عنوان

 

فصل اول : مقدمه

 

کلیات تحقیق

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت تحقیق

اهداف تحقیق

هدف کلی

اهداف جزئی

فرضیه های تحقیق

اصطلاحات و مفاهیم کلیدی

فصل دوم : پیشینه تحقیق

پیشینه تحقیق

ترکیب در زبان فارسی

صفحه

 

 

 

3

4

4

4

5

5

 

 

8

8

ترکیب در زبان انگلیسی

فصل سوم : روش تحقیق

روش تحقیق

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده ها

بخش اول : تعریف صرف یا ساختواژه

واج شناسی

صرف یا ساختواژه

نحو

معنی شناسی

واژه

تصریف

اشتقاق

واژه سازی

صرف تصریفی

صرف اشتقاقی

بازشناسی وازه های مرکب از گروه های نحوی

ملاک آوایی

ملاک صرفی

ملاک نحوی

16

 

22

24

25

25

25

25

26

26

30

 

 

30

31

31

31

33

33

34

34

جایگاه دستگاه صرف در نظام زبان

ریشه و پایه

انواع کلمه از نظر ساخت درونی

ماهیت زایایی صرفی

موانع واژه سازی

عوامل درون زبانی

عوامل برون زبانی

انواع واژه سازی

روش های بیان مفاهیم تازه

بخش دوم

رابطه میان هسته نحوی و هسته معنایی

انواع کلمه از نظر معنا

هسته نحوی در کلمات برون مرکز

هسته نحوی در کلمات متوازن

اهمیت هسته معنایی

بخش سوم

تعریف اسم مرکب

اسم مرکب فعلی

الگوهای ساخت اسم مرکب فعلی در زبان فارسی

35

36

36

37

38

39

40

42

42

43

 

46

46

50

50

51

52

52

53

 

واژه های مرکب فعلی

صفتهای مفعولی مرکب مرخم

مصدر مرکب مرخم

صفت مرکب فاعلی مرخم

تغییر مقوله صفت

هسته و وابسته در صفتهای مرکب فاعلی مرخم

واژه های مرخم مشتق از فعل مرکب

اهمیت صفت مرکب فاعلی مرخم

اسم های مرکب هسته آغاز

واژه های مرکب بدون  هسته – برون مرکز

واژه های متوازن

الگوهای ساخت اسم مرکب فعلی در زبان انگلیسی

بخش چهارم

مجموعه اسامی مرکب فعلی در زبان فارسی

مجموعه اسامی مرکب فعلی در زبان انگلیسی

فصل پنجم :

نتیجه گیری و پیشنهادات

 

چکیده

زبان های فارسی و انگلیسی هر دو از زبان های هند و اروپایی و زبان ترکیبی هستند. مراد از ترکیبی این است که می توان از پیوستن واژه های زبان به یکدیگر، یا افزودن پیشوندها و پسوندها بدانها برای بیان معانی و مفاهیم تازه بهره گرفت و بدین گونه هزاران واژه ی تازه با معانی تازه ساخت. یک واژه، گاه می تواند چند بار صورت ترکیبی پیدا کند. مثلا از واژه”خرد” می توان “خردورز” ، “خردورزی” و”خردورزانه”را ساخت.

واژه های مرکب در زبان فارسی را از نظر نوع ساخت می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:غیر فعلی و فعلی.

“اسم مرکب فعلی” به آن دسته از کلمات مرکبی اطلاق می شود که یک جزء آن ها از مشتقات فعل باشد و درنقش اسم مورد استفاده قرار گیرند. الگوهای ساخت این نوع اسامی در دو زبان فارسی و انگلیسی مورد تحقیق این رساله است. بعلاوه از نظر معنایی، به مقوله هسته دار بودن یا نبودن آن ها پرداخته شده و توان زبان را برای این نوع واژه سازی نشان داده است.

حدود یک صد و شصت اسم مرکب فعلی در زبان فارسی و یک صد اسم مرکب در زبان انگلیسی مورد پژوهش قرار گرفته است.

از آن جایی که تداوم، رشد و پویایی یک زبان تا زمانی ادامه دارد که در آن زایایی وجود داشته باشد و “ترکیب” از مواردی است که به زایایی و ساخت واژه های جدید در زبان کمک زیادی می کند، بررسی ترکیبات مختلف در زبان مورد توجه بوده و هست. اسم مرکب فعلی در زبان فارسی و انگلیسی یکی از مهم ترین و زایاترین ترکیب هاست که در این رساله با آوردن لیستی از این نوع اسامی در هر دو زبان به مقایسه آن ها پرداخته شده ونهایتا” شباهت های زیادی در این نوع ترکیبات در دو زبان مذکور یافت شد.

واژه های کلیدی : صرف، تصریف، ترکیب، اسم مرکب. اسم مرکب فعلی.

مقدمه:

زبان گسترده ترین و پیچیده ترین و در عین حال راحت ترین وسیله ارتباط بین انسان هاست این ابزار که دستگاهی منظم و با قاعده (system) است، ویژگی دیگری هم دارد و آن صورت گفتاری و آوایی است. انسان ها از این دستگاه منظم به شکلهای گفتاری و نوشتاری بیشترین بهره را می برند. به نظر می رسد برجسته ترین ویژگی زبان “با نظم بودن” آن است که واحدهای سازنده آن به طور منظم و با قاعده همیشه در صورتهای گفتاری و نوشتاری ظاهر می شوند.

همه زبان شناسان بر این موضوع که توانایی زبان در خلق جمله های تازه بی حد و مرز است اتفاق نظر دارند و می دانند که آدمی از رهگذر همین ویژگی زبان قادر است هر آنچه را در ذهن دارد در قالب الفاظ بیان کند. با توجه به اینکه هیچ انسانی جمله هایی را که بیان می کند از قبل حفظ نکرده این سؤال مطرح می شود که او چگونه از عهده این کار بر می آید؟ پاسخ این است که زبان پدیده ای است با قاعده و وقوف ناخودآگاه آدمی بر قواعد آن به او امکان می دهد تا بی نهایت جمله خلق کند.

نوآم چامکسی این نکته را چنین بیان می کند:

“فردی که زبانی را می داند در حقیقت نظامی از قواعد را فرا گرفته است، نظامی که لفظ و معنا را به طریق خاصی به هم می پیوندد.” (چامسکی، 1972، ص 29 )

دستور زبان در کلی ترین مفهوم، شناخت و توصیف و تبیین همین قواعد است.           زبان شناسی و دستور، شاخه هایی از دانش هستند که به شناخت و بررسی واقعیت ها و قواعد حاکم به زبان می پردازند. دستور(grammar) بخشی اززبان شناسی است که درباره ی ساختمان آوایی، صرفی و نحوی ومعنایی زبان بحث می کند. البته برخی دستور را شامل آواشناسی، نحو و معنی شناسی می دانند. دستور نویسانی که بر مبنای زبان شناسی، به توصیف و تحلیل ساختمان دستوری زبان می پردازند، صرف، سازه شناسی وسازه را بخشی از آواشناسی می شمارند. )مشکوه الدینی، 1377 )

به هر حال چون دستور، قواعد حاکم بر زبان را بررسی می کند، باید به گونه ای همه ی اجزای سازنده را بشناسد و از این نظر سه بخش عمده دارد:

آواشناسی(phonetics)، صرف یا سازه شناسی(morphology)و نحو(syntax).

تحقیق درباره هریک ازعناصرزبان به شکلی جداگانه، کار آموختن و آموزش دستور را بهتر، عملی تر و دقیق تر می کند. بخش اسم یکی از مباحث مهم صرف(سازه شناسی)ونحو زبان است.

اسم مرکب از رهگذر فرایندی ساخته می شود که به آن ترکیب می گویند.

ترکیب اغلب چنین تعریف می شود:

“ساختن واژه از طریق پیوستن (معمولاً) دو واژه مستقل. (کاتامبا، 1993، ص264، بائر، 2009 ص243).

با توجه به مجموع ملاک هایی که برای تشخیص واژه مرکب به دست داده اند، تردیدی نیست که در دو زبان فارسی و انگلیسی شمار زیادی واژه مرکب وجود دارد.

“اسم مرکب فعلی” که مبحث این رساله است به ترکیباتی می پردازد که جزئی از آن فعل است و در معنای اسم به کار می رود. حدود یک صد و شصت اسم مرکب فعلی در زبان فارسی و یک صد اسم مرکب فعلی در زبان انگلیسی مورد بررسی و پژوهش است.

بیان مساله

در این رساله سعی شده با ارائه تعریف از اسم مرکب فعلی، چگونگی ساخت و الگوهای سازنده این اسامی، در دو زبان فارسی وانگلیسی مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد. این تحقیق بر اساس مطالعه منابع موجود در باره ترکیب در زبان و 

موقعّیت تاریخی، جغرافیایی و طبیعی استان کرمان و شهرستان رفسنجان :                                                                                                                          1

استان کرمان :                                                                                      1

کرمان به روایت تاریخ :                                                             2

مراکز تاریخی و باستانی :                                                        2

ویژگی های فرهنگی کرمان :                                                        2

رفسنجان :                                                                                                 3

تاریخچه رفسنجان :                                                                           3

جاذبه های تاریخی :                                                                        3

جاذبه های طبیعی :                                                                           4

فرهنگ، آداب و رسوم، سنّت ها و مردم شناسی رفسنجان : 4

نمونه ای از دو بیتی عامیانه رفسنجانی :                 5

نمونه ای از لالایی :                                                                        6

نمونه ای از باورهای قدیمی رفسنجان :                          6

فصل اوّل : کلیّات طرح تحقیق                                   7

1-1- بیان مساله                                                               8

1-2- پرسش اصلی تحقیق                                                   9

1-3- اهمّیّت تحقیق                                                             9

1-4- اهداف تحقیق :                                                        9

کاربرد گویشها :                                                                                 9

1-5- فرضیّه های تحقیق:                                              10

1-6 تعریف واژگان کلیدی                                            10

فصل دوم : پیشینه تحقیق                                         12

2-1 پیشینه تحقیق:                                                        13

 

فصل سوّم : روش تحقیق                                                  19

3-1- روش تحقیق                                                                20

3-1-1 : روش تحقیق                                                                         20

3-1-2 : ابزارهای گردآوری اطلاعات                                   20

3-1-3 : روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                                20

فصل چهارم : یافته های تحقیق                           21

4ـ1 : تعریف اصطلاحات و واژها :                           22

4ـ2ـ1 گروه همخوان                                                                        22

4ـ1ـ2 جمله                                                                                           22

4ـ1ـ3 چاکنایی                                                                                   22

4ـ1ـ4 دولبی                                                                                        22

4ـ1ـ5 زبان                                                                                           22

4ـ1ـ6  واژه مرکب                                                                            23

4ـ1ـ7  واژه مشتق                                                                          23

4ـ1ـ8  واج                                                                                           23

4ـ1ـ9  واژه                                                                                        23

4-1-10 اندامهای گفتار                                                               23

4ـ1ـ11 آهنگ                                                                                        24

4ـ4ـ12  انسدادی                                                                               24

4ـ1ـ13 تکواژ                                                                                      24

4ـ1ـ14  تکیه :                                                                                  25

4ـ2: بررسی آوا شناسی و واج شناسی                   26

4-2-1- واکه ها :                                                                            26

4-2-1-1- واجهای واکه ای :                                                26

4-2-1-2- واجگونه های واکه ای                                       27

4-1-1-3-واکه های مرکب (دوگانه)                                  30

4-1-1-4- واکه های میانجی                                                  30

4-2-2- همخوانها                                                                               31

4-2-2-1- واجهای همخوانی                                                     31

4-2-2-2- ساختمان هجا                                                             35

4-2-2-3- آواهای زبان فارسی  :                                     36

4-2-2-4- توازن واجی                                                                37

4-2-2-5- دگرگونی همخوان ها                                             37

4-2-2-6- تکیه                                                                                 48

4-3 : صرف (ساخت واژه)                                               50

4-3-1- اسم                                                                                             50

4-3-1-1-ساده-مرکّب :                                                                50

4-3-1-2- جامد – مشتق :                                                        50

4-3-1-3- مفرد – جمع                                                                51

4-3-1-4- معرفه – نکره                                                           51

4-3-2- اضافه                                                                                   52

4-3-3 ضمیر                                                                                         54

4-3-1-3-1- ضمیر در جایگاه های نحوی جمله :   56

 

1- جایگاه های بنیادین :                                                   56

2- جایگاه های توضیحی                                                           58

3- جایگاه های وابسته                                                           59

3-1- مضاف الیه                                                                         59

3-2- بدل                                                                                          60

4-3-4- صفت                                                                                     60

2- صفت اشاره :                                                                         60

3- صفت اشاره تأکیدی                                                           61

4- صفت پرسشی                                                                               61

5- صفت مبهم                                                                                 61

6- صفت تعجّبی                                                                               61

7- صفت عددی                                                                                 61

4- 3-5- قید                                                                                  62

4-3-6-  نقش نماها                                                                 63

4-3-7- نشانه ندا                                                                    64

4-3-8- نشانه تصغیر                                                               65

4-3-9- اصوات                                                                               65

4-3-10- فعل                                                                                  66

10-1-زمان :                                                                                  66

10-1-1- شکل ساخته شده از بن مضارع :                67

10-1-2- ماضی (گذشته) :                                                    70

10-1-3- ستاک حال                                                                    71

10-1-4- ستاک گذشته                                                               71

4-3-11- مصدر                                                                               72

4-3-12- اسم مفعول (صفت مفعولی)                              72

4-3-13- شخص                                                                                  73

4-3-14-جهت (لازم،متعدّی)                                                      73

4-3-15- فعل معلوم و مجهول                                            74

4-3-16- فعل از نظر ساخت اشتقاقی : (ساختمان)           75

4-3-18- پیشوندهای اشتقاقی :                                      78

4-3-19- پسوندهای اشتقاقی                                              79

4-4 نحو (ساخت جمله) :                                               82

4-4-1- نحو :                                                                                       82

4-4-2- مطابقه فعل با نهاد در مفرد و جمع             82

4-4-3- اقسام جمله                                                                         84

4-4-4- اجزای جمله                                                                         86

4-4-5- ساختمان و ترتیب اجزای جمله :                        87

4-4-5-1- جمله خبری (اخباری التزامی)                    87

4-4-5-2- جمله های پرسشی :                                                88

4-4-5-3- جمله های امری – ندایی :                             88

4-4-5-4- جمله های تعجّبی :                                                89

4-4-6- انواع گروه در جمله                                                   89

4-4-7- گروه فعلی مرکّب                                                              92

4-4-8- تطابق فاعل و فعل از نظر شخص و شمار :  93

4-4-9- جمله و اجزاء آن                                                            93

4-4-10- حذف در جمله                                                                    94

4-4-11- انواع جمله از نظر جایگاه های بنیادی:  97

4-4-12- انواع جمله از نظر نوع  فعل                        100

4-4-12-1- جمله با فعل اسنادی                                     100

4-4-12-2-جمله با فعل غیر اسنادی :                       101

4-4-13- مفعول و انواع مفعول :                                      101

4-4-13-1-مفعول مستقیم :                                                   102

4-4-13-2-مفعول غیر مستقیم :                                        102

4-4-14- انواع جمله از نظر تعداد فعل                      104

4-4-14-1-جمله ساده :                                                           104

4-4-14-2- جمله مرکّب :                                                        104

یک- جمله مرکّب همپایه :                                                105

دو– جملات مرکب ناهمپایه :                                           105

4-4-14-3- جمله شرطی                                                              106

4-4-15- انواع جمله از نظر آهنگ :                              107

4-4-15-1- افتان                                                                         107

4-4-15-2- خیزان                                                                         107

4-4-15-3- خیزان افتان                                                        107

فصل پنجم : نتیجه گیری                                          108

نتیجه گیری :                                                                                    109

پیشنهادها :                                                                                       111

پیوست                                                                                                               136

منابع                                                                                                               144

چکیده :

زبان فارسی زبان نوشتار ، زبان شعر و ادب و زبان علمی مشترک ماست اما فارسی زبانان در هر گوشه  و کنار این سرزمین به فارسی صحبت می کنند که با وجود اشتراک در اصول و مبانی با فارسی رسمی ، هر یک ویژگی های خاص خود را دارند. این رساله در پنج فصل گرد آوری شده است، فصل اوّل به بیان مسأله و پرسش اصلی تحقیق ، اهداف و فرضیّه تحقیق پرداخته شده است ، در فصل دوّم ، پیشینه تحقیق ، فصل سوّم روش تحقیق آمده است ؛ فصل چهارم ،  به تجزیه و تحلیل تحقیق پرداختم ، که شامل چهار بخش است ؛بخش اوّل آن به تعریف اصطلاحات پرداختم و در بخش دوّم به بررسی آواشناسی و واج شناسی و در بخش سوّم به صرف و در بخش چهارم به نحو پرداخته شده است ؛ فصل پنجم شامل نتیجه گیری و پیشنهاد و فهرست واژه نامه و نشانه ها و نقشه و پیوست  است .

گردآوری گویش های محلّی و پژوهش در آنها از دیدگاه تاریخ و مردم شناسی هم اهمّیّت دارد زیرا به وسیله بررسی واژگان می توان نقطه های مبهم و تاریک سرگذشت یک قوم را روشن و خط سیر اقوام گذشته را مشخص کرد و اطلاعات سودمندی را جهت تحقیقات فراهم کرد و راهنمای ما در شناخت تار و پود فرهنگی ، اجتماعی  و آداب زندگی مردم صاحب آن گویش شود و آن گاه در بررسی تاریخ و ادبیات و برقراری روابط می توانیم از موضعی آگاهانه برخورد کنیم.

در این رساله به بررسی زبان شناختی گونه زبانی رفسنجان پرداخته می شود که استخراج
واژه های گویشی و توصیف آنها و بررسی دگرگونی ها و قواعد دستوری ساخت شناسی و ساختار (صرف و نحو) مقایسه و تطبیق موارد اختلاف و اشتراک آن قواعد دستوری گونه رفسنجانی با فارسی معیار نشان داده شده است. و واژه گویشی مستقیما از زبان گویشوران گردآوری و با آوای آن ثبت شد و گفتگوی مستقیم ثبت مکالمات ، افسانه ها ، داستان ها ،
مثل ها ، شعرها دعاها و … فرهنگ و آداب و رسوم می توان به گونه زبانی رفسنجان پی برد.

 

کلید واژه: رفسنجان ، لهجه ، گویش ، زبان ، فرهنگ و آداب و رسوم

 

مقدمه:

زبان یک نهاد اجتماعی است و در جوامع بشری به عنوان یک ابزار برای برقراری ارتباط به کار میرود، تحوّل بر اساس بنیادهای جامعه، سیاست، مذهب، آداب و اصول و مشاغل می باشد، در دستور زبان هم تحوّل ایجاد میشود، زبان به جامعه وابسته است و به طبع با تحّول که در جامعه رخ میدهد زبان هم تحّول میگیرد و واژگان که افراد در جامعه به کار می برند بیش از هر چیزی دگرگونیهایی اجتماعی را در جامعه باعث میشود.

آشنایی با گویشهای محلّی و منطقه ای یک محدوده سرزمینی از جمله رفسنجان به عنوان یکی از راه های شناخت آداب و رسوم و خلقیّاتی یک قوم و یک گروه محسوب میشود.

گاه با شناخت گویشها، اصطلاحات، ضرب المثلهای یک منطقه نحوه نگرش رفتار اجتماعی آن منطقه به عنوان آداب و رسوم آن خطه خودنمایی میکند.

گویش شناسی یکی از شاخه های علمی زبان شناسی است که هدف آن گردآوری گویشها و توصیف علمی آنها می باشد، گویشها و زبانهای محلی منبع بسیار غنی برای پژوهشهای زبانی، ادبیّات، جامعه شناسی و مردم شناسی و تاریخی می باشند استفاده از دستور و واژگان بسیاری از نکات مبهم و زیان هنگفتی که متوجه تاریخ زبانهای ایران در نتیجه تاریخ زبان فارسی خواهد شد را دریافت.در بررسی زبان شناختی پژوهشگر باید از هر دو علم زبان شناسی و دستور زبان یاری بجوید و به گفته خطیب رهبر دستور زبان فارسی از قاعده هایی که برگرفته از زبان است و درست گفتن و درست نوشتن را در بیان فکر و مطلب به ما می آموزد فراهم آمده است.

فکر و اندیشه در قالبی ریخته می شود که به آن جمله گویند، جمله هم از اجزایی ساخته می شود که کلمه نام دارد و هر کلمه از حرف ترکیب می شود و حرف از صوت که در هر گونه زبانی به شیوه خاص تلفظ می شود.

هدف زبان شناختی یک گونه زبانی نیز بررسی واژگان از نظر ساختار و ساخت شناسی
می باشد. (خطیب رهبر، 1381: 9)

این پژوهش شامل پنج فصل می باشد فصل اوّل  کلیّات طرح تحقیق فصل دوم پیشینه تحقیق و فصل سوّم روش تحقیق و فصل چهارم یافته های تحقیق و فصل پنجم نتیجه گیری، پیشنهاد ها و واژه نامه می باشد.موقعّیت تاریخی، جغرافیایی و طبیعی استان کرمان و شهرستان رفسنجان :

استان کرمان :

در جنوب شرقی ایران واقع شده است و از شمال با استان های خراسان و یزد و از جنوب با استان هرمزگان، از شرق با سیستان و بلوچستان و از غرب با استان فارس همسایه است. مساحت این استان در حدود 175069 کیلومتر مربع و پس از خراسان دومین استان پهناور کشور می باشد که در حدود 11 درصد از خاک ایران را در بر گرفته است.

سابقه سکونت و استقرار انسان در سرزمین کرمان به هزاره چهارم قبل از میلاد می رسد.

این منطقه یکی از قدیمی ترین نواحی ایران به شمار می رود و در گذر زمان گنجینه های فرهنگی و تاریخی گرانبهایی در آن پدید آمد که نمایانگر روند تاریخی، حیات اقتصادی و اجتماعی آن است.

کرمان به روایت تاریخ :

قلعه دختر و قلعه اردشیر از آثار دوران ساسانی در مشرق شهر کنونی کرمان که هنوز خرابه های آن برجاست – گواه بر این است که لااقل در زمان اردشیر بابکان که در همین محل، شهری آباد یا قلعه ای مهم وجود داشته است. مؤلف جغرافیای کرمان، معتقد است که در حدود 220 پیش از میلاد – به هنگام فتح کرمان به دست اردشیر –  این محل «گواشیر» نام داشته و مرکز ولایت کرمان بوده ایت. بنابر گفته «هرودت» کرمانیان از ده طایفه پارسی ها می باشد.

در روایات اساطیری آمده که کیخسرو، کرمان و مکران را به رستم بخشید و همچنین نشانه هایی از فرمانروائی «بهمن» بر این خطه می دهند و سپس سخن از حکومت اشکانیان است که اردشیر بلاش اشکانی را شکست داد و بنای گواشیر را در پنج هزار و هفت صد و هفتاد و دو سال بعد از هبوط آدم به طالع میزان بنا نهاد. گویند کرمان آخرین پناهگاه یزدگرد پادشاه ساسانی بوده است و کرمان در زیر سلطه حکومتهای قدرتمند مثل دیلمیان، آل بویه و سلاجقه قرار گرفت. و بعد از انقراض سلسله زند به وسیله آقامحمدخان قاجار و تصرف کرمان ظلمهای بی شمار به مردم کرمان کرد.

گرچه جانشینان او تلاش کردند تا با اعزام حاکمانی مدیر و مدبر همچون «ابراهیم خان ظهیرالدوله» محمد اسماعیل خان لوری «وکیل الملک» به بازسازی کرمان و تحبیت قلب ها بپردازند و با برپایی آثاری چون مجموعه ابراهیم خان و وکیل گذشته ها تا حدودی را به فراموشی بسپارند.

مراکز تاریخی و باستانی :

مدرسه گنجعلیخان، مدرسه حیاتی، مدرسه شفیعّیه، مدرسه ابراهیم خان، مقبره خواجه اتابک، گنبد جبلیه، گنبد سبز، گنبد مشتاقیه، باغ شاهزاده ماهان، چهارسوق گنجعلی خان، میدان گنجعلی خان، یخدان مؤیدی، حمام گنجعلی خان و کاروانسرای وکیل، کاروانسرای حاج آقا علی، تخت درگاه قلی بیگ، مسجد امام، مسجد پامنار، ارگ بم و … می باشد.

ویژگی های فرهنگی کرمان :

فرهنگ زرتشتی، اعیاد مذهبی، جشن سده، جشن مهرگان، مهمان نوازی، توجه به اعتقادات و باورهای مذهبی و پای بندی به مراسم ملّی و سنتّی می باشد.

از مهمترین صنایع دستی کرمان : قالی، پته، قلم زنی مس و چاقوسازی نام برد.

استان کرمان شامل شهرستان های زیادی است که از جمله شهرستان رفسنجان که به ذکر آن می پردازم :

-1- بیان مساله

در این رساله بررسی زبان شناختی لهجه رفسنجان مورد بحث است و مساله اصلی جمع آوری لهجه ها و  گونه های زبانی است که ویژگی زبانی مورد توجّه است، در این مورد زبان شناختی، کارکرد زبان مهّم است، مهّم نیست که ما زبان را چگونه تعریف کنیم، آن چه مهّم است این است که ما طبیعت زبان را بشناسیم و چگونگی کار آن را دریابیم. زبان وقتی از قوّه به فعل درمی آید یا به صورت گفتار است.و یا به صورت نوشتار اگر به صورت گفتار باشد مادّه اولیّه که درآن به کار برده میشود صداست یعنی ارتعاش هوا و جابجا شدن انرژی، اگر به صورت نوشتار باشد مادّه اولیّه آن نشانه هایی است دیداری که آن هم متعلق به زبان فیزیکی بیرون است.همه زبانهای جهان برای گفتگو درباره دنیای بیرون از انرژی صوتی استفاده می کنند از این لحاظ همه زبانها یکسان هستند، ولی نوع رابطه ای که بین امواج انرژی صوتی و وقایع بیرون برقرار می کنند متفاوت است. از اینجاست که زبانهای متفاوت به وجود آمده است پس مجموعه این الگوهای

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه‌   …………………………………………………………………………………………………………………………‌ 2

1-2- بیان مسئله   ………………………………………………………………………………………………………………..  ‌2

1-3‌-اهمیت تحقیق   …………………………………………………………………………………………………………… ‌‌ 3

1-4- اهداف تحقیق   …………………………………………………………………………………………………………… ‌‌ 4

1-5- سؤالات تحقیق   …………………………………………………………………………………………………………. ‌ ‌4

1-6‌- فرضیه‌های تحقیق   …………………………………………………………………………………………………… ‌ ‌ 4

1-7- تعریف  کلید واژه‌ها    ………………………………………………………………………………………………..  ‌‌ 5

1-8‌- روش تحقیق   …………………………………………………………………………………………………………….. ‌‌ 5

1-9‌- ساختار تحقیق   ………………………………………………………………………………………………………….  6

1-10- محدودیت‌های تحقیق   …………………………………………………………………………………………..  ‌7

فصل دوم: مطالعات نظری

2-1- مقدمه   ……………………………………………………………………………………………………………………..   9

2-2‌- مبانی نظری تحقیق …………………………………………………………………………………………………..   9

‌   2-2-1‌-تاریخچۀ مختصر صرف   ……………………………………………………………………………………   9

2-2-2 – واژه چیست؟   ………………………………………………………………………………………………….  13

2-2-3- تکواژ و انواع آن   ………………………………………………………………………………………………  15

2-2-3-1- تکواژهای آزاد و مقید (وابسته)………………………………………………………………..   16

2-2-3-2‌- تکواژهای دستوری و قاموسی……………………………………………………………………   16

2-2-4 – وند   ………………………………………………………………………………………………………………….   17

2-2-5 – تقسیم‌بندی واژه‌های مرکب   …………………………………………………………………………..   19

2-2-5-1‌-تقسیم‌بندی مبتنی برشیوۀ ترکیب …………………………………………………………….   19

2-2-5-2-تقسیم‌بندی معنایی کلمات مرکب  ……………………………………………………………   19

2-2-6- شفافیت و تیرگی در واژه‌های مرکب   ………………………………………………………………   20

2-2-7‌-هستۀ نحوی و معنایی در ‌کلمات مرکب  ‌…………………………………………………………..   21

2-2-8- هستۀ نحوی در کلمات برون مرکز   ‌………………………………………………………………..   22

2-2-9 -هستۀ نحوی در کلمات متوازن   ……………………………………………………………………..   22

2-2-10- اهمیت هستۀ معنایی   ………………………………………………………………………………….   23

2-2-11- اسم‌های مرکب   ……………………………………………………………………………………………   23

2-2-11-1 -تصریف درونی ………………………………………………………………………………………   24

2-2-11-2- هسته‌داری  ………………………………………………………………………………………….   24

2-2-11-3- ترتیب اجزای جمله ‌……………………………………………………………………………..   24

2-2-11-4 -اسم‌های مرکب از نظر معنی‌شناسی ترکیب  ‌………….‌………………………….   24

2-2-12- ترکیب‌های پیوندی   ……………………………………………………………………………………..   25

2-2-13- ترکیب‌ غیر فعلی در زبان فارسی  ………………………………………………………………….  26

 

2-2-14‌- فرایند اشتقاق   ……………………………………………………………………………………………….  27

2-2-15- بررسی جنبه‌های مختلف واژه‌سازی  ……………………………………………………………..  28

2-2-15-1- ضرورت واژه‌سازی ………………………………………………………………………………..   28

2-2-15-2‌- انواع  واژه‌سازی  ………………………………………………………………………………….   29

2-2-15-3- فرایندهای واژه‌سازی ‌…………………………………………………………………………..   30

2-2-15-4‌-شرایط لازم برای واژه‌سازی ‌………….‌………………………………………………………   32

2-2-15-5‌-موانع واژه‌سازی ‌………….‌………………………………………………………………………….   32

2-2-16- انواع نو‌واژه‌ از نظر منشأ  ……………………………………………………………………………….   34

2-2-17- موانع نهادینه شدن نو‌واژه‌ها‌…………………………………………………………………………..   34

2-2-17-1- عوامل درون زبانی ‌………………………………………………………………………………   34

2-2-17-2‌- عوامل برون زبانی ‌………….‌……………………………………………………………………   36

2-2-18- واژه‌‌گزینی  …………………………………………………………………………………………………….  36

2-2-19- زبان علم  ……………………………………………………………………………………………………….  36

2-2-20- شیوه‌های واژه‌‌گزینی ‌  …………………………………………………………………………………..  36

2-2-21- روش‌های معادل‌یابی  ……………………………………………………………………………………  37

2-2-22- ضوابط واژه‌‌گزینی…………………………………………………………………………………………..  37

2-3- مبانی عملی تحقیق   …………………………………………………………………………………………….   39

2-3-1- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………   39

2-3-2- تاریخچۀ مختصری از صرف در ایران   …………………………………………………………   39

2-3-3‌- مطالعات پژوهشگران ایرانی   ……………………………………………………………………….  ‌ 39

2-3-3-1- پژوهش‌های سنتی   ‌…………………………………………………………………………….   39

2-3-3-2‌- پژوهش‌های نوین غیر تحلیلی ‌………….‌………………………………………………….   40

2-3-3-3- پژوهش‌های نوین ‌‌تحلیلی ‌………….‌…………………………………………………………   40

2-3-4 مطالعات پژوهشگران غیر‌ایرانی   ……………………………………………………………………. ‌ ‌ 54

فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق

3-1‌- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………………..   59

3-2‌- روش تحقیق   …………………………………………………………………………………………………………   59

3-3‌- حجم نمونه‌ها و روش اندازه‌گیری …………………………………………………………………………..   59

3-4- ابزار جمع آوری داده‌ها   …………………………………………………………………………………………   59

3-5‌- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها   …………………………………………………………………………………   60

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1- مقدمه   ……………………………………………………………………………………………………………………  ‌ 62

4-2 – تجزیه و تحلیل داده‌ها   …………………………………………………………………………………………‌   ‌62

4-2-1- جمع‌بندی مطالب  …………………………………………………………………………………………..  62

4-2-2-  اسامی مشتق- مرکب   ………………………………………………………………………………….   64

4-2-3‌- اسامی مرکب   …………………………………………………………………………………………………   66

4-2-4- ‌ اسامی مشتق   ……………………………………………………………………………………………….   70

4-2-5 –گروه‌های اسمی   ……………………………………………………………………………………………   72

4-2-6 –اسامی بسیط   ………………………………………………………………………………………………..   83

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات

5-1‌- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………………..   85

5-2- خلاصۀ تحقیق   ……………………………………………………………………………………………………..   85

5-3-  پاسخ به پرسش‌های تحقیق   ………………………………………………………………………………   87

5-4- پیشنهادات   …………………………………………………………………………………………………………..   90

‌فهرست منابع   ………………………………………………………………………………………………………………..   91

واژه‌نامۀ فارسی-  انگلیسی  …………………………………………………………………………………………….   96

اصطلاحات انگلیسی- فارسی   ……………………………………………………………………………………….   134

 

فهرست نمودارها

5-1- نمودار کیکی درصد واژه‌ها   ……………………………………………………………………………………………   88

5-2- نمودار ستونی واژه‌ها   …………………………………………………………………………………………………….. ‌ 88

5-3- نموداردرصد‌ پنج فرایند زایای اسامی مرکب‌ساز ……………………………………………………………………..  89

5-4- نمودار درصد نقش کل واژگان تشکیل یافته  از اسم و صفت ………………………………………………..  89

 

چکیده

فرهنگستان‌ زبان و ادب‌ فارسی، با تشکیل گروه‌های تخصصی واژه‌گزینی، به طور مستمر و با روندی منظم دست ‌اندر‌کار ساخت، باز آفرینی و تصویب واژه‌ها و اصطلاحات ‌تخصصی بوده و در این راستا فرهنگ‌های موضوعی را با عنوان هزار واژه تدوین، و به جامعۀ علمی عرضه‌ کرده‌است. با توجه به اهمیت حفظ و غنای زبان از یک سو و اصالت فرهنگی هر ملت از سوی دیگر، لزوم پرداختن به بحث واژه‌سازی، به عنوان یکی از بارزترین راه‌های رسیدن به این اصالت و تقویت زبان احساس می‌شود. با مشخص‌ شدن فرایند ‌واژه‌سازی یا واژه‌‌گزینی زبان‌ فارسی در گذشته، می‌توان راه را برای واژه‌‌‌سازی مناسب در زمان حال، و برطرف کردن نیازهای زبان دربارۀ واژگان جدید برای جلوگیری از ورود واژگان بیگانه آماده‌کرد. در این پژوهش تلاش گردیده ساخت صرفی واژه‌های مصوب فرهنگستان درحوزۀ علوم ‌نظامی بررسی ‌گردد تا بلکه با آگاهی از پیشینۀ واژگان نظامی و نحوۀ تغییر آنها ‌آیندۀ واژگان فعلی‌ و اقبال مردم به واژگان نوساز نظامی نیز پیشگویی گردد. در گرداوری داده‌های این پژوهش از روش میدانی‌ و در تجزیه و تحلیل آن‌ ها، روش توصیفی به ‌‌کارگرفته‌شده‌است. نتایج حاصل از این تحقیق بدین شرح می‌باشد: 1‌) ساختار بیشتر واژه‌ها، گروه اسمی بوده؛ 2) تعداد اندکی از واژه‌ها از اسامی مشتق تشکیل شده‌اند؛ 3‌) شمار اسامی مشتق پایگانی بیشتر از ناپایگانی بوده؛ 4) در اسامی مرکب‌، از ساختار درون‌مرکزِ هسته‌پایان به مراتب بیشتر از برون‌مرکز استفاده‌شده‌است؛ 5) پسوندافزایی بیشتر از پیشوند‌افزایی‌ کاربرد داشته‌است.

-1- مقدمه

فرهنگستان ‌سوم زبان و ادب ‌فارسی با تشکیل‌گروه‌‌های متعدد واژه‌گزینی تلاش‌کرده‌است در حوزۀ زبان     ‌‌علم، واژه‌سازی کند. در این مدت تعداد واژه‌های مصوب برخی از گروه‌های تخصصی از مرز هزار واژه فراتر      ‌رفت و تدوین فرهنگ‌های موضوعی واژه‌های مصوب در حوزه‌های مختلف ضروری می‌نمود. از این رو، ‌گروه‌‌‌های واژه‌گزینی، فرهنگ‌های موضوعی را با عنوان هزار واژه تدوین، و به جامعۀ علمی عرضه‌کرد. فرهنگستان، در برابر برخی واژه‌های بیگانه با پذیرفتن لفظ بیگانه، یک برابر نهاد ِفارسی در کنار آن به تصویب‌ رساند، به این امید که این معادل‌ فارسی به‌تدریج جای لفظ بیگانه را بگیرد. در این پژوهش تلاش خواهدشد ساخت صرفی واژه‌های مصوب فرهنگستان درحوزۀ علوم ‌نظامی بررسی ‌گردد. با مشخص‌ شدن فرایند ‌واژه‌سازی یا واژه‌‌گزینی زبان‌ فارسی در گذشته، می‌توان راه را برای واژه‌ ‌سازی مناسب در زمان حال، و برطرف کردن نیازهای زبان دربارۀ واژگان جدید برای جلوگیری از ورود واژگان بیگانه آماده‌کرد. با آگاهی از پیشینۀ واژگان نظامی و نحوۀ تغییر آن‌ ها می‌توان‌ آیندۀ واژگان فعلی‌ و اقبال مردم به واژگان نوساز نظامی را پیشگویی نمود.

کلیات تحقیق.. 1

. 1

. 2

.. 3

.. 4

.. 5

فصل دوم

پیشینه تحقیق.. 6

2-1- پیشینه ی تحقیق. 7

.. 11

.. 12

. 14

4-1-یافته های تحقیق. 15

4-1-1- بخش اول : دوره بندی تاریخی عصر نیما 15

.. 36

4-1-3- بخش سوم : درون گرایی از جهت فکری در شعر منوچهر آتشی. 50

.. 62

.. 85

.. 91

. 94

 

. 94

.. 99

.. 117

. 119

121

چکیده

این پایان نامه به عنوان بررسی سبک شناسی شعر منوچهر آتشی به کیفیت بررسی شعر از لحاظ سبکی پرداخته است. این پایان نامه از چهار فصل تشکیل شده است که فصل اول آن کلیات، فصل دوم پیشینه ی تحقیق، فصل سوم روش جمع آوری اطلاعات، فصل چهارم یافته های تحقیق است که از دو بخش تشکیل شده است که بخش اول درون گرایی از جهت فکری در شعر آتشی است، بخش دوم بررسی مجموعه ی اشعار آتشی از لحاظ ادبی است در فصل پنجم نتیجه گیری است.شعرهایی که در راستای بومی بودن، طبیعت گرایی، اساطیری و حماسی و عاشقانه نیز هست از این میان موضوع بومی گرایی و طبیعت جنوب و بن مایه های تاریخی و اسطوره ای در شکل های گوناگون از کلان روایت های کهن بشر به چشم می خورد آتشی با بیانی دلنشین عاطفه ها را در قلمرو تصاویر با تخلیات گره می زند و نمایه های درونی را به نمایش می گذارد شعر خود را با دیگر شاعران مقایسه می کند و همچنین آتشی از طبیعت و اوضاع زمانه ی خود تاثیر پذیرفته است.

واژگان کلیدی :منوچهر آتشی، سبک شناسی،طبیعت وبومی بودن.

• مقدمه

منوچهر آتشی شاعر اندیشمند ایرانی در قرن معاصر دوم مهرماه 1310 در روستایی به نام دهرود دشتستان جنوب متولد شد  و در آبان 1384 در 74 سالگی در بیمارستان سینا تهران در گذشت  و در بندر بوشهر به خاک سپرده شد . از منوچهر آتشی اشعار زیبایی هست که توانست چیزی نو را در شعر نیمایی بوجود بیاورد  و او از نادر کسانی بود که پیوستگی با نسل جدید را حفظ کرده بود .

قصه مند بودن شعرهای آتشی بخصوص در دوره ی اول یکی از برجسته ترین عنصرهای ساخت شعر اوست  و بسیاری از انها بر مبنای یک روایت  و یا قصه شکل می گیرند که از دل طبیعت اسطوره ، داستان تاریخی بنا شده است .  و علاوه بر آن نیز او ترکیب بندهای تازه  و خلاقانه و جولان دادن روح شاعرانه در این اشعار دست به آفرینش های نو و خلق تصاویر  و ترکیب های ابداعی شگفتی می زند . پیوند شعرهایی با طبیعت  و اسطوره ها در دوره اول علم تقریباً ناگسستنی است.  و معمولاً عناصر بوجود آمده ی ذهنی  و عینی در شعرش آمیخته شده است .مجموعه اشعار او عبارتند از آهنگ دیگر-آواز خاک-دیدار در خلق-گندم و گلابی-وصف گل سوری-زیباتر از شکل قدیم جهان-اتفاق آخر-حادثه در بامداد –خلیج و خزر-غزل غزل های سورنا.

و در سه مجموعه اول آهنگ دیگر ، آواز خاک ،  و دیدار در فلق مفاهیمی حضور می یابند که از سرمشق ها و الگوهای همیشگی زندگی انسان هستند و هیچ گاه رنگ کهنگی به خود نمی گیرند.

و در دوره دوم از قصه گویی جدا می شود و به سمت فضا سازی  و حضور عناصر چند وجهی  و برگشت های درونی  و بیرونی در ساخت می رود .

در شعرهای دوره ی سوم هم نشانه های فراوانی اسطوره ای /تاریخی می بینیم اما رویکردی مدرن است.

و یکی از مهمترین علل موفقیت آتشی این بود که سطح اندیشگی شعر در نظر او از اهمیت خاصی برخوردار است.

• بیان مسئله

شعر نو با ظهور نیما در عرصه  ادبیات ایران پیدا شد و ظهور نمود با گذشت سالیان کم کم توسط نیما و برخی از علاقه مندان شعر نیمایی پایه ها  و اصول آن تدوین یافت و ویژگیها و کم و کیفهای آن  مشخص گردید و با اشعار نو نیما  و

عنوان                                                                                                                              صفحه

چکیده………………………………………………………………………………………………………………… 1

 

فصل اوّل: مقدمه و کلیات

1-1 مقدّمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-2- بیان مسأله­ تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….. 5

1-3- پرسش­های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………… 5

1-4 – اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………………… 5

1-5 – پیشینه­ی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………. 6

1-6 – اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………. 6

1-7 – فرضیه ­ها……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-8- تعاریف واژگان کلیدی…………………………………………………………………………………………………………………… 7

1-9- حدود و قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………… 7

 

فصل دوم: مبانی نظری و تعریف­ها (سبک­شناسی ساختارگرا)

2-1- درآمدی بر سبک و رویکردهای سبک شناسی……………………………………………………………………….. 10

2-2- تعاریف سبک……………………………………………………………………………………………………………………………… 10

2-3- بررسی نوین سبک…………………………………………………………………………………………………………………….. 11

2-4- سبکِ هنر آفرین………………………………………………………………………………………………………………………… 12

2-5- سبک ادبی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-6- سبک شناسی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

2-7- تحلیل سبک شناسیک………………………………………………………………………………………………………………. 14

2-8- سبک در ادبیات…………………………………………………………………………………………………………………………. 14

2-9- معنی و اهمیت نظریه سبک…………………………………………………………………………………………………….. 14

2-10- کار سبک شناسی……………………………………………………………………………………………………………………. 15

2-11- نگاهی به برخی نظریات گذشتگان درباره ی سبک……………………………………………………………… 16

2-12- سبک سنجی زبان شناختی…………………………………………………………………………………………………… 16

2-13- گونه شناسی (تیپولوژی) سبکها…………………………………………………………………………………………….. 17

2-14- جایگاهِ سبک پژوهی……………………………………………………………………………………………………………….. 18

2-15- تعاریف سبک از دیدگاه سبک شناسان…………………………………………………………………………………. 18

2-16- نام گذاری سبک ها………………………………………………………………………………………………………………… 19

2-17- مفاهیم سبک …………………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-17-1- سبک دوره………………………………………………………………………………………………………………….. 19

2-17-1-1- سبک عراقی…………………………………………………………………………………………………….. 19

2-17-1-2- سبک هندی…………………………………………………………………………………………………….. 20

2-17-2- سبک شخصی…………………………………………………………………………………………………………….. 20

2-17-3- سبک ادبی………………………………………………………………………………………………………………….. 21

2-18- اهداف سبک شناسی……………………………………………………………………………………………………………… 21

2-19- مکاتب سبک شناسی……………………………………………………………………………………………………………… 21

2-19-1- سبک شناسی توصیفی…………………………………………………………………………………………………. 21

2-19-2- سبک شناسی تکوینی………………………………………………………………………………………………….. 21

2-19-3- سبک شناسی ساخت گرا…………………………………………………………………………………………….. 22

2-20- جریان های مهم در سبک شناسی جدید ……………………………………………………………………………. 22

2-21- سبک و سبک شناسی در ایران…………………………………………………………………………………………….. 22

2-22- مفهوم سبک در آثار قدما……………………………………………………………………………………………………….. 23

2-23- معاصران…………………………………………………………………………………………………………………………………… 23

2-24- ادوار شعر فارسی…………………………………………………………………………………………………………………….. 23

2-25- سبک نیمایی ………………………………………………………………………………………………………………………….. 24

2-26- شیوه های شعر نو ………………………………………………………………………………………………………………….. 24

2-27- مکتب های ادبی اروپایی…………………………………………………………………………………………………………. 25

2-27-1- رئالیست یا واقع گرایی……………………………………………………………………………………………. 25

2-27-2- سوررئالیسمlisme Surrea ……………………………………………………………………………….. 25

2-27-3- پست مدرنیسم و یا فرانوگرایی ……………………………………………………………………………… 26

2-28- روش بررسی سبک شناسی متون…………………………………………………………………………………………. 26

 

فصل سوم: معرفی بیژن نجدی، محمدحسین مهدوی(م، مؤیّد) و فرامرز محمّدی پور

3-1- زندگینامه ی بیژن نجدی………………………………………………………………………………………………………….. 29

3-1-1- ویژگی داستان ها و اشعار نجدی …………………………………………………………………………….. 30

3-1-2- وفات نجدی…………………………………………………………………………………………………………………. 31

3-1-3- آثار بیژن نجدی …………………………………………………………………………………………………………. 31

 

3-2- زندگینامه محمدحسین مهدوی (م.موید) ………………………………………………………………………………. 32

3-2-1- تحصیلات م. مؤید در ایران……………………………………………………………………………………….. 33

3-2-2- ویژگی شعری م. مؤید………………………………………………………………………………………………… 33

3-2-3- سبک شعری م.مؤید …………………………………………………………………………………………………. 35

3-2-4- آثار مؤید……………………………………………………………………………………………………………………… 35

3-2-5- ویژگی های چندمجموعه شعر مؤید…………………………………………………………………………. 35

3-3- زندگینامه ی فرامرز محمّدی پور …………………………………………………………………………………………….. 37

3-3-1- مسئولیت های محمّدی پور ……………………………………………………………………………………… 37

3-3-2- سبک شعری محمّدی پور ………………………………………………………………………………………… 38

3-3-3- ویژگی های شعری محمدی پور ………………………………………………………………………………. 38

3-3-4- آثار محمدی پور ………………………………………………………………………………………………………… 38

3-3-5- دیگر آثار……………………………………………………………………………………………………………………… 39

 

فصل چهارم: بررسی سبک­شناختی اشعار بیژن نجدی، محمّد حسین مهدوی(م.مؤیّد) و فرامرز محمّدی­پور

4-1 سبک شناسی اشعار بیژن نجدی………………………………………………………………………………………………… 41

4-1-1  روش بررسی سبک شناختی متون……………………………………………………………………………… 41

4-1-1-1 سطح زبانی (Literally Level)……………………………………………………………………… 43

4-1-1-1-1 سطح آوایی یا سبک شناسی آواها(Phonostylistics)………………………. 43

4-1-1-1-1-1  انواع موسیقی شعر……………………………………………………………………………. 43

4-1-1-1-1-2  انتخاب کارکردهای زبانی زیبا و منحصر………………………………………….. 44

4-1-1-1-1-3  واج آرایی…………………………………………………………………………………………… 45

4-1-1-1-1-4  جناس………………………………………………………………………………………………… 47

4-1-1-1-1-5  تکرار…………………………………………………………………………………………………… 49

4-1-1-1-1-6  طرد و عکس……………………………………………………………………………………… 51

4-1-1-1-2 سطح لغوی (Lexical) یا سبک­شناسی واژه ­ها……………………………………….. 51

4-1-1-1-2 -1 ریشه شناسی لغات و مفردات اشعار نجدی……………………………………. 51

4-1-1-1-2 -2 واژگان عربی به کار رفته در اشعار نجدی………………………………………. 52

4-1-1-1-2 -3 رویکرد نجدی به واژگان کهن  سنّت ادبی……………………………………… 52

4-1-1-1-2 -4 واژگان کهن سنّت ادبی در اشعار بیژن نجدی……………………………….. 53

4-1-1-1-2 -5 ساخت واژ( واژه های بسیط و غیربسیط)………………………………………. 53

4-1-1-1-2 -6 واژگان پربسامد اشعار بیژن نجدی…………………………………………………… 55

4-1-1-1-3 سطح نحوی(Syntactical) یا سبک شناسی جمله………………………………. 56

4-1-1-1-3 -1 ترکیب سازی واژگانی……………………………………………………………………. 57

4-1-1-1-3 -2 ترکیبات خلّاق و تازه…………………………………………………………………… 57

4-1-1-1-3 -3 ترکیبات اضافی……………………………………………………………………………. 58

4-1-1-1-3 -4 ترکیبات وصفی……………………………………………………………………………. 58

4-1-1-1-3 -5 ساختار نامتعارف جمله………………………………………………………………. 58

4-1-1-1-3 -6 فعل………………………………………………………………………………………………. 60

4-1-1-1-3 -7 حذف فعل……………………………………………………………………………………. 61

4-1-1-2 سطح ادبی (Literary Level)…………………………………………………………………………….. 61

4-1-1-2-1  تضاد(مطابقه یا طباق)………………………………………………………………………………….. 62

4-1-1-2-2  مراعات نظیر(تناسب)………………………………………………………………………………….. 62

4-1-1-2-3  تلمیح……………………………………………………………………………………………………………. 63

4-1-1-2-4  تضمین…………………………………………………………………………………………………………. 64

4-1-1-2-5  حسّامیزی…………………………………………………………………………………………………….. 64

4-1-1-2-6  متناقض نما(پارادوکس) Paradox………………………………………………………….. 64

4-1-1-2-7  تشبیه…………………………………………………………………………………………………………… 65

4-1-1-2-7-1  انواع تشبیهات به کار رفته در اشعار نجدی………………………………… 65

4-1-1-2-7-2  تشبیه مرسل………………………………………………………………………………….. 65

4-1-1-2-7-3  تشبیه بلیغ (فشرده)………………………………………………………………………. 66

4-1-1-2-8  استعاره…………………………………………………………………………………………………………. 67

4-1-1-2-8-1  استعاره مصرّحه……………………………………………………………………………… 67

4-1-1-2-8-2 استعاره مکنیه (کنایی)…………………………………………………………………… 68

4-1-1-3  سطح فکری (Philosophical Level)……………………………………………………………. 69

4-1-1-3-1  جهان بینی اشعار نجدی…………………………………………………………………………….. 69

4-1-1-3-2  زمان و جلوه های آن در اشعار نجدی……………………………………………………….. 70

4-1-1-3-3  برون گرایی…………………………………………………………………………………………………… 73

4-1-1-3-4 انزوا طلبی نجدی………………………………………………………………………………………….. 73

4-1-1-3-5  عقل ستیزی و عشق خواهی در اشعار بیژن نجدی…………………………………. 74

4-2 سبک شناسی اشعار م.مؤیّد………………………………………………………………………………………………………… 75

4-2-1 سطح زبانی (Literally Level)…………………………………………………………………………………… 75

4-2-1-1 سطح آوایی………………………………………………………………………………………………………………. 75

4-2-1-1-1  انواع جناس در اشعار م.مؤیّد……………………………………………………………………… 75

4-2-1-1-2 واج آرایی……………………………………………………………………………………………………….. 78

4-2-1-1-3 تکرار………………………………………………………………………………………………………………. 79

4-2-1-1-4 طرد و عکس………………………………………………………………………………………………….. 80

4-2-1-2 سطح لغوی………………………………………………………………………………………………………………. 80

4-2-1-2-1 تبارشناسی لغات و مفردات اشعار م.مؤیّد…………………………………………………… 81

4-2-1-2-2 برخی از واژگان عربی اشعار م.مؤیّد…………………………………………………………….. 81

4-2-1-2-3 کاربرد برخی لغات و اصطلاحات عربی در اشعار م.مؤیّد…………………………… 81

4-2-1-2-4 رویکرد م.مؤیّد به واژگان کهن سنّت ادبی………………………………………………….. 82

4-2-1-2-4 -1 واژگان کهن سنّت ادبی در اشعار م.مؤیّد……………………………………….. 82

4-2-1-2-5  ذهنیت و عینیت گرایی واژگان در اشعار م.مؤیّد……………………………………… 82

4-2-1-2-6  ساخت واژ (واژه های بسیط و غیر بسیط)………………………………………………… 83

4-2-1-2-7  دایره ی واژگان و روابط مفهومی آن………………………………………………………….. 84

4-2-1-2-8  واژگان پربسامد اشعار م.مؤیّد……………………………………………………………………… 84

4-2-1-2-8 -1 نمونه هایی از واژگان پربسامد اشعار م.مؤیّد…………………………………… 84

4-2-1-2-9  عمر و حباب………………………………………………………………………………………………… 85

4-2-1-2-10  نمونه هایی از واژگان سکر و مستی در اشعار م.مؤیّد……………………………. 85

3-2-1-3 سطح نحوی……………………………………………………………………………………………………………… 86

4-2-1-3-1  ترکیب سازی واژگانی………………………………………………………………………………….. 86

4-2-1-3-2  ترکیبات کهن سنّت ادبی…………………………………………………………………………… 86

4-2-1-3-3  ترکیبات اضافی……………………………………………………………………………………………. 86

4-2-1-3-4  ترکیبات وصفی……………………………………………………………………………………………. 87

4-2-1-3-5  ساختار غیرمتعارف جمله…………………………………………………………………………… 87

4-2-1-3-6  فعل………………………………………………………………………………………………………………. 89

4-2-1-3-7  حذف فعل……………………………………………………………………………………………………. 89

4-2-2 سطح ادبی (Literary Level)…………………………………………………………………………………….. 90

4-2-2 -1 انواع تشبیه…………………………………………………………………………………………………………….. 90

4-2-2 – 1-1 تشبیه گسترده………………………………………………………………………………………….. 90

4-2-2– 1-2 تشبیه فشرده (بلیغ)…………………………………………………………………………………… 91

4-2-2­-1-3  تشبیهات اشعار م.مویّد به اعتبار طرفین تشبیه………………………………………… 92

4-2-2­-2  عناصر طبیعت در تشبیهات م.مؤیّد………………………………………………………….. 94

4-2-2­-3  استعاره………………………………………………………………………………………………………… 94

4-2-2­-3-1 استعاره مصرّحه…………………………………………………………………………………………….. 94

4-2-2­-3-2 استعاره ی مکنیه………………………………………………………………………………………….. 95

4-2-2­-3-3 اضافه ی استعاری…………………………………………………………………………………………. 95

4-2-2­-4 کنایه……………………………………………………………………………………………………………………. 97

4-2-2­-5 صنایع معنوی…………………………………………………………………………………………………….. 97

4-2-2­-6 متناقض نما یا پارادوکس…………………………………………………………………………………… 98

4-2-2-7  حسّامیزی………………………………………………………………………………………………………….. 98

4-2-2­-8 مراعات نظیر(تناسب)…………………………………………………………………………………………. 99

4-2-2­- 9 تضاد…………………………………………………………………………………………………………………… 99

4-2-2­-­10 تلمیح……………………………………………………………………………………………………………. 100

4-2-2­-­11 اقتباس………………………………………………………………………………………………………….. 101

4-2-3  سطح فکری (Philosophical Level)…………………………………………………………………. 102

4-2-3-1  اشعار م.مؤیّد و نوع نگرش او به جهان………………………………………………………………. 103

4-2-3-2  برون گرایی………………………………………………………………………………………………………….. 104

4-2-3-3  تقدیر و جبرگرایی……………………………………………………………………………………………….. 104

4-2-3-4  عقل ستیزی و عشق خواهی در اشعار م.مؤیّد…………………………………………………. 105

4-3  بررسی سبک­ شناختی اشعار فرامرز محمدی­پور………………………………………………………………….. 107

الف- اشعار مجموعه­ی «دلم را بخشیدم به دریا»……………………………………………………………………………. 107

4-3-1  سطح زبانی (Literally Level)…………………………………………………………………………. 113

4-3-1-1 سطح آوایی یا سبک شناسی آواها(Phonostylistics)………………………… 113

4-3-1-1-2 انواع جناس در اشعار محمّدی پور…………………………………………………………… 113

4-3-1-1-3 واج آرایی……………………………………………………………………………………………………. 114

4-3-1-1-4 تکرار واژه……………………………………………………………………………………………………. 114

4-3-1-2 سطح لغوی (Lexical) یا سبک­شناسی واژه ­ها……………………………………………….. 115

4-3-1-2-1 رویکرد محمّدی پور به واژگان عربی………………………………………………………… 115

4-3-1-2-2 ساخت واژ( واژه های بسیط و غیربسیط)………………………………………………… 115

4-3-1-2-3 واژگان پربسامد اشعار محمّدی پور…………………………………………………………… 116

4-3-1-2-4 نمونه هایی از واژگان پربسامد اشعار محمّدی پور…………………………………… 117

4-3-1-3 سطح نحوی(Syntactical) یا سبک شناسی جمله……………………………………… 117

4-3-1-3-1  ترکیب سازی واژگانی………………………………………………………………………………. 117

4-3-1-3-2  ساختار غیرمتعارف جمله………………………………………………………………………… 118

4-3-1-3-3  انواع فعل…………………………………………………………………………………………………… 118

4-3-1-3-4 حذف فعل………………………………………………………………………………………………….. 118

4-3-2  سطح ادبی (Literary Level)………………………………………………………………………………… 119

4-3-2-1 انواع تشبیه……………………………………………………………………………………………………………. 120

4-3-2-1 -1 تشبیه گسترده………………………………………………………………………………………….. 120

4-3-2-1 -2 تشبیه بلیغ (فشرده)…………………………………………………………………………………. 120

4-3-2-1 -3 تشبیه بلیغ اضافی……………………………………………………………………………………. 120

4-3-2-2 استعاره………………………………………………………………………………………………………………………… 121

4-3-2-2-1 استعاره­ی مصرّحه……………………………………………………………………………………………. 121

4-3-2-2-2 اضافه ی استعاری……………………………………………………………………………………………. 121

4-3-2-2-3 استعاره مکنیه (کنایی)……………………………………………………………………………………. 122

4-3-2-2-4 کنایه…………………………………………………………………………………………………………………. 123

4-3-2-2-5 صنایع معنوی…………………………………………………………………………………………………… 124

4-3-2-2-5-1 پارادوکس یا متناقض نما……………………………………………………………………… 125

4-3-2-2-5-2 حسّامیزی………………………………………………………………………………………………. 125

4-3-2-2-5-3 مراعات نظیر………………………………………………………………………………………….. 125

4-3-2-2-5-4 تضاد یا طباق…………………………………………………………………………………………. 125

4-3-2-2-5-5 تلمیح…………………………………………………………………………………………………….. 125

4-3-2-2-5-6 اقتباس…………………………………………………………………………………………………… 126

ب- اشعار مجموعه­ی «پیشانی بهار»………………………………………………………………………………………………… 126

4-3-1 سطح زبانی (Literally Level)………………………………………………………………………………… 131

4-3-1 -1 سطح آوایی یا سبک شناسی آواها (Phonostylistic)……………………………… 131

4-3-1 -1-1 قافیه………………………………………………………………………………………………………….. 131

4-3-1 -1-2 ردیف…………………………………………………………………………………………………………. 131

4-3-1 -1-3 واج آرایی در اشعار محمّدی پور……………………………………………………………… 132

4-3-1 -1-4 تکرار………………………………………………………………………………………………………….. 132

4-3-1­-2 سطح لغوی (Lexical) یا سبک شناسی واژه ها…………………………………………….. 132

4-3-1­-2 -1 تبارشناسی لغات و مفردات اشعار محمّدی پور……………………………………… 132

4-3-1­-2 -2 برخی اصطلاحات در اشعار محمّدی پور………………………………………………… 133

4-3-1­-2 -3 ساخت واژ (واژه های بسیط و غیر بسیط)…………………………………………….. 133

4-3-1­-2 -4 مظاهر طبیعت در اشعار محمّدی پور…………………………………………………….. 133

4-3-1­-2 -5 نمونه هایی از مظاهر طبیعت در اشعار محمّدی پور…………………………….. 134

4-3-1­-3 سطح نحوی(Syntactical) یا سبک شناسی جمله……………………………………… 134

4-3-1­-3-1 ترکیب سازی واژگانی………………………………………………………………………………… 134

4-3-1­-3-2 ترکیبات وصفی………………………………………………………………………………………….. 134

4-3-1­-3-3 ساختار غیرمتعارف جمله………………………………………………………………………….. 135

4-3-1­-3-4 حذف فعل………………………………………………………………………………………………….. 136

4-3-1­-3-5 فعل……………………………………………………………………………………………………………… 137

4-3-2 سطح ادبی (Literary Level)………………………………………………………………………………….. 137

4-3-2­-1 انواع تشبیه……………………………………………………………………………………………………………. 137

4-3-2­-1­-1 تشبیه گسترده…………………………………………………………………………………………… 137

4-3-2­-1­-2 تشبیه بلیغ (فشرده)………………………………………………………………………………….. 138

4-3-2­-1­-3 تشبیهات اشعار محمدی پور  براساس طرفین تشبیه……………………………. 139

4-3-2­-2 استعاره………………………………………………………………………………………………………………….. 139

4-3-2­-2 -1 استعاره مصرّحه(آشکار)……………………………………………………………………………. 139

4-3-2­-2 -2 اضافه­ی استعاری………………………………………………………………………………………. 140

4-3-2­-2 -3 استعاره ی مکنیه……………………………………………………………………………………… 140

4-3-2­-3 کنایه………………………………………………………………………………………………………………………. 141

4-3-2­-4 صنایع معنوی……………………………………………………………………………………………………….. 142

4-3-2­-4-1 مراعات نظیر(تناسب)…………………………………………………………………………………. 142

4-3-2­-4-2 اقتباس………………………………………………………………………………………………………… 142

4-3-2­-4-3 نماد……………………………………………………………………………………………………………… 143

4-3-3 سطح فکری (Philosophical Level)…………………………………………………………………… 144

4-3-3 -1 اشعار محمّدی پور و نوع نگرش او به جهان……………………………………………….. 144

4-3-3-2 اشعار محمّدی پور و جلوه های زمان……………………………………………………………. 145

4-3-3-3 درون گرایی……………………………………………………………………………………………………… 145

4-3-3-4 غم گرایی…………………………………………………………………………………………………………. 146

 

فصل پنجم: نتیجه گیری

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………… 150

پیوست…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 155

فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………. 162

Abstract…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 164

 

فهرست پیوست

 

جدول 1- واژگان پربسامد اشعار نجدی……………………………………………………………………………………………. 155

جدول 2 – رنگهای پربسامد اشعار نجدی…………………………………………………………………………………………. 155

نمودار 3- عناصر اربعه در اشعار نجدی……………………………………………………………………………………………. 156

نمودار 4 – مظاهر طبیعت در اشعار نجدی……………………………………………………………………………………… 156

نمودار 5 – نمودار ستونی رنگهای پربسامد اشعار نجدی………………………………………………………………… 157

نمودار6 – ایام عمر در اشعار نجدی…………………………………………………………………………………………………. 157

جدول 7 – عناصر اربعه و فصول در  اشعار م.مؤید…………………………………………………………………………. 158

جدول 8 – رنگ­های پربسامد اشعار م.مؤید……………………………………………………………………………………… 158

جدول 9 – واژگان پربسامد اشعار م.مؤید…………………………………………………………………………………………. 158

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                               صفحه

 

فصل اول: کلیات تحقیق

چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………… 1

پیشگفتار…………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-1- طرح مسئله……………………………………………………………………………………………………………… 6

2-1- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………. 11

3-1-سؤالات اصلی تحقیق………………………………………………………………………………………………. 13

4-1- فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………. 13

5-1- پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………… 13

5-1-1-مجموعه مقالت(پیشینه تحقیق)……………………………………………………………. 15

6-1- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………. 16

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

1-2-تعریف و مفهوم گردشگری………………………………………………………………………………………. 19

2-2-توریست…………………………………………………………………………………………………………………….. 19

3-2-تعریف لغوی بافت فرسوده و قدیمی………………………………………………………………………. 19

4-2-مفهوم بافت قدیم شهری…………………………………………………………………………………………. 20

5-2-تعریف انواع بافت……………………………………………………………………………………………………… 20

6-2-نظریه های گردشگری در ایران و جهان…………………………………………………………………. 21

7-2-نگرش ها و دیدگاه ها در موردبافت قدیم……………………………………………………………….. 22

7-2-1-نگرش موزه ای…………………………………………………………………………………………………….. 22

7-2-2-نگرش سلولی……………………………………………………………………………………………………….. 23

7-2-3-نگرش ارگانیستی(ارگانیکی)……………………………………………………………………………….. 24

8-2- مکاتب و نظریات در مورد بافت قدیم……………………………………………………………………. 25

8-2-1-نظریه اوژن ویوله سودو……………………………………………………………………………………….. 25

8-2-2-نظریه جان راسکین…………………………………………………………………………………………….. 25

8-2-3-نظریه محافظه کاران……………………………………………………………………………………………. 25

8-2-4-نظریه رادیکال………………………………………………………………………………………………………. 26

8-2-5-نظریه عقلانی……………………………………………………………………………………………………….. 26

9-2-صنعت گردشگری در جهان…………………………………………………………………………………….. 26

10-2-اولویت های گردشگری و گردشگرها در ایران…………………………………………………….. 27

11-2-تجارب جهانی در مورد بافت قدیم……………………………………………………………………….. 28

11-2-1-کشور ایتالیا……………………………………………………………………………………………………….. 29

12-2-تجارب ایرانی در مورد بافت قدیم………………………………………………………………………… 29

12-2-1-بافت یزد…………………………………………………………………………………………………………….. 29

12-2-12-تجربه منطقه 12 تهران…………………………………………………………………………………. 29

13-2-جایگاه ایران در گردشگری جهانی……………………………………………………………………….. 30

14-2-بافت قدیمی شهرهای ایران………………………………………………………………………………….. 30

15-2-توسعه درون شهری………………………………………………………………………………………………. 31

16-2-انواع گردشگری……………………………………………………………………………………………………… 31

17-2-جاذبه های گردشگری…………………………………………………………………………………………… 32

18-2 گردشگری و توسعه پایدار……………………………………………………………………………………… 32

19-2-موانع اجتماعی و خدماتی،اجرایی در بخش گردشگری…………………………………….. 34

20-2-تأثیرات اقتصادی-اجتماعی توریسم(توریسم و ایجاد اشتغال)…………………………… 34

21-2-شهرهای خشک ایران و قابلیت های توریستی آن……………………………………………… 35

22-2-نومونه ای از عناصر مشخص و اصلی شهر در دوره ایرانی-اسلامی…………………… 35

22-2-1-مسجد………………………………………………………………………………………………………………… 35

22-2-2-بازار…………………………………………………………………………………………………………………….. 37

22-2-3-ارگ و بارو…………………………………………………………………………………………………………. 38

22-2-4-کاروانسراها………………………………………………………………………………………………………… 39

22-2-5-محله ها……………………………………………………………………………………………………………… 40

22-2-6-آب انبارها………………………………………………………………………………………………………….. 40

23-2-بررسی جایگاه بافت تاریخی در سازمان فضایی و ساختار کالبدی شهر امروز….. 41

24-2-شناخت عناصر، ومحوطه های با ارزش تاریخی-فرهنگی،کالبدی-مذهبی………. 42

25-2-تدقیق اهداف کلی ساماندهی و مداخله در بافت قدیم……………………………………… 43

26-2-نقاط­ضعف و راهکارهای احیاء بافت قدیم……………………………………………………………. 45

27-2-روش های مرمت شهری……………………………………………………………………………………….. 45

28-2-نقاط ضعف……………………………………………………………………………………………………………… 46

29-2-راهکارها جهت تجدید حیات و باز زنده سازی……………………………………………………. 46

30-2-گردشگری شهری و آثار آن بر سیما و فضای شهری…………………………………………. 47

31-2-ضمانت توسعه پایدار گردشگری شهری با حفاظت بافت های قدیمی……………… 50

32-2-بافت قدیمی فرهنگ نامه آموختنی یا واژگان دور ریختنی………………………………. 53

33-2-اجزا و عناصر شهری بافت قدیمی……………………………………………………………………….. 54

33-2-1-چگونگی تغییر و تحولات بافت قدیم……………………………………………………………… 57

34-2-مدلSWOT ………………………………………………………………………………………………………. 59

 

فصل سوم: منطقه مورد مطالعه

1-مطالعات جغرافیایی شهر سمنان…………………………………………………………………………………. 63

1-3-موقع جغرافیایی شهرستان سمنان…………………………………………………………………………. 63

2-3-موقع جغرافیایی شهر سمنان………………………………………………………………………………….. 65

3-3-زمین شناسی منطقه مورد مطالعه…………………………………………………………………………. 65

3-3-1-گسل ها………………………………………………………………………………………………………………… 66

3-3-1-1-گسل سمنان…………………………………………………………………………………………………… 66

3-3-2-ناهمواری ها…………………………………………………………………………………………………………. 66

3-3-2-1-عوارض زمین………………………………………………………………………………………………….. 66

3-3-2-2-شیب………………………………………………………………………………………………………………… 66

3-3-3-توپوگرافی…………………………………………………………………………………………………………….. 67

4-3- مطالعات اقلیمی……………………………………………………………………………………………………… 67

5-3-بررسی پارامترهای اقلیم شناسی در شهر سمنان…………………………………………………. 67

5-3-1-دما………………………………………………………………………………………………………………………… 68

5-3-2-یخبندان……………………………………………………………………………………………………………….. 68

 

5-3-3-میزان بارندگی……………………………………………………………………………………………………… 69

5-3-4-رطوبت نسبی……………………………………………………………………………………………………….. 70

5-3-5-وضعیت باد…………………………………………………………………………………………………………… 72

5-3-5-1-گلباد سمنان……………………………………………………………………………………………………. 72

6-3-طبقه بندی اقلیمی…………………………………………………………………………………………………… 73

7-3-پوشش گیاهی………………………………………………………………………………………………………….. 74

8-3-منابع آب…………………………………………………………………………………………………………………… 74

8-3-1-منابع آب زیرزمینی…………………………………………………………………………………………….. 74

8-3-1-1-قنات………………………………………………………………………………………………………………… 74

8-3-1-2-چاه…………………………………………………………………………………………………………………… 75

8-3-1-3-چشمه……………………………………………………………………………………………………………… 75

8-3-2-منابع آب سطحی………………………………………………………………………………………………… 75

9-3-معادن………………………………………………………………………………………………………………………… 76

2-ویژگی های انسانی منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………………… 76

10-3-تغییرات و تحولات جمعیتی در شهرستان و شهر سمنان………………………………… 76

11-3-بررسی ساختار سنی جمعیت شهر سمنان………………………………………………………… 77

11-3-1-بعد هرم سنی…………………………………………………………………………………………………… 78

12-3-ترکیب جمعیت در بافت قدیم…………………………………………………………………………….. 79

12-3-1-ترکیب سنی و جنسی بافت قدیم شهر سمنان…………………………………………….. 80

13-3-ساختمان جنسی جمعیت……………………………………………………………………………………. 80

14-3-بررسی تعداد و بعد خانوار در شهر سمنان…………………………………………………………. 81

15-3-ویژگی های کیفی جمعیت…………………………………………………………………………………… 81

15-3-1-زادو ولد……………………………………………………………………………………………………………… 81

15-3-2-مرگ و میر………………………………………………………………………………………………………… 81

15-3-3-مهاجرت…………………………………………………………………………………………………………….. 81

15-3-4-ازدواج و طلاق…………………………………………………………………………………………………… 82

16-3-نظام استقرار ساکنین بافت قدیم شهر سمنان……………………………………………………. 82

16-3-1-روند جابجایی جمعیت درون شهری در بافت قدیم……………………………………….. 82

17-3-تحولات جمعیتی…………………………………………………………………………………………………… 83

3-ویژگی انسانی منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………………………. 84

18-3-بررسی­وضعیت درصد اشتغال در بخشهای مختلف اقتصادی…………………………….. 84

19-3-ساختار اقتصادی سمنان……………………………………………………………………………………….. 85

20-3-نسبت جمعیت فعال و بیکاران شهر سمنان……………………………………………………….. 86

21-3-ویژگی بخش های اقتصادی………………………………………………………………………………….. 87

21-3-1-کشاورزی……………………………………………………………………………………………………………. 87

21-3-2-صنعت و معدن…………………………………………………………………………………………………. 89

21-3-3-خدمات………………………………………………………………………………………………………………. 89

22-3-گردشگری در شهر سمنان……………………………………………………………………………………. 90

22-3-1-تعداد جهانگردان خارجی استفاده کننده از هتل ها در استان سمنان………… 90

23-3-بررسی میزان و انواع مشاغل دربافت قدیمی سمنان…………………………………………. 91

23-3-1-بررسی مشاغل و اصناف قدیمی در بازار سمنان……………………………………………. 93

24-3-وجه تسمیه شهر سمنان………………………………………………………………………………………. 94

25-3-شناخت و تحلیل ساختار کالبدی بافت قدیم در برابرجدید(شهر سمنان)……….. 96

26-3-جاذبه های تاریخی و فرهنگی شهر سمنان………………………………………………………… 97

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………. 103

1-4-معرفی داده ها…………………………………………………………………………………………………….. 103

2-4-پیدایش شهر سمنان………………………………………………………………………………………….. 103

2-4-تعیین محدوده بافت بافت قدیمی شهر سمنان………………………………………………. 105

3-4-شناخت و معرفی ساختار بافت قدیمی شهر سمنان………………………………………. 105

4-4-شناخت عناصر،فضاها و محوطه های با ارزش­تاریخی-فرهنگی،کالبدی ومذهبی………………. 109

4-4-1-ارزشمندی بناها بر اساسفرهنگی و اجتماعی……………………………………………… 110

4-4-2-ارزشمندی بناها به دلیل دارا بودن جنبه هایی از مهارتهای ویژه در ساخت بنا……………. 110

4-4-3-ارزشمندی بنا به دلیل تعلقات آیینی و نمادین و ارتباط با آداب و سنن ملی و مذهبی… 110

4-4-4-ارزشمندی بناهای قدیمی به دلیل قابلیت استفاده از آن برای عملکرد امروزی…………….. 110

5-4-عناصر ارزشمند بافت قدیمی از نظر باستان شناسی و علمی………………………… 111

5-4-1-قلعه ها……………………………………………………………………………………………………………. 111

5-4-2-برج………………………………………………………………………………………………………………….. 114

5-4-3-آتشگاه…………………………………………………………………………………………………………….. 115

5-4-4-کاروانسراها و رباط­ها……………………………………………………………………………………… 115

5-4-5-تیمچه ها………………………………………………………………………………………………………… 117

5-4-6-دارالحکومه………………………………………………………………………………………………………. 118

5-4-7-ارگ…………………………………………………………………………………………………………………. 118

5-4-8-مساجد……………………………………………………………………………………………………………. 120

5-4-9-مدارس قدیمی………………………………………………………………………………………………. 125

5-4-10-امامزاده و بقاع متبرکه………………………………………………………………………………… 125

5-4-11-آرامگاه­ها و معابر………………………………………………………………………………………….. 134

5-4-12-بازارها…………………………………………………………………………………………………………… 137

5-4-13-حمام­ها………………………………………………………………………………………………………… 142

5-4-14-آب انبارها…………………………………………………………………………………………………….. 145

5-4-15-آسیاب های آبی………………………………………………………………………………………….. 150

5-4-16-میادین و راسته های شهر سمنان……………………………………………………………… 150

5-4-17-معابر بافت قدیم………………………………………………………………………………………….. 151

5-4-18-محله ها………………………………………………………………………………………………………… 153

5-4-19-نمونه ای از خانه های قدیمی……………………………………………………………………. 153

5-4-19-1-خانه های قدیمی فامیلی……………………………………………………………………….. 153

5-4-19-2-خانه قدیمی دکتر معتمد………………………………………………………………………. 154

5-4-19-3-خانه قدیمی رنجبران……………………………………………………………………………… 154

5-4-19-4-خانه قدیمی کلانتر………………………………………………………………………………… 155

5-4-19-5-خانه قدیمی تدین………………………………………………………………………………….. 155

6-4-گذرهای محله ای……………………………………………………………………………………………….. 155

7-4-شکل توده ساختمانی خانه های قدیمی………………………………………………………….. 158

8-4-بررسی چگونگی پراکنش مکان های با ارزش در ساختار کالبدی شهر دیروز وامروز………….. 160

9-4-محیط طبیعی و آثار آن بر کالبد بافت قدیمی………………………………………………… 163

9-4-1-محیط طبیعی و مصالح ساختمانی بافت قدیم……………………………………………. 164

9-4-2-محیط طبیعی و شبکه معابر بافت قدیم……………………………………………………… 164

10-4-بررسی نقش و عملکرد اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی بافت قدیم در ارتباط با شهر…………. 165

10-4-1-بررسی نقش اقتصادی بافت قدیم……………………………………………………………… 165

10-4-2-بررسی نقش اجتماعی-فرهنگی بافت قدیم……………………………………………… 165

11-4-چرخه احیاء و بهسازی بافت قدیمی سمنان…………………………………………………. 166

12-4-میزان تأسیسات و تجهیزات و امکانات رفاهی موجود در بافت قدیم………….. 167

13-4- تعداد بازدید کنندگان از موزه حمام پهنه(حمام حضرت)………………………….. 169

2-تجزیه و تحلیل یافته ها………………………………………………………………………………………….. 169

14-4-بررسی اثرات گردشگری عناصر بافت قدیم…………………………………………………… 169

14-4-1- بررسی اثرات اقتصادی گردشگری عناصر بافت قدیم…………………………….. 169

14-4-2- بررسی اثرات اجتماعی،فرهنگی و مذهبی پتانسیل های گردشگری عناصر بافت قدیم. 171

15-4-تحلیل با بهره گرفتن از SWOT ………………………………………………………………………. 173

15-4-1-عوامل داخلی مؤثر بر گردشگری در بافت مطالعه شده…………………………… 173

15-4-2- عوامل خارجی مؤثر بر گردشگری در بافت مطالعه شده………………………… 174

16-4-تحلیل نقاط قوت،ضعف، فرصت ها و تهدیدها………………………………………………. 183

17-4-اولویت بندی نهایی………………………………………………………………………………………….. 187

فصل پنجم: آزمون فرضیات،پیشنهادات و نتیجه گیری

1-5- آزمون فرضیات ………………………………………………………………………………………………………. 193

2-5-تنگناها ومشکلات……………………………………………………………………………………………………… 195

3-5- پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………… 196

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………….. 200

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                               صفحه

 

فصل دوم

1-2- کانون ها و قطبهای عمده توریستی جهان…………………………………………………………… 27

2-2-اولویت های گردشگری در ایران……………………………………………………………………………… 27

3-2-اولویت گردشگران در ایران……………………………………………………………………………………… 28

4-2-انواع مکان های گردشگری……………………………………………………………………………………… 28

5-2-اثارت مثبت و منفی فرهنگی و اجتماعی گردشگری…………………………………………… 35

فصل سوم

1-3- تقسیمات سیاسی شهرستان سمنان سال 1387………………………………………………… 63

2-3-مشخصات ایستگاه شهر سمنان………………………………………………………………………………. 67

3-3-میزان دمای شهر سمنان در طولانی مدت(2005-1965)…………………………………… 68

4-3-میانگین و آستانه های بارندگی ماهانه سمنان در طولانی مدت(2005-1965).. 69

5-3-میزان رطوبت سمنان(2005-1965)…………………………………………………………………….. 70

6-3-ساعات آفتابی در شهر سمنان سال 1387……………………………………………………………. 71

7-3-طبقه بندی اقلیمهای مختلف در طبقه بندی دمارتن…………………………………………… 73

8-3-تعداد و میزان تخلیه سالانه قناتهای دشت سمنان در سال 53الی72……………….. 75

9-3-تغییرات جمعیت شهرستان و شهر سمنان طی سالهای 85-1335…………………… 76

10-3-جمعیت به تفکیک گروه های عمده سنی شهر سمنان85-1375…………………… 77

11-3-گروه های سنی پنج ساله شهر سمنان سال 1385……………………………………………. 78

12-3-درصد ترکیب سنی جمعیت کشور و شهرستان در سال 1385گروه سنی به درصد   78

13-3-روند تغییرات جمعیتی بافت قدیمی در مقایسه با کل شهر در فاصله سالهای75-1365        79

14-3-درصد ترکیب سنی جمعیت کشور،استان و شهرستان و شهر سمنان در سال1385  80

15-3-تعداد و بعد خانوار شهر سمنان طی 1385-1365…………………………………………… 81

16-3-وضعیت مهاجران شهرستان سمنان طی دهه 1385-1365…………………………….. 82

17-3-مقایسه تحولات جمعیت شهرستان سمنان طی سالهای1385-1345……………. 84

18-3-تعداد شاغلین بر حسب گروه های فعالیت اقتصادی1385-1355……………………. 85

19-3-ترکیب جمعیت فعال و غیر فعال شهر سمنان در سال 1385………………………… 86

20-3-سطح زیر کشت اراضی کشاورزی شهرستان سمنان و مقایسه آن با استان در سال 1386-1385…..87

21-3-سطح زیر کشت تولید زراعت سالانه شهرستان سمنان و مقایسه با سال 1385……….. 87

22-3-سطح زیر کشت و میزان تولید و عملکرد محصولات دائمی استان و شهرستان سمنان سال85          88

23-3-مقایسه سطح زیر کشت،میزان تولید محصولات دائمی شهرستان سمنان با استان در سال85 88

24-3-تعداد بهره برداری انواع دام سمنان و شهرستان در سال1385……………………….. 89

25-3-وضعیت ناحیه شهرک صنعتی سمنان در سال 1388……………………………………… 89

26-3-تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده برای احداث بنا بر حسب نوع استفاده در نقاط شهری سمنان……100

27-3-تعداد گردشگران خارجی در طی سالهای 1387-1380…………………………………… 90

28-3-ویژگی های مشاغل رایج در بازار سمنان سال 1387……………………………………….. 91

29-3-وضع موجود کاربری های بافت قدیم به درصد…………………………………………………… 93

30-3-منابع و پتانسیل های موجود گردشگری شهر سمنان……………………………………….. 98

فصل چهارم

1-4-میزان تأسیسات و امکانات رفاهی موجود در بافت قدیم سال1388…………………… 168

2-4-تعداد بازدیدکنندگان در موزه حمام پهنه(حمام حضرت)……………………………………. 169

3-4-تعداد فعالان و غیرفعالان شهر سمنان در سال 1385…………………………………………. 170

4-4-ماتریس عوامل داخلی مؤثر بر گردشگری عناصر بافت قدیم……………………………….. 174

5-4-ماتریس عوامل مؤثر بر گردشگری عناصر بافت قدیمی………………………………………… 180

6-4-عوامل اصلی تأثیرگذار بر توریسم بافت قدیم عناصر و اجزا فرصتها،تهدیدها در توسعه توریسم از دیدگاه دو گروه مشارکت کنندگان……………………………………………………………………………………………………………………………… 183

7-4-اولویت بندی نهایی عوامل مؤثر(نقاط قوت،ضعف)………………………………………………… 187

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                                                               صفحه

 

فصل دوم

1-2- عوامل مؤثر در ساختار گردشگری…………………………………………………………………………. 22

فصل سوم

1-3- بارندگی طولانی مدت شهر سمنان(2005-1965م)…………………………………………… 70

2-3-وضعیت رطوبت نسبی ایستگاه سمنان(2005-1965م)……………………………………… 71

3-3-ساعات آفتابی ماهیانه شهر سمنان سال 1387……………………………………………………. 71

4-3-گلباد شهر سمنان در سال 1387………………………………………………………………………….. 72

5-3-تغییرات جمعیتی شهر سمنان طی سالهای 1385-1335…………………………………. 76

6-3-درصد شهرنشینی شهرستان سمنان در سال 1385…………………………………………….. 77

7-3-درصد جمعیت به تفکیک گروه های سنی سال 1385-1375……………………………. 77

8-3-هرم سنی در سال 1385……………………………………………………………………………………….. 79

9-3-تعداد شاغلان شهر سمنان به تفکیک بخشهای اقتصادی در سال 1385…………… 84

10-3-نسبت درصد اشتغال شاغلان در بخشهای مختلف اقتصادی 1385…………………. 85

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                                               صفحه

 

فصل اول

1-1- گونه شناسی گردشگری شهری…………………………………………………………………………….. 9

چکیده:

این پایان نامه به « بررسی ابعاد سیطره­ی جنسیت بر زندگی تبدیل­خواهان جنسی» می ­پردازد. برای این منظور، دوازده نفر از تبدیل­خواهان‌(شش نفر FtM و شش نفرMtF) مورد مصاحبه­ی عمیق ساختاریافته قرار گرفتند. نتایج  با روش زمینه­ای و از طریق جداول کدگذاری داده ­ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ های این تحقیق شامل شانزده تم اصلی و 196 تم فرعی می­باشد. عبارت­های معناییِ تم­های اصلی به­دست­آمده بر اساس 16 جدول كدگذاری اولیه شامل موضوعات زیر بوده است: دوران کودکی، تجاوز، تجربه­ی عاشقی، واکنش خانواده، شغل، دوران تحصیل، تجربه­ی رابطه­ جنسی، هزینه­ عمل، خودکشی، انگ، واکنش اجتماعی، رابطه با ترنس گروه مقابل، نیروی انتظامی، نحوه­ آشنایی با پدیده­ ترنسکشوال، هویت دوگانه و ازدواج. سپس به مقایسه­ نتایج دو گروه از تبدیل­خواهان مبتنی بر سیطره­ی جنسیت پرداخته است. یافته­ های تحقیق بر اساس نظریه­ی داغ ننگ گافمن، ساخت اجتماعی واقعیت برگر و لاكمن، جنسیت و قدرت فوكو، و میدان بوردیو  مورد تحلیل قرار گرفته و نهایتا شش مرحله در ساختار زندگی روزمره تبدیل خواهان صورتبندی گردید. تولد تا دوران پیش از مدرسه، دوران مدرسه تا پیش از بلوغ، بلوغ تا مواجهه با پدیده­ ترنس­بودگیِ خود، پس از مواجهه تا عمل تغییر جنسیت، فرایند تغییر جنسیت و دوره­ آخر بازه­ی زمانی پس از تطبیق جنسیت است. همچنین نتایج تحقیق، وجود «رجحان مردانگی» در تجربه­ی تبدیل­خواهان را نشان می­دهد.

 

 

واژگان کلیدی: تبدیل­خواهی جنسی، تغییر جنسیت، روش زمینه­ای، سیطره­ی جنسیت

 

 

فصل اول:کلیات تحقیق

1-1مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….2

1-2بیان مساله………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..7

1- 3 ضرورت و اهمیت موضوع تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………9

1- 4سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….10

1-5 مروری بر تاریخچه­ی تغییر جنسیت……………………………………………………………………………………………………………………..11

 

فصل دوم:مبانی نظری و تجربی پژوهش

2-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..15

2-2تعریف واژگان و مفاهیم کلیدی………………………………………………………………………………………………………………………………17

2-2-1 جنس و جنسیت………………………………………………………………………………………………………………………………………….17

2-2-2 هویت جنسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………..18

2-2-3 هویت جنسیتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….18

2-2-4 اختلال هویت جنسیتی………………………………………………………………………………………………………………………………..19

2-2-5 تغییر جنسیت………………………………………………………………………………………………………………………………………………20

2-2-6 تبدیل­خواهان جنسی FtM…………………………………………………………………………………………………………………………20

2-2-7 تبدیل­خواهان جنسی MtF………………………………………………………………………………………………………………………..21

2-2-8 مبدل­پوشی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..21

2-2-9 مرد زن­نما…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….22

2-2-10 زن مردنما…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..22

2-2-11 ویریلیسم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………22

2-3 مروری بر پیشینه­ی پژوهش­ها……………………………………………………………………………………………………………………………….23

2-3-1 پژوهش­های پیشین داخلی………………………………………………………………………………………………………………………….23

2-3-2 پژوهشهای پیشین خارجی…………………………………………………………………………………………………………………………..41

2-4 رهیافت­های نظری………………………………………………………………………………………………………………………………………………….52

2-4-1 ساخت اجتماعی واقعیت: پیتر برگر و توماس لاکمن………………………………………………………………………………….52

2-4-2 جامعه ­شناسی بدن………………………………………………………………………………………………………………………………………..54

2-4-3 داغ ننگ: اروینگ گافمن……………………………………………………………………………………………………………………………..59

2-4-3-1: چیستی استیگما……………………………………………………………………………………………………………………………………..59

2-4-3-2 کنش متقابل در مواجهه با استیگما ……………………………………………………………………………………………………….61

2-4-3-3 استیگما و ومساله­ی وضعیت دوگانه­ی هویت………………………………………………………………………………………….62

2-4-4 نظریه­ی میدان: پیر بوردیو……………………………………………………………………………………………………………………………….63

2-4-5 میشل فوکو و جنسیت…………………………………………………………………………………………………………………………………….75

2-4-5-1 میشل فوکو: تکنولوژی­های انضباطی و مداخلات پزشکی………………………………………………………………………79

2-5 چارچوب مفهومی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..85

 

فصل سوم:روش تحقیق پژوهش

3-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..93

3-2  روش انجام پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………….94

3-2-1  پژوهش

 کیفی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..94

3-2-2  تحقیق توصیفی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..94

3-3 دامنه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………95

3-4 شیوه گردآوری اطلاعات (داده­یابی)……………………………………………………………………………………………………………………….95

3-4-1 تعریف داده در پژوهش کیفی………………………………………………………………………………………………………………………95

3-4-2: شیوه گردآوری داده ­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………95

3-5 روش انتخاب مشارکت­کنندگان……………………………………………………………………………………………………………………………..97

3-5-1 نمونه گیری غیراحتمالی……………………………………………………………………………………………………………………………….97

3-5-2 نمونه گیری گلوله برفی…………………………………………………………………………………………………………………………………97

3-5-3 نمونه گیری هدفمند……………………………………………………………………………………………………………………………………..98

3-5-4 اندازه­ نمونه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….98

3-6  نظریه­ی زمینه­ای………………………………………………………………………………………………………………………………………………..101

3-7 واحد تحلیل…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………103

3-8  تحلیل داده ­ها در روش گرندد تئوری…………………………………………………………………………………………………………………103

3-9 گام­های عملی تحلیل در این پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………105

 

 

 

 

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل

4-1 مقدمه : نحوه­ كدگذاری جدول داده ­ها…………………………………………………………………………………………………………….108

4-2 تحلیل تم اصلی نخست: برساخت دوگانگی جنس و جنسیت تجربه شده در دوران کودکی فرد تبدیل­خواه…..109

4-3 تم اصلی دوم: تجربه­ی آزار جنسی و تجاوز………………………………………………………………………………………………………..122

4-4 تم اصلی سوم: برساخت عواطف تبدیل­خواهان مبتنی بر تجربیات عاشقانه­ی هم­پیوند با وضعیت تبدیل­خواهی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….131

4-5 تم اصلی چهارم: واكنش خانواده در برابر تبدیل­خواهی جنسی………………………………………………………………………….143

4-6 تم اصلی پنجم: اشتغال به مثابه­ی چالشی فراروی تبدیل­خواهان:‌ جنسیت تجربه شده در تجربه­ی اشتغال تبدیل­خواهان جنسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..165

4-7 تم اصلی ششم: روند زندگینامه­ای دوران تحصیل تبدیل­خواهان: تمایز به مثابه­ی تجربه­ی زیسته………………….177

4-7 تم اصلی هفتم: تجربه­ی روابط جنسی تبدیل­خواهان: برساخت عادات و رفتارهای جنسی در «جریان كنش متقابل»………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..193

4-9 تم اصلی هشتم: راه­های پیشِ­روی تبدیل­خواه جنسی برای تامین هزینه­ های عمل تغییر جنسیت………………….206

4-10 تم اصلی نهم: «خودكشی» به مثابه­ی راه حلی برای تغییر وضعیت كنونی…………………………………………………….216

4-11 تم اصلی دهم: تجربه­ی «داغ ننگ» به دلیل تبدیل­خواهی جنسی:‌ قرارگیری در وضعیت انگ و «هویت ضایع­شده»……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………223

4-12تم اصلی یازدهم: نمود بیرونی تبدیل­خواهی در آینه­ی كنش متقابل اجتماعی……………………………………………….237

4-13 تم اصلی دوازدهم: عدم تمایل به رابطه با ترنسكشوال جنس مقابل برای روابط عاطفی به دلیل ناهمخوانی عادت­واره­ها و بدن مورد انتظار………………………………………………. ………………………………………………. …………………………………247

4-14 تم اصلی سیزدهم: قرارگیری در چاچوب «نظم»:‌ مواجه­ی توجیه­شده­ی پلیس با تبدیل­خواهان جنسی………253

4-15 تم اصلی چهاردهم: نحوه­ مواجه­ی تبدیل­خواه با ترنس­بودگیِ خود……………………………………………………………..258

4- 16 تم اصلی شانزدهم: برساخت هویت دوگانه مبتنی بر تعارض بدن با ذهن(روح) …………………………………………..268

4-17 تم اصلی هفدهم: «ازدواج» به مثابه­ی چالش فرارروی تبدیل­خواهان جنسی ……………………………………………….286

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه ­گیری

5-1 مقدمه………………………………………………. ………………………………………………. ………………………………………………. …………… 295

5-2 جداول خلاصه یافته­ های تحقیق: تم­های اصلی و فرعی………………………………………………. ……………………………………296

5-3 گامی به سوی یک نظریه­ی عام در خصوص تبدیل­خواهی جنسی…………………………………………………………………….312

5-4 نتیجه ­گیری پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………..321

5-4-1 پاسخ به پرسش‌های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….321

5-4-2 تجزیه و تحلیل و نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………………………………..325

5-5 محدودیت‌های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………328

5-6 پیشنهادهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………….331

فهرست منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….332

فهرست منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….337

 

 

 

 

 

فهرست جداول

جدول(3-1) جدول مشخصات مشاركت­كنندگان MtF ………………………………………………………………………..100

جدول (3-2) جدول مشخصات مشاركت­كنندگان FtM ………………………………………………………………………100

جدول(4-1) تم اصلی نخست: برساخت دوگانگی جنس و جنسیت تجربه شده در دوران کودکی فرد تبدیل­خواه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….110

 جدول(4-2) تم اصلی دوم: تجربه­ی آزار جنسی و تجاوز…………………………………………………………………….123

جدول (4-3) تم اصلی سوم: برساخت عواطف تبدیل­خواهان مبتنی بر تجربیات عاشقانه­ی هم­پیوند با وضعیت تبدیل­خواهی………………………………………………………………………………………………………………………..132

جدول (4-4)  تم اصلی چهارم: واكنش خانواده در برابر تبدیل­خواهی جنسی……………………………………….145

جدول (4-5)  تم اصلی پنجم: اشتغال به مثابه­ی چالشی فراروی تبدیل­خواهان:‌ جنسیت تجربه شده در تجربه­ی اشتغال تبدیل­خواهان جنسی………………………………………………………………………………………………..166

 جدول (4-6) تم اصلی ششم: روند زندگینامه­ای دوران تحصیل تبدیل­خواهان: تمایز به مثابه­ی تجربه­ی زیسته……………………………………………………………………………………………………………………………………………..178

جدول (4-7) تم اصلی هفتم: تجربه­ی روابط جنسی تبدیل­خواهان: برساخت عادات و رفتارهای جنسی در «جریان كنش متقابل»………………………………………………………………………………………………………………………194

  جدول (4-8)  تم اصلی هشتم: راه­های پیشِ­روی تبدیل­خواه جنسی برای تامین هزینه­ های عمل تغییر جنسیت…………………………………………………………………………………………………………………………………………..207

 جدول (4-9)  تم اصلی نهم: «خودكشی» به مثابه­ی راه حلی برای تغییر وضعیت كنونی………………………..217

جدول (4-10) تم اصلی دهم: تجربه­ی «داغ ننگ» به دلیل تبدیل­خواهی جنسی: قرارگیری در وضعیت انگ و «هویت ضایع­شده»………………………………………………………………………………………………………………………….224

جدول (4-11) تم اصلی یازدهم: نمود بیرونی تبدیل­خواهی در آینه­ی كنش متقابل اجتماعی…………………238

جدول (4-12) تم اصلی دوازدهم: عدم تمایل به رابطه با ترنسكشوال جنس مقابل برای روابط عاطفی به دلیل ناهم­خوانی عادت­واره­ها و بدن مورد انتظار………………………………………………………………………………………….248

جدول (4-13) تم اصلی سیزدهم: قرارگیری در چاچوب «نظم»:‌ مواجه­ی توجیه­شده­ی پلیس با تبدیل­خواهان جنسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….254 جدول (4-14) تم اصلی چهاردهم: نحوه­ مواجه­ی تبدیل­خواه با ترنس­بودگیِ خود………………………………259

جدول (4-15) تم اصلی شانزدهم: برساخت هویت دوگانه مبتنی بر تعارض بدن با ذهن(روح)………………..269

جدول (4-16) تم اصلی هفدهم: «ازدواج» به مثابه­ی چالش فرارروی تبدیل­خواهان جنسی…………………..287

 

 

جدول(5-1) تم اصلی نخست: برساخت دوگانگی جنس و جنسیت تجربه شده در دوران کودکی فرد تبدیل­خواه………………………………………………………………………………………………………………………………………………..296

 جدول(5-2) تم اصلی دوم: تجربه­ی آزار جنسی و تجاوز……………………………………………………………………297

جدول (5-3) تم اصلی سوم: برساخت عواطف تبدیل­خواهان مبتنی بر تجربیات عاشقانه­ی هم­پیوند با وضعیت تبدیل­خواهی……………………………………………………………………………………………………………………..298

جدول (5-4)  تم اصلی چهارم: واكنش خانواده در برابر تبدیل­خواهی جنسی……………………………………….299

جدول (5-5)  تم اصلی پنجم: اشتغال به مثابه­ی چالشی فراروی تبدیل­خواهان:‌ جنسیت تجربه شده در تجربه­ی اشتغال تبدیل­خواهان جنسی………………………………………………………………………………………………..300

 جدول (5-6) تم اصلی ششم: روند زندگینامه­ای دوران تحصیل تبدیل­خواهان: تمایز به مثابه­ی تجربه­ی زیسته………………………………………………………………………………………………………………………………………………301

جدول (5-7) تم اصلی هفتم: تجربه­ی روابط جنسی تبدیل­خواهان: برساخت عادات و رفتارهای جنسی در «جریان كنش متقابل»……………………………………………………………………………………………………………………….302

  جدول (5-8)  تم اصلی هشتم: راه­های پیشِ­روی تبدیل­خواه جنسی برای تامین هزینه­ های عمل تغییر جنسیت…………………………………………………………………………………………………………………………………………..303

 جدول (5-9)  تم اصلی نهم: «خودكشی» به مثابه­ی راه حلی برای تغییر وضعیت كنونی……………………….304

جدول (5-10) تم اصلی دهم: تجربه­ی «داغ ننگ» به دلیل تبدیل­خواهی جنسی: قرارگیری در وضعیت انگ و «هویت ضایع­شده»……………………………………………………………………………………………………………………………305

جدول (5-11) تم اصلی یازدهم: نمود بیرونی تبدیل­خواهی در آینه­ی كنش متقابل اجتماعی………………….306

جدول (5-12) تم اصلی دوازدهم: عدم تمایل به رابطه با ترنسكشوال جنس مقابل برای روابط عاطفی به دلیل ناهم­خوانی عادت­واره­ها و بدن مورد انتظار………………………………………………………………………………………….307

جدول (5-13) تم اصلی سیزدهم: قرارگیری در چاچوب «نظم»:‌ مواجه­ی توجیه­شده­ی پلیس با تبدیل­خواهان جنسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….308(5-14) تم اصلی چهاردهم: نحوه­ مواجه­ی تبدیل­خواه با ترنس­بودگیِ خود…………………………………………309

جدول (5-15) تم اصلی شانزدهم: برساخت هویت دوگانه مبتنی بر تعارض بدن با ذهن(روح)…………………310

جدول (5-16) تم اصلی هفدهم: «ازدواج» به مثابه­ی چالش فرارروی تبدیل­خواهان جنسی……………………311

 

فصل اول:

کلیات تحقیق

 

• مقدمه
• بیان مساله
• ضرورت و اهمیت موضوع پژوهش
• سوالات پژوهش
• مروری بر تاریخچه­ی تغییر جنسیت

 

 

• مقدمه

«جامعه­شناسان از اصطلاح جنس[1] برای اشاره به آن دسته از تفاوت­های کالبدی و فیزیولوژیک استفاده می­ کنند که بدن زن و مرد را تعریف و مشخص می­ کنند. در مقابل، جنسیت[2] به تفاوت­های روانشناختی، اجتماعی و فرهنگیِ مذکرها و مونث­ها مربوط می­ شود. جنسیت به افکار و مفاهیمی درباره مردانگی و زنانگی مربوط می­ شود که به صورت اجتماعی برساخته می­شوند؛ و ضرورتا محصول مستقیم جنس زیست­شناختی فرد نیست»(گیدنز، 1389: 156). به­ طور معمول مختصات جنسی و جنسیتی افراد با یکدیگر هماهنگ است اما گاهی مختصات جنسی و جنسیتی افراد با یکدیگر ناسازگار است. در ادبیات علمی برای این شرایط از اصطلاح ترنسکشوالیتی[3] استفاده می­ شود که ما در این نوشتار آن را تبدیل­خواهی جنسی ترجمه خواهیم کرد.

هویت جنسی برای بیان احساس مردانگی و زنانگی فرد به کار می­رود. مفهوم هویت جنسی بیان کننده­ آن است که فرد به طور معین خود را مرد یا زن بداند. در واقع، هویت جنسی بخش قابل ملاحظه­ای از هویت هر انسان را تشکیل می­دهد دربردارنده­ی تصویری است که هر فرد به عنوان یک مرد یا زن از خود دارد. فرد می­آموزد از آن حیث که مرد یا زن آفریده شده باید به شیوه­ای خاص بیندیشد، رفتار کند و احساس نماید (یوربرگ[4]:1974– اوحدی: 1384). «اختلال هویت جنسیتی[5] یکی از گروه­های اصلی اختلالات جنسی محسوب می­ شود که مشخصه اصلی آن همانندسازی قوی و مستمر با جنس مخالف و ناراحت بودن از جنس خود یا احساس عدم تناسب با نقش جنسیتی خود است»(کاپلان[6] و سادوک[7]، 1392: 322).

«اختلال هویت جنستی دو مولفه دارد، ملاک الف: باید شواهدی مبتنی بر اتخاذ پایدار و مستمر هویت جنس مخالف که مایل به داشتن آن است یا اصرار به این که از جنس مخالف است وجود داشته باشد. ملاک ب: اتخاذ هویت جنس مخالف نباید فقط به دلیل تمایل به برخورداری از امتیازهای فرهنگی متعلق به جنس دیگر باشد. به­علاوه باید شواهدی درباره نارضایتی مستمر از جنسیت تعیین شده­ی خود یا احساس عدم تناسب با نقش جنسی تعیین شده وجود داشته باشد»(شعاع­کاظمی، 1392). در واقع هویت انسان تحت تاثیر دو مولفه اکتسابی و غیراکتسابی تدوین می­یابد.

«این اختلال موجب به­وجود آمدن نارضایتی جنسی در افراد می­گردد. در واقع نارضایتی جنسی شرایطی است که در آن فرد از نظر جنسی و جنسیتی با ابهام خاصی مواجه نیست اما جنس او با جنسیتش ناهمخوان است»(رولند[8] و اینکروسی[9]، 2008). «این اختلال موجب پریشانی یا اختلال اساسی در کارکرد اجتماعی، شغلی و یا سایر زمینه ­های مهم می­ شود و می ­تواند زمینه­ ساز رفتارهای پرخطر جنسی باشند»(گرین[10]، 2009). «به خاطر شکل ظاهر و رفتارهای تا حدی نامتعارف که افراد تغییرجنس­خواه دارند و به دلیل فقدان آگاهی­های عمومی، بسیاری از مردم، تغییرجنس­خواهی را نوعی انحراف جنسی می­دانند و به این دلیل تغییرجنس­خواهان را در شبکه روابط اجتماعی نمی­پذیرند»(جواهری، 1390). برخوردهایی مانند مجرم دانستن، گناهکار دانستن، ابراز تنفر، اغلب از این دلیل سرچشمه می­گیرد که اکثر مردم نمی­توانند بین تغییرجنس­خواهی، همجنس­گرایی یا دوجنس­گرایی تفاوت قایل شوند. بنابراین منفی بودن قضاوت مردم و ارزیابی آنان می ­تواند بر خودپنداره، حرمت نفس و هویت مبتلایان به نارضایتی جنسی تاثیر بگذارد و آنها را به سوی انحراف سوق دهد. بنابراین می­توان گفت ناراضیان جنسی قربانیان شرایطی هستند که ناخواسته در آن قرار گرفته­اند، قربانی فردی است که از شرایط آسیب خاصی می­بیند در حالی که مسئول به­وجود آمدن آن شرایط نبوده بلکه مستحق همدردی است (لوزیک[11]، 1388 :121-120).

تبدیل­خواهی­جنسی یک اختلال در هویتِ جنسی است. افراد مبتلا به این اختلال خود را متعلق به گروه جنس مخالف می­دانند، از وضعیت جنسی- بدنی خود ناراحت هستند و می­کوشند با بهره گرفتن از هورمون­ها و اعمال جراحی وضعیت خود را به وضعیت دلخواه نزدیک کنند (سازمان بهداشت جهانی[12]، 1992). تبدیل­خواهی­جنسی با نارضایتی جنسی همراه است. نارضایتی جنسی به عنوان یک گرایش جنسی محسوب می­ شود. گرایش جنسی شیوه­ای است که براساس آن افراد، امیال جنسی و نقش­های اجتماعی مربوط به جنس خود را تجربه می­ کنند. این تجربه برای برخی از افرد به شیوه­ای خوشایند و برای برخی دیگر به صورت یک تضاد پایدار تجربه می­ شود (برگاتا[13] و مونتگمری[14]:2000  به نقل از جواهری).

نارضایتی جنسی تا چندی پیش یک بیماری روانی محسوب می­شد اما امروزه این پدیده از فهرست بیماری­های روانی انجمن پزشکی آمریکا[15]کنار گذاشته شده است و در عوض در شمار یکی از انواع اختلالات هویت جنسیتی قلمداد می­ شود.

سبب­شناسی این اختلال به­ طور کامل شناخته نشده است و عوامل مختلفی از جمله عوامل ارثی، اثرات هورمونی و درگیری مغز به عنوان عوامل دخیل بررسی شده ­اند. یافته­ های اخیر تفاوت­هایی را در مغز افراد دچار اختلال هویت جنسی نشان داده است و مناطقی از مغز که مسئول تفاوت­های جنسیتی هستند در این افراد با افراد طبیعی تفاوت دارد (گرین: 2005).

در این مورد به نقش عوامل زیستی و روانی مانند توارث، استرس بیش از تولد، روابط جنسی والدین، اختلالات ژنتیکی، ساختار هورمونی، مشکلات عصبی و سیستم عصبی مرکزی اشاره شده است (کاهانی، 1381: 40).

به­ طور کلی گروهی، علل زیست­شناختی عضوی و گروه دیگر عوامل روان­شناختی اجتماعی را در بروز این اختلال موثر می­دانند. گروه اول بیشتر اشکال در آندروژن­های جنینی را مطرح می­ کنند (نلسون،161:1391). بررسی­های جنین­شناسی نشان می­ دهند که کلیه PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران چه مرد و چه زن در نخستین مرحله رشد جنینی ساختمان تشریحی زنانه دارند و در صورت ترشح آندروژن در جنین در فاصله هفته ششم تا پایان ماه سوم، تغییرات منجر به مرد شدن کامل می­ شود و در غیر این­صورت هم­چنان زن باقی می­ماند. مطابق این نظریه اِشکال در ترشح آندروژن در فاصله زمانی یاد شده موجب بوجود آمدن تبدل­خواهی جنسی است.  اما برخی زمینه ­های اجتماعی نیز وجود دارد که احتمال نارضایتی جنسی را افزایش می­دهد. از نظر فروید این قبیل اختلال­ها از تعارض­هایی که کودک در مثلث ادیپال تجربه می­ کند، سرچشمه می­گیرد. این تعارض را رخدادهای طبیعی خانواده و تخیلات کوک تقویت می­ کند، هر چیز که در محبت طفل نسبت به والد جنس مخالف و همانندسازی با والد همجنس تداخل نماید با رشد طبیعی هویت جنسی تداخل خواهد کرد. در خلال سال­های اول زندگی، مادر احساس غرور کودک را به جنسیت خود بیدار می­ کند. به همان نسبت مادر خشن نیز می ­تواند در رشد هویت جنسی کودک اختلال ایجاد کند. زمانی که این مسایل با مشکل جدایی تفرد همراه گردد، ممکن است نتیجه این باشد که از تمایلات جنسی برای حفظ و بقای رابطه استفاده شود. برخی از کودکان با این پیام مواجه می­گردند که اگر هویت جنس مقابل را بپذیرند، مطلوب­تر خواهند بود. کودکان آزاردیده و مطرود ممکن است طبق این باور رفتار کنند که اگر متعلق به جنس مخالف باشند بیشتر با آنان مدارا خواهد شد.

«اختلال هویت جنسی می ­تواند در نتیجه مرگ، غیبت طولانی یا افسردگی مادر، که پسربچه­ ممکن است با همانندسازی کامل به او واکنش نشان دهد، پدید آید. وجود پدر نیز به فرایند جدایی تفرد کمک می کند. فقدان پدر، سبب ایجاد مخاطره در روابط مادر و کودک می­ شود. برای پسر، پدر الگویی برای همانندسازی مردانه است. علاوه بر این در شرایطی که مادر در اثر بیماری، مرگ یا طلاق در خانواده حضور ندارد یا قادر به ایفای نقش مادری خود نیست در این صورت دختربچه برای پر کردن خلا حاصل از وجود مادر، پدر را جایگزین آن می­سازد. در این شرایط او زمان زیادی را با پدرش صرف می­ کند، پدر او را تشویق می­ کند رفتاری مردانه داشته باشد، او نیز مانند یک پسر به­تدریج می­آموزد که فعالیت­های ورزشی، شکار، ماهیگیری و مکانیکی را با موفقیت انجام دهد (كاپلان، سادوك و فردمن : به نقل از جواهری). همچنین، نزدیکی بیش از حد والد جنس مخالف با فرزند در حد تماس بسیار نزدیک پوستی، که سبب روابط عاطفی زیاد و و همانندسازی شدید با جنس مخالف گردد، حتی تجربه­ی مشاهده­ صحنه­های آمیزشی می ­تواند عامل تعارضات روانی در همانندسازی کودک با مادر گردد»(کاهانی، 41:1381).

اما این­که تبدیل­خواهی جنسی یک عارضه­ی مادرزادی و ژنتیک است یا برساخته­ اجتماعی، و یا منبعث از منشایی روان­شناختی، موضوع پایان نامه ­ی پیش­رو نیست! هدف محقق از این تحقیق، ترسیم شرایط اجتماعی پیش­روی تبدیل­خواهان جنسی است. بر این مبنا، نگرش جنسیتی نسبت به ترنسکشوال­ها، مساله­ی محوری پژوهش حاضر است: این که آیا تفاوتی میان تجربه­ی زنانی که می­خواهند مرد شوند و مردانی که می­خواهند زن شوند وجود دارد؟!

این پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده است: در فصل نخست، در قالب «کلیات تحقیق» به ترسیم منظری پرداخته شده که محقق به موضوع تحقیق می­نگرد. همچنین علاوه بر بخش­های معمول، بیان مساله، ضرورت و اهمیت تحقیق و اهداف تحقیق، بخشی در پایان این فصل با عنوان مروری بر تاریخچه­ی تبدیل­خواهی جنسی، گنجانده شده. هدف از ارایه­ی این بخش، ترسیم فضایی کلی در خصوص پدیده­ ترنسکشوالیته است؛ این بخش عامدانه پیش از ورود به متن اصلی و در پایان بخش نخست گنجانده شده تا ضمن آشنایی کلی با موضوعِ تحقیق، از متن اصلی جدا باشد زیرا هدف نگارنده، تمرکز بر ا ابعادجامعه­شناختی موضوع بوده است.

فصل دوم با تعریفی از مفاهیم و واژگان کلیدی آغاز می­ شود، سپس پیشینه­ی پژوهش­های مرتبط ذکر گردید. وجودِ بخش مبانی نظری در این پایان نامه ، مساله­ای چالش­برانگیز است؛ اساسا تحقیقاتی که با روشِ نظریه­ی مبنایی[16] صورت می­پذیرد، نیازی به بهره­ گیری از مبانی نظری ندارد. در این تحقیق نیز به معنای دقیق کلمه، هیچ مبنای نظری­ای پیش­روی محقق قرار نداشته بلکه نظریه­ های مورد بحث، نگارنده را در تحلیل داده ­های حاصل از تحقیق، یاری خواهند کرد. به بیان­ِ دیگر، نظریه­ های مورد بحث، به هیچ­وجه چونان رویکرد[17] مدنظر نبوده و صرفا نقشی مکمل را در بخش تجزیه و تحلیلِ فصل پنجم داشته است. هم­چنین ذیل تحلیل تم­های به­دست­آمده در فصل چهارم كه در آن به صورت تطبیقی، سیطره­ی جنسیت میان دو گروه از تبدیل­خواهان مورد مقایسه قرار گرفت،‌ از بینش نظری محقق در تحلیل­ها استفاده شد.

در بخش «بحث و نتیجه ­گیری: گامی به سوی یک نظریه­ی عام در خصوص تبدیل­خواهی جنسی»،‌ تلاش گردید نتایج تحقیق در قالب برداشت كلی محقق ارائه گردد. بدین منظور مراحلی شش­گانه در ساختار زندگی روزمره­ی تبدیل­خواهان جنسی مورد شناسایی و تفكیک قرار گرفت. در نهایت به رسم پایان نامه ­های كارشناسی ارشد، پیشنهادات و محدودیت­های تحقیق به عنوان بخش­های پایانی درج گردیده است. محوریت این دو بخش، تجربه­های محقق در مواجهه با تبدیل­خواهان جنسی بوده و تلاش گردید،‌ پیشنهادات، ‌برآمده از متن پایان نامه باشد.

 

 

 

 

• بیان مساله

در بدو مواجه با پدیده­ تغییر جنسیت، نارضایتی جنسی و جنسیتی یک شخص و اقدامات وی برای تغییر جنس، امری فردی به نظر می­رسد. اما این پدیده، هم از منظر زمینه ­های شکل­گیری، و هم از حیث ابعاد اجتماعی- فرهنگی آثار، و پیامد­­هایی دارد. این پایان نامه ، ضمن معرفی و تشریح پدیده تبدیل­خواهی جنسی در ایران، بر موضوعِ مقاومت و اعمال فشار اجتماعی از سوی خانواده­ی تبدیل­خواهان[18] و محیط اجتماعی، تمرکز دارد. در این میان، یافته­ های اولیه­ی محقق و نیز مستندات پژوهش­های پیشین در این خصوص، تفاوتی میان دخترانی که می­خواهند جنسیت خود را تغییر دهند، نسبت به پسرانی که خواهان تغییر جنسیت هستند را نشان می­دهد (جواهری و کوچکیان: 1385،  پارولا[19]: 2010،  لوییس[20]: 2002،  بران[21] و دیگران: 2012).

در وهله­ی نخست، این پژوهش درصدد دستیابی به توصیفی از چیستیِ تفاوت یاد شده است. سپس به عوامل اجتماعیِ موجد این تفاوت پرداخته شده است. مهم­ترین وجهِ این تمایز میان دو گروه یاد شده، میزان مقاومتِ تجربه شده است؛ دخترانی که خواستار تغییر جنسیت به پسر هستند، به مراتب با فشار اجتماعی کمتری نسبت به پسرانی که خواستار تغییر جنسیت­شان به دختر هستند، مواجه می­شوند. این پژوهش ضمن پرداختن به ابعاد جامعه­شناختی این تفاوت، به دنبال بسط مفهوم سیطره­ی جنسیتی بر این گروه اجتماعی است.

دشواری­های فردی و اجتماعی «دوگانگی ذهن و بدن» است: ذهنی مردانه در اندامی زنانه یا ذهنی زنانه در اندامی مردانه. این شرایط موجب کاهش سرمایه اجتماعی تبدیل­خواهان می­گردد. منظور از سرمایه  اجتماعی به تعبیر بوردیو، مجموعه­ی پیوندها، تکالیف و تعهدات اجتماعی است که حاصل شبکه­ بادوام روابط کمابیش نهادینه شده، آشنایی و شناخت متقابل یا عضویت در یک گروه است. شبکه­ ای که هر یک از اعضای خود را از پشتیبانی سرمایه­ جمعی برخوردار می­سازد.

از سویِ دیگر تغییر جنس، نقش­های اجتماعی کنش­گران را تغییر می­دهد؛ زنی که به دنیای مردانه قدم می­گذارد از آزادی، قدرت و منزلت بیشتری برخوردار خواهد شد، در حالی که زن شدن یک مرد احتمالا به معنای آسیب­پذیری و محدودیت بیشتر اوست. جامعه نیز در برابر زنی که مرد شده و رفتاری مردانه دارد در مقایسه با مردی که رفتاری زنانه دارد به شیوه انعطاف­پذیر­تری برخورد می­ کند. اگر چه این­دو گروه از تبدیل­خواهان، در بسیاری از مشکلات در مسیر تبدیل­خواهی و حتی پس از آن، اشتراکاتی دارند اما، هر یک بر حسب مراحل و فرایند طولانی و طاقت­فرسای تبدیل­خواهی، با مسایل متفاوتی مواجه می­گردند. هدف نگارنده­ی این پایان نامه ، دست­یابی به دلایل اجتماعیِ این تفاوت­هاست.

قرارگیری در وضعیت ناخواسته­ی تبدیل­خواهی جنسیتی، شرایطی لاجَرم برای این اشخاص ایجاد می­ کند: تجربه­ی «هویت دوگانه». بنابراین، آن­چه تبدیل­خواهان جنسی را با وجود تمامی موانع  پیش­رو مجاب به تغییر جنسیت می­ کند آن است که وضعیتِ پیش از تغییر، آن­چنان غیر قابل تحمل می­نماید که تحمل آن برای تبدیل­خواهان، به مراتب دشوارتر از عوارض جراحی تغییر جنسیت و نیز فشارهای اجتماعی ناشی از آن است. به بیان دیگر، عمل تغییر جنسیت برای تبدیل­خواهان، راهی است برای رهایی از برساختِ الزامات هژمونیک بدن. ولو آنکه این مسیر پر مخاطره و سراسر فشار جسمی و اجتماعی، طاقت­فرسا بنماید، این راهی است که برای «تصحیح» اشتباهِ رخ داده در بدن­شان، آنان را به سویِ عمل تغییر جنسیت سوق می­دهد. پرسش بنیادین این پژوهش که با روش گرندد تئوری صورت پذیرفته است، بررسی ابعاد سیطره­ی حاصل از برساخت جنسیت بر زندگی تبدیل­خواهان جنسی است.

1 Sex

2 Gender

[3] Transsexuality

[4] Yorburg

[5] Gender Identity Disorder(GID)

[6] kaplan

[7] Sadock

[8] Rowland

[9] Incrocci

[10] Green

[11] Loseke

[12] World Health Organization(WHO)

[13] Borgatta

[14] Montgomery

[15] DSM-IV-TR

[16]  Grounded Theory