۱۰- اثر عرضه اولیه سهام

بنگاهی که به شرکت سهامی عام تبدیل می‌شود به یک عرضه عمومی اولیه مبادرت می ورزد. به علت مخاطره ای که پذیره نویسان به دلیل نامعلوم بودن قیمت در هنگام فروش سهام جدید الانتشار با آن مواجه هستند ممکن است جهت رابه قیمت عرضه IPO تضمین فروش سریع آن ،سهم جدید را زیر قیمت ارزیابی کنند. سرمایه گذارانی که بتوانند اولیه خریداری کنند، ممکن است بتوانند سود غیر معمول کسب نمایند. ولی سرمایه گذارانی که سهام جدید را اندک زمانی پس از انتشار خریداری کنند ممکن است نتوانند از آن فرصت سود کسب کنند. جنگ هاون ^[۴۴](۲۰۰۳) بر اساس مطالعات افراد دیگر همچون ریتلر^[۴۵] (۱۹۹۱) و سروییز^[۴۶] (۱۹۹۶)شواهدی را یافت که حاکی از آن است که سهام جدید الانتشار که با قیمت عرضه اولیه مبادرت به خریداری شدند برای سرمایه گذاران خوش شانسی که فرصت خرید آن ها را یافته اند بازده غیر معمول به ارمغان می آورد. هر چند که سرمایه گذارانی که اندک زمانی پس از عرضه اولیه مبادرت به خرید می نمایند به دلیل تعدیل و IPO سازگار شدن سریع قیمت سهم به ارزش ذاتی خود نمی توانند به IPO سود های غیر معمول دست یابند. اثراشاره دارد که طی یک دوره کوتاه پس از انتشار اولیه سهام، بازده سهام جدید غیر معمول مثبت می‌باشد. ولی طی دوره بلند مدت به عنوان مثال بعد از سه سال از انتشار اولیه سهام شرکت ها عمدتأعملکرد ضعیف تری نسبت به بازار از خود نشان می‌دهند (مک نیچول^[۴۷]،۱۹۹۶)

۱۱- اثر شاخص

هریس و گورل^[۴۸] (۱۹۸۶) با بررسی شاخص S&P500 و نحوه تغییر قیمت سهام شرکت هایی که در این شاخص می گیرند و یا از آن خارج می‌شوند اظهار کردنند که قیمت سهام شرکت هایی که به شاخص همچون S&P500 اضافه می‌شوند به سرعت افزایش می‌یابد و با لیست شدن در این شاخص بازده غیر معمول کسب می‌کند. ‌بنابرین‏ سرمایه گذاران باید به سرعت سهامی که قرار است جزء شاخص S&P500 قرار گیرند، بخرند و از سهامی که قرار است از این شاخص خارج شوند دوری گزینند.

۱۲- اثر تأخیر در ارائه گزارش سود آوری

گاین معتقد است شرکت‌های که گزارش سود های خود را نسبت به سایر شرکت ها با تأخیر ارائه می‌دهند اغلب اثری منفی بر قیمت سهام خود می‌گذارند.

‌بنابرین‏ این شرکت ها جهت عدم کاهش ارزش سهام خود باید گزارشات عادی را در موعد مقرر در اختیار بئرس و سهام‌داران قرار دهند.

۱۳- اثر سود های شگفت آور

این اثر در سهامی شکل می‌گیرد که گزارش سود آوری و اعلامیه سود آن به میزان قابل توجهی به آنچه که سهام‌داران و تحلیل گران پیش‌بینی کرده‌اند متفاوت باشد(گاین^[۴۹]، ۲۰۰۵ ). قیمت سهام در این حالت طی چند هفته پیوسته در جهتی مشخص حرکت می‌کند و سرمایه پذاران می‌توانند طی چند هفته شاهد تغییر قیمت مشخصی در سهام باشند.

۱۴- اثر شرکت از قلم افتاده

شرکت هایی که توسط سرمایه گذاران نهادی و تحلیل گران خبره بازار کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد بنا به مطاله آقای آربیل و استربیل^[۵۰] (۱۹۸۳) معمولأبازده های بالاتری نسبت به سایر شرکت ها دارند.

۱۵- اثر بازگشت به میانگین طی دوره بلند مدت

قیمت سهام در مقطع زمانی بلند مدت به سمت میانگین میل می‌کند. به عبارت دیگر بزرگترین سرمایه گذار زیان دیده در طول ۳ تا ۵ سال در دوره مشابه ۳ تا ۵ سال بعد به بزرگترین سرمایه گذار سودآور تبدیل می‌شوند(تالر و دبونت^[۵۱]، ۱۹۸۵)

۲-۷ پیشینه تجربی

در خصوص سوابق و پیشینه تجربی این موضوع تحقیقات زیادی صورت گرفته و فراد زیادی به بررسی کارایی بورس اوراق بها دار پرداخته و این مطالعات بیشتر شکل ضعیف کارایی بازار سرمایه را هدف قرار داده‌اند. و علت آن است که بازار بورس در کشورهای جهان سوم توسعه چندانی ندارد و کوچک می‌باشد و معمولا کارا نیستند و بعضی ممکن است کارایی در سطح ضعیف داشته باشند.بورس اوراق بهادار در کشور های پیشرفته بشکل قوی و نیمه قوی کارا بوده و تحقیق در شکل کارایی ضعیف ‌در مورد آن ها معنا ندارد .

به منظور تعیین رابطه حرکت بازده سهام با فرضیه بازارکارا در سطح ضعیف دو دسته آزمون انجام گرفته است.

دسته اول آزمون های استقلال می‌باشند بر اساس این آزمون ها چنانچه رابطه همبستگی تغییرات سهام کوچک باشد می توان نتیجه گرفت بررسی تاریخی تغییرات قیمت سهام ارزش چندانی ندارد . آزمون های استقلال بنام آزمون گردش ،خود همبستگی ،همبستگی پیاپی معروفند .

دسته دوم آزمون ها قاعده مبادله است . این قاعده با بهره گرفتن از قیمت سهام راهبرد هایی برای انجام مبادله پیشنهاد می‌کند . رایج ترین فن مبادله قاعده فیلتر است وقتی سرمایه گزار ارزش سهام را از یک حد قیلتر شده بالاتر رود مبادله می‌کند . قاعده فیلتر برای آزمون نظریه بازارکارا در شکل ضعیف به کار گرفته می‌شود بر اساس این قاعده اگر قیمت سهام از یک درصد معینی نسبت به قیمت قبلی بیشتر شد خرید سهام پیشنهاد و چنانچه قیمت سهام از درصد معینی نسبت به قیمت قبلی کاهش یافت فروش سهام توصیه می‌کند . در اینجا به تحقیقاتی که وجود یا عدم وجود کارایی بورس اوراق بهادار را از طریق آزمون های مختلف بررسی کرده‌اند می پردازیم.

۱- مکینلی^[۵۲]( ۲۰۱۲ )در تحقیقی تحت عنوان قیمت های سهام بطرف گام تصادفی حرکت نمی کنند . به آزمون فرضیه گام تصادفی در بازار های سهام برای دوره های زمانی ۱۹۸۵-۱۹۶۳ پرداخته و با مقایسه نسبت واریانس‌ها نتیجه گیری می‌کند مدل گام تصادفی در دوره های مورد نظر رد می‌شود .

۲-گوریشانکار^[۵۳] و انور سادات( ۲۰۱۲)در تحقیقی با عنوان آیا بازار سهام در هند از گام تصادفی پیروی می‌کند ؟

به بررسی رفتار بازده سهام در دو بازار بمبی و بازارسهام ملی هند پرداخته و در صدد آن است فرضیه گام تصادفی در این دو بازار آزمون نماید . روند حرکت در این دو بازار با بهره گرفتن از آزمون نسبت واریانس ها و خود همبستگی صورت گرفته است نتایج به دست آمده ترکیبی از گام تصادفی و غیر تصادفی است .

۳- لاکشمی و بیجان روی ^[۵۴](۲۰۱۲)در یک بر رسی تحت عنوان آزمون مدل گام تصادفی در بازار سهام هند در صدد آزمون گام تصادفی در بازارز سهام بر آمده و فرضیه گام تصادفی را به صورت روزانه و هفتگی و ماهانه برای شش بازار سهام طی سال های ۲۰۰۹-۲۰۰۰ با استفاده آزمون های جارکو –برا و تست نرمال بودن بازده زمانی آزمون نمودندنتایج به دست آمده نشان می‌دهد بازده سهام در بازار های مورد نظر از گام تصادفی پیروی نمی کنند.

۴- سمیران جانا^[۵۵] (۲۰۱۲)در یک تحقیق تحت عنوان شکل ضعیف فرضیه بازار کارا به بر رسی رفتار گام تصادفی در قیمت های سهام پرداخته و نتیجه گیری می‌کند جران گام تصادفی در ده بازار مورد مطالعه متفاوت است و شاخص قیمت های سهام در هشت بازار گام غیر تصادفی داشته و حتی تداوم آن در آینده قابل پیش‌بینی است .

۵- ماریا روزا^[۵۶]( ۲۰۰۸) در تحقیقی تحت عنوان فرضیه بازار کارا در بازار های سهام اروپا به آزمون شکل ضعیف کارایی بازار در بازار های سهام فرانسه .آلمان .اوکراین .یونان .پرتقال و اسپانیا طی سال های ۲۰۰۷-۱۹۹۳پرداخته و با بهره گرفتن از آزمون همبستگی . دیکی فولر و نسبت واریانس ها نتیجه گیری می‌کند که شاخص بازارسهام در این کشور ها از گام تصادفی پیروی می‌کند .آزمون های بعمل آمده با توجه به داده های روزانه و ماهانه برای دوره های زمانی ۲۰۰۷-۲۰۰۳نشان داده شاخص بازار سهام در شش کشور مورد مطالعه گام تصادفی دارند .