 192

 

عنوان

صفحه

فهرست جدول­ها و شکل­ها

 

 

جدول(2-1): انواع روش های شناسایی عوامل حیاتی موفقیت   28

جدول(2-2): پژوهش های مرتبط با کاربرد FCM در خارج از کشور   59

جدول(2-3): پژوهش های مرتبط با کاربرد FCM در ایران   60

جدول(2-4): پژوهش های مرتبط با کاربرد FCM در حوزه مدیریت و صنایع   66

جدول (2-5): روش های یادگیری FCM   85

جدول(2-6): مرور ادبیات پژوهش های مرتبط با نگاشت های ادراکی در ایران   91

جدول (3-1): تعیین نمونه آماری حوزه آموزش.   109

جدول (4-1): لیست افراد خبره حوزه آموزش   110

جدول (4-3): توزیع فراوانی میزان تحصیلات پاسخ دهندگان به پرسشنامه (آ-2) حوزه آموزش   119

جدول (4-5): توزیع فراوانی سمت پاسخ دهندگان به پرسشنامه (آ-2) حوزه آموزش   120

جدول (4-6): توزیع فراوانی سن پاسخ دهندگان به پرسشنامه (آ-2) حوزه آموزش   120

جدول (4-11): امتیاز روایی سوالات حذف شده حوزه آموزش طبق فرمول لاشه   123

جدول(4-12): امتیاز روایی سوالات حذف شده حوزه پژوهش طبق فرمول لاشه   124

جدول (4-13): عوامل موثر در موفقیت اهداف نهایی آموزشی دانشکده در پرسشنامه (آ-2) به صورت کد   125

جدول (4-14): عوامل حذف شده پرسشنامه (آ-2) که مقدار معنی دار بودن آنها (sin) بیشتر از 5.. 126

جدول (4-17): متغیرهای زبانی استفاده شده در فرایند فازی سازی   128

جدول(4-21): درجه ورودی، خروجی و ورودی- خروجی (مرکزیت) مفاهیم حوزه آموزش   140

جدول(4-22): 12 عامل حیاتی موفقیت آموزش با رویکرد مرکزیت عامل   142

جدول(4-23): مسیرهای مهم دستیابی به اهداف نهایی بلند مدت حوزه آموزش   145

جدول(5-1): مقایسه عوامل حیاتی موفقیت حوزه آموزش در دو رویکرد   151

 

عنوان

صفحه

 

 

شکل(2-1): هرم برنامه ریزی   16

شکل(2-2) : نقش و جایگاه عوامل حیاتی موفقیت در  برنامه ریزی راهبردی   29

شکل(2-3): تابع عضویت فازی   49

شکل (2-4): عدد فازی مثلثی   50

شکل (2-5): نمونه ای از توابع عضویت متغیرهای زبانی   50

شکل (2-15): مؤلفه های اصلی نگاشت ادراکی ((CM   51

شکل (2-16): مثالی از قسمتی از یک CM   52

شکل (3-1): مراحل انجام پژوهش   105

شکل (4-1): توزیع فراوانی میزان تحصیلات پاسخ دهندگان به پرسشنامه (آ-2) حوزه آموزش   119

شکل (4-3): توزیع فراوانی سمت پاسخ دهندگان به پرسشنامه (آ-2) حوزه آموزش   120

شکل (4-4): توزیع فراوانی سن پاسخ دهندگان به پرسشنامه  (آ-2) حوزه آموزش   121

شکل (4-9): توابع عضویت متغیرهای زبانی   128

شکل(4-10): FCM حوزه آموزش با نظر خبرگان   140

شکل(4-11): FCM طبقه بندی شده کلی حوزه آموزش   142

شکل(4-12): FCM حوزه آموزش با نظر خبرگان با وزن های بیشتر از 0.7   144

شکل(4-15): FCM حوزه آموزش و مسیرهای کلیدی   145

 

فصل اول

 

کلیات پژوهش

 

1-1- مقدمه

فعالیت سازمان­ها، امروزه در محیطی به مراتب پیچیده‌‌تر از گذشته انجام می‌‌شود و سازمان­هایی كه نتوانند زودتر و سریع‌تر از رقبا از خود عكس‌العمل نشان دهند و در مقابل تغییرات متعدد و تأثیرگذار محیطی از جمله قوانین و مقررات، تجارت خارجی، مسایل سیاسی و اقتصادی و از خود واكنش درست به موقع نشان دهند و دچار انفعال شوند، امیدی به بقا نخواهند داشت. در چنین شرایطی طرح برنامه‌‌ریزی و مدیریت راهبردی با توجه به ابعاد وسیع و گسترده آن پاسخی به چگونگی برنامه‌‌ریزی مؤثر در بلندمدت است. این نوع برنامه‌‌ریزی نگاهی به بیرون و عوامل محیطی دارد.

1-2- بیان مسئله

برنامه ­ریزی راهبردی به ارزش­ها، موقعیت فعلی، محیط و عواملی که به آینده مطلوب سازمانی ارتباط دارد می ­پردازد. تصمیم ­گیری برای انتخاب راهبرد­، شامل انتخاب هدف­های بلندمدت (اهداف راهبردی) و سپس راهبردهای اصلی سازمان است. هدف­های بلندمدت بیانگر نتایج مورد انتظار از اجرای راهبردهای مشخص است که سازمان می­کوشد در تأمین مأموریت خود بدست آورد. در صحنه تدوین راهبردها هدف­های بلندمدت دارای اهمیت ویژه­ای هستند. این هدف­ها تعیین کننده مسیر شرکت می­باشند [1].

سازمان‌های آموزشی در صورتی وظیفه خود را به نحو احسن به انجام می­رسانند که مسیر آینده جامعه را روشن نمایند و آینده­ساز بودن از مشخصه­های اصلی آن‌ هاست. تبیین چشم­انداز برای این­گونه سازمان‌ها امری ضروری است] 2[.

بنا به نظر کارشناسان، امروزه آنچه سبب نیرومندی سازمان­های خصوصی خواهد شد تشخیص «عوامل حیاتی موفقیت»، یا «عوامل بحرانی موفقیت» اطلاعات و میزان استفاده بهینه از آنها است [3].

عوامل کلیدی موفقیت عبارتند از مشخصه­ها، شرایط یا متغیرهایی که اگر درست مدیریت شوند می­توانند اثر قابل ملاحظه­ای بر موفقیت موضع رقابتی سازمان داشته باشند [4].

تعیین عوامل حیاتی موفقیت، روشی است که مدیر به وسیله آن می ­تواند نیازهای خود را تعریف کند و اطلاعات مورد نیاز و ضروری خود را دریافت کند [3].

مدیریت راهبردی فرایندی است كه به وسیله آن مدیران چشم­انداز و مأموریت و اهداف درازمدت یک سازمان را وضع می­ کنند. در این فرایند اهداف درازمدت با توجه به مشكلات اولویت‏دار و مأموریت سازمان، به صورت كلی، غیر كمّی و

فهرست عنوان:

1-1.مقدمه………………………………………….. :  3

1-2. بیان مساله……………………………………… 4

2-1-1.گشتارهای ظاهری و ساختاری و شعارهای تبلیغاتی……… 6

1-2-2 . مهندسی پیام در برند سازی…………………….. 7

1-2-3 .ابعاد مختلف مدیریت پیام در برندسازی:…………… 7

1-2-4 . پیام استراتژیکی در برندسازی………………….. 9

1-2-5 . اصول پیام برند سازی استراتژیک………………… 10

1-2-5-1 .استراتژی های شناختی:………………………. 11

1-2-5-2 . استراتژی های احساسی :بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 12

1-2-5-3 . استراتژی های کنشی :………………………. 12

1-2-5-4 . استراتژی های برند :………………………. 13

1-2-6 . چهارچوب های مفهومی مهندسی پیام در برند سازی:…… 15

1-3 . اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:………………………. 19

1-3-1 . ویژگی های ساختاری و محتوایی شعار تبلیغاتی مناسب… 20

1-3-2 . شعارهای تبلیغاتی در نظام بانكی ایران………….. 21

1-3-3 . شناخت نام تجاری و شعار تبلیغاتی………………. 24

1-4 . اهداف تحقیق:…………………………………… 24

1-5 . مدل تحقیق:…………………………………….. 25

1-6 . سوالات و فرضیات  تحقیق :…………………………. 27

1-6-1. فرضیات تحقیق:……………………………….. 27

1-8 . قلمرو زمانی – مکانی و جامعه آماری تحقیق:………….. 28

1-9 . روش جمع آوری اطلاعات:……………………………. 29

1-10 . تعاریف متغیر ها و اصطلاحات تحقیق  :………………. 29

1-10-1 .CRM  :……………………………………… 29

تعریف مدیریت ارتباط با مشتری الكترونیكی……….. 30

1-10-2 .بانکداری الکترونیک………………………….. 30

1-10-2-1 . شاخه های بانکداری الکترونیک:……………… 32

خلاصه مزایا:……………………………………….. 32

1-10-2-2 . دولت سیار:……………………………… 32

1-10-3 . ارزش ویژه برند:……………………………. 33

1-10-3-1 . دیدگاه های مطالعه ی ارزش ویژه برند:………… 35

1-10-4 .شعار تبلیغاتی:……………………………… 36

2-1 . مقدمه:………………………………………… 39

2-2 . تاریخچه و مراحل شکل گیری برند:…………………… 39

2-2-1 . تعریف برند:………………………………… 40

2-2-2 . اهمیت برند:………………………………… 41

2-2-3 . مزایای برند………………………………… 44

2-2-4 . اجزای برند موثر:……………………………. 45

2-2-5 . نقش های برند:………………………………. 47

2-3 . برندسازی:……………………………………… 48

2-3-1 . نقص در مدل های مربوط به نام و نشان تجاری 51

2-4 . سبک های برندسازی 52

2-4-1 . هدف از سبک های برندسازی: 52

2-4-2 . شبیه سازی منحنی عمر برندسازی: 54

2-4-3 . سبک های برندسازی: 55

2-4-3-1 . سبک  کلاسیک در برندسازی:.. 55

2-4-3-2 . سبک باروک  در برندسازی:.. 58

2-4-3-3 . سبک ناتورالیسم در برندسازی:.. 59

2-4-3-4 . سبک رمانتیسم در برندسازی:.. 59

2-4-3-5 .سبک فوتوریسم در برندسازی:.. 60

2-4-3-6. سبک داداییسم در برندسازی:.. 61

2-4-3-7 . سبک ایماژیست در برندسازی:.. 63

2-4-3-8 . اونانیمیسم در برند سازی:.. 63

2-4-3-9 . پارناسیسم  در برندسازی:.. 64

2-4-3-10 . سبک امپرسیو نیسم در برندسازی:.. 65

2-4-3-11 . سبک اکسپرسیونیسم در برندسازی:.. 65

2-4-3-12 . سبک سوررئالیسم  در برندسازی:.. 66

2-4-3-13 . سبک سمبولیسم  در برندسازی:.. 67

2-4-3-14 . سبک کوبیسم در برندسازی:.. 68

2-4-3-15 .کوزموپولیتیسم و برندسازی جهانی:.. 68

2-4-3-16 . سبک اسپاسیالیسم در برندسازی:.. 69

2-4-3-17 . سبک المنتاریسم در برندسازی:.. 69

2-4-3-18 . سبک بدوی گری در برندسازی:.. 69

2-4-3-18 . سبک پاپ آرت در برندسازی:.. 70

2-4-4 . برندسازی مفهومی: 70

2-4-5 . سبک های برندسازی با توجه به منحنی عمر کالا : 70

2-4-3-19 . سبک پست مدرنیسم  یا پسانوگرایی در برندسازی:.. 71

2-5 . مدیریت برند: 74

2-5-1 . دو پارادایم مدیریت برند: 74

2-5-2 . 7 رویکرد در برند 74

2-5-2-1 . رویکرد اقتصادی.. 78

2-5-2-2. رویکرد هویتی.. 79

2-5-2-3 . رویکرد مبتنی بر مصرف کننده.. 79

2-5-2-4 .  رویکرد شخصیتی.. 79

2-5-2-5 . رویکرد رابطه ای.. 80

2-5-3 . سال 2000 به بعد:تمرکز محتوایی/فرهنگی 80

2-5-4 . رویکرد اجتماعی بر مبنای انسان شناسی 81

2-5-5 . رویکرد فرهنگی.. 81

2-6 . مدیریت برند خدمات:.. 81

2-7 . انواع جاذبه های برندسازی:.. 82

2-8 . روش های اجرای پیام: 84

2-8-1 . روش های نگارش و طراحی پیام 85

 

2-8-2 . عنوان/سر خط ها 87

2-8-3 . نگارش عنوان: 87

2-8-4 . نکات مهم در نگارش عنوان پیام 88

2-8-5 . انواع عنوان های پیام 88

2-8-6 . بدنه (متن)شعار برند: 89

2-8-7 . محتوای پیام: 90

2-9 . پی اس تی پیام های برندسازی(PST:positioning,segmentation,targeting ) 90

2-9-1 . مراحل تدوین استراتژی پیام: 91

2-9-2 . تکنیک تک جمله ای 92

2-9-3 . شناخت بینش و نگرش مشتری 93

2-9-4 . استراتژی فروش بر اساس ویژگی های محصول 94

2-9-5 . استراتژی های فروش 94

2-10 . جهش خلاق: 96

2-11 . برند در ایران(جایگاه و نگرش) 97

2-12 . برند سازی و IMC 98

2-12-1 . مراحل IMC 101

2-13 . تاریخچه بانک تجارت 104

2-14 . پیشینه تحقیق: 108

3-1 . مقدمه 136

3-2. تاریخچه منطق فازی 136

3-2-1 . انواع تصمیم گیری 137

3-2-2 . استفاده از مدل در تصمیم گیری 137

3-2-3 . طبقه بندی تصمیم ها 138

3-2-4 . طبقه بندی تصمیم ها براساس مراحل 138

3-3 . مجموعه های فازی 141

تابع و درجه عضویت 141

عضو پشتیبان 141

تفاوت مجموعه کلاسیک و مجموعه فازی 142

3-4 . منطق فازی 142

3-4-1 . فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP 145

3-4-2 . روش ANP 147

3-4-3 . مقایسه AHP و ANP 147

3-5 . روش FUZZY ANP 148

4-1 . مقدمه 158

4-2 . تحلیل ها 158

4-3 . اثبات و تفسیر مدل 163

4-4 . مقایسه وضع مطلوب و وضع موجود 168

4-5 . روش FANP. 170

4-5-5-1. ویژگی خدمات:…………………………………………………………………………. 177

4-5-5-2.هزینه اخذ:………………………………………………………………………………… 178

4-5-5-3.دسترسی:………………………………………………………………………………………. 179

4-5-5-4.برخورد:………………………………………………………………………………………. 180

4-5-5-6.اطمینان خاطر:…………………………………………………………………………. 181

4-5-5-7همدلی:…………………………………………………………………………………………… 182

4-5-5-8.تداعی نام تجاری…………………………………………………………………….. 183

4-5-5-9کیفیت ادراک شده……………………………………………………………………….. 184

4-6 . نتیجه گیری :………………………………………………………………………………………. 184

فصل پنجم………………………………………….. 186

5-1 . مقدمه………………………………………………………………………………………………………. 187

5-2. محتوا………………………………………………………………………………………………………… 187

5-2-1. نتایج مربوط به مدل……………………………………………………………………. 187

5-2-2.نتایج مربوط به مقایسه وضعیت مطلوب و موجود…………………… 188

5-2-2-1. خدمات بانکداری الکترونیکی…………………………………………….. 188

5-2-2-2.مدیریت ارتباط با مشتریان…………………………………………………. 189

5-2-2-3.ارزش ویژه برند……………………………………………………………………….. 190

5-2-3.بخش سوم، نتایج و پیشنهادات مربوط به انتخاب شعار تبلیغاتی توسط بانک…………………………………………………………………………………………………………………… 191

5-3 .محدودیت های تحقیق:……………………………………………………………………………. 193

5-4 . پیشنهاد هایی برای تحقیقات آتی…………………………………………………. 193

پیوست یک………………………………………….. 194

پیوست دو………………………………………….. 205

پیوست سه………………………………………….. 211

منابع…………………………………………….. 211

فهرست جداول:

(جدول 1-1 .انواع استراتژی ها – خویه و دیگران)………….. 11

(جدول 1-2، ارزش های شخصی)……………………………. 17

(جدول 1-3 . ابعاد محتوایی شعار تبلیغاتی، Foster,2001)………. 20

(جدول 1-4 .واژهای پر تکرار جهانی منبع: Adslogans.co.uk)……… 21

(جدول 1-5. شعارهای تبلیغاتی برتر جهان، Adage.com)………… 21

(جدول1-6، شعارهای تبلیغاتی بانک های حاضر)……………… 22

(جدول1-7، شعار های تبلیغاتی بانک های مطرح جهانی)……….. 22

(جدول -2-1. نقش های برند ،منبع گودیر(1996))…………….. 47

(جدول 2-2 رویکرد اقتصادی و هویتی،منبع تیلده هدینگ و دیگران ) 75

(جدول 2-3، رویکرد مشتری مداری و شخصیتی ،منبع تیلده هدینگ و دیگران) 76

(جدول 2-4، رویکرد رابطه ای و اجتماعی،منبع تیلده هدینگ و دیگران)    77

(جدول2 -5، رویکرد فرهنگی ،منبع تیلده هدینگ و دیگران)……. 78

(جدول 2-6. جاذبه های احساسی)…………………………. 84

(جدول2-7، اهداف و استراتژی هایی که منجر به پاسخ می شود)…. 95

(جدول . 2-9 فراوانی ویژگی های شعار تبلیغاتی)………….. 130

(جدول 2-10، فراوانی ویژگی های ساختار شعار تبلیغاتی)……. 130

(جدول2-11، فراوانی شاخص های محتوایی شعار تبلیغاتی)…….. 130

(جدول 2-12، فراوانی ویژگی های خدمات در شعار تبلیغاتی)….. 130

(جدول 2-13، فراوانی زیر شاخص های اصلی بانک در محتوای شعار تبلیغاتی) 131

(جدول2-14، فراوانی شاخص های فرعی شعار تبلیغاتی در کل)….. 131

(جدول 2-15، فهرست تحقیقات خارجی انجام شده در زمینه های مرتبط با پژوهش حاضر)…………………………………………….. 133

(جدول 4-1 جنسیت)……………………………………. 158

(جدول4-2. سن)………………………………………. 159

(جدول 4-3 .تحصیلات)………………………………….. 159

(جدول 4-4 . مشتریان بانک)……………………………. 160

(جدول 4-5 . سابقه عضویت)……………………………. 160

(جدول 4-6. میزان رضایت)…………………………….. 161

(جدول 4-7 . نمره رضایت)…………………………….. 161

(جدول 4-8 . صفات)………………………………….. 162

(جدول 4-9 )………………………………………… 164

(جدول 4-10.شاخص ها و زیر شاخص های مورد مطالعه)………… 165

(جدول 4-11)……………………………………….. 166

(جدول 4-12)……………………………………….. 166

(جدول 4-13)……………………………………….. 167

(جدول 4-14)……………………………………….. 167

(جدول4-15 . مقایسه دو فاز زیر شاخص ها)……………….. 169

(جدول4-16 . میانگین نمرات فاز شهرت برند)……………… 169

(جدول 4-17 .مقادیر مربوط به زیر شاخص های مدیریت ارتباط با مشتریان) 174

(جدول 4-18 .مقادیر مربوط به زیر شاخص های بانکداری الکترونیکی) 175

(جدول 4-19 .مقادیر مربوط به زیر شاخص های شهرت برند)……. 176

(جدول 4-20.رتبه بندی مولفه های ویژگی خدمات)…………… 178

(جدول 4-21 .رتبه بندی مولفه های هزینه اخذ)……………. 178

(جدول 4-8. رتبه بندی مولفه های دسترسی)……………….. 179

(جدول 4-22. رتبه بندی مولفه های برخورد)………………. 180

(جدول 4-23.رتبه بندی مولفه های اطمینان خاطر)………….. 181

(جدول 4-24. رتبه بندی مولفه های همدلی)……………….. 182

(جدول 4-25.رتبه بندی مولفه های تداعی نام تجاری)……….. 183

(جدول 4-26. رتبه بندی مولفه های کیفیت ادراک شده)………. 184

(جدول 4-27.نتایج نهایی رتبه بندی)……………………. 185

 

(جدول5-1.مقایسه مولفه های خدمات بانکداری الکترونیکی)…… 188

(جدول 5-2. مقایسه مولفه های CRM)…………………….. 189

(جدول 5-3. مقایسه مولفه های ارزش ویژه برند)…………… 190

 فهرست شکل ها :

(شکل 1-2 . شخصیت پیام تبلیغاتی ، خویه و دیگران)…………. 8

(شکل 1-3 .ارتباط بین سلسله مراتب اثرات پیام،استراتژی های برندسازی و اجزا تبلیغات ، خویه و دیگران)…………………………….. 14

(شکل 1- 4 .چهارچوب سلسله مراتب اثرات پیام)…………….. 16

(شکل 1-5، چهار چوب MECCAS  )…………………………. 18

(شکل1-6 .  مدل پیشنهادی تحقیق)……………………….. 26

(شکل2-1. منشور هویت)………………………………… 44

(شکل2-2. ابعاد ارتباطی ، اخلاصی)……………………….. 46

(شکل -23. انواع برندسازی، استن هول،2003)……………….. 49

(شکل2-4، Wang Schultz-1993)……………………………… 100

(شکل2-5، حامی گری اثربخش)…………………………… 103

(شکل2-6، حامی گری اثربخش)…………………………… 103

(شکل 2-7، ساختار سلسله مراتبی ابعاد رضایتمندی مشتری(مایکل و دیگران ، 2001)…………………………………………….. 118

(جدول-2 8)………………………………………… 122

(شکل -28-مدل ارزش ویژه برند –اکر-)……………………. 127

(شکل 9-2شاخص های اصلی و فرعی شعار تبلیغاتی بانک)………. 129

(شکل 4-1 .مدل گرافیکی)……………………………… 170

(شکل 4-2 .سوپر ماتریس بی وزن)……………………….. 171

(شکل 4-3 .سوپر ماتریس وزن دار)………………………. 172

(شکل 4-4 .رتبه بندی شاخص های اصلی)…………………… 173

(شکل 4-5.رتبه بندی زیر شاخص های CRM)…………………. 174

(شکل 4-6.رتبه بندی زیر شاخص های خدمات بانکداری الکترونیکی) 175

(شکل 4-7 .رتبه بندی زیر شاخص های ارزش ویژه برند)………. 176

(شکل 4-8.رتبه بندی مولفه های ویژگی خدمات)…………….. 177

(شکل 4-9. رتبه بندی مولفه های هزینه اخذ)……………… 178

(شکل 4-10 .رتبه بندی مولفه های دسترسی)……………….. 179

(شکل 4-11. رتبه بندی مولفه های برخورد)……………….. 180

(شکل 4-12.رتبه بندی مولفه های اطمینان خاطر)…………… 181

(شکل 4-13.رتبه بندی مولفه های همدلی)…………………. 182

(شکل 4-14. رتبه بندی مولفه های تداعی نام تجاری)……….. 183

(شکل 4-15. رتبه بندی مولفه های کیفیت ادراک شده)……….. 184

 

 

چکیده:

امروزه با توجه به پیشرفت های فراگیر و صنعتی شدن جوامع و نیز نزدیک شدن خدمات و امکانات سازمان ها به یکدیگر، خلا فقدان تبلیغات موثر و کارآمد که باعث جلب توجه هرچه بیشتر مشتریان جدید و حفظ مشتریان قبلی شود، لازم و ضروری به نظر می رسد. بانک ها نیز مانند موسسات دیگر از این امر مستثنی نیستند. یکی از جنبه های مهم تبلیغات که متاسفانه به آن کمتر پرداخته شده  ، انتخاب یک شعار تبلیغاتی موثر و کارآمد است. در این پژوهش سعی شده است که عوامل مدنظر مشتریان در انتخاب یک شعار تبلیغاتی موثر ، شناسایی و سپس رتبه بندی گردد.

مدل این تحقیق برای اولین بار است که طراحی و اثبات شده است. اساس طراحی مدل، بر پایه این استدلال استوار است که عوامل موثر بر رضایتمندی مشتریان، عواملی جذابیت زا هستند و در صورت انتقال این جذابیت ها به شعار تبلیغاتی ، می توان امیدوار بود که یک شعار تبلیغاتی موثر و کارآمد انتخاب شده است.این مدل دارای 3 بخش است که بخش اول مربوط به تاثیر  مولفه های مدیریت ارتباط با مشتریان، بخش دوم مربوط به تاثیر مولفه های خدمات بانکداری الکترونیکی و بخش سوم مربوط به تاثیر مولفه های  ارزش ویژه برند بر انتخاب شعار تبلیغاتی می باشد. برای اثبات مدل از روش رگرسیون در نرم افزار SPSS و برای رتبه بندی شاخص ها از روش FANP در نرم افزار Super Decision  استفاده شده است.

انتخاب عوامل مفروض در مدل،  بر اساس مدل های ساختار سلسله مراتبی ابعاد رضایتمندی مشتریان توسط مایکل و دیگران (2001) ، مدل رضایتمندی فورنل(1989) ، مدل رضایتمندی سروکوال(1980) و مدل ارزش ویژه برند آکر(1996) بوده است که چه در تحقیقات داخلی و چه در تحقیقات خارجی، بارها  آزمون شده و صحت خود را اثبات کرده اند. سوالات بخش سنجش ویژگی های شعار تبلیغاتی نیز از شاخص های شعار تبلیغاتی که توسط فوستر (2001) ارائه شده است، استفاده شده است.

نتایج حاصل شده به قرار زیر است: وجود رابطه معنادار  بین شاخص های مدیریت ارتباط با مشتریان و شعار تبلیغاتی رد می شود اما وجود رابطه مثبت معنادار بین شاخص های خدمات بانکداری الکترونیکی و ارزش ویژه برند با شعار تبلیغاتی تایید می گردد. رتبه اول  از نظر میزان اهمیت انتخاب شعار تبلیغاتی بر اساس دیدگاه مشتریان،  ابتدا خدمات بانکداری الکترونیکی است و پس از آن، مدیریت ارتباط با مشتریان در رتبه دوم و در نهایت  ارزش ویژه برند در رتبه سوم قرار می گیرد .

کلمات کلیدی: شعار تبلیغاتی، مدیریت ارتباط با مشتریان، خدمات بانکداری الکترونیکی، ارزش ویژه برند، SPSS، FANP .

 

 

 

فصل اول:

 

               مقدمه

 

 

1-1.مقدمه:

هر سازمانی جهت نیل به اهداف خود لازم است که نیروهای درون و برون سازمانی را معطوف به هم نموده و با تمرکز بر یک نقطه مشخص ضمن جلوگیری از اتلاف منابع ، سازمان را با بهترین و کاراترین روش به منزل مقصود برساند.

بانکها به عنوان موسسات مالی یکی از حلقه های مهم زنجیره امور مالی در اقتصاد هر کشوری بوده و از جایگاه با اهمیتی در زمینه فعالیتهای پولی و مالی در میان کارگزاران اقتصادی و اقشار مختلف جامعه بر خوردارند و در این راستا در صدد دستیابی به بالاترین عواید از طریق تامین نیازهای مخاطبین خود با جلب مشارکت و همکاری آنان هستند.بنابراین موسسات بیش از هر زمان دیگری نیازمند ایجاد همگرایی و تمرکز بر اهداف موردنظر خود می باشند.

دو فعالیت اصلی بانک ها، جذب منابع و پرداخت تسهیلات است، در کنار اینها باید به فعالیتهای جانبی دیگر مثل صدور حواله جات،اوراق مشارکت و … نیز اشاره کرد. هدف اصلی از بازاریابی جذب مشتری و مشتری مداری است .در عرصه رقابت بین بانک ها، بانکی موفق تر است که خدمات نوین و جدیدی ارائه کند که قطعاً در بازاریابی موثر است و لازم است که هر بانک قسمتی مخصوص جهت کسب اطلاع از آخرین محصولات و خدمات بانکهای خارجی و داخلی داشته باشد تا بلافاصله نسبت به تهیه و ارائه محصولات و خدمات مشابه و حفظ موقعیت بانک در بازار اقدام کند. با توجه به ارتباطات داخلی و عوامل محیطی، لازم است اصلاحاتی در برخی از فعالیتهای بانک انجام شود قطعاً چنین اصلاحاتی، باعث جلب و جذب مشتریان و اجرای شعار «حق با مشتری است» می شود.(عظیمی،سید حمیدرضا، ماهنامه بانک سامان،شماره143)

بانکداری، ورودی ها و خروجی های گوناگون دارد، بانکها با انجام عملیات بانکداری، ورودیهای این سیستم را به خروجی های آن تبدیل می کنند. بانکهای دولتی و خصوصی در رقابتی تنگاتنگ با یکدیگر هستند. واقعیت آن است که در این رقابت، پیروزی با بانکهایی است که سهم بیشتری از بازار را با کمترین هزینه به خود اختصاص دهند. این امر مستلزم طراحی و اجرای راهبردهای خوب بازاریابی است. شناخت ارتباطات و تعامل بین سیستم بازاریابی و سایر سیستمها در بانکداری نقش مهمی در این زمینه دارد.

بازاریابی بخشی از فعالیت های بازرگانی است که شامل شناسایی تقاضا برای کالاها و خدمات و فراهم کردن تسهیلات و کانال توزیع و فروش آن ها می شود. در بازاریابی هدف نهایی مشتری است،به عبارت دیگر جلب نظر و تامین رضایت

در کسب و کار رقابتی امروز، شرکت ها به دنبال راه هایی برای بهبود وضعیت خود در بازار هستند به همین منظور بسیاری از خدمات سایر شرکت ها (تامین کنندگان) بهره می گیرند. از عوامل مهم بقا در محیط پر رقابت امروزی ،کاهش هزینه های تولید محصول است که انتخاب درست و مناسب تامین کننده موجب این امر می شود و قابلیت رقابت پذیری سازمان را افزایش می دهد در نتیجه  مسئله تعیین شاخص های دخیل در انتخاب تامین کنندگان و اولویت بندی آنها مطابق با استراتژیها و اهداف یک سازمان تولیدی از اهمیت بالایی برخوردار است  و این شاخص ها می تواند در رتبه بندی تامین کنندگان سازمان تولیدی در جهت اهداف آن نقش موثری داشته باشند. حل این مسئله می تواند منجر به بهبود عملکرد سازمان شده و در عین حال هزینه های مرتبط با خرید  تامین را کاهش دهد. صنعت شوینده کشور نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به همین دلیل تصمیمات اخذ شده در این رابطه در عملکرد موفق شرکت ها در این صنعت تاثیر بسزایی دارند با توجه به موارد مذکور اخذ چنین تصمیماتی نیازمند ابزار توجیهی قوی برای اجرا می باشد.

یکی از اجزای مهم زنجیره تامین ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان می باشد طبیعی است که بخش اعظمی از موفقیت یک شرکت در دستیابی به اهدافی چون بهبود کیفیت ،کاهش قیمت و تحویل به موقع و به عبارت دیگر نیل به مولفه های رضایت مشتری جهت فراهم کردن زمینه های حضور در بازارهای جهانی منوط به عملکرد تامین کنندگان آن شرکت است و در نتیجه فرایند انتخاب تامین کننده که قبلا به عنوان یک فعالیت صرفا عملیاتی محسوب می شد در حال حاضر به عنوان یک فعالیت استراتژیک شناخته شده  و نیازمند توجه بیشتراست.

درباره ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان در صنایع مختلف پژوهش های زیادی صورت گرفته است ،در این پژوهش به دنبال شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر توان مالی تامین کنندگان و رتبه بندی تامین کنندگان  با بهره گرفتن از معیارهای بیان شده می باشد در این راستا ابتدا با بهره گرفتن از منابع کتابخانه ای و تحقیقاتی معیارها را شناسایی و سپس باتوجه به نظر خبرگان  صنعت مذکور معیارها تاثیر گذار شناسایی می شود در مرحله بعد با بهره گرفتن از روش دیمتل فازی[1] ساختار حاکم بر معیارهای اصلی و فرعی مشخص و با بهره گرفتن از روش ویکور[2] بهترین تامین کننده شناسایی می شود.

 

براساس مطالعات صورت گرفته بر روی معیارهایی که پس از مطالعات کتابخانه ای شناسایی شده بودند معیارهای کیفیت ،تحویل ،توانمند سازی ،حسن سابقه و بهروری به ترتیب از جمله معیارهای مهم تاثیر گذار بر افزایش توان مالی تامین کنندگان صنایع شوینده شناسایی شده است و در زیرمعیارها حداقل سازی استفاده از منابع و حداکثر استفاده از ظرفیت، بالاترین امتیاز را کسب کردند .با توجه به نتایج به دست آمده و با مقایسه صورت گرفته با تحقیقات پیشین این نتیجه حاصل می شود که کیفیت ،در ارزیابی تامین کنندگان از جمله معیارهای مهم و قابل توجه محسوب می شود زیرا در اکثر تحقیقات گذشته و همچنین تحقیق پیش رو در رتبه اول از نظر اهمیت قرار گرفته است

واژه کلیدی: زنجیره تامین، مدیریت زنجیره تامین، وضعیت(توان )مالی، مدیریت هزینه

 

فهرست مطالب

فصل اول:

1-1مقدمه: 1

2-1 بیان مساله:.. 2

3-1ضرورت و اهمیت تحقیق:.. 3

4-1اهداف تحقیق :.. 5

1-4-1هدف اصلی:.. 5

2-4-1اهداف فرعی:.. 5

5-1سوالات تحقیق:.. 5

6-1  نوع و روش تحقیق:.. 6

7-1قلمرو تحقیق:.. 6

8-1روش های گردآوری داده ها:.. 6

9-1روش تجزیه و تحلیل:.. 7

10-1محدودیت های تحقیق:.. 7

11-1تعریف واژه ها و اصطلاحات کلیدی:.. 7

1-13 مدل مفهومی تحقیق:.. 10

فصل دوم :

1-2مقدمه:.. 12

2-2تعاریف و مفاهیم زنجیره تامین :.. 12

3-2اجزا زنجیره تامین:.. 14

4-2مدیریت زنجیره تامین:.. 15

5-2 فرایندهای اصلی در مدیریت زنجیره تامین :.. 17

6-2 مدیریت تامین کنندگان :.. 18

2-6-1انواع تامین کنندگان :.. 19

2-6-2عوامل موثر بر انتخاب تامین کنندگان  :.. 20

2-6-3ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان:.. 21

2-6-4سطوح ارزیابی تامین کنندگان :.. 22

2-6-5 مدیریت استراتژیک تامین کننده :.. 23

2-6-6منافع حاصل از ارزیابی تامین کنندگان :.. 24

2-7معیارهای انتخاب تامین کنندگان :.. 26

2-8سیر تکامل مدیریت زنجیره تامین:.. 29

2-9پیشینه تحقیقات انجام شده… 31

2-10جمع بندی پژوهش های انجام شده.. 46

فصل سوم

3-1مقدمه:.. 50

3-2نوع تحقیق:.. 51

3-3روش تحقیق :.. 52

3-4قلمرو تحقیق:.. 54

3-4-1قلمرو مکانی:.. 54

3-4-2قلمرو زمانی تحقیق:.. 54

3-4-3قلمرو موضوعی تحقیق:.. 54

3-5روش گردآوری داده ها یا شیوه گردآوری داده ها :.. 54

3-6ابزارهای گردآوری اطلاعات:.. 55

3-7جامعه و نمونه پژوهش:.. 55

3-8روش تجزیه و تحلیل داده ها :.. 55

3-8-1تعریف تصمیم گیری :.. 56

3-8-2تصمیم گیری چند معیاره گروهی:.. 57

3-8-3مدل های تصمیم گیری چند معیاره :.. 58

3-8-3-1تصمیم گیری چند هدفه(MODM):.. 58

3-8-5منطق فازی.. 62

3-8-6تکنیک دیمتل فازی :.. 64

3-8-6-1حل روش دیمتل فازی:.. 65

قدم اول: تشکیل ماتریس تصمیم فازی.. 65

قدم چهارم: تشکیل ماتریس متوسط نرمال شده:.. 68

قدم پنجم: تشکیل ماتریس رابطه کل.. 68

قدم ششم: محاسبه جمع سطر ها و ستون ها (riو ci).. 68

قدم هفتم: محاسبه  ri+cj و ri-cj و وزن شاخص ها: 68

 

قدم هشتم: رسم دیاگرام رابطه علی و معلولی:.. 68

قدم نهم: محاسبه مقدار آستانه p و رسم نمودار CRM… 69

3-8-7روش ویکور فازی:.. 69

3-8-7-1 حل روش ویکور فازی:.. 70

3-8روایی و پایایی پرسشنامه پژوهش:.. 74

3-9مدل مفهومی پژوهش.. 76

فصل چهارم :

4-1 مقدمه.. 79

4-2 سوال اول و پاسخ آن.. 80

4-3 سوال دوم و پاسخ آن.. 81

4-4 سوال سوم و پاسخ آن.. 83

4-4-1روش DEMATEL.. 83

4-4-1-1قدم اول: تشکیل ماتریس تصمیم فازی.. 84

4-4-1-2قدم دوم: فازی زدایی به روش CFCS. 85

4-4-1-3قدم سوم: تشکیل ماتریس تصمیم متوسط:.. 88

4-4-1-4 قدم چهارم: تشکیل ماتریس متوسط نرمال شده:.. 89

4-4-1-5قدم پنجم: تشکیل ماتریس رابطه کل.. 90

).. 90

و وزن شاخص ها: 91

4-4-1-8قدم هشتم: رسم دیاگرام رابطه علی و معلولی.. 91

4-4-1-9قدم نهم: محاسبه مقدار آستانه p و رسم نمودار CRM… 92

4-5 سوال چهارم و پاسخ آن.. 94

4-6 سوال پنجم و پاسخ آن.. 98

4-6-1روش ویکور فازی.. 98

4-6-1-1قدم اول : ارزیابی گزینه ها توسط خبرگان :.. 98

4-6-1-2قدم دوم :تشکیل ماتریس تصمیم :.. 99

4-6-1-3قدم سوم : بی مقیاس نمودن ماتریس تصمیم گیری:.. 100

.. 102

   ….. 102

4-6-1-6 قدم ششم : فازی زدایی مقادیر R،  S و Q :.. 103

4-6-1-8قدم هشتم : گزینه نهایی :.. 106

فصل پنجم:

5-1مقدمه:.. 110

5-2نتایج تحقیق:.. 111

5-3یافته های پژوهش :.. 111

5-4 موانع و محدودیت ها تحقیق:.. 115

5-5 پیشنهادات:.. 116

5-5-1پیشنهادات تحقیق.. 116

5-5-2پیشنهادات برای تحقیقات آتی:.. 116

منابع ……………………………………………………………………………………………………………………115

 

نمودار (1-1)-مراحل انجام تحقیق.. 9

نمودار (1-2) مدل مفهومی تحقیق.. 10

نمودار (3-1) مروری بر سیر انجام پژوهش.. 53

نمودار (3-1) مدل های تصمیم گیری چند هدفه – آریا نژاد و همکاران 1388   59

نمودار (3-2)مدل تصمیم گیری چند شاخصه- امیری ،1392.. 61

نمودار (3-2) تابع عضویت.. 64

نمودار (1-3) مراحل انجام تحقیق.. 76

نمودار (4-1)دیاگرام علی معلولی معیارهای اصلی.. 92

نمودار(4-2) نمودار معیار اصلی CRM……………………………………………………………………………………………………..92

 

 

جدول (1-2) معیارهای انتخاب تامین کنندگان.. 26

جدول (2-2)شاخص های ارزیابی تامین کننده استم و گلهر.. 32

جدول (2-3)شاخص های ارزیابی تامین کننده الرام.. 32

جدول (2-4)شاخص های ارزیابی تامین کننده بچ.. 33

جدول (2-5)شاخص های ارزیابی تامین کننده وبر و همکاران.. 33

جدول (2-6)شاخص های ارزیابی تامین کننده ویلس و هاتسون.. 34

جدول (2-7)شاخص های ارزیابی تامین کننده هاروادج.. 35

جدول (2-8)شاخص های ارزیابی تامین کننده هوها و کریشنا.. 35

جدول (2-9)شاخص های ارزیابی تامین کننده مرلی.. 36

جدول (2-10)شاخص های ارزیابی تامین کننده شرکت پژو.. 36

جدول (2-11)شاخص های ارزیابی تامین کننده سیمسون.. 37

جدول (2-12)شاخص های ارزیابی تامین کننده بند فیلد.. 38

جدول (2-13)تحقیقات انجام شده درباره شاخص های ارزیابی تامین کنندگان   46

جدول (3-1) ارزش معادل متغییر های زبانی براساس پژوهش لین و وو  lin ,wu   65

جدول (3-2).. 66

:جدول (3-3) معیارهای اصلی و فرعی موثر بر توان مالی.. 77

جدول (4-1)غربالگری معیارهای اصلی.. 81

جدول (4-2)غربالگری معیارهای فرعی(زیر معیارها).. 82

جدول (4-3) تاثیر متقابل معیارها.. 84

جدول( 4‑4 ) ماتریس تصمیم معیارهای اصلی.. 85

جدول(4-5) ماتریس نرمال شده.. 86

جدول (4-6) ماتریس مقادیر چپ و راست نرمال شده.. 87

جدول(4-7) ماتریس مقادیر کریسپ نرمال شده کل.. 87

جدول (4-8) ماتریس کریسپ نهایی.. 88

جدول (4-9) ماتریس تصمیم متوسط.. 89

جدول (4-10) ماتریس متوسط نرمال شده.. 89

جدول (4-11) ماتریس رابطه کل.. 90

91

جدول (4-14) ماتریس رابطه کل با توجه به مقدار آستانه.. 93

جدول (4-15) جدول تعیین علت و معلول بودن زیرمعیارها.. 94

جدول (4-16)  مجموع مقادیر علی و معلولی.. 96

جدول (4-17)  ماتریس تصمیم ارزیابی گزینه ها.. 99

جدول(4-18)  ماتریس بی مقیاس شده.. 101

جدول (4-19)  مقادیر R، S ، Q.. 103

جدول (4-20)  مقادیر قطعی R، S ، Q.. 104

جدول (4-21)  مقادیر قطعی R، S ، Q.. 105

جدول (5-1) اولویت بندی معیارهای اصلی.. 111

جدول (5-2)اولویت بندی معیارهای فرعی.. 112

جدول (5-3) مقایسه نتایج پژوهش با سایر پژوهش های انجام شده.. 113

جدول (5-4)اولویت بندی تامین کنندگان.. 114                 

 

 

فصل اول   کلیات تحقیق

 

 

1-1مقدمه:

فعالیت خرید یکی از مهمترین فعالیت های زنجیره تامین است. امروزه همزمان با افزایش روش های مختلف خرید ،تصمیم گیری و انتخاب تامین کنندگان مناسب برای خرید ،مهم تر و در نتیجه مشکل تر شده است. علاوه بر آن ساختار جدید سازمان ها موجب شده است که برای انتخاب تامین کنندگان افراد بیشتری در تصمیم گیری دخیل باشند و لذا اهمیت و جایگاه تصمیم گیری افزایش یافته است .(عطایی ،1389)

انسان حتی در کوچک ترین تصمیم شخصی در پی آن است که بین نیازها و اهدافش تعادلی برقرار کند و این ضرورت ،او را به استفاده از تصمیم گیری چند معیاره به عنوان یک راه حل، نیازمند می کند. در گذشته مسائل تجاری اغلب با یک هدف و آن هم بیشینه کردن سود تبیین می شدند اما امروزه در تجارت این شاخص نمی تواند به تنهایی راه گشای پیشرفت باشد هنر تصمیم گیرندگان امروزی استفاده از اهداف چندگانه و متضادی مانند کمینه کردن هزینه و بیشینه کردن کیفیت خدمات است .این گونه مسائل گذشته و سنتی هستند باید اهداف مورد نظر را با شاخص های متعدد مقایسه کرده و یا آن ها را رتبه بندی کرد این گونه مسائل  در چند دهه اخیر به طور چشم گیری مورد توجه قرار گرفته اند. (عطایی ،1389)

تصمیم گیری چند معیاره در بسیاری از زمینه های مدیریتی کاربرد دارد که یکی ار آنها انتخاب تامین کننده است از سال 1990 به بعد مدیریت زنجیره تامین و فرایند انتخاب تامین کننده در موضوع مدیریت خرید به طور چشم گیری مورد توجه قرار گرفت.(عطایی ،1389)

اما آنچه که موجب اهمیت مسئله انتخاب تامین کنندگان می شود این است که بیش از 50 درصد هزینه کالاهای فروخته شده در جهان مربوط به مواد خام خریداری شده می باشد.(منانی،1392)

در انتخاب تامین کنندگان معیارهای مختلفی باید مورد توجه قرار بگیرد که مهم ترین آنها عبارتند از: (عطایی ،1389)

1. قدرت و توانایی مالی
2. امکانات و ساختارهای مدیریتی
3. خصوصیات فنی
4. توانایی پشتیبانی
5. سیستم و فرایندهای کیفی

2-1 بیان مساله:

پیچیدگی کالا و خدمات در دنیای امروز به گونه ای است که بسیار کم اتفاق می افتد سازمان یا موسسه ای به تنهایی و بدون کمک گرفتن  همکاری با دیگر سازمان ها بتواند محصولی را تولید و یا خدمتی را ارائه دهد معمولا سازمان های متعددی در تولید یک محصول یا ارائه خدمت نقش دارند. (رائی،1391)

استراتژی سنتی خرید، استفاده از تعداد زیادی تامین کننده کالا و خدمات را توصیه کرده است در حالی که طبق دیدگاه جدید افزایش تامین کننده باعث تحمیل هزینه های اضافی و کاهش کیفیت و تاخیر در زمان تحویل و عدم برقراری ارتباط و روابط نزدیک و بسیاری دیگر از مسائل شده است. (منانی،1392)

ماده اولیه و اصلی مورد استفاده در صنایع شوینده سولفات سدیم است که توسط دو شرکت داخلی املاح معدن ایران و سولفاتیک تولید و عرضه می شود و این به معنای انحصاری شدن فروش این ماده توسط این دو شرکت است این دو شرکت با همکاری یکدیگر قیمت کالا را تعیین می کنند و شرکت شوینده را به دنبال خود می کشانند علاوه بر آن درشرایط کنونی تحویل سولفات سدیم داخلی توسط شرکتهای تولیدکننده براساس سهمیه بندی اعلامی از سوی شورای

فهرست مطالب

فصل اول

كلیات تحقیق. 1

مقدمه. 2

1-1-بیان مسأله. 2

1-2-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق. 3

1-3-اهداف تحقیق. 4

1-4-سؤال های تحقیق. 4

1-5-مدل تحقیق. 5

1-6-جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق. 5

1-7-چهارچوب نظری تحقیق. 5

1-8-تعاریف متغیرها و اصطلاحات تحقیق. 9

1-9-ساختار تحقیق. 10

فصل دوم

مبانی نظری و پیشینه تحقیق. 12

مقدمه. 12

بخش اول- مبانی نظری نوسان پذیری ارزی.. 14

2-1-اهمیت نرخ ارز. 14

2-2-تاریخچه نرخ ارز. 15

2-3-دلایل افزایش و نوسانات نرخ ارز. 18

2-3-1-دلایل ساختاری.. 18

2-3-1-1-افزایش درآمدهای دولت (تأمین اعتبار یارانه‌ها)؛ 18

2-3-1-2-سرمایه‌های سرگردان به دلیل نوسانات و دستوری بودن نرخ سود بانکی؛ 18

2-4-1-دستوری بودن و چند نرخی بودن ارز؛ 18

2-4-2-تحریم اقتصادی؛ 18

2-4-3-حجم بالای نقدینگی؛ 19

2-4-4-1-رکود بخش تولید و انتقال عوامل تولید به بخش سفته‌بازی (دلالی)؛ 19

2-4-4-2-ایجاد نوسان در بازار توسط افرادی که دارای رانت اطلاعاتی می‌باشند؛ 19

2-5-1-دلایل جاری و کوتاه‌ مدت: 19

2-5-2-التهاب در بازار طلا؛ 19

2-5-2-2-ضعف بازارهای جانشین مانند بخش تولید، مسکن و بازار بورس در جذب نقدینگی؛ 20

2-5-2-3-ناسازگاری زمانی سیاست‌های بانک مرکزی؛ 20

2-5-2-4-کاهش عرضه در بازار؛ 20

2-5-2-5-وجود تورم؛ 20

2-6-نظام ها و نظریه های تعیین نرخ ارز. 21

2-6-1-نظام‎های مختلف ارزی.. 21

2-6-1-1-نظام ارز شناور. 21

2-6-1-4-نظام نرخ ارز میخکوب خزنده 22

2-7-1-نظام نرخ ارز شناور مدیریت شده 23

2-8-نظریه‏های مختلف تعیین نرخ ارز. 23

2-8-1-رهیافت تجاری یا رویکرد کشش‎ها 24

2-8-2-نظریه برابری قدرت خرید 24

2-8-3-رویکرد پولی. 25

2-8-4-رویکرد تراز موجودی اوراق بهادار. 26

2-9-پیشینه تحقیق. 27

2-9-1-تحقیقات انجام شده داخلی. 27

2-9-2-تحقیقات انجام شده خارجی. 30

فصل سوم

روش تحقیق. 35

مقدمه. 36

3-1-روش شناسی تحقیق. 36

 

3-2-فرایند تحقیق. 38

3-3-روش و ابزار گرد آوری اطلاعات.. 40

3-4-جامعه آماری.. 41

3-5-نمونه آماری.. 41

3-6-روش نمونه گیری.. 42

3-7-ابزار سنجش.. 42

3-8-اعتبار و روایی  ابزار تحقیق. 43

3-8-1-روایی پرسشنامه. 43

3-8-2-پایایی پرسشنامه. 44

3-9-روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 44

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده‌ها 47

مقدمه. 48

4-1-بخش تحلیل توصیفی تحقیق. 48

4-1-1-تأهل. 48

4-1-2-سن. 49

4-1-3-تحصیلات.. 49

4-1-4-جنسیت.. 50

4-1-5-نوع استخدام 51

4-1-6-سابقه خدمت.. 52

4-2-بخش تحلیل استنباطی تحقیق. 52

4-2-1-عوامل ساختاری مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران کدامند؟ 53

4-2-2-عوامل رفتاری مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران کدامند؟ 55

4-2-3-عوامل زمینه‌ای مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران کدامند؟ 57

4-2-4-عوامل مؤثر در تعیین نرخ ارز در ایران به ترتیب اولویت‌ کدامند؟ 59

فصل پنجم

نتیجه‌گیری و پیشنهادات.. 60

مقدمه. 61

5-1-نتایج سؤالات تحقیق. 61

5-1-1- عوامل ساختاری مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران کدامند؟ 61

5-1-2- عوامل رفتاری مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران کدامند؟ 62

5-1-3- عوامل زمینه ای مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران کدامند؟ 62

5-1-4- عوامل مؤثر در تعیین نرخ ارز در ایران به ترتیب اولویت‌ کدامند؟ 63

5-2-پیشنهادهای تحقیق. 63

5-2-1-پیشنهادهای اجرایی تحقیق. 63

5-2-2-پیشنهادهای پژوهشی تحقیق. 64

5-3-محدودیت های تحقیق. 64

منابع و مآخذ 65

ضمائم و پیوست ها 65

Abstract.. 117

 

 

فهرست جداول

جدول 3-1 طیف لیكرت.. 43

جدول 3-2- آلفای كرونباخ پرسش‌نامه‌ها 44

جدول 4-1: توزیع تأهل. 48

جدول 4-2: توزیع سن. 49

جدول 4-4: توزیع جنسیت.. 50

جدول 4-5: توزیع نوع استخدام 51

جدول 4-6: توزیع سابقه خدمت.. 52

جدول 4-7: آماره های مربوط به آزمون کولموگروف اسمیرنف.. 53

جدول 4-8- نتایج مربوط به عوامل ساختاری مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران. 53

جدول 4-9- نتایج مربوط به عوامل رفتاری مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران. 55

جدول 4-10- نتایج مربوط به عوامل زمینه ای مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران. 57

جدول 4-11- نتایج مربوط به عوامل مؤثر در تعیین نرخ ارز در ایران. 59

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1: توزیع تأهل. 49

نمودار 4-2: توزیع سن. 49

نمودار 4-3: توزیع تحصیلات.. 50

نمودار 4-4: توزیع جنسیت.. 51

نمودار 4-5: توزیع نوع استخدام 52

نمودار 4-6: توزیع سابقه خدمت.. 52

نمودار 4-7- مدل تأییدی گویه های مؤثر بر روی عوامل ساختاری تعیین کننده نرخ ارز در ایران. 54

نمودار 4-8- مدل تأییدی گویه های مؤثر بر روی عوامل رفتاری تعیین کننده نرخ ارز در ایران. 56

نمودار 4-9- مدل تأییدی گویه های مؤثر بر روی عوامل زمینه ای تعیین کننده نرخ ارز در ایران. 59

 

 

فهرست شكلها

5

37

40

45

 

فصل اول

كلیات تحقیق

 

 

مقدمه

می توان گفت كه نوسانات نرخ ارز نوعی ریسك را در بخش تعاملات خارجی ایجاد می كند كه از این نظر می تواند صادرات، واردات و جریانهای سرمایه ای را با اخلال مواجه كند. بنابراین اگر تغییرات نرخ ارز در جهت مناسب تنظیم شود، می تواند محیط مناسب و مساعدتری را جهت تولید، تجارت و سرمایه گذاری فراهم سازد. نوسانات نرخ ارز باعث تغییر قیمت كالاها و خدمات، تولید و عوامل تولید می شود و از این طریق روی جریانات نقدی فعلی و آتی مورد انتظار و در پی آن بازده سهام بنگاه اقتصادی تأثیر می گذارد. به این ترتیب كه كاهش ارزش پول سبب افزایش تقاضا برای كالاهای تولید داخلی به دلیل افزایش قیمت نسبی كالاهای خارجی به داخلی می شود كه نتیجه ی آن افزایش سطح عمومی قیمتها می باشد، از طرف دیگر موجب كاهش واردات داده های واسطه ای و سرمایه ای به دلیل افزایش قیمت آنها شده كه باعث افزایش هزینه تولید و كاهش سرمایه گذاری می‌شود.

در تحقیق حاضر محقق بر آن است تا به شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران بپردازد.

در این فصل به بررسی كلیات تحقیق پرداخته می شود. ابتدا مساله اصلی تحقیق بیان می گردد، سپس اهمیت و ضرورت تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد، در ادامه به اهداف اساسی تحقیق، سوالات و فرضیه های تحقیق، جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق و تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی تحقیق پرداخته شده و در انتها نیز ساختار تحقیق آورده شده است.

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                               صفحه

چکیده……………………………………….. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1. مقدمه…………………………………… 2

1-2. بیان مسئله………………………………. 4

1-3. اهمیت موضوع …………………………….. 6

1-4. هدف تحقیق……………………………….. 8

1-5. فرضیه‌ها…………………………………. 8

1-6. شرح واژه ها و اصطلاعات تحقیق……………….. 9

1-7. قلمرو تحقیق……………………………… 10

فصل دوم: ادبیات  تحقیق

2-1. مقدمه…………………………………… 12

2-2. مفاهیم مربوط به SMEs………………………. 13

2-2-1. تعریف بنگاه های کوچک و متوسط…………….. 13

2-2-2. ویژگی های بنگاه های کوچک و متوسط…………. 15

2-2-3. اهمیت و جایگاه بنگاه های کوچک و متوسط…….. 17

2-3. متغیرهای موثر در عملکرد صادراتی SMEs………… 20

2-4. وضعیت بنگاه های کوچک و متوسط در ایران………. 26

2-5. وضعیت بنگاه های کوچک و متوسط در استان گیلان….. 28

2-6. وضعیت SMEs در سایر کشورها و راهبردهای حمایتی دولت ها 31

2-6-1. تجربه ایتالیا………………………….. 32

2-6-2. تجربه کره جنوبی………………………… 34

2-6-3. تجربه مالزی……………………………. 38

2-7. راهبردهای مناسب دولت ها از SMEs به منظور توسعه صادرات  45

2-8. راهبردهای درون بنگاهی مناسب برای توسعه صادرات SMEs     46

2-9. موانع صادراتی SMEs  ……………………….. 47

2-9-1. موانع داخلی……………………………. 47

2-9-1-1. موانع اطلاعاتی………………………… 47

2-9-1-2. موانع کارکردی………………………… 49

2-9-1-3. موانع بازاریابی………………………. 50

2-9-2. موانع خارجی……………………………. 56

2-9-2-1. موانع رویه ای………………………… 56

2-9-2-2. موانع دولتی………………………….. 58

2-9-2-3. موانع کار……………………………. 59

2-9-2-4.  موانع محیطی…………………………. 59

2-10. تکنیک های تصمیم گیری اوزان شاخص ها ………… 62

2-10-1.روش AHP ……………………………….. 63

2-10-2. الگوریتم AHP ………………………….. 65

2-11. پیشینه تحقیق …………………………… 67

فصل سوم: روش تحقیق

3-1. مقدمه ………………………………….. 71

3-2. روش تحقیق ………………………………. 71

3-3. روش گردآوری اطلاعات……………………….. 72

3-4. گام های تحقیق …………………………… 73

3-5. پایایی پرسشنامه………………………….. 73

3-6روایی پرسشنامه  …………………………….  74

3-7. جامعه و نمونه تحقیق ……………………… 75

3-8. روش  تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………. 76

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات

4-1. مقدمه…………………………………… 79

4-2. آمار توصیفی……………………………… 79

4-2-1. آمار توصیفی جمعیت شناختی………………… 79

4-2-2. آمار توصیفی متغیرهای تحقیق………………. 84

4-3. آمار استنباطی……………………………. 85

4-3-1. ررسی فرضیه های تحقیق……………………. 86

4-3-2. رتبه بندی موانع شناسایی شده……………… 88

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1. مقدمه…………………………………… 95

5-2. نتایج آمار توصیفی………………………… 95

 

5-3. نتایج آمار استنباطی………………………. 96

5-4. بحث و پیشنهادات………………………….. 97

5-5. پیشنهادات برای تحقیقات آینده……………… 101

5-6. محدودیت های تحقیق……………………….. 101

منابع و مأخذ………………………………… 103

ضمائم ……………………………………… 106

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                              صفحه

جدول 2-1) تعریف شرکت های کوچک و متوسط در اتحادیه اروپا        14

جدول 2-2) تعریف بنگاه های کوچک و متوسط و معیارهای آن در کشورهای مختلف…………………………………………………………………………………………… 14

جدول 2-3) ویژگی های صنایع کوچک و متوسط………………………….. 16

جدول 2-4) مقایسه بنگاه های کوچک و متوسط با بنگاه های بزرگ           17

جدول 2-5) شاخص های بنگاه های کوچک و متوسط در ایران…… 27

جدول 2-6) تعداد شاغلان بنگاه های 10-49 نفر کارکن در استان گیلان 28

جدول 7-2) تعداد کارگاه صنعتی دارای 10 نفرکارکن و بیشتر در استان گیلان…………………………………………………………………………………………….. 29

جدول 2-8) ارزش افزوده بنگاه های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر در استان گیلان…………………………………………………………………………………. 30

جدول 2-9) شاخص های بنگاه های کوچک و متوسط در سایر کشورها  31

جدول 2-10) شاخص ناسازگاری تصادفی……………………………………… 66

جدول 2-11) مقیاس AHP………………………………………………………………. 67

جدول 3-1) درصد آلفای کرونباخ……………………………………………… 74

جدول 3-2) موانع صادراتی SMEs……………………………………………….. 76

جدول 4-1) نتایج مربوط به جنسیت پاسخگویان………………………. 79

جدول 4-2) نتایج مربوط به سن پاسخگویان……………………………. 80

جدول 4-3) نتایج مربوط به تحصیلات پاسخگویان……….. 81

جدول 4-4) نتایج مربوط به سابقه کار پاسخگویان…….. 82

جدول 4-5) نتایج مربوط به سمت شغلی پاسخگویان……… 83

جدول 4-6) نتایج توصیفی پاسخ به سوالات……………. 85

جدول 4-7) نتایج آزمون تی ……………………… 86

جدول 4-8) اولویت بندی موانع اصلی……………….. 88

جدول 4-9) اولویت بندی موانع داخلی………………. 89

جدول 4-10) اولویت بندی موانع بازاریابی………….. 90

جدول 4-11) اولویت بندی موانع خارجی……………… 91

جدول 4-12) اولویت بندی موانع محیطی……………… 92

جدول 4-13) وزن نهایی موانع…………………….. 93

جدول 5-1) نتایج آمار توصیفی شرکت کنندگان………… 95

جدول 5-2) نتایج فرضیه های تحقیق………………… 96

جدول 5-3) نتایج اولویت بندی موانع………………. 96

 

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                            صفحه

نمودار 2-1) میزان اشتغال در SMEs در برخی کشورها……………. 20

نمودار 2-2) درصد تعداد کارگاه های صنعتی 10-49 نفر کارکن بیشتر بر حسب استان ها…………………………………………………………………………….. 28

نمودار 2-3) نمونه ای از یک درخت سلسله مراتبی………………. 64

نمودار 3-1) گام های تحقیق……………………………………………………. 73

نمودار 4-1) نمودار دایره ای مربوط به جنسیت پاسخگویان. 80

نمودار 4-2) نمودار دایره ای مربوط به سن پاسخگویان…….. 81

نمودار 4-3) نمودار دایره ای مربوط به تحصیلات پاسخگویان    82

نمودار 4-4) نمودار دایره ای مربوط به سابقه کار پاسخگویان 83

نمودار 4-5) نمودار دایره ای مربوط به سمت شغلی پاسخگویان  84

 

 

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                                                              صفحه

شکل 4-1) خروجی نرم افزار اولویت بندی موانع اصلی….. 88

شکل 4-2) خروجی نرم افزار اولویت بندی موانع  داخلی… 89

شکل 4-3) خروجی نرم افزار اولویت بندی موانع بازاریابی 90

شکل 4-4) خروجی نرم افزار اولویت بندی موانع خارجی…. 91

شکل 4-5) خروجی نرم افزار اولویت بندی موانع محیطی…. 92

 

 

چکیده

اساس کسب و کار در هر کشوری بر پایه فعالیت های بنگاه های کوچک و متوسط بنا شده است. در کشور ما با وجود اینکه بیش از 95% کل واحدهای تولیدی در گروه صنایع کوچک و متوسط قرار می گیرند، این بنگاه ها سهم قابل توجهی در تولید ناخالص ملی و ایجاد ارزش افزوده کسب ننموده و از موانع متعددی در توسعه صادرات بویژه به کشورهای خارج  رنج می برند. هدف اصلی تحقیق فوق رتبه بندی موانع صادراتی بنگاه های کوچک و متوسط شهرستان رشت است. برای این منظور، پس از بررسی پیشینه موضوع، تعدادی از موانع بر اساس مطالعات لوندیو (2004) شناسایی و به منظور  رتبه بندی هر یک از آنها،  پس از طراحی پرسشنامه مقایسات زوجی و توزیع آنها در میان 140 نفر از مدیران و خبرگان بنگاه های کوچک و متوسط در شهر رشت که در این زمینه به عنوان صاحب نظر شناخته می شوند، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از منظر پاسخگویان، موانع بازاریابی با وزن 0.231، محیطی با وزن 0.225، و موانع دولتی با وزن 0.162 به ترتیب دارای بیشترین اهمیت هستند. در انتها نیز پیشنهاداتی به منظور مقابله با موانع فوق ارائه شد.

کلمات کلیدی: بنگاه های کوچک و متوسط، ، توسعه صادرات، موانع صادراتی،  روش AHP

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

1-1. مقدمه

استراتژی كوچك زیباست، توسط شوماخر اقتصاددان آلمانی در ادبیات اقتصادی مطرح گردید، براساس این استراتژی، بیكاری بعنوان مهمترین مسئله كشورهای جهان سوم و معضل سیل مها جرت از روستاها به شهرها، لزوم توجه به برنامه ها و سیاستهای صنعتی در جهت كاهش بیكاری؛ مهمترین سیاست ها در جهت رشد و توسعه اقتصادی عنوان شده است. مزایای برشمرده شده برای این استراتژی عبارتند از:

• فرصتهای اشتغال می بایست در مناطق روستایی و شهرهای كوچك بوجود آید،
• این فرصتها باید به اندازه كافی ارزان باشد،
• نظر به اینكه جمعیت كشورهای جهان سوم از آموزش های كافی برخوردار نیستند و نرخ بی سوادی
• در این مناطق در مقایسه با نقاط توسعه یافته بالاتر است، روش های تولید برگزیده شده بایستی بالنسبه
• ساده انتخاب شوند،
• روش های تولید باید بصورتی باشند كه از منابع محلی استفاده نموده و محصولات آن عموما˝ برای استفاده محلی و بومی باشد.

در نهایت به موجب این استراتژی، یگانه راه حصول به اهداف فوق از رهگذر ایجاد صنایع كوچك میسر است . این در حالیست كه هیچگونه استنادی دال بر وجود ضعف های جدی در صنایع كوچك در خصوص كارایی در مقایسه با صنایع بزرگ وجود ندارد، برعكس در بسیاری از كشورهای دنیا اثبات شده است كه صنایع كوچك بسیار كارآمدتر و حتی باقدرت رقابت با صنایع بزرگ در حال فعالیتند.

بنابر این، کسب و کارهای کوچک و متوسط به عنوان محور توسعه بسیاری از کشورهای در حال توسعه، در یکی دو دهه گذشته بوده است. به طوری که بخش اعظم اشتغال و تولید این کشورها را به خود اختصاص داده است. از این رو بسیاری از سیاست های توسعه صنعتی در کشورهای نوظهور به سمت توسعه بنگاه های کوچک و متوسط حرکت کرده است.

بنگاه های کوچک و متوسط به عنوان یکی از منابع کلیدی پویایی، نوآوری و انعطاف پذیری در کشورهای صنعتی و همچنین در کشورهای در حال توسعه محسوب می گردند. آنها مسئول ایجاد اشتغال و از آن مهم‎تر مسؤول نوآوری، بهره وری و رشد اقتصادی هستند. اگر بخش بنگاه های کوچک و متوسط منابع مالی خارج از خود بنگاه را برای سرمایه گذاری دریافت ننماید، ظرفیت کسب سرمایه به ازای هر کارمند یا کارگر و از این رو بهره وری و دستمزد ماهانه، به طور جدی متأثر می شود و اخلال در این موارد ایجاد می‎شود (شهبازی، 1391).

اما با توجه به مزایای فوق، اکثر بنگاه های کوچک و متوسط در ایران و بویژه در استان گیلان چه از نظر شکل گیری و چه از نظر توسعه صادرات دارای محدودیت ها و موانع گسترده ای هستند که ادامه حیات آنها را تحت شعاع قرار می دهد. در ادامه این فصل به ذکر کلیاتی از تحقیق اشاره خواهیم نمود و در ادامه فصول موانع فوق بصورت روشن تری تبیین خواهند گشت.

 

1-2. بیان مسئله

 کسب و کارهای کوچک و متوسط به عنوان محور توسعه بسیاری از کشورهای در حال توسعه، در یکی دو دهه گذشته بوده به طوری که بخش اعظم اشتغال و تولید این کشورها را به خود اختصاص داده اند. از این رو بسیاری از سیاستهای توسعه صنعتی در کشورهای نوظهور به سمت توسعه بنگاه های کوچک و متوسط حرکت کرده است. SMEs  به عنوان یکی از منابع کلیدی پویایی، نوآوری و انعطاف پذیری در کشورهای صنعتی و همچنین در کشورهای در حال توسعه محسوب می گردند. آنها مسؤول ایجاد اشتغال و از آن مهم‎تر مسؤول نوآوری، بهره وری و رشد اقتصادی هستند. اگر بخش بنگاه های کوچک و متوسط منابع مالی خارج از خود بنگاه را برای سرمایه گذاری دریافت ننماید، ظرفیت کسب سرمایه به ازای هر کارمند یا کارگر و از این رو بهره وری و دستمزد ماهانه، به طور جدی متأثر می شود و اخلال در این موارد ایجاد می‎شود (شهبازی، 1390).

همچنین مطالعات کاربردی اخیر نشان می دهد در کشورهای پردرآمد، سهم  SMEs در تولید ناخالص داخلی 55 درصد و سهم آن ها در اشتغال، بیش از 65 درصد می باشد. در کشورهای کم درآمد، سهم مربوط به GDP بیش از 60 درصد و سهم اشتغال بیش از 70 درصد میباشد. این سهم در کشورهای با درآمد متوسط به ترتیب 95 و 70 درصد می باشد. به عنوان مثال د ر کشورهای عضو اتحادیه اروپا، نزدیک 25 میلیون بنگاه کوچک که 99 درصد کل بنگاه ها را تشکیل می دهد، وجود دارد؛ این بنگاه ها غالب بر 95 میلیون نیروی کار را که تأمین کننده 55 درصد کل مشاغل در بخش خصوصی می باشد، به خود اختصاص داده اند. اهمیت این بنگاه ها در صادرات و رشد بهره وری نیز قابل توجه است (کسکین و سنتورك، 2010).

بنابراین، برای سرعت بخشیدن به روند صنعتی شدن، اولویت باید به رشد صنایع کوچک و متوسط داده شود نه صنایع بزرگ. به همین دلیل در حال حاضر اشتیاق و تمایل بی سابقه نسبت به صنایع کوچک در بسیاری از کشورهای جهان وجود دارد. بسیاری از کشورهای جهان حمایت قابل توجهی از صنایع کوچک خود به عمل اورده اند و در جهت گسترش و تقویت آنها سیاست های اقتصادی متعددی را تدوین کرده‎اند. این مسئله آن قدر اهمیت یافته که کمتر کشوری را می توان یافت که در آن قانون یا قوانینی در جهت حمایت از صنایع کوچک وجود نداشته باشد (عسگری، 1387).

در ایران نیز که بر اساس تعریف بانک مرکزی بنگاه های دارای 50 کارکن و کمتر جزء بنگاه های کوچک و متوسط شناخته می شوند، 98 درصد از کل بنگاه ها را تشکیل می دهند. این مقدار برابر با 44 درصد از کل اشتغال است و ارزش افزوده حاصل از این بنگاه ها 34 درصد در کل است (شهبازی، 1391). این آمار نشان دهنده سهم بسزای اینگونه بنگاه ها در فعالیت های اقتصادی کشورمان است. اما متاسفانه در کشور ما بنگاه‎های کوچک و متوسط با مشکلات درونی و بیرونی نظیر: کمبود امکانات، محدودیت منابع، ضعف مدیریت، عدم وجود بانک های تخصصی جهت پرداخت تسهیلات، پایین بودن ضریب اعتماد عمومی نسبت به فعالیت این موسسات، پایین بودن استاندارد کالاهای تولیدی و فقدان شبکه های ارتباطی مواجه هستند (نظری نژاد و همکاران، 1387). همچنین مظفری (1386) بیان می دارد که در کشور ما بنگاه های کوچک و متوسط با معضلات و عقب ماندگی های مانند: فقدان مقیاس های لازم از جنبه های مختلف سرمایه، تولید و بازار؛ فقدان محیط های مناسب رشد کسب و کار از جنبه های مختلف حقوقی، قانونی و…؛ فقدان زیرساخت های نرم افزاری و تشکیلاتی؛ تولید با فناوری های کهنه و عدم دسترسی به تکنولوژی‎های نوین؛ فقدان

عنوان                                           صفحه

فصل 1-       کلیات تحقیق 1

1-1-            مقدمه 1

1-2-            بیان مسئله 4

1-3-            اهمیت و ضرورت تحقیق 6

1-4-            اهداف تحقیق 7

1-5-            سوالات  تحقیق 7

1-6-                تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی تحقیق 8

1-7-            قلمرو تحقیق (موضوعی، مکانی، زمانی) 10

فصل 2-              مبانی نظری و پیشینه تحقیق 11

2-1-            تاریخچه بیمه 11

2-2-            تاریخچه پیدایش بیمه در جهان 12

2-3-            تاریخچه پیدایش بیمه در ایران 13

2-4-            تعریف بیمه 14

2-5-            انواع بیمه 15

2-5-1-                  بیمه‌های اشخاص 15

2-5-1-1                     بیمه‌های درمان 16

2-5-1-2                     بیمه‌های عمر 16

2-5-1-3                     بیمه‌های حوادث 17

2-5-2-                  بیمه‌های اموال (اشیاء) 17

2-5-2-1                     بیمه‌ باربری 18

2-5-2-2                     بیمه‌ آتش‌سوزی 18

2-5-2-3                     بیمه‌ اتومبیل 18

2-5-2-4                     بیمه‌ هواپیما 19

2-5-2-5                     بیمه‌ مهندسی 22

2-6-            بیمه‌های مسئولیت مدنی 24

2-6-1-                  مسئولیت 26

2-6-2-                  مسئولیت اخلاقی 26

2-6-3-                  مسئولیت مدنی 27

2-6-4-                  مسئولیت قراردادی 28

2-6-5-                  شرایط مسئولیت قراردادی 28

2-6-5-1                     ‌ وجود قرارداد 28

2-6-5-2                     رابطۀ علیت بین خسارت و عدم اجرای قرارداد 28

2-6-6-                  تعهد به نتیجه و تعهد به وسیله 29

2-6-7-                  مسئولیت جزایی (کیفری) 29

2-6-8-                  مسئولیت قهری 29

2-6-9-                  فرق بین  مسئولیت کیفری و مسئولیت مدنی 30

2-7-            ‌مبانی مسئولیت مدنی 31

2-7-1-                  نظریه تقصیر 31

2-7-2-                  نظریه خطر 32

2-7-3-                  نظریه تضمین حق 32

2-8-            ‌خطای شغلی پزشکان 33

2-9-            ‌مسئولیت پزشکان 35

2-10-          ‌تاریخچه قوانین پزشکی در ایران 36

2-10-1-                  عصر باستان 36

2-10-2-                  دوران اسلام 37

2-11-          پزشکی از منظر اسلام 38

2-12-          مسئولیت اخلاقی و کیفری پزشک 38

2-12-1-                  مسئولیت اخلاقی پزشک 38

2-12-2-                  مسئولیت کیفری پزشک 40

2-13-          رابطه حقوقی بیمار و پزشک 42

2-14-          ارکان اصلی بیمه‌های مسئولیت مدنی پزشک 42

2-15-          مسئولیت مدنی پزشک 43

2-16-          شرط عدم مسئولیت 46

2-17-          شرط برائت 46

2-18-          بررسی مسئولیت مدنی پزشک در سایه قانون مجازات اسلامی 46

2-19-          چه نوع مسئولیتی قابل بیمه شدن است؟ 47

2-20-          قائلین به «تعهد به وسیله» بودن مسؤولیت پزشك 48

2-21-          ارکان مسئولیت مدنی پزشک 49

2-21-1-                  خطای پزشکی 49

2-21-2-                  عدم اخذ رضایت 51

2-21-3-                  وجود رابطه علیت میان ضرر و فعل پزشک 51

2-22-          اساس بیمه نامه مسئولیت حرفه‌ای پزشک 51

2-22-1-                  بیمه‌گر 51

2-22-2-                  بیمه‌گذار 51

2-22-3-                  موضوع بیمه‌ 52

2-22-4-                  مدت بیمه‌نامه 52

2-22-5-                  مبلغ بیمه 52

2-22-6-                  تکمیل پرسشنامه 52

2-22-7-                  پرداخت خسارت 52

2-22-8-                  تصفیه خسارت 52

2-23-          وظایف بیمه‌گذار 53

2-24-          بررسی مسئولیت پزشک در قبال اعمال همکاران 54

2-25-          ریسک یا خطر 54

2-26-          نقش بیمه در کاهش خسارتها 55

2-27-          پیشینه تحقیق 55

 

فصل 3-              روش تحقیق و جمع‌ آوری اطلاعات 59

3-1-            مقدمه 59

3-2-            روش تحقیق 59

3-3-            جامعه آماری 60

3-4-            نمونه آماری و روش نمونه‌گیری 61

3-5-            روش و ابزار جمع‌ آوری داده‌ها 62

3-6-            پرسشنامه 62

3-7-            روایی (Validity) 69

3-8-            پایایی (Reliability) 69

3-9-            روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 71

3-10-          فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP 71

72

3-12-          مزایای فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP 72

3-13-          معایب فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP 74

فصل 4-              تجزیه و تحلیل داده‌ها 75

4-1-            مقدمه 75

4-2-            آمار توصیفی 76

4-2-1-                  اطلاعات توصیفی مربوط به سابقه کار 76

4-2-2-                  اطلاعات توصیفی مربوط به جنسیت 77

4-2-3-                  اطلاعات توصیفی مربوط به سن 78

4-3-                آمار استنباطی 79

4-3-1-                  شناسایی موانع بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان 79

4-3-2-                  الویت‌بندی موانع 81

4-3-2-1                     اولویت بندی موانع بیمه مسئولیت حرفه ای 84

4-3-2-2                     موانع فرهنگی 85

4-3-2-3                     موانع قانونی 87

4-3-2-4                     موانع مربوط به امکانات و تجهیزات 89

4-3-2-5                     موانع متفرقه 90

4-4-            جمع‌بندی 92

فصل 5-              نتیجه‌گیری و پیشنهادات 93

5-1-            مقدمه 93

5-2-            نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل تکنیک AHP: 93

5-2-1-                  موانع فرهنگی 94

5-2-2-                  پیشنهادات کاربردی برای رفع موانع فرهنگی 95

5-2-3-                  موانع مربوط به امکانات و تجهیزات 95

5-2-4-                  پیشنهادات کاربردی برای رفع موانع مربوط به امکانات و تجهیزات 96

5-2-5-                  موانع قانونی 96

5-2-6-                  پیشنهادات کاربردی برای رفع موانع قانونی 97

5-2-7-                  موانع متفرقه 97

5-2-8-                  پیشنهادات کاربردی برای رفع موانع متفرقه 98

5-3-            پیشنهادات کاربردی 99

5-4-            پیشنهاد برای تحقیات آتی 100

5-5-            محدودیت های تحقیق 100

فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ..105

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                صفحه

جدول ‏4‑1: توزیع تفکیک سابقه کار 76

جدول ‏4‑2: توزیع تفکیک جنسیت 77

جدول ‏4‑3: توزیع تفکیک سن 78

جدول ‏4‑4: موانع شناسایی شده بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان 79

جدول ‏4‑5: نرخ ناسازگاری پرسشنامه‌ها 84

جدول ‏4‑6: رتبه بندی موانع بیمه مسئولیت حرفه ای پزشکان 85

جدول ‏4‑7: رتبه بندی عوامل برای «موانع فرهنگی» 86

جدول ‏4‑8: رتبه بندی عوامل برای «موانع قانونی» 88

جدول ‏4‑9: رتبه بندی عوامل برای « موانع مربوط به امکانات و تجهیزات» 89

جدول ‏4‑10: رتبه بندی عوامل برای «موانع متفرقه» 91

 

فهرست شکل‌‌ها

عنوان                                           صفحه

شکل ‏4‑1 : نمودار توزیع تفکیک سابقه کار 77

شکل ‏4‑2 : نمودار توزیع تفکیک جنسیت 78

شکل ‏4‑3 : نمودار توزیع تفکیک سن 79

شکل ‏4‑4 : ساختار سلسله مراتبی مدل تحقیق 82

شکل ‏4‑5 : ساختار موانع متفرقه 83

شکل ‏4‑6 : وزن نهایی موانع بیمه مسئولیت حرفه ای پزشکان 85

شکل ‏4‑7 : وزن نهایی عوامل مربوط به «موانع فرهنگی» 87

شکل ‏4‑8 : وزن نهایی عوامل مربوط به « موانع مربوط به امکانات و تجهیزات » 88

شکل ‏4‑9: وزن نهایی عوامل مربوط به « موانع مربوط به امکانات و تجهیزات » 90

شکل ‏4‑10: وزن نهایی عوامل مربوط به « موانع متفرقه » 92

 

فهرست علایم و نشانه‌ها

عنوان                                   علامت اختصاری

درجه اطمینان یا دقت احتمالی مطلوب                  d

حجم نمونه                                         n

حجم جامعه                                         N

نسبتی از جمعیت فاقد صفت معین                       p

نسبتی از جمعیت فاقد صفت معین                 (q = (1-p

در صد خطای معیار ضریب اطمینان قابل قبول            z

 

چکیده

پزشکان با کار و تلاش مداوم در پی سلامتی افراد جامعه می‌باشند. در حین کار خود ممکن است دچار خطا و اشتباه شوند. بنابراین لازم است از پشتوانه بزرگی بنام بیمه مسئولیت برخوردار باشند. اما در این راه با موانع و مشکلاتی روبرو هستند‌، که باید از سر راه آنها  برداشته شده و آنان را به خرید بیمه مسئولیت مدنی حرفه‌ای پزشکان، بیشتر ترغیب نماید. هدف این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی موانع پیش روی بیمه مسئولیت می‌باشد. جامعه آماری شامل پزشکان جراح شهر رشت بوده و حجم آن 227 نفر و حجم نمونه 24 نفر است. روش نمونه‌گیری غیر احتمالی در دسترس می‌باشد. روش تحقیق از نوع اکتشافی و ابزار حمع آوری داده‌ها پرسشنامه می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که موانع بیمه مسئولیت پزشکان در رشت شامل موانع فرهنگی‌، موانع امکانات و تجهیزات‌، موانع قانونی و مانع متفرقه می‌باشد. در نهایت عوامل هر یک از این موانع شناسایی و رتبه‌بندی شده‌است.

 

کلید واژه: مسئولیت مدنی، مسئولیت مدنی حرفه‌ای پزشکان، نظریه تقصیر، برائت، خطای پزشکی

 

 

فصل 1-      کلیات تحقیق

 

1-1-              مقدمه

دانستن مفاهیم لغوی کلمات و واژه‌ها برای فهمیدن عمیق معنای آن‌ ها و مخصوصن مفاهیم اصطلاحی بسیار موثر می‌باشد. حال ببینیم واژه‌ی بیمه در فارسی از چه کلمه‌ای گرفته شده‌است؟

واژه‌ی بیمه احتمالا از لفظ« بیم » به معنی ترس گرفته شده‌است (مطهری،1372،ص302). و رابطه‌ی آن با عقد بیمه ‌این است که در عقد بیمه بخاطر عدم توانایی از جبران خسارت،  نوعی ترس وجود دارد. اما در عربی از واژه‌ی « تامین » برای بیمه‌استفاده می‌شود. این واژه از ماده‌ی « أمن » به معنی ایمن بودن، امنتیت داشتن و در امان قرار دادن (مهیار،1370،ص134) گرفته شده‌است. اگرچه واژه‌ی « تامین » به عقد بیمه، از واژه‌ی « بیمه » نزدیک‌تر است،‌ اما می‌توان بین آن دو معنی چنین جمع کرد که در فارسی به خطر و ترس ناشی از آن بیشتر توجه شده‌است و در عربی به موضوع عقد بیمه که آن را فراهم نمودن امنیت خاطر،  در مقابل خطر است توجه شده‌است(زهدی،1348،ص7). پس در جمع معانی لغوی باید گفت که چون بیمه‌گذار قبل از بیمه کردن نوعی ترس دارد،  با بیمه کردن و تضمین بیمه‌گر این ترس به‌ایمنی تبدیل می‌شود. این نکته را باید در نظر داشت کسانی که از عقد بیمه به عقد ضمان یاد می‌کنند؛ به ماهیت عقد بیمه توجه کرده‌اند و ماهیت آن را نوعی ضمان می‌دانند. ضمنا در واژه ی «سیکورتا» و «سکورته» نیز در عربی به جای بیمه به کار می رود(جمالی زاد،1380،ص29)

در زبان فرانسه کلمه « Assurance » بر بیمه اطلاق می‌شود که به معنای اطمینان است. و در زبان انگلیسی دو واژه برای بیمه بکار می‌رود.‌ یکی واژه‌ی «Assurance» و دیگری واژه‌ی «Insurance» است که به معنای ضمانت و تضمین آمده‌است(رمضانی نوری ، 1376 ص58 و ص384). البته در زبان فارسی برخی «بیمه» را واژه‌ی هندی و برگرفته از «بیما» به معنای ضمانت می‌دانند.‌ (معین،1342، ص633و دهخدا، 1372،ص4588). می‌توان گفت که واژه ی بیمه در ادبیات و زبان فارسی واژه ی نویی به شمار می رود چون در فرهنگ‌های قدیمی مانند فرهنگ انجمن آرای ناصری نوشته رضاقلی هدایت که در دوره ی ناصرالدین شاه تدوین شده‌است، اصلا لغت بیمه وجود ندارد و همین‌طور در فرهنگ معتبر برهان قاطع که تاریخ تحریر آن سال 1024 ه.ش می‌باشد – واژه بیمه دیده ‌نمی‌شود(جمالی زاده،1380،ص24).

صاحب نظران در جدیدترین بررسی خود از وضعیت اقتصادی بخش‌های مختلف کشور به ارزیابی عدم توسعه انواع فعالیت‌های نوین بیمه‌ای در کشور پرداخته و دلایل متفاوتی را در این رابطه دخیل دانسته‌اند. این بررسی‌ها نخست به تقسیم بندی انواع بیمه‌ها در کشور اشاره کرده و تاثیر صنعت بیمه را به عنوان یک عنصر کلیدی و تعیین کننده درتوسعه اقتصادی کشورها و اقتصاد جهان بسیار قابل اهمیت عنوان کرده‌اند. به‌این صورت که اگر دولت ها بخواهند به وظیفه حاکمیتی خود در زمینه تامین رشد اقتصادی مستمر جامه عمل بپوشانند مجبورند به رشد و توسعه صنعت بیمه و افزایش ضریب نفوذ آن اهتمام ویژه‌ای مبذول دارند(کریمی،1373،ص17).

شرکت‌های بیمه پیشرو در امر مشتری مداری سعی دارند که با شناسایی نیازها،خواسته ها و انتظارات بیمه‌گذاران و تلاش در برآورده کردن آنها رضایت بیمه‌گذاران را بدست آورند. بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان یکی از رشته‌های فعالیت شرکت‌های بیمه می باشد. در این رشته از آنجا که شرکت بیمه با گروه خاصی از بیمه‌گذاران (پزشکان) ارتباط دارد ، شناسایی خواسته ها ، انتظارات آنها و در نهایت جلب رضایت آنها برای شرکت‌های بیمه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می باشد (افشار،82،1343).

بطورکلی پزشکان و جامعه پزشکی نقش حساس و مهمی را در جامعه‌ایفا می‌نمایند،زیرا مسئولیت مستقیم سلامت و عافیت جامعه را بعهده دارند و از آنجا که همگام با گشوده‌شدن افقهای نوین در دنیای علوم و از جمله امور پزشکی، اغلب پزشکان از آخرین وسایل مدرن و پیشرفته‌ترین روش های درمان استفاده می‌نمایند، حرفه پزشکی با دوران‌های گذشته قابل مقایسه نمی‌باشد و به همین جهت نیز خطرهای ناشی از آن به مراتب بیشتر و شدیدتر از قبل بوده و لذا جان و روان مردم در معرض خطرهای مختلفی می باشد.

با توجه به‌این علم پزشکی در عین حال که موجبات رفاه و سلامتی را برای انسان ها به ارمغان آورده است، سبب بروز مشکلات و ناملایماتی نیز شده است و با همه کوشش ها و سعی بعمل آمده از طرف دست اندرکاران و مسئولان امر،اثرات نامطلوب ناشی از حرفه پزشکی همچنان باقی است و چنین می کند که اگر چاره‌اندیشی‌های اساسی بعمل نیاید صدمات جسمی و روحی و لطمات ناشی از کثرت تخصصهای پزشکی قابل جبران نخواهد بود(کاتوزیان،56،1373).

البته از آغاز شروع حرفه پزشکی و طبابت تاکنون ،تدابیر زیادی به منظور حفظ جان و روح بیماران صورت پذیرفته‌است و این روند کماکان ادامه دارد. ولی علیرغم همه اقدامات احتیاطی از جانب پزشکان و وضع قوانین ومقررات مختلف از طرف مراکز و سازمان های ذیربط ،به اشکال مختلف پزشکان همیشه در انجام معالجات خود موفق نبوده‌اند و گاهی اوقات منجر به خسارت‌های مالی و جانی به بیماران گردیده‌اند.

با پیشرفت علم پزشکی و استفاده مردم از تخصص‌های مختلف بخصوص در سال‌های اخیر اقدامات ناگوار در حال افزایش است و گویای این واقعیت است که با گذشت زمان ،تعداد شکایات از پزشکان و جراحان نسبت به سال‌های گذشته چه در ایران و چه در سایر نقاط دنیا بطور چشمگیری افزایش یافته‌است. مطالعات نشان داده‌است که در امریکا در سال 1965 از هر هشت نفر پزشک فقط یک نفر در طول دوران طبابت خود محکومیت در دادگاه پیدا  میکرده ، ولی در سال‌های اخیر این رقم به حدود یک پزشک از هر چهار نفر افزایش پیدا کرده‌است. در کشور ما میزان شکایات از پزشکان در مقایسه با کشورهای اروپایی و امریکایی بنا به دلایلی از جمله اعتقاد به قضا و قدر الهی و عدم آگاهی  و اطلاع از قوانین حرفه پزشکی خیلی پایین تر است(محمود صالحی،44،1372 ).

 

 

اگر پزشکان، ضمن کار و فعالیت شغلی خود مسئول وارد کردن صدمات جسمانی و روانی به بیمار شناخته شوند با بیمه مسئولیت،خسارت وارده را بیمه‌گر جبران خواهد کرد (لنگرودی،74،1369).

بدون شک بیمه که یک نوع تجلی روح تعاون و همکاری بین افراد بشر است می تواند آثار و پیامد خطرات تحقق یافته را به موثرترین وجه جبران نماید. بهترین راه حل برای تامین منافع پزشکانی که ممکن است به دلیل غفلت،اشتباه و… بطور غیر عمد در معرض این قبیل خطرات قرار گیرند این است که پزشکان این ضرورت را احساس نمایند که مسئولیت حقوقی خود را در مقابل اشخاص ثالث بیمه(بیمه مسئولیت مدنی حرفه‌ای پزشکان) نمایند تا در صورت لزوم شرکت‌های بیمه،آینده کسان حادثه دیده را تامین کنند(همان ، 1372، ص65)

1-2-             بیان مسئله

فعالیت  در بازار صنعت بیمه در راستای وظایف و مأموریت اصلی مورد انتظار از صنعت بیمه، نقش مجموعه پشتیبان اقتصاد و صنایع بیمه مختلف کشور را ایفا می کند و در حقیقت یکی از حلقه‌های اصلی توسعه ملی کشور می‌باشند. شرکت‌های بیمه همواره در تلاشند که اطمینان خاطر مورد نیاز اقشار مختلف جامعه، بویژه صاحبان صنایع و حرف را به نحوی مناسب و شایسته تامین کنند. اهمّ چالش‌ها و مشکلات صنعت بیمه بشرح زیر است:

مشکلات مربوط به شناسایی بازار و طراحی محصولات منطبق با نیازهای مشتری به دلیل فقدان یک بانک اطلاعاتی جامع مورد نیاز، ساختار سنتی و نامناسب در شرکت‌های بیمه که با ساختار شرکت‌های بازرگانی مطابقت نداشته و اجازه انعطاف‌پذیری با شرایط محیطی را از شرکت‌ها سلب نموده‌است، عدم وجود نیروهای متخصص جهت ارزیابی مناسب ریسک، وجود برخی قوانین و مقررات مانع‌زای فعالیت، عدم وجود همکاری و هماهنگی لازم بین دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی با شرکت‌های بیمه و پژوهش کاربردی در صنعت بیمه کشور که سبب وابستگی صنعت بیمه به منابع اطلاعات فنی متخصصان خارجی گردیده‌است، عدم تطبیق اساسنامه شرکت‌های بیمه با قانون تجارت. (کریمی، 1389)

شباهنگ(1381) بیان می‌کند که مشکلات بیمه مسئولیت در ایران شامل: عوامل فرهنگی، ضعف قوانین و مقررات، کمبود امکانات و تجهیزات پزشکی، بی‌توجهی به آموزش نحوه پرداخت خسارت و شرایط بیمه مسئولیت مدنی حرفه‌ای پزشکان و تبلیغات می‌باشد.

بیمه مسئولیت مدنی از جمله بیمه‌هایی است که نسبت به بیمه‌هایی مانند بیمه آتش‌سوزی یا بیمه باربری، بیمه‌ای است جدید ولی بسیار مهم. از زمان‌های کهن وقتی کسی جرمی انجام می‌داد عقوبت مشخصی داشت؛ ولی اگر مثلا اسب یا شتر کسی رم می‌‌‌کرد وآسیبی به شخص ثالث وارد می‌شد؛ کسی پاسخگو نبود. رفته رفته با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از ابزارآلات پیشرفته آسیب‌هایی که از انسان یا از ابزار و وسایل مورد استفاده آدمی به افراد و اموال دیگران وارد می‌شد بیشتر و بیشتر شد. تا جائیکه تصویب قوانین مدنی  برای اینگونه اتفاقات لازم و ضروری به نظر رسید. بیمه مسئولیت مدنی شامل طیف وسیعی از فعالیت‌های حرفه‌ای افراد می‌شود. تنوع بیمه‌های مسئولیت به تعداد کل مشاغل موجود در سطح جامعه متنوع می‌باشد. در تعریف بیمه مسئولیت مدنی آمده‌است: «هرگاه بر اثر کردار و رفتار فرد یا افراد جامعه  خسارتی وارد آید؛ مسئولیت مدنی تحقیق می‌یابد» و به عبارت ساده از مسئولیت مدنی بعنوان زیان خصوصی می‌توان نام برد(جباری،112،1349).

موضوع بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان عبارت است از جبران خسارت بدنی وارد به بیماران که ناشی از مسئولیت پزشک به علت اشتباه، غفلت یا قصور وی در انجام خدمات حرفه‌ای به وقوع پیوسته باشد(دریاباری، 1387)، بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان بر اساس قانون مسئولیت مدنی و قوانین و مقررات نظام پزشکی کشور تهیه و تدوین گردیده‌است.

پزشک نیز مانند هر انسان دیگری ممکن است مرتکب خطا و اشتباه شود و هرگاه با وجود سعی و تلاش بسیار، معالجات وی به خسارت‌های جسمانی، روانی یا فوت بیمار منجر و در نتیجه با ادعای خسارت زیان دیده (بیمار) مواجه و ملزم